Ena Vakainaki Vakacava na Bula?

“Mo rerevaka na Kalou, ka muria na nona vunau.”​—DAUV. 12:13.

1, 2. Ena yaga vakacava noda vulica na Dauvunau?

VAKASAMATAKA mada e dua na turaga e kena irairai ni sa tu kece vua na ka. E iliuliu rogo, dua vei ira na vakavatu kilai e vuravura, qai vuku duadua ena gauna e bula voli kina. Dina ni sa rawata kece tu na veika qori, ia se vaqaqa tiko ga, ‘Ena vakainaki vakacava na bula?’

² A bula dina e dua na turaga va oya ena rauta na tolunaudolu na yabaki sa oti. Na yacana o Solomoni, qai vakamacalataki ena Dauvunau na nona qara na bula vakacegu. (Dauv. 1:​13) Levu sara na ka eda na vulica ena ivakaraitaki i Solomoni. Na vosa vuku era lewe ni Dauvunau era na yaga sara ga ina noda sasaga meda tekia na isausau ena vakainaki dina kina na noda bula.

“Cemuria na Cagi”

3. Na cava meda na vakasamataka vakabibi me baleta na noda bula?

³ E vakamacalataka o Solomoni na levu ni ibulibuli totoka ni Kalou e vuravura. E sega ni vakaiyalayala na levu ni ibulibuli eda rawa ni qoroya, vulica, qai marautaka. Ia eda na sega ni kila kina vakavinaka na ibulibuli kece ni Kalou ni sa rui lekaleka noda bula. (Dauv. 3:​11; 8:​17) Vaka ga e tukuna na iVolatabu, e vica wale ga na noda siga, e tasiri ga. (Jope 14:​1, 2; Dauv. 6:​12) Noda kila qori e dodonu me uqeti keda meda vakayagataka vakavinaka na vo ni noda bula. Ia ena sega ni rawarawa baleta nira na rairai saga na bula tiko ena vuravura qo i Setani mera vakamuai keda cala.

4. (a) Na cava na ibalebale ni vosa “ka wale sara”? (b) Na cava eda na veivosakitaka?

⁴ E rauta ni vola vaka30 na vosa “ka wale sara” kei na so na vosa veiwekani va ya o Solomoni ena Dauvunau, me vakaraitaka na ca ni noda qara na veika e sega ni yaga. Na vosa vakaIperiu e vakadewataki kina na vosa “ka wale sara” e vakaibalebaletaki ina ka e lala, sega ni yaga se vakainaki, se me sega ni dua tu na ka. (Dauv. 1:​2, 3) E tukuna o Solomoni ni “ka wale sara” e tautauvata kei na noda “cemuria na cagi.” (Dauv. 1:​14, NW; 2:​11, NW) Sa macala ga ni sega ni dua e cemuria rawa na cagi me qai toboka. Ena lala wale na ligana qai ka ni oca. Ena vaka tale ga ya na noda vakasaqara na isausau sega ni yaga, ni na veivakaocai ga. Ni na sega ni tawamudu na bula ena ituvaki ca ni vuravura qo, meda kua gona ni vakaoti gauna ena qarai ni veika wale. Ia ke da sega ni via sikalutu ina ka ca, da raica mada e so na ivakaraitaki ni bula e tukuna o Solomoni nira dau qara e levu. Taumada, ena veivosakitaki na ka ni veivakamarautaki kei na taukeni ni iyau. Oti ya eda na qai veivosakitaka na yaga ni cakacaka e vakamarautaka na Kalou.

Eda na Vakacegui Beka Nida Vakasaqara na Marau?

5. Na cava a cakava o Solomoni me lomavakacegu kina?

⁵ A tautauvata kei ira e levu nikua o Solomoni ena nona vinakata me lomavakacegu ena nona qara na bula marau. E tukuna: “Ka’u a sega ni tarova na yaloqu mai na dua na ka e marautaki.” (Dauv. 2:​10) Cava gona e cakava me marau kina? Tukuni ena Dauvunau wase 2 ni a ‘vakamarautaki koya ena waini’​—ia e lewa matau​—qai cakava tale ga e so na ka me vaka na qaravi ni kau drokadroka ena lomanibai, droinitaki peleni ni vale lelevu ni tui, vakarogo ivakatagi, kania tale ga na kakana vakatitiweli.

6. (a) Na cava e sega ni cala kina na noda dau marau? (b) Na cava meda qarauna me baleta na ka ni veivakamarautaki?

