Vorata na Yalo ni Vuravura Dau Veivukiyaki

“Eda sa sega ni rawata na yalo ni vuravura, na Yalo ga sa mai vua na Kalou.” ​—1 Korinica 2:12.

1. A vakacalai vakacava o Ivi?

“SA VOSA vaqaseqase vei au na gata.” (Vakatekivu 3:13) A saga me vakamacalataka na imatai ni yalewa, o Ivi, ena vica ga na vosa oqori na vu ni nona talaidredre vua na Kalou o Jiova. E dina taucoko na ka e kaya, ia e sega ga ni ulubale ni nona cakacala. E muri a qai uqeti na yapositolo o Paula me vola: “Na yalewa [o Ivi] ga sa temaki.” (1 Timoci 2:14) A vakacalai me vakabauta ni nona talaidredre—oya nona kania na vuanikau vakatabui—ena yaga vua me vaka kina na Kalou. E vakacalai tale ga baleta ni sega ni kila se o cei e temaki koya. E sega vakadua ni kila o koya ni gata oya e nona waqawaqa tiko o Setani na Tevoro.​—Vakatekivu 3:1-6.

2. (a) E vakacalai ira vakacava na tamata edaidai o Setani? (b) Na cava na “yalo ni vuravura,” kei na taro cava eda na dikeva?

² Me tekivu mai vei Atama kei Ivi, e se vakacalai ira tiko ga na tamata o Setani. E vakadinadinataki ni “temaki ira kece ga na kai vuravura.” (Vakatakila 12:9) E sega ni veisau na nona iwalewale. E dina ni sa sega ni vakayagataka na gata, ia e se cakacaka lo voli ga me kua kina ni kilai. E vakacalai ira na tamata o Setani ena ka ni veivakamarautaki kei na tabana ni itukutuku, mera vakabauta kina ni sega ni gadrevi se yaga vei ira na veidusimaki vakayalololoma ni Kalou. Na nona sasaga na Tevoro me veivakacalai e bucina kina vei ira na tamata ena veivanua kece ga na yalo ni talaidredre ina lawa kei na ivakavuvuli vakaivolatabu. E kaya na iVolatabu ni oqori na “yalo ni vuravura.” (1 Korinica 2:12) Na yalo oqo e uqeta sara tiko ga na nodra vakabauta, nodra ivalavala, kei na nodra itovo na sega tu ni kila na Kalou. E laurai vakacava na yalo vaka oqori, eda na vorata tale ga vakacava na kena idre? Meda raica mada.

Torosobu Tiko ga na iTovo

3. Na cava e sa qai laurai ga kina vakalevu na “yalo ni vuravura” ena noda itabagauna?

³ Sa qai laurai levu ga ena noda itabagauna na “yalo ni vuravura.” (2 Timoci 3:1-5) O sa na rairai raica ni sa qai torosobu tiko ga na itovo. E vakamacalataka na iVolatabu na vuna. Ni tauyavutaki oti na Matanitu ni Kalou ena 1914, a tubu mai lomalagi e dua na ivalu. A vakadrukai o Setani kei ira na nona agilosi ra qai kolotaki sobu mai vuravura. Ena levu ni nona katakata, sa qai vakalevutaka ga nona sasaga me veivakacalai kina e vuravura taucoko. (Vakatakila 12:1-9, 12, 17) Ena sala kece ga e rawata, e saga me “vakacalai ira tale ga na digitaki.” (Maciu 24:24) Me vaka nida tamata ni Kalou, e taketetaki keda sara tiko ga o koya. E vinakata me vakaleqa na noda bula vakayalo me kua kina ni vakadonui keda o Jiova da qai sega ni rawata na bula tawamudu.

