Sasaga me Vakaoti na Dravudravua
ERA sa vakaotia ga na vutuniyau na nodra dravudravua. Ia e dau guce na sasaga me vakaoti na dravudravua e vuravura. Na cava na vuna? Era sega ni via wasea na vutuniyau na nodra ilavo kei na veika vinaka era rawata kina. A vola o Tui Solomoni e Isireli makawa: “Raica, sa vakawai na matadra era sa vakasaurarataki, ka sa sega e vakacegui ira; ia sa tu vei ira na dauveivakasaurarataki na kaukauwa.”—Dauvunau 4:1.
Era rawa ni veisautaka na ivakarau ni bula o ira era rogo qai tu vei ira na lewa me rawa ni vakaoti kina na bula dravudravua e vuravura? A uqeti o Solomoni me vola: “Raica, sa ka wale kecega kei na ka ni ocaoca wale. Na ka sa takelo sa sega ni vakadodonutaki rawa.” (Dauvunau 1:14, 15) E vakadinadinataki qori ena sasaga me vakaoti na bula dravudravua ena gauna qo.
iLe me Baleta na Rawaka
Era vutuniyau vakalevu eso na matanitu ena ika19 ni senitiuri nira buli iyaya ra qai veivoli. Era kauaitaka kina vakabibi na dravudravua eso na tamata rogo. E rawa beka ni wasei vakatautauvata na veika e tu ena vuravura qo?
Eso era nanuma ni na sega na veivakaduiduitaki e vuravura qai wasei vakatautauvata na iyau ke tauyavutaki na veiliutaki vakominisi. Era sega ni taleitaka na vakasama qori na vutuniyau. Ia e levu era taleitaka na vakasama “mera dodoliga kece na lewenivanua me vakatau ena ka era rawata qai soli vei ira na ka e dui ganiti ira.” E levu era nuitaka nira na muria na veimatanitu na vakasama vakominisi me rawa ni totoka vakaoti na bula e vuravura. E vica ga na vanua vutuniyau era muria eso na vakasama vakominisi, era tauyavutaka kina na matanitu e yalataka me qaravi ira na kena lewenivanua “mai na gauna era sucu kina me yacova sara nodra mate.” Era kaya nira sa vakaotia na dravudravua e rawa ni vakaleqai ira na lewenivanua.
A sega ni yaco na vakasama vakominisi mera dau veinanumi na lewenivanua. A nanumi mera cakava na ka e yaga raraba, e sega ni yaga ga vei ira, ia a sega tale ga ni yaco qori. Eso era sega ni taleitaka mera vukei ira na dravudravua nira nanuma era na sega ni via cakacaka kina ke lolomataki vei ira na ka. E dina kina na ka e tukuna na iVolatabu: “Ni sa sega na tamata yalododonu e vuravura, sa caka vinaka tiko, ka sega ni caka cala. . . . Sa bulia na tamata na Kalou me yalododonu; ia era sa vakasaqara nai tovo vou e vuqa.”—Dauvunau 7:20, 29.
E dua tale na ka e gole kina na vakanuinui, oya na ka e vakatokai me American Dream—na kena tatadrataki e dua na vanua e rawa ni tiko vinaka kina e dua ke tu vakarau me cakacaka vakaukaua. E levu na vanua e veiyasa i vuravura era muria eso na ivakarau e rairai vutuniyau kina o Merika, me vaka na demokarasi, cicivaki ni bisinisi e sega ni lewa kina e levu na ka na matanitu, kei na veivoli e vanuatani e sega ni lavaki na kena ivakacavacava. Ia era sega ni muria rawa na vanua kece na American Dream, baleta a sega ni vakavutuniyautaki Noca Merika ga na kena ituvatuva vakapolitiki. E vakilai tale ga na yaga ni vakaitamera ni kena iyaubula kei na rawarawa ni veivoli e vanuatani. Kena ikuri, na veisisivi ni ivakarau ni bula vakailavo e vuravura e sega nira tiko vinaka ga kina o ira era wini, ia era vakaloloma tale ga kina o ira era druka. E rawa beka nira kerei na vanua vutuniyau mera vukei ira era se dravudravua tiko ga?
Ena Vakaotia na Dravudravua na Marshall Plan?
E vakaleqai sara ga o Urope ni cava na iKarua ni iValu Levu, ra qai walokai e levu na lewenivanua. E kauai na matanitu o Merika ena kena takalevu e Urope na vakasama vakominisi. Ena loma ni va na yabaki, a solia kina e dua na uma ilavo levu me vakaduri tale na vanua ni buli iyaya, me vukei tale ga na tabana ni iteitei ena veivanua era ciqoma na ivakarau e muria o Merika. A rawa vinaka na sasaga ni porokaramu ni veivuke i Urope e vakatokai na Marshall Plan. Ni veivakamuai vakalevu o Merika ena Ra kei Urope, e kunekunei dredre kina na dravudravua e leqataki kina na bula. Qori beka na sala me vakaoti kina na dravudravua e veiyasa i vuravura?
Na kena rawa vinaka na Marshall Plan e vakavuna me vukei ira na vanua dravudravua e veiyasa i vuravura na matanitu o Merika, me vaka ena tabana ni iteitei, veiqaravi vakavuniwai, vuli kei na sala ni veitosoyaki. E tukuna e matanalevu o Merika ni vukei ira na vanua tale eso ni kila e tiko na ka ena rawata kina. Eso tale na vanua era saga mera kilai ena nodra veivuke e vanuatani. Era rarawataka na veika era rawata ni oti e onosagavulu na yabaki na nodra vakayagataka na ilavo e levu cake sara mai na kena e vakayagataki ena Marshall Plan. E macala nira sa vutuniyau eso na vanua era dravudravua tu e liu, vakabibi ena Tokalau kei Esia. Sa yaga tale ga ena vanua tale eso na veivuke mai vanuatani, e vakalailaitaki kina na iwiliwili ni gone era mate ra qai vuli rawa kina e levu, ia e levu na vanua era sa qai dravudravua ga.
