Vakasaqara na iYau Talei E “Vunitaki tu Vua”
“Sa vunitaki tu vua na i yau talei kece ga ni vuku kei na kila ka.”—KOLO. 2:3, VV.
1, 2. (a) Na iyaya makawa cava a kunei ena 1922, ra qai tiko e vei nikua? (b) Na veisureti cava e vakamacalataki ena Vosa ni Kalou?
E OKATI me itukutuku bibi duadua ena tabana ni itukutuku na kena kunei na iyau talei. Kena ivakaraitaki, ena 1922, ni oti e vica vata na yabaki na nona vosota voli o Howard Carter na daunivakekeli ni Peritania na cakacaka ena vanua dredre, a kunea sara e dua na ka vakasakiti. A kunea na ibulubulu nei Pharaoh Tutankhamen, qai tiko tale ga kina e rauta ni 5,000 na iyaya.
2 E vakasakiti dina na iyau a kunea o Carter, e levu na iyaya qori era maroroi ena valeniyaya maroroi se maroroi vakaitaukei. Ena rairai yaga ena itukutuku makawa, ia e lailai se sega sara ga ni yaga ena noda bula nikua. Na Vosa ni Kalou e uqeti keda meda vakasaqara na iyau ena yaga dina ena noda bula. Na veisureti qo e dola raraba vei keda kece, na kena icovi e uasivia na iyau vakayago e tu nikua.—Wilika Vosa Vakaibalebale 2:1-6.
3. E yaga vakacava na iyau e uqeta o Jiova meda vakasaqara?
3 Vakasamataka mada na yaga ni iyau e uqeta tiko o Jiova meda vakasaqara na nona dauveiqaravi. E dua vei ira qo na “rerevaki Jiova,” e itataqomaki dina ena gauna dredre eda bula donuya tu qo. (Same 19:9) E ka dokai duadua vua na tamata me “kilai koya na Kalou,” ni rau na veivolekati qai qaqaco kina nodrau veiwekani kei Koya sa Cecere sara. Na vuku, kilaka, kei na yalomatua e vu vakalou era iyau talei, e yaga sara ena wali ni leqa kei na veika e tara noda bula. (Vkai. 9:10, 11) Eda na kunea vakacava na iyau vakamareqeti qori?
Qarai ni iYau Vakayalo
4. Eda na kunea vakacava na iyau a yalataka na Kalou?
4 Era dau vaqaqara ena vanua kece ga o ira na dauvakekeli kei ira na dauvaqara iyau vuni. Ia, eda kila vinaka na vanua ena kunei kina na iyau vakayalo. Na Vosa ni Kalou e vaka tiko na mape e vakaraitaka na vanua donu ena kunei kina na iyau e yalataka na Kalou. E vola na yapositolo o Paula me baleti Karisito: “Sa vunitaki tu vua na i yau talei kece ga ni vuku kei na kila ka.” (Kolo. 2:3, VV) Nida wilika na vosa qo, eda na rairai taroga: ‘Cava meda vakasaqara kina na iyau qori? Era “vunitaki” tu vakacava vei Karisito? Eda na kunei ira vakacava?’ Me saumi na taro qori, meda dikeva tale mada nona vosa na yapositolo o Paula.
5. Na cava e vola kina o Paula na veika e baleta na iyau vakayalo?
5 E vola o Paula na vosa qori vei ira na lotu vaKarisito e Kolosa. A tukuna vei ira ni a sasaga tiko ena vukudra me “vakacegui na yalodra, me ra vakaduavatataki e na loloma.” (Wilika Kolosa 2:1, 2.) Na cava e kauai kina o Paula? E kila ni tiko eso era na uqeti ira na tacina lotu vaKarisito mera muria na ivakavuvuli vaKirisi se na nodra uqeti mera tokona tale na Lawa a soli vei Mosese. E vakasalataki ira: “Mo ni qarauni kemuni de dua e rawai kemuni e na vakasama tawa yaga ka lasu wale ni vuku vakatamata, ka vu mai na i tukuni makawa, kei na veiyalo makawa ni vuravura ka segai mai vei Karisito.”—Kolo. 2:8, VV.
