Meda Mai Vakalagilagia Vata na Yaca i Jiova

“Tou mai vakacaucautaka na yaca i Jiova, ia me da doka [“vakalagilagia,” NW] vata na yacana.”​—SAME 34:3.

1. E ivakaraitaki vinaka vakacava o Jisu ena nona mai cakacaka vakaitalatala e vuravura?

ENA bogi ni Naisani 14, 33 S.K., eratou mai lagasere vata tiko o Jisu kei iratou nona yapositolo ena tabavale e cake ni dua na vale e Jerusalemi. (Maciu 26:30) Oqo e iotioti ni gauna me lagasere kina o Jisu kei ratou nona yapositolo. Ia, e veiganiti me vaka oqo na itinitini ni nodratou tiko vata. Ena itekitekivu ni nona cakacaka vakaitalatala e vuravura me yacova sara na kena itinitini, e dau vakacaucautaki Tamana vakalomalagi, e sega tale ga ni cegu ni vakatakila na yacana. (Maciu 4:​10; 6:9; 22:​37, 38; Joni 12:28; 17:6) Nona cakava oya, e muria tiko ga na veisureti ni daunisame: “Tou mai vakacaucautaka na yaca i Jiova, ia me da doka [“vakalagilagia”] vata na yacana.” (Same 34:3) Sa ivakaraitaki vinaka dina meda muria!

2, 3. (a) Eda kila vakacava ni Same 34 e tiko na kena ibalebale vakaparofisai? (b) Cava eda na dikeva ena ulutaga oqo kei na ulutaga e tarava?

² Oti e vica na aua nona lagasere vata kei Jisu na yapositolo o Joni, e qai raica na ka e duatani sara. E raici nona Turaga kei na rua na daubasulawa ni ratou vakamatei ena kaunirarawa. O ira na sotia ni Roma era musuka na yavadrau na daubasulawa me rau mate totolo kina. Ia, e vola o Joni nira sega ni musuka na yava i Jisu. Ni gauna era mai raici koya kina na sotia, sa mate. Ena nona Kosipeli, e vola kina o Joni ni ka e yaco oya e sa vakayacori kina e dua tale na tiki ni Same 34: ‘Sa sega ni musulaki e dua na suina.’​—Joni 19:​32-​36; Same 34:20

³ E tiko ena Same 34 e so tale na tikina ena taleitaka na lotu Vakarisito. O koya gona, eda na railesuva tiko ena ulutaga oqo kei na ulutaga e tarava na ituvaki e vola kina o Tevita na same, eda na raica tale ga ni na vakayaloqaqataki keda.

Drovaki Saula o Tevita

4. (a) Na cava e sa lumuti kina o Tevita me tui kei Isireli? (b) Na cava e ‘lomani Tevita kina vakalevu’ o Saula?

⁴ Se gone o Tevita sa tui kei Isireli o Saula. Ia, e qai talaidredre o Saula, sega ni vakadonui koya kina o Jiova. Oya na vuna e kaya kina vei Saula na parofita o Samuela: “Sa kaliraka mai vei iko edaidai ko Jiova na matanitu ko Isireli, a sa solia vua e dua na kai nomu sa vinaka cake vei iko.” (1 Samuela 15:28) E muri, sa qai vakaroti Samuela o Jiova me lai lumuti Tevita, na itini nei Jese, me nodra tui tarava na Isireli. Ia, ni sa sega ni tiko kei Saula na yalo tabu ni Kalou, sa tekivu curumi koya na yalo ca. E daunivakatagi o Tevita, e kau mai Kipea me mai veiqaravi vua na tui. O koya gona, na nona ivakatagi e dau vakacegui Saula sara ga, mai “lomani koya vakalevu” kina o Saula.​—1 Samuela 16:​11, 13, 21, 23.

