O Jiova Ena ‘Saumi Ira Era Sa Dau Vakasaqarai Koya’
“O koya sa torova na Kalou e dodonu me vakabauta ni sa bula ko koya, ni sa saumi ira talega era sa dauvakasaqarai koya.”—IPERIU 11:6.
1, 2. Na cava e rawa ni vakavuna na nodra yalolailai e so na tamata i Jiova?
“SA VOLEKA ni 30 na yabaki na noqu iVakadinadina i Jiova voli, ia au vakila ni sega ni ganiti au meu cavuti ena yaca oya,” e tusanaka o Vaseva.a “E dina niu dau painia qai levu na itavi e vakacolati vei au, ia e sega ni kauta laivi na noqu dau nanuma ni sega ni kilikili meu dua na iVakadinadina.” Vakatale ga oya na nona rai o Keni. Laurai ena ka e kaya: “Au dau yalolailai ena so na gauna ena noqu vakasamataka na levu ni ka e tu mera marau kina na tamata i Jiova, ia au sega ni dau mamarau. Dau lai tini ora tale kina na lomaqu, sa qai kuria ga na leqa.”
2 Levu na tamata yalodina i Jiova ena gauna makawa vaka kina ena gauna oqo, e dau tarai ira tale ga na rai vaka oya. E dau yacovi iko tale beka ga ena so na gauna? Rawa ni vu oqo ke veitaqataqai na leqa o sotava, ia ni o raici ira na tacimu vakayalo, e totoka na itosotoso ni nodra bula, e kena irairai ni sega nira leqataka e dua na ka, ra qai mamarau. De dua o na lai nanuma kina ni sega ni vakadonui iko o Jiova se sega ni ganiti iko na nona veikauaitaki. Ia, kua ni totolo na nomu lai nanuma vaka oya. Ni vakadeitaka vei keda na iVolatabu: “Sa sega ni beca [o Jiova] se cata na rarawa ni tamata sa vakararawataki; sa sega ni vunia vua na matana; ia sa rogoci koya, ni sa tagi vua.” (Same 22:24) Dina ni vosa ni parofisai oqo e baleta na Mesaia, ia e vakaraitaka ni o Jiova e sega wale ga ni rogoci ira nona tamata yalodina, e dau saumi ira tale ga.
3. Na cava eda sega ni galala kina mai na dredre ni bula ena vuravura oqo?
3 E sega ni dua e galala mai na dredre ni bula ena vuravura oqo—okati e ke o ira na tamata i Jiova. Sa rauta me vaka kina, nida bula tu ena vuravura e lewa na meca levu duadua i Jiova, o Setani na Tevoro. (2 Korinica 4:4; 1 Joni 5:19) Era na sega kina ni taqomaki vakacakamana na tamata i Jiova, ni ravuti ira sara tiko ga vagumatua o Setani. (Jope 1:7-12; Vakatakila 2:10) O koya gona, me yacova na gauna lokuci ni Kalou sa na vinakati ga meda “vosota na ka rarawa,” meda “ia tikoga na masu,” da qai lomanuidei ni o Jiova e kauaitaki keda. (Roma 12:12) Meda kua vakadua ni laiva na dredre ni noda bula ena vuravura oqo meda lai nanuma kina ni sega ni lomani keda na Kalou o Jiova!
iVakaraitaki ni Vosota ena Gauna Makawa
4. Tukuna e so na ivakaraitaki ni tamata yalodina i Jiova era a vosota na ituvaki rarawataki.
4 E levu na tamata i Jiova ena gauna makawa era a sotava na ituvaki rarawataki, e vinakati kina na vosota. Me kena ivakaraitaki o Ana, ‘a rarawa na yalona’ ni sega ni vakaluveni—e nanuma o Ana ni vaka ga e sa guilecavi koya na Kalou. (1 Samuela 1:9-11) Dua tale o Ilaija—a saga voli o Ranadi Jesepeli me vakamatei koya, e curumi Ilaija kina na rere, e mani masulaka vei Jiova: “I Jiova sa rui levu; ni vakaotia ga na noqu bula; ni’u sa sega ni vinaka cake vei ira na noqu qase.” (1 Tui 19:4) E macala tale ga ni a rarawataka na yapositolo o Paula ni tamata ivalavala ca ena gauna e kaya kina: “Sa tiko . . . vei au na ca ni’u sa via kitaka na vinaka.” Sa qai kuria: “A tamata vakaloloma koi au!”—Roma 7:21-24.
