Jefica Dina ena Nona Bubului Vei Jiova

SUKA i nona vanua na dauvala qaqa ni vakabulai ira nona tamata ena nodra vakararawataki. Cici yani na luvena yalewa ena marau me lai kidavaki koya ena meke kei na vakatagi tibereli. Ni raici luvena yalewa, a dresulaka na nona isulu ena levu ni nona rarawa. Cava na vuna? Sega beka ni reki vata kei luvena ni sa yaco bula yani? Na ivalu cava e qaqa kina? O cei beka na turaga oya?

Na yacana o Jefica, dua vei ira na turaganilewa kei Isireli makawa. Me na saumi na vo ni taro mai cake kei na kena yaga vei keda, meda raica mada na veika a yaco taumada ni bera na nodrau sota.

Veitusaqati e Isireli

O Jefica a bula ena dua na gauna dredre. Era vakanadakuya na sokalou savasava na nona itokani Isireli ra qai sokaloutaka na veikalou ni Saitoni, Moapi, Amoni kei Filisitia. Mani vakalaiva o Jiova mera vakararawataki na nona tamata vei ira na kai Amoni kei ira na kai Filisitia me 18 na yabaki. Era a vakaleqai sara kina vakalevu na kai Kiliati era vakaitikotiko ena tokalau ni uciwai o Joritani.a Na kena itinitini sa ra qai kilai yalodra mai na Isireli, ra veivutuni ena nodra vakasaqara na veivuke i Jiova, tekivu mera qaravi koya tale ra qai biuta tani na nodra kalou na kai tani mai na kedra maliwa.​—Dauveilewai 10:​6-​16.

Era mai keba toka na kai Amoni e Kiliati, sa ra qai soqoni vata na Isireli mera sotavi ira. Ia, ena gadrevi me dua na nodra iliuliu na Isireli. (Dauveilewai 10:​17, 18) Ia o Jefica e se sotava tiko kina na leqa. Eratou a vakasavi koya laivi na tacina vakacabecabe me rawa ni nodratou na nona ivotavota. Mani toki o Jefica e Topi, ena tokalau kei Kiliati na vanua era tu kina na nodra meca na Isireli. Era soqoni vata vei Jefica o ira na vakatokai mera ‘Tamata vakasausa,’ e kena irairai ni o ira oqo era a vakacegui mai na nodra cakacaka vei ira na dau veivakasaurarataki se ra saqata na nodra vakabobulataki. Era “lako voli vata kaya,” e rairai vakaibalebaletaka nira tomani Jefica ena nodra vakasaqarai na dau veitusaqati era tiko veitikivi. Ni kenadau ena vala o Jefica e vakatokai koya kina na iVolatabu me “tamata kaukauwa ka qaqa.” (Dauveilewai 11:​1-3) O cei gona me na liutaki ira na Isireli nira vala kei ira na kai Amoni?

“Lako Mai, Mo Neimami Turaga”

Era uqeti Jefica na qase ni Kiliati nira kaya: “Mo lako mai, mo neimami turaga.” E cala na nodra nanuma ke ra namaka me suka totolo yani. “Dou a sega beka ni cati au, ka vakasevi au mai na vale nei tamaqu?” e kaya yani. “Cava dou sa lakovi au mai kina edaidai, ni dou sa vakasaurarataki?” Era cakacaka vakatawadodonu na qase oya ena nodra a cati Jefica mada e liu, e muri era sa qai kerea nona veivuke!​—Dauveilewai 11:​4-7.

Me liutaki ira na kai Kiliati o Jefica ena vakatau ga ena dua na ka. E kaya, ‘Kevaka sa soli Amoni vei au o Jiova, au na qai nomuni turaga!’ Rawa ni vakadinati nona veitokoni na Kalou ena nodra qaqa, ia e vakadeitaka tale ga o Jefica me kua ni guilecavi na veiliutaki vakalou ena gauna sa na mai oti kina na veitusaqati.​—Dauveilewai 11:​8-​11.

Ka e Cakava Vei Ira na Kai Amoni

A saga o Jefica me veivosaki kei ira na kai Amoni. Mani tala e so vua na nodra tui me kila se cava na vuna era sa rui voravora kina. Qai saumi lesu mai ena dua na veibeitaki: Era sa mai tawana na nodra vanua na kai Amoni na Isireli nira biuti Ijipita mai, e dodonu mera na vakasuka lesu.​—Dauveilewai 11:​12, 13.

