Yavu Ni Vuvale Mamarau
Dei Tiko ga ena Nomu Veidinadinati ni Vakawati
Kaya o yalewa: “Ena loma ni dua na gauna au vakila ni sa yawaki au o Maikeli na watiqu, sa sega tale ga ni galeleti rau na gone.a E veisau na nona itovo ni oti ga neitou vaka internet, au mani kasamitaka ni rairai dau sarava na iyaloyalo ca ena kompiuta. Ni rau lai moce na gone ena dua na bogi, au tarogi Maikeli sara ga vakadodonu, e vakadinadinataka ni dau sarava na iyaloyalo ca ena Web site. E mosi dina vei au. Au sega ni namaka me yaco. Sa sega sara ga niu nuitaki koya. E kuria na leqa nona sa vinakati au tiko e dua keirau cakacaka vata.”
Kaya o tagane: “Ena dua na gauna sa oti a raica o Meri na watiqu e dua na itaba ena neirau kompiuta qai tarogi au kina. Noqu tukuna niu dau raica vakalevu na iyaloyalo ca ena Web site, e vakacudrui koya vakalevu. Sa dua na ka noqu madua kei na noqu veivutuni. Au nanuma ni sa na cava na neirau bula vakawati.”
NA CAVA o nanuma ni yaco ena nodrau bula vakawati o Meri kei Maikeli? De dua o nanuma ni leqa i Maikeli na saravi ni iyaloyalo ca. Ia e qai kila o Maikeli ni tiko e dua tale na leqa levu—e rau sega ni dei ena nodrau veidinadinati ni vakawati.b Ni rau vakamau oti o Maikeli kei Meri, rau a namaka me rau na veilomani, rau dau cakacaka vata tale ga. Me vaka ga e levu na veiwatini, ni toso na gauna sa luluqa vakamalua na nodrau veidinadinati, rau sa sega soti tale ga ni veitaleitaki.
O vakila beka ni vaka drau sa sega soti ni veivolekati vakaveiwatini ni vakatauvatani kei na vica na yabaki drau se qai vakamau oti kina? O vinakata me veisau qori? Ke vaka kina, ena vinaka mo kila na isau ni tolu na taro qo: Na cava e kena ibalebale mo dei ena nomu veidinadinati ni vakawati? Cava e rawa ni vakaleqa na veidinadinati qori? Na cava mo cakava mo dei tiko ga kina ena nomu veidinadinati?
Na Cava e Okati ena Veidinadinati?
Na cava e okati ena veidinadinati ni vakawati? Cava beka o nanuma? E levu era kaya ni dua ga na itavi. Kena ivakaraitaki, erau dei ena nodrau veidinadinati na veiwatini ena vukudra ga na gone se ni nodrau itavi vua na Kalou a tauyavutaka na vakawati. (Vakatekivu 2:22-24) E vinaka na inaki qori, ena rawa kina vei rau na veiwatini me rau walia na leqa ena gauna dredre ni nodrau bula vakawati. Ia me rau marau, e so tale na ka e okati kina.
A tuvanaka na vakawati na Kalou o Jiova me vu ni marau kei na vakacegu. E nakita me ‘marautaki watina’ o tagane, na yalewa me lomani watina, me lomani koya tale ga o tagane me vaka e yagona dina. (Vosa Vakaibalebale 5:18; Efeso 5:28) Me yaco qori, me rau vulica na veiwatini na veinuitaki. E bibi me rau bucina na veitokani ena tinia ga o mate. Ke rau dau veinuitaki na tagane kei na yalewa, rau veitokani voleka, ena dei tiko ga nodrau veidinadinati. Erau na bucina na veivolekati e tukuna na iVolatabu ni vaka erau “lewe dua” ga.—Maciu 19:5.
Koya gona, e rawa ni vakatauvatani na veidinadinati ina palasita e dregata vata na biriki ni dua na vale. E caka na palasita ni wakivata na nuku, simede, kei na wai. E vaka tale ga qori na veidinadinati, e okati kina na itavi, veinuitaki kei na veitokani. Na cava e rawa ni vakaluluqataka qori?
