Yavu ni Vuvale Mamarau

Me Vinaka na iMatai ni Yabaki ni Vakawati

E tukuna o tagane: “Au kurabui niu sa qai kila ni keirau duidui vakalevu kei watiqu! Me kena ivakaraitaki, au dau vinakata na yadra vakamataka, ia o watiqu e taleitaka na yadra sivia. Au sega ni kila na ivakarau ni yalona ni dau veiveisau! Keu vakasaqa, dua na ka na nona dau vakalewa, vakauasivi niu dau qua na ligaqu ena tauwelu ni kana.”

E tukuna o yalewa: “E sega ni dauvosa vakalevu o watiqu. Ia sa matau vei au na neitou dauveivosaki vakavuvale, vakauasivi ena gauna ni kana. Ni vakasaqa o watiqu, e dau qua na ligana ena tauwelu vata ga e vakamamaca kina na iyayanikana! Oya e votivoti dina vei au! Na cava e dredre kina me kilai na nodra itovo na tagane? Na cava era cakava eso me vinaka kina na nodra bula vakawati?”

KE O se qai vakawati ga, o vakila tale ga na dredre va oya? Era sa qai babasika mai na cala kei na malumalumu nei watimu o a sega ni raica ni drau se veivosaki tiko? Ena vakamamadataki vakacava “na leqa e sotavi e veisiga ena bula vakawati”?​—1 Korinica 7:​28, Today’s English Version.

Kena imatai, ni drau sa vakamau e sega ni kena ibalebale ni drau sa kila vinaka na ka kece me baleta na bula vakawati. Rairai drau sa kila eso na iwalewale yaga ni veimaliwai ni bera ni drau veikilai, qai vinaka cake qori ena gauna drau sa veivosaki voli kina. Ia ena vakatovolei qori ena gauna drau sa vakamau kina, qai vinakati mo drau vulica eso tale na kena iwalewale vou. O na cala ena so na gauna? E vaka kina. O rawa ni vulica eso tale na iwalewale e gadrevi? Io!

Me vinaka cake na nomu cakacaka, o na kere ivakasala vua e kenadau kina qai muria na nona ivakasala. O Jiova ga e kila vinaka na ka kece me baleta na bula vakawati. Ni o koya ga a buli keda meda vinakata na vakawati. (Vakatekivu 2:​22-24) Raica mada na ka e dusimaki iko kina na nona Vosa mo vosota na dredre e basika kei na veika mo kila me sivia kina na dua na yabaki na nomu vakawati.

1. VULICA MO DRAU DAU VEIVOSAKI

Na cava ena vakadredretaka qori? O Kenia e dua na tagane vakawati mai Japani e dau guilecava ena so na gauna ni dau tarai watina na nona vakatulewa. E kaya: “Au dau vakadonuya na veisureti ni bera mada ga niu tukuna vei watiqu. Au qai kila e muri ni veicalati kei na nona ituvatuva.” E dua na tagane vakawati mai Ositerelia o Amena e kaya: “Au nanuma ni sega ni kena ivakarau vua na tagane me tukuna vei watina na veika e vakatulewataki.” E dredre dina vua qori baleta na nona isususu. A vakatale ga qori o Daiana e vakaitikotiko mai Peritania. E tukuna: “E noqu ivakarau meu dau kere ivakasala vei ratou na noqu vuvale. Koya gona, ni vakatulewataki e dua na ka, au na tukuna vei ratou ia au na sega ni tukuna vei watiqu.”

Kena iwali? Meda nanuma tiko ni Kalou o Jiova e raici rau na veiwatini me “dua ga na yago.” (Maciu 19:​3-6) E bibi duadua vua na nomudrau veiwekani vakaveiwatini, sega ni nomu veiwekani kei na dua tale, wili kina o ira na wekamu voleka se o ira na nomu itokani! E bibi gona na veivosaki me dei tiko ga kina na veiwekani qori.

