Cava Mo Dau Vosa Dina Kina?

A VULI cakacaka tiko o Manoa ena dua na valenivolavola ni se qai yabaki 18.a E tuvanaka sara na kabani oya me lai vuli cakacaka kei na so tale ena dua na koronivuli, me rua na siga e veimacawa. Dua gona na siga a suka totolo nodra kalasi. E matata vinaka tu ena lawa ni kabani ni kevaka e yaco oqori ena dodonu mera lesu tale i valenicakacaka. Ia, o Manoa duadua ga a cakava vaka kina, o ira na kena vo era a lako vagade. Rau mani sota vakacalaka e valenicakacaka kei na vakailesilesi liu e dau raici ira na vuli cakacaka. E tarogi Manoa sara: “Cava o sega ni lai vuli kina nikua? Vei o ira na kena vo?” Ena sauma vakacava o Manoa?

Na ituvaki e sotava oqo o Manoa e dau yaco vakalevu. Dodonu beka me vosa dina, se me lasu mera bula kina na vo ni nona lewenikalasi? Kevaka ena vosa dina, era na sotava na leqa, ena sega tale ga ni dua ena taleitaki koya. Vakacava, e donu beka me lasu ena ituvaki vaka oqo? Na cava o na cakava ke mani yaco vei iko? Eda na qai veivosakitaki Manoa tale, ia meda raica mada se cava e okati ena noda vakatulewataka meda vosa dina se sega.

Dina kei na Lasu​—Rau Sega ni Veiriti

Ena itekivu ni bula ni kawatamata, na ka kece a yavutaki ena dina. A sega ni veisautaki na dina, sega tale ga ni vakalevutaki, se vakatanitaki. Na Dauveibuli o Jiova e “Kalou daudina.” E dina na nona vosa; e sega ni dau lasu, e cata na lasu kei ira na dau lasulasu.​—Same 31:5; Joni 17:17; Taito 1:2.

Ke dina oqori, qai basika ga mai vei na lasu? E kune na kena isau ena ka e tukuna o Jisu Karisito vei ira na iliuliu ni lotu dauveitusaqati, era via vakamatei koya tiko: “A tamamuni na Tevoro; ko ni sa gadreva tale ga mo ni cakava na gagadre i tamamuni. A daulaba mai na i vakatekivu ko koya; e sega ni dau tovaka na dina, ka ni sega ga vua na dina. Ni sa tukuna ko koya e dua na i tukutuku lasu sa dodonu sara tu ga vua ko ya, ka ni sa dau lasulasu ka sa vu mai vua na lasu kece ga.” (Joni 8:44, VV) A tukuna tiko e keri o Jisu na ka a yaco ena were o Iteni, na nona temaki rau na imatai ni veiwatini o Setani me rau talaidredre vua na Kalou, rau ivalavala ca, rau totogi mate kina.​—Vakatekivu 3:1-5; Roma 5:12.

E matata ena ka e kaya o Jisu ni o Setani e “dau lasulasu,” a tekivuna na lasu. E liutaka tale tiko ga o koya na kena cuqeni na lasu, ni dau “temaki ira kecega na kai vuravura.” E beitaki kina vakalevu o Setani ena leqa e vu mai na lasu e sa takalevu tu nikua vei ira na kawatamata.​—Vakatakila 12:9.

Na nodrau sega ni veiriti na dina kei na lasu e se tekivuna sara mai o Setani na Tevoro, ia e se yaco tiko ga ena gauna oqo. E tara na ivakatagedegede kece ni bula ni kawatamata, da qai vakila yadudua sara ga. Na ivakarau ni nona bula e dua ena vakavotuya na yasana cava e to kina. O ira na to vei Jiova era yavutaka nodra bula ena ka dina mai na Vosa ni Kalou, na iVolatabu. Ia, o ira na sega ni muria na ka dina era na bale ga ina liga i Setani, se ra kila se sega, baleta “sa tu na vuravura taucoko e na kaukauwa ni Vunica.”​—1 Joni 5:19, VV; Maciu 7:13, 14.

Cava e Rawa ni Vakavuna na Lasu?

Na vuna era dau lasu kina e levu ni tiko ena kaukaua i Setani “na vuravura taucoko.” Ia eda na rairai taroga, ‘Cava e cakava kina oqori o Setani, e “vu mai vua na lasu kece ga”?’ E kila vinaka tu o Setani ni o Jiova ga e dodonu me lewa na ka kece e bulia, wili kina o rau na imatai ni veiwatini. Ia, e qai vinakata o Setani me nona na itutu cecere qai lagilagi oqori, na ka e sega ni rawa ni nona. Na nona kocokoco kei na nona nanumi koya ga, a saga kina me taura vakaukaua na itutu i Jiova. E lasu qai lawaki me rawata kina na nona inaki.​—1 Timoci 3:6.