5. (a) Eratou vakalougatataki vakacava o Ana, Ilaija, kei Paula? (b) E vakacegui keda vakacava na Vosa ni Kalou nida yalolailai?
5 Eda kila ni ratou a qaravi Jiova tiko ga ena vosota o Ana, Ilaija, kei Paula, eratou mani vakalougatataki kina vakalevu. (1 Samuela 1:20; 2:21; 1 Tui 19:5-18; 2 Timoci 4:8) Ia, ena gauna vata oya eratou na dau vakila e so tale na ivakarau ni yalo e dau tara na lomada na tamata, me vaka na rarawa, yalolailai, se na rere. Sega gona ni dodonu meda kurabui kevaka eda dau yalolailai ena so na gauna. Vakacava ke o vakatitiqataka na nona lomani iko dina o Jiova ena vuku ga ni sa rui tadre vakalevu na nomu bula? E rawa ni vakacegui iko na Vosa ni Kalou. Me kena ivakaraitaki, ena ulutaga sa oti, eda veivosakitaka kina na nona tukuna o Jisu ni o Jiova e wilika ‘yadudua na drauniuluda.’ (Maciu 10:30) Na vosa ni veivakayaloqaqataki oqori e vakaraitaka ni o Jiova e kauaitaki ira yadudua na nona tamata. Vakasamataka tale ga na vosa vakatautauvata i Jisu me baleta na separo. Me qai sega vakacava ni kauaitaka o Jiova na leqa o sotava, ni kila sara mada ga na lutu ni dua na manumanu vuka lailai oqo ina qele?
6. E rawa vakacava ni ivurevure ni veivakacegui na iVolatabu vei ira era yalolailai?
6 E rawa beka vei keda na kawatamata ivalavala ca meda ka talei e mata i koya na Dauveibuli kaukaua duadua, na Kalou o Jiova? Io! E levu na itukutuku ena iVolatabu e vakadeitaka vei keda. Nida vakasamataka gona vakabibi na veitukutuku vaka oqori, sa rawa nida vakatotomuria na vosa e cavuta na daunisame: “Ni sa rui levu na noqu nanuma sa leqa kina na lomaqu, sa vakamarautaka na yaloqu na nomuni dauveivakacegui.” (Same 94:19) Meda dikeva mada e so vei ira na itukutuku veivakacegui oqo mai na Vosa ni Kalou, eda na kila votu kina ni vakamareqeti keda na Kalou, ena saumi keda tale ga nida cakava tiko ga na lomana.
Era ‘iYau Talei’ Vei Jiova
7. Na parofisai veivakayaloqaqataki cava e vakayagataki Malakai kina o Jiova me cavuta me baleta na matanitu e sa laurai votu na kena ca?
7 E torosobu sara na ituvaki e laurai vei ira na Jiu ena ikalima ni senitiuri B.S.K. O ira na bete era ciqoma na manumanu sega ni veiganiti ra qai cabora me isoro ena icabocabonisoro i Jiova. Ra veivakaduiduitaki na dauveilewai. E takalevu na cakaisausau, na lasu, na butako, kei na veibutakoci. (Malakai 1:8; 2:9; 3:5) Sa qai cavuta o Malakai e dua na parofisai veivakadrukai me baleta na matanitu oqo e sa laurai votu na kena ca. Io, ena yaco na gauna me vakadonui ira tale na nona tamata o Jiova. Eda wilika: “A sa kaya ko Jiova ni lewe vuqa era na noqu ga, e na siga ka’u na kumuna kina na noqui yau talei; ia ka’u na lomani ira, me vaka na tamata sa lomani koya na luvena sa qaravi koya.”—Malakai 3:17.
8. Na cava na vuna era vauci tale ga kina na isoqosoqo levu ena parofisai ena Malakai 3:17?
8 Na parofisai i Malakai e tiko tale ga na kena ivakayaco ena itabagauna oqo, vei ira na lotu Vakarisito era lumuti ena yalo tabu, era lewe ni matanitu vakayalo, na kedra iwiliwili e 144,000. Na matanitu oqo e “taukena” o Jiova, e nona ‘iyau talei’ dina. (1 Pita 2:9) Na parofisai i Malakai e rawa tale ga ni vakayaloqaqataki ira “nai soqosoqo levu,” era “sa tu e na mata ni tikotiko-vakaturaga, kei na mata ni Lami, era vakaisulu e nai sulu vulavula.” (Vakatakila 7:4, 9) Vakauasivi ni o ira na isoqosoqo levu oqo era yaco mera duabau na qelenisipi kei ira na lumuti, ena ruku ni dua na iVakatawa, o Jisu Karisito.—Joni 10:16.
