“Qarauni Kemuni Mai na Veivalavala Kocokoco Kece Ga”

“Sa sega ni vakatau na bula ni tamata e na levu ni ka e tu vua.”​—LUKE 12:​15, VV.

1, 2. (a) Na cava o dikeva nira taleitaka qai vakaliuca na tamata ena gauna oqo? (b) E tarai keda vakacava na rai oqo?

NA ILAVO, na iyau, na rogo, na cakacaka isau levu, na vuvale​—oqo e so na ka era raica e levu me ivakaraitaki ni rawaka se me itataqomaki ena veisiga mai muri. Ena vanua vutuniyau kei na vanua dravudravua, e vakadinadinataki ni levu era taleitaka qai vakaliuca na iyau, ra qai saga mera rawaka. Ena yasana adua, sa luluqa sara tiko na nodra kauaitaka na veika vakayalo.

² E tukuna tu mai vakailiu na iVolatabu ni na yaco na ituvaki oqo. E kaya: “[E]na yaco eso na gauna ni veivakararawataki e na veisiga maimuri: ni ra na daulomani ira walega na tamata, era na dauvinakata nai lavo, . . . era na lomana vakalevu na marau a ra na lomani koya na Kalou vakalailai; sa nodra ga na lotu vakarairai, ka sega vei ira na kena dina.” (2 Timoci 3:​1-5) Nira veimaliwai ena veisiga na lotu Vakarisito dina kei ira vaka oqo, era temaki vakalevu mera vakatotomuria na rai kei na nodra ivakarau ni bula. Eda na vorata vakacava na sasaga ni vuravura me ‘rawai keda na kena idre’?​—Roma 12:​2, The New Testament in Modern English, vola o J. B. Phillips.

3. Na ivakasala cava i Jisu eda na vakarau dikeva?

³ E vakavulici keda ena so na lesoni yaga me baleta na tikina oqo o Jisu Karisito na “iTini Levu e Dauvakataucokotaka na noda vakabauta.” (Iperiu 12:​2, NW) Dua na gauna, a vakamacalataka tiko o Jisu na veika titobu vakayalo vei ira na lewe vuqa, a mani vosa cake mai e dua na turaga: “Vakavuvuli, kaya mada vua na tuakaqu me solia vei au na noqui votavota e nai yau nei koya na tama i keirau.” A tauca o Jisu e so na ivakasala bibi vua na turaga oqo, kei ira kece na vakarogoci koya tiko. E veivakasalataki ena ca ni kocokoco, qai vakabibitaka oqo ena nona cavuta e dua na vosa vakatautauvata vakavure vakasama. Ena vinaka meda vakasamataka vakabibi na ka e tukuna o Jisu ena gauna oya, da qai dikeva na kena yaga ena noda bula yadudua.​—Luke 12:​13-​21.

Na Kerekere Tawaveiganiti

4. Na cava e tawaveiganiti kina na nona kerekere e dua na turaga ni a vunau tiko o Jisu?

⁴ Ni bera ni vosa na turaga oqo, a vunau tiko o Jisu vei ratou na nona tisaipeli kei na vuqa tale mera qarauna na veivakaisini, mera doudou na tusanaka nira duavata kei na Luve ni tamata, kei na sala e vukei ira kina na yalo tabu. (Luke 12:​1-​12) Sega ni vakabekataki ni veitikina bibi oqo ena vinaka me ratou nanuma dei na nona tisaipeli. Ia, ni vakacagau sara tiko ga na vunau momona oqo, e vosa yani vakasauri na turaga oya, qai kerei Jisu me walia e dua na nodratou veileti vakavuvale me baleta na iyau. Dua na tikina bibi eda rawa ni vulica ena veika a yaco oqo.

