“Volai Meda Vakatavulici Kina”
“ENA sega ni oti na dauvola nai vola.” (Dauvunau 12:12) Laurai na dina ni vosa oqo ni vakasamataki na levu ni ivola sa tabaki tu nikua. Ia, ena digia vakacava e dua na ivola me wilika?
Nira veinanuyaka voli na ivola cava mera wilika, e levu era dau via kila mada e liu e so na itukutuku baleti koya e vola. Oya na vuna era dau vakacuruma kina o ira na tabaka na ivola e dua na parakaravu me volai kina na vanua e cavutu mai kina o koya e nona na ivola, na nona rawaka vakavuli, kei na nona ivola tale e so sa bau tabaki oti. Ena veisenitiuri sa oti, e bibi me dau vakatakilai se o cei e nona na ivola baleta nira a dau vakayagataka na yalewa dauvolaivola na yaca ni tagane me kua ni beci kina na nodra ivola.
Me vaka sa vakamacalataki oti mai ena imatai ni ulutaga, e rarawataki na nodra vakawalena e so na iVolatabu vakaIperiu nira vakabauta ni Kalou e cavuti kina e dau vakarusai ira na kena meca baleta ni sega ni lomani ira.a Meda dikeva mada se cava e rau kaya na iVolatabu vakaIperiu vakakina na iVolatabu vaKirisi Vakarisito me baleti koya e vakavuna na iVolatabu.
Koya e Vakavuna na iVolatabu
E kaya o Jiova vei ira na Isireli ena iVolatabu vakaIperiu: “Koi au ko Jiova, ka’u sa sega ni veivukiyaki.” (Malakai 3:6) Oti e 500 na yabaki, a qai vola tale o Jemesa me baleta na Kalou: “A sa sega vua na veivukiyaki, se yaloyalo ni veigoleyaki.” (Jemesa 1:17) Cava ga na vuna era se nanuma tiko kina e so ni duidui na Kalou e cavuti ena iVolatabu vakaIperiu kei na iVolatabu vaKirisi Vakarisito?
E duidui na kena vakatakilai na itovo ni Kalou ena iVolatabu. Na Vakatekivu duadua mada ga e vakamacalataki koya me ‘rarawa na lomana,’ “taukei kei lomalagi kei vuravura,” “koya sa lewai vuravura kecega.” (Vakatekivu 6:6; 14:22; 18:25) Era dusia tiko beka ga e dua na Kalou na duidui ivakamacala oqori? Io, e vakakina.
Me kena ivakatautauvata: Ena kilai toka beka e dua na turaganilewa vei ira na sa rairai oti ena nona mataveilewai me dua e dau vakaukauataka na muri ni lawa. Ena yasana adua, eratou kilai koya na luvena me tama dauloloma qai yalovinaka. Ra kilai koya tale beka ga na nona itokani me dau torovi rawarawa qai dauveiwali. E duidui beka na icavuti e vakayagataki vua, turaganilewa, tama, itokani ia eratou dusia kece tiko ga e dua na tamata. Na duidui ituvaki e basika e dau qai vakavotuya mai na veitovo e kilai kina.
Na iVolatabu vakaIperiu tale ga e vakamacalataki Jiova me “Kalou sa yalololoma ka daulomasoli, sa vosovoso vakadede, ka levu na nona yalovinaka kei na dina.” E “sega ga ni vakadonui ira na cala.” (Lako Yani 34:6, 7) E vakavotui mai cake e rua na ibalebale ni yaca ni Kalou. O “Jiova” e kena ibalebale “O Koya sa Vakavuna me Yaco” se dau vakayacora na ka kece e yalataka. (Lako Yani 3:13-15) Ia, e dusia tiko ga e dua na Kalou. A kaya o Jisu: “O Jiova na noda Kalou Ko Jiova sa dua bau.”—Marika 12:29.
Sa Sosomitaki Beka na iVolatabu vakaIperiu?
Nikua, e rawa ni dau sosomitaki na ivola ke sa kune na ivakamacala vou se ni veisau na nodra rai na tamata. A sosomitaki tale beka ga vaka oya na iVolatabu vakaIperiu ena iVolatabu vaKirisi Vakarisito? Sega.
