Musuka o Eute na iVua ni Veivakasaurarataki

OQO e dua na italanoa dina ni yaloqaqa kei na yaloqaseqase. A yaco ena rauta na 3,000 na yabaki sa oti. E vaka oqo na itekivu ni kena ivakamacala ena iVolatabu: “A ra sa kitaka tale na ka ca e na mata i Jiova ko ira na Isireli: a sa vakaukauwataki Ekiloni na tui Moapi ko Jiova, me veivala kei ira na Isireli, ni ra sa caka ca e na mata i Jiova. A sa kauti ira na luve i Amoni kei Amaleki ko koya me nonai to, ka sa la’ki mokuti ira na Isireli, ka ra sa mai taukena na koro ni veibalabala. A ra sa qali vei Ekiloni na tui Moapi ko ira na Isireli ka yabaki tinikawalu.”​—Dauveilewai 3:12-14.

A koto na nodra vanua na Moapi ena tokalau ni uciwai na Joritani kei na Waitui Mate. Ia, nira sa takosova rawa na uciwai era sa lai tawana toka na vanua volekati Jeriko, “na koro ni balabala”​—e kena ibalebale oya nira sa na lewai ira na Isireli. (Vakarua 34:3) E “levulevu sara” na tui kei Moapi, o Ekiloni, qai veivakalolomataki na tarabi ni soli ni ivakacavacava e lavaka vei ira na Isireli me voleka ni ruasagavulu na yabaki. (Dauveilewai 3:​17) Ia na ivakacavacava ga e lavaka oya a qai yaco tale me dolava na sala me vakamatei kina na dauveivakasaurarataki oqo.

E kaya na kena ivolatukutuku: “Ni ra sa tagi vei Jiova ko ira na Isireli, sa vakatubura ko Jiova e dua na nodrai vakabula ko Eute na luve i Kira, e na mataqali i Penijamini, a tamata sa ligai mawi: a sa talai koya ko ira na Isireli me kauta e dua na ka ni loloma [“soli ni ivakacavacava,” NW] vei Ekiloni na tui Moapi.” (Dauveilewai 3:15) E sega ni vakabekataki ni a vakadeitaka o Jiova me digitaki o Eute me kauta na ivakacavacava. Sega ga ni macala se qai imatai ni gauna oya me talai kina se a sa talai oti mada. Ia, na sala qaseqase e vakarautaki koya kina o Eute me baleta na nodrau na lai sota kei Ekiloni e vakaraitaka ni rairai a sa kila tu na ituvatuva ni nona vale na tui kei na ka me namaka e kea. Bibi sara tale ga ena nona vakavakarau tiko o Eute na nona ligaimawi.

A Buli Vakaca Beka na Yagona, se a Dua na Toanivala?

Ena vosa vakaiperiu, na ibalebale ni “ligai mawi” na ‘ququ, wamalai, se vauraki ni ligaimatau.’ Kena ibalebale ni a buli vakaca na yago i Eute, na ligana beka imatau? Ia, vakasamataka mada na ka e kaya na iVolatabu me baleti ira na “le vitu na drau na tamata digitaki sa ligai mawi” mai na yavusa o Penijamini. Era “sa daurabotaka yadua na vatu me sega ni cala sa na lauta e dua na drau ni ulu,” e kaya na Dauveilewai 20:16. E vakaraitaka nira tamata dauvala, e kena irairai ni oya sara ga na vuna era digitaki kina. E nodra nanuma gona e so na vuku ni iVolatabu ni cavuti na “ligai mawi,” e kena ibalebale e dua e rawa ni vakayagataka ruarua na ligana imatau vaka kina na ligana imawi.

