Vunautaka na iTukutuku Vinaka Ena Lomadei

¹ Ena imatai ni senitiuri, a vakaroti iratou nona tisaipeli o Jisu Karisito me ratou vunautaka na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou, me ratou ‘qisi ira tale ga mera tisaipeli na leweniveivanua kece ga.’ (Maciu 24:14; 28:19, 20, VV) Era taura vakabibi na iVakadinadina i Jiova na ivakaro oqo, me qai yacova mai na icavacava ni ika20 ni senitiuri, e sa tubu na iwiliwili ni mataveitacini vakarisito ina sivia e 5,900,000 na tisaipeli ena 234 na matanitu. Sa dua dina na veivakacaucautaki levu vua na Tamada vakalomalagi!

² Oqo, eda sa vavaca na ika21 ni senitiuri. Na keda meca e tu vakarau ena veigauna me saga me vakaleqa na noda cakacaka bibi duadua, oya na vunautaki ni Matanitu ni Kalou kei na veivakatisaipelitaki. E vakayagataka na idre ni vuravura oqo me vagolei keda tani, me taura noda gauna, me vakaocai keda tale ga ena levu na ka e sega na betedra. Eda na sega ni vakalaiva me lewa na noda bula na ivakarau ni veika ni gauna oqo, eda vakaraitaka ga mai na Vosa ni Kalou na ka e bibi duadua​—meda cakava na loma ni Kalou. (Roma 12:2) Kena ibalebale oya meda muria na ivakaro ena iVolatabu e kaya meda ‘vunautaka na vosa ena gauna vinaka kei na gauna ca, da qai vakayacora sara na ka eda sa lesi kina meda italatala.’​—2 Tim. 4:2, 5.

³ Saga Mo Lomadei: Na lotu Vakarisito e dodonu me ‘tudei ena yalomatua kei na lomadei ena nona muria taucoko na loma ni Kalou.’ (Kolo. 4:12, VV) Na vosa “lomadei” e vakaibalebaletaki ena “vakabauta dei; nona sega ni yavalati rawa e dua.” Nida lotu Vakarisito, e dodonu me dei e lomada ni na sega ni daro na vosa ni yalayala ni Kalou, vaka kina nida sa bula sara tu ga oqo ena gauna ni ivakataotioti. Dodonu me dei noda vakabauta me vakataki koya ga na yapositolo o Paula ni a kaya ni itukutuku vinaka “sai koya oqo na kaukauwa ni Kalou.”​—Roma 1:16.

⁴ Na Tevoro e vakayagataki ira na tamata ca kei ira na dauveivakacalai era sa vakacalai tale tu ga, mera temaki ira kina na tani, mera vakacalai ira tale ga. (2 Tim. 3:13) Nida sa vakasalataki oti ena tikina oqo, e bibi meda saga me dei e lomada nida sa taukena tu na ka dina. Eda sega kina ni vakalaiva na lomaocaocataki ni bula me kauta laivi na noda yalogu, meda vakaliuca tiko ga na veika e baleta na Matanitu ni Kalou. (Maciu 6:33, 34) Eda sega tale ga ni via raica vakamamada na gauna bibi eda bula tu kina oqo, meda nanuma beka ni se yawa sara na icavacava ni ivakarau ni veika ni gauna oqo. Sa voleka sara. (1 Pita 4:7) Eda na nanuma beka ni sa sega soti ni yaga na vakatetei ni itukutuku vinaka ena so na vanua baleta ni sa cakacakataki vakawasoma, ia e dodonu ga me kua ni mudu noda veivakasalataki.​—Isik. 33:7-9.

⁵ Na taro bibi ena iotioti ni veisiga oqo: ‘Au taura vakabibi na ivakaro i Jisu meu tuberi ira e so mera tisaipeli? Niu vunautaka na itukutuku vinaka, e laurai vei au ni sa dei tu e lomaqu ni ka dina na Matanitu ni Kalou? Au dau guta meu vakaitavi ena kena levu duadua au rawata ena cakacaka ni veivakabulai oqo?’ Ni sa dede mai noda bula voli ena iotioti ni veisiga, e dodonu meda qarauna na noda vunau kei na veivakavulici. Nida vakayacora oqo, eda na bula kina o keda kei ira na rogoci keda. (1 Tim. 4:16) Na cava beka e rawa nida cakava kece me dei kina e lomada nida italatala?

