Dei Tiko Ga Dina ni Tiko na Malumalumu

RAWA ni vakayalolailaitaki iko na nomu malumalumu. E vaka sara ga na manumanu e dau kabita na yagoda qai domica noda dra (leeches). O na rairai nanuma ni o na sega tu ga ni vorata rawa, se sa sega na kemu yaga ni vakatauvatani kei ira e so tale. O nanuma kina nira vinaka cake sara. Ena yasana adua, de tauvi iko e dua na tauvimate bibi e lai vakavuna mo malumalumu qai sega ni marautaka kina na bula. Se cava ga o sotava tiko, o rairai vakila ni sa sega tale ni dua na kena iwali. De o vakataki Jope sara ga, nona tukuna vua na Kalou: “Mo ni vunitaki au mada e nai bulubulu, ka tabonaki au, me oti mada na nomuni cudru, ka lokuca vei au e dua na siga, ka nanumi au!”​—Jope 14:13.

O na valuta vakacava na yalolailai? Dina ni na via dredre toka, ia ena vinaka mo kua mada ni vakasamataka na leqa o sotava tiko. Kena ivakaraitaki o Jope, e dua na tamata yalodina, vakasamataka mada nona tarogi koya na Kalou: “Ko a tiko mai vei ni ka’u a tauyavutaki vuravura? Mo tukuna mai, kevaka ko sa kila. Ko cei ka lewa na kena ivakarau, kevaka ko sa kila? Se ko cei ka dreta kina na dali i vakarau?” (Jope 38:​4, 5) Nida vakasamataka na ibalebale ni taro ya, e uqeti keda meda vakavinavinakataka na vuku kei na kaukaua levu i Jiova. E tiko na vuna vinaka e vakatara tu kina me yaco tiko ga na ituvaki ca ni vuravura qo.

‘Lauta Tiko na Lewena e Dua na Votonikau’

A kerei Jiova tale ga e dua na tamata yalodina me kauta tani na leqa e sega ni oti rawa e vaka voli e ‘dua na votonikau e lauta tiko na lewena.’ E masu vakatolu o Paula me bau kau laivi na nona leqa. Se mani leqa cava e lauti koya tiko me vaka e dua na votonikau votivoti, a rawa sara ga ni vakavuna nona sega ni marautaka na qaravi Jiova. E vakatauvatana o Paula na nona vosota na votonikau ya me vaka e sabici koya tiko ga e dua. Ia e qai sauma o Jiova: “Sa rauti iko na noqu loloma: ni sa dau yaco me ka taucoko na noqu kaukaua ena vanua e tu kina na malumalumu.” A sega ni kauta laivi o Jiova na nona leqa, ya na votonikau e lauta tiko na lewena. E gadrevi vei Paula me vosota tiko ga, qai kuria: “Ni gauna au malumalumu kina au sa na qai kaukauwa.” (2 Kor. 12:​7-​10, VV) Cava e vakaibalebaletaka?

A sega ni wali vakacakamana na leqa nei Paula. Ia, a sega ni tarova qo na nona vakayacora e so na itavi vakasakiti ena nona veiqaravi talei vei Jiova. E dau qai nuitaka na veitokoni i Jiova kei na nona veidusimaki. (Fpai. 4:​6, 7) Ni vakarau cava nona bula e vuravura, e kaya o Paula: “Au sa vala oti e nai valu vinaka, au sa ciciva oti na cere, au sa taura matua na vakabauta.”​—2 Tim. 4:7.

E dau vakayagataki ira na tamata ivalavala ca o Jiova me vakayacori kina nona inaki, dina ni tu nodra malumalumu qai yacovi ira tale ga na leqa, qai vakaraitaka qo ni dodonu ga me dokai o koya. E vakavukui ira nona tamata, dusimaki ira tale ga mera vosota nodra leqa me rawa nira marautaka tiko ga nodra veiqaravi. Io, e vakayagataki ira na tamata ivalavala ca mera cakava nona cakacaka veivakurabuitaki, dina ni tu nodra malumalumu.

E tukuna o Paula na vuna e sega ni kauta laivi kina na Kalou na votonikau mai na lewena: “Me’u kakua ni dokadokai au” kina. (2 Kor. 12:​7, VV) Na “votonikau” a vakila o Paula e vakaraitaka ni vakaiyalayala ga na veika e rawa ni cakava, e uqeti koya tale ga me yalomalumalumu. E tautauvata vinaka qo kei na ivakavuvuli i Jisu: “Ko koya ena vakalevulevui koya, ena vakamalumalumutaki; ia ko koya ena vakamalumalumutaki koya, ena vakalevulevui.” (Maciu 23:12) Na ituvaki dredre e yacovi ira na tamata ni Kalou, e vakavulici ira mera yalomalumalumu salavata kei na nodra mai kila ni gadrevi dina mera vakararavi vei Jiova mera na vosota tiko ga kina ena yalodina. Me vakataki koya na yapositolo ya, era na “sakitaka ga na turaga [“Jiova,” NW].”​—1 Kor. 1:​31,VV.