Vakacava nikua? Sega beka ni inaki ni nodra dau lasu e levu, oya na nodra kocokoco kei na nodra dau nanumi ira ga? E takalevu ena buturara ni veivoli kocokoco, veika vakapolitiki dauveivakaisini, kei na lotu lasu na veivakacalai, lasulasu, veivakadirideini, kei na lawaki. Baleta? Ni vakavuqa, e dau uqeti ira na vakaitavi kina na kocokoco kei na via rogo, era saga kina mera vutuniyau, kaukaua, se vakaitutu, na veika sara ga e sega ni dodonu me nodra. Veivakasalataki kina e dua na iliuliu vuku, o Tui Solomoni e Isireli makawa: “Ko koya sa kusarawa ni vutuniyau ena sega ni donu.” (Vosa Vakaibalebale 28:20) E vola tale ga na yapositolo o Paula: “Sa vu ni ka ca kecega na daulomana nai lavo.” (1 Timoci 6:10) E rawa ni yaco tale ga oqori kevaka e gadrevi vakalevu na vakaitutu se na rogo.

Dua tale na vu ni nodra dau lasu e so baleta nira rere​—ra rerevaka na ka ena rawa ni yaco ke vakavotui na dina se na nodra rai e so tale. Dau noda ivakarau ga na tamata meda dau vinakata meda taleitaki se mera ciqomi keda e so tale. Oqo na ka e rawa ni vakavuna me lasu kina e dua, se mani lasu lailai sara mada ga, me kua ni tobo kina na nona malumalumu, me vunia na ka dina, se me rogo vinaka ga kina. Sa rauta me vola o Solomoni: “Na rerevaka na tamata sa da tacori kina: ia ko koya sa vakararavi vei Jiova ena tiko vinaka”​—Vosa Vakaibalebale 29:25.

Yalodina Vua na Kalou Dau Dina

Na cava e kaya o Manoa ni sa tarogi koya na vakailesilesi liu ni kabani? A vosa dina o Manoa. E kaya: “E tukuna na qasenivuli me keimami suka totolo nikua, au lesu mai kina. Au sega ni rawa ni tukuna e dua na ka me baleti ira na kena vo. De vinaka mo na qai tarogi ira ga.”

A rawa sara ga ni moica vaqaseqase nona isaunitaro o Manoa me veivakacalai, ra qai taleitaki koya kina na vo ni gonevuli. Ia, o koya e iVakadinadina i Jiova, oya na vuna vinaka e vosa dina kina. Nona cakava oqori e vinaka tiko ga kina nona lewaeloma. E nuitaki koya sara mada ga na nona iliuliu ni cakacaka. Mani biu sara ena tabana ni volitaki vatu talei, na vanua era sega ni dau vakatarai mera cakacaka kina o ira na se vuli cakacaka. A lesi ena dua na itutu nuitaki ni oti tale e 15 na yabaki, qai qiriti koya na vakailesilesi liu vata ga oya me tukuna vua na nona vakanuinui vinaka, kei na nona vakasamataka lesu na gauna a vosa dina kina vua o Manoa.

O Jiova na Kalou dau dina, ke dua e via veiwekani voleka kei na Kalou ena gadrevi me ‘biuta tani na lasu’ qai dau “vosa dina.” E dodonu vua na dauveiqaravi ni Kalou me dau vosa dina. E vola na vuku: “A dautukutuku lomadina ena sega ni lasu.” Na cava sara mada e okati me lasu?​—Efeso 4:25; Vosa Vakaibalebale 14:5.

Na Cava e Okati me Lasu?

E okati me lasu na itukutuku e sega ni dina, ia e sega ni kena ibalebale oya ni itukutuku kece e vakadewai cala e okati me lasu. Cava na vuna? E kaya e dua na ivolavosa me baleta na ibalebale ni lasu ni “oya na nona tukuna e dua na ka e kila vinaka tu se vakabauta ni sega ni dina, ena inaki me veivakacalai kina.” Io, e okati sara tiko ga me lasu na veivakacalai. Ia, ke sega ni nakiti na tukuni ni dua na ka e sega ni dina​—me vaka na itukutuku se iwiliwili e vakadewai cala vua e dua​—ena sega ni okati oqori me lasu.

