Ena Sega ni Biuti Keda o Jiova

ERA a sotava tiko na lotu Vakarisito mai Jutia na veivakacacani warumisa, ra qai vorata tale tiko ga na rai ni domodomoiyau e takalevu tu ena gauna oya. Me uqeti ira, a tokaruataka na yapositolo o Paula na veivosa i Jiova vei ira na Isireli ena gauna era curuma yani kina na Vanua Yalataki. A vola o Paula: “Au na sega sara ni biuti iko, se vakalaivi iko.” (Iperiu 13:5; Vakarua 31:6) Sega ni vakabekataki, ni a vakaukauataki ira sara ga na lotu Vakarisito mai Jutia ena imatai ni senitiuri na veivosa ni yalayala oqo.

Na vosa ni yalayala vata ga oqori ena vakaukauataki keda meda vosota rawa kina na nuiqawaqawa ni gauna oqo, na “gauna cacamatua, lewalewai dredre.” (2 Timoci 3:1, NW) Kevaka eda nuitaki Jiova qai talairawarawa vua, ena vakaukauataki keda ena ituvaki dredre sara mada ga. Me vakadinadinataka na sala e rawa ni vakayacora kina o Jiova na vosa ni yalayala oqo, da taura mada ke dua e vakacegui vakasauri mai na nona cakacaka saumi.

Ni Sotavi na Veisau Tawanamaki

Sa tubu tiko ga na iwiliwili ni tamata era sega ni cakacaka e veiyasa i vuravura. E tukuna e dua na ivoladraudrau mai Poladi, ni “dua vei ira na ituvaki dredre duadua eda rawa ni sotava ena noda bula” oya na noda sega ni cakacaka. Bau tarai ira tale ga na veimatanitu vutuniyau. Me kena ivakaraitaki, vei ira na matanitu era lewena na isoqosoqo na Organization for Economic Cooperation and Development, sa “tubu me sivia na 32 na milioni” o ira na sega ni cakacaka ena 2004, “sa uasivita na leqa vakailavo levu a sotavi e vuravura ena veiyabaki ni 1930.” Mai Poladi, e volatukutukutaka na tabana ni Central Statistical Office ni tolunamilioni na lewenivanua e sega tu na nodra cakacaka ena Tiseba 2003, mai na iwiliwili oqori e “rauta ni 18 na pasede era tiko ena yabaki ni bula mera se cakacaka kina.” Ia mai Aferika, e tukuna e dua na itukutuku ni a yacova na 47.8 na pasede ni tamata loaloa mai Sauca Aferika e sega tu na nodra cakacaka ena 2002!

Io, e rawa ni vakasauri ga na nona sega ni cakacaka e dua, se tawanamaki na nona vakacegui mai na nona cakacaka, wili kina o ira na tamata i Jiova. Eda rawa ni sotava kece na “gauna kei na veika tawanamaki.” (Dauvunau 9:11, NW) De dua ena donui keda sara ga na madigi me vakavuna na noda na cavuta tale ga na veivosa i Tevita na daunisame: “Sa levu mai na rarawa ni yaloqu.” (Same 25:17) O na vosota vakacava na veituvaki dredre oqo? Ni rawa sara ga ni cakayaco e lomada, noda bula vakayalo, kei na noda bula vakayago. Ke o sega ni mani cakacaka, e rawa beka ni o se qaravi iko tiko ga?

iWali ni Yalorarawa

“Era dau rarawa vakalevu na turaga nira vakayalia na nodra cakacaka,” me vaka ni dau kena ivakarau me vakatautaki vei ira na bula ni vuvale, e vakamacalataka o Janusz Wietrzyński, e dua na vuniwai ni vakasama. E kaya ni sa rawa ni tekivu sara ga e kea “na veidre ni yalona,” me cudrucudru se me sa soro ga. Na tama e sa vakacegui mai na nona cakacaka e rawa ni tekivu beci koya vakataki koya, ena lai vakavuna “na nona veivala kei iratou e vale.”

