Vakayagataka na Vosa ni Kalou me Yaga Vei Iko kei Ira Tale Eso
“Ni’u sa vakadonuya na nomuni vunau kecega e na vuku ni ka kecega.”—SAME 119:128.
1. Na cava meda nuitaka kina vakalevu na Vosa ni Kalou?
NIRA vakasamataka tiko na qase ni ivavakoso ke sa ganita e dua na vuli iVolatabu me gole ena cakacaka vakaitalatala, ena vinaka me ratou taroga: ‘E kilai beka ena ka e dau tukuna ni vakabauta ni iVolatabu e Vosa ni Kalou?’a Ke vinakata dina e dua me dautukutuku ni Matanitu ni Kalou—se o ira kece na dauveiqaravi ni Kalou—e dodonu me vakaiotaka qori. Na vuna? Na noda nuitaka na Vosa ni Kalou kei na maqosa ni noda vakayagataka ena cakacaka vakaitalatala, e rawa ni vukei keda meda uqeta eso tale mera kilai Jiova, mera rawata tale ga na bula.
2. Na cava meda ‘muria tiko ga kina na ka eda sa vulica’?
2 E tukuna sara ga vakamatata na yapositolo o Paula na bibi ni Vosa ni Kalou ni vola vei Timoci: “Mo muria tiko ga na ka o vakavulici kina, na ka o vakabauta ena gauna e vakadeitaki kina vei iko.” “Na ka” a cavuta oya o Paula era ka dina mai na iVolatabu, qori a uqeti Timoci me vakabauta na itukutuku vinaka. Na ka dina qori e uqeti keda tale ga nikua, e vukei keda tale ga meda ‘vuku tiko ga meda rawa ni bula.’ (2 Tim. 3:14, 15) Eda dau vakayagataka na veika e cavuta tarava o Paula meda vakaraitaka kina vei ira tale na so ni vakavuna na Kalou na iVolatabu, ia eso tale na ka e rawa ni yaga kina vei keda na veivosa ena 2 Timoci 3:16. (Wilika.) Meda vakadeuca mada na tikinivolatabu qori, sa na qai vakadeitaka ga vei keda ni ‘donu’ na ka kece e vakavulica o Jiova.—Same 119:128.
“E YAGA ME VEIVAKAVULICI”
3-5. (a) Na cava era cakava e dua na ilala levu nira rogoca na ivunau i Pita ena Penitiko, na vuna? (b) Na cava era ciqoma kina na ka dina e levu mai Cesalonaika? (c) Na cava era na rairai qoroya e levu nikua me baleta na noda cakacaka vakaitalatala?
3 E tukuna o Jisu ina matanitu o Isireli: ‘Au na talai ira yani na parofita, o ira na vuku kei ira na qasenivuli.’ (Maciu 23:34) O Jisu a tukuni ratou tiko na nona tisaipeli, ni a vakavulici ratou ena kena vakayagataki na iVolatabu ena nodratou cakacaka vakaitalatala. Dua vei ira na “qasenivuli” qori na yapositolo o Pita, a vunau vei ira na ilala levu e Jerusalemi ena Penitiko 33 S.K. qai cavuta kina e vica na tikinivolatabu mai na iVolatabu vakaIperiu. E levu “e mosi sara ga na lomadra” nira rogoca na nona vakamacalataka o Pita eso na tikinivolatabu qori. Era veivutunitaka na cala era cakava e liu. Era kerea kina e rauta ni le tolu na udolu na nona veivosoti na Kalou ra qai yaco sara mera lotu vaKarisito.—Caka. 2:37-41.
4 E dua tale na qasenivuli na yapositolo o Paula, a sega ni vunautaka ga na itukutuku vinaka e Jerusalemi. Kena ivakaraitaki, a gole ena siti o Cesalonaika mai Masitonia qai vunau vei ira na tiko ena valenilotu. Ena tolu na siga ni vakacecegu, a “veivosakitaka vata kei ira na iVolatabu . . . E vakadinadinataka mai na ka e volai kina ni na vakararawataki mada na Karisito, me na vakaturi tale ga mai na mate.” Na cava a qai yaco? “Era mani vakabauta eso [na Jiu],” wili tale ga kina “e levu na kai Kirisi.”—Caka. 17:1-4.
