‘Me Caka e Vuravura me Vaka sa Caka Mai Lomalagi’

“E vakavotuya na vakabauta ni lotu Katolika na Va na iTinitini oqo: Mate, Veilewai, Eli, Lomalagi.”​—Catholicism, e vakarautaka o George Brantl.

O NA dikeva ni sega ni okati na vuravura ena Va na ka e tukuni ni na yaco vua na kawatamata. E sega ni kurabuitaki oqori baleta era vakabauta na lotu Katolika kei na veilotu tale e so, ni dua na siga ena rusa na vuravura. Na ivola na Dictionnaire de Théologie Catholique e vakamatatataka na tikina oqo ena ruku ni ulutaga, “iVakataotioti kei Vuravura”: “E vakabauta qai vakavuvulitaka tale ga na lotu Katolika ni na sega ni tawamudu na noda vuravura oqo e bulia na Kalou.” Na vakasama vata oqori e tokona tale ga e dua na ivola ni lotu Katolika e se qai tabaki wale ga oqo: “Sa lewai oti tu ni na takali . . . na noda vuravura.” Ia kevaka ena takali na noda vuravura oqo, sa na qai vakacava na vosa ni yalayala ena iVolatabu me baleta na parataisi e vuravura?

E tukuna vakamatata na iVolatabu ni na yaco na parataisi e vuravura ena dua na gauna sa tu oqo e liu. Me kena ivakaraitaki, na parofita o Aisea e vakamacalataka na vuravura kei ira era bula kina ena sala oqo: “A ra na tara vale, ka tiko kina; era na tea eso na were-ni-vaini, ka kania na vuana; era na sega ni tara, ka tiko kina na tamata tani, era na sega ni tea, ka kania na tamata tani: ia me vaka na kena dede e dua na kau ena vakakina na nodra gauna na noqu tamata, ia era na rekitaka vakadede na cakacaka ni ligadra ko ira na tamata ka’u sa digitaka.” (Aisea 65:​21, 22) Oqori na nona vosa ni yalayala na Kalou vei ira na Jiu. E vakadeitaka gona vei ira ni dua na siga ena yaco na nodra vanua​​—io, na vuravura taucoko sara ga​​—me parataisi mera bula tawamudu kina na kawatamata.

Na Same 37 e vakadeitaka na inuinui oqori. “Ko ira na yalomalumalumu era na taukena na vanua.” (Same 37:11) E sega ni tukuna tiko na tikinivolatabu oqo na nodra vakatikori vakalekaleka ga na matanitu o Isireli ena Vanua Yalataki. Baleta na same vata oqori e vakamacalataka: “Era na taukena na vanua ko ira na yalododonu, ka tiko kina ka sega ni mudu.” (Same 37:29)a Dikeva ni Same 37 oqo e tukuna nira na vakaicocovitaki na “yalomalumalumu,” oya ena nodra na taukena na vanua ra qai bula tawamudu kina. Ena dua na ivakadewa ni iVolatabu Vakavaranise e vakamacalataka na tikinivolatabu oqo, e tukuna ni vosa “yalomalumalumu” e “rabailevu sara na kena ibalebale, dina beka ni sega ni votu oqori ena kena ivakadewa; ia na matavosa oqo e wili kina o ira na vakaloloma, o ira era vakaleqai se vakacacani ena vuku i Yahweh [o Jiova], kei ira na yalomalua era talairawarawa vua na Kalou.”

E Vuravura se Mai Lomalagi?

Ena iVunau ena Ulunivanua, a yalataka kina o Jisu na ka vata ga e cavuti ena Same 37: “Sa kalougata ko ira sa yalomalua: ni ra na taukena na vanua.” (Maciu 5:5) Io, e laurai tale e ke ni nodra icocovi na yalodina, oya me na tawamudu na nodra taukena na vuravura. Ia, a vakamatatataka o Jisu vei ratou na nona yapositolo ni na vakarautaka e dua na nodratou ‘tikina ena vale nei Tamana’ me ratou lai bula vata kei Jisu mai lomalagi. (Joni 14:​1, 2; Luke 12:32; 1 Pita 1:​3, 4) O koya gona, meda raica vakacava na vosa ni yalayala me baleta na veivakalougatataki ena caka e vuravura? E yaga beka edaidai na vosa ni yalayala oqori? E vakaibalebaletaki tiko vei cei?