5. Na cava eda rawa ni kaya me baleta na turaga oqo ena ka e kerea?

⁵ E dau tukuni ni “kilai ga na nona itovo e dua na tamata ena ka e vakasamataka ni rogoca tiko na vunau vakayalo.” Ena gauna a talaucaka kina o Jisu na veika bibi vakayalo, a rairai vakasamataka tiko na turaga oqo na ka me cakava me rawaka vakailavo. E sega ga ni tukuni se a tiko e dua na vuna vinaka me kudruvaka kina na ivotavota oya. Ni tu vei Jisu na lewa qai dau vakatulewa donu me baleta na leqa ni tamata, a nanuma na turaga oya ni na rawa ni vukei koya me walia na nona leqa. (Aisea 11:​3, 4; Maciu 22:16) Ia, na ka e kerea e vakaraitaka ni dua tiko na nona malumalumu, oya ni a sega sara ga ni kauaitaka na veika vakayalo. Sega li ni vuna vinaka oqo meda dikevi keda kina? Me kena ivakaraitaki, e dau rawarawa sara ena soqoni vakarisito me ciriyawa noda vakasama, se meda dau vakasamataka na ka eda na rairai cakava ni oti na soqoni. Ia, e dodonu meda rogoca matua na ka e tukuni tiko, da qai vakasamataka na sala meda bulataka kina. Ena vakavinakataka oqo na noda veiwekani kei na Tamada vakalomalagi na Kalou o Jiova, kei ira na tacida lotu Vakarisito.​—Same 22:22; Marika 4:​24.

6. Na cava e sega ni sauma kina vakadodonu o Jisu na kerekere ni turaga oqo?

⁶ Eda sega ni kila se cava e uqeti koya na turaga oqo me kerekere, ia a sega ni sauma vakadodonu o Jisu. E kaya ga vua: “Ko iko, ko cei sa lesi au me’u turaga ni lewa se dauveivota vei kemudou?” (Luke 12:14) E cavuta o Jisu e dua na ka era kila vinaka na vakarorogo me vaka e volai tu ena Lawa a soli vei Mosese, ni o ira ga na turaganilewa ena koro era lesi mera vakatulewa ena veileti vaka oya. (Vakarua 16:​18-​20; 21:​15-​17; Ruci 4:​1, 2) Ena yasana adua, e kauaitaka o Jisu na veika e bibi cake, oya me vunautaka na ka dina me baleta na Matanitu ni Kalou, me vakavulici ira tale ga na tamata mera cakava na loma ni Kalou. (Joni 18:37) Nida muria na ivakaraitaki i Jisu, da qai sega ni vakamuai tani ena leqa e dau yaco e veisiga, eda na vakayagataka vinaka na noda gauna kei na kaukaua meda vunautaka na itukutuku vinaka qai ‘qisi ira na lewenivanua mera tisaipeli.’​—Maciu 24:14; 28:​19, VV.

Qarauna na Kocokoco

7. Na cava e siqema rawa o Jisu?

⁷ Ni kila vinaka tu o Jisu na ivakarau ni lomada, e siqema kina ni dua tale na ka e kauaitaka vakalevu na turaga oqo e vauca tiko nona kerekere. Dina ga ni a sega ni sauma vakadodonu o Jisu, ia e vakamacalataka sara ga na inaki dina ni kerekere oya ena nona kaya: “Ni yadra tiko ka qarauni kemuni mai na veivalavala kocokoco kece ga, ni sa sega ni vakatau na bula ni tamata e na levu ni ka e tu vua.”​—Luke 12:​15, VV.

8. Na cava na ibalebale ni kocokoco, cava kena itinitini?

⁸ Na kocokoco e sega ni yalani wale ga ena noda gadreva na ilavo se na iyaya, baleta ni tiko na kedrau yaga, dau vakainaki tale ga. E vauci kina na noda gadreva vakasivia na ilavo se na iyau, se da via taukena na nona iyau e dua tale. E okati kina na noda kocova vakalevu na iyaya eda sega ni rawata, rairai na kena era taukena e so tale. Eda vinakata ga me noda, dina ga nida sega ni gadreva, eda sega tale ga ni kauaitaka na kena tarai ira tale e so. Na tamata kocokoco e usutu ni nona vakasama kei na ka e cakava na ka e kocova tiko, lai vakalou sara kina. Nanuma tiko ni a vakatauvatana na yapositolo o Paula na tamata kocokoco ina tamata e qaravi kalou lasu, ena sega na nona ivotavota ena Matanitu ni Kalou.​—Efeso 5:5; Kolosa 3:5.

