E Marautaka o Jiova Nomu Talairawarawa
“Mo vuku, na luvequ, ka vakamarautaka na lomaqu.”—VOSA VAKAIBALEBALE 27:11.
1. Na yalo cava sa roboti vuravura tu nikua?
SA ROBOTI vuravura tu nikua na yalo ni via lewai keda ga kei na talaidredre. E vakaraitaka na vuna na yapositolo o Paula ena nona ivola vei ira na lotu Vakarisito mai Efeso: “Dou a muria tiko eliu me vaka nai valavala kei vuravura oqo, ni dou a muria tiko na nodra turaga era sa kaukauwa e na macawa, a yalo sa cakacaka tiko e lomadra era sa dautalaidredre.” (Efeso 2:1, 2) Io, o Setani na Tevoro, ‘na nodra turaga na veika kaukaua ena macawa,’ sa vakadewa ina vuravura taucoko na yalo ni talaidredre. A cakava ena imatai ni senitiuri, ia sa qai kaukaua sara me tekivu mai na gauna e kolotaki sobu mai lomalagi donuya na iMatai ni iValu Levu.—Vakatakila 12:9.
2, 3. Na cava soti me vakavuna na noda talairawarawa vei Jiova?
2 Ia, eda kila na lotu Vakarisito ni dodonu meda talairawarawa vua na Kalou o Jiova baleta ni a buli keda, e vakabulai keda tiko, e noda iLiuliu Cecere, ena vakabulai keda tale ga. (Same 148:5, 6; Cakacaka 4:24; Kolosa 1:13; Vakatakila 4:11) Era kila na Isireli ena gauna i Mosese ni o Jiova e solia na nodra bula qai nodra Dauveivueti tale ga. Oya na vuna e tukuna kina vei ira o Mosese: “Mo ni cakava me vaka na vunau i Jiova na nomuni Kalou vei kemuni.” (Vakarua 5:32) Io, e namaka o Jiova mera talairawarawa vua. Ia, sa rui totolo na nodra talaidredre.
3 E vakacava na bibi ni noda talairawarawa vua e bulia na lomalagi kei vuravura? A vakavuna na Kalou me tukuna o Samuela vei Tui Saula: “Sa vinaka na talairawarawa, ka ca nai soro.” (1 Samuela 15:22, 23) Na cava e vaka kina oya?
Vuna e ‘Vinaka Kina na Talairawarawa Mai na iSoro’
4. Na cava eda rawa ni solia vei Jiova?
4 Ni Dauveibuli, sa taukena rawa tu o Jiova na veika vakayago eda taukena. Ke dina oqori, ena rawa beka nida solia vua e dua na ka? Io, e rawa nida solia vua e dua na ka talei sara. Na cava beka oya? Eda raica na isaunitaro oqo ena ivakasala: “Mo vuku, na luvequ, ka vakamarautaka na lomaqu, me dua na vosa me’u tauca vua sa beitaki au.” (Vosa Vakaibalebale 27:11) E rawa me noda isoro vua na Kalou na noda talairawarawa. E duidui na keda ituvaki, ia kevaka eda talairawarawa, eda na rawa ni vakacala na ka e kaya o Setani na Tevoro ni sega ni rawa meda yalodina tiko ga vua na Kalou nida vakatovolei. Oqori e dua na itavi lagilagi!
5. E tarai koya vakacava na Dauveibuli na talaidredre? Vakatautauvatataka.
5 Dau kauaitaka na Kalou na noda vakatulewa. E tarai koya na noda dau talaidredre. Ena sala cava? E vakararawataki koya na noda talaidredre. (Same 78:40, 41) Kaya mada ke beca e dua e tauvi matenisuka na ivakarau ni kana a vakamacalataki vua qai kania tiko ga na kakana e sega ni veiganiti? Na cava ena kaya na nona vuniwai e dau kauaitaki koya? Eda kila deivaki ni rarawa o Jiova nida talaidredre vua baleta ni kila na ca ni kena sega ni muri na ivakatagedegede me rawati kina na bula.
6. Na cava e vukei keda meda talairawarawa vua na Kalou?
6 Na cava ena vukei keda yadudua meda talairawarawa? E dodonu meda kerea vua na Kalou me solia vei keda “na yalo sa vuku [“talairawarawa,” NW]” me vaka e cakava o Tui Solomoni. E kerea na yalo vaka oqori me rawa ni kila kina na kedrau duidui “na ka vinaka kei na ka ca” ena nona lewai ira na kai nona na Isireli. (1 Tui 3:9) E vinakati me tu vei keda na ‘yalo ni talairawarawa’ meda vakaduiduitaka kina na vinaka kei na ca ena vuravura oqo e vakilai levu kina na yalo ni talaidredre. E vakarautaka vei keda na Kalou na nona Vosa, na ivola vukevuke ni iVolatabu, na veisoqoni Vakarisito, kei ira na qase ni ivavakoso era dau veikauaitaki me vukei keda ena noda bucina ‘na yalo ni talairawarawa.’ Eda sa vakayagataka tiko na isolisoli oqori?