Levu na vuku ni iVolatabu era kaya ni “vanua” se vuravura e cavuta o Jisu ena iVunau ena Ulunivanua, vaka kina na kena e cavuti ena Same 37 e ivakatakarakara wale ga. A vakamacalataka o F. Vigouroux ena Bible de Glaire, ni tikinivolatabu e rua oqori “e ivakatakarakara ga ni lomalagi kei na Lotu.” E kaya o M. Lagrange, e dua na dauvakadidike ni iVolatabu mai Varanise, ni oqori “e sega ni vosa ni yalayala ni nodra taukena na yalomalua na vuravura era bula tiko kina, se mani kena ena ituvaki oqo se ituvaki vou. Ia, na vosa ni yalayala oqori e dusia na nodra na taukena na yalomalua e dua na vanua, oya na matanitu vakalomalagi, sega ga ni macala e vei.” E dua tale na dauvakadidike ni iVolatabu e kaya ni “vakayagataki ga na vosa na vuravura me vakatakarakarataki lomalagi.” Vei ira tale e so na dauvakadidike, era vakabauta “ni dodonu me raici ena vakasama vakayalo na vanua yalataki, o Kenani, e dusia na vanua mai cake, oya na matanitu ni Kalou, e vakadeitaki nira na taukena na yalomalua. Oqori tale ga na ka e vakaibalebaletaki ena Same 37 kei na tikinivolatabu tale e so.” E kena ibalebale beka oqo me sa tababokoci na vosa ni yalayala ni Kalou me baleta na noda vuravura?

Na iNaki Tawamudu me Baleta na Vuravura

Ena ivakatekivu, a nona inaki na Kalou me buli na vuravura me bula kina na tamata. “Na lomalagi io na lomalagi sa nei Jiova: ia sa solia na vuravura ko koya me nodra na luve ni tamata,” e vola na daunisame. (Same 115:16) Na inaki taumada ni Kalou vua na tamata, oya me nona na vuravura, sega ni lomalagi. A solia o Jiova vei rau na imatai ni veiwatini na ivakaro me rau vakatetea na were o Iteni me robota na vuravura. (Vakatekivu 1:​28) A sega ni nakiti me yaco na inaki oqo ena dua ga na gauna lekaleka. Ni o Jiova e vakadeitaka ena nona Vosa ni na tiko na vuravura me tawamudu: “Sa lako yani e dua nai tabatamata, ka sa lako mai e dua tani tale nai tabatamata: ia ko vuravura sa tu ga ka sega ni mudu.”​​—Dauvunau 1:4; 1 Veigauna 16:30; Aisea 45:18.

Ena sega vakadua ni daro na vakayacori ni vosa ni yalayala ni Kalou, baleta ni o koya e Cecere Sara ena raica me na vakayacori dina ga. Na iVolatabu e taurivaka na vakatautauvata ni italetale ni wai me vakamacalataka kina na kena na yaco dina ga na vosa ni yalayala ni Kalou, e kaya: “Me vaka sa tau sobu na uca, kei na uca vulavula mai lomalagi, ka sa sega ni lesu tale yani kina, ia sa vakasuasuataka mada ga na qele, ka vakabulabulataka ka me kubu, . . . ena vaka talega kina na noqu vosa [Vosa ni Kalou] ka’u sa vosataka yani; ena sega ni lesu tale wale vei au, ena vakayacora mada ga na ka ka’u sa vinakata, ka daucaka yaco e na ka ka’u a tala kina.” (Aisea 55:​10, 11) E dau vosa yalayala vei keda na Kalou. De na taura beka na gauna me qai vakavatukanataki kina, ia ena vakayacori dina ga. Ena qai “lesu tale” vua na nona veivosa ni yalayala ni sa na vakayacori kece sara.

A bulia na vuravura o Jiova ena nona “vinakata” me bula kina na tamata. Ni cava na ikaono ni siga ni nona bulibuli, a vakaraica na ka kece a bulia a qai kaya “sa ka vinaka sara.” (Vakatekivu 1:​31) Na veisautaki gona ni vuravura me dua na parataisi e tiki ni inaki vakalou e se bera ni vakayacori. Ia, na nona vosa ni yalayala na Kalou ‘ena sega ni lesu tale wale vua, ena vakayacori mada ga.’ Na veika kece e yalataki me baleta na bula uasivi e vuravura, na vanua era na vakila tawamudu kina na tamata na bula sautu kei na marau, ena vakayacori dina ga.​​—Same 135:6; Aisea 46:10.

Ena Yaco Dina ga na iNaki ni Kalou

Na nodrau ivalavala ca na vuda, o Atama kei Ivi, e sa mai tarova vakalekaleka tu na kena vakayacori na nona inaki taumada na Kalou, oya me parataisi na vuravura. Ni rau sa talaidredre, rau sa qai vakatalai tani mai na were. Rau vakayalia kina na ilesilesi dokai me rau vakaitavi ena kena vakayacori na inaki ni Kalou, oya mera bula ena parataisi e vuravura na tamata uasivi. Ia, mani vakarautaka na Kalou e dua na ituvatuva me vakayacora kina na nona inaki. Na cava beka oya?​​—Vakatekivu 3:​17-​19, 23.

E rawa ni vakatauvatani na ituvaki a yaco mai na were o Iteni kei na dua na turaga e tekivu tara vale ena dua na tikiniqele vinaka. Ni se qai viria ga na kena yavu, a lako mai e dua qai vakacacana. Ia, e sega ni sa tini e kea na nona tara vale na turaga oqori, ena cakava o koya na ka me rawa ni vakaotia kina. Se mani vakacava sara mada na levu ni ilavo ena rairai vakayagataki kina, e sega ni kena ibalebale ni a cala na nona tara vale, ena saga gona me vakaotia.