5 Era qoroya tale ga e levu na noda vakayagataka nikua na dauveiqaravi ni Kalou na iVolatabu. A vakarogoca tiko e dua na itaukeinivale e Suwitisiladi na nona wilika e dua na tikinivolatabu e dua na tacida yalewa, mani tarogi koya: “Oni lotu cava?” E sauma na tacida: “Keirau iVakadinadina i Jiova.” E tukuna sara na turaga oya: “Oi sa rauta. Sega ni dua tale na lotu ena gole mai vale me wilika vei au na iVolatabu, o kemuni ga na iVakadinadina i Jiova.”
6, 7. (a) E rawa nira vakayagataka vinaka vakacava na iVolatabu o ira na lesi mera veivakavulici ena ivavakoso? (b) Eda rawa ni vakayagataka vinaka vakacava na iVolatabu nida caka vuli iVolatabu?
6 Eda rawa vakacava ni vakayagataka vinaka sara na iVolatabu ena noda veivakavulici? Ke o lesi mo veivakavulici ena ivavakoso, vakayagataka sara ga na tikinivolatabu veiganiti. Kua ni vakamacalataka ga na tikinivolatabu bibi se o tabaka mo lai wilika se o wiliwili mai na dua na iyaya vakalivaliva, dolava sara ga na iVolatabu qai wiliwili mai kina, uqeti ira tale ga na vakarorogo mera cakava qori. Mo vakamacalataka tale ga na sala ena uqeti ira kina na vakarorogo na tikinivolatabu qori mera toro voleka vei Jiova. Kua ni vakayagataka na vosa vakatautauvata vereverea kei na irogo e veivakalasai wale ga, ia vakayagataka na gauna mo vakamacalataka vinaka kina na Vosa ni Kalou.
7 Na cava meda nanuma tiko nida caka vuli iVolatabu? Nida veivakavulici ena noda ivola vakaivolatabu, meda vakadeitaka meda dau vakayagataka ga na iVolatabu. Meda uqeti gonevuli me wilika na tikinivolatabu era sega ni lavetaki qai vukei koya me kila na kena ibalebale. Me caka vakacava qori? Meda kua ni vakamacala vakabalavu me sa lai vaka tale na vunau na nomudrau vuli, e vinaka meda uqeti gonevuli me tukuna na nona nanuma. Kua ni tukuna vua na ka me vakabauta se me cakava, eda rawa ni taroga na taro vakavure vakasama me vukei koya me kila na ka e dodonu me vakabauta se me cakava.b
“YAGA . . . ME VEIVUNAUCI”
8. Na cava e dau saga o Paula me valuta?
8 Eda dau nanuma ni nodra itavi ga na qase ni ivavakoso mera “veivunauci.” Io, e nodra itavi dina na ivakatawa mera dau “vunauci ira era valavala ca tiko ga.” (1 Tim. 5:20; Taito 1:13) Ia e bibi tale ga meda dau vunauci keda. E dua na lotu vaKarisito ivakaraitaki vinaka o Paula qai savasava na nona lewaeloma. (2 Tim. 1:3) Ia e vola: “Au qai raica ni dua tale na lawa e tiko ena veitikiniyagoqu e veivala tiko kei na lawa ni noqu vakasama qai vakabobulataki au ina lawa ni ivalavala ca.” Nida dikeva na veitikina e wavolita na tikinivolatabu qori, eda na kila vinaka na sasaga a cakava o Paula me lewa vinaka kina na yagona ivalavala ca.—Wilika Roma 7:21-25.
9, 10. (a) Na cava a rairai nona malumalumu o Paula? (b) A rawa ni valuta tiko ga vakacava o Paula na gagadre ni yagona ivalavala ca?