⁶ Vakatotomuri Ira na Kai Cesalonaika: E kaya na yapositolo o Paula me baleti ira na mataveitacini mai Cesalonaika ni vakasamataka tiko na nodra dau cakacaka vakaukaua: “Ni keitou a sega ni kauta yani vei kemuni na i Tukutuku Vinaka e na vosa wale ga, ia e na kaukauwa ga kei na Yalo Tabu, kei na neitou sa vakadinadinataka e na vu ni yalo i keitou ni sa i tukutuku dina. Ko ni kila vinaka tiko na i vakarau ni neitou bula e na gauna keitou a sa tiko vata kina kei kemuni. Keitou a cakava vaka ko ya mo ni kila vinaka cake kina. Ko ni a mani vakadamurimuri keitou ka vakadamurimuria vaka tale ga kina na Turaga. Ka dina ga ni ko ni a vakararawataki vakalevu kina, ia ko ni sa vakabauta na i tukutuku e na reki sa vu mai vua na Yalo Tabu.” (1 Ces. 1:5, 6, VV, neitou na matanivola kala.) Io, e vakacaucautaki ira na lewe ni ivavakoso mai Cesalonaika o Paula baleta nira vunau ena yalogu ra qai vunau mai vu ni yalodra se ra vunau ena lomadei, e dina nira sotava na veika dredre. Era rawata vakacava oqo? Era vuli vakalevu mai na yalogu kei na lomadei ni yapositolo o Paula kei ira na nona itokani. Ena sala cava?

⁷ E laurai votu ena bula i Paula kei ira nona itokani dau veilakoyaki ni tu vei ira na yalo ni Kalou, era vakabauta tale ga mai vu ni yalodra na ka era vakavulica. Ni bera ni rau yacovi Cesalonaika mai o Paula kei Sailasa, erau a vakacacani sara vakaca mai Filipai. Erau sega mada ga ni veilewaitaki, ia erau kanakuita, rau lokamutaki, rau vesuraki tale ga. E sega ga ni vakamalumalumutaka nodrau vunautaka na itukutuku vinaka na veika dredre erau sotava. Na kaukaua ga ni Kalou erau tasere kina, mai lotu Vakarisito tale ga kina na ivakatawa ni valeniveivesu, nona vuvale, vakatarai tale ga me rau tomana tiko nodrau cakacaka o rau na rua oqo.​—Caka. 16:19-34.

⁸ Ena kaukaua ni yalo ni Kalou, e yaco rawa kina i Cesalonaika o Paula. E kea, e lai oga kina o koya me qaravi koya ga, qai vakarabailevutaka nona vakavulica na ka dina vei ira na kai Cesalonaika. E sega ni tu vakasuka me tukuna na itukutuku vinaka ena gauna veiganiti kece. (1 Ces. 2:9) E tarai ira sara ga vakalevu na lewenivanua na vunau i Paula ena lomadei, ni yaco sara ga mera biuta nodra qaravi matakau e so mera mai qarava na Kalou dina o Jiova.​—1 Ces. 1:8-10.

⁹ Na veivakacacani e sega ni vakayalolailaitaki ira na vakabauta vou ena nodra vunautaka na itukutuku vinaka. Ena nodra marautaka nodra vakabauta vou, lako vata kei na nodra vakadeitaka me nodra na kena veivakalougatataki tawamudu, e gu kina na lomadra na kai Cesalonaika mera kacivaka yani na ka dina era a ciqoma ena yalo e marau. Dua na ka na bula ni ivavakoso, bau lai tete kina na itukutuku ni nodra vakabauta kei na gugumatua ina veivanua tale e so vakamasitonia, kei Akaia sara mada ga. Ni qai vola o Paula na imatai ni nona ivola vei ira mai Cesalonaika, sa kilai vinaka tu na nodra ivakaraitaki vinaka. (1 Ces. 1:7) Sa dua na ivakaraitaki vinaka!

¹⁰ Uqeti Ira Nodra Lomana na Kalou Kei Ira na Tamata: Na cava meda cakava meda ucui ira kina mai Cesalonaika, meda vunautaka tiko ga kina ena lomadei na itukutuku vinaka ena gauna oqo? A tukuna me baleti ira o Paula: “E sega ni mudu na neitou vakananuma . . . na nomuni vakavatukanataka na nomuni vakabauta, na nomuni cakacaka vagumatua e na vuku ni nomuni loloma.” (1 Ces. 1:3, VV, neitou na matanivola kala.) E macala vakasigalevu ni titobu sara ga na nodra lomana na Kalou o Jiova, kei ira na tamata era vunau vei ira. Na loloma vata tale ga oqo e uqeti Paula kei ira nona itokani mera solia vei ira mai Cesalonaika ‘na itukutuku vinaka ni Kalou, ia e sega ni o koya wale ga oya, a nodra bula talega.’​—1 Ces. 2:8.