Malumalumu Vuni

E so nodra malumalumu na tamata e sega tu ni kilai se ra sega ga ni via vakadinata. Kena ivakaraitaki, nona nuitaki koya vakasivia e dua. (1 Kor. 10:12) E dua tale na malumalumu e kune wasoma vei ira na tamata, ya na nodra dau via rogo.

O Joapi na turaga ni valu i Tevita, e tamata yaloqaqa, sega ni dau lomalomarua ni vakatulewa, qai dau rawarawa nona walia na leqa e basika. Ia, e cakava o Joapi e so na ivalavala ca bibi, ena vuku ga ni nona dokadoka kei na noda dau via rogo. E vakadomobula nona labata e rua na turaganivalu. A vakamatei Apineri e liu me sauma lesu na ca a caka vua. Oti ya rau qai sota kei na wekana o Amasa, ena nona kidavaki koya ni taura na kumina me vaka ga e reguci koya yani, ia qai ucuna vakasauri nona iseleiwau mani suaki koya kina. (2 Sam. 17:25; 20:​8-​10) A turaganivalu tu e liu o Joapi, ia qai taura na itutu qori o Amasa, nodrau sota gona ya, a veivakamatei kina ena nona nanuma ni na suka lesu vua na itutu vakaturaganivalu. E sega ni lewa matau o Joapi, e nanumi koya ga. E sega ni bau veivutunitaka na nona itovo voravora. Ni voleka ni mate o Tui Tevita, e vakaroti luvena o Solomoni me raica me totogi mate o Joapi ena vuku ni nona itovo ca.​—1 Tui. 2:​5, 6, 29-​35.

Me kua mada ga ni lewai keda na noda gagadre ca, eda rawa tale ga ni vorata na noda malumalumu. iMatai ni ka e gadrevi oya meda kila da qai vakadinata na noda dui malumalumu. Oti da qai cakava e so na ka meda vorata kina. Meda masu vakawasoma vei Jiova, ena noda kerei koya me dusimaki keda me baleta na noda malumalumu, salavata kei na noda vulica vagumatua na nona vosa, ni na dusimaki keda ena sala me vorati kina na malumalumu. (Iper. 4:​12) Ena rairai gadrevi meda saga tiko ga meda vorata na noda malumalumu da qai kua ni yalolailai ke taura toka na gauna na noda sasaga. De dua ena vinakati meda sasaga tiko ga ena gauna kece eda tamata ivalavala ca tiko kina. E vakadinata na tikina qo o Paula, ena nona vola: “Na ka ka’u sa vinakata, au sa sega ni kitaka, ia na ka ka’u sa cata, au sa kitaka tiko.” Eda kila ni sega ni soro o Paula ena nona malumalumu, qai vaka me sa sega ni lewa rawa na veika e cakava. Ia e valuta tiko ga na nona malumalumu, qai vakararavi vei Jiova ena vuku i Jisu. (Roma 7:​15-​25) Ena dua tale na gauna, e kaya o Paula: “Ka’u sa vakamalumalumutaka na yagoqu, ka vakabobulataka, de dua na ka, ni’u sa vunau vei ira na tamata tani, au sa qai biu wale tu.”​—1 Kor. 9:​27.

Era dau via vakadonui ira ga na tamata. Eda na vorata qori ke tiko vei keda na rai i Jiova, meda cakava na ka a vakasalataki ira kina na lotu vaKarisito o Paula: “Mo dou cata sara na ka ca, mo dou kabita sara na ka vinaka.” (Roma 12:9) Nida valuta tiko na noda malumalumu, ena gadrevi meda dau dina, da vosota, da qai lewa matau. A kerei Jiova o Tevita: “Vakatovolea na noqu ivi kei na yaloqu.” (Same 26:2) E kila vinaka tu o koya ni rawa vua na Kalou me dikeva noda malumalumu qai dau veidusimaki ena gauna eda gadreva kina. Nida muria na veidusimaki i Jiova ena nona vosa kei na yalona tabu, eda na rawa ni sasagataka kina meda vorata na noda malumalumu.

Era lomaleqataka e so na ituvaki dredre era vakila tiko, qai vakavuna mera nanuma nira na sega ni walia rawa vakataki ira. Mera veidusimaki vakayalololoma vei ira qo na qase ni ivavakoso, salavata kei na nodra veivakayaloqaqataki. (Aisea 32:​1, 2) Gadrevi meda dau rai vakayalomatua. E so na leqa e yaco ena sega ni wali rawa ena ituvaki ni bula qo. Ia, era sa vulica tiko e levu na sala mera vosota kina ra qai bula vakacegu.

iVakadei ni Veitokoni i Jiova

Se mani vakacava na leqa eda vakila ena gauna dredre qo, eda nuidei ena nona veitokoni kei na nona veidusimaki na Kalou o Jiova. Eda uqeti ena iVolatabu: “O koya oqo mo dou qai vakamalumalumutaki kemudou e ruku ni liga kaukauwa ni Kalou, me vakalevulevui kemudou cake ko koya ena gauna sa lokuci: ka dou biuta vei koya na nomudou lomaocaoca kecega, ni sa daunanumi kemudou ko koya.”​—1 Pita 5:​6, 7.

