1924​—Duanadrau na Yabaki sa Oti

ERA TARA NA SITESENI NI RETIO

E sivia ni dua na yabaki nodra saga tiko na tacida e Peceli mera tauyavutaka na siteseni ni retio na WBBR e Staten Island, e Niu Yoka. Nira samaka oti na vanua qori, era tara e dua na valelevu mera tiko kina na tamata cakacaka kei na dua tale na vale me maroroi kina na iyaya. Ni sa oti na tarataravaki, era biuta vata na tacida na misini me rawa nira kakaburaki. Ia e vinakati me wali mada eso na leqa.

Era kaya na tacida ni dredre me vakaduri na duru levu me vesuka na biaulivaliva (antenna). E vinakati me vakaliligi na duru qori, e 91 na mita na kena balavu ena maliwa ni rua na kau e 61 na mita na kedrau cere. Ratou tovolea ena imatai ni gauna, e sega ni rawa. Nira nuitaka na veivuke i Jiova sa qai rawa na nodra sasaga. E kaya o Calvin Prosser, e vakaitavi ena cakacaka qo: “Ke a rawa na imatai ni neitou sasaga, a rawa sara ga ni keitou dokadokai keitou.” Era vakavinavinakataki Jiova ga na tacida qori, ia e dua tale na leqa.

E vou na kakaburaki ena retio, e dredre tale ga me voli na kena iyaya. Era vakayagataka na tacida eso na kena iyaya e toka voleka ga e sa tara oti tu. A sega ni voli e dua na gusunivosa, ia era vakayagataka ga na gusunivosa ni talevoni. Ena dua na bogi ena Feperueri, eratou nanuma na tacida mera tovolea na iyaya era sa tu rawa. E vinakati me kaburaki e dua na porokaramu, era mani lagata eso noda sere ni lotu. Dua vei ira na tacida o Ernest Lowe, e talanoataka e dua na ka lasa e yaco ena siga ya. E kaya nira lagasere tiko na tacida, e qiri yani o Judge Rutherfordb ni rogoca nodra lagasere ena nona retio e Brooklyn, rauta ni 25 na kilomita na kena yawa.

E kaya o Brother Rutherford: “Bokoca na ka qori. Dou sa vaka na rorogo ni vusi!” Era madua na tacida, era bokoca sara na porokaramu. Ia era nuidei ni sa rawa ni tekivu na kakaburaki.

Na imatai ni kakaburaki ena ika24 ni Feperueri 1924, e kaya o Brother Rutherford ni na vakayagataki vakatabakidua na siteseni qo “me vakayacori na cakacaka e lesia vei ira na Mesaia.” E tukuna ni inaki ni siteseni qo “me vukei ira e levu mera kila na iVolatabu kei na bibi ni gauna eda bula tiko kina se mani lotu cava eda lewena se ivakavuvuli cava eda muria.”

E rawa vinaka na imatai ni kakaburaki. E vakayagataki tiko na siteseni na WBBR me 33 na yabaki, e nodra vanua ni kakaburaki na tamata i Jiova.

ERA YALOQAQA MERA VAKACALAI IRA NA ILIULIU NI LOTU

Ena Julai 1924, era soqoni vata na Gonevuli ni iVolatabu ena koroturaga o Columbus e Ohio. Era lako mai na veiyasa i vuravura mera rogoca na ivunau ena vosa vakaArapea, vakavalagi, Varanise, Jamani, Kirisi, Hungary, Itali, Lithuania, Poladi, Rusia, vosa ena yasayasa vakaScandinavia, kei Ukraine. E kaburaki ena retio eso na ivunau, e tuvanaki tale ga me volai ena niusiveva na Ohio State Journal na porokaramu ni soqo e veisiga.

Ena Lotulevu na ika24 ni Julai, e sivia ni 5,000 era lako ena cakacaka vakavunau. Era veisoliyaka e voleka ni 30,000 na ivola, e tauyavu tale ga e udolu na vuli iVolatabu. E vakatoka na Watch Tower na siga qo “me gauna marautaki duadua ena soqo.”