¹¹ Vei keda tale ga, na titobu ni noda lomani Jiova kei na noda lomani ira na wekada ena uqeti keda meda via vakaitavi ena kena levu eda rawata ena cakacaka vakavunau e sa vakacolata vei keda na Kalou. Ni tu vei keda na loloma vaka oqori, eda na raica ni noda icolacola soli vakalou meda vakatetea yani na itukutuku vinaka. Ena noda vakananuma ena vakavinavinaka na veika kece sa cakava vei keda o Jiova ena nona vakamuai keda ina “bula dina,” ena uqeti na lomada meda tukuna vei ira na tani na ka dina totoka eda sa vakabauta mai vu ni lomada.​—1 Tim. 6:19.

¹² Nida vakaogai keda tiko ena cakacaka vakavunau, e dodonu me tubu tiko ga na noda lomani Jiova kei na noda lomani ira na wekada. Ke yaco oqo, ena gu na lomada meda vakaitavi vakalevu ena cakacaka vakavunau e veivale, meda vakaitavi tale ga ena so tale na iwalewale ni vunau e rawa nida vakaitavi kina. Eda na vakayagataka na gauna veiganiti meda vunau kina vei ira na wekada, o ira eda tiko veitikivi, kei ira noda veikilai. Dina ni levu era na cata na itukutuku vinaka eda kacivaka, e so era na via tarova noda kacivaka na itukutuku ni Matanitu ni Kalou, eda na vakila ga e lomada na marau levu. Ena vuku ni cava? Baleta nida kila nida sa solia noda vinaka taucoko ena noda vunautaka na Matanitu ni Kalou kei na noda vukei ira na tani mera rawata na bula. Ena qai vakalougatataka na noda sasaga o Jiova meda kunei ira na yalomalumalumu. De na bikai keda mai na veivakatovolei e vuqa, ena saga tale ga o Setani me vakaseavutaka noda marau, ia eda na lomadei tiko ga eda na sega tale ga ni yavalati rawa ena noda yalogu ni vunau vei ira na tani. Nida dui cakava na noda itavi, ena lai yaco kina noda ivavakoso me ivavakoso gugumatua me vaka na ivavakoso mai Cesalonaika.

¹³ Kua Vakadua ni Soro ni O Vakatovolei: E bibi meda dau lomadei nida vakararawataki. (1 Pita 1:6, 7, VV) A vakamatatataka o Jisu vei iratou nona tisaipeli ni kevaka eratou muri koya, eratou na “cati vei ira na lewe ni veivanua kecega.” (Maciu 24:9) Erau vakadinadinataka oqo o Paula kei Sailasa ni rau tiko mai Filipai. E tukuni ena Cakacaka wase 16 (VV), ni rau a bala ena boto ni valeniveivesu o Paula kei Sailasa, rau qai lai vesuraki tu kina. E dau rumu lala na rumu ni valeniveivesu levu, ra qai yatuni ena tadrua ni pasese, rawa ni cila e loma na rarama, liwava tale ga na cagi. Ia, na rumu ena boto ni valeniveivesu e buto vakadua sara tu ga, qai lailai sara na cagi bulabula e curu rawa kina. Rau lai vosota toka gona o Paula kei Sailasa na butobuto, katakata, kei na iboi vakasisila. Vakasamataka mada, na mosi erau na vakila ni rau vesuraki tu me vica vata na aua, qai mai dradra tu yani na dakudrau ena levu ni nodrau warolaki!

¹⁴ Ena veika rarawa erau sotava o Paula kei Sailasa, erau a yalodina tu ga. Na nodrau lomadei e vakaukauataki rau me rau qaravi Jiova veitalia ga na ka erau na sotava. E laurai na nodrau lomadei ena tikina 25 ni wase 16, e tukuni kina ni o Paula kei Sailasa erau “masu ka laga sere vua na Kalou.” Me cava tale, dina ni rau lai vesu tu ena boto ni valeniveivesu, erau nuidei tu ga ni na vakadonui rau na Kalou. Erau vakaraitaka oqo ena nodrau lagasere vakadomoilevu, ra lai rogoca sara mada ga kina na domodrau na vo ni kaivesu! Meda lomadei tale ga o keda ena gauna oqo ni vakatovolei noda vakabauta.

