Veivosakitaka kei Luvemu na Veika me Baleta na Veiyacovi

NIKUA, e levu na vanua eda raica kina na itaba kei na ivakamacala me baleta na veiyacovi​—ena tivi, iyaloyalo kei na itukutuku ni veivoli e kabi ena papa lelevu. Ia e kena irairai ni se okati tiko ga me ka tabu na veivosakitaki ni veiyacovi ena vuvale. “Au kaya mada ga mera kila na itubutubu na neimami maduataka na itabagone na kena veivosakitaki na veika me baleta na veiyacovi,” e kaya o Michael e dua na itabagone mai Kenada. “E rawarawa cake meu veivosakitaka kei na dua na noqu icaba.”

Ena levu na gauna o ira na itubutubu kei ira na gone era sega ni via veivosakitaka na veika me baleta na veiyacovi. E tukuna o Debra W. Haffner e dua na dauniveivakavulici ena tabana ni bula ena nona ivola na Beyond the Big Talk: “E levu na itubutubu era tukuna vei au nira solia vei ira na luvedra e dua na ivola e vakamacalataka na gagadre ni veiyacovi kei na veiveisau era na vakila e yagodra. Era solia me vakawilika ga o gone ra qai sega ni veitalanoataka.” E tukuna o Haffner nira sa kila na gone na ka e via tukuna tiko vei ira na nodra itubutubu: “Keirau vinakata mo kila na yagomu kei na veika me baleta na veiyacovi; keirau sega ga ni via veivosakitaka kei iko.”

Ke o dua na itubutubu ena vinaka me donu na nomu rai. E bibi sara ga ena gauna qo mo veivosakitaka kei luvemu na veika me baleta na veiyacovi. Meda raica mada e tolu na vuna:

1. Sa veisau na rai me baleta na veiyacovi. “Sa sega ni dua wale ga na ibalebale ni veiyacovi​—nodrau veiyacovi na tagane kei na yalewa erau vakamau,” e kaya o James e yabaki 20. “Nikua sa tiko na veiyacovi ni vakayagataki na gusu ena yago tabu, veiyacovi ena sala ni valelailai, kei na saravi ni yaloyalo ca ena Internet​—sa vakayagataki sara mada ga na mobail me vakau kina na itaba vakasisila kei na vosa veivagarogaroi ni veiyacovi.”

2. Ena rairai vakacalai ni se gone na luvemu ena itukutuku lasu. E kaya o Sheila e dua na tina, “era na rogoca na veika me baleta na veiyacovi ena gauna ga era tekivu vuli kina, era na sega gona ni via ciqoma na nomu rai ni tiko ga na ka e dodonu mera kila.”

3. Era na lomatarotarotaka tu na luvemu na veika me baleta na veiyacovi, ia era na rairai madua ni veivosakitaka. “Au sega ni kila meu tekivuna vakacava na veivosaki kei rau na noqu itubutubu me baleta na veiyacovi,” e kaya o Ana e yabaki 15 mai Brazil.

Ke o dua gona na itubutubu mo kila tiko ni nomu itavi lesi vakalou mo vakavulici ira na luvemu ena veika me baleta na veiyacovi. (Efeso 6:4) De dua dou na madua ni veivosakitaka na ulutaga qo. Ia ke da raica vakavinaka, e levu na itabagone era duavata kei na ka e tukuna o Danielle, yabaki 14, “Keimami via kila ga mai vei ira na neimami itubutubu na veika me baleta na veiyacovi​—sega ena tivi se vua e dua na qasenivuli.” Ena sakasaka beka, ia o na veivosakitaka vakacava kei luvemu na ulutaga bibi qo?b

Me Vakatau ena Nodra Yabaki

Era na tekivu rogoca na gone na veika me baleta na veiyacovi nira se lalai, vakavo ke ra sega ni dau veimaliwai. Nida bula tu ena “otioti ni veisiga,” sa qai “torosobu ga” na tamata ca. (2 Timoci 3:​1, 13) Ka ni rarawa nira vakacacani na gone vei ira era qase cake.