Ke a vinakata dina o Jisu, sega ni dua na ka ena tarova na nona sosomitaka na iVolatabu vakaIperiu ena itukutuku ni nona cakacaka vakaitalatala kei na veika eratou vola na nona tisaipeli. Ia, a vola o Luke me baleti Jisu ni bera toka ga ni gole i lomalagi: “Ka sa vakatekivu e nai vola i Mosese ka yacovi ira kecega na parofita [ena iVolatabu vakaIperiu], ka sereka vei rau [na nona tisaipeli] mai nai Vola Tabu kecega na vosa ka tukuni kina ko koya.” A qai rairai e muri o Jisu vei ratou na nona imuri yalodina kei ira tale e so. Kuria na kena itukutuku: “A sa kaya vei ira ko koya, Oqo na vosa ka’u a daukaya vei kemudou ni’u a tiko kei kemudou, ni na yaco kecega na vosa sa tukuni au, sa volai e na vunau i Mosese, kei na nodrai vola na parofita, kei na Same.” (Luke 24:27, 44) Ke a nanuma o Jisu ni sa makawa na iVolatabu vakaIperiu, ke a sega ni cavuqaqataka se lavetaka e so na tikina mai kea.
Ni lai tauyavutaki oti na ivavakoso vakarisito era se vakayagataka tiko ga na i muri i Jisu na iVolatabu vakaIperiu. Oqo me vakamacalataki kina na parofisai e se bera ni vakayacori, na ivakavuvuli yaga mai na Lawa i Mosese, kei na ivolatukutuku ni nodra ivakaraitaki vinaka na tamata ni Kalou e liu me uqeti keda na lotu Vakarisito meda yalodina tiko ga. (Cakacaka 2:16-21; 1 Korinica 9:9, 10; Iperiu 11:1–12:1) “Na iVolatabu kece ga,” e vola o Paula e “vakavuna na Kalou qai yaga.”b (2 Timoci 3:16, NW) Ena yaga vakacava nikua na iVolatabu vakaIperiu?
iVakasala ni Bula ena Veisiga
Vakasamataka mada na veivakaduiduitaki e yaco tu nikua. E kaya e dua na cauravou ni Iciopea yabaki 21 e vakaitikotiko ena dua na koro levu ena Tokalau kei Urope: “Keimami dau gole vakailawalawa ina vanua keimami via lakova. De dua ena sega ni caka kina vei keimami na itovo kaukaua.” E tomana tale: “Sega ni rawa na veitosoyaki ni oti na 6 ena yakavi, vakauasivi ena vanua ni wawa sitimanivanua. Era dau kauai ga vakalevu na tamata ena roka ni kuli ni yago.” E vakatura beka e dua na iwali ni leqa oqo na iVolatabu vakaIperiu?
A tukuni vei ira e Isireli makawa: “Kevaka sa tiko vulagi kei iko e na nomudou vanua e dua na kai tani, mo dou kakua ni vakararawataki koya: na kai tani sa tiko vulagi kei kemudou ena tautauvata vei kemudou kei na dua na kai nomudou, ia mo lomani koya me vaka ko sa lomani iko; ni dou a vulagi mai na vanua ko Ijipita.” (Vunau ni Soro 19:33, 34) Ra vakaroti na Isireli makawa ena lawa oya, e volai tu ena iVolatabu vakaIperiu mera dau kauaitaki ira na duikaikai se o ira na “tiko vulagi.” O vakabauta tale ga ni na oti na veivakaduiduitaki e yaco tu nikua, ke muri na ivakavuvuli e maroroi tu ena lawa a soli oya vei ira na Isireli?
De na sega ni matailalai sara na ivakasala e soli, ia e se kunei ga ena iVolatabu vakaIperiu na ivakasala yaga me baleta na vakayagataki vakavuku ni ilavo. Kena ivakaraitaki, eda wilika ena Vosa Vakaibalebale 22:7 ni: ‘o koya e dinau e bobula vei koya e soli ka vua.’ E levu na daunivakasala ni veika vakailavo era vakabauta ni volivoli vakadinau e rawa ni vakaleqa na bula vakailavo.
Na vuravura domodomoiyau oqo e uqeta na qarai ni vutuniyau veitalia ke tini ina leqa. E vakadinadinataka oqo o Tui Solomoni e dua vei ira na tamata vutuniyau me bau bula ena noda gauna na kawatamata. A vola: “O koya sa lomana na siliva ena sega ni mamau e na siliva; se ko koya sa lomana nai yau e na kenai kuri: oqo talega na ka wale.” (Dauvunau 5:10) Sa bau tau vakayalomatua dina na ivakasala oya!
iNuinui ni Gauna Se Bera Mai
E dua ga na usutu ni iVolatabu: Na vakacerecerei ni veiliutaki i Jiova kei na lagiti ni yacana ena vuku ni Matanitu e kena tui o Jisu Karisito.—Taniela 2:44; Vakatakila 11:15.
Na iVolatabu vakaIperiu e vakamacalataka vakamatailalai vei keda na bula totoka eda rawa ni marautaka ena ruku ni veiliutaki ni Matanitu ni Kalou. E vakacegui keda dina oqori qai vakavolekati keda vua na ivurevure ni vakacegu, na Kalou o Jiova. Kena ivakaraitaki a vola na parofita o Aisea nira na veiyaloni na tamata kei na manumanu: “Ena tiko vata na wolifa kei na lami, ka na davo vata na lepate kei na luve ni me; ena tiko vata talega na luvedratou na pulumokau kei na laioni kei na manumanu uro; ia ena tuberi iratou e dua na gone lailai.” (Aisea 11:6-8) Sa dua dina na ka totoka!