⁶ E vakacala beka na iVolatabu na gauna eda dau marau kina kei ira na noda itokani? Sega sara ga. Me kena ivakaraitaki e kaya o Solomoni ni isolisoli ni Kalou na noda kana ena marau ni oti e dua na siga ni cakacaka. (Wilika Dauvunau 2:​24; 3:​12, 13.) E sureti ira tale ga na gone o Jiova mera ‘reki ra qai marau e lomadra’ ia mera lewa matau ga. (Dauv. 11:9) Eda dau gadreva tale ga na gauna meda vakacegu kina da qai marautaka na ka ni veivakamarautaki. (Vakatauvatana Marika 6:​31.) Ia meda kua ga ni vakaliuca na ka ni veivakamarautaki. Na gauna ni noda marau se gade va qori e dodonu me vaka na ivakalomavinaka eda kania ni sa oti na kana. Ke da na kana ivakalomavinaka tu ga eda sega ni kania e dua tale na ka, eda na lai soro tale ni na oti mai na kena kamica, sega tale ga ni bulabula kina na yagoda. E vaka sara ga qori na ka e qai vakadinadinataka o Solomoni me baleta na bula sa vakabibitaki tu ga kina na marau, ni vaka ga noda “cemuria na cagi.”​—Dauv. 2:​10, 11, NW.

7. Na cava meda digitaka vinaka kina na ka ni veivakamarautaki?

⁷ Meda nanuma tale ga ni sega ni ka ni veivakamarautaki kece era vinaka. Levu na ka ni veivakamarautaki era veivakaleqai​—vakayalo, vakayago tale ga. Milioni vakacaca sa yacovi ira na leqa ena vuku ga ni nodra ‘qara na marau,’ nira vakayagataka na wainimate gaga, gunu vakasivia, se veimauilavo. E vakasalataki keda gona vakayalololoma o Jiova nida na tamusuka ga na leqa ke galeleta tiko ga na matada kei na lomada na veika ca.​—Kala. 6:7.

8. Na cava e ka vakayalomatua kina meda dikevi keda vinaka tale mada?

⁸ Na kena qarai tale ga vakasivia na ka ni marau ena vakaleqa noda kauaitaka na veika e bibi cake sara. Nanuma dei ni sa toso totolo sara tiko na bula qai sega ni dua na ivakadei nida na bulabula vinaka tu ga vakayago, da qai galala mai na leqa. Oya na vuna e tomana kina o Solomoni ni na rairai yaga cake na noda tiko ena nona somate e dua na tacida lotu Vakarisito yalodina, mai na noda lako “e na vale ni marau.” (Wilika Dauvunau 7:​2, 4.) Na vuna? Na noda rogoca na ivunau kei na noda vakasamataka na nona bula na tacida yalodina e sa takali qori, ena uqeti keda meda dikevi keda vinaka tale mada. De dua eda na raica ni gadrevi meda veisautaka na noda isausau, meda vakayagataka vinaka kina na vo ni noda bula.​—Dauv. 12:1.

Ena Vakacegui Keda Beka na iYau?

9. Na cava e vakadinadinataka o Solomoni baleta na taukeni ni iyau?

⁹ A dua vei ira na turaga vakavatu e vuravura o Solomoni ena gauna e vola kina na Dauvunau. (2 Vei. 9:​22) E tu kece vua na iyau me rawata kina na ka e vinakata. E vola: “Na ka kece sa vinakata na mataqu ka’u a sega ni bureitaka kina.” (Dauv. 2:​10) Ia e vakadinadinataka ni sega ni lomavakacegu ena taukeni ni iyau. E kaya: “O koya sa lomana na siliva ena sega ni mamau e na siliva; se ko koya sa lomana nai yau e na kenai kuri.”​—Dauv. 5:​10.

10. Ena rawati vakacava na lomavakacegu kei na vutuniyau dina?

¹⁰ Dina ni sega ni dau dei na iyau, ia e levu era se guta tiko ga. Ena dua na vakadidike e caka wale tiko ga qo mai Mereke, e 75 na pasede ni gonevuli era se qai yabaki dua ga ena univesiti era kaya ni nodra isausau bibi me “levu na nodra ilavo.” Kevaka mada ga era rawata na nodra isausau qori, era na vakila beka kina na marau dina? Sega ni o ira kece. Era raica na dauvakadidike ni na dredre vua e dua me marau qai lomavakacegu ke vakabibitaka ga ena nona bula na iyau. Ena dua na gauna sara e liu, a sa vakadinadinataka na tikina qo o Solomoni. E vola: “Au a kumuna vata tale ga na siliva kei na koula, kei na ivakacavacava mai vei ira na tui . . . Ka raica, sa ka wale kecega me vaka na cemuria na cagi.”a (Dauv. 2:​8, 11, NW) Ia ke da vakayagataka noda bula meda qaravi Jiova mai vu ni lomada, qai vakalougatataki keda o koya, qori sara ga na vutuniyau dina.​—Wilika Vosa Vakaibalebale 10:22.