4. Na cava na nodra rai na tamata i Jiova me baleta na iVolatabu, ia na cava na rai ni vuravura?

⁴ E saga o Setani me vakacala na iVolatabu, na ivola vakamareqeti eda vulica kina na veika me baleti koya na Dauveibuli yalololoma. Era taleitaka na iVolatabu na tamata i Jiova ra qai dau vakamareqeta. Eda kila ni vosa uqeti vakalou, e sega ni vu vakatamata. (1 Cesalonaika 2:13; 2 Timoci 3:16) Ia, na vuravura i Setani e saga sara ga me veisautaka na noda rai. Me kena ivakaraitaki, e volai ena ivakamacala taumada ni dua na ivola e butuki sobu kina na iVolatabu: “E sega ni dua na yavu me tukuni kina ni ‘ka tabu’ na iVolatabu, e sega tale ga ‘ni vosa ni Kalou.’ Era a sega ni vola na sanito era uqeti vakalou, era vola ga o ira na bete era via vakacolasau.” O ira na vakayarayarataki mera vakabauta na ile oqori e rawarawa sara ga nira vakacalai mera nanuma kina ni tu vei ira na galala mera lewa ga nodra sokalou se mera sa kua sara ga ni sokalou.​—Vosa Vakaibalebale 14:12.

5. (a) Na cava e kaya e dua na dauvolaivola me baleti ira na lotu era vakayagataka na iVolatabu? (b) E duidui vakacava na vakasama e sa takalevu tu nikua kei na ka e tukuna na iVolatabu? (Raica na kato ena tabana e tarava.)

⁵ Na veisala kece ga e saqati kina na iVolatabu, salavata kei na nodra veidabui vakalotu o ira sara ga na tukuna tiko nira tokona na iVolatabu, e vakavuna me sa qai cati ga kina vakalevu na lotu, wili kina na lotu e vakayagataka na iVolatabu. Era saqata na lotu na tabana ni itukutuku kei ira na vuku. E kaya e dua na dauvolaivola: “Ena draki ni bula nikua, sa raici sobu vakalevu na lotu vakajiu kei na lotu Vakarisito. Ena dua na yasana erau na raici tu ga me rau lotu makawa qai sega soti na kedrau yaga nikua, ia ena dua tale na yasana, erau na vakalewai vakaca ni rau tarova na toso ena veika vakavuli kei na veika vakasaenisi. Wale tiko ga oqo, sa qai ca sara na nodrau beci kei na nodrau sevaki.” Na nodrau sevaki oqori e dau vu mai vei ira na sega ni vakabauta ni bula dina tiko na Kalou vaka kina o ira na sa “lialia mai na nodra nanuma.”​—Roma 1:20-22.

6. E vakacava na rai ni vuravura me baleta na veiyacovi e vakacala na Kalou?

⁶ E sega gona ni kidroataki na nodra sa qai yawaka tiko ga na tamata na ivakatagedegede ni Kalou. Me kena ivakaraitaki, e kaya na iVolatabu ni o ira na veimoceri vakatagane se vakayalewa era sa “velavela sara.” (Roma 1:26, 27) E kaya tale ga nira na sega ni rawata na Matanitu ni Kalou o ira na veidauci tiko. (1 Korinica 6:9) Ia, ena so na vanua era sega wale ga ni ciqomi na cakava tiko na ivakarau ni veiyacovi vaka oqori, era bau vakacerecerei sara mada ga ena ivola, na sere, na iyaloyalo yavala, kei na porokaramu ena retioyaloyalo. Ia, o ira na saqata na ivakarau ni bula oqori era dau raici tu me qiqo nodra rai, era veivakaduiduitaki, ra qai sega ni toso vata tiko kei na gauna eda sa bula tu kina nikua. Era sega ni dikeva na ivakatagedegede ni Kalou me ivakaraitaki ni nona veikauaitaki vakayalololoma, era raica tu ga me vaka ni vakalatilati ena nodra bula galala kei na ka era via cakava.​—Vosa Vakaibalebale 17:15; Juta 4.

