E Dau Vakacava na Nomu iVakarau ni Rai?

“Me sobuti kemuni mada ga na loloma soli wale . . . ena vuku ni nomuni yalololoma.”​—FMON. 25.

O RAWA NI SAUMA?

Na cava meda kauaitaka kina na noda ivakarau ni rai?

Na ivakarau ni rai cava meda cata, eda na cakava vakacava qori?

Na cava meda cakava meda vakaraitaka kina na ivakarau ni rai ena yaga ina ivavakoso?

1. Na cava a nuitaka o Paula ni volavola tiko vei ira na mataveitacini?

NI VOLAVOLA tiko vei ira na mataveitacini na yapositolo o Paula, a cavuta vakavica na nona nuitaka ni rau na vakadonuya na Kalou kei Karisito na nodra ivakarau ni rai na lewe ni ivavakoso. Kena ivakaraitaki a vola vei ira mai Kalatia: “Me tiko mada ga e lomamuni [se na “nomuni ivakarau ni rai”] raveitacini na loloma soli wale ni noda Turaga o Jisu Karisito. Emeni.” (Kala. 6:18) Na cava e vakaibalebaletaka tiko o Paula ena nona cavuta ‘ivakarau ni rai?’

2, 3. (a) Na ivakarau ni rai cava a uqeti ira kina na lotu vaKarisito o Paula? (b) Na taro cava e rawa nida taroga me baleta na ivakarau ni rai eda vakaraitaka?

2 Na noda ivakarau ni rai e vakavuna meda dau tukuna se cakava e dua na ka. E rawa ni yalomalua e dua, veikauaitaki, lomasoli, se veivosoti. Na iVolatabu e dau vakacaucautaki ira era ‘lomavakacegu qai yalomalua,’ kei ira era “dauyalovinaka.” (1 Pita 3:4; Vkai. 17:27) Ena yasana adua, e laurai vei ira tale eso nira veivakalewai, domodomoiyau, daucudrucudru, se via lewai ira ga. Eso e ca sara ni dau dukadukali nodra rai, era dautalaidredre se saqata na lewa.

3 E vakauqeti ira tiko na mataveitacini o Paula mera vakatotomuri Karisito, me marautaka tale ga na Kalou na nodra ‘ivakarau ni rai.’ (2 Tim. 4:22; wilika Kolosa 3:9-12.) E vinaka meda dau taroga: ‘E dau vakacava na noqu ivakarau ni rai? Sala cava au na vakaraitaka vinaka sara kina na ivakarau ni rai ena marautaka na Kalou? Au rawa ni vakavinakataka noqu vakaraitaka na ivakarau ni rai ena yaga ena ivavakoso?’ Kena ivakaraitaki, e totoka na rosi nira se tu, na sena yadua e vakarairaivinakataka na loga ni rosi. O vakarairaivinakataka tiko na ivavakoso me vaka e dua vei ira na “senirosi” qori? Meda saga meda cakava qori. Eda na raica mada qo na ka eda rawa ni cakava meda vakaraitaka kina na ivakarau ni rai e marautaka na Kalou.

CATA NA YALO NI VURAVURA

4. Na cava na “yalo ni vuravura”?

4 E tukuna vei keda na iVolatabu: “E sega ni soli vei keda na yalo ni vuravura, na yalo ga ni Kalou, meda kila kina na ka e solia mai vakayalololoma na Kalou.” (1 Kor. 2:12) Na cava na “yalo ni vuravura”? Qori na yalo vata ga e cavuti ena Efeso 2:2, e kaya: “Oni a muria voli ena dua na gauna na ivakarau ni vuravura qo, na ivakarau e vinakata na iliuliu e lewa tu na cagi, qo na rai era kilai kina na luve ni talaidredre.” Na “cagi” e cavuti ena tikinivolatabu qori e vakaibalebaletaka na yalo ni vuravura se ivakarau ni rai, e vaka ga na cagi e tu wavoliti keda. E tu ena veivanua kece. Kena ivakaraitaki, e levu nikua e dau va qo na nodra rai, ‘E sega ni dua ena tukuna vei au na ka meu cakava!’ se ‘Mo valataka ga nomu dodonu!’ Qori na nodra rai na “luve ni talaidredre” ena vuravura i Setani.

