Me Vakadonui Iko Tiko ga na Kalou ni Yaco Eso na Veisau ena Nomu Bula
O VAKILA tiko eso na veisau ena nomu bula? E dredre mo ciqoma na veisau qori? Eso era sa lakova oti mai na ituvaki qo, eso tale era na vakarau vakila. Ena rawa ni uqeti keda eso na nodra ivakaraitaki eso ena gauna makawa era vakila tale ga na veisau, eda rawa ni vulica kina eso na itovo e yaga meda vakatotomuria.
O Tevita a vakila tale ga e levu na veisau ena nona bula. A dua ga na ivakatawa ni sipi ena gauna a lumuti koya kina o Samuela me tui. Ni se cauravou, a bolea me rau vala kei na tuwawa ni Filisitia o Koliaci. (1 Sam. 17:26-32, 42) Ena gauna se gone kina o Tevita, a sureti me lai bula ena vale vakatui nei Tui Saula, qai digitaki me nona turaganivalu. Sega ni tadra o Tevita na veisau kece qo, se me kila na veika ena yaco tarava.
Toso na gauna, sa sega ni vinaka nodrau veiwekani o Tevita kei Saula. (1 Sam. 18:8, 9; 19:9, 10) A vicavata na yabaki nona veidroyaki voli o Tevita ni via vakamatei koya o Saula. Levu tale ga na veisau e vakila ena gauna mada ga a veiliutaki tiko kina vakatui e Isireli. Ni oti nona veibutakoci, a saga me vunia nona cala, lai laba sara kina. Ena vuku ni nona ivalavala ca e vakila sara mada ga na rarawa ena loma ni nona vuvale. Me kena ivakaraitaki, a vorati koya na luvena o Apisalome. (2 Sam. 12:10-12; 15:1-14) Ia a vosoti koya o Jiova qai vakadonui koya tale, ni a veivutunitaka nona veibutakoci kei na nona laba.
De dua o na vakila tale ga eso na veisau ena kemu ituvaki. E rawa ni vakavuna qori na tauvimate, bula dredre vakailavo, se bula dredre vakavuvale—se so sara mada ga na ka eda cakava. Na itovo cava ena yaga ena noda vosota na veika dredre va qo?
Yaga ni Yalomalumalumu
E okati ena yalomalumalumu noda dau talairawarawa. Na yalomalumalumu dina ena uqeti keda meda kilai keda vinaka, da qai ciqoma tale ga na kedra ituvaki na so tale. Nida sega ni sisivotaka na nona itovo vinaka e dua kei na ka e rawata, eda na qai kilai koya vinaka cake kei na ka e cakava. Ena dusimaki keda tale ga na yalomalumalumu meda kila na vuna e yaco kina e dua na ituvaki kei na sala meda vosota kina.
E ivakaraitaki vinaka ena tikina qo o Jonacani na luvei Saula. E veisau na kena ituvaki ena veika e sotava, qai sega ni cakava rawa kina e dua na ka. Ni tukuna o Samuela vei Saula ni na kaliraka mai vua na matanitu o Jiova, a sega ni tukuna ni na sosomitaki koya o Jonacani me tui. (1 Sam. 15:28; 16:1, 12, 13) A digitaki Tevita na Kalou me tui, sega ni o Jonacani. Eda rawa gona ni kaya ni tarai Jonacani na talaidredre i Saula. A sega ni bale vua na cala nei tamana, ia ena sega ni sosomitaki tamana ga o Jonacani. (1 Sam. 20:30, 31) Na cava a cakava o Jonacani? A yalocataki Tevita beka? Sega. E qase sara o Jonacani qai levu cake na ka e kila, ia a yalodina tiko ga ni tokoni Tevita. (1 Sam. 23:16-18) A uqeti koya na yalomalumalumu me ciqoma ni o Jiova sa vakalougatataka tale e dua me veiliutaki, a sega tale ga ni “sivia na ka e nanuma me baleti koya.” (Roma 12:3) E kila vinaka o Jonacani na ka e namaka vua o Jiova, qai ciqoma tale ga nona vakatulewa.