7. Ena vuku ni cava e vakabibitaka kina o Jiova na talairawarawa mai na isoro?
7 Nanuma tiko ni a vakaraitaka o Jiova vei ira na nona tamata ena gauna makawa ni bibi cake na talairawarawa mai na vakacaboisoro. (Vosa Vakaibalebale 21:3, 27; Osea 6:6; Maciu 12:7) Na cava e kaya kina oqori o Jiova ni a vakarota mera vakacabora na isoro? Ia, na cava beka e nona inaki o koya e vakacabora na isoro? A cakava beka oqori me vakamarautaka kina na Kalou? Se, vakacaboisoro tiko ga baleta ni a kena ivakarau vei ira? Ke dua na dausokalou e via vakamarautaka dina na Kalou, ena qarauna matua me talairawarawa ina ivakaro kece ni Kalou. E sega ni gadreva na Kalou na isoro manumanu, ia e rawa nida vakaraitaka ga vua na noda talairawarawa.
iDusidusi Vei Keda
8. Na cava e sega ni vakadonuya kina na Kalou me tui o Saula?
8 E vakaraitaka na bibi ni talairawarawa na itukutuku kei Tui Saula ena iVolatabu. E tekivu veiliutaki o Saula ena gauna e se yalomalumalumu kina, se ni se ‘lailai na matana.’ Ia ni toso na gauna, sa tekivu vakilai ena nona vakatulewa na dokadoka kei na veirawai tawadodonu. (1 Samuela 10:21, 22; 15:17) Dua na gauna sa vakarau valuti ira tiko na Filisitia o Saula. E tukuna vua o Samuela me waraki koya me na qai vakacaboisoro vei Jiova me rogoci kina na nona ivakasala. Ni sa sivi na gauna e lokuca o Samuela me yaco mai kina, era sa dui se na tamata. Ni sa raica o Saula na ka e yaco, ‘e mani vakacabora o koya na isoro kama.’ Oqo e sega ni marautaka o Jiova. Ni yaco mai o Samuela, e ulubaletaka na tui na vu ni nona talaidredre ni kaya ni sa berabera mai o Samuela, a mani vakacabora na isoro kama me vakadonui kina vei Jiova. E raica o Tui Saula ni bibi cake vua na nona vakacabora na isoro mai na nona talairawarawa ina ivakaro a soli vua me waraki Samuela me vakacabora na isoro. E qai tukuna vua o Samuela: “Ko sa cakacaka vakalialia: ko sa sega ni vakabauta na vunau i Jiova na nomu Kalou.” E vakayalia na nona itutu vakatui o Saula baleta ni talaidredre vei Jiova.—1 Samuela 10:8; 13:5-13.
9. E vakaraitaka vakacava o Saula na nona dau talaidredre vua na Kalou?
9 E bau vuli beka na tui ena ka e cakava oya? Sega! Dua tale na gauna e muri a vakaroti Saula o Jiova me vakawabokotaki ira na Amalekaiti baleta nira valuti Isireli vakailoa. Me kua mada ga ni vakabula o Saula na nodra manumanu. E talairawarawa ena nona ‘mokuti ira na Amalekaiti mai Avila me yacovi Suri sara.’ Ni lako mai o Samuela, e vakaraitaka na tui na nona marautaka na nona qaqa ni kaya: “Me vakalougatataki iko ko Jiova; au sa vakayacora na vosa i Jiova.” Ia, a mani sega ni muria na ivakasala matata a soli vua, era vakabulai Tui Ekaki vaka kina “na sipi vinaka, kei na pulumokau, kei na manumanu uro, kei na luve ni sipi, kei na ka kecega sa vinaka” o Saula kei ira na nona tamata. E via vakadonuya o Tui Saula na nona talaidredre oqo ni kaya: “Ko ira na tamata era sa vakabula na kena vinaka ni sipi kei na pulumokau, me ra vakacabora vei Jiova na nomu Kalou.”—1 Samuela 15:1-15.
10. Na cava e sega ni baci vulica o Saula?
10 E qai kaya o Samuela vei Saula: “Sa vinakata li ko Jiova nai soro kama kei nai madrali, me vaka sa vinakata ko koya na talairawarawa ki na vosa i Jiova? Raica, sa vinaka na talairawarawa, ka ca nai soro; sa vinaka na vakarorogo, ka ca na uro ni sipi tagane.” (1 Samuela 15:22) Ni a lewa o Jiova mera vakarusai na manumanu kece oya, ena sega ni ganita me vakayagataki ena vakacaboisoro.