¹⁵ E sega ni caka rawa na levu ni ka ni veivakatovolei e binia mai vei keda o Setani. Vei ira e so, era na vakacacani beka mai vei ira na nodra lewenivuvale. Levu na tacida era veilewaitaki. E rawa ni sotavi tale ga na nodra veivakacacani na vukitani. E tu na icolacola vakailavo, lako vata kei na lomaocaocataki ni bula e veisiga. O ira na itabagone era vakatovolei ena veimurimuri e koronivuli. Eda na vosota vakacava na veika oqo da qai qaqa tiko ga? Na cava e vinakati meda lomadei tiko ga kina?

¹⁶ Na kena e bibi duadua oya meda saga meda volekati Jiova tiko ga. Ni rau vesu tu e boto ni valeniveivesu o Paula kei Sailasa, erau a sega ni vakayagataka na gauna oya me rau vakayatuyatutaka kina na veika dredre erau sotava tiko, se me rau vakalomalomani rau. Erau torovi koya ga na Kalou ena masu rau qai vakacaucautaki koya ena sere. Ena vuku ni cava? Baleta ni rau volekati koya na Tamadrau vakalomalagi. Erau kila ni rau sotava tiko na veika rarawa ena vuku ni ivalavala dodonu, erau kila tale ga ni nodrau bula e tiko ga ena qeteqete ni liga i Jiova.​—Same 3:8.

¹⁷ Nida sotava na veika rarawa ena gauna oqo, e dodonu tale ga meda rai vei Jiova. E vakauqeti keda na lotu Vakarisito o Paula meda ‘vakatakila vua na Kalou na noda kerekere ena masu. Ia na vakacegu ni Kalou, sa uasivia na ka kecega e kilai rawa, ena vakataudeitaka na yaloda kei na lomada.’ (Fpai. 4:6, 7) Eda lomavakacegu meda kila ni o Jiova ena sega ni vakalaiva meda sotava duadua na veika rarawa! (Aisea 41:10) Ena dau tu vata kei keda ena veigauna kece ke da qaravi koya tiko ga mai vu ni lomada.​—Same 46:7.

¹⁸ E dua tale na sala eda na lomadei tiko ga kina oya na noda vakaogai keda tiko ga ena cakacaka i Jiova. (1 Kor. 15:58) Erau a bala i valeniveivesu o Paula kei Sailasa ni rau a oga voli ena nodrau vunautaka na itukutuku vinaka. Erau sa muduka beka nodrau cakacaka vakavunau ena vuku ni veika dredre erau sotava? Sega, erau vunau tiko ga, ni rau tiko sara mada ga e valeniveivesu, ni rau sere, erau lako tale i Cesalonaika ina nodra valenisoro na Jiu me rau lai “vakamacala vei ira mai na i Vola Tabu.” (Caka. 17:1-3, VV) Ke dei noda vakabauti Jiova da qai sega ni vakabekataka nida sa kila tu na ka dina, ena sega ni dua na ka ena rawa ni “tawasei keda mai na loloma ni Kalou, sa yaco e na vuku i Karisito Jisu na noda Turaga.”​—Roma 8:35-39.

¹⁹ Nodra iVakaraitaki na Lomadei Ena Gauna Oqo: E levu sara tu na ivakaraitaki vakasakiti ena gauna oqo era vakataki Paula kei Sailasa ena nodra lomadei. E dua na ganeda yalewa a bula ena keba ni veivakararawataki na Auschwitz, e kaya me baleta na nodra vakabauta tabuyavala kei na nodra lomadei na tacida kei na ganeda ena vanua oya: “Dua na siga ni keimami vakatarogi tiko, sa qai vakadodonu mai vei au e dua na ovisa, qumia tu mai na ligana ena nona rarawa. ‘Na cava tale me keimami cakava?’ e vosa vakacudrucudruya mai. ‘Ni keimami qaqauraki kemuni e sega ni dua na ka vei kemuni. Ni keimami balati kemuni i valeniveivesu, oni sega ni milamila vakalailai kina. Ni keimami vakauti kemuni ina keba ni veivakararawataki, oni sega ni leqataka. Ni keimami vakatauca na kemuni itotogi mo ni mate, oni wavu welewelei tu ga. Na cava tale me keimami cakava?’” E vakayaloqaqataki keda dina nida raica na nodra yalodina na veitacini ena ituvaki dredre sara vaka oya! O ira oqo era dau rai vei Jiova me vukei ira mera vosota.