E rogo na yavusa i Penijamini ena vuku ni nodra ligaimawi na kena tagane. Kaya me baleti ira na yavusa oqo na 1 Veigauna 12:1, 2, nira “tamata qaqa” ra qai “veivuke e nai valu: A nodrai yaragi na dakai dina, era sa rawata me ra viri vatu ka vanataka na gasau e na dakai dina e na ligadra i matau se na ligadra i mawi.” E kaya gona e dua na ivola, ni kena vakayagataki ruarua na liga vaka oya e rairai vu “ena kena dau vau na ligaimatau ni gone​—me vaka ga sa tukuni oti, me ‘vauraki na ligaimatau’​—​me sagai me vakamatautaki na cakacaka ena ligaimawi.” Veibasai sara vei ira na kedra meca na Isireli, nira dau vakavulici na nodra mataivalu mera vakayagataka ga na ligadra imatau ena ivalu. Ke sota gona vakasauri e dua vei ira na meca oqo kei na dua na sotia ni Isireli e yavala ena ligana imawi, e macala ni na tawayaga na ka e vulica tu mai na meca.

“Sa Dua na Ka . . . Me’u Tukuna Vuni Vei Kemuni”

Na imatai ni ka a cakava o Eute oya na nona vakarautaka “e dua na nonai seleiwau” batirua, qai rauta vinaka ga na kena balavu me rawa ni ciqira ena ilobi ni nona isulu. De dua a namaka ni na tarovi me laurai se cava e kauta yani. Dau kena ivakarau vua e dua e ligaimatau me liliga ena tutuna imawi na nona iseleiwau me rawarawa kina na nona ucuna totolo. Ia ni ligaimawi o Eute, e “vauca” kina ena “i matau” na nona iseleiwau, qai kotora sara e “dibina . . . e ruku ni nonai sulu,” me dredre vei ira na yadrava na tui mera raica. Ni vunitaki vinaka toka na nona iseleiwau e sega gona ni vakasugusugu ni “kauta . . . na ka ni loloma vei Ekiloni na tui Moapi.”​—Dauveilewai 3:16, 17.

E sega ni vakamatailalaitaki ena iVolatabu na veika a yaco ena vale i Tui Ekiloni. E kaya ga: “Ni sa solia oti . . . [o Eute] na ka ni loloma, sa talai iratou yani na tamata eratou a kauta mai na ka ni loloma.” (Dauveilewai 3:18) E solia o Eute na iloloma se na ivakacavacava qai suka vata kei iratou na nona lewenisala, ia ni sa yawa toka mai na valenitui na vanua eratou lakova, sa qai vakatalai iratou, mani lesu tale o Eute. Na cava e vakatalai iratou kina na nona lewenisala? Eratou a taqomaki koya tu beka ga mai? Se dau kena ivakarau ga vua e dua e lai rairai ena mata ni tui me dua na nona ilakolako? Se ratou a veivuke ga ena kau ni ivakacavacava? E vakatalai iratou beka me kua ni ratou na vakaleqai wale ena inakinaki sa tiko e lomana? Ia, se mani cava e vu ni nodratou vakatalai na nona lewenisala, e laurai vei Eute na yaloqaqa, ni sa lesu taudua.

“Ia sa lesu tale . . . [o Eute] mai na veimatakau sa tu mai Kilikali, ka sa kaya, Kemuni na tui, sa dua na ka . . . me’u tukuna vuni vei kemuni.” E sega ni kilai se lai wavu vakacava tale tu e mata ni tui, ni sega ni vakamacalataka na iVolatabu. Se cava beka era sega ni kasami kina na yadra? De baleta ni lewe dua ga e sega kina ni rivarivabitaki, e dina ni dua na Isireli o Eute? Se nanumi beka ni sa cakitaki ira na kainona o Eute, oya na vuna e lesu taudua yani kina? Ia, se mani cava e nodra nanuma na kai Moapi, a vakadonuya na tui na nona kerekere o Eute me rau veivosaki.​—Dauveilewai 3:19.