Talairawarawa ena Ka Kece Ga
11, 12. (a) E raica vakacava o Jiova na noda saga meda vakamarautaki koya ena noda sokalou? (b) E rawa ni vakaisini koya vakacava e dua ena nona kaya ni cakava tiko na loma ni Kalou, ena gauna vata oya e talaidredre tiko?
11 E marau o Jiova ni raici ira nona tamata nira yalodina tiko ga nira vakacacani, ra kacivaka tiko ga na nona Matanitu e dina nira sega ni vakarorogo na lewenivanua, ra qai dau tiko wasoma ena soqoni dina ga ni dredre na qarai ni ilavo mera bula kina! E vakamarautaki koya na noda talairawarawa meda vakaliuca tiko ga na noda bula vakayalo! E vakamareqeta o Jiova na noda saga meda qaravi koya tiko ga me ivakaraitaki ni noda lomani koya. E rawa nira guilecava na tamata na noda cakacaka, ia o Jiova e kauaitaka qai nanuma dei na veika eda solia vua mai lomada.—Maciu 6:4.
12 Me rawa nida vakamarautaka na noda Kalou, ena vinakati meda talairawarawa ena veibasoga ni noda bula. Meda kua ni vakaisini keda ena noda nanuma ni rawa meda sega ni muria e so na ka e vinakata na Kalou baleta nida sa qaravi koya tiko ena veibasoga tale e so ni noda bula. Me kena ivakaraitaki, e rawa ni vakaisini koya e dua ena nona nanuma ke muria vinaka e so na ivalavala ni sokalou, sa na sega ni totogitaki ke lai veibutakoci se cakava e so tale na ivalavala ca bibi. Sa bau dua dina na vakasama cala oqori!—Kalatia 6:7, 8.
13. Ena vakatovolei vakacava na noda talairawarawa vei Jiova nida tiko duadua?
13 O koya gona, meda dui tarogi keda, ‘Au sa talairawarawa tiko vei Jiova ena veika au cakava tiko e veisiga, okati kina na veika au cakava vakaitaukei?’ A kaya o Jisu: “O koya sa dina e na ka lailai, ena dina talega e na ka levu; ia ko koya sa sega ni dodonu e na ka lailai, ena sega talega ni dodonu e na ka levu.” (Luke 16:10) Eda na cakava tiko beka ga ‘na ivalavala dodonu ena noda vale,’ na vanua era sega ni raica na tani? (Same 101:2) Io, nida tiko mada ga e vale, ena rawa ni vakatovolei na noda yalodina. Levu na vanua sa tu na kompiuta e vale, sa rawarawa nira sarava na iyaloyalo tawakilikili. Ena vica na yabaki sa sivi, ena sega ni saravi na iyaloyalo vakaoqori vakavo ke dua e lakova na vanua ni veivakamarautaki tawakilikili. Eda na talairawarawa nida nanuma na vosa i Jisu: “O koya yadua ena raica na yalewa me dodomo kina, sa dauyalewa oti kaya e lomana”? Io, eda na cata beka na sarava na iyaloyalo tawakilikili? (Maciu 5:28; Jope 31:1, 9, 10; Same 119:37; Vosa Vakaibalebale 6:24, 25; Efeso 5:3-5) Vakacava na porokaramu ni retioyaloyalo e vakaraitaki kina na itovo kaukaua? Eda duavata kei na noda Kalou, o koya e cati ira na “vinakata nai valavala kaukauwa”? (Same 11:5) Se vakacava na kena gunuvi vakasivia na yaqona ni Viti se yaqona ni valagi nida tiko taudua? Na iVolatabu e vakacala na mateni, ia e vakasalataki keda tale ga na lotu Vakarisito meda kua ni “daugunu waini.”—Taito 2:3; Luke 21:34, 35; 1 Timoci 3:3.
14. Na sala cava soti ena vakatovolei kina noda talairawarawa vua na Kalou ena ka e vauca na ilavo?
14 Dua tale na vanua meda qaqarauni kina oya na veika e vauca na ilavo. Me kena ivakaraitaki, eda na via vakaitavi beka ena sasaga ni rawailavo totolo ena veidabui? Eda temaki meda vakaitavi ena sala cala vakalawa meda kua ni saumi ivakacavacava? Se, da qarauna meda talairawarawa ina ivakaro “mo dou qai solia vei ira kecega na ka e dodonu: na soli vei ira sa nodra nai solisoli”?—Roma 13:7.