6. Na cava meda vakasamataka kina vakabibi na ivakasala i Paula?
6 Eda vakila tale ga nikua na ituvaki vata ga ya ena vuku ni veivakamuai i Setani kei na ituvaki ca kei vuravura qo. Na vuku vakavuravura e okati kina na vuku vakatamata kei na ivakavuvuli ni bula vakaidewadewa, e veisautaka na rai ni tamata, nodra itovo, isausau, kei na ivakarau ni bula. E vakaitavi tale ga o lotu lasu ena kena marautaki na olodei kilai levu. E levu na porokaramu ena retioyaloyalo, na iyaloyalo yavala, ivakatagi kei na so tale na ka ni veivakamarautaki era vakabulabulataka na gagadre vakayago. E levu tale ga na ka era tu ena Internet e rawa ni vakaleqai ira na itabagone kei na uabula. Nida vakamatauni keda ena veika qori kei na so tale na ivakarau e takalevu tu ena vuravura qo, ena rawarawa ni vakamuai tani na noda vakanananu kei na noda itovo mai na idusidusi e vakarautaka o Jiova. Ena vakavuna meda wele da qai sega ni taura dei na bula dina. (Wilika 1 Timoci 6:17-19.) E bibi meda kila vinaka na ibalebale ni vosa i Paula vei ira e Kolosa, da qai muria me kua kina nida rawai ena icori i Setani.
7. Na cava e rua na ka a cavuta o Paula me dusimaki ira kina e Kolosa?
7 Nida dikeva lesu na vosa i Paula vei ira e Kolosa, eda kila ni gauna e tukuna kina na lomana, e vakamacalataka e rua na ka ena vakacegui ira, mera duavata tale ga ena loloma. Kena imatai, a tukuna ‘mera kila dina sara.’ Koya gona, a bibi mera vakadeitaka ni dodonu na ka era kila me baleta na iVolatabu, me yavutaki vinaka kina nodra vakabauta. (Iper. 11:1) E cavuta tarava ‘na kilaka dina ni ka vuni ni Kalou.’ A vinakati me titobu nodra kila na ka dina kei na nodra kila sara vakavinaka na veika vuni ni Kalou. (Iper. 5:13, 14) E ivakasala vinaka dina vei ira e Kolosa kei keda tale ga ena gauna qo! E rawa gona vakacava me dei sara e lomada na ka dina qai rawata na kilaka dina? E sauma o Paula ena nona tukuna e dua na ka bibi me baleti Jisu: “Sa vunitaki tu vua na iyau talei kece ga ni vuku kei na kila ka.”
iYau e “Vunitaki tu” Vei Karisito
8. Vakamacalataka na ibalebale ni vosa “vunitaki tu” vei Karisito.
8 Ni tukuni ni “vunitaki tu” vei Karisito na kilaka kei na vuku e sega ni kena ibalebale ni dredre na kena kunei. E kena ibalebale ga ni vinakati na sasaga vagumatua, me qai vakatabakidua vei Jisu Karisito na noda vakasama. E salamuria qo kei na vosa i Jisu me baleti koya: “Oi au na sala, kei na vu-ni-dina, kei na vu-ni-bula; sa sega ni torovi Tamaqu wale ga e dua na tamata, e na vukuqu ga.” (Joni 14:6) Io, meda kila na Kalou, e bibi meda ciqoma nona veivuke o Jisu qai muria nona idusidusi.
9. Na itavi cava e lesi vei Jisu?
9 A sega wale ga ni tukuna o Jisu ni o koya na “sala,” e tukuna ni o koya na “vu-ni-dina, kei na vu-ni-bula.” Kena ibalebale ni sega ni yalani ga nona itavi ena noda torovi Tamana. E tiko tale ga na itavi i Jisu e bibi ena kena kilai na ka dina ena iVolatabu kei na kena rawati na bula tawamudu. Io, e vunitaki dina tu vei Jisu na iyau vakayalo e sega ni vakatauvatani rawa, mera kunea na gonevuli ni iVolatabu era dau vaqaqara. Meda dikeva mada eso na iyau talei ena yaga ena noda bula kei na noda veiwekani kei na Kalou.
10. Na cava eda vulica me baleti Jisu ena Kolosa 1:19 kei na 2:9?
10 E “vakavotui kece ena nona bula na itovo ni Kalou.” (Kolo. 1:19; 2:9, NW) Ni bula vata kei Tamana vakalomalagi o Jisu ena vica vata na bilioni na yabaki, e kila vinaka kina na itovo kei na inaki ni Kalou. Ena nona cakacaka vakaitalatala e vuravura, a vakavulici ira na tamata ena veika e vakavulici koya kina o Tamana. A vakaraitaka tale ga ena ka e cakava na itovo a tuberi kina. E kaya kina o Jisu: “Ko koya sa raici au, sa raici Tamaqu.” (Joni 14:9) E vunitaki tu vei Karisito na vuku kei na kilaka kece ni Kalou. O koya gona, na sala vinaka duadua eda na kila kina na veika me baleta na Kalou oya meda vulica matua na veika kece eda rawa ni kila me baleti Jisu.