5. Era vakaraitaka vakacava eso na Isireli na rai cala?

5 E sega ni ka vou na rai va qori. Ena gauna i Mosese, a saqati ira na veiliutaki ena ivavakoso e Isireli o Kora. Dua na ka na nona cati Eroni kei ratou na luvena ni ratou lesi ena itavi vakabete. De dua a kila o Kora na nodratou malumalumu, se a rairai nanuma ni o Mosese a lesia ga na itavi bibi vei ira na wekana. Se mani cava e nanuma o Kora, a tiko ga vua na rai vakatamata qai saqati ira e lesia o Jiova ena nona tukuna ena veibeci: “Drau sa viavialevu . . . a cava drau sa vakalevulevui kemudrau cake kina vei ira nai soqosoqo i Jiova?” (Tiko 16:3) Erau vosa kudrukudrutaki Mosese tale ga va qori o Tecani kei Epairami, erau kaya vua ni ‘viaviaturaga vei rau.’ Ni tukuni me rau lai raici Mosese, erau kaya ena dokadoka: “Keirau na sega ni lako yani!” (Tiko 16:12-14) A sega sara ga ni taleitaka o Jiova na nodratou rai, mani vakarusai ira kece na tamata talaidredre qori.​—Tiko 16:28-35.

6. Era vakaraitaka vakacava eso ena imatai ni senitiuri na rai cala, na cava e rairai vakavuna qori?

6 Eso tale ga ena imatai ni senitiuri era vakalewai ira era lesi mera veiliutaki ena ivavakoso, era “sega ni dokai ira na veiliutaki.” (Juta 8) Era rairai sega ni lomavakacegu na tagane qo ena itavi e lesi vei ira ra qai uqeta eso tale mera saqati ira na tagane era lesi vakalou ena ivavakoso era qarava vinaka tiko na nodra itavi.​—Wilika 3 Joni 9, 10.

7. Na rai cava meda qarauna me kua ni tiko vei keda?

7 Eda kila vinaka ni sega ni dodonu me laurai ena ivavakoso vaKarisito na rai va qori. Qori na vuna meda dau qaqarauni kina. Era sega ni uasivi na qase ni ivavakoso, me vakataki ira ga na qase ena gauna i Mosese kei ira na qase era bula donuya na gauna ni yapositolo o Joni. De dua eda na rarawataka e dua na cala e vakayacora e dua na qase ni ivavakoso. Ke yaco qori, ena sega ni dodonu me muria na yalo ni vuravura e dua na lewe ni ivavakoso ena nona usuraka me tau “na lewadodonu” se tukuna “ni dodonu me caka e dua na ka vua na qase ni ivavakoso qori”! E rawa ni lewa o Jiova me guilecava eso na malumalumu lalai e dau basika. Vakacava eda rawa ni cakava tale ga qori? Eso era cala bibi era sega ni via rairai ina komiti ni veilewai era lewena na qase ni ivavakoso mera vukei kina, baleta nira raica tiko na nodra malumalumu na qase qori. Qo e vaka ga e dua e tauvimate qai sega ni vakadonuya na veiqaravi vakavuniwai ena bula kina, ni sega ni taleitaka e dua na ka vei vuniwai.

