“Sa Vinaka na Talairawarawa ka ca nai Soro”

O SAULA na imatai ni tui e Isireli makawa. A digitaki koya na Kalou, ia a talaidredre ni toso na gauna.

Na cala cava soti a cakava? A rawa beka ni vakatulewataka me kua ni cakava qori? Ena yaga vakacava na noda veivosakitaka na nona ivakaraitaki?

Vakatakila o Jiova na Tui sa Digitaka

Ni se bera ni tui o Saula, a mata ni Kalou e Isireli na parofita o Samuela. Ia sa qase o Samuela, rau qai tawayalodina na luvenatagane. Ena gauna tale ga qori, era vakarerei Isireli tiko na meca. Nira kerei Samuela na qase e Isireli me lumuta e dua na nodra tui me vakatulewa qai liutaki ira ena ivalu, a dusimaka na parofita o Jiova me lumuti Saula me nodra iliuliu qai kaya: “Me vakabulai ira na noqu tamata mai na ligadra na kai Filisitia.”—1 Sam. 8:4-7, 20; 9:16.

E “cauravou totoka” o Saula. Ia e sega ni kilai ga ena totoka ni kena irairai, e kilai ena so tale na ka vinaka me vaka na yalomalumalumu. Kena ivakaraitaki a tarogi Samuela o Saula: “Au sa sega li ni dua vei ira na Penijamini koi au, o koya sa lailai e na nodra veimataqali na Isireli? ia na noqu vuvale sa sega li ni lailai sobu vei ira kecega na veivuvale e na mataqali i Penijamini? ia a cava ko sa vosa kina vakaoqo vei au?” E turaga ‘vutuniyau sara’ o Kisi na tamai Saula, ia a sega ni dokadokai koya o Saula se na nodratou rawaka vakavuvale.—1 Sam. 9:1, 2, 21.

Vakasamataka tale ga na ka e cakava o Saula ni vakatakila e matanalevu o Samuela na tui kei Isireli sa digitaka o Jiova. A lumuti Saula lo mada e liu o Samuela qai tukuna vua: ‘Mo cakava na ka o rawata ni tiko vata kei iko na Kalou dina.’ Oti oya, sa qai soqoni ira na Isireli na parofita me vakatakila vei ira na tui sa digitaka o Jiova. Ni tukuni sa digitaki o Saula, a sega ni bau laurai e kea o koya. A vuni tu baleta ni madua. Ia a vakaraitaka o Jiova na vanua a tiko kina, qai vakatakilai ni sa digitaki me tui.—1 Sam. 10:7, 20-24.

Bucanivalu

Ke vakatitiqataka e dua na nona digitaki o Saula me tui, a vakacala qori o Saula ena dua ga na gauna lekaleka. Nira veivakarerei ena dua na taoni e Isireli na kai Amoni, a “curumi Saula na Yalo ni Kalou.” A vakarota mera soqoni vata mai na mataivalu, tuvanaka na ka mera cakava, ra qai qaqa kina. Ia o Saula a vakalagilagia ga na Kalou ena nodra qaqa ena nona kaya: “Ni sa ia na veivakabulai edaidai vei ira na Isireli ko Jiova.”—1 Sam. 11:1-13.

A laurai vei Saula eso na itovo vinaka, qai vakalougatataki koya na Kalou. A vakadinata tale ga ni vakaukauataki koya o Jiova. Ia na nodra vakalougatataki tiko ga na Isireli kei na nodra tui e vakatau ena dua na ka bibi. A tukuna vei ira na Isireli o Samuela: “Kevaka kemuni na rerevaki Jiova, ka qaravi koya, ka vakarorogo ki na nona vosa, ka sega ni talaidredre ki nai vakaro i Jiova, ka sa muri Jiova na nomuni Kalou, oi kemuni kei koya talega na tui sa lewai kemuni.” Na cava mera vakadeitaka na Isireli ke ra yalodina vua na Kalou? A tukuna o Samuela: “Ni na sega ni laivi ira na nona tamata ko Jiova e na vuku ni yacana levu; ni sa vinakata ko Jiova me qisi kemuni mo ni nona tamata.”—1 Sam. 12:14, 22.