Ena rawa ni vakavu leqa ena so na gauna na veisau e dau yaco. A dau cakacaka o Jonacani kei na rua na turaga erau voleka sara vua. Dua, nona itokani o Tevita, sa digitaki koya o Jiova me tui. Dua tale o Saula na tamana, a sega ni vakadonui koya o Jiova, ia se veiliutaki tiko ga vakatui. Na ituvaki a vakila o Jonacani a rairai curuoso kina nona vakasama, ena yasana adua a vinakata me vakadonui koya tiko ga o Jiova. Eso na veisau ena rawa ni vakavu lomaocaoca kei na lomaleqa. Ia ke tiko vei keda na nona rai o Jiova, eda na qaravi koya tiko ga ena yalodina da qai vosota na veisau e yaco ena noda bula.
Bibi Meda Kila ni Vakaiyalayala na Ka Eda Rawata
E bibi meda kila ni vakaiyalayala ga na ka eda rawa ni cakava. Erau sega ni tautauvata na yalomalumalumu kei na noda kila ni vakaiyalayala ga na ka eda rawa ni cakava. O koya e yalomalumalumu ena rairai sega ni kila vinaka na vanua me yala kina.
O Tevita e kila na vanua me yala kina. A digitaki koya o Jiova me tui, ia a taura toka e vica na yabaki me qai veiliutaki. Eda sega ni wilika ena iVolatabu ni tukuna vei Tevita o Jiova na vuna e berabera kina. De na rarawataki na ituvaki qo, ia a sega ni lomaleqataka o Tevita. E kila ni vakaiyalayala na ka e rawata, e vakabauta tale ga ni kila vinaka o Jiova na ituvaki e sotava tiko. Ena so na gauna a rawa sara ga ni vakamatei Saula o Tevita, ia a sega ni cakava vakakina, a tarovi Apisai tale ga na nona itokani me kua ni cakava qori.—1 Sam. 26:6-9.
Ena ivavakoso e dau yaco ena so na gauna na ituvaki eda sega ni kila vinaka, se da nanuma ni sega ni tuvanaki vakamatau. Eda na vakadinata beka ena yalomalumalumu ni o Jisu e ulu ni ivavakoso qai cakacakavata tiko kei ira na ilawalawa qase ena nodra veivakatawani? Eda na yalomalumalumu ni waraka na veidusimaki i Jiova ena vuku i Jisu Karisito, nida kila e bibi qori me vakadonui keda kina o Jiova? Eda na wawa tiko ga ke via dredre mada ga ena so na gauna?—Vkai. 11:2.
Bibi na Yalomalua me Donu Kina Noda Rai
Na yalomalua e kena ibalebale noda lewai keda vinaka. Eda na vosota na ca, eda na sega ni dau lule, katona se veisosomitaka na ca. E dau dredre toka me bucini na yalomalua. Ia e vakamacalataka na iVolatabu ni o ira ‘na yalomalua, era na taukena na vuravura.’ (Maciu 5:5) Eratou veiwekani na yalomalua, na yalomalumalumu, kei na noda kila ni vakaiyalayala na ka eda rawa ni cakava. Qori e salavata tale ga kei na itovo me vaka na yalovinaka, kei na yalololoma. Ena toso vakayalo o koya e yalomalua ni rawarawa nona vakavulici kei na nona ciqoma na veivakasalataki.
Ena uqeti keda vakacava na yalomalua ke veisau na keda ituvaki? O na rairai kila eso e sega ni donu nodra rai me baleta na veisau e yaco ena nodra bula. Na veisau e dau yaco e rawa ni ikuri ni veivakavulici e vakarautaka o Jiova. E vakavotui qo ena ivakaraitaki i Mosese.