11. E veisemati vakacava na parofisai vakaivolatabu kei Jisu?
11 “Na inaki ga ni parofisai me vakatakilai kina o Jisu.” (Vkta. 19:10, NW) E vakaraitaka na vosa qori ni yaco kece na parofisai vakaivolatabu ena vukuna. Me tekivu mai na imatai ni parofisai i Jiova ena Vakatekivu 3:15 me yacova sara na raivotu vakasakiti ena Vakatakila, era na kilai vinaka ga na parofisai vakaivolatabu ke kilai vakamatata na itavi i Jisu ena Matanitu vakaMesaia. Sa rauta me sega ni vakaibalebale na parofisai ena iVolatabu vakaIperiu vei ira na sega ni vakabauta ni o Jisu ga na Mesaia yalataki. O ira na sega ni doka na iVolatabu vakaIperiu, e volai tu kina e levu na parofisai me baleta na Mesaia, era raici Jisu tu ga me dua na tamata rogo. Na kilaka me baleti Jisu e rawa kina vei ira na dauveiqaravi ni Kalou mera kila na ibalebale ni parofisai vakaivolatabu e se bera ni vakayacori.—2 Kor. 1:20.
12, 13. (a) E “rarama” vakacava “kei vuravura” o Jisu? (b) Na itavi cava e dodonu meda cakava na imuri i Karisito nida sa sereki mai na lotu butobuto?
12 “Oi au na rarama kei vuravura.” (Wilika Joni 8:12; 9:5.) Ni bera sara ni sucu o Jisu e vuravura, a parofisaitaka na parofita o Aisea: “Ko ira na tamata ka lako e na butobuto, era sa raica na rarama levu; sa cadra cake na rarama vei ira era sa tiko e na vanua ni yaloyalo ni mate.” (Aisea 9:2) E vakamacalataka na yapositolo o Maciu ni a vakayacora o Jisu na parofisai ya ena gauna a tekivu vunau kina. Qori ena nona kaya: “Dou veivutuni! ni sa voleka na matanitu vakalomalagi.” (Maciu 4:16, 17) Na cakacaka vakaitalatala i Jisu e vakararamataki ira vakayalo na tamata qai sereki ira mai na veivakabobulataki ni vakavuvuli ni lotu lasu. E kaya o Jisu: “Au sa lako mai ki vuravura me’u kena rarama, me kakua ni tiko e na butobuto ko koya yadua sa vakabauti au.”—Joni 1:3-5; 12:46.
13 Ni oti e vica vata na yabaki, e tukuna na yapositolo o Paula vei ira na tacina lotu vaKarisito: “Ni dou a butobuto eliu, ia dou sa qai rarama e na Turaga, mo dou ia tiko nai valavala ni gone ni rarama.” (Efeso 5:8) Nida sa sereki mai na ivesu ni lotu butobuto, e noda itavi sara ga na lotu vaKarisito meda lako voli me vaka na gone ni rarama. E salasalavata kei na ka e tukuna o Jisu vei ira na nona imuri ena Vunau ena Ulunivanua: “Me caudre vakakina na nomudou rarama e na matadra na tamata, me ra raica na nomudoui valavala vinaka, ka vakarokorokotaka na Tamamudou sa tiko mai lomalagi.” (Maciu 5:16) O dau vakavinavinakataka na iyau talei vakayalo o kunea vei Jisu, ena nomu tukuna vei ira eso tale kei na itovo vaKarisito o vakaraitaka?
14, 15. (a) E dau vakayagataki vakacava na sipi kei na so tale na manumanu ena sokalou dina ena gauna vakaivolatabu? (b) Na cava e iyau uasivi kina o Jisu ena nona itavi ni “Lami ni Kalou”?
14 O Jisu na “Lami ni Kalou.” (Joni 1:29, 36) E dau vakamacalataki ena iVolatabu ni dau vakayagataki na sipi me vosoti kina na ivalavala ca qai vakarawarawataka nona toro voleka e dua vua na Kalou. Kena ivakaraitaki, nona vakarau cabori Aisake na luvena o Eparama, e vakaroti me kua ni vakacacani luvena, me cabora ga na sipi tagane a vakarautaki tu me kena isosomi. (Vkte. 22:12, 13) A vakayagataki tale na sipi mera vakabulai kina na Isireli e Ijipita, qo ena “kana ni lako-sivia i Jiova.” (Lako 12:1-13) Kena ikuri, na Lawa a soli vei Mosese e tukuna vakamatata na veimataqali manumanu me isoro, wili kina na sipi kei na me.—Lako 29:38-42; Vunau 5:6, 7.