Na Cakacaka Cava e Veivakacegui Dina?

11. Na cava e tukuna na iVolatabu me baleta na yaga ni cakacaka?

¹¹ E kaya o Jisu: “Sa cakacaka tikoga ko Tamaqu, koi au talega, au sa cakacaka.” (Joni 5:​17) Sega ni vakabekataki ni vakacegui Jiova kei Jisu na nodrau cakacaka. E vakamacalataki ena iVolatabu nona lomavakacegu na Kalou ena nona ibulibuli: “Sa vakaraica na Kalou na ka kecega sa bulia ko koya, ka raica, sa ka vinaka sara.” (Vkte. 1:​31) Era “kaila e na reki” na agilosi nira raica na ka kece sa cakava tu na Kalou. (Jope 38:​4-7) A taleitaka tale ga o Solomoni na cakacaka e yaga qai vakainaki dina.​—Dauv. 3:​13.

12, 13. (a) Na cava erau kaya e rua rau lomavakacegu ena vuku ni nodrau cakacaka vinaka? (b) Cava e rarawataki kina na cakacaka saumi ena so na gauna?

¹² Era vakila e levu na yaga ni nodra dau cakacaka vinaka. Kena ivakaraitaki, e kaya o José e dua na daudroini: “Gauna o droinitaka rawa kina na iyaloyalo ni ka o vakasamataka tiko, ena vaka sara ga o cabeta bula e dua na ulunivanua.” E kaya o Miguel,b e dua na daunibisinisi: “E veivakacegui na cakacaka ni o na qarava vinaka kina nomu vuvale. O na vakila tale ga ni o sa rawata e dua na ka.”

¹³ Ena yasana adua, e levu na cakacaka saumi era duadua tu ga qai lailai sara na ka eda rawa ni cakava kina. E so na gauna e rarawataki na veika e yaco e valenicakacaka. Ena so tale na gauna e caka beka kina na veika tawadodonu. Me vaka ga e tukuna o Solomoni, o koya e vucesa​—baleta beka ni dau vakayagataka na nona veikilai kei ira na vakaitutu​—ena rairai taura na ivotavota ni ka a sega ni bau oca kina. (Dauv. 2:​21) So tale na ka ena vakavuna na rarawa. E so na bisinisi era tauyavutaki vinaka era na rairai lusi ena vuku ni leqa vakailavo ena matanitu oya se na kena yaco e so na veika tawanamaki. (Wilika Dauvunau 9:​11.) Levu na gauna o ira sara ga na cakacaka vakaukaua mera rawata kina na nodra bula, era tini cudru qai mosi na yalodra nira raica nira a ‘cakacaka tiko ga me nodra na cagi.’​—Dauv. 5:​16.

14. Na cakacaka cava e dau veivakacegui dina?

¹⁴ E tiko beka e dua na cakacaka o na sega sara ga ni bau cudru se rarawa kina? E kaya o José, na daudroini a tukuni mai liu: “Na droini ena rawa ni yali se vakacacani ni toso na yabaki. Ia e sega ni va ya na noda veiqaravi vua na Kalou. Noqu talairawarawa vei Jiova ena noqu cakacaka vakavunau au cakava kina e dua na ka e tudei, oya na noqu tuberi ira e so mera lotu Vakarisito dau rerevaka na Kalou. E yaga dina qori.” (1 Kor. 3:​9-​11) E kaya tale ga o Miguel ni vakacegui koya sara vakalevu na nona vunautaka na itukutuku ni Matanitu ni Kalou ni vakatauvatani kei na nona cakacaka saumi. E kaya: “Sega ni vakaisosomitaki rawa na marau o vakila ni o wasea na ka dina vakaivolatabu vua e dua, o qai raica ni tara sara ga na lomana.”

“Mo Kaburaka na Nomu Sila”

15. Na cava me caka me na qai vakainaki dina kina na bula?

¹⁵ Kena ilutua, na cava meda cakava me vakainaki dina kina na bula? Eda na vakila ga na vakacegu ke da vakayagataka na gauna lekaleka eda bula tiko kina ena ituvaki qo meda dau caka vinaka, da qai vakamarautaki Jiova. Meda tauyavutaka e dua na veiwekani voleka kei na Kalou, da tuberi ira na luveda ena veika vakayalo, da tuberi ira tale ga e so mera kilai Jiova, qai qaqaco vinaka noda veiwekani kei ira na tacida vakayalo. (Kala. 6:​10) Na sasaga kece qori ena yaga tawamudu, ra na vakalougatataki tale ga kina o ira na saga. Tukuna o Solomoni e dua na ivakatautauvata me vakamacalataka na yaga ni caka vinaka. E kaya: “Mo kaburaka na nomu sila ki na dela ni wai: ka ni sa bogi vuqa mada ko na qai kunea tale.” (Dauv. 11:1) Uqeti ira nona tisaipeli o Jisu: “Mo dou dausoli, ka na soli vei kemudou.” (Luke 6:​38) O Jiova tale ga e yalataka tu ni na vakaicocovitaki ira na dau caka vinaka vei ira tale e so.​—Vkai. 19:17; wilika Iperiu 6:​10.