A bibi ena gauna oya na talairawarawa me vakadonui ira kina na Kalou, e se bibi tiko ga qori nikua. E vakalougatataki ira na nona dauveiqaravi o Jiova nira talairawarawa ena nona ivakaro. Ia vakacava ke ra talaidredre vua?

“Ko sa Cakacaka Vakalialia”

E dua na ka a cakava o Saula vei ira na kai Filisitia a vakacudrui ira sara ga. E dua na mataivalu e “vaka na mata ni nuku mai baravi na kedrai wiliwili” era via ravuti Saula. “Ia ni ra sa kila ko ira na Isireli era sa leqa (ni ra sa taqaya ko ira na tamata), era sa qai vunitaki ira ko ira na tamata e na qara lelevu eso, kei na veikau, kei na veivatu lelevu, kei na veitikina kaukauwa, kei na veikeli.” (1 Sam. 13:5, 6) Na cava ena cakava o Saula?

A tukuna vei Saula o Samuela me rau lai sota e Kilikali, me qai vakacaboisoro kina na parofita. Sa wawa tu o Saula, era sa veiseyaki tiko na nona mataivalu, ia se bera tiko yani o Samuela. A mani nanuma o Saula me sa cabora ga na isoro. Ni vakacaboisoro tiko, a yaco yani o Samuela. Ni rogoca na ka e cakava o Saula, a tukuna vua o Samuela: “Ko sa cakacaka vakalialia: ko sa sega ni vakabauta na vunau i Jiova na nomu Kalou, ka vakarota vei iko ko koya: ke sa vakakoya, ke sa vakataudeitaka ko Jiova me sega ni mudu na nomu lewai ira na Isireli: ia oqo, ena sega ga ni dei na nomu lewa: sa qara oti ko Jiova e dua na tamata sa yalovata kaya, a sa lesi koya ko Jiova me nodra turaga na nona tamata, ni ko sa sega ni vakabauta na ka ka vakarota vei iko ko Jiova.”—1 Sam. 10:8; 13:8, 13, 14.

A vakaraitaka o Saula na lailai ni nona vakabauta ni vakacaboisoro ena dokadoka qai sega ni muria na ivakaro ni Kalou me waraki Samuela. A duatani sara o Kitioni, a liutaka tale ga ena dua na gauna na mataivalu ni Isireli! A talairawarawa ni dusimaki koya o Jiova me vakalailaitaka na nona mataivalu, qori mai na le 32,000 ina le 300. Na cava na vuna? A vakabauti Jiova. Ena veitokoni ni Kalou, a vakadrukai ira kina e le 135,000 na meca. (Dvei. 7:1-7, 17-22; 8:10) A rawa ni vukei Saula tale ga o Jiova. Ia ni a talaidredre, ra yanaraki Isireli kina na kai Filisitia.—1 Sam. 13:17, 18.

Eda dau vakatulewa vakacava nida sotava na leqa? Ena nodra rai o ira e lailai na nodra vakabauta, ena rairai ka vakayalomatua me kua ni muri na ivakavuvuli ni Kalou. A rairai nanuma o Saula ni donu na ka a cakava ni bera tiko yani o Samuela. Ia era kila o ira na vinakata dina me vakadonui ira na Kalou, ni ka vukutaki ga mera muria na ivakavuvuli vakalou e vauca na ka mera vakatulewataka.

Vakanadakui Saula o Jiova

E dua tale na cala bibi a cakava o Saula ni ravuti ira na kai Amalekaiti. A cudruvi ira na kai Amalekaiti o Jiova nira valuti ira na Isireli nira sereki oti mai Ijipita, ia a sega ni dua na vuna vinaka mera cakava kina oya. (Lako 17:8; Vkru. 25:17, 18) Era lai tovata tale ga kei na matanitu tale eso mera valuti ira na tamata digitaki ni Kalou ena nodra gauna na Dauveilewai. (Dvei. 3:12, 13; 6:1-3, 33) A vinakata o Jiova mera sauma na kai Amalekaiti na ka era cakava, mani vakaroti Saula me vakawabokotaki ira.—1 Sam. 15:1-3.