9 Na malumalumu cava a saga o Paula me valuta? A sega ni vakamatatataka sara qori, ia a vola vei Timoci ni “dau veibeci” e liu. (1 Tim. 1:13) A dau sevaki ira na lotu vaKarisito o Paula ena gauna e se bera ni tavuki kina. A vakatusa na nona rai me baleti ira na imuri i Karisito: ‘Au dau sevaki ira vakalevu.’ (Caka. 26:11) A qai vulica o Paula me lewai koya vinaka ni cudru, ia a rairai ka ni sasaga ena so na gauna me dau lewa matau na ivakarau ni lomana kei na nona vosa. (Caka. 15:36-39) Na cava a qai vukei koya?
10 A vakamacalataka o Paula ena nona ivola vei ira na lotu vaKarisito e Korinica na ka a cakava me vunauci koya kina. (Wilika 1 Korinica 9:26, 27.) A vakadeitaka sara ga me cakava e dua na ka me valuta kina na gagadre ni yagona ivalavala ca. A rairai qara ivakasala sara ga ena iVolatabu, masuta na veivuke i Jiova me rawa ni muria, qai saga sara ga me vakavinakataka nona malumalumu.c E rawa ni yaga vei keda na nona ivakaraitaki nida valuta tale tiko ga na gagadre ni yagoda ivalavala ca.
11. Eda rawa ni ‘dikevi’ keda tiko ga vakacava meda raica kina se da muria tiko na ka dina se sega?
11 Meda kua vakadua ni vakawelewele ena noda sokalou. Ia e bibi meda ‘dikevi keda tiko ga’ meda vakadeitaka kina nida sa muria sara tiko ga na ka dina. (2 Kor. 13:5) Nida wilika tiko na tikinivolatabu me vaka na Kolosa 3:5-10, eda rawa ni taroga: ‘Au sasagataka tiko meu vakamatea na gagadre ca ni lomaqu se sa rawai au tiko na gagadre qori? Niu vakayagataka tiko na Internet qai basika mai vakasauri e dua na site vakasisila, au dau sogota sara seu dau vaqara na site va ya?’ Nida vakayagataka na Vosa ni Kalou ena ituvaki va qori, ena vukei keda meda “yadra tiko da qai yalomatua.”—1 Ces. 5:6-8.
“YAGA . . . ME VEIVAKADODONUTAKI”
12, 13. (a) Na cava e kena ibalebale meda “veivakadodonutaki,” eda na muria vakacava na ivakaraitaki i Jisu ena tikina qori? (b) Na vosa cava me kua ni cavuti nida “veivakadodonutaki”?
12 Na vosa vaKirisi e vakadewataki “me veivakadodonutaki” e kena ibalebale me “vakavinakataka, vakadodonutaka, me vakalesui ena dua na ituvaki e kilikili qai dodonu.” Ena so na gauna, eda na cakava eso na ka meda vakadodonutaka kina na nodra rai cala eso me baleti keda se na veika eda cakava. Kena ivakaraitaki, era kudruvaka na iliuliu ni lotu Jiu ni o Jisu e dau yalololoma vei ira na “daukumuni ivakacavacava kei ira na tamata ivalavala ca.” E sauma o Jisu: “E sega ni yaga na vuniwai vei ira na bula vinaka, e yaga ga vei ira na tauvimate. O koya gona, ni lai saga moni kila na ibalebale ni vosa qo, ‘E bibi vei au na loloma, sega ni isoro.’ ” (Maciu 9:11-13) A yalovosovoso o Jisu qai vakamacalataka vakayalovinaka na vosa ni Kalou vei ira kece na tamata. Era mai kilai Jiova gona na tamata yalomalumalumu me “Kalou, sa yalololoma ka daulomasoli, sa vosovoso vakadede, ka levu na nona yalovinaka kei na dina.” (Lako 34:6) Ena nona sasaga na Luve ni Kalou me ‘dauveivakadodonutaki,’ era mai vakabauta kina e levu na itukutuku vinaka.