Tomana na iVolatabu ni kaya: “A sa toro vei . . . [Ekiloni] ko Eute; a sa tiko duaduaga ko koya e na nona vale vakamudremudre. A sa kaya ko Eute, Sa tu vei au na vosa ni Kalou me’u tukuna vei kemuni.” Sega ni vakaibalebaletaka e ke o Eute ni na vosa dina na Kalou vei Ekiloni. Ia, na ka e tiko ena vakasama i Eute oya me na vakayagataka na nona iseleiwau. Rairai a nanuma o Ekiloni ni oqo e dua na nona itukutuku mai vua na nona kalou o Kimosi, oya na vuna e “tu cake . . . [kina] mai na nonai tikotiko vakaturaga.” E totolo ga na nona ucuna o Eute na nona iseleiwau me suaka na kete i Ekiloni. Kena irairai ni a yagoyagovinaka na iseleiwau oya, ni “yali ki loma na yamena kei na kena dia, ni sa bulu na yamena e na uro, . . . a sa basika yani ki muna.” E kasabura sara ga mai ituba na benu ena kete i Ekiloni, e rawa ni a vu oya ena lobo ni isele ena nona iwawa se yavala na ketena ena itovo kaukaua e caka vua.​—Dauveilewai 3:20-22.

E Vakalutu Lo ga o Eute

E sega ni qai kauaitaka tale o Eute me cavuta na iseleiwau, “sa curu yani e na varada kitautuba . . . , ka sogota na katuba ni vale, ka vakitaki koya kiloma. Ia ni sa lako yani ko . . . [Eute], era sa lako mai na nona tamata, a ra sa raica, sa vakitaki tu na katuba ni vale; a ra sa kaya, Sa vakara beka . . . [o Ekiloni] e na vale vakamudremudre.”​—Dauveilewai 3:23, 24.

Sega ni macala vinaka se “varada” cava a curu kina oya o Eute. Kaya e dua na ivola ni “sega ni kilai na ibalebale ni [kena ivakavakayagataki e ke ena vosa vakaiperiu],” ra mani “nanuma kina e so de a dua ga na pasese lekaleka.” Ia, a lokata beka ga mai loma o Eute na katuba qai lai muri ena duatani tale na yasana? Se a taura beka ga na nona ki na tui sa dabe matemate tu oya qai lokata mai tuba na katuba? Na cava a qai cakava, e lako welewelei beka ga ena kedra maliwa na yadrava tu na tui me vaka ga ni sega ni dua na ka e yaco? E sega ni tukuna vei keda na iVolatabu. Ia, se mani cava a cakava o Eute, e macala nira sega ni kasami vakalailai na tamata i Ekiloni nira raica ni loka tu na katuba. Era nanuma ni “vakamudremudre” tiko ga na tui.

Nira vakaberabera tiko na nona tamata na tui, e solia na gauna me dro kina o Eute. Lai kacivi ira vata na Isireli qai tukuna vaka oqo vei ira: “Dou muri au mai, ni sa soli ira na nomudou meca na Moapi ki na ligamudou ko Jiova.” Ena nodra vakavua na Isireli na veivutovuto ni Joritani, era latia kina na nodra vutokosova na kai Moapi—⁠sa sega tu oqo na nodra iliuliu—⁠nira sasaga dro ina nodra vanua. Mani rawa kina mera “mokuti ira na Moapi, e na gauna ko ya, e le tini beka na udolu na tamata, era tamata bula sara kecega, ka tamata qaqa kecega, ia ka sega ni dro bula e dua na tamata. A sa vakamalumalumutaki ko ira na Moapi e na ligadra na Isireli e na siga ko ya. A sa vakacegu na vanua ka yabaki walusagavulu.”​—Dauveilewai 3:25-30.

E Ka ni Vuli Vei Keda

Na ka e yaco ena gauna i Eute e vakavulici keda ni dau sotavi na leqa ke da cakava na ka ca ena mata i Jiova. Ena yasana kadua, o Jiova e dau vukei ira era veivutuni ra qai saumaki vua.

A rawata vinaka o Eute na ka a nakita me yaco, ia e sega ni baleta na nona qaseqase se baleta nira lecaika na meca. Ni sega ni vakatau ina rawaka vakatamata na vakayacori ni inaki ni Kalou. Na nona rawata vinaka o Eute na ka a nakita e vu vakatabakidua mai na nona veivuke na Kalou, ni sega ni dua e rawa ni veisautaka na loma ni Kalou, oya me sereki ira na nona tamata. Na Kalou ga a vakatuburi Eute, ia “ni sa vakatubura vei ira [na nona tamata] ko Jiova eso na dauveilewai, sa tiko vata kaya na dauveilewai ko Jiova.”​—Dauveilewai 2:18; 3:15.