Ena Vakaraubuka na ika25 ni Julai, ena dua na ivunau nei Brother Rutherford, e yaloqaqa me wilika e dua na itukutuku mera vakacalai kina na liuliu ni lotu. E kaya ni o ira na daunipolitiki, iliuliu ni lotu kei ira na iliuliu ni bisinisi era “tarova tiko e levu mera vulica na ka dina me baleta na Matanitu ni Kalou ena vakayagataka na Kalou me vakalougataka na kawatamata.” E tukuna tale ga nira sega ni dina na tagane qori baleta “nira tokona na Matabose Makawa kei Vuravura, era kaya ni qori ‘na ivakarau ni nona veiliutaki na Kalou e vuravura.’” E vinakati gona mera yaloqaqa na Gonevuli ni iVolatabu mera vunautaka na itukutuku qori vei ira na lewenivanua.

E qai tabaki ena dua na ulutaga ena Watch Tower na yaga ni soqo: “Nira lesu na mataveitacini era tiko ena soqo e Columbus e vakaukauataki na nodra vakabauta . . . , era yaloqaqa mera vunau ke ra tusaqati mada ga.” E nanuma lesu o Leo Claus a tiko ena soqo qo: “Ni oti na soqo keimami marau me keimami kacivaka na itukutuku qo ena neimami yalava.”

Ena Okotova, era tekivu veisoliyaka na Gonevuli ni iVolatabu e vica vata na milioni na tikidua na Ecclesiastics Indicted, na itukutuku a wilika o Rutherford mera vakacalai kina na iliuliu ni lotu. Ena tauni lailai o Cleveland, Oklahoma e Merika, e oti totolo nona veisoliyaka o Brother Frank Johnson na tikidua, sa qai wawa tale me 20 na miniti me ratou mai vakavodoki koya eso na mataveitacini. E sega ni rawa ni wawa tu e matanalevu nira vaqarai koya tiko eso na tagane era sega ni taleitaka nona cakacaka vakavunau. E mani nanuma o Brother Johnson me vuni toka ena dua na valenilotu voleka. Ni lala tu na valenilotu, e biuta eso na tikidua ena iVolatabu nei talatala kei na idabedabe yadua. E totolo ga nona cakava qori oti e biubiu tale. Ni se vo tiko na gauna, e cakava tale ga qori ena rua tale na valenilotu.

E vakusakusa o Frank ina vanua me vodo kina. E lai vuni toka ena dua na igunugunu ni benisini, e qaqarauni me ratou kua ni raici koya na tagane ratou vaqarai koya tiko. E lako yani nodratou motoka na tagane qori, ia ratou sega ni raici koya. Oti qori ratou lako yani na tacida ratou vunau voleka toka e kea me ratou vakavodoki Frank, oti ratou lako sara.

E nanuma lesu e dua na tacida: “Ni keitou biuta mai na tauni, keitou sivita na tolu na valenilotu qori. Voleka nira le 50 era tucake tu ena mata ni valenilotu yadua. Eso era wilika na tikidua, so tale era taura cake tu me raica o talatala. Voleka sara ga ni keitou tobo! Ia keitou vakavinavinakataki Jiova ena nona veitaqomaki kei na nona veivuke me keitou vunau rawa, mera kua tale ga ni toboki keitou na meca.”

ERA VUNAU ENA YALOQAQA ENA SO TALE NA VANUA

Era yaloqaqa tale ga na Gonevuli ni iVolatabu mera vunau ena so tale na vanua. Ena vualiku kei Varanise, e vunau o Józef Krett vei ira na cakacaka ena qara ni koala era lako mai Poladi. A tuvanaki me dua na nona ivunau e kena ulutaga “The Resurrection of the Dead Soon” (“Sa Voleka na Veivakaturi”). Nira veisureti na tacida vei ira na lewe ni tauni, e dua na bete e vakaroti ira na lewe ni nona lotu mera kua ni tiko kina. E sega ni yaco na ka e nanuma. E sivia ni 5,000 era tiko ena ivunau ya, wili kina na bete! E qai sureta na bete qori o Brother Krett me vakamacalataka nona vakabauta, ia e sega ni vakadonuya. E veisoliyaka o Brother Krett na ivola kece e tu vua, ni levu e vunau kina era via kila eso tale na ka mai na Vosa ni Kalou.​—Emosi 8:11.

E Aferika, e vunautaka o Claude Brown na itukutuku vinaka e Gold Coast, nikua sa o Ghana. Na nona ivunau kei na ivola e veisoliyaka e tete totolo kina na itukutuku vinaka ena vanua qori. A tiko ena dua nona ivunau o Brother