13 Na ivakaraitaki i Jisu e uqeti keda ena sala meda vukei ira kina eso tale. Ni dua e rarawa, ena rawa ni kaya ena cudru, ‘Meu vakadodonutaki iko mada.’ Ia qori e sega ni inaki ni ivakasala ena 2 Timoci 3:16. Na “iVolatabu kece” e sega ni solia vei keda na dodonu meda lai vosataka e dua. Me vaka na kena ‘dau veisua na iseleiwau,’ na veivakalewai mosimosi e dau vakavu rarawa vakalevu qai sega ni yaga.—Vkai. 12:18.
14-16. (a) E rawa nira “veivakadodonutaki” vakacava na qase mera vukei ira eso tale mera walia na nodra leqa? (b) Na cava e bibi kina ena nodra susugi na gone na “veivakadodonutaki” e yavutaki ena iVolatabu?
14 E rawa gona vakacava meda vosovoso da qai yalovinaka nida “veivakadodonutaki”? Kaya mada erau kerekere e dua na veiwatini vua e dua na qase ni ivavakoso me vukei rau me rau muduka na nodrau dauveiba. Na cava ena cakava na qase? Ena sega ni veitovaki, me vakamacalataka ga vei rau na veiwatini na ivakavuvuli vakaivolatabu, de dua na kena e tiko ena wase 3 ni ivola Na Sala me Marau Kina na Vuvale. Ni vakamacala tiko na qase, erau rawa ni kila na veiwatini na ivakasala cava e vinakati me rau muria vinaka sara. Ena dua tale na gauna, ena via kila na qase se sa vakacava tiko na nodrau vuvale qai veivuke ke gadrevi.
15 E rawa vakacava nira “veivakadodonutaki” na itubutubu ena sala mera vakaukauataki kina vakayalo na luvedra? Kaya mada ni o via vukei luvemu yalewa itabagone me kua ni vakailala ca. Kena imatai, mo kila mada eso na ka me baleta na nona itokani. Ke tiko na vuna o kauai kina, drau rawa ni veivosaki kei luvemu yalewa, de dua o rawa ni vakayagataka eso na tikina mai na Questions Young People Ask—Answers That Work, Volume 2. Ni oti e vica na siga, saga mo vakalevutaka na gauna o vakayagataka vei luvemu. O rawa tale ga ni kila na nona rai ena gauna e vakaitavi kina ena cakacaka vakavunau se na gauna dou marautaka kina eso na ka vakavuvale. Ke o dauvosovoso qai yalovinaka, ena raica o luvemu yalewa ni o kauaitaki koya vakayalololoma. Ena rairai uqeti koya sara ga me muria na nomu ivakasala qai sega ni cakava na ka ena vakaleqai koya.
16 E rawa tale ga nida vosovoso da qai yalovinaka nida vakayaloqaqataki ira na tauvimate, ira na yalolailai era vakacegui mai na nodra cakacaka, se sega ni matata vei ira eso na ivakavuvuli vakaivolatabu. Ena yaga sara vakalevu vei keda na tamata i Jiova na vakayagataki ni Vosa ni Kalou me “veivakadodonutaki.”
“YAGA . . . ME VEIDUSIMAKI ENA KA E DODONU”
17. Na cava meda ciqoma kina ena marau na veidusimaki?
17 E kaya na iVolatabu: “E sega ni dau marautaki na veivakadodonutaki ena gauna e tau kina, e dau kauta mai na rarawa.” Ia “e muri, vei ira era vakavulici kina, ena kauta mai vei ira na vakacegu, ena dodonu na nodra ivalavala.” (Iper. 12:11) Era vakadinata e levu na lotu vaKarisito era sa qase cake ni yaga vei ira na nodra veidusimaki na nodra itubutubu era tiko ena dina. Nida ciqoma tale ga na veidusimaki i Jiova ena vukudra na qase ni ivavakoso, eda na muria tiko ga kina na sala ni bula.—Vkai. 4:13.
18, 19. (a) Na cava e rui bibi kina na ivakasala ena Vosa Vakaibalebale 18:13 ena “veidusimaki ena ka e dodonu”? (b) Na cava e dau yaco nira yalomalua ra qai yalololoma na qase nira vakasalataka e dua e cala?