O koya gona, mo vakavulici ira rawa qo na luvemu nira se lalai. “Ni o waraka mo qai vakavulici ira nira sa qase cake,” e kaya e dua na tina mai Jamani o Renate, “ena rairai dredre me veivosakitaki ena gauna qori ni sa na vakilai kina na madua e salavata mai na bula vakaitabagone kei na veiveisau ni yagodra.” Koya gona, ena vinaka mera vakasalataki rawa na gone ena itukutuku e ganita na yabaki ni nodra bula.

Vei ira na se bera ni vuli:

Me vakamacalataki mada ga vei ira na yaca ni tiki ni yagodra tabu, qai tukuna ni tabu ni dua e tara. A tukuna e dua na tina mai Mexico o Julia: “Au se tekivu vakavulici luvequ tagane ni se yabaki tolu niu leqataka ni rawa ni vakacacani koya na nona qasenivuli, daumeimei, se o ira na gone era qase cake vua. Me kila o koya na ka me cakava ke dua e via vakasagai koya.”

Vei ira na vuli ena paraimari:

Vakayagataka na yabaki ni bula qo mo vakacila tiko vakamalua vei luvemu eso tale na ka me kila. E tukuna e dua na tama o Pita: “Ni bera ni drau veivosaki kei luvemu mo kila mada na ka sa kila rawa tu, se taroga ke via kila eso tale na ka. Kua ni usuraka mo drau veivosakitaka. Ena rairai rawarawa ga na nomudrau veivosaki ke o dau veitalanoa wasoma kei luvemu.”

Gauna vakaitabagone:

Qo na gauna me sa kila kina o gone na itukutuku veiganiti me baleta na yagona, na gagadre eso ena vakila kei na rai e kilikili me baleta na veiyacovi. E kaya o Ana yabaki 15, sa vakamacalataki oti: “Era veiyacovi vakaveitalia na tagane kei na yalewa ena noqu koronivuli. Niu dua na lotu vaKarisito au nanuma ni veiganiti meu kila mada ga eso na ka me baleta na veiyacovi. De dua ena vakamadua na veivosakitaka, ia e dodonu meu kila.”d

Me qarauni: Era na rairai tu suka na gone ni tarogi ira na nodra itubutubu ena so na ka me baleta na veiyacovi, de ra na kasamitaka na itubutubu ni cakava tiko o gone e dua na ka ca. Qori na ka e raica e dua na tama o Steven. “A sega ni via veivosakitaka o luvei keirau tagane na veika me baleta na veiyacovi,” e tomana. “Keirau qai kila e muri ni nanuma o koya ni keirau na kasamitaka ni cakava e dua na ka ca. Mani keirau tukuna ni sega ni va oya na neirau nanuma; keirau vinakata me kila mada ga eso na itukutuku veiganiti me taqomaki koya kina mai na rai cala me baleta na veiyacovi sa takalevu tu nikua.”

Kua ni Madua

Ni o dua na itubutubu o na rairai madua ni vakavulici ira na luvemu ena veika me baleta na veiyacovi. Ia ena sega ni matewale na sasaga qori. E kaya e dua na tina o Diane, “Lakolako sa na seavu na madua, nomu veivosakitaka tale ga kei luvemu na veika me baleta na veiyacovi e dua na sala drau na veivolekati kina.” E va tale ga qori na nona rai o Steven, sa vakamacalataki oti. “Ke dau caka wasoma na veivosaki, sa na matau vei kemudou mo dou veivosakitaka eso na ulutaga dou na rairai madua ni veivosakitaka, me vaka na veiyacovi kei na ulutaga tale eso e basika ena bula vakavuvale,” a tomana: “So na gauna ena vakilai na madua ena so na ituvaki, ia e bibi na veivosaki me dei kina na vuvale lotu vaKarisito.”