9. Na cava era ‘iyau talei’ kina vei Jiova na nona tamata?
9 E raici ira vakacava o Jiova o ira na digitaka mera qaravi koya? Me vaka e tukuni ena Malakai 3:17, e raici ira me vaka na nona raici luvena tagane e dua na tama dauloloma. Vakasamataka mada na yaca vakasakiti e vakatokai ira kina na nona tamata—era nona ‘iyau talei.’ E so tale na ivakadewa ni iVolatabu era vakadewataka na matavosa oqo me “noqu tamata,” “noqu iyau vakamareqeti duadua,” se na “noqu vatutalei.” Na cava era sa rui lavotaki kina vaka oqo vei Jiova o ira era qaravi koya? Dua na vuna, oya ni dau vakavinavinakataka o Jiova na ka e caka vua. (Iperiu 6:10) Sa rauta me na toro voleka vei ira na qaravi koya mai vu ni lomadra qai raici ira mera ka talei.
10. E dau taqomaki ira vakacava na nona tamata o Jiova?
10 O rawa beka ni vakasamataka e dua na ka o taukena o okata me iyau talei? Sa macala tu ga ni o na taqomaka vakavinaka. Oqori tale ga na ka e cakava o Jiova ena nona ‘iyau talei.’ Dina ga ni sega ni kena ibalebale oya ni na taqomaki ira na nona tamata mai na veika dredre kei na ituvaki vakaloloma kece. (Dauvunau 9:11) Ia ena veitaqomaki vakayalo o Jiova vei ira na nona dauveiqaravi yalodina. E solia vei ira na kaukaua era gadreva mera vosota kina na veika dredre. (1 Korinica 10:13) Oya na vuna a kaya kina o Mosese vei ira na Isireli, na tamata ni Kalou ena gauna makawa: “Mo ni kaukauwa ka qaqa, . . . ni sa lako vata kei kemuni ko Jiova na nomuni Kalou, ena sega ni weletaki kemuni, se biuti kemuni.” (Vakarua 31:6) O Jiova e dau saumi ira na nona tamata. Io, era nona ‘iyau talei.’
O Jiova na ‘Dauveisaumi’
11, 12. Eda na valuta vakacava na yalo ni vakatitiqa ke da kua ni lecava ni o Jiova na Dauveisaumi?
11 E dua tale na ivakadinadina ni nona dau vakamareqeti ira na nona tamata o Jiova, oya nona dau saumi ira. A kaya vei ira na Isireli: “Vakatovolei au mada kina, sa kaya ko Jiova ni lewe vuqa, se’u na dolava, se segai, na katuba ni lomalagi, ka sovaraka vei kemudou na ka ni veivakalougatataki, me na sautu dina sara.” (Malakai 3:10) Ena yaco na gauna, o Jiova ena vakalougatataki ira vakaidina na nona tamata mera rawata na bula tawamudu. (Joni 5:24; Vakatakila 21:4) Na ka ni veivakalougatataki e sega ni vakatauvatani rawa oqo, e votu kina na levu ni nona loloma o Jiova kei na nona lomasoli. E vakavotuya tale ga ni vakamareqeti ira dina era digitaka mera qaravi koya. Meda kua gona ni lecava ni o Jiova na Dauveisaumi yalosolisoli, ni oqo ena vukei keda meda valuta noda vakatitiqataka na noda veiwekani kei na Kalou. E uqeti keda sara mada ga o Jiova meda raici koya me vaka e dua na Dauveisaumi! A vola o Paula: “O koya sa torova na Kalou e dodonu me vakabauta ni sa bula ko koya, ni sa saumi ira talega era sa dauvakasaqarai koya.”—Iperiu 11:6.
12 E macala nida qaravi Jiova ena noda lomani koya—sega wale ga ena vuku ni nona yalataka ni na saumi keda. Na noda nuitaka tale ga nida na saumi se vakalougatataki e sega ni tawadodonu se me tukuni nida nanumi keda ga kina. (Kolosa 3:23, 24) Ni o Jiova sara ga e vakaliuliu me saumi ira era vakasaqarai koya, ena vuku ni nona lomani ira kei na nona vakamareqeti ira.