18 Me rawa ni yaga na nomu veidusimaki, ena vinakati mo kenadau kina. E tukuna o Jiova vei ira na lotu vaKarisito mera veidusimaki “ena ka e dodonu.” (2 Tim. 3:16) Koya gona, e dodonu meda vakayagataka na ivakavuvuli vakaivolatabu me noda idusidusi. Dua na ivakavuvuli va qori e tiko ena Vosa Vakaibalebale 18:13: “O koya sa vosa e na ka ni sa bera ni rogoca, sa ka lialia vua ka sa ka me madua kina.” Nira vosa gona na qase vua e dua e beitaki ena cala bibi, ena vinakati mera vaqaqa vinaka me rawa nira kila kece na kena dina. (Vkru. 13:14) Ena qai rawa kina mera veidusimaki “ena ka e dodonu.”
19 E vakaroti ira tale ga na qase ni ivavakoso na Vosa ni Kalou mera veivakadodonutaki ena “yalomalua.” (Wilika 2 Timoci 2:24-26.) Io, ena rairai vakarogorogocataka na yaca i Jiova e dua qai vakararawataki ira era sega ni cala. Ia ke cudru e dua na qase ni veivakasalataki, ena sega ni vukei koya e cala. Nira vakatotomuria na qase ‘na yalovinaka ni Kalou,’ era na rairai uqeti koya e cala me veivutuni.—Roma 2:4.
20. Na ivakavuvuli cava mera muria na itubutubu nira dusimaki luvedra?
20 Nira tuberi luvedra na itubutubu “ena ivakavuvuli kei na ivakasala i Jiova,” e dodonu mera vakayagataka na iVolatabu. (Efeso 6:4) E sega ni dodonu me totogitaki luvena tagane o tama ni sega mada ga ni rogoca na itukutuku kece me baleta na ka a cakava o luvena. E sega tale ga ni dodonu mera daucudru katakata na vuvale vaKarisito. ‘O Jiova e dau yalololoma qai dau veinanumi,’ mera vakaraitaka tale ga na itovo qori o ira e nodra itavi mera dusimaki luvedra.—Jeme. 5:11.
ILOLOMA TALEI I JIOVA VEI KEDA
21, 22. Na malanivosa cava ena Same 119:97-104 e vakamacalataka vinaka na nomu rai me baleta na Vosa i Jiova?
21 A vakaraitaka e dua na turaga yalodina na vuna e taleitaka kina na lawa i Jiova. (Wilika Same 119:97-104.) Na nona vulica na lawa qori, e rawata kina na vuku, yalomatua kei na kilaka. Nona muria na kena ivakasala e vukei koya me kua ni cakava na ka ca ena vakararawataki ira eso tale. E marautaki qai veivakacegui na nona vulica na iVolatabu. Ni yaga vakalevu ena nona bula na ivakasala e vakarautaka na Kalou, a vakadeitaka kina me talairawarawa vua.
22 Vakacava o doka na “iVolatabu kece”? Na iVolatabu ena vakaukauataka na nomu vakabauta ni na vakayacora na Kalou na nona inaki. Na kena ivakasala uqeti vakalou ena taqomaki iko mai na valavala ca ena rawa ni tini ena mate. Ni o vakamacalataka tale ga vakamaqosa, o rawa ni vukei ira tale eso ena sala ni bula, mera qai muria tiko ga. Meda vakayagataka vinaka mada ga na “iVolatabu kece” nida qarava tiko na noda Kalou vuku qai dauloloma o Jiova.
b Kena ivakaraitaki, e dau taroga o Jisu ni vakavulici ira eso tale: “Na cava oni nanuma?” Sa qai dau waraka na kena isau.—Maciu 18:12; 21:28; 22:42.
c E veivakayaloqaqataki vakalevu na ivola i Paula me baleta na valuti ni gagadre ca. (Roma 6:12; Kala. 5:16-18) E veiganiti kina meda tukuna ni a bulataka sara ga o Paula na nona ivakasala.—Roma 2:21.