²⁰ Sega ni vakabekataki nida nanumi ira tale ga e levu na tacida lomadei ena veicacati vakawa e yaco ena vica na yabaki se qai oti toka ga oqo. So na gauna e dau leqataki na nodra bula na tacida era liutaka na cakacaka, ia era dau vakadeitaka ga mera vakani tiko ga vakayalo na tacida kei na ganeda. Era lomadei kece o ira oqo, qai dei tu na lomadra ni ‘iyaragi kece ga ena caka me kedra ena sega ni yaco.’​—Aisea 54:17.

²¹ Levu na tacida kei na ganeda e sega ni vakabauta na watidra, ia era vakaraitaka tiko ga na vakabauta e dei kei na vosota. E dua na tacida tagane mai Guadeloupe e vakacacani koya sara vakaca na watina yalewa e sega ni vakabauta. Me rawa ni vakayalolailaitaki watina tagane, me tarovi koya tale ga me kua ni lako ina soqoni, sa qai dau sega ni via vakasaqa kena o yalewa, se savasava, yayani, se me botana na nona isulu. So na gauna e dau dede sara ga na nona sega tu ni via vosa vua o yalewa. Ia, ni vu mai lomana na tacida tagane oqo nona qaravi Jiova kei na nona dau kere veivuke vua ena masu, e vosota rawa kina na ka kece oqo. Me vakacava na kena dede? Rauta ni 20 na yabaki​—oti sa qai veisau o watina. Io, e marau dina na tacida tagane oqo ni mai vakabauta o watina na yalayala ni Matanitu ni Kalou.

²² Kena itinitini, meda kua ni guilecava nodra lomadei na tacida kei na ganeda gone era lai vuli e veisiga, ra vakila tale ga na idre ni veimurimuri. Ena vuku ni idre ni veimurimuri e koronivuli, e kaya kina e dua na iVakadinadina yalewa gone: “Ni o tiko e koronivuli, era na vakauqeti iko kece ga mo bau cakava tu e so na ka e veicalati. Era na dokai iko vakalevu cake na vo ni gone ke o dau be.” Io, era sotava na itabagone e levu sara na ka dredre! E dodonu me dei na lomadra mera vosota rawa kina na ka ni veivakatovolei.

²³ Era ivakaraitaki vinaka e levu na itabagone ena nodra vosota tiko ga na veika dredre era sotakaya. Me vaka mada e dua na tacida yalewa lailai oqo mai Varanise. Dua na siga ni oti na vakasigalevu, ra mai vakasaurarataki koya e so na gonetagane me reguci ira, ia e qai masu, vakaraitaka tale ga vei ira na gonetagane oya na nona sevaka, ra mani biuti koya. E muri, e qai lesu mai e dua vei ira na gonetagane me mai tukuna vua ni doka vakalevu nona yalodoudou. Mani vakamacala vinaka sara vua na goneyalewa oqo, vakamacalataka na Matanitu ni Kalou kei na ivakatagedegede cecere e vinakata o Jiova vei ira na via tauca na veivakalougatataki ni nona Matanitu. Ena yabaki e tiko kina e koronivuli, e dau vakamacalataka nona vakabauta vei ira nona lewenikalasi.

²⁴ E ka dokai meda dua vei ira e vakayagataka o Jiova me tukuna ena lomadei na lomana! (Kolo. 4:12) Kena ikuri, eda kalougata ni rawa nida vakadinadinataka raraba na noda yalodina ni ravuti keda na keda meca e vaka na laione, o Setani na Tevoro. (1 Pita 5:8, 9) Kua ni guilecava ni sa vakayagataka tiko o Jiova na itukutuku ni nona Matanitu me vu ni bula vei ira na vunautaka kei ira na rogoca. Meda vakaraitaka mada ga ena noda vakatulewa e veisiga kei na noda ivakarau ni bula nida vakaliuca na Vosa ni Kalou. Meda vunautaka tiko ga na itukutuku vinaka ena lomadei!