Ena gauna e kila kina o Kathy, e dua e veiqaravi e Peceli ena vica vata na yabaki, ni sa tauvi watina na mate na Alzheimer (mate ni vakasama), e sa lai nanuma kina ni na sega vosota rawa na veika dredre ena sotava kina. E kerei Jiova ena veisiga me vakavukui koya, vakayaloqaqataki koya tale ga. Ni torosobu tiko ga na bula i watina, era veitokoni sara na mataveitacini dau loloma ena nodra saga mera kila na ka mera cakava ena vuku ni nona tauvimate, ra qai veitokoni na tacida yalewa ena nodra veivakayaloqaqataki. O ira na tacida qo era vu tale ga ni veivakaukauataki e vakarautaka o Jiova, qai rawa vei Kathy me qaravi watina me yacova sara na nona leqa ni oti e tinikadua na yabaki. E kaya o koya: “Au tagi sara ga ena noqu vakavinavinakataki Jiova mai vu ni lomaqu me baleta nona veitokoni, ni uqeti au meu kua ni soro. Au sega ni kila ni rawa vua e dua me qarava tiko ga vakabalavu e dua na itavi, dina ni na oca kina vakalevu!”

Dusimaki Meda Vorata Na Malumalumu Vuni

Nira nanuma e so nira tawayaga, era lai vakasamataka kina ni o Jiova e sega ni rogoca nodra kerea me vakacegui ira ena gauna ni leqa. Ena vinaka mera vakasamataka lesu na veika e tukuna o Tevita ena gauna e rarawataka kina nona valavala ca kei Pacisepa: “A yalo sa ramusu, ka bibivoro, ko ni na sega ni cata, na Kalou.” (Same 51:17) E veivutuni dina o Tevita, a rawa tale ga ni torovi Jiova ni kila ni Kalou dau veivosoti. E vakavotuya vinaka sara ga o Jisu na yalo ni veikauaitaki e tu vei Jiova. E vakayagataka na dauvola Kosipeli o Maciu na vosa i Aisea me tukuni Jisu kina: “Ena sega ni musuka na gasau sa bibivoro ko koya, se bokoca na wa-ni-cina e kubou walega.” (Maciu 12:20; Aisea 42:3) Ni bula e vuravura o Jisu e vakaraitaka na nona lomani ira na dravudravua kei ira na rarawa tu. E sega ni mai vakaleqa tale o koya na nodra bula, nira vaka tu na vauvau sa voleka tu ni boko. Kena veibasai ga e qaravi ira vakayalololoma na rarawa tu, qai vakarautaka vei ira na nuinui ni bula. Qori sara ga na ka e cakava vei ira na tamata ena gauna e bula tiko kina e vuravura. Vakacava, o vakadinata ni se nanumi keda tiko ga o Jisu ena vuku ni noda malumalumu? E kaya na Iperiu 4:​15 ni dau ‘lomani keda nida sa malumalumu.’

Nona vola o Paula na votonikau e vakila tiko, e vakadinata ni vakarurugi koya tiko me vaka na “vale laca” na kaukaua i Karisito. (2 Kor. 12:​7-9, NW) E vakila na veitaqomaki ni Kalou ena vuku i Jisu, tautauvata vinaka qo nona taqomaki e dua ena gauna ni draki ca ni vakaruru toka ena dua na vale laca. Me vakataki Paula ga, meda kua mada ga ni soro ena vuku ni noda malumalumu kei na leqa e yaco. Meda vakayagataka vinaka mada ga na isolisoli kece i Jiova e vakarautaka tu ena nona ivavakoso e vuravura meda na kaukaua tiko ga kina vakayalo. Meda cakava mada ga na ka ena noda igu taucoko, da qai nuitaki Jiova ni na dusimaki keda ena veigauna. Nida vakadinata na kaukaua ni Kalou ena noda vorata na noda malumalumu, eda na duavata kina kei Paula ena nona kaya: “Ni gauna au malumalumu kina au sa na qai kaukauwa.”​—2 Kor. 12:​10, VV.

[iYaloyalo ena tabana e 3]

E masu wasoma o Paula vei Jiova me dusimaki koya ena nona vakayacora vinaka nona cakacaka vakaitalatala

[iYaloyalo ena tabana e 5]

E tataunaka sara ga o Tui Tevita na mataivalu vei Joapi

[iYaloyalo ena tabana e 5]

E vakamatei Amasa o Joapi, ni rau veimecaki

[iYaloyalo ena tabana e 6]

Era veidusimaki vakayalololoma mai na iVolatabu na qase ni ivavakoso meda vosota kina na leqa e basika