5. Na cava e veisau kina na rai i Saula vei Tevita, ia na cava sa mani gadrevi me cakava o Tevita?

⁵ Ni toso na gauna, sa tekivu vakaraitaka o Jiova ni tokoni Tevita. A vukei Tevita me vakadavori Koliaci na tuwawa ni Filisitia, ra rokovi koya vakalevu sara kina e Isireli ena vuku ni nona qaqa. Ia, e vuvutaka o Saula na nona sa vakalougatataki Tevita vakalevu o Jiova, lai sevaki Tevita kina. Vakarua, ni qiri api toka o Tevita, e cokai koya na tui. A levea rawa na moto o Tevita ena gauna ruarua oya. Ia ena ikatolu ni gauna, sa kila o Tevita ni dodonu me dro ke via bula. Ni saga tiko ga o Saula me vakamatei koya, sa mani nanuma o Tevita me dro tani mai Isireli.​—1 Samuela 18:11; 19:​9, 10.

6. Na cava e vakarota kina o Saula mera vakamatei na lewe i Nopi?

⁶ Lai tao o Tevita ena koro o Nopi ni a dro tiko yani ina iyalayala kei Isireli. A tiko e Nopi na valeniveitavaki i Jiova. Kena irairai nira salavata kei koya ena nona dro e dua na ilala cauravou era yadravi koya, mani lai vaqara o Tevita na kakana mera vakayagataka vata. Rogoca sara o Saula ni soli kakana vei Tevita kei ira nona tamata na bete levu, e solia tale ga na iseleiwau i Koliaci. Ena levu ni nona katakata, a vakamatei ira kece na lewenikoro, wili kina e 85 na bete.​—1 Samuela 21:​1, 2; 22:​12, 13, 18, 19; Maciu 12:​3, 4.

Se Baci Drobula

7. Na cava a sega ni ivunivuni vinaka kina o Kaca vei Tevita?

⁷ Biubiu mai Nopi o Tevita, qai dro ina ra kei Filisitia, na kena yawa e rauta ni 40 na kilomita. Lai kerekere vei Tui Akisi me vuni tu mada i Kaca, na koro i Koliaci. De nanuma o Tevita ni oya na iotioti ni vanua ena lai vaqarai koya kina o Saula. Ia era qai kidavi Tevita na dauveiqaravi nei Tui Kaca. Ni sa rogoca o Tevita na ka oqo, “sa rere vakalevu e na mata i Akisi na tui Kaca.”​—1 Samuela 21:​10-​12.

8. (a) Na cava e tukuna vei keda na Same 56 me baleta na ka e sotava o Tevita mai Kaca? (b) A drobula vakacava o Tevita?

⁸ Era tauri Tevita vakaukaua na kai Filisitia. De dua a vola ena gauna oqo o Tevita na same vakaciriloloma e masuti Jiova kina: “Mo ni vakataloca na wai ni mataqu ki na nomuni tavaya.” (Same 56:8 kei na ivakamacala taumada) E tusanaka gona nona vakanuinui ni na sega ni guilecava o Jiova nona lomabibi, ni na karoni koya qai taqomaki koya. Vakasamataka tale ga o Tevita e dua na sala me lawakitaka kina na tui kei Filisitia. E veisautaka nona ivukivuki me vaka e dua sa leqa nona vakasama. Sa qai cudruvi ira nona tamata o Tui Akisi baleta nira kauta yani vua e dua sa “lialia.” Eda raica i ke ni o Jiova e vakalougatataka na ka e cakava oya o Tevita. Mani cemuri kina mai na koro, qai drobula sara.​—1 Samuela 21:​13-​15.

9, 10. Na cava e vola kina na Same 34 o Tevita, ia a rairai vakasamataki cei tiko ni a bulia na same oqo?

⁹ E sega ni tukuna vei keda na iVolatabu se ra dro vata kei Tevita mai Kaca nona matayadra, se ra waraki koya toka ga mai na veikoro kei Isireli era toka voleka. Se mani cava e yaco, kena irairai nira veimarautaki nira sa lai sota, qai tukuna vei ira o Tevita na ka e cakava o Jiova me baci vakabulai koya kina. E yavutaki gona na Same 34 ena veika e yaco oya me vaka eda raica ena kena ivakamacala taumada. E vakacaucautaka na Kalou o Tevita ena imatai ni vitu na tikina ni same oqori baleta ni vakabulai koya, qai sureti ira nona matayadra mera duavata kei koya ena nodra vakalagilagi Jiova, ni Dauvakabulai ira nona tamata.​—Same 34:​3, 4, 7.