9. Sala cava soti e laurai kina na kocokoco? Tukuna e so na ivakaraitaki.

⁹ E vakavure vakasama ni a vakarota o Jisu meda qarauni keda “mai na veivalavala kocokoco kece ga.” Levu na sala e laurai kina na kocokoco. Na iotioti ni lawa ena iVunau e Tini e vakamatatataka e so, qai tukuni kina: “Mo kakua ni kocova na nona vale na kai nomu; mo kakua ni domona na watina na kai nomu, se kocova nona tamata, se nona vada, se nona pulumokau, se nona asa, se dua na ka sa nona na kai nomu.” (Lako Yani 20:17) E vutucoqa ena iVolatabu na nodra ivakaraitaki e so era coriti ina ivalavala ca bibi ena vuku ni kocokoco. O Setani na ivakaraitaki taumada ni kocokoco, ni kocova na ka e sega ni nona​—oya na vakarokoroko, na veidokai, kei na lewa e nona duadua ga o Jiova. (Vakatakila 4:​11) Nona kocokoco o Ivi a vinakata me lewai koya ga, tini coriti kina, vakavuna sara me takavi keda na kawatamata na ivalavala ca da qai mate. (Vakatekivu 3:​4-7) O ira na agilosi era vuki mera timoni era a sega ni lomavakacegu ena “nodra i tikotiko dodonu, ka ra a sega ni tiko dei ga e na nodra dui i tutu” baleta nira a vinakata na ka e sega ni nodra. (Juta 6, VV; Vakatekivu 6:2) Vakasamataka tale ga na nodratou ivakaraitaki o Pelami, Ekani, Kiesai, kei Jutasa Isikarioti. Ratou sega ni lomavakacegu ena ka sa tu vei ratou, ia ratou vakalaiva me buroro na gagadre ca ni domodomoiyau, e vakavuna me ratou vakayagataka vakatani na nodratou ilesilesi, ratou tini vakarusai kina.

10. Eda na “yadra tiko” vakacava me vaka e vakadreta o Jisu?

¹⁰ A veiganiti dina nona tekivuna o Jisu nona ivakasala me baleta na kocokoco ena nona kaya “ni yadra tiko”! Na vuna? Ni dau rawarawa sara meda raica ni dua e kocokoco, ia e dredre meda vakadinata nida dau kocokoco tale ga. E kaya na yapositolo o Paula ni “sa vu ni ka ca kecega na daulomana nai lavo.” (1 Timoci 6:​9, 10) E vakamacalataka na tisaipeli o Jemesa ni gauna e “kunekune” kina na gagadre ca ena ‘vakasucuma na ivalavala ca.’ (Jemesa 1:​15) Me salavata ga kei na veivakadreti i Jisu, ena gadrevi meda “yadra tiko.” E sega ni kena inaki meda vakalewai ira tale e so, ia meda dikeva na malele ni lomada, me rawa nida ‘qarauni keda mai na veivalavala kocokoco kece ga.’

Bula Vutuniyau

11, 12. (a) Na ivakasala cava e tauca o Jisu me baleta na kocokoco? (b) Na cava meda muria kina na ivakasala i Jisu?

¹¹ E tiko tale e dua na vuna meda qarauna kina na kocokoco. Dikeva na vosa tarava i Jisu: “Sa sega ni vakatau na bula ni tamata e na levu ni ka e tu vua.” (Luke 12:​15, VV) Meda vakasamataka vinaka sara na tikina oqo, vakauasivi nida sa bula donuya tu na gauna ni domodomoiyau, qai dau raici na iyau me vu ni marau kei na rawaka. E dusia na vosa i Jisu ni bula e vakainaki dina qai veivakacegui ena sega ni vu se vakatau ena iyau eda taukena, se mani vakacava sara na kena levu.