Vakacava o ira na vakaleqai tu ena so na ituvaki era sega ni walia rawa, vaka na veivakaduiduitaki, tauvimate bibi, kei na bula vakailavo? E kaya na iVolatabu vakaIperiu me baleti Karisito Jisu: “Ni na vakabula ko koya na dravudravua ni sa tagi; kei koya sa vakararawataki ka sa sega e dua me vukei koya. Ena lomana ko koya na tamata malumalumu ka dravudravua, ka vakabula na yalodra na dravudravua.” (Same 72:12, 13) E yaga na vosa ni yalayala vaka oya baleta nira uqeti kina o ira na vakabauta me dei na nodra vakanamata ina gauna e se bera mai.—Iperiu 11:6.
Sega ni kurabuitaki na nona qai vola na yapositolo Paula: “Na ka kecega sa volai eliu sa volai me da vakatavulici kina, me noda na vosota kei na vakacegui sa vu mai nai Vola Tabu, me rawa kina nai nuinui”! (Roma 15:4) E se tiki bibi tiko ga ni iVolatabu na iVolatabu vakaIperiu qai yaga vakalevu tale ga vei keda ena gauna oqo. Mo ni toro volekati koya mada ga e vakavuna na iVolatabu, ena nomuni vulica vagumatua na ka e veivakavulici kina na iVolatabu taucoko sega ni so ga na tikina se iwasewase.—Same 119:111, 112.
[iVakamacala e ra]
a Ena iulutaga oqo e vakatokai na Veiyalayalati Makawa me iVolatabu vakaIperiu. (Raica na kato “Veiyalayalati Makawa se iVolatabu vakaIperiu?” ena tabana e 6.) Na Veiyalayalati Vou e kilai vei ira na iVakadinadina i Jiova me iVolatabu vaKirisi Vakarisito.
b Levu na ivakavuvuli yaga e volai tu ena iVolatabu vakaIperiu. Ia, me nanumi tiko ga ni sega ni vauci ira na lotu Vakarisito na Lawa a solia o Jiova vei Mosese me baleti ira na Isireli.
[Kato ena tabana e 6]
VEIYALAYALATI MAKAWA SE IVOLATABU VAKAIPERIU?
Ena King James Version na matavosa “veiyalayalati makawa” e vakayagataki ena 2 Korinica 3:14. Na vosa “veiyalayalati” ena ivakadewa ni iVolatabu oya, e dusia na vosa vaKirisi di·a·theʹke. Ia, na cava na ibalebale ni matavosa “veiyalayalati makawa” ena 2 Korinica 3:14?
E kaya na daunivosa o Edward Robinson: “E kune ena ivola i Mosese na veiyalayalati makawa, e veiganiti vinaka kina na vakayagataki ni vosa vakirisi [di·a·theʹke] me dusia na ivola ni veiyalayalati, se lawa i Mosese.” Na vosa gona i Paula ena 2 Korinica 3:14 e vakaibalebaletaki tiko ina Lawa i Mosese, e dua na tiki lailai ga ni iVolatabu ni se bera na nodra gauna na lotu Vakarisito.
Na vosa veiganiti cava e rawa ni vakamacalataki kina na imatai ni 39 ni ivola ena iVolatabu? Sega vakadua ni ratou vakaduiduitaka na veiwase ni iVolatabu o Jisu kei ratou na nona imuri se me ratou kaya ni makawa e dua na iwasewase mai vua na kena kadua. Ratou dau okata kece ga me ‘iVolatabu.’ (Maciu 21:42; Roma 1:2) Vei ira na iVakadinadina i Jiova, e kilai tale ga na Veiyalayalati Makawa me iVolatabu vakaIperiu baleta ni a volai taumada na kena iwasewase oya ena vosa vakaIperiu. Na Veiyalayalati Vou e vakatokai me iVolatabu vaKirisi nira a vakayagataka na vosa vaKirisi o ira na tagane era uqeti vakalou mera vola kina na iwasewase ni iVolatabu oya.
[iYaloyalo ena tabana e 4]
Rawa ni kilai e dua na turaga me turaganilewa e dei ena nona lewa, tama dauloloma, itokani tale ga
[iYaloyalo ena tabana e 5]
A dau vakayagataka o Jisu na iVolatabu vakaIperiu ena gauna kece ni nona cakacaka vakaitalatala
[iYaloyalo ena tabana e 7]
Me rawa ni vakatulewa vakadodonu e dua, na ivakavuvuli vakaivolatabu cava me muria?