O Adam, e dua na turaga lotu Vakarisito, e rua na luvena, a vakamacalataka na kena ituvaki ena gauna a vakacegui kina: “Au dau cudrucudru totolo, na ka kece ga au cudruvaka. Na veika sara mada ga au tadra ena bogi e vauca na noqu cakacaka kei na sala meu qaravi iratou kina na noqu veitinani, ni a vakacegui tale ga vakasauri o watiqu mai na nona cakacaka saumi.” Dua na veiwatini o Ryszard kei Mariola, e dua tiko na luvedrau, rau a vakayalia na nodrau cakacaka, rau qai sega ni sauma vakaoti nodrau dinau ina baqe. E kaya o Mariola: “Dau ora vakalevu na lomaqu, e vaka me cokai au tiko ga na noqu lewaeloma ni a sega ni dodonu me keirau lai dinau ina baqe. Au dau vakasamataka ni bale ga vei au na leqa kece keirau sotava.” Nida sotava e so na ituvaki vaka oqo, ena totolo ga ni tuburi keda na cudru, na nuiqawaqawa, na lomaca, qai rawa sara ga ni rawai keda. Eda na valuta vakacava na ca ni yalo e dau tuburi keda?

E vakarautaka na iVolatabu na ivakasala laulau me rawa ni tiko ga vei keda na rai donu. “Dou kakua sara ni lomaocaoca,” e vakadreta na yapositolo o Paula, “ia e na ka kecega me vakatakilai vua na Kalou na nomudou kerekere e na masu kei na dau cikecike kei na vakavinavinaka. Ia na vakacegu ni Kalou, sa uasivia na ka kecega e kilai rawa, ena vakataudeitaka na yalomudou kei na lomamudou e na vuku i Karisito Jisu.” (Filipai 4:6, 7) Nida torovi Jiova ena masu ena solia vei keda na “vakacegu ni Kalou,” na maravu ni yalo e yavutaki ena noda vakabauti koya. E kaya na wati Adam, o Irena: “Keirau talaucaka vei Jiova ena neirau masu na neirau ituvaki kei na sala keirau na rawa ni vakarawarawataka sara kina na neirau bula. O watiqu, e dau nuiqawaqawa totolo, e sa lai tekivu nanuma ni sega ni dede sa na kune na kena iwali.”

Ke o vakacegui vakasauri mai na nomu cakacaka, oqo e dua na gauna veiganiti mo muria kina na ivakasala i Jisu Karisito ena Vunau ena Ulunivanua: “Mo dou kakua ni lomaocaoca e na vuku ni nomudou bula, e na ka mo dou kania, se na ka mo dou gunuva: se e na vuku ni yagomudou, e na ka mo dou vakaisulu kina. . . . Ia dou vakasaqara taumada na matanitu ni Kalou, kei na nona yalododonu: ia ena soli me kenai kuri vei kemudou na ka kecega oqo.” (Maciu 6:25, 33) Rau muria na ivakasala oqo o Ryszard kei Mariola me rau walia kina na nodrau rarawa. “E dau vakacegui au o watiqu qai vakadeitaka tale ga ni o Jiova ena sega ni biuti keitou,” e kaya o Mariola. Tomana o Ryszard: “Neirau dau masu vata vagumatua, keirau vakila ni keirau veivolekati sara kina qai keirau voleka tale ga vua na Kalou, oqo na ka e veivakacegui dina.”

Na yalo tabu ni Kalou ena vukei keda tale ga. Na noda rawa ni lewai keda e dua vei ira na vua ni yalo tabu, eda na tauri keda tiko kina da qai lewai keda vakamatau. (Kalatia 5:22, 23, VV) Ena dredre beka vei keda ia e rawa, baleta e yalataka o Jisu ni “na solia na Yalo Tabu ko koya na Tamamudou vakalomalagi vei ira sa kerekere vua.”—Luke 11:13; 1 Joni 5:14, 15.