Talairawarawa e Vu Mai na Loloma
15. Na cava mo talairawarawa kina ina ivunau i Jiova?
15 Na talairawarawa ina ivunau vakalou ena kauta mai na veivakalougatataki. Me kena ivakaraitaki, noda sega ni vakatavako, muria na ivalavala kilikili, kei na noda doka na dra, eda sega kina ni vakaleqai ena so na mate. Kena ikuri, nida bulataka na dina ena iVolatabu ena so tale na basoga ni noda bula, eda vakila na kena yaga ena bula vakailavo, noda veimaliwai, se bula vakavuvale. (Aisea 48:17) Qori na veivakalougatataki e vakilai nida bulataka na lawa ni Kalou. Ia, na vuna levu eda talairawarawa kina vei Jiova oya nida lomani koya. Eda sega ni qarava na Kalou baleta ni duatani noda inaki. (Jope 1:9-11; 2:4, 5) E solia vei keda na Kalou na galala meda digia se o cei meda vakarorogo kina. Ia eda digia meda talairawarawa vei Jiova baleta nida vinakata meda vakamarautaki koya da qai vinakata tale ga meda cakava na ka dodonu.—Roma 6:16, 17; 1 Joni 5:3.
16, 17. (a) E vakaraitaka vakacava o Jisu nona talairawarawa vua na Kalou ena loloma dina? (b) Eda na vakatotomuri Jisu vakacava?
16 E ivakaraitaki vakasakiti o Jisu ena nona talairawarawa vei Jiova ena loloma dina. (Joni 8:28, 29) Ena nona bula e vuravura, a “vulica na talairawarawa mai na veika rarawa e sota kaya.” (Iperiu 5:8, 9, VV) Ena sala cava? E “vakamalumalumutaki koya” o Jisu “a sa talairawarawa me mate, io me mate e na kauveilatai.” (Filipai 2:7, 8) Dina ga ni a talairawarawa mai lomalagi o Jisu, e mai vakatovolei tale na nona talairawarawa e vuravura. Eda vakadeitaka ni ganiti koya vinaka me Bete Levu vei ira na tacina vakayalo vaka kina vei ira na kawatamata vakabauta.—Iperiu 4:15; 1 Joni 2:1, 2.
17 Vakacava o keda? E rawa nida vakatotomuri Jisu ena noda vakaliuca meda talairawarawa ina loma ni Kalou. (1 Pita 2:21) Rawa nida vakila yadudua na yaga ni noda lomana na Kalou ni uqeti keda meda cakava na ivakaro i Jiova, dina ga nida vakatovolei meda cakava na kena veibasai. (Roma 7:18-20) Qo e vauci kina noda yalorawarawa ni muria nodra veidusimaki na liutaka na sokalou dina, dina nira valavala ca. (Iperiu 13:17) Noda talairawarawa ina ivakaro vakalou ena noda bula yadudua e talei ena mata i Jiova.
18, 19. Cava na itinitini ni noda talairawarawa mai vu ni lomada?
18 Nikua, noda talairawarawa vei Jiova e vauci kina noda vosota na veivakacacani me rawa nida yalodina tiko ga. (Cakacaka 5:29) Vaka tale ga kina noda talairawarawa ina ivakaro i Jiova meda vunau da veivakavulici da qai vosota tiko me yacova sara na icavacava. (Maciu 24:13, 14; 28:19, 20) E dodonu meda vosovoso nida maliwai ira tiko na tacida, dina ga nida vakila na tarabi ni veivakatovolei mai vuravura. Na noda Kalou dauloloma e kila vinaka na noda sasaga meda talairawarawa ena veika oqori. Meda talairawarawa mada ga, da saga ni valuta noda gagadre vakayago da gole tani mai na ca, meda qai bucina meda vinakata na ka vinaka.—Roma 12:9.
19 Nida qaravi Jiova baleta nida lomani koya da qai via vakavinavinakataki koya, ena ‘saumi keda tale ga nida sa dauvakasaqarai koya.’ (Iperiu 11:6) E gadrevi na isoro vinaka qai talei, ia na talairawarawa e vu mai na noda lomani Jiova dina e vakamarautaki koya vakalevu.—Vosa Vakaibalebale 3:1, 2.
O na Sauma Vakacava?
• Cava eda kaya kina ni tiko na ka meda solia vei Jiova?
• Na cala cava soti a cakava o Saula?
• O na vakaraitaka vakacava ni o vakabauta ni vinaka cake na talairawarawa mai na vakacaboisoro?
• Cava e uqeti iko mo talairawarawa vei Jiova?
[iYaloyalo ena tabana e 26]
Ena vakacava na nona rai e dua na vuniwai daukauai ni sega ni muria o tauvimate na nona ivakasala?
[iYaloyalo ena tabana e 28]
Cava e cudruvi Tui Saula kina o Jiova?
[iYaloyalo ena tabana e 30]
O dau talairawarawa ina ivakaro ni Kalou ni o tiko e vale?