Ka ni Sasaga
Na veidinadinati e vauci kina na sasaga kei na veinanumi. Ena vinakati mo yalorawarawa ni biuta e so na ka o dau taleitaka mo vakamarautaki watimu kina. Ia na vakasama ni vakamalumalumu ina ka e vinakata e dua tale—e yaga vei iko se sega—sa tu tu yadua me kune nikua, ra qai nanuma e so ni tawadodonu. Tarogi iko mada, ‘E le vica o kila nira dau nanumi ira ga e mamarau nodra bula vakawati?’ De dua e tiko e so, se sega sara ga. Cava na vuna? Na tamata daunanumi koya ga e kena irairai ni na sega ni dei ena veidinadinati ni vakawati, vakauasivi ena gauna e vinakati kina me yalorawarawa ni cakava e dua na ka ena yaga beka ga vei kena isa. Ni sega na veidinadinati, rau na sega ni veivolekati na veiwatini se mani vakacava na kamica ni nodrau veitaleitaki ena itekivu ni nodrau veidomoni.
E vakamacalataka vinaka na iVolatabu ni sega ni rawarawa na bula vakawati. E tukuna ni ‘tagane vakawati sa daunanuma na veika ni vuravura, me vakayalovinakataki watina vakacava,’ kei ‘na yalewa vakawati sa daunanuma na veika ni vuravura, se na vinakati koya vakaevei na watina.’ (1 Korinica 7:33, 34) Ia e ka ni rarawa ni o ira sara mada ga na tagane se na yalewa vakawati dauveinanumi era sega ni dau kila na ka e nuiqawaqawataka o kedra isa se mera kauaitaka na veika e cakava. Ke sega ni marautaka e dua na isa ni vakawati na ka e cakava o koya kadua, na nona bula vakawati ena vakavuna vakalevu na ‘rarawa ena yagona.’—1 Korinica 7:28.
Me dei tiko ga nomu vakawati ena gauna vinaka kei na gauna ca, ena vinaka mo vakasamataka tiko ni vakawati e sega ni ka ga ni dua na gauna lekaleka. O na bucina vakacava na rai qori? O na uqeti watimu vakacava me dei tiko ga ena nona veidinadinati?
Vaqaqacotaki Nomu Veidinadinati
E bibi duadua mo vakamalumalumu ni muria na ivakasala ena Vosa ni Kalou. Ke o cakava qo, o na “vinaka kina” vaka kina o watimu. (Aisea 48:17) Vakasamataka mada e rua na sala yaga me muri.
1. Raica vakabibi nomu vakawati. “Digitaka na veika e uasivi sara,” e kaya na yapositolo o Paula. (Filipai 1:10, VV) E bibi vua na Kalou na nodrau ivalavala na veiwatini. Na Kalou ena doka na tagane vakawati e dokai watina, ia na yalewa vakawati e dokai watina e “ka talei sara e na mata ni Kalou.”—1 Pita 3:1-4, 7.
E bibi vakacava vei iko na nomu bula vakawati? Vakavuqa me vakayagataka e dua na iwase levu ni nona gauna ena veika e bibi vua. Tarogi iko: ‘Ena vula sa oti, e levu beka na gauna au vakayagataka vei watiqu? Na cava soti au cakava me vakadeitaka vua niu se nona itokani vinaka tiko ga?’ Ke lailai na gauna o vakayagataka vei watimu, ena dredre me vakabauta ni o se dei tiko ga ena nomu veidinadinati.
E vakabauta beka o watimu ni o dei tiko ga ena nomu veidinadinati? O na kila vakacava?
TOVOLEA MADA QO: Vola ena dua na tikinipepa e lima na ka qo: ilavo, cakacaka, vakawati, ka ni veivakamarautaki, kei ira na itokani. Nabataka ena lisi na ka o vakabauta ni vakaliuca o watimu. Kerei watimu me cakava tale ga vaka kina me baleti iko. Ni sa oti drau veisau lisi. Ke nanuma o watimu ni lailai na gauna kei na ka o cakava ena nomudrau bula vakawati, drau veivosakitaka na veisau mo cakava me dei kina nomudrau veidinadinati. E rawa tale ga mo taroga, ‘Na cava meu cakava meu rawa ni taleitaka kina na veika e bibi vei watiqu?’