8. Na tikinivolatabu cava ena vukei keda me donu tiko ga noda rai me baleti ira na qase ni ivavakoso?

8 Ena sega ni va qori na noda rai ke da vakasamataka ni vakamacalataka na iVolatabu ni o Jisu e tiko “e ligana imatau e vitu na kalokalo.” Na “kalokalo” qori e vakatayaloyalotaki ira na ivakatawa lumuti, e rawa tale ga ni vakatayaloyalotaki ira na ivakatawa kece ena ivavakoso. O Jisu e rawa ni dusimaka na “kalokalo” era tu e ligana ena sala cava ga e nanuma ni vinaka. (Vkta. 1:16, 20) Ni ulu ni ivavakoso vaKarisito o Jisu, e lewa gona na ka kece era cakava na ilawalawa qase. O Jisu “na yaloka ni matana e vaka na yameyame ni bukawaqa,” e raica na ka kece. Ke gadrevi gona me vakadodonutaki e dua na qase ni ivavakoso ena raica me caka qori ena kena gauna, me caka tale ga vakadodonu. (Vkta. 1:14) Ena gauna mada ga qo meda vakaraitaka nida dokai ira era lesi ena yalo tabu, me vaka ga e vola o Paula: “Moni talairawarawa vei ira era liutaki kemuni tiko moni yalorawarawa tale ga, nira yadravi kemuni tiko ra qai saumitaro kina; me rawa nira veiqaravi ena marau sega ena rarawa, ni na sega ni yaga qo vei kemuni.”​—Iper. 13:17.

9. (a) Ena vakatovolei vakacava e dua na lotu vaKarisito ni vakadodonutaki? (b) Na cava e ka vakayalomatua meda cakava nida vakadodonutaki?

9 Ena vakatovolei na nona ivakarau ni rai e dua na lotu vaKarisito ke vakadodonutaki, se vakacegui mai na so na itavi ena ivavakoso. Ratou vakasalataka e dua na tacida tagane na qase ni ivavakoso me baleta na nona dau qito vidio game e vakayacori kina na ivalavala voravora. Ka ni rarawa ni a sega ni muria na ivakasala qori na tacida ya qai vakacegui mai na nona itavi vakadauveiqaravi ni ivavakoso ni sa sega ni yacova na kena ivakatagedegede vakaivolatabu. (Same 11:5; 1 Tim. 3:8-10) Oti a tukuna na tacida qori vei ira eso tale ni sega ni duavata kei na nodratou vakatulewa na qase ni ivavakoso. A vola e vica vata na ivola ina valenivolavola ni tabana me vakalewai ratou na qase ni ivavakoso. A uqeti ira eso mera cakava tale ga qori. E sega ni ka vakayalomatua meda vakaleqa na duavata ena ivavakoso ena noda via vakaulubaletaka na ka eda cakava. Ia ena vinaka meda raica na veivakadodonutaki me sala eda vukei kina ena noda malumalumu eda sega tu ni kila, da qai ciqoma galugalu ga na veivakadodonutaki qori.​—Wilika Lele i Jeremaia 3:28, 29.

10. (a) Vakamacalataka na ka eda rawa ni vulica ena Jemesa 3:16-18 me baleta na itovo meda vakaraitaka kei na kena me kua. (b) Na cava ena yaco ke laurai ena noda bula na “vuku mai cake”?

10 Nida wilika na Jemesa 3:16-18 eda na kila na itovo meda vakaraitaka ena ivavakoso kei na kena me kua. E kaya: “Na vanua e tiko kina na vuvu kei na veileti, e yaco kina na tikoyavavala kei na ka ca kece. Ia o koya e tiko vua na vuku mai cake me savasava mada, me dau veiyaloni, me yalorawarawa, me vakarau tu me talairawarawa, me dau yalololoma qai cakava e levu na ka vinaka, e sega ni dau veivakaduiduitaki, se dau veivakaisini. O ira tale ga na dau veiyaloni era na kakaburaki ena gauna ni veiyaloni ra qai tamusuka na vua ni yalododonu.” Ni laurai ena noda bula na “vuku mai cake,” na itovo vaKalou eda vakaraitaka ena vakavinakataka na noda veimaliwai kei ira na tacida.

