O Cei ena Sereka na iBalebale ni Parofisai?

E kilakilai dredre duadua ena gauna i Alekisada na Ka Levu na ibuki na ­Gordian. O koya e sereka na ibuki ­vereverea qori e vuku qai dauvala qaqa.a Me vaka e laurai ena kena itukuni, a sereka rawa o Alekisada ni gutuva ena nona iseleiwau.

ENA veitabayabaki sa sivi me yacova mai nikua, era dau saga na vuku mera sereka na ibuki vereverea, vatavatairalago, ibalebale ni parofisai, mera tukuna tale ga na veika se bera ni yaco.

Ia e levu na gauna era sega ni dau cakava rawa qori. Kena ivakaraitaki, era sega ni vakamacalataka rawa na tagane vuku e Papiloni na ibalebale ni volavola e basika vakacakamana ena lalaga ni vale vakatui nira maue toka na lewenivanua ena dua na kana magiti e vakarautaka o Tui Pelisasari. A qai kila rawa ga na ibalebale ni itukutuku vakaparofisai qori o Taniela na parofita qase ni Kalou o Jiova, e kilai ni ‘dausere ka.’ (Taniela 5:12) Na parofisai qori me baleta na bale ni matanitu o Papiloni a yaco ena bogi vata ga oya!—Taniela 5:1, 4-8, 25-30.

Cava na Parofisai?

Na parofisai e tukuni kina na veika ena yaco ena veigauna se bera mai qai volatukutukutaki ni se bera ni yaco. Se mani tukuni se volai, na parofisai dina e itukutuku uqeti vakalou qai vakatakilai kina na loma ni Kalou kei na nona inaki. E volai ena iVolatabu na parofisai me baleta na Mesaia kei na gauna ena basika kina, na “ivakataotioti ni veika vakavuravura” kei na itukutuku ni veilewai ni Kalou.—Maciu 24:3; Taniela 9:25.

Era saga tale ga mera tukuna vakailiu na veika ena yaco o ira na “tagane vuku” nikua—o ira na daunisaenisi, kenadau ena veika vakailavo, tabana ni bula, veika vakapolitiki, veika bula kei na so tale na tabana. E tabaki vakalevu ena tabana ni itukutuku na veika era tukuna ena yaco ra qai ciqoma na lewenivanua, ia qori e yavutaki ga ena so na ka era sa kila rawa tu qai nodra nanuma ga. Kena ikuri, ni tukuna e dua na nona rai, ena tiko e levu tale na rai me saqati se vakacalai kina. E sega gona ni vinaka me tukuna vakailiu na tamata na veika ena yaco.

iVurevure ni Parofisai Dina

O cei na ivurevure ni parofisai dina? O cei e rawa ni sereka na kena ibalebale? A vola na yapositolo o Pita: “Sega ni yavutaki ena vakasama ni tamata na parofisai ena iVolatabu.” (2 Pita 1:20) Na vosa vaKirisi e vakadewataki me “vakaibalebaletaka” e kena ibalebale “iwali, vakatakilai” qai tiko kina na vakasama ni “sa sereki e dua na ka a vesu tu.” Sa rauta me vakadewataki ena dua na iVolatabu me “sereka.”

Vakasamataka mada e dua na dausoko e vesuka vakamaqosa na dali qai vereverea na kena ibuki. O koya e sega ni kenadau ena veika me baleta na ibuki e rawa ni raica na wa era buki vata tu, ia e sega ni kila me sereka vakacava. Nira raica tale ga e levu na veika e yaco tu nikua, era kila ni na medremedrea na bula ena veigauna se bera mai, ia era sega ni kila na kena itinitini.

O ira na parofita uqeti vakalou me vakataki Taniela era sega ni raica na veika a yaco tu ena nodra gauna ra qai saga mera parofisaitaka na veika ena yaco ena veigauna se bera mai. Ke ra cakava qori, era sa yavutaka tiko na nodra parofisai ena nodra nanuma ga. E rawa ni tukuni ni vakasama ga vakatamata, na parofisai e yavutaki ena rai ni tamata ivalavala ca. Ia e tomana o Pita na nona ivakamacala: “Sega ni vu ena lewa ni tamata na parofisai, e tukuna ga na tamata na ka e vinakata na Kalou ena veiuqeti ni yalo tabu.”—2 Pita 1:21.

Sereka ‘na iBalebale ni Parofisai na Kalou’

Erau bala e valeniveivesu e Ijipita e rua na tagane ena rauta na 3,700 na yabaki sa oti. E vakavure vakasama na ka erau tadra. Ni rau sega ni sotava e dua na tagane vuku, erau mani talaucaka na ka erau nuiqawaqawataka voli vei Josefa eratou vesu vata tu. Erau kaya: ‘Keirau tadra, e sega ni dua me tukuna na kena ibalebale.’ A uqeti rau o Josefa na dauveiqaravi ni Kalou me rau tukuna vua na nodrau tadra ni kaya: “Sa sega beka ni rawa vua na Kalou me vakaibalebaletaka na ka?” (Vakatekivu 40:8) Na Kalou ga o Jiova ena sereka na ibalebale ni parofisai, me vaka ga na nona sereka e dua na ibuki vereverea na dausoko e kenadau kina. Ni vakavuna sara ga na parofisai na Kalou, ena qai vakatakila ga o koya ena nona gauna lokuci. E ka vakayalomatua gona meda nuitaki koya ga me sereka na ibalebale ni parofisai. A donu gona na nona vakalagilagia na Kalou o Josefa.