7. Na taro cava soti meda tarogi keda kina?

⁷ Nida bula donuya tu e dua na vuravura e sa qai torocake tiko ga kina na nona tusaqati na Kalou, e ka vakayalomatua meda dikeva mada na lomada kei na noda itovo. Me wasoma noda masulaka da qai dikevi keda vinaka me rawa nida vakadeitaka nida sa sega ni ciri tani mai na itovo ni rai i Jiova kei na nona ivakatagedegede. Me kena ivakaraitaki eda rawa ni taroga: ‘Au dau marautaka beka e so na ka au a sega sara ga ni torova ena vica na yabaki sa oti? Au raica me sa sega soti ni dua na ka e so na itovo e cata na Kalou? Au sa sega beka ni dau vakabibitaka na veika vakayalo me vaka eliu? E laurai beka ena ivakarau ni noqu bula niu vakaliuca tiko na Matanitu ni Kalou?’ (Maciu 6:33) Ke da dikevi keda vaka oqori, eda na vorata kina na yalo ni vuravura.

‘Kua ni Ciri Tani’

8. E rawa vakacava ni ciri tani mai vei Jiova e dua?

⁸ E vola vei ira na nona itokani lotu Vakarisito o Paula: “O koya gona sa dodonu kina me da vakasamataka sara vakabibi na veika e da a sa rogoca oti me da kakua kina ni lako sese [“ciri tani,” NW].” (Iperiu 2:1, VV) Na waqa e sa ciri tu ena sega ga ni yacova na vanua e soko tiko kina. Ke sega ni qaqarauni o kavetani me qarauna na liwa ni cagi kei na kui ni wai, ena rawa ni ciri sivita na toba na nona waqa qai voca ena cakau. Eda na vaka tale ga oya ke da sega ni yadrava tiko na ivakavuvuli dina mai na Vosa ni Kalou, ena rawarawa sara ga noda ciri tani mai vei Jiova qai kasa vakayalo na noda vakabauta. Sega ni tukuni meda sa cakitaka kece sara na ka dina vakaivolatabu meda qai ciri vaka oqori. E levu era sega ni tu tu ga era sa talaidredre vei Jiova se ra nakita na ka era cakava. Levu ga na gauna, era na cakava tiko vakalalai na ka ena vakamuai ira tani mai na Vosa ni Kalou. Era sega wale ga ni kila nira sa ciri tiko yani ena ivalavala ca. Me vaka na kavetani a moce tiko, era na qai yadra, sa bera.

9. E vakalougatataki Solomoni vakacava o Jiova?

⁹ Dikeva mada na bula i Solomoni. E nuitaki koya o Jiova me veiliutaki vakatui e Isireli. E vakatarai Solomoni na Kalou me tara na valenisoro qai dusimaki koya me vola e so na wase ena iVolatabu. E vosa vakarua vei koya o Jiova qai vakalougatataki koya ena rogo, iyau, kei na veiliutaki vinaka. O koya e bibi cake, e vakalevutaka nona vuku o Jiova. E kaya na iVolatabu: “A sa solia vei Solomoni na Kalou na vuku kei na loma sa daukila rawa na ka levu sara, kei na daulomasoli, me vaka na nuku mai matasawa. Ia na vuku i Solomoni, sa uasivi e na nodra vuku kecega na kai na tu-i-cake, kei na vuku kecega ni kai Ijipita.” (1 Tui 4:21, 29, 30; 11:9) Io, ena rairai nanuma e dua ni na yalodina tiko ga o Solomoni vua na Kalou. Ia, a qai vukitani o koya. A yaco vakacava?