E levu na ka erau na vulica na veiwatini ni rau dikeva na ivakarau ni nodrau veivosaki o Jiova kei Eparama. Me kena ivakaraitaki, wilika mada na veivosaki oya ena Vakatekivu 18:​17-33. E tolu na sala e vakaraitaka kina o Jiova ni rokovi Eparama. (1) E vakamacalataka na ka e nakita me na cakava. (2) E vakarorogo ni vakamacalataka o Eparama na nona nanuma. (3) A veisautaka o Jiova na ka a vakarau cakava me vakayacora na kerekere i Eparama. O na muria vakacava na ivakaraitaki oya ni o veivosaki kei watimu?

TOVOLEA MADA QO: Ni drau veivosakitaka e dua na ka ena tarai watimu, (1) vakamacalataka na ka o nanuma mo cakava, ia mo tukuna ni vakatutu ga oya, e sega ni iotioti ni vakatulewa me sa muria o watimu; (2) kerei koya me vakamacalataka na nona nanuma, qai ciqoma ni na duidui na nona rai; (3) ke veiganiti ‘me kilai na nomu yalorawarawa’ ni o vakadonuya na ka e vinakata o watimu.​—Filipai 4:5.

2. VULICA MO LEWAMATAU

Na cava e dau vakadredretaka qori? De dua o dau vosa kaukaua ni o vakaraitaka na nomu nanuma, se o cavuta na vosa e rogo malewa, e vakatau qori ena nomu isususu se na vanua o cavutu mai kina. Me kena ivakaraitaki o Liam e vakaitikotiko mai Urope e kaya: “O ira mai noqu vanua era dauvosa vakasabalia. E dau vakacudrui watiqu ke mawi na sala au dau vakaraitaka kina na noqu nanuma. Au sa qai vulica meu dau vosa vakamatau.”

Kena iwali? Mo kua ni nanuma ni na taleitaka o watimu mo vosa vua ena kena ivakarau e matau vei iko. (Filipai 2:​3, 4) Na nona ivakasala na yapositolo vua e dua na daukaulotu e yaga tale ga vei kemuni na veiwatini vou. A vola: “E sega ni dodonu me veivala na bobula ni Turaga, me yalomalua ga.” Na vosa vaKirisi taumada ni “yalomalua” e rawa ni vakadewataki tale ga me “lewamatau.” (2 Timoci 2:24) Nida kila na drakidrakita ni ituvaki, eda na lewa vakamatau na noda vosa me kua ni veivakacudrui.

TOVOLEA MADA QO: Ni o cudruvi watimu, raitayaloyalotaka ni drau veivosaki tiko kei na dua na nomu itokani voleka se boso ni cakacaka. Ena tautauvata na irogorogo ni domomu se na vosa o cavuta? Mo qai vakasamataka na vuna e veiganiti kina mo vosa vei watimu ena veidokai, mo vosa vakamatau tale ga me vaka ga ni o veivosaki tiko kei na nomu itokani se boso ni cakacaka.​—Kolosa 4:6.

3. VULICA MO VAKAMATAUNI IKO ENA NOMU ITAVI VOU

Na cava ena vakadredretaka qori? Ni se qai tekivu, ena rairai vakacudrui yalewa na sala e vakayacora kina o tagane na nona itavi vakaulunivale, se rairai sega ni matau vei yalewa me vosa vakamatau ni vakatututaka e dua na ka. Kena ivakaraitaki, o Antonio e dua na tagane vakawati mai Itali e kaya: “E sega ni dau tukuna o tamaqu vei tinaqu na nona vakatulewa ena veika me baleta na vuvale. Koya gona ni tekivu na noqu bula vakavuvale, au dau liutaka noqu vuvale me vaka na tui.” O Debbie, e dua na yalewa vakawati mai Kenada e kaya: “Au namaka me saku vinaka o watiqu. Ia na noqu dau viavia boso sa qai kuria ga na nona sakuca.”