Na cava e tukuni kina ni sereka ‘na ibalebale ni parofisai na Kalou’? E vica na sala e dina kina qori. Eso na parofisai e volatukutukutaki vata kei na sala ena vakayacori kina. Qori ena rawarawa sara me sereki, me vaka ga na rawarawa ni nona vakamacalataka na dausoko na sala me sereki kina eso na ibuki.—Vakatekivu 18:14; 21:2.

Eso tale na parofisai e rawa ni vakamacalataki qai vakatakilai ni laurai na ikotokoto. A raivotutaka na parofita o Taniela ni “dua na me tagane” e tiko “na kenai leu vakaitamera e na maliwa ni matana,” e cumuta e ‘dua na sipi tagane e rua na kena ileu.’ Ni laurai na kena ikotokoto, na sipi e rua na kena ileu e vakatakarakarataka na “tui Mitia kei na tui Perisia,” na me e vakatakarakarataka na “tui Kirisi.” (Taniela 8:3-8, 20-22) Sa oti e 200 na yabaki a qai tekivu ravuravu e Perisia na “[i]leu vakaitamera,” o Alekisada na Ka Levu. E tukuna o Josephus e dua na daunitukutuku makawa e Jiu ni a vakaraitaki vei Alekisada na parofisai e tukuni mai cake ni tekivu nona kaba vakaivalu volekati Jerusalemi, qai vakabauta o Alekisada ni vakaibalebaletaki na parofisai qori vua.

E dua tale na sala e sereka kina ‘na ibalebale ni parofisai na Kalou.’ Na yalo tabu a dusimaki Josefa na tamata yalodina ni Kalou, me kila na ibalebale ni tadra e vakanuiqawaqawataki rau voli na tagane eratou vesu vata tu. (Vakatekivu 41:38) Ni sega ni matata vei ira na tamata ni Kalou nikua na ibalebale ni dua na parofisai, era masuta na yalo tabu ni Kalou, ra vulica vagumatua ra qai vakadidike ena Vosa uqeti ni Kalou. E dau dusimaki ira na Kalou ena veitikinivolatabu e vakamacalataka na ibalebale ni so na parofisai. E sega ni rawa ni sereka na ibalebale ni parofisai na tamata. Na Kalou ga e cakava qori ni vakamatatataki rawa ga na ibalebale ni parofisai ena veidusimaki ni yalona tabu kei na nona Vosa. E sega ni tukuna rawa na ibalebale ni parofisai na tamata, e kilai ga qori ena iVolatabu.—Cakacaka 15:12-21.

E rawa ni tukuni tale ga ni sereka ‘na ibalebale ni parofisai na Kalou’ ni lewa qai veidusimaki ena gauna mera kila kina e dua na parofisai na nona tamata. E rawa ni kilai na ibalebale ni parofisai ni bera ni vakayacori, gauna e yaco tiko kina se ni sa yaco oti. Ni vakavuna ga na Kalou na parofisai, ena qai sereki ga ena kena gauna se na nona gauna lokuci.

Ena ivolatukutuku me baleti Josefa kei rau na kaivesu, a sereka na ibalebale ni nodrau tadra o Josefa ni vo e tolu na siga me yaco. (Vakatekivu 40:13, 19) Ni kau o Josefa ena dua na gauna e muri me lai vakamacalataka vua na turaga qaqa o Fero na ibalebale ni nona tadra, sa voleka tiko ni tekivu na vitu na yabaki sautu. A veidusimaki na yalo ni Kalou me sereka o Josefa na ibalebale ni tadra i Fero me rawa ni kumuni na kakana a parofisaitaki ena sautu kina na vanua.—Vakatekivu 41:29, 39, 40.

Eso tale na parofisai ena qai kilai vinaka ni sa yaco oti. E levu na ka a yaco ena bula i Jisu a se parofisaitaki ni vo e vica na senitiuri me qai sucu, ia eratou qai kila vinaka sara na kena ibalebale na nona tisaipeli ni sa vakaturi. (Same 22:18; 34:20; Joni 19:24, 36) Me vaka e tukuni ena Taniela 12:4, eso na parofisai ena ‘dregati’ “me yaco mada na kenai vakataotioti,” ena ‘vakalevutaki kina na vuku.’ Eda sa donuya sara tu ga qo na gauna e vakayacori tiko kina na parofisai qori.b

Parofisai ena iVolatabu, Kena Yaga Vei Iko

Erau duri e matadra na tui ena nodrau gauna o Josefa kei Taniela me rau tukuna na veika e parofisaitaki ni na yaco ena nodra vanua kei na matanitu. O ira na lotu vaKarisito ena imatai ni senitiuri era gusunivosa i Jiova na Kalou e vakavuna na parofisai vei ira ena gauna oya, na itukutuku e vunautaki a yaga vei ira era rogoca.

Era kacivaka tale ga nikua na iVakadinadina i Jiova e veiyasa i vuravura e dua na itukutuku vakaparofisai—na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou ra qai tukuna ni sa ­vakayacori tiko na parofisai i Jisu me baleta na “ivakataotioti ni veika vakavuravura.” (Maciu 24:3, 14) O kila na parofisai cava oya, ena yaga tale ga vakacava vei iko? Qori e dua vei ira na parofisai vakasakiti ena iVolatabu. Era na marau na iVakadinadina i Jiova mera vakamacalataka qori vei iko kei na kena yaga.

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 12, 13]

Erau vakalagilagia na Kalou o Josefa kei Taniela ni rau vakamacalataka na ibalebale ni parofisai