iTalanoa ni Nona Bula
Keirau Vakayagataka na Neirau Veitokiyaki me Keirau Vunau Kina e Veivanauatani
TALANOATAKA O RICARDO MALICSI
Niu vakacegui ena noqu vanua ni cakacaka ena vuku ni noqu sega ni veitovaki baleta niu lotu Vakarisito, keirau masuti Jiova vakavuvale me vukei keirau ena neirau bucina na veika me keirau na cakava. Keirau vakaraitaka vua ni keirau via vakarabailevutaka na neirau cakacaka vakavunau. Sega ni dede, keirau sa tekivu veitokiyaki voli me yacova ni keirau sa lai vakaitikotiko ena walu na veivanuatani. A rawa tale ga kina me keirau lai cakacaka vakavunau e vanuatani.
AU SUCU mai na Yatu Filipaini ena 1933 ina vuvale e lewe ni Philippine Independent Church. Keitou a lewena kece na lotu oya na lewe ni neitou vuvale le 14. Niu se qai yabaki 12, au sa kerea na Kalou me vakaraitaka vei au na vakabauta dina. E vakacurumi au e dua noqu qasenivuli ina dua na vuli vakalotu, au mani yaco sara meu dua na lotu Katolika kaukaua. Au sega ni bau calata na noqu dau vakatusa na noqu ivalavala ca ena siga Vakarauwai se na misa ena Sigatabu. Ia au dau vakatitiqataka e so na ka au qai sega ni lomavakacegu. A sega ni dau matata vei au na ka ena yacovi ira na tamata nira mate, na ivakavuvuli ni kama mai eli kei na ivakavuvuli ni Letoluvakalou. Au sega ni lomavakacegu ena isaunitaro era solia na iliuliu ni lotu baleta ni sega ni matata.
Kunea na iSaunitaro e Matata
Niu vuli tiko ena koliji, au lai lewena sara e dua na ilala era dau vakacaca, veimauilavo, dau vakatavako, kei na cakacaka dukadukali e so. Keirau sota ena dua na yakavibogi kei na tinana e dua na gonetagane keirau vuli vata. E iVakadinadina i Jiova na marama oqo. Au tarogi koya sara ena taro vata ga au dau tarogi ira kina noqu qasenivuli ni lotu. E sauma mai na iVolatabu na noqu taro kece na marama oqo. Au vakabauta ni ka e tukuna oya e ka dina.
Au volia e dua na iVolatabu, meu tekivu vulica na iVolatabu kei ira na iVakadinadina. Sega ni dede au sa dau tiko ena nodra soqoni kece na iVakadinadina i Jiova. Ena vuku ni ivakasala vakaivolatabu “sa dau vakarusa na i vakarau vinaka ko ira na i tokani ca,” au gutuva sara na noqu veitokani kei ira na noqu ilala itovo dukadukali oya. (1 Korinica 15:33, VV) Oqo e vukei au me toso vinaka na noqu vuli iVolatabu me yacova sara na noqu yalataki au vei Jiova. Niu papitaiso oti ena 1951, au tekivu cakacaka vakatabakidua (painia) ena loma ni dua na gauna. Ena Tiseba 1953, keirau vakamau kei Aurea Mendoza Cruz, e qai noqu itokani ena cakacaka vakavunau.
Saumi na Neirau Masu
Keirau a gadreva me keirau painia. Ia a sega ni yaco na neirau gagadre ena gauna oya. Ia keirau kerei Jiova tiko ga me dolava vei keirau na sala me keirau cakava kina na nona cakacaka. E dredre dina na bula keirau sotava tiko. Ia keirau vakaliuca tiko ga na neirau isausau vakayalo. Au lesi meu ivakatawa daulewa ni ivavakoso niu se qai yabaki 25.
Ni tubu cake tiko ga na noqu kila na iVolatabu kei na ivakavuvuli i Jiova, au raica rawa ni vakaleqa tiko na noqu lewaeloma na noqu cakacaka baleta ni vaka au veitovaki tiko. (Aisea 2:2-4) Au mani biuta na cakacaka oya. Oqo e vakatovolei kina na neirau vakabauta. Au na qarava vakacava na noqu vuvale? Keirau masu tale vua na Kalou o Jiova. (Same 65:2) Keirau vakaraitaka vua na neirau leqa, ia keirau vakaraitaka tale ga vua ni keirau gadreva me keirau lai veiqaravi ena vanua era vinakati vakalevu kina na dauvunautaka na Matanitu ni Kalou. (Filipai 4:6, 7) Keirau sega ni bau tadra na levu ni vanua e tadola mai vei keirau!