¹² Ia, e so era na sega ni duavata kina. Era na rairai kaya nida na marau vakalevu, da vakacegu, qai vakainaki noda bula kevaka e levu na noda iyau. O koya gona, era guta na cakacaka era na rawata kina na iyau kei na iyaya era dau vinakata tu. Era nanuma nira na bula vakacegu kina. Ni vaka tu oqo nodra rai, era sega kina ni taura rawa na ibalebale ni vosa i Jisu.

13. Na cava na rai dodonu me baleta na bula kei na ka eda taukena?

¹³ A sega ni vakatabakidua na nona vosa o Jisu ena kena donu se cala na taukeni ni levu na ka, na tikina ga e via vakabibitaka oya ni nona bula e dua na tamata e sega ni vakatau ena “ka e tu vua,” se na ka sa taukena rawa tu. Eda kila kece ni sega soti ni gadrevi e levu na ka me rawa nida bula kina. E gadrevi ga e so na kakana, na isulu meda tokara, kei na vanua meda moce kina. E bini tu na veika oqo vei ira na vutuniyau, ena yasana adua era saga vakaukaua na dravudravua mera rawata. Ia, e sega sara ga na kena duidui, se da vutuniyau se dravudravua, na veika oqo ena tawayaga kece nida sa mate. (Dauvunau 9:​5, 6) O koya gona, na kena vakainaki qai yaga na noda bula e sega ni dodonu me vakatau ena ka eda rawata se taukena. E matata sara na vakasama oqo nida dikeva na “bula” a tukuna tiko o Jisu.

14. Na cava eda vulica ni ibalebale ni vosa na “bula” e vakayagataki ena Kosipeli i Luke?

¹⁴ Nona kaya o Jisu ni “sa sega ni vakatau na bula ni tamata e na levu ni ka e tu vua,” na vosa e vakayagataka e ke me vakadewataka na “bula” ena Kosipeli i Luke (vosa vaKirisi, zo·eʹ) e sega ni dusia na ivakarau ni bula, ia e dusia na bula sara ga ni tamata. E kaya o Jisu ni kevaka eda vutuniyau se dravudravua, vinaka na ivakatagedegede ni noda bula se sega, eda na sega ga ni lewa rawa na balavu ni gauna eda bula tiko kina, eda sega mada ga ni kila kevaka eda na bula tu nimataka. Ena Vunau ena Ulunivanua, e kaya o Jisu: “Ko cei vei kemudou, ni sa lomaocaoca, sa rawata me vakuria vakalailai ga na siga ni nona bula?” (Maciu 6:​27) E vakamatatataka na iVolatabu ni o Jiova duadua ga na “waivure ni bula,” o koya ga e rawa ni solia vei ira na yalodina na “bula dina” se na “bula tawa mudu,” oya na bula e sega ni vakaiyalayala e lomalagi se e vuravura.​—Same 36:9; 1 Timoci 6:​12, 19.

15. Na cava era nuitaka kina e levu na iyau era taukena?

¹⁵ Na vosa i Jisu e dusia ni rawarawa sara me tiko vei keda na rai cala me baleta na bula. Se da vutuniyau se dravudravua, eda tamata ivalavala ca kece qai dua ga na vanua eda na tini kece kina. A kaya o Mosese: “Na neimami veiyabaki sa vitusagavulu ga; ia kevaka sa yabaki walusagavulu e na vuku ni kaukauwa, sa ka ni veivakaocataki ka ka rarawa na kena via kaukauwa ko ya; ni sa muduki tani vakasauri, keimami sa qai vuka yani.” (Same 90:10; Jope 14:​1, 2; 1 Pita 1:​24) Ena vuku ni tikina oqo, o ira na sega ni bucina na veiwekani vinaka kei na Kalou e tukuna na yapositolo o Paula ni tiko vei ira na rai: “Me da kana ga ka gunu, ni da na mate ni mataka.” (1 Korinica 15:32) Ia vei ira e so tale, nira vakila ni sa toso totolo tiko yani na bula qai sega tale ga ni dei, era saga mera kunea na vakacegu kei na bula e vakainaki ena iyau era taukena. De dua era nanuma ni na vakadeitaka na nodra bula na nodra iyau era raica e matadra. Era cakacaka gona vakaukaua mera soqona na ilavo kei na iyau, era nanuma cala ni na rawati kina na bula vakacegu kei na marau.​—Same 49:​6, 11, 12.