Kua ni Weletaka na Nomu Bula Vakayalo

Ni dua e vakacegui vakasauri mai na nona cakacaka e rawa ni vakavuna na veilecayaki, vua sara mada ga na lotu Vakarisito matua, ia meda kua sara ni weletaka na noda bula vakayalo. Dikeva mada na ivakaraitaki i Mosese, a yabaki 40, a veisau vakadua nona bula ena gauna a vakayalia kina na nona itutu ena vuvale vakatui ni Ijipita, e lai tini taurivaka kina na cakacaka era vakasisilataka, oya me dua na ivakatawa ni sipi. (Vakatekivu 46:34) A gadrevi me veisau o Mosese ena vuku ni ituvaki sa sotava. Ena 40 na yabaki e tarava, a vakalaivi Jiova me moici koya qai vakarautaki koya ena itavi vovou ena colata. (Lako Yani 2:11-22; Cakacaka 7:29, 30; Iperiu 11:24-26) Dina ni sotava e so na leqa o Mosese, ia a dei ena veika vakayalo, qai tu vakarau me ciqoma na veivakavulici i Jiova. Meda kua mada ga ni vakalaiva me vakaruguta na noda veika vakayalo na ituvaki drakidrakita eda dau sotava!

E ka mosimosi toka kevaka eda vakayalia vakasauri na noda cakacaka, ia e gauna vinaka oqori meda vaqaqacotaka kina na noda veiwekani kei na Kalou o Jiova kei ira na nona tamata. A vaka tale ga oqori na rai i Adam, sa cavuti oti mai. E kaya: “Na gauna keirau vakacegui vakasauri kina vakaveiwatini mai na neirau cakacaka, a sega vakadua ni bau votu ena neirau vakasama me keirau muduka na neirau lako ina soqoni vakarisito, se vakalailaitaka na neirau gauna ni cakacaka vakaitalatala. Na ituvaki ni rai oqori a vukei keirau me keirau kua ni leqataka kina vakasivia na neirau bula e veisiga.” A duavata ena tikina oqori o Ryszard: “Kevaka keirau a sega ni dau lako ena soqoni kei na cakacaka vakaitalatala, ena sega ni keirau vosota rawa na ituvaki keirau a sotava; ena vakaleqai keirau beka ga na neirau nuiqawaqawa. Rawa ni veivakayaloqaqataki tale ga na noda veitalanoataka na veika vakayalo kei ira na tani, nida na kauaitaka kina na nodra leqa da sega ni nanuma vakasivia ga na noda leqa.”—Filipai 2:4.

Io, kua ni sa lomaocaocataka tu ga na nomu sega ni cakacaka, tovolea mo vakayagataka na gauna oqori ena veicakacaka vakayalo, nomu vuli vakataki iko, cakacaka vata kei na ivavakoso, se mo vakalevutaka nomu cakacaka vakavunau. O na sega gona ni vaka e dua e sega nona cakacaka, ni o na vakaogai iko tiko ena “cakacaka ni Turaga e na gauna kecega”—ena kauta mai vei iko na marau kei ira sara tale ga na tamata lomadina era taleitaka na itukutuku ni Matanitu ni Kalou o vunautaka.—1 Korinica 15:58.

Qarava na Nomu Vuvale

Ia, e macala ni kevaka o mamau vinaka vakayalo e sega ni kena ibalebale oqori ni o sa na mamau tale ga vakayago. Ena vinaka meda nanuma matua na ivakavuvuli oqo: “Ia kevaka e dua sa sega ni vakaraici ira na kai nona, ka vakalevu sara ko ira na nona lewe-ni-vale, sa cakitaka na vakabauta, ka sa uasivi cake e na ca, sa uasivi sobu ko koya sa sega ni lotu.” (1 Timoci 5:8) “Era dau tu vakarau na mataveitacini ena ivavakoso mera vukei keda ena veika eda gadreva vakayago,” e kaya o Adam, “ia, me vaka nida lotu Vakarisito, e noda itavi meda vakasaqara e dua na noda cakacaka saumi.” Eda rawa ni nuitaka na veivuke i Jiova kei ira na nona tamata, ia meda kua ni guilecava nida na vakaliuliu sara ga ena kena qarai e dua na noda cakacaka.