Kena iwali vua na tagane vakawati? Era nanuma eso na tagane vakawati ni tautauvata na vakasama e tukuni ena iVolatabu me baleta na nona vakamalumalumu na yalewa kei na nona talairawarawa na gone vua na nona itubutubu. (Kolosa 3:20; 1 Pita 3:1) Ia e tukuna na iVolatabu na tagane “me kabiti watina me rau sa na dua ga na yago”; a sega ni tukuna qori me baleti itubutubu kei gone. (Maciu 19:5) E tukuna o Jiova ni ivukevuke, se itokani nei watina o yalewa. (Vakatekivu 2:18) E sega ni tukuna ni o gone me ivukevuke se itokani vua na itubutubu. Na cava mada na nomu rai​—e doka na ituvatuva ni vakawati o tagane ke dau vagonetaki watina?

E veiuqeti na Vosa ni Kalou mo cakava vei watimu na ka a cakava o Jisu ina ivavakoso lotu vaKarisito. Ena rawarawa vei watimu me kila ni o ulunivale ke (1) o sega ni namaka me totolo, me vinaka vakaoti tale ga na nona dau vakamalumalumu vei iko (2) o lomani koya me vaka ga nomu lomana na yagomu, ena gauna mada ga e basika kina na dredre.​—Efeso 5:​25-29.

Kena iwali vua na yalewa vakawati? Mo nanuma tiko ni Kalou e digitaki watimu me ulumu. (1 Korinica 11:3) Ke o dokai watimu, o doka na Kalou. Ke o cata na veiliutaki i watimu, o sa vakavotuya tiko na nomu rai me baleti watimu kei na nomu rai me baleta na Kalou kei na veika e vinakata.​—Kolosa 3:18.

Ni drau veivosakitaka e dua na leqa levu, saga me wali na leqa​—kua ni vakalewa na itovo i watimu. Kena ivakaraitaki, a vinakata o Esiteri na ranadi me vakadodonutaka na lewa tawadodonu i Tui Esuerosi na watina. A sega ni tauca na vosa sabalia o Esiteri, a vosa vakamatau ga. Mani ciqoma o watina na nona vakatutu qai cakava na ka e dodonu. (Esiteri 7:​1-4; 8:​3-8) Ena lomani iko vakalevu o watimu ke o (1) biuta mada me cakava na nona itavi vou vakaulunivale (2) dokai koya ke cala mada ga ena so na gauna.​—Efeso 5:33.

TOVOLEA MADA QO: Mo vakasamataka eso na veiveisau mo cakava, sega ni veiveisau o nanuma me cakava o watimu. Tagane: Ni rarawataka o watimu na ivakarau ni nomu liutaka na vuvale se na nomu sega ni cakava na nomu itavi, tarogi koya ena ka mo cakava me vinaka cake kina qai vola na nona vakatutu. Yalewa: Ke vakila o watimu ni sa sega tiko ni dokai, tarogi koya ena ka mo cakava me vinaka cake kina nomu dau dokai koya, qai vola na nona vakatutu.

Kua ni Namaka Vakasivia na Ka

Na kena sasagataki me mamarau qai dei na bula vakawati e vaka na vuli vodo basikeli. Ni o sasaga tiko mo yalodei ena vodo basikeli, o kila ni o na bale ena so na gauna. Ena va tale ga qori ni o saga tiko mo kila e levu tale na ka me baleta na bula vakawati, e tiko na gauna o na cakava kina eso na ka vakamadua.

Mo kua ni taura vakabibi na ka kece e tukuni. Ia mo raica vakabibi na ka e kauai kina o watimu, vulica mo dredrevaka mada ga eso na nomu cala. Saga eso na sala mo vakamarautaki watimu kina ena imatai ni yabaki ni nomudrau vakawati. (Vakarua 24:5) Koya e bibi sara, me dusimaka na nomudrau bula vakawati na Vosa ni Kalou. Ni drau cakava qo, ena dei tiko ga na nomudrau bula vakawati e veiyabaki.

[iVakamacala e ra]

TAROGA . . .