15 Na isoro kece qori—se na isoro cava ga e vakarautaka na tamata—ena sega ni bokoca vakadua na ivalavala ca kei na mate. (Iper. 10:1-4) Ia, o Jisu ‘na Lami ni Kalou, e kauta tani na nodra ivalavala ca na kai vuravura.’ E vakavuna qo me iyau talei o Jisu qai uasivita na iyau kece ga vakayago sa bau kune. Koya gona, me tiko na gauna meda vulica vinaka kina na veika e baleta na isoro, da qai vakabauta na isolisoli talei qori. Noda cakava qori, eda na vakalougatataki kina vakalevu—era na vakalagilagi qai dokai vata kei Karisito e lomalagi na “qele-ni-sipi lailai,” kei na nodra bula tawamudu ena Parataisi e vuravura na ‘so tani tale na sipi.’—Luke 12:32; Joni 6:40, 47; 10:16.
16, 17. Na cava e bibi kina meda kila na itavi i Jisu ni o koya ‘a tekivuna, ena vakacavara tale ga na noda vakabauta’?
16 O Jisu, “o koya ka a vakatekivuna ka na vakacavara tale ga na noda vakabauta.” (Wilika Iperiu 12:1, 2, VV.) Ena Iperiu wase 11, e momona dina nona vakamacalataka o Paula na veika e umani ena vakabauta, okati kina na nona tukuna vakamatata na kena ibalebale, kei na nona vola na yacadra na tagane kei na yalewa era ivakaraitaki ena vakabauta me vakataki Noa, Eparama, Sera kei Reapi. Ni vola oti na veika qo, sa qai uqeti ira na tacina lotu vaKarisito o Paula mera ‘raici Jisu tiko ga, o koya a tekivuna ena vakacavara tale ga na nodra vakabauta.’ Na vuna?
17 Dina nira vakabauta dei na yalayala ni Kalou na tagane kei na yalewa yalodina era volai ena Iperiu wase 11, ia era sega ni kila na itukutuku matailalai ena cakava na Kalou ni vakayagataka na Mesaia kei na Matanitu ni Kalou me vakayacori kina nona yalayala. Ena ituvaki gona qori, e sega ni vakacavari se taucoko kina na nodra vakabauta. O ira mada ga e vakayagataki ira o Jiova mera vola e levu na parofisai me baleta na Mesaia era sega ni kila na bibi ni ka era vola tiko. (1 Pita 1:10-12) Ena vuku i Jisu duadua ga e rawa kina ni vakacavari se vakataucokotaki na vakabauta. E bibi gona meda kila, me matata vei keda na itavi i Jisu ni ‘a tekivuna, ena vakacavara tale ga na noda vakabauta’!
Vakasaqara Tiko Ga
18, 19. (a) Tukuna eso tale na iyau talei e vunitaki tu vei Karisito. (b) Na cava meda rai tiko ga kina vei Jisu nida vakasaqara na iyau talei vakayalo?
18 Eda sa dikeva mai e vica wale ga na itavi talei i Jisu ena kena vakayacori na loma ni Kalou ena noda vakabulai na kawatamata. E levu tale tu na iyau talei vakayalo e vunitaki tu vei Karisito. Noda vakasaqara na iyau talei qori e vakavu marau qai yaga dina vei keda. Kena ivakaraitaki, e vakatokai Jisu na yapositolo Pita me “Vu-ni-bula” kei na “kalokalo i vola siga.” (Caka. 3:15; 5:31; 2 Pita 1:19) E vakatokai Jisu tale ga na iVolatabu me “Emeni.” (Vkta. 3:14) O bau kila na ibalebale kei na bibi ni itavi qori? Me vaka e kaya o Jisu, ‘dou vakasaqara tiko ga, dou na qai kunea.’—Maciu 7:7.
19 E sega ni dua tale na tamata e tautauvata kei Jisu ena ivolatukutuku ni kawatamata me vakainaki cake nona bula qai veisemati kei na noda bula tawamudu. E tu vua na iyau talei vakayalo qai rawarawa na kena kunei ke vu dina mai lomada noda vaqaqara. Me vakavu marau mada ga qai vu ni veivakalougatataki noda vakasaqara na iyau talei e “vunitaki tu vua.”
O se Nanuma Tiko?
• Na iyau talei cava eda uqeti meda vakasaqara na lotu vaKarisito?
• Na cava e veiganiti kina vei keda ena gauna qo na ivakasala i Paula vei ira e Kolosa?
• Tukuna qai vakamacalataka eso na iyau talei vakayalo e “vunitaki tu” vei Karisito.
[iYaloyalo ena tabana e 5]
E vaka na mape na iVolatabu, e dusimaki keda ena iyau vuni era “vunitaki tu” vei Karisito