Nona kila vakavinaka na kedra ivolatukutuku na Isireli, a maqosataka sara o Jefica na nona vakacalai ira na kai Amoni. E kaya ni o ira na Isireli era a sega ni vakacacani ira na kai Amoni, Moapi kei ira na kai Itomi ena gauna era a biuti Ijipita mai kina. E sega ni nodra na kai Amoni na vanua e veibataki tiko ena gauna era sereki mai kina na Isireli. A ra taukena tu na vanua oya na kai Amoraiti, ia na Kalou a vakamalumalumutaka na nodra tui o Sioni ena ligadra na Isireli. O koya gona, era a bula tu ena vanua oya na Isireli me 300 na yabaki. Cava na vuna era sa qai mai kocova tiko kina ena gauna oqo o ira na kai Amoni?​—Dauveilewai 11:​14-​22, 26.

Raica sara vakabibi o Jefica na vuna dina era sotava kina na veika rarawa na Isireli: O cei na Kalou dina? O Jiova se o ira na veikalou tani ena vanua era tawana tu na Isireli? Ke tu vei Kimosi na kaukaua, ena taura lesu na nodra vanua? Oqo e dua na ile a votu ena kedra maliwa na lotu lasu kei na sokalou dina, ena nodra veitokoni na kai Amoni. Sa qai tinimaka kina o Jefica: “Ko Jiova, o koya sa Daulewa, me lewa edaidai vei ira na Isireli kei ira na luve i Amoni.”​—Dauveilewai 11:​23-​27.

A sega ni via rogoci Jefica na nodra tui na kai Amoni. “Sa qai curumi Jefica na Yalo i Jiova, a sa lako yani ko koya e Kiliati, kei Manasa,” de dua a vakumuni ira kece tiko mai na tagane momoqaqa mera na mai vala.​—Dauveilewai 11:​28, 29.

Bubului o Jefica

A vinakata dina na veidusimaki vakalou o Jefica, ena nona bubului a kaya vua na Kalou: “Kevaka ko ni na soli ira vakaidina na luve i Amoni ki na ligaqu, na ka sa curu mai na katuba ni noqu vale me mai tavaki au, ni’u sa lesu vakacegu maivei ira na luve i Amoni, ena nei Jiova, ia ka’u na vakacabora mei soro kama.” Mani vakalougatataki Jefica na Kalou ni a vakatarai koya me ravuta e 20 na koro e Amoni ena ‘veimoku levu sara,’ ra qai vakamalumalumutaki na nodra meca na Isireli.​—Dauveilewai 11:​30-​33.

O cei tale a mai tavaki koya ni lesu mai ena bucanivalu, na luvena goneyalewa duabau ga! “Ni sa raici koya ko koya,” e tukuna na kena itukutuku, “sa dresulaka na nonai sulu, ka kaya, Ulei, na luvequ yalewa! ko sa vakamalumalumutaki au sara, ia ko sa yaco me ka rarawa vei au: ni’u sa vosa oti vei Jiova, ia ka’u sa sega ni vuki tani rawa.”​—Dauveilewai 11:​34, 35.

Ena cabora dina beka na luvena yalewa o Jefica? Sega. Ena sega sara ni cakava oqori. Na cabori ni tamata ena bukawaqa e dua vei ira na itovo torosobu era kilai kina na kai Kenani, ia, e vakasisilataka o Jiova. (Vunau ni Soro 18:21; Vakarua 12:31) Na gauna a bubului kina o Jefica a sega ni cakacaka wale ga vua na yalo tabu ni Kalou, a vakalougatataki koya tale ga o Jiova ena nona gugumatua. E vakamacalataki ena iVolatabu na vakabauta i Jefica kei na nona itavi ena vakayacori ni loma ni Kalou. (1 Samuela 12:11; Iperiu 11:​32-​34) O koya gona na cabori ni tamata ena bukawaqa​—na laba​—​ena sega sara ga ni bau votu ena nona vakasama. Cava gona a vakasamataka tiko o Jefica ni bubuluitaka me cabora e dua na tamata vei Jiova?

A vakaibalebaletaka o Jefica ni na soli koya ena mai veitavaki me lai veiqaravi vakatabakidua vua na Kalou. E vakatara na Lawa i Mosese na kena rawa ni yalataki na bula ni tamata vei Jiova. Kena ivakaraitaki, era veiqaravi ena vale tabu o ira na marama, de dua era dau lai taki wai. (Lako Yani 38:8; 1 Samuela 2:​22) E sega soti ni kilai na mataqali veiqaravi vaka oqo, era na dei se sega. De a vakasamataka tiko oqori o Jefica ena gauna a bubului kina, qai laurai tale ga ena nona vosa ni yalayala ni oqo na veiqaravi e dei.