▪ Au dau veivosakitaka e liu kei watiqu na noqu leqa, seu dau veivosaki e liu kei ira tale na so?

▪ Na cava sara mada au cakava ena loma ni 24 na aua sa sivi me vakaraitaka niu lomani watiqu, au dokai koya tale ga?

[Kato/iYaloyalo ena tabana e 11]

Na iVolatabu e Vakavinakataka na Neirau Bula Vakawati

Erau veilomani o Toru kei Akiko ni rau se qai vakamau ga. Ia ni oti e walu na vula, erau nanuma na veiwatini qo mai Japani me rau sere. Qo na ka erau tukuna.

Toru: “Au sa qai raica ni levu na ka keirau duidui kina kei watiqu. Me kena ivakaraitaki, ni keirau sara tivi, au taleitaka na sara qito, ia o watiqu e taleitaka na italanoa. Au dau taleitaka na gade, ia e vinakata o koya me tu ga e vale.”

Akiko: “E dau cakava o Toru na ka kece eratou kerea na nona vuvale, ia e sega ni tukuna vei au. Au mani tarogi koya, ‘O cei e bibi, o tinamu se o yau?’ Au kurabui tale ga ena nona daulasu. Au tukuna vua ke o sa tekivu lasu o sa na lasu tu ga, ke o sega ni muduka sa na yala tale ga kina na nodaru vakawati.”

Toru: “Au sega ni lomavakacegu au qai kere ivakasala vua e dua e qase toka vei au keirau cakacaka vata ena ka meu cakava vei watiqu. E kaya ‘tukuna vei watimu me tiko lo.’ ‘Ke vosavosa, vacuki koya.’ Ena dua na gauna au roba na mata i Akiko au qai vakatoboicutaka na teveli. Dua na vala levu oya ni biubiu sara ga o Akiko. Au lai kauti koya lesu mai ena dua na otela mai Tokyo. Keirau mani nanuma me keirau sa sere ga. A vakasosolo tiko o watiqu niu biubiu meu lako ina ofisi ena mataka oya.”

Akiko: “E taqiri na lali ni katuba niu tubera tiko na noqu kato meu lai biuta ena katuba e liu. E duri tu e dua na marama iVakadinadina i Jiova, au mani sureti koya i vale.”

Toru: “Niu yaco ina ofisi, au sa lomalomaruataka tale na veisere, au mani lesu totolo i vale. Niu yaco yani au raici Akiko ni rau veivosaki tiko kei na dua na marama. E tukuna vei au na marama qo: ‘E dua na ka drau rawa ni cakava vata. O vinakata mo vulica na iVolatabu?’ Au tukuna, ‘Io, au na cakava, na cava ga ena vakavinakataka na neirau bula vakawati!’”

Akiko: “A tuvanaka sara na neirau vuli iVolatabu na marama qo. E tekivu veisau na ituvaki ni keirau wilika ena iVolatabu na ituvatuva ni vakawati. E kaya: ‘Ena biuta na tamana kei tinana na tagane, ena kabita na watina: e rau na le dua ga.’”​—Vakatekivu 2:24.

Toru: “Au taura rawa na ka e vakaibalebaletaka. Au tukuna vei rau na noqu itubutubu, ‘Tekivu qo lako yani, ni bera niu vakatulewa au na veivosaki e liu kei watiqu.’ Sa mudu tale ga na noqu dau gunu vakasivia. Niu kila ni cata na lasu na Kalou, au mani saga meu dautukuna ga na ka dina.”

Akiko: “Au sa veisau tale ga. Me kena ivakaraitaki, Au dau viavialevu vei Toru. Ia niu raica na nona sa bulataka tiko na ivakavuvuli vakaivolatabu, au sa tokoni koya sara ga. (Efeso 5:​22-24) Sa sivia na 28 na yabaki neirau marautaka tiko neirau vakawati. Keirau walia rawa ga na neirau leqa ni keirau saga me keirau veikilai vinaka, keirau qai muria na ivakasala vuku ena iVolatabu.”