13. Na cava e ivakadinadina levu duadua kina ni nona lomani keda o Jiova na nona vakarautaka na ivoli?
13 Na ivakadinadina levu duadua ni talei na kawatamata ena mata i Jiova, oya na nona vakarautaka na ivoli. A vola na yapositolo o Joni: “Ni sa lomani ira na kai vuravura vakaoqo na Kalou, me solia kina na Luvena e dua bauga sa vakatubura, me kakua ni rusa ko ira yadua era sa vakabauti koya, me ra rawata ga na bula tawa mudu.” (Joni 3:16) Na isolisoli ni isoro ni veivoli i Jisu Karisito e veicoqacoqa sara ga kei na vakasama nida tawayaga qai sega ni lomani keda o Jiova. Kevaka gona e voli keda o Jiova ena dua na ivoli uasivi vaka oya—na bula i Luvena e duabau ga sa vakatubura—e macala ni lomani keda dina.
14. E kilai vakacava na rai i Paula me baleta na ivoli?
14 O koya gona, ke so na gauna o nanuma ni sega na kemu yaga, dau vakasamataka na ivoli. Raica na ivoli me vaka sara ga e isolisoli e solia vakatabakidua vei iko o Jiova. E vaka sara ga oya na rai ni yapositolo o Paula. Nanuma ni a kaya: “A tamata vakaloloma koi au!” Ia a qai kaya tale: “Au sa vakavinavinaka vua na Kalou e na vuku ni noda Turaga ko Jisu Karisito,” o koya sa “lomani au, ka soli koya e na vukuqu.” (Roma 7:24, 25; Kalatia 2:20) Sega ni a dokadokai koya o Paula ni cavuta na veivosa oqo. E nuidei ga ni vakamareqeti koya o Jiova. Me vakataki Paula, e dodonu tale ga meda raica na ivoli me vaka sara ga e iloloma ni Kalou vei keda yadua. O Jiova e sega wale ga ni noda iVakabula ia e noda Dauveisaumi dau loloma tale ga.
Qarauna na ‘iLawaki’ i Setani
15-17. (a) Na cava e dau vakayagataka kina na Tevoro na rai cala ni sega ni lomani keda na Kalou? (b) Ena vakayaloqaqataki keda vakacava na veika a sotava o Jope?
15 De dua se dredre tiko ga mo vakabauta ni o bau vauci tale ga ena itukutuku veivakacegui ena Vosa ni Kalou. O na rairai se nanuma tu ga ni bula tawamudu ena vuravura vou ni Kalou e sega ni ganiti iko, e ganita ira tale e so. Ke vaka oya na nomu nanuma, na cava o rawa ni cakava?
16 E sega ni vakabekataki ni o kila vinaka na ivakasala i Paula vei ira mai Efeso: “Dou vakaiyaragi e nai yaragi kecega ni Kalou mo dou tu dei rawa ka vorata nai lawaki ni tevoro.” (Efeso 6:11) Nida vakasamataka na ilawaki i Setani, ena rairai votu totolo mai ena noda vakasama na itovo me vaka na domodomoiyau kei na veidauci. Io, e donu vinaka oya. Ni oqori na icori era sikalutu kina e levu na tamata ni Kalou ena gauna makawa vaka kina ena gauna oqo. Ia, meda kua ni lecava e dua tale na ilawaki i Setani—oya na nona saga mera vakabauta na tamata ni sega ni lomani ira na Kalou o Jiova.
17 E dau nona mesamesa na Tevoro me vakayagataka na rai cala vaka oqo me vakamuai ira tani kina na tamata mai vua na Kalou. Vakasamataka na vosa i Pilitati vei Jope: “Ena qai dodonu rawa vakaevei na tamata vua na Kalou? Ka savasava rawa vakaevei ko koya sa sucu mai vua na yalewa? Raica, na vula sa sega ni weweli mai; ia na kalokalo sa sega ni savasava e matana. Sa na qai vakaevei na tamata, na baca ga? Kei na luve ni tamata, na baca walega?” (Jope 25:4-6; Joni 8:44) Sa na wacava na nona yalolailai o Jope ni rogoca na veivosa oqori. Kua gona ni laivi Setani me vakayalolailaitaki iko. Ia ena gauna vata oya, yadrava tiko na ivadi i Setani mo rawa ni doudou kina, ena solia tale ga na kaukaua mo saga kina ena nomu igu mo cakava na ka e dodonu. (2 Korinica 2:11) Io, o Jope, e dina ni a qai vakadodonutaki tale ga na nona rai, ia a sauma o Jiova na nona vosota ni vakaruataka tale vua na veika a vakayalia.—Jope 42:10.