Tawayaga na Veivuke Mai Vanuatani
Na nodra vukei na matanitu dravudravua e dredre sara mai na nodra vukei na matanitu era vakaleqai ena ivalu. Sa tu rawa e Urope na vanua ni buli iyaya, na sala ni veitosoyaki, e veivoli tale tiko ga e vanuatani. A vinakati ga me vakavinakataki na bula vakailavo. Ena vanua dravudravua, na veivuke mai vanuatani e ta rawa kina na gaunisala, tara na koronivuli, kei na valenibula. Ia era sa qai dravudravua ga na vanua qori nira sega ni vakabisinisi, e lailai na iyaubula, qai dredre na veivoli e vanuatani.
E vereverea na leqa e vakavuna na dravudravua kei na leqa e vu mai na dravudravua. Kena ivakaraitaki, na tauvimate e vakavuna na dravudravua, na dravudravua e vakavuna na tauvimate. Na kana vakaca e rawa ni vakamalumalumutaka sara ga na yagodra kei na nodra vakasama na gone, era na sega ni qarava rawa kina na luvedra nira sa uabula. Nira vakauta na vanua vutuniyau na ivovo ni kakana me ka ni “veivuke” ena veivanua dravudravua, e lusi kina na nodra bisinisi na dauteitei kei na dauvolivolitaki, qori sa qai vakavuna vakalevu ga na dravudravua. Na kena vakau na ilavo ina matanitu ena veivanua dravudravua e rawa ni vakavuna e dua tale na leqa: E rawarawa na kena butakoci na ka ni veivuke e vakau yani, e rawa ni tini sara ena veidabui, na veidabui e rawa ni vakalevutaka na dravudravua. Na veivuke gona mai vanuatani e sega ni yaga baleta ni sega ni walia na ka e vakavuna tiko vakalevu na dravudravua.
Vu ni Dravudravua
Na nodra nanumi ira ga na dui vanua, matanitu kei na lewenivanua e vakavuna vakalevu na dravudravua. Kena ivakaraitaki, na matanitu e veiliutaki ena vanua vutuniyau era sega ni kauaitaka na kena vakaoti na dravudravua e vuravura nira via cakava ga na ka ena vakamarautaki ira na lewenivanua era digitaki ira mera veiliutaki. Era vakatabui ira kina na dauteitei ena veivanua dravudravua mera volitaka na nodra ivoli ena vanua vutuniyau, me kua ni lusi kina na nodra bisinisi na dauteitei ena vanua vutuniyau. O ira tale ga na iliuliu ena vanua vutuniyau era vakailavotaki ira na dauteitei ena nodra vanua me levu cake kina na nodra ivoli vei ira na dauteitei ena vanua dravudravua.
E macala gona ni vakavuna tiko ga na tamata na dravudravua—nira nanumi ira ga na lewenivanua kei na matanitu era veiliutaki. Qo na ka e tukuna na dauvola iVolatabu o Solomoni: “Sa lewa . . . na tamata vua na tamata tani ka sa mani ca kina.”—Dauvunau 8:9.
Na cava e rawa ni caka me vakaoti kina na dravudravua? E rawa ni veisautaka na ivakarau ni tamata e dua na matanitu?
[Kato ena tabana e 6]
Na Lawa ena Sega Kina na Dravudravua
A solia vei ira na Isireli o Jiova eso na lawa mera muria me kua kina na dravudravua. E tukuni ena lawa nira na vakaivotavota ni qele na vuvale kece e Isireli, vakavo ga na yavusa vakabete i Livai. Na nodra ivotavota ni qele na vuvale e Isireli ena tiko ga vei ira ni na sega ni tawamudu na kena volitaki. Ni oti e 50 na yabaki ena vakalesui vua na kena itaukei se na nona vuvale na qele kece e taukena. (Vunau ni Soro 25:10, 23) Ke dua e volitaka na nona qele ena vuku ni tauvimate, vucesa, se dua tale na leqa e yaco, me na vakalesui wale vua ena yabaki ni Jupeli. Ena sega kina ni dravudravua na vuvale kei na kawa era muri mai.
E dua tale na ituvatuva vakayalololoma e vakarautaka ena nona Lawa o Jiova, na nona rawa ni volitaki koya e dua me bobula ke yaco na leqa. Ena soli rawa vua na kena isau me sauma kina na nona dinau. Ia ke sega ni rawa ni voli koya lesu ni oti e vitu na yabaki, e dodonu me sereki qai soli vua na sorenitei kei na so na manumanu me tauyavu tale kina na nona bula. Kena ikuri, ke dua na dravudravua e kere ilavo, e vakatabui ena Lawa mera lavaka na kena tubu na Isireli. E vakaroti ira na lewe i Isireli na Lawa mera vakavoca na tutu ni nodra were mera tomitomi kina na dravudravua. Ena sega gona ni kerekere kina e dua na Isireli.—Vakarua 15:1-14; Vunau ni Soro 23:22.
Ia e vakadinadinataki ena gauna makawa nira dravudravua eso na Isireli. Na cava e yaco kina qori? Nira sega ni muria na Lawa i Jiova. Me vakataki ira ena so tale na vanua, eso na itaukeiniqele e Isireli era vutuniyau, era dravudravua eso tale qai sega na nodra qele. Era dravudravua eso na Isireli nira vakalecalecava na Lawa ni Kalou ra qai sega ni veinanumi.—Maciu 22:37-40.