Na Veigauna Dei e se Bera Mai

16. Ena sega ni vakatau ena cava na bula e yaga dina?

¹⁶ E dina beka ni rawa ni vakamarautaki keda na ivakatagedegede ni bula torocake​—me levu na keda kakana, isulu, da vakavale vivinaka kei na so tale, se noda qaravi vinaka vakavuniwai meda bula balavu toka kina. Ia, ena vakainaki beka qai dei? Na bula e yaga dina e sega ni vakatau ena balavu ni gauna ena rairai bula kina e dua se na levu ni ka e taukena se vakayagataka. E dusia na yapositolo o Paula na leqa ena yaco ke da vakararavi vakalevu ena veika vaka oqo. A vola vei Timoci: “Vakarota vei ira era sa vutuniyau e na gauna oqo, me ra kakua ni dokadokai ira se vakararavi e nai yau sa sega ni tu dei, vua ga na Kalou bula, o koya sa solia vakalevu vei keda na ka kecega eda marau kina.”​—1 Timoci 6:​17.

17, 18. (a) Na ivakaraitaki vakasakiti cava soti e veiganiti meda muria? (b) Na vosa vakatautauvata cava i Jisu ena veivosakitaki ena ulutaga tarava?

¹⁷ E sega ni ka vakayalomatua meda vakararavi ena iyau ni “sega ni tu dei.” Na peteriaki o Jope e turaga vutuniyau, ia a sega ni vukei koya na nona iyau ni basika vakidacala na leqa; era yali ga vakasauri. Ena yasana adua, a vukei koya na qaqaco ni nona veiwekani kei na Kalou me vosota na veivakatovolei kei na veika dredre oya. (Jope 1:​1, 3, 20-​22) A sega ni vakalaiva o Eparama me tarovi koya na levu ni nona iyau me ciqoma kina na ilesilesi dredre e lesi koya kina o Jiova, mani vakalougatataki me “tamadra na matanitu e vuqa.” (Vakatekivu 12:​1, 4; 17:​4-6) Na ivakaraitaki oqo kei na so tale ena vinaka meda vakatotomuria. Se da gone se qase, e gadrevi meda dikeva na ka eda dau vakabibitaka kei na ka eda dau vakararavi kina.​—Efeso 5:​10, VV; Filipai 1:​10.

¹⁸ E bibi qai idusidusi vinaka na ivakasala i Jisu me baleta na kocokoco kei na rai dodonu me baleta na bula. Ia, dua tale na ka a vakasamataka tiko o Jisu. E kuria nona ivakamacala ni tukuna e dua na vosa vakatautauvata e vakavure vakasama me baleta e dua na turaga vutuniyau e tukuni vua ni lialia. Ena yaga vakacava na vosa vakatautauvata oqo vei keda nikua, na cava eda rawa ni vulica kina? Ena saumi na taro oqo ena ulutaga tarava.

Na Cava na Nomu iSaunitaro?

• Na cava eda vulica ena nona sega ni sauma vakadodonu o Jisu na ka e kerea e dua na turaga?

• Na cava meda qarauna kina na kocokoco? Eda na qarauna vakacava?

• Na cava e sega ni vakatau kina na bula ena iyau eda taukena?

• Ena yaga vakacava qai dei na noda bula?

[iYaloyalo ena tabana e 23]

Na cava e sega kina ni cakava o Jisu na ka e kerea e dua na turaga?

[iYaloyalo ena tabana e 23]

Rawa ni tini vakaca na kocokoco

[iYaloyalo ena tabana e 25]

E vakaraitaka vakacava o Eparama na rai dodonu me baleta na iyau?