Tekivu na Neirau Veilesiyaki
Ena Epereli 1965, au taura e dua na cakacaka vaka daunivakasala ni bokobuka kei na veivueti ena raraniwaqavuka e Vientiane, mai Laos, keirau toki sara kina. Era lewe 24 na iVakadinadina era tiko ena siti o Vientiane, keirau marautaka dina na neirau cakacaka vata kei ira na daukaulotu kei na vica tale na tacida. Oti oya au lesi sara ina raraniwaqavuka e Udon Thani, mai Thailand. A se sega ni bau dua na iVakadinadina ena tauni o Udon Thani. Keirau dau soqoni taurua ga ena veimacawa. Keirau tekivu vunau sara e veivale, veisikovi lesu, ra tauyavutaki sara e so na vuli iVolatabu.
Keirau nanuma na ivakasala i Jisu vei ira nona tisaipeli mera “vua vakalevu.” (Joni 15:8) Keirau mani saga me keirau muria na nodra ivakaraitaki ena neirau tomana tiko ga na vunautaki ni itukutuku vinaka. Sega ni dede keirau sa tauca na vua ni neirau cakacaka. E taura na ka dina e dua na goneyalewa ni Thailand me taci keirau vakayalo. Rau taura tale ga na dina e rua na turaga ni Noca Amerika, erau qai yaco me rau qase ni ivavakoso. E tini vakacaca na yabaki na neirau vunautaka tiko na itukutuku vinaka ena vualiku kei Thailand. Keirau marautaka dina na neirau rogoca ni sa tiko e dua na ivavakoso e Udon Thani! E se kadre tiko ga e so na sore ni ka dina keirau tea.
Keirau rarawa ni keirau sa lesi tale, ia keirau masuta na “i Taukei ni were” me vukei keirau tiko ga ena cakacaka vakavunau. (Maciu 9:38, VV) Keirau lesi sara i Tehran, na koroturaga kei Iran. E donuya na gauna e veiliutaki tiko kina na Shah.
Vunau ena Yalava Dredre
Ni keirau yaco ga yani e Tehran, keirau vaqarai ira sara na taci keirau vakayalo. Keirau lai sosoqoni sara kei na dua na iwasewase lailai ni iVakadinadina era cavutu mai na 13 na vanua. E duidui vakalailai na ivalavala ni neimami vunautaka na itukutuku vinaka e Iran. Dina ni keimami sega ni tusaqati, ia keimami qaqarauni ga.
Ni duidui na gauna ni nodra cakacaka e so na tataleitaki, so na gauna keimami vuli iVolatabu kei ira ena lomaloma ni bogi se matakacaca sara. Keimami marautaka dina ni vua na cakacaka dredre keimami cakava tiko. Era ciqoma na ka dina e vica na vuvale ni Korea kei na Filipaini ra qai yalataki ira vei Jiova.
Au lesi tarava i Dhaka, mai Bangladesh. Keirau yaco e kea ena Tiseba 1977. E dredre tale ga na neirau cakacaka vakavunau ena vanua oqo. Ia keirau ogaoga tiko ga ena cakacaka vakavunau. Ni vukei keirau na yalo i Jiova, keirau kunei ira e so na vuvale era kaya nira lotu Vakarisito. So era karamaca sara tu ga ena nodra via gunuva na wai ni ka dina ena iVolatabu. (Aisea 55:1) Keirau tekivutaka rawa kina e levu na vuli iVolatabu.
Keirau nanuma dei toka ni loma ni Kalou “me ra vakabulai na tamata kece ga.” (1 Timoci 2:4, VV) Keirau marautaka ni sega ni dua e bau vakaleqai keirau. Keirau valuta na veivakaduiduitaki ena neirau qarauna me keirau dau tauca na vosa e matau. Me vakataki Paula na yapositolo, keirau tovolea me keirau “ka kece ga vei ira na tamata kece ga.” (1 Korinica 9:22, VV) Nira dau taroga se cava na inaki ni neirau veisiko yani, keirau sauma ga yani vakavinaka, oqo e vakavuna me levu era vakarorogo.
Keirau kunea e dua na iVakadinadina e Dhaka, keirau mani uqeti koya me mai tomani keirau ena soqoni vakarisito kei na cakacaka vakavunau. E tekivu vuli iVolatabu o watiqu kei na dua na vuvale qai sureti iratou mai ena soqoni. Ena nona veivuke o Jiova, eratou lako kece mai na vuvale oqo ena dina. E muri erau qai veivuke na rua na goneyalewa ena vuvale oqo ena kena vakadewataki na ivola vakaivolatabu ina vosa vaka Bengali, e levu na wekadratou era qai mai kilai Jiova tale ga. E levu tale na vuli iVolatabu era taura tale ga na dina. E levu vei ira era sa qase ni ivavakoso se painia.