DAUVEIDOKAI ENA IVAVAKOSO

11. (a) Na cava eda na sega ni cakava ke donu na noda rai? (b) Na cava eda vulica vei Tevita?

11 E dodonu meda nanuma tiko ni o Jiova sa lesi ira na qase ni ivavakoso mera “vakatawa na ivavakoso ni Kalou.” (Caka. 20:28; 1 Pita 5:2) Eda kila gona ni ka vakayalomatua meda doka na ituvatuva ni Kalou, se da qase ni ivavakoso se sega. Ke donu tiko ga na noda rai, eda na sega ni kauaitaka vakasivia na itutu. Ena gauna e vakasamataka kina o Tui Saula e Isireli ni rawa ni taura na nona itutu vakatui o Tevita, sa tekivu ‘raici Tevita vakatani mai na siga oya’ o Saula. (1 Sam. 18:9) A tuburi koya na Tui na yaloca qai via vakamatei Tevita. Meda kua ni vakataki Saula ena noda kauaitaka vakasivia na itutu, e vinaka ga meda vakataki Tevita. A sotava e levu na veika tawadodonu na cauravou qori, ia a dokai koya tiko ga e lesia na Kalou me veiliutaki.​—Wilika 1 Samuela 26:23.

12. Na cava meda cakava me rawati kina na duavata ena ivavakoso?

12 Na duidui ni rai e dau basika ena ivavakoso e rawa ni veivakacudrui vei ira mada ga na qase ni ivavakoso. Ia e vakasalataki keda na iVolatabu ena ivakarau ni rai me tiko vei keda: “Ni dau liu ena nomuni veidokadokai . . . kua ni nanuma ni oni sa rui vuku.” (Roma 12:10, 16) Meda kua ni dau nanuma tu ga nida donu, ia meda nanuma tiko ni rawa ni duidui na noda rai me baleta e dua na ituvaki qai rawa ni donu kece na rai qori. Nida saga meda kila na nodra ivakarau ni rai eso tale, eda sa veivuke sara tiko ga ena kena rawati na duavata ena ivavakoso.​—Fpai. 4:5.

13. Na cava meda cakava nida tukuna oti na noda rai, na ivakaraitaki vakaivolatabu cava e dusia na ka meda cakava?

13 Ke da nanuma ni gadrevi me vakadodonutaki e dua na ka ena ivavakoso, ena cala beka ke da vakaraitaka na noda nanuma? Sega. A yaco e dua na ituvaki ena ivavakoso ena imatai ni senitiuri era sega ni duavata kina e levu. Era mani “lesi Paula, o Panapasa, kei na so tale me ratou lako vei iratou na yapositolo kei ira na qase mai Jerusalemi.” (Caka. 15:2) E macala ni tu na nodratou dui nanuma na tacida qori ena ka me veivosakitaki kei na nodratou vakatutu ena ka me caka. Ia ni ratou sa talaucaka na nodratou dui nanuma qai tau na vakatulewa ena veidusimaki ni yalo tabu, ratou sa sega tale ni tukuna nodratou rai. Ni yaco ena ivavakoso na ivola me baleta na ka sa vakatulewataki, “era marautaka vakalevu na veivakauqeti” qai “vakadeitaki nodra vakabauta.” (Caka. 15:31; 16:4, 5) E va tale ga qori nikua, nida sa tukuna e dua na leqa vei ira na tagane era lesi, meda lomavakacegu da qai laiva vei ira nira na masulaka ra qai dikeva vinaka sara.