Kuria oya, ena gadrevi meda vakasamataka vinaka kevaka e dodonu me tukuni kece vei koya e taro na ka e via kila, se sega. Kaya mada, ke a tarogi Manoa ena taro vata ga oya na vakailesilesi ni dua tale na kabani. Dodonu beka me voci sara vakavudi na ka e tukuna vua? Sega. E sega vua na vakailesilesi oya na dodonu me kila kece na ka e yaco, ena sega gona ni gadrevi vei Manoa me cakava vaka kina. Ia, se mani cava e yaco e se cala tiko ga ke lasu o Manoa.

Na cava a cakava o Jisu Karisito ni sotava na ituvaki vaka oya? Dua na gauna, a veivosaki tiko o Jisu kei na so era sega ni vakabauta, ra qai via kila na vanua e lako tiko kina. Era vakasalataki koya: “Lako tani eke, ka lako ki Jutia.” A sauma vakacava o Jisu? “Dou lako cake ki na solevu [e Jerusalemi] oqo; au sa bera ni lako cake ki na solevu oqo; ni sa sega ni yaco mai na noqu gauna.” Ia sega ni dede sa lako cake i Jerusalemi o Jisu me lai tiko tale ga ena solevu oya. Cava a sauma kina vaka oya o Jisu? E sega ni dodonu me ratou kila sara vakamatailalai na vanua ena lako kina. A vosa dina o Jisu ena nona sega ni tukuna sara vakamatailalai vei ratou na ka, me taqomaki koya kina kei ira na nona imuri. A sega ni lasu o koya, ni tukuna na yapositolo o Pita me baleti Karisito: “Sa sega ni cakava e dua na ka ca, a sa sega ni kune e na gusuna na dauveivakaisini.”​—Joni 7:1-​13; 1 Pita 2:22.

Vakacava mada o Pita? Ena bogi a vesu kina o Jisu, sega beka ni cakitaka vakatolu ni kilai Jisu? Io, a rerevaki ira na tamata mani vu ni nona lasu. Sega ni bera nona sa “tagi” ena nona veivutunitaka na ka e cakava, a mani vosoti nona ivalavala ca. A vuli o Pita mai na nona cala. Vica tale na siga e muri, a vosa o koya e matanalevu me baleti Jisu qai sega ni tu suka ena nodra veivakarerei na iliuliu Jiu e Jerusalemi. Na nona sikalutu o Pita kei na nona cakava totolo tale kina e dua na ka e dodonu me vakauqeti keda kece, vakauasivi na gauna eda sikalutu kina ena noda malumalumu, se na noda tarabe ena vosa se na ka eda cakava.​—Maciu 26:69-​75; Cakacaka 4:18-​20; 5:27-​32; Jemesa 3:2.

Ena Vakataudeitaki me Tawamudu

E vakamacalataka na Vosa Vakaibalebale 12:19: “Na tebenigusu dina ena vakataudeitaki ka tawa mudu: ia sa dede vakalailai ga na yame daulasu.” Io, ena tudei ga na vosa dina qai sega ni mudu. Kevaka eda dau vosa dina da qai bulataka tale ga, ena dei noda veiwekani qai marautaki. Eda na vakila totolo na yaga ni noda dau vosa dina. E wili kina na vinaka ni noda lewaeloma, keda irogorogo, dei na bula vakawati, vakavuvale, kei na veimaliwai vakaveitokani, vaka kina na veika e vauca na bisinisi.

Ena yasana adua, e tiko na gauna ena qai vakavotui ga kina na lasu. Na yame daulasu ena rawa ni veivakacalai ena dua na gauna lekaleka, ia sega ni dede sa na tobo. Kena ikuri, o Jiova e Kalou dau dina, e se vakatarai ira na dau lasulasu kei ira na dau uqeta na lasu mera cakayaco tiko me yacova na nona gauna lokuci. E yalataka na iVolatabu ni o Jiova ena vakaotia vakadua na nona veivakamuai o Setani na Tevoro, o koya sa vu mai vua na lasu kece ga, e vakacalai ira tale tiko ga na lewe i vuravura taucoko. Sa na vakarau vakaotia vakadua o Jiova na lasu kece ga, vaka kina o ira na dau lasulasu.​—Vakatakila 21:8.

Ena marautaki na bula ni sa na vakataudeitaki me tawamudu na “tebenigusu dina”!

[iVakamacala e ra]

[Tikina bibi ena tabana e 5]

Levu era dau lasu ena vuku ni nodra kocokoco kei na nodra dau nanumi ira ga

[Tikina bibi ena tabana e 6]

E okati me lasu na itukutuku e sega ni dina, ia e sega ni kena ibalebale oya ni itukutuku kece e vakadewai cala e okati me lasu

[iYaloyalo ena tabana e 6]

Cava eda vulica ena nona cakitaki Jisu o Pita?

[iYaloyalo ena tabana e 7]

Ena dei qai marautaki na veimaliwai kevaka eda dau vosa dina