10. Na ivakasala cava e sega ni muria o Solomoni, cava tale ga e kena itinitini?

¹⁰ E kila qai buta vinaka sara tu ga o Solomoni ena lawa ni Kalou. Sega ni vakabekataki ni kauaitaka sara ga vakabibi o koya na ivakasala vei ira era na yaco mera tui e Isireli. E tukuni ena dua vei ira na ivakasala oqori: “Me kakua talega ni vakalevuqataka [na tui] na watina, me kakua kina ni gole tani na yalona.” (Vakarua 17:14, 17) Dina ni matata vakasigalevu na veidusimaki oya, ia e se vitunadrau ga na wati Solomoni, e tolunadrau na watina lalai. E levu vei ira na yalewa oqori era sokaloutaka na kalou tani. Eda sega ni kila se cava e levu tu kina vaka oya na watina, eda sega tale ga ni kila se rawa vakacava vua me cakava na ka oqori. Na ka ga eda kila oya ni beca na veidusimaki matata i Jiova. Na kena itinitini e vaka sara ga na ka a veivakasalataki kina o Jiova. Eda wilika: “A ra sa vukica vakatani na lomana ko ira na watina . . . me muri ira na kalou tani.” (1 Tui 11:3, 4) Io, era a vukica dina vakatani na lomana—e yali sara ga kina vakadua na nona vuku vakalou. E tekivu ciri. Yaco na gauna, sa bibi vua me vakayalovinakataki ira na watina lotu butobuto mai na nona talairawarawa kei nona vakamarautaka na Kalou. Sa dua dina na ka vakaloloma, ni a vola taumada o Solomoni: “Mo vuku, na luvequ, ka vakamarautaka na lomaqu, me dua na vosa me’u tauca vua sa beitaki au”!—Vosa Vakaibalebale 27:11.

E Kaukaua na Yalo ni Vuravura

11. Ena cakayaco vakacava ena noda rai na ka eda dau vakasamataka?

¹¹ E vakavulici keda na ivakaraitaki i Solomoni me kua ni tiko vei keda na rai nida sa mai kila ga na ka dina, ena sega kina ni moica vakalevu na noda vakasama na veitemaki vakavuravura. Me vaka ga ni cakayaco e yagoda na kakana eda kania, sa vaka tale ga kina na ka eda dau vakananuma. Na ka eda vakatawa ena noda vakasama ena tara na noda itovo ni rai kei na noda ivakarau ni bula. Nodra kila ga na veikabani na dina ni ka oqori, era vakayagataka kina e vica vata na bilioni na dola ena veiyabaki me tabaki kina na itukutuku ni nodra ivoli. E dau vakayagataki ena itukutuku ni veivoli e cakayaco vakalevu na vosa e veirawai kei na itaba e dreta na lomadra na dauvolivoli kei na ka sara ga era diva tu. Era kila tale ga o ira na tabaka na itukutuku ni veivoli nira na sega ni rawai totolo na dauvolivoli ena imatai ga se ikarua ni gauna era raica kina na ka e tabaki. Ia, ni toso na gauna kei kena na tabaki tiko ga vakalevu, sa na vakamuai kina na nodra vakasama mera taleitaka. E levu na ilavo e rawati ena tabaki ni itukutuku ni veivoli—ke sega ena sega sara ga ni dua e via vakailavotaka. E uqeta sara ga vakalevu na nodra vakasama kei na nodra itovo na lewenivanua.

12. (a) E uqeta vakacava na nodra vakasama na tamata o Setani? (b) Na cava e vakaraitaka nira dau rawai tale ga na lotu Vakarisito?

¹² Me vakataki koya ga e dau tabaka na itukutuku ni veivoli, e vakabulabulataka o Setani na nona rai ni biuta ena sala e rairai vinaka, e kila deivaki tale tu ga ni toso na gauna sa na rawai ira na tamata me tautauvata na nodra vakasama kei na nona. E vakayagataka na ka ni veivakalasai kei na so tale na sala o Setani me vakacalai ira kina na tamata, mera nanuma ni ka vinaka e ca kei na ka ca e vinaka. (Aisea 5:20) E so sara mada ga na lotu Vakarisito era sa rawai ena itukutuku ni veivakacalai i Setani. E veivakasalataki kina na iVolatabu: “Ia sa tukuna vakamacala na Yalo Tabu ni na vuki tani eso mai na vakabauta e na gauna emuri, ni ra vakarogoca eso na yalo e dauveivakacalai kei na nodrai vakavuvuli na tevoro; e na nodra dauveivakaisini era sa vosa lasu, sa tavuni na nodra lewa-eloma me vaka e na kaukaumea katakata.”—1 Timoci 4:1, 2; Jeremaia 6:15.