IVAKARAU NI RAI E YAGA ENA NODA VEIMALIWAI

14. Eda na vakaraitaka vakacava na ivakarau ni rai ena vinaka kina na noda veimaliwai?

14 Eda rawa ni vakaraitaka ena levu na ituvaki na ivakarau ni rai ena vinaka kina na noda veimaliwai. Kena ivakaraitaki, ena levu na ka vinaka ena yaco ke da dau veivosoti nida vakacudrui. E tukuna vei keda na Vosa ni Kalou: “Moni dau yalorawarawa, ni dau veivosoti tale ga vakarawarawa ke dua e cudruvaka e dua na ka vua e dua tale. Moni dau veivosoti me vaka ga na nona vosoti kemuni vakarawarawa o Jiova.” (Kolo. 3:13) Na matavosa “ke dua e cudruvaka e dua na ka” e kena ibalebale ni na rairai tiko na vuna vinaka eda cudruva kina e dua. Ia meda kua ni kauaitaka vakasivia na nodra ivakarau votivoti eso tale me vakaleqa kina na veiyaloni ena ivavakoso. E bibi ga meda vakatotomuri Jiova nida vosoti ira vakarawarawa na tacida da qai duavata tiko ga ena noda veiqaravi.

15. (a) Na cava eda rawa ni vulica vei Jope me baleta na veivosoti? (b) Ena vukei keda vakacava na masu meda vakaraitaka na ivakarau ni rai e taleitaki?

15 Eda rawa ni vulica na veivosoti ena nona ivakaraitaki o Jope. Eratou vakararawataki koya e tolu na nona itokani vakailasu ena vosa mosimosi ratou tauca. Ia e vosoti ratou o Jope. Na cava e vukei koya me cakava qori? A “masulaki iratou na wekana.” (Jope 16:2; 42:10) Na noda masulaki ira eso tale ena rawa ni veisautaka na ivakarau ni noda rai me baleti ira. Nida masulaki ira kece na tacida lotu vaKarisito, ena tiko vei keda na ivakarau ni rai i Karisito. (Joni 13:34, 35) Meda kua wale ga ni masulaki ira na tacida, meda kerea tale ga ena masu na yalo tabu. (Luke 11:13) Ena dusimaki keda na yalo tabu ni Kalou meda vakaraitaka na itovo dina vaKarisito ena noda veimaliwai kei ira tale eso.​—Wilika Kalatia 5:22, 23.

IVAKARAU NI RAI DONU MEDA VAKARAITAKA ENA ISOQOSOQO I JIOVA

16, 17. Na ‘ivakarau ni rai’ cava o na via vakaraitaka?

16 Ena rawati e levu na ka vinaka ke da saga kece meda vakaraitaka na ivakarau ni rai ena yaga ena ivavakoso. De dua sa vakavulici keda na ulutaga qo ni tiko eso na vanua meda vakavinakataka me rawa ni veiuqeti tiko ga na noda ivakarau ni rai. Ke va qori, meda yalorawarawa sara me dusimaki keda na Vosa ni Kalou meda vakayacora na veiveisau e gadrevi. (Iper. 4:12) O Paula e dau qarauna sara na nona itovo ena ivavakoso, e kaya: “E sega mada ga ni dua na ka au kila meu beitaki kina. Ia au sega ni vakadonui au ena yavu qo, ni na qai lewai au ga o Jiova.”​—1 Kor. 4:4.

17 Nida saga me laurai ena noda bula na vuku mai cake, da qai sega ni nanumi keda vakasivia se na noda itavi, eda sa vakaraitaka tiko na ivakarau ni rai ena yaga ena ivavakoso. Nida dau veivosoti qai donu tiko ga na noda rai me baleti ira eso, eda na veiyaloni kei ira na tacida. (Fpai. 4:8) Nida cakava na veika qori, eda nuidei ni rau na marautaka o Jiova kei Jisu ‘na ivakarau ni rai eda vakaraitaka.’​—Fmon. 25.

[iYaloyalo ena tabana e 12]

[iYaloyalo ena tabana e 14]

Ke o dau vakasamataka vakatitobu na itavi i Jisu, o na raica vakacava na ivakasala?