Ni sa yabaki 40 o Mosese, a laurai vua eso na itovo vakasakiti. A vakaraitaka na yalo ni vakuai koya ni dau kauaitaka na ka era vinakata na tamata ni Kalou. (Iper. 11:24-26) Ni bera ni lesi koya o Jiova me liutaki ira na Isireli mera biuti Ijipita, a vakila eso na veisau a vakavinakataki kina nona yalomalua. Ni dro mai Ijipita, lai bula voli e Mitiani me 40 na yabaki, sa sega ni rogo me vaka nona tiko mai Ijipita ni sa dua toka ga na ivakatawa ni sipi. Na cava a yaco kina? Na veisau ni kena ituvaki e lai dua kina na tamata vinaka cake. (Tiko 12:3) A vulica kina me vakaliuca na loma i Jiova, sega ni ka e baleti koya ga.
E laurai tale ga na yalomalua i Mosese ena gauna a kaya kina o Jiova ni na sega tale ni ciqomi ira na matanitu talaidredre, ena wiliki ira na kawa i Mosese mera matanitu levu cake. (Tiko 14:11-20) Ni dau vosa ena vukudra na matanitu, na ka e tukuna e vakaraitaka nona kauaitaka na kena irogorogo na Kalou kei na nodra tiko vinaka na tacina, sega ni ka me baleti koya ga. A vinakati e dua e yalomalua me qarava na itavi i Mosese ena nodra liutaki na matanitu, me dauveisorovaki tale ga. Ni rau kudruvaki koya o Miriama kei Eroni, e tukuna na iVolatabu ni o Mosese ‘sa uasivi ena yalomalua, vei ira na tamata kece ga.’ (Tiko 12:1-3, 9-15) E kena irairai ni vakaraitaka o Mosese na yalomalua ni vosota na nodrau veibeitaki. Ena vakacava sara mada na ituvaki ke a sega ni yalomalua o Mosese?
Ena dua tale na gauna, a sobuti ira eso tale na tagane na yalo i Jiova mera parofisai. A nanuma o Josua na dauveivuke i Mosese, ni sega ni dodonu na ka era cakava tiko o ira na Isireli qo. Ena dua tale na yasana, a yalomalua ga o Mosese ni tiko vua na rai nei Jiova, qai sega ni leqataka ke kau tani vua na lewa. (Tiko 11:26-29) Ke a sega ni yalomalua o Mosese, ena rawarawa beka me ciqoma na veisau e vakayacora qo o Jiova?
Ni yalomalua o Mosese, a rawa kina ni cakava vinaka nona ilesilesi, qai vakayagataka vakadodonu na lewa a soli vua. A sureti koya o Jiova me gole ena ulunivanua o Orepi. Ni duri tu e matadra na tamata, a qai vosa vua na Kalou ni vakayagataka e dua na agilosi, qai lesi koya me dauveisorovaki ni veiyalayalati. Ni yalomalua o Mosese, a ciqoma kina na ilesilesi qori, qai vakadonui koya tiko ga na Kalou.
Vakacava o keda? E bibi vei keda yadua meda yalomalua. E dodonu mera yalomalua o ira kece na nuitaki qai soli vei ira na lewa mera vakatawani ira na tamata ni Kalou. Ni yaco eso na veisau, eda na sega ni dokadoka, qai donu tiko ga noda rai ena ituvaki cava ga e sotavi. E bibi na ka eda cakava ena gauna qori. Eda na ciqoma na veisau? Eda raica qori me dua na sala eda vakavinakataki keda kina? De gauna vinaka duadua qori meda vakaitovotaka kina na yalomalua!
Ena vakilai e levu na veisau ena noda bula. So na gauna eda na sega ni kila vinaka sara na vuna e yaco kina eso na ka. Ena rairai dredre ena so na gauna me tiko vei keda na rai i Jiova baleta e vakaiyalayala ga na ka eda rawa ni cakava, eda dau nuiqawaqawa tale ga. Ia eda na ciqoma na veisau cava ga e yaco ena noda bula, qai vakadonui keda tiko ga na Kalou ke da yalomalumalumu, eda vakadinata ni vakaiyalayala na ka eda rawata da qai yalomalua.
[Tikina bibi ena tabana e 4]
Na yalomalumalumu dina ena uqeti keda meda kilai keda vinaka
[Tikina bibi ena tabana e 5]
E bibi vei keda yadua meda yalomalua
[iYaloyalo ena tabana e 5]
Na dredre e sotava o Mosese e vakavinakataka nona yalomalua