16. Gauna cava meda se lalawataka vinaka kina na veika e vauca na noda bula?

¹⁶ Uqeti keda na iVolatabu meda dau vakatulewa vakayalomatua nida se gone, vakauasivi ena veika e vauca na noda bula. Eda na sega kina ni rarawa e muri. (Dauv. 12:1) Sa bau ka ni rarawa dina ke da vakayagataka na gauna vakaitabagone meda qara na veika e dulaka tu o vuravura, da qai liaca e muri ni ka wale me vaka ga na cagi!

17. Na cava meda cakava meda vakatulewataka vinaka kina na veika e vauca noda bula?

¹⁷ Me vaka ga na tama dauloloma, e vinakata o Jiova meda marautaka na bula, meda caka vinaka, meda kua tale ga ni rarawa. (Dauv. 11:​9, 10) Eda na cakava vakacava? Tekia e so na isausau vakayalo, da qai saga meda sauva sara. Rauta na 20 na yabaki sa oti, a tu sara ga na digidigi vei Javier me vuniwai se me cakacaka vakaitalatala vakatabakidua. E kaya: “Dina niu na lomavakacegu ena noqu veiqaravi vakavuniwai, ia e sega ga ni vakatauvatani rawa kei na marau au vakila niu tuberi ira e vica vata mera kila na ka dina.” E tomana: “Au marautaka sara ga vakalevu na bula ena noqu cakacaka vakaitalatala vakatabakidua. Au veivutunitaka ga niu a qai tekivu bera tu.”

18. Na cava e vakainaki dina kina na bula i Jisu e vuravura?

¹⁸ Na ka vinaka cava sara mada e veiganiti meda sasagataka? Kaya na Dauvunau: “Sa vinaka na yaca e rogo vinaka ka ca nai lumu talei; ka sa vinaka na siga ni mate ka ca na siga sa sucu kina e dua.” (Dauv. 7:1) E vakavotui vinaka na dina ni tikinivolatabu qori ena bula i Jisu. E rogo vinaka dina na yacana ena nona cakacaka vei Jiova. Na gauna e mate kina ena yalodina, sa vakadinadinataka oti na cecere ni veiliutaki i Tamana qai vakarautaka na isoro ni veivoli, me rawa nida bula kina. (Maciu 20:28) E ivakaraitaki vinaka vei keda ena gauna lekaleka a bula voli kina e vuravura​—meda gumatua sara na vakatotomuri koya​—ni vakainaki dina na nona bula.​—1 Kor. 11:1; 1 Pita 2:​21.

19. Na cava na ivakasala vuku i Solomoni?

¹⁹ E rawa tale ga ni vinaka na keda irogorogo vua na Kalou. Na nona vakadonui keda o Jiova, e yaga cake sara mai na noda taukena na iyau. (Wilika Maciu 6:​19-​21.) Eda rawa ni qara na sala meda cakava kina na ka e vakadonuya o Jiova ena veisiga, eda na vakalougatataki tale ga kina. Kena ivakaraitaki, eda rawa ni tukuna yani na itukutuku vinaka vei ira tale e so, ke da vakawati meda vaqaqacotaka noda bula vakawati kei na noda vuvale, me titobu tale ga noda kila na veika vakayalo ena noda dau vuli vakataki keda kei na noda tiko ena soqoni. (Dauv. 11:6; Iper. 13:16) Vakacava o via marautaka na bula e vakainaki dina? Ke vaka kina, muria tiko ga na ivakasala i Solomoni: “Mo rerevaka na Kalou, ka muria na nona vunau: ni sai koya ga oqo nai tavi taucoko ni tamata.”​—Dauv. 12:13.

[iVakamacala e ra]

O na Sauma Vakacava?

• Na cava e dodonu me uqeti keda meda vakasamataka vakabibi na noda isausau?

• Meda raica vakacava na qarai ni marau kei na iyau?

• Na cakacaka cava ena tawamudu na kena veivakacegui?

• Na ka vinaka cava e veiganiti meda sasagataka?

[iYaloyalo ena tabana e 23]

Meda raica vakacava na gauna ni gade?

[iYaloyalo ena tabana e 24]

Na cava e veivakacegui dina kina na cakacaka vakavunau?