O Jiova “sa Uasivi Cake e na Yaloda”
18, 19. Na cava e tukuni kina ni Kalou e “uasivi cake e na yaloda,” kei na sala cava e ‘kila kina na ka kece ga’?
18 Ena dredre toka me seavu na yalolailai kevaka e sa kadre e lomada. Ia, e rawa ni vukei iko vakamalua na yalo i Jiova mo cavuraka kina na “veika e vakawakana . . . e vorata na kilai ni Kalou.” (2 Korinica 10:4, 5, NW) Ni vakayalolailaitaki iko na rai cala, vakasamataka na vosa ni yapositolo o Joni: “Na ka oqo eda sa kila kina ni da sa dina; eda na vakadinadinataka talega kina na yaloda vua. Ia kevaka sa beitaki keda na yaloda ni da sa ca sa uasivi cake e na yaloda na Kalou, a sa kila na ka kecega.”—1 Joni 3:19, 20.
19 Na cava na ibalebale ni matavosa, “sa uasivi cake e na yaloda na Kalou”? Ena so na gauna, ena beitaki keda na yaloda, vakalevu ke da cakava e so na ka e votu mamaca kina na noda malumalumu kei na veika eda lekata. Dua tale, na noda isususu sara ga e rawa ni vakavurea na noda dau raici keda sobu tu ga, me vaka ena sega ni vakadonui keda o Jiova, se mani cava eda cakava. Ia, na yapositolo o Joni e vakadeitaka vei keda ni o Jiova e uasivi cake! Ni raibaleta na noda malumalumu qai kila na veika eda rawata. E kila na inaki ni lomada kei na noda gagadre. A vola o Tevita: “Ni sa kila ko koya na nodai bulibuli; sa nanuma ga ni da sa kuvu-ni-soso.” (Same 103:14) Io, o Jiova e kilai keda vakavinaka cake sara!
Na ‘iSala Vakaiukuuku’ kei na ‘iSala Vakatui’
20. E laurai vakacava ena parofisai i Aisea me baleta na veivakatikori na ivakarau ni nona raici ira na nona tamata o Jiova?
20 O Jiova e vakayagataka na parofita o Aisea me tukuna vei ira na nona tamata ena gauna makawa nira na lai vakatikori tale ena nodra vanua. Nira tu vakavesu mai Papiloni, oya sara ga na vosa ni veivakacegui kei na veivakadeitaki era gadreva tu na yalolailai! Ena nodra vakanamata ena gauna era sa na lesu kina ena nodra vanua, sa qai kaya o Jiova: “Ko na yaco mei sala vakaiukuuku e na liga i Jiova, kei nai sala vakatui e na liga ni nomu Kalou.” (Aisea 62:3) Na veivosa oqo e vakaraitaka kina o Jiova na nona dokai ira qai vakalagilagi ira na nona tamata. Sa cakava tale ga oqori vei Isireli vakayalo, na nona matanitu ena gauna oqo. E vaka sara ga e laveti ira cake mera qoroi kina vei ira na tamata kece.
21. Na cava mo cakava mo nuidei kina ni o Jiova ena vakalougatataka na nomu vosota ena yalodina?
21 E dina ni parofisai oqo e vakayacori taumada vei ira na lumuti, ia e vakaraitaka na nona vakalagilagi ira kece era qaravi koya o Jiova. Ke o mani vakatitiqa, e dina ni o sega ni uasivi, nanuma tiko ni se rawa tiko ga ni vakamareqeti iko o Jiova me vaka na ‘isala vakaiukuuku’ kei “nai sala vakatui.” O koya gona, vakamarautaki koya tiko ga ena nomu saga vagumatua mo cakava na lomana. (Vosa Vakaibalebale 27:11) Na nomu cakava oqo, o na nuidei ni o Jiova ena vakalougatataka na nomu vosota ena yalodina!
[iVakamacala e ra]
a Sa veisautaki e so na yaca.
O se Nanuma Tiko?
• Na cava eda ‘iyau talei’ kina vei Jiova?
• Na cava e bibi kina meda raici Jiova me vaka na Dauveisaumi?
• Na ‘ilawaki’ cava i Setani meda qarauna?
• Na cava e tukuni kina ni “sa uasivi cake e na yaloda” o Jiova?
[iYaloyalo ena tabana e 26]
Paula
[iYaloyalo ena tabana e 26]
Ilaija
[iYaloyalo ena tabana e 26]
Ana
[iYaloyalo ena tabana e 28]
E vutucoqa ena Vosa ni Kalou na itukutuku veivakacegui