¹⁰ E dro o Tevita kei ira nona tamata ina qara mai Etulama, e tiko ena dua na yasayasa veiulunivanua kei Isireli, rauta ni 15 na kilomita ena tokalau kei Kaca. O ira na Isireli era sega ni taleitaka na veiliutaki i Tui Saula era tabili yani e kea mera lai tokoni koya. (1 Samuela 22:​1, 2) De a vakasamataki ira tiko o Tevita ena gauna e bulia kina na vosa ni Same 34:​8-​22. Na veitikina oya e ganiti keda tale ga edaidai. O koya gona, ena yaga dina meda taleva vakamatailalai na same totoka oqo.

O Kauaitaka Tale ga na Ka e Kauaitaka Vakabibi o Tevita?

11, 12. Na cava meda vakacaucautaki Jiova tiko ga kina?

¹¹ “Au na vakavinavinaka vei Jiova e na gauna kecega; ena tikotiko ga e na gusuqu na vakamolimoli vua.” (Same 34:1) De a lomaleqataka o Tevita na veika vakayago me na bula rawa kina ena nona dro wavoki voli, ia me vaka eda raica ena veivosa oqo, na veika e nuiqawaqawataka e veisiga a sega ni vakaseva nona yalogu me vakacaucautaki Jiova tiko ga. Sa dua na ivakaraitaki totoka vei keda nida sotava na veika dredre! Sa dodonu ga me noda gagadre meda vakacaucautaki Jiova se da tiko mai koronivuli, e vanua ni cakacaka, nida tiko kei ira na tacida vakarisito, se nida cakacaka vakavunau. Sa levu dina na vuna vinaka meda via cakava kina oqori! Me kena ivakaraitaki, e sega ni tukuni rawa na levu ni ka totoka qai uasivi e bulia o Jiova meda marautaka na vakadikeva. Qai vakasamataka na veika e sa cakava oti mai ni vakayagataka nona isoqosoqo rairai e vuravura! E dina nira tamata ivalavala ca nona tamata yalodina, e vakayagataki ira ga o Jiova ena sala vakatubuqoroqoro ena gauna oqo. Ni vakatauvatani na veicakacaka ni Kalou kei na kena era cakava na tamata era dau vaqoroqoroi ena vuravura oqo, na cava e macala? O sega beka ni duavata kei Tevita ena nona vola, “Sa sega e dua vei ira na kalou sa vakataki kemuni na Turaga; ka sa sega na cakacaka me tautauvata kei na nomuni cakacaka”?​—Same 86:8.

¹² Me vakataki Tevita, eda via vakacaucautaki Jiova tiko ga ena vuku ni nona cakacaka vakatubuqoroqoro. Eda marau tale ga nida kila ni sa veiliutaki tiko ena gauna oqo ena Matanitu ni Kalou o Jisu Karisito, na kawa i Tevita e sa mai dabe dei ena itutu oqo. (Vakatakila 11:15) Kena ibalebale oqo ni sa voleka ni tini na ituvaki kei vuravura, qai rivarivabitaki tale ga nodra bula na ononabilioni vakacaca na lewe i vuravura. Sa gadrevi me vakatotolotaki na kena vakarogoi na itukutuku ni Matanitu ni Kalou kei na ka ena vakayacora vua na kawatamata, vaka kina na noda itavi meda vukei ira tale e so mera mai vakacaucautaki Jiova vata kei keda. Me ka bibi duadua mada ga ena noda bula noda vakayagataka na gauna kece e rawa meda uqeti ira kina na lewe i vuravura mera mai ciqoma “na i Tukutuku Vinaka ni matanitu,” de ra na qai bera.​—Maciu 24:​14, VV.

13. (a) A sakitaki cei o Tevita, ia e tarai ira vakacava na rogoci koya na nona vosa ni veivakacaucautaki? (b) Na cava e uqeti ira na tamata yalomaloku mera torova mai nikua na ivavakoso vakarisito?