Na cava eda rawa ni cakava? “Kua ni o vakasavuliga mo qai namaka me vukei iko vakacakamana na Kalou,” e kaya o Adam. “Ni o vaqara cakacaka tiko, tukuna vakadodonu vei itaukei ni cakacaka ni o iVakadinadina i Jiova. Era na taleitaka sara oqori.” Nona ivakasala o Ryszard: “Vakatataro, taro wasoma ena tabana ni vaqara cakacaka, wilika na niusipepa ena tabana ni vaqara cakacaka, me kena ivakaraitaki: ‘Gadrevi, dua na marama me qaravi tauvimate’; se, ‘Cakacaka vakalekaleka: Tau strawberry.’ Mo vaqaqara tiko ga! Kua ni digidigi, kevaka mada ga e cakacaka lolovira se na cakacaka o sega ni nanuma mo na cakava.”

Io, e ‘nomu ivukevuke o Jiova.’ Ena “sega sara ni biuti iko, se vakalaivi iko.” (Iperiu 13:5, 6) Sega ni gadrevi mo lomaocaoca vakasivia. E vola o Tevita na daunisame: “Laiva na nomu sala vei Jiova; vakararavi talega vua, ka na vakayacora ko koya.” (Same 37:5) Nida ‘laiva vei Jiova na noda sala’ e kena ibalebale oya nida nuitaki koya, da qai muria na nona veidusimaki, dina beka ni na sega ni vinaka na keda ituvaki.

O Adam kei Irena, erau dau sava iloilo, rau samaki ikabakaba me rau qarava rawa kina na nodrau bula. Erau dau qaseqasetaka tale ga na nodrau volivoli. Rau lako tale ga vakawasoma ena tabana ni vaqara cakacaka. “Dau basika na veivuke ena gauna kece keirau ligalala kina,” e kaya o Irena. A tomana o watina: “Ni toso na gauna keirau sa qai raica ni so na ka keirau masulaka e sega ni salavata kei na loma ni Kalou. Keirau vulica gona me keirau vakararavi ina nona vuku, me keirau kua ni vakararavi ga ena neirau yalomatua. E vinaka meda wawa ga ena vosota ena iwali ni leqa ena solia na Kalou.”—Jemesa 1:4.

Rau cakava o Ryszard kei Mariola e so na cakacaka lalai, ia ena gauna vata oqori erau cakacaka vakavunau ena yalava e gadrevi vakalevu kina na veivuke. “Keirau dau kunea e so na cakacaka ena gauna e sa sega sara tu ga kina na keirau kakana,” e kaya o Ryszard. “Keirau besetaka na cakacaka isau vinaka ena rawa ni vakaleqa na neirau itavi vakalou. Keirau via waraki Jiova ga.” Erau vakabauta ni o Jiova a dolava na sala me rau kunea kina e dua na vale erau ceguva rawa na kena isau, e toso tale ga na gauna sa qai dua na nona cakacaka tudei o Ryszard.

E dau ka mosimosi dina na nona vakacegui e dua mai na nona cakacaka, ia vakacava mo raica na ituvaki oqori mo vakadinadinataka kina ni o Jiova ena sega ni biuti iko? Ena vukei iko o Jiova. (1 Pita 5:6, 7) E yalataka ena gusu i Aisea na parofita: “Kakua ni ko taqaya; ni’u sa nomu Kalou: ka’u na vakaukauwataki iko; io, ka’u na vukei iko.” (Aisea 41:10) Kua vakadua ni laiva e dua na ituvaki tawanamaki me vakamalumalumutaki iko, okati kina na nomu vakacegui mai na nomu cakacaka. Cakava ga na ka o rawa ni cakava, qai laiva na kena vo vei Jiova. Mo waraki Jiova “vakayalomalua talega.” (Lele i Jeremaia 3:26) O na vakila na kalougata levu.—Jeremaia 17:7.

[iYaloyalo ena tabana e 9]]

Vakayagataka na gauna oqori ena veicakacaka vakayalo

[iYaloyalo ena tabana e 10]

Vulica mo mamaroroi, kua tale ga ni digidigi ena gauna o vaqara cakacaka tiko kina