Toso Vakasakiti ena Tabaki ni iVolatabu vakaAferika
ERA se vakila dede na dau taleitaka na wili iVolatabu mai Urope kei Mereke ni gadrevi vei ira na lewenivanua e Aferika mera wilika na Vosa ni Kalou ena nodra dui vosanisucu. Me vakavatukanataki na vakanananu uasivi oqori, era a lako kina i Aferika e levu na turaga ni valagi mera lai vuli vosa vakaAferika. E levu na vosa vakaAferika era a sega ni vosa volai, e so gona vei ira na turaga oqori era sa qai lai tekivu vola, ra tabaka rawa sara kina e so na kena ivolavosa. Oti oya, sa rawa mera vakadewataka tale ga na iVolatabu ena levu na veimataqali vosa vakaAferika. Ia, e sega ni cakacaka rawarawa. “Dua na dau vakadewa ena rairai vaqaqara me vica vata na yabaki me qai kunea e dua na vosa e veiganiti me vakadewataka rawa kina e so na ivakavuvuli rawarawa sara ni lotu Vakarisito,” e vakamacalataka na Cambridge History of the Bible.
Ena 1857, a vakadewataki ena imatai ni gauna na iVolatabu taucoko ena nodra vosa na yavusa na Tswana, e dina ga ni oya e dua na vosa vakaAferika a sega tu ni vosa volai e liu.a A tabaki qai dabani vakaiwasewase na iVolatabu oqo, a sega ni dabani vata me dua ga na ivola. Toso na gauna sa vakadewataki tale ga na iVolatabu ena so tale na vosa vakaAferika. Levu na ivakadewa makawa vaka oqori e tiko kina na yaca ni Kalou o Jiova ena iVolatabu vakaIperiu, se “Na Veiyalayalati Makawa,” vaka kina na iVolatabu vaKirisi Vakarisito, se “Na Veiyalayalati Vou.” Ia, o ira era mai vakadodonutaka se ra vakadewataka vou tale era sega ni doka na yaca tabu i koya a vakavuna na iVolatabu, o Jiova. Era muria na nodra vakabauta butobuto na Jiu, oya ena nodra vakaisosomitaka na yaca ni Kalou ena icavuti, me vaka na Kalou se Turaga. O koya gona, vei ira era lomana dina na Kalou e Aferika, sa qai gadrevi ga vakalevu na ivakadewa ni iVolatabu e vakalesui tale kina na yaca ni Kalou.
Me tekivu mai na yabaki 1980 vakacaca, e sasaga na iLawalawa Dauvakatulewa ni iVakadinadina i Jiova me vakadewataki na New World Translation of the Holy Scriptures ena vica na vosa e taurivaki vakalevu e Aferika. Yaco gona vei ira e vica vata na udolu nikua era taleitaka na iVolatabu e Aferika mera sa wilika na New World Translation ena nodra vosa sara ga ni sucu. Me yacova mai oqo sa vakadewataki taucoko, se vakatikina, na New World Translation ena 17 na vosa era vosataka na itaukei e Aferika.
Era marau o ira na wilika na iVolatabu ena veivosa oqo, baleta ni vakayagataki kina na yaca lagilagi ni Kalou o Jiova. Kena ivakaraitaki, ena gauna a duri kina o Jisu ena valenilotu e Nasareci me vakatakila na nona ilesilesi, a wilika e dua na iwase ni ivola i Aisea, e kune kina na yaca i Tamana. (Aisea 61:1, 2) Ena nona ivola na Kosipeli o Luke me vaka e vakadewataki ena New World Translation, e via tautauvata kei na iVolatabu vakaViti, e kaya o Jisu: “Sa tu vei au na yalo i Jiova, ni sa lumuti au o koya meu vunautaka na itukutuku vinaka vei ira era sa dravudravua, meu vunautaka na sereki vei ira na bobula, kei na rai tale vei ira sa mataboko, meu vagalalataki ira era sa mavoa, meu vunautaka na yabaki vinaka i Jiova.”—Luke 4:18, 19.
E dua tale na ikalawa vakasakiti ena tabaki ni iVolatabu vakaAferika a yacovi ena Okosita 2005. Ena vula oya e sivia na 76,000 na ilavelave ni New World Translation a tabaki ena vica na vosa vakaAferika, qai dabani ena valenitabana ni iVakadinadina i Jiova e Sauca Aferika. Okati ena iwiliwili oqori e 30,000 na iVolatabu vakaShona. A soli na itabataba ni iVolatabu oya e Zimbabwe ena Soqo ni Tikina ni iVakadinadina i Jiova, a vakatokai, “Talairawarawa Vua na Kalou.”
Ena loma ni vula guiguilecavi dredre oqori era marau na vulagi yani ena valenitabana e Sauca Aferika nira raica na iVolatabu vou vakaAferika era sa taba oti tu. “Au marau vakalevu niu bau veivuke tale ga ena kena tabaki na New World Translation ena vosa vakaShona kei na so tale na vosa vakaAferika,” e kaya o Nhlanhla, e lewenivuvale e Peceli, e cakacaka tiko ena tabana e dabana na ivola. Io, era duavata kei koya o ira kece na lewenivuvale ena Peceli e Sauca Aferika.
Sa na totolo sara na yaco yani ni iVolatabu vovou vei ira na lewe i Aferika, e lailai tale ga na ilavo e gadrevi ena kena tabaki ni veidutaitaki kei na kena se dau tabaki qai vakau mai vanuatani. Koya e bibi sara, ni sa tu sara ga oqo vei ira na lewe i Aferika e dua na ivakadewa dodonu e vakayagataki kina na yaca tabu i koya e vakavuna na iVolatabu, na Kalou o Jiova.
[iVakamacala e ra]
a Ena 1835 sa vakadewataki na iVolatabu ena vosa vakaMalagasy, na vosa ni vanua o Madagascar, qai yacova na 1840 sa vakadewataki tale ga ena vosa vakaAmharic, na vosa ni vanua o Iciopea. Ia, a sa dau volai makawa tu ga mai na vosa ni rua na vanua oqori ni bera sara ni qai vakadewataki kina na iVolatabu.
[iYaloyalo ena tabana e 12]
Harold Strange Library of African Studies
[Credit Line]
Laurai na yaca ni Kalou ena dua na iVolatabu vakaTswana a tabaki ena 1840
[iYaloyalo ena tabana e 13]
Era raica tiko na vulagi mai Swaziland na iVolatabu vovou era sa taba oti tu ena valenitabana e Sauca Aferika