¹³ “Ena marautaki [“sakitaki,” NW] Jiova na yaloqu; ena rogoca ko ira na yalomalumalumu ka reki kina.” (Same 34:2) A sega ni sakitaki koya tiko e ke o Tevita. Me kena ivakaraitaki, a sega ni lai raqataka wavoki ni a lawakitaka na Tui Kaca. E vakadinata ni o Jiova ga a taqomaki koya qai vukei koya me drobula. (Vosa Vakaibalebale 21:1) O koya gona, a sega ni sakitaki koya o Tevita, e sakitaki Jiova ga. Oya na vuna era toro volekati Jiova kina o ira na tamata yalomalumalumu. O Jisu tale ga e dau vakacaucautaka na yaca i Jiova, qai vakavuna oqo mera toro volekati Jiova o ira na tamata yalomalumalumu era vakavulici rawarawa. Era sa tabili mai nikua na tamata yalomalumalumu mai na veimatanitu ina nodra ivavakoso na lotu Vakarisito lumuti e vuravura, e kena iliuliu o Jisu. (Kolosa 1:​18) Na nodra vakacaucautaka na yaca ni Kalou o ira na nona dau sokalou yalomalumalumu e tara sara ga na lomadra na tamata yalomaloku. E tarai ira tale ga na itukutuku ni iVolatabu era rogoca, ra qai kila na kena ibalebale ena veivuke ni yalo tabu.​—Joni 6:​44; Cakacaka 16:14.

Na Soqoni e Dau Vaqaqacotaka Noda Vakabauta

14. (a) A nanuma beka o Tevita me sa rauta ga nona vakacaucautaki Jiova taudua? (b) Na cava eda vulica vei Jisu me baleta na sosoqoni vata me ia kina na sokalou?

¹⁴ “Tou mai vakacaucautaka na yaca i Jiova, ia me da doka [“vakalagilagia”] vata na yacana.” (Same 34:3) Sega ni lomavakacegu o Tevita me vakacaucautaki Jiova taudua. E sureti ira nona itokani mera mai tomani koya ena nodra vakalagilagia vata na yaca ni Kalou. Marautaka tale ga me cakava oqori o Jisu Karisito, se o Tevita Levu Cake, oya me vakacaucautaki Jiova e matanalevu​—ena valenilotu, ena solevu e caka ena valenisoro ni Kalou e Jerusalemi, vaka kina ni maliwai ira voli nona muri. (Luke 2:​49; 4:​16-​19; 10:21; Joni 18:20) Sa dua na ka dokai meda saga meda ucui Jisu ena noda vakacaucautaki Jiova vata kei ira na tacida vakayalo ena gauna kece e rawa, vakauasivi nida “raica sa toro voleka mai na siga”!​—Iperiu 10:​24, 25.

15. (a) E yaga vakacava vei ira na tamata i Tevita na ka e talanoataka? (b) E yaga vakacava vei keda noda dau tiko ena soqoni?

¹⁵ “Au a vakasaqarai Jiova, ka sa rogoci au, ka sa vakabulai au mai na noqu rere kecega.” (Same 34:4) Bibi vei Tevita na ka e tukuna oqo. Oya na vuna e lai kaya kina: “Sa tagi na tamata dravudravua oqo, ka sa vakarorogo ko Jiova, ka vakabulai koya mai na nona rarawa kecega.” (Same 34:6) Nida soqoni vata kei ira na tacida vakayalo, levu na gauna eda rawa ni talanoataka kina na veika vinaka e cakava o Jiova me vukei keda meda vosota na ituvaki dredre. Na ka oqo ena vaqaqacotaka nodra vakabauta na tacida, me vaka ga ni a vaqaqacotaka nodra vakabauta na imuri i Tevita na veika e talanoataka. E lai vakavuna mera ‘tacake kina vei Jiova’ na itokani i Tevita ‘era vakararamataki qai sega ni madua na matadra.’ (Same 34:5) Dina nira vakasasataki voli vei Tui Saula, era sega ga ni madua. Era nuidei tu ni tokoni Tevita na Kalou, oya na vuna era matamamarau tu ga kina. E vaka tale ga oqori o ira na ka vou edaidai era taleitaka na ka dina, kei ira sa dede na nodra lotu Vakarisito voli mai, era nuitaka kece na veitokoni i Jiova. Era sa vakadinadinataka nona veivukei, oya na vuna era matamamarau tu ga kina, qai dei tu na yalodra mera yalodina tiko ga.