13. O cei o ira na ilala ca, ia na cava era na cakava vei keda na noda ilala?

¹³ E sega ni dua vei keda e galala mai na idre ni yalo ni vuravura oqo. E sa rui kaukaua na cagi kei na idre i Setani, eda rawa sara ga ni ciri tani kina mai na dina. E veivakaroti kina vakayalomatua na iVolatabu: “Dou kakua ni vakaisini kemudou vakataki kemudou: sa vakacala nai valavala vinaka na dautiko vata kei ira era sa ca.” (1 Korinica 15:33) O ira na ilala ca e rawa sara ga ni vakaibalebaletaki vua e dua na ka se dua na tamata—na ivavakoso sara mada ga—ni vakavotuya tiko na yalo ni vuravura. Kevaka eda tukuna nira sega ni vakaleqai keda na tamata ca, sa rawa tale ga nida kaya ni na sega ni yaga noda vakailala kei ira na tamata itovo vinaka, se vakaevei? Sa bau cala dina na vakasama oqori! E qai vakamatatataka na iVolatabu ni kaya: “Ena vuku mai ko koya sa malele vata kei ira na vuku: ia ko koya era veitokani vata kei na lialia ena rusa.”​—Vosa Vakaibalebale 13:20.

14. Eda na vorata vakacava na yalo ni vuravura?

¹⁴ Meda vorata na yalo ni vuravura oqo, sa dodonu meda dau veimaliwai kei ira na tamata vuku—o ira era qaravi Jiova. Meda vakatawa ena noda vakasama na veika e tara cake na noda vakabauta. E vola na yapositolo o Paula: “A ka kecega sa dina, na ka kecega e vakaturaga, na ka kecega e dodonu, na ka kecega e savasava, na ka kecega e daulomani, na ka kecega e rogorogo vinaka; ia kevaka sa dua na ka e vinaka, se na ka e daudokai, dou nanuma na veika oqo.” (Filipai 4:8) E tu vei keda kece na galala ni vakatulewa. Meda vakayagataka mada ga na galala oqori meda vakavolekati keda vei Jiova.

Kaukaua Cake Sara na Yalo ni Kalou

15. Era duidui vakacava na lotu Vakarisito e Korinica makawa mai vei ira na lewenivanua e kea?

¹⁵ E dusimaki ira tiko na lotu Vakarisito dina na yalo tabu ni Kalou, era sega kina ni vakataki ira era sa vakacalai tu ena yalo ni vuravura. E vola o Paula vei ira na ivavakoso mai Korinica: “Ia eda sa sega ni rawata na yalo ni vuravura, na Yalo ga sa mai vua na Kalou; me da kila kina na veika sa solia walega mai vei keda na Kalou.” (1 Korinica 2:12) O Korinica e dua na koro e vutucoqa kina na yalo ni vuravura. Na vakasisila ni nodra itovo e taka kina na ivosavosa “vakorinica,” e kena ibalebale “na dau veidauci.” E vakamatabokotaki ira tu o Setani. Sa rauta gona mera sega tu kina ni kila na Kalou dina, se lailai wale sara na ka era kila baleti koya. (2 Korinica 4:4) Ia, e dolava o Jiova na matadra e so na kai Korinica ena vuku ni yalona tabu, era kila rawa kina na itukutuku dina. E uqeti ira na yalona tabu mera cakava e so na veisau lelevu ena nodra bula, me vakadonui ira kina o koya, me vakalougatataki ira tale ga. (1 Korinica 6:9-11) Dina ni kaukaua na yalo ni vuravura, ia e kaukaua cake na yalo i Jiova.

16. Eda na rawata vakacava na yalo ni Kalou, ena dei tale ga vakacava vei keda?

¹⁶ Sa vaka tale ga kina nikua. E kaukaua duadua na yalo i Jiova e vuravura vaka kina e lomalagi, e solia wale ga qai solia tale ga vakalevu vei ira era kerea ena vakabauta. (Luke 11:13) Ia, ke da vinakata me tiko vei keda na yalo ni Kalou, meda kua ni vorata wale ga na yalo ni vuravura. Meda vulica wasoma tale ga na Vosa ni Kalou da qai vakaitovotaka me moica na yaloda se na noda ivakarau ni vakasama me tautauvata kei na nona vakasama. Kevaka eda vakayacora oqori, ena vakaukauataki keda o Jiova meda vorata na ivadi cava ga i Setani e via vakaleqa kina na noda bula vakayalo.

17. Ena vakacegui keda vakacava na ivakaraitaki i Loti?

¹⁷ Dina nira sega ni vakavuravura na lotu Vakarisito, ia era bula tiko ena vuravura. (Joni 17:11, 16) E sega ni dua e rawa ni drotaka na yalo ni vuravura, nida na rairai cakacaka se bula vata sara tiko ga kei ira era sega tu ni lomana na Kalou se na nona sala. Ena tautauvata beka na noda rai kei na rai i Loti ni “a rarawa na lomana,” ena nodra sega ni vakamuria na lawa o ira na kai Sotoma era a bula vata tiko kei koya? (2 Pita 2:7, 8) Ke vaka kina, eda rawa ni vakacegui. A taqomaki Loti qai vakabulai koya o Jiova, ena cakava tale ga vei keda. E kila vinaka qai raica sara tu ga mai na Tamada dau yalololoma na keda ituvaki, e rawa sara ga ni vukei keda qai vakaukauataki keda meda kaukaua tiko ga kina vakayalo. (Same 33:18, 19) Kevaka eda vakararavi vua, da nuitaki koya, da qai masuti koya, ena vukei keda meda vorata na yalo ni vuravura se mani vakacava sara tu na ca ni keda ituvaki.​—Aisea 41:10.

18. Na cava meda vakamareqeta kina na noda veiwekani kei Jiova?

¹⁸ Eda vakalougatataki na tamata ni Kalou nida mai kila na ka dina ena vuravura e sa yawaki Jiova qai vakacalai tu mai vei Setani. Eda na vakila gona na marau kei na bula sautu e sega ni kunei ena vuravura oqo. (Aisea 57:20, 21; Kalatia 5:22) Eda na vakamareqeta na inuinui ni bula tawamudu ena Parataisi ni na sega kina na yalo ni vuravura sa takali tiko yani oqo. Meda vakamareqeta mada ga noda veiwekani talei kei na Kalou, meda kidava totolo kina na noda sa via ciri tani vakayalo da qai vakadodonutaka noda sala. Meda vakavolekati keda tale ga vei Jiova, ni na vakaukauataki keda oqori meda vorata kina na yalo ni vuravura.​—Jemesa 4:7, 8.

Vakamacalataka Mada

• Na sala cava e vakacalai ira kina na tamata o Setani?

• Na cava meda cakava meda kua ni ciri tani kina mai vei Jiova?

• Na cava e vakaraitaka ni sa rui kaukaua na yalo ni vuravura?

• Eda rawata vakacava na yalo ni Kalou, ena dei tale ga vakacava vei keda?

[Chart ena tabana e 11]

NA VUKU VAKAVURAVURA KEI NA VUKU VAKALOU

E sega ni vakadeitaki na dina ni dua na ka—me qai vakatau ga vua na tamata yadua.

“Sa ka dina na nomuni vosa [na Kalou].”​—Joni 17:17.

Nida vakatulewataka tiko na ka vinaka kei na ka ca, meda vakararavi ga ena lomada.

“Sa ka dauveivakaisini duaduaga na yalo ni tamata, ka sa dredre ni vinaka.”​—Jeremaia 17:9.

Cakava ga na ka o vinakata.

“Sa sega ni vu mai vua na tamata sa lako tu me lewa na nonai lakolako.”​—Jeremaia 10:23.

E vu ni marau na vutuniyau.

“Ni sa vu ni ka ca kecega na daulomana nai lavo.”​—1 Timoci 6:10.

[iYaloyalo ena tabana e 10]

A ciri tani mai na sokalou dina o Solomoni qai tini ena sokalou lasu

[iYaloyalo ena tabana e 12]

Me vakataki koya ga e dau tabaka na itukutuku ni veivoli, e vakabulabulataka o Setani na yalo ni vuravura. O dau vorata beka?