Ena vakasama vata oqori, e vakarautaka kina na Kalou e dua na ituvatuva me rawa ni vakayacori na nona inaki. Ni rau valavala ca oti o rau na vuda, a vakarogoya na Kalou e dua na inuinui me baleti ira na luvedrau​​—oya ni na basika e dua na “kawa” ena mai kauta tani na leqa e sa yaco. Me vakayacori na parofisai oqo, a yaco me tiki bibi ni kawa oya o Jisu, na Luve ni Kalou, a mai bula e vuravura me cabora vakaisoro na nona bula me keda ivoli na kawatamata. (Kalatia 3:​16; Maciu 20:28) Ni sa vakaturi me lai bula i lomalagi, a buli o koya me Tui ni Matanitu ni Kalou. Matata e ke, ni taumada e dusi Jisu na yalomalua se yalomalumalumu ena taukena na vuravura, ni oqori na nona ivotavota kei ira na tamata yalodina era digitaki, ra vakaturi i lomalagi mera lai veiliutaki vata ena Matanitu ni Kalou. (Same 2:​6-9) Ena yaco na gauna, na Matanitu oqo ena lewa tale ga na veika kece e vuravura me rawa ni vakayacori kina na inaki taumada ni Kalou, oya me parataisi na vuravura. Rawa gona ni tukuni nira “na taukena na vanua” o ira na vica na milioni na tamata yalomalua, baleta era na vakila na yaga ni veiliutaki i Jisu kei ira era na veiliutaki vata kaya ena Matanitu oqo.​​—Vakatekivu 3:​15; Taniela 2:​44; Cakacaka 2:​32, 33; Vakatakila 20:​5, 6.

‘Me Caka e Vuravura me Vaka sa Caka Mai Lomalagi’

E basoga rua na veivakabulai oqo, i lomalagi vaka kina e vuravura, me vaka e vakamacalataki ena raivotu ni yapositolo o Joni. A raici ira na tui ena itikotiko vakatui mai lomalagi, o ira oqo era digitaki mai ena kedra maliwa na tisaipeli yalodina i Karisito. Na iVolatabu e tukuni ira vakamatata na veiliutaki vata kei Karisito nira “na veiliutaki” vakatui “e vuravura” taucoko. (Vakatakila 5:​9, 10, VV) Ena vakayacori na inaki ni Kalou ena rua na basogana​—na kena vakalesui mai na ituvaki taumada kei vuravura ena ruku ni veiliutaki ni Matanitu vakalomalagi, e lewena o Jisu kei ira era na veiliutaki kaya. Na ituvatuva vakalou kece oqo ena vakalesui mai kina na Parataisi e vuravura me vakavatukana kina na inaki taumada ni Kalou.

Ena Masu ni Turaga, a sureti ira na nona tisaipeli o Jisu mera masuta na caka ni loma ni Kalou “e vuravura me vaka sa caka mai lomalagi.” (Maciu 6:​9, 10) Ena vakaibalebale beka na veivosa oqo ke na vakarusai na vuravura, se me vakatakarakarataki lomalagi wale ga? E yaga beka meda masuta me caka na loma ni Kalou e vuravura ke ra na lako kece i lomalagi na tamata yalododonu? Na loma ni Kalou me baleta na vuravura e vakamacalataki tu vakamatata ena iVolatabu, me tekivu mai na itukutuku ni nona bulibuli na Kalou me yacova na raivotu e volai tu ena Vakatakila. E nona inaki na Kalou me parataisi na vuravura. Oqo na loma ni Kalou, e yalataka tu me na vakayacora. Era masuta gona o ira na tamata yalodina me caka na lomana e vuravura.

Na bula tawamudu e vuravura e nona inaki taumada na Dauveibuli, na Kalou ‘sa sega ni veisau.’ (Malakai 3:6; Joni 17:3; Jemesa 1:​17) Sa sivi oqo e 100 na yabaki nona vakamacalataka voli mai na ivola oqo, Na Vale ni Vakatawa, na rua na basoga ena vakayacori rawa kina na inaki ni Kalou. E vukei keda na tikina oqo meda kila kina na veivosa ni yalayala e kune ena iVolatabu me baleta na veisau ena vakarau yaco e vuravura. Oni sureti gona mo ni dikeva na tikina oqo ena nomuni veitalanoa sara ga kei ira na iVakadinadina i Jiova, se na nomuni volavola vei ira na tabaka na ivola oqo.

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 4]

E tukuni vakamatata ena iVolatabu ni na vakalesui mai na Parataisi e vuravura ena gauna se bera mai

[iYaloyalo ena tabana e 7]

Ena vakaibalebale beka na ivakarau ni masu a cavuta o Jisu ke na vakarusai na vuravura?