Marautaka Nodra Veivuke na Agilosi

16. E dau vakayagataki ira vakacava nona agilosi o Jiova mera vakabulai keda?

¹⁶ “Na agilose i Jiova, sa tiko vakavolivoliti ira era sa rerevaki koya, ka sa vakabulai ira.” (Same 34:7) A sega ni rai i Tevita ni o Jiova ena vakabulai koya duadua ga. Sa macala ni lumuti ni Kalou me na qai nodra tui na Isireli, ia a vakadinata ni o Jiova e vakayagataki ira nona agilosi mera yadravi ira tale ga nona tamata yalodina kece, se ra vakaitutu levu se ra tauvanua ga. Era vakila tale ga ena gauna oqo o ira na dau sokalou dina na veitaqomaki i Jiova. Dua na ka nodra sasaga na veiliutaki mai Jamani ena gauna i Itala, mai Angola, Malawi, Mozambique, kei na levu tale na vanua mera vakawabokotaki ira na iVakadinadina i Jiova. Ia e dreve nodra sasaga. E se tubu ga na kedra iwiliwili na tamata i Jiova ena veivanua vaka oya ena nodra mai vakalagilagia vata na yaca ni Kalou. Baleta? Ni o Jiova e vakayagataki ira nona agilosi tabu mera taqomaka ra qai dusimaka nona tamata.​—Iperiu 1:​14.

17. Era dau veivuke vakacava na agilosi ni Kalou?

¹⁷ O ira tale ga na agilosi i Jiova era vakaraici ira voli na dau veivakatarabetaki ena kedra maliwa nona tamata, mera na kau laivi. (Maciu 13:41; 18:​6, 10) So tale na gauna era kauta laivi na agilosi na veika ena rairai vakataotaka noda sokalou, ia eda na sega tu beka ni kila nira cakava oqori. Era dau taqomaki keda tale ga mai na veika e rawa ni vakaleqa na noda veiwekani kei Jiova. O koya e bibi sara, era dusimaki keda ena noda kacivaka yani “nai tukutuku-vinaka e sega ni oti rawa” vei ira na matatamata kece, ra dusimaki keda tale ga ena noda vunau ena veivanua e rivarivabitaki kina noda cakacaka. (Vakatakila 14:6) Sa dau tabaki tale ga ena nodra ivola na iVakadinadina i Jiova e so na itukutuku e vakadinadinataka nodra veivuke na agilosi.a E sega ni ka ni vakacalaka na veivuke oqori ni sa levu dina na kena itukutuku e kumuni rawa.

18. (a) Ke da vinakata mera vukei keda na agilosi, na cava meda cakava? (b) Na cava ena veivosakitaki ena ulutaga e tarava?

¹⁸ Ke da vinakata mera dusimaki keda ra qai taqomaki keda tiko ga na agilosi, e dodonu meda vakalagilagia na yaca i Jiova veitalia na veitusaqati. Nanuma tiko, o ira na agilosi ni Kalou era tu volivoliti ira ga ‘era sa rerevaki Jiova.’ Cava e dusia oqori? Cava na kena ibalebale ni tukuni meda rerevaka na Kalou? Eda na bucina vakacava e lomada meda rerevaki koya? Na cava e vinakata kina na Kalou dauloloma meda rerevaki koya? Ena qai veivosakitaki ena ulutaga e tarava na veitaro oqo?

[iVakamacala e ra]

O na Sauma Vakacava?

• Na veika dredre cava a vosota o Tevita ni se cauravou?

• Me vakataki Tevita, na cava eda kauaitaka vakalevu duadua?

• Eda raica vakacava na soqoni vakarisito?

• E vakayagataki ira vakacava nona agilosi o Jiova me vukei keda?

[Mape ena tabana e 21]

(Raica tale na ivola)

Rama

Kaca

Sikilaki

Kipea

Nopi

Jerusalemi

Peceliema

Etulama

Kila

Epironi

Sifi

Horesh

Kameli

Maoni

Wasa Tuituina

Eni-keti

[Credit Line]

Mape: Based on maps copyrighted by Pictorial Archive (Near Eastern History) Est. and Survey of Israel

[iYaloyalo ena tabana e 21]

O Tevita e vakalagilagia tiko ga na yaca i Jiova ena gauna a vakasasataki voli kina

[iYaloyalo ena tabana e 23]

E vaqaqacotaki noda vakabauta nida rogoca na itukutuku veivakauqeti ena noda soqoni