2. Qarauna na veika ena vakavuna mo tawayalodina. A kaya o Jisu Karisito: “O koya yadua ena raica na yalewa me dodomo kina, sa dauyalewa oti kaya e lomana.” (Maciu 5:28) Ni dua e veiyacovi ena taudaku ni vakawati, sa vakacacana vakadua na veidinadinati, e tukuna na iVolatabu ni ya na yavu ni veisere. (Maciu 5:32, VV) Ia na vosa i Jisu e tukuni toka e ke e vakaraitaka ni sa dau tiko rawa na gagadre ca ena lomana e dua ni bera ni veibutakoci. Na taleitaki ni gagadre ca va qori e ivakaraitaki ni veidabui.
Mo dei tiko ga ena nomu vakawati, vakadeitaka mo kua sara ga ni raica na iyaloyalo ca. Se mani cava era tukuna e levu, na iyaloyalo ca e vakaleqa na vakawati. Vakasamataka mada na ka e tukuna e dua na yalewa me baleta nona dau sarava o watina na iyaloyalo ca: “E tukuna o watiqu ni na vakabulabulataka tale na neirau veidomoni. Ia au vakila niu tawayaga, e sega ni lomavakacegu vei au. Ni sarava tiko na iyaloyalo ca au dautagi me yacova sara niu moce.” E vaqaqacotaka se vakacacana na tagane qo na nona vakawati? O nanuma ni na rawarawa vei watina me dei ena nona vakawati? Erau veitokani voleka?
A vakaraitaka na turaga yalodina o Jope ena nona ‘veiyalayalati kei na matana’ ni dei ena nona veidinadinati kei na nona Kalou vaka kina o watina. E saga me kua ni ‘nanuma e dua tale na goneyalewa.’ (Jope 31:1) Ena rawa vakacava mo vakatotomuri Jope?
Me ikuri ni kena qarauni na iyaloyalo ca, taqomaka na lomamu me kua ni malele vakatani vua e dua e sega ni kemu isa. E levu era nanuma ni veiwedevi ena sega ni vakaleqa na bula vakawati. Ia e vakaroti keda na Vosa ni Kalou: “Sa ka dauveivakaisini duaduaga na yalo [“loma,” NW] ni tamata, ka sa dredre ni vinaka: ko cei me kila rawa?” (Jeremaia17:9) Sa vakaisini iko oti beka na lomamu? Tarogi iko mada: ‘O cei au kauaitaka vakalevu—o watiqu se dua tale? Au dau tukuna e liu vei watiqu na irogo vinaka, se vua tale e dua? Na cava au na cakava ke kerea o watiqu meu yalana noqu dau veivolekati kei na dua e sega ni watiqu? Au na cudru, seu marau ni veisau?’
TOVOLEA MADA QO: Ke o vakila ni o sa malele tiko vua e dua e sega ni kemui isa, veivosakitaka kei koya qori na ka ga e veiganiti, yalana nomudrau veitokani. Kua ni vakasamataka na veika o nanuma ni vinaka cake kina vei watimu. Ia vakasamataka na itovo talei nei watimu. (Vosa Vakaibalebale 31:29) Vakasamataka na vuna o domoni koya kina ena imatai ni gauna. Tarogi iko mada, ‘Sa yali beka na itovo talei ya nei watiqu, seu sa sega ga ni kauaitaka?’
Vakaliuliu
Erau qara ivakasala o Maikeli kei Meri e cavuti ena itekivu me rau walia kina nodrau leqa. Io, qori na imatai ga ni kalawa. Na nodrau qara ivakasala e vakaraitaka ni rau dei ena nodrau veidinadinati, rau saga tale ga me vinaka nodrau bula vakawati.
Ke dei nomu bula vakawati se tiko e so na leqa, ena daumaka me kila o watimu ni o vinakata me marau nomudrau bula vakawati. Mo cakava na cava ga o rawata me kila kina o watimu ni ya na nomu inaki. O na via cakava beka ya?
[iVakamacala e ra]
a Sa veisau na yaca.
b Na ivakaraitaki e ke e baleta e dua na tagane e dau sarava na iyaloyalo ca, ia na yalewa tale ga e cakava qori e vakaraitaka ni sega ni dei ena nona veidinadinati ni vakawati.
MO TAROGA . . .
▪ Na cava au na yalana me levu kina na gauna au vakayagataka vei watiqu?
▪ Cava meu cakava me kila kina o watiqu niu dei tiko ga ena neirau vakawati?
[iYaloyalo ena tabana e 24]
Tikica na gauna vei watimu
[iYaloyalo ena tabana e 25]
Na tawayalodina e tekivu e lomada