Ni rui siti levu qai tawa vinaka o Dhaka, keirau mani sureti ira e so na lewe ni neirau vuvale mera mai vukei keirau ena cakacaka vakavunau. E so vei ira era mai tomani keirau e Bangladesh. Keirau marautaka, keirau qai vakavinavinakataki Jiova ni rawa me keirau mai vunautaka na itukutuku vinaka ena vanua oqo! Mai na le dua ga na dautukutuku, sa rua na ivavakoso e Bangladesh.
Keirau biuti Bangladesh tale ena Julai 1982. Keirau biuti ira na mataveitacini ni tonawanawa na mata i keirau. Sega ni dede, au sa lai cakacaka sara ena raraniwaqavuka e Entebbe, mai Uganda, na vanua keirau tiko kina ena va na yabaki vitu na vula. Na cava e rawa me keirau cakava me keirau vakalagilagia kina na yaca i Jiova ena vanua oqo?
Qaravi Jiova ena Tokalau kei Aferika
Ni keirau sobu ena raraniwaqavuka e Entebbe, e mai tavaki keirau e dua na draiva me kauti keirau ina neirau icili. Ni keitou se qai biuta ga na raraniwaqavuka, au tekivu vakamacalataka sara na Matanitu ni Kalou vei draiva. E tarogi au: “O iVakadinadina i Jiova?” Niu kaya na io, e tukuna sara o draiva: “E dua na tacimu e cakacaka tiko ena control tower.” Au kerei koya sara me kauti keirau mada vua e liu. Keitou lai sota sara kei na tacida oya. E marautaka dina nona raici keirau, e lai macala tale ga mai kina na vanua kei na gauna ni soqoni kei na cakacaka vakavunau.
Ena gauna oya e se qai 228 ga na dautukutuku e Uganda. Rau tomani keirau e rua na tacida ena neitou lai teivaka toka mada ga na sore ni ka dina ena imatai ni neirau yabaki e kea. Nira dau taleitaka na wilivola na lewenivanua, keitou veisoliyaka e levu sara na ivola, kei na vicavata na drau na ivoladraudrau. Keitou dau sureti ira na mataveitacini mai Kampala, na koroturaga, mera mai vukei keitou ena cakacaka vakavunau ena neitou yalava e Entebbe ena muanimacawa. Ena imatai ni noqu vunau soqovi levu, keitou le lima na tiko kina.
Ena loma ni tolu na yabaki oya, keirau vakila e so na gauna marautaki keirau sotava ena neirau bula ni keirau raica nira sa toso tiko mai e so keirau vakavulici ira. (3 Joni 4) Ena dua na soqo ni tabacakacaka, eratou papitaiso kina e lewe ono keirau vakavulici iratou ena iVolatabu. E levu vei ira era kaya nira na via cakacaka vakatabakidua baleta nira raica ni keirau painia voli ena gauna keirau cakacaka saumi tiko kina.
Keirau vakila ni yalava vuavuaivinaka tale ga na vanua keirau cakacaka saumi tiko kina. Dua na gauna au vakaraitaka vua e dua na daubokobuka na inuinui e tukuna na iVolatabu kei na bula ena parataisi e vuravura. Au vakaraitaka ena nona iVolatabu nira na bula veisaututaki ra qai duavata na tamata talairawarawa, era na sega ni vakila tale na dravudravua, leqa ni veivakavaletaki, ivalu, tauvimate, se mate. (Same 46:9; Aisea 33:24; 65:21, 22; Vakatakila 21:3, 4) E tataleitaki dina baleta ni wilika sara ga ena nona iVolatabu. E tekivu vulica sara na iVolatabu. E tiko ena veisoqoni kece. Sega ni dede sa yalataki koya vei Jiova qai papitaiso. E qai tomani keirau ena cakacaka vakatabakidua.
E yaco vakarua na tiko yavavala ena neirau tiko mai Uganda, ia e sega ni tarova na neimami cakava tiko na cakacaka vakayalo. Era tokitaki i Nairobi, mai Kenya, me ono na vula na lewe ni nodra vuvale na tamata cakacaka era lako mai vanuatani. Keimami tomana tiko ga na neimami sosoqoni kei na cakacaka vakavunau na tu laivi mai, dina ga ni gadrevi me keimami cakacaka vakavuku, keimami qaqarauni tale ga.
E cava na noqu konitaraki ena Epereli 1988, me keirau sa baci toso. Keirau biuta na ivavakoso e Entebbe ena neirau marautaka na toso vakayalo e laurai kina. Keirau gade tale i Entebbe ena Julai 1997. Ena gauna oya era sa qase tiko ni ivavakoso e so keirau vakavulici ira ena iVolatabu. Keirau marautaka dina nira tiko ena Vunau Soqovi Levu e lewe 106!