Na luvena yalewa o Jefica kei na cauravou o Samuela e rau tokona na vakayacori ni nodrau bubului na nodrau itubutubu vakalou. (1 Samuela 1:​11) Ni dua na dauveiqaravi yalodina i Jiova na luvena yalewa o Jefica, a vakadeitaka me vakataki tamana me na vakayacori na bubului. Ena kena ibalebale oqo ni na sega vakadua ni vakawati. E tagicaka na kena ituvaki oya, baleta ni o ira kece na Isireli era vinakata mera vakaluveni me levu tiko ga kina na nodra kawa, kei na taukeni ni nodra ivotavota vakavuvale. Nona vakayacora o Jefica na nona bubului, e kena ibalebale ni sa na mudu na nodrau veimaliwai kei na luvena duabau ga.​—Dauveilewai 11:​36-​39.

Sega ni vakamaumautaki nona bula na goneyalewa yalodina oqo. Nona veiqaravi vakatabakidua ena vale i Jiova e daumaka dina, veivakacegui, qai vakalagilagi kina na Kalou. Ia, “e na veiyabaki kecega, me ra lako na goneyalewa ni Isireli ka vakacaucautaka na goneyalewa na luve i Jefica, na kai Kiliati.” (Dauveilewai 11:40) Sega ni vakabekataki ni na rekitaka sara o tamana na nona veiqaravi vei Jiova.

Vuqa vei ira na tamata ni Kalou ena gauna oqo era digia mera cakacaka vakatabakidua me vaka na painia, daukaulotu, ivakatawa dauveilakoyaki, se mera lewenivuvale e Peceli. E kena ibalebale oqo nira na sega ni raici ira wasoma na nodra lewenivuvale, me vaka era na vinakata. Ia, vei ira kece, era na rekitaka na veiqaravi tabu vaka oqo e caka vei Jiova.​—Same 110:3; Iperiu 13:​15, 16.

Saqata na Veidusimaki Vakalou

Ni raici lesu na gauna i Jefica, levu vei ira na Isireli era saqata na veidusimaki i Jiova. Dina ga ni a vakalougatataki o Jefica, era se saqati koya ga na kai Ifireimi. Era via kila se cava era a sega kina ni digitaki mera lako ina bucanivalu. Ra saga sara mada ga mera vakama na nona vale, ‘kei koya tale ga’!​—Dauveilewai 12:1.

Tukuna o Jefica ni a kacivi ira na Ifireimi, ia era a sega ni lako yani. Veitalia ga se cava e yaco, a qaqa ena ivalu na Kalou. Era cudruvaka beka ni o ira na kai Kiliati era a sega ni vakarogoya vei ira na nodra sa digitaki Jefica me nodra iliuliu? Kena dina, nodra sega ni vakadonuya na Ifireimi e vakaraitaka nira saqati Jiova, ia na ka ga me caka vei ira oya mera valuti. Ni sa ia na veivaluvaluti, sa ra qai vakamalumalumutaki na Ifireimi. O ira na via dro era kilai rawarawa nira sega ni cavuta donu na vosa “Jiboleta.” Era lewe 42,000 kece na Ifireimi era mate ena veiraravui oqo.​—Dauveilewai 12:​2-6.

Gauna rarawataki dina ena kedra ivolatukutuku na Isireli! Vakilai na vakacegu ena nodra qaqa ena ivalu na Turaganilewa me vakataki Ocinieli, Eute, Peraki, kei Kitioni. Ia, ena gauna i Jefica a sega ni bau cavuti na vakacegu. Mai tinimaki ga na kena tukuni: “Sa lewai ira na Isireli ko Jefica ka yabaki ono. Sa qai mate [o koya], . . . a sa bulu e na dua na koro mai Kiliati.”​—Dauveilewai 3:​11, 30; 5:​31; 8:​28; 12:7.

Na cava eda vulica ena ka kece oqo? Dina ga ni sotava na dredre o Jefica, a yalodina tiko ga vua na Kalou. E cavuti Jiova na turaga qaqa oqo ena gauna a vosa kina vei ira na qase mai Kiliati, vei ira na kai Amoni, vua na luvena yalewa kei ira na Ifireimi, vaka kina ena nona bubului. (Dauveilewai 11:​9, 23, 27, 30, 31, 35; 12:3) Vakaicovitaki Jefica na Kalou ena nona soli koya vaka kina o luvena yalewa ena sokalou savasava. Nira biuta e so na ivakatagedegede savasava, a dei toka ga kina o Jefica. O na dau talairawarawa tiko ga vei Jiova me vakataki Jefica?

[iVakamacala e ra]