A vakarota o Jiova me vakawabokotaki ira na kai Amalekaiti voravora, me vakarusa tale ga na nodra iyau. Ia a sega ni talairawarawa o Saula ni a vakabula na nodra tui kei na manumanu vinaka duadua. Na cava a yaco ni tarogi Saula o Samuela ena ka e cakava oya? A via beitaki ira tale na so ena nona kaya: “Ko ira na tamata era sa vakabula na kena vinaka ni sipi kei na pulumokau, me ra vakacabora vei Jiova.” Se mani vinakata dina o Saula me cabora me isoro na manumanu se sega, sa talaidredre ga. Sa sega ni ‘ka lailai ga e matana’ o Saula. A vakaraitaka gona vua o Samuela ni sa talaidredre vua na Kalou. A tukuna sara o Samuela: “Sa vinakata li ko Jiova nai soro kama kei nai madrali, me vaka sa vinakata ko koya na talairawarawa ki na vosa i Jiova? Raica, sa vinaka na talairawarawa, ka ca nai soro . . . Ni ko sa beca na vosa i Jiova, sa beci iko talega ko koya, mo kakua ni tui tiko.”—1 Sam. 15:15, 17, 22, 23.

A curumi Saula na imatai ni tui e Isireli “e dua na yalo ca” ni sa kauta tani vua o Jiova na yalona tabu kei na nona veivakalougatataki. A kilai tale ga o Saula ni dau kasamitaki Tevita qai vuvutaki koya—na turaga a qai lumuta e muri o Jiova me tui. A saga vakavica me vakamatei Tevita. E kaya na iVolatabu ni “meca i Tevita tikoga ko Saula” ni raica sa “tiko kei Tevita ko Jiova.” A vakasasataki koya o Saula, bau vakarota mada ga mera vakamatei e 85 na bete kei na so tale. Sa rauta me vakanadakui Saula o Jiova!—1 Sam. 16:14; 18:11, 25, 28, 29; 19:10, 11; 20:32, 33; 22:16-19.

A kere veivuke ena ka vakatevoro o Saula nira ravuti Isireli tale yani na kai Filisitia, ia a tawayaga na nona cakava qori. A mavoa vakaca ena veiraravui a yaco ena siga tarava qai vakamatei koya ga. (1 Sam. 28:4-8; 31:3, 4) E tukuna na iVolatabu me baleta na imatai ni tui talaidredre e Isireli: “A sa mate ko Saula e na vuku ni nona caka cala sa kitaka ko koya vei Jiova, io, ki na vosa i Jiova, ka ni sa sega ni vakabauta ko koya, ka ni sa lako talega me kere vakavuvuli vua na tamata sa curumi, ka me tarogi koya, ka sa sega ni tarogi Jiova.”—1 Vei. 10:13, 14.

E laurai ena ivakaraitaki ca i Saula ni vinaka na talairawarawa, e ca na isoro cava ga e cabori vei Jiova. A vola na yapositolo o Joni: “Qo na ibalebale ni noda lomana na Kalou, meda muria na nona ivunau, ia e sega ni icolacola bibi na nona ivunau.” (1 Joni 5:3) Meda kua mada ga ni vakawalena na ka dina qo: Na noda veitokani tawamudu kei na Kalou e vakatau ena noda talairawarawa vua.

[iYaloyalo ena tabana e 21]

A yalomalumalumu o Saula ni se qai tekivu veiliutaki

[iYaloyalo ena tabana e 23]

Na cava a tukuna kina vei Saula o Samuela ni “vinaka na talairawarawa, ka ca nai soro”?