Toso ina Yalava e Bera ni Tarai
Ena rawa beka me keirau curuma e dua tale na katuba vou ni cakacaka? Io, baleta niu lesi tarava ina raraniwaqavuka e Mogadishu mai Somalia. Keirau nakita dei me keirau vakayagataka vinaka na vanua vou keirau lai cakacaka kina oqo me keirau tara kina na yalava e se bera ni tarai.
A tekivu taumada na neirau cakacaka vakavunau vei ira na cakacaka tiko ena valenivolavola ni mata ni veivanua, vei ira na tamata cakacaka mai na Yatu Filipaini, kei na veivanua tale e so. Keimami dau sota vakalevu ena makete. Keirau dau sikovi ira tale ga ena nodra vale. Ni keirau yaloqaseqase, sasaga, yalomatua, qai vakararavi vakatabakidua vei Jiova, a rawa kina me keirau wasea na veika dina mai na iVolatabu me yacova ni laurai na vuana vei ira na duidui matatamata. Keirau biuti Mogadishu ni oti ga e rua na yabaki, ni bera toka ga ni qai kacabote na ivalu e kea.
E lesi au tarava na International Civil Aviation Organization i Yangon, mai Myanmar. A rawa tale ga me keirau vukei ira na via vulica dina na inaki ni Kalou e kea. Oti o Myanmar, keirau lesi sara i Dar es Salaam, mai Tanzania. A rawarawa sara na vunau e veivale e kea baleta nira tu tale ga e Dar es Salaam o ira na kila na vosa vakavalagi.
E sega so ni levu na leqa keirau sotava ena veivanua keirau cakacaka voli kina, dina ga e levu na vanua oqo a vakatabui tu kina na nodra cakacaka na iVakadinadina i Jiova. Ena vuku ni noqu cakacaka, niu dau veitaratara vakalevu kei na matanitu kei ira na vakailesilesi ni veimatanitu tani, era sega kina ni kauai na tamata ina veika keirau dau cakava me baleta neirau sokalou.
Ena vuku ni noqu cakacaka saumi, keirau a veitokiyaki voli kina kei watiqu me 30 na yabaki. Ia na noqu cakacaka oqo e vukei keirau ga me keirau cakava na veika keirau lalawataka, oya na neirau vakaliuca na neirau kacivaka na veika e baleta na Matanitu ni Kalou. Keirau vakavinavinakataki Jiova baleta ni vakatarai keirau ena neirau veitokiyaki voli oqo me keirau marautaka kina na itavi dokai ni kena vakatetei na itukutuku vinaka e veivanuatani.
Lesu ina Vanua Keirau Tekivu Kina
Au nakita meu sa cegu koso ena noqu cakacaka niu se qai yabaki 58, meu lesu ina Yatu Filipaini. Ni keirau suka ina neirau vanua keirau masuti Jiova me vakaraitaka vei keirau na ka me keirau cakava. Keirau lai veiqaravi sara ina ivavakoso e Trece Martires City, ena yasana o Cavite. Ni keirau yaco yani, eratou se lewe 19 tiko na dautukutuku ni Matanitu ni Kalou. E tekivutaki sara na cakacaka vakavunau e veisiga, e tauyavu tale ga e levu na vuli iVolatabu. Sa tubu sara na ivavakoso. Dua na gauna sa 19 na nona vuli iVolatabu o watiqu, e 14 na noqu.
Sega ni dede sa oso na neitou Kingdom Hall. Keimami masulaka na leqa oqo vei Jiova. Rau solia e dua na qele e dua na veiwatini erau tacida vakayalo, qai vakadonuya mai na valenivolavola ni tabana na ilavo me keitou dinautaka me tara kina na Kingdom Hall vou. E vukea vakalevu na cakacaka vakavunau na vale vou oqo ni tubucake tiko ga e veimacawa na iwiliwili era tiko ena soqoni. Ena gauna oqo e sivia e dua na aua yani qai dua na aua mai na yawa ni vanua keirau lakova me keirau lai vukea tiko e dua tale na ivavakoso e 17 na kena dautukutuku.
Keirau marautaka dina kei watiqu na neirau bau rawa ni veiqaravi ena levu na vanuatani. Ni keirau raica lesu na neirau veitokiyaki voli oya, keirau lomavakacegu dina ena neirau vakayagataka vinaka na neirau veitokiyaki me keirau vukei ira kina e so mera vulica na inaki i Jiova.
[Mape ena tabana e 24, 25]
(Raica tale na vola)
TANZANIA
UGANDA
SOMALIA
IRAN
BANGLADESH
MYANMAR
LAOS
THAILAND
YATU FILIPAINI
[iYaloyalo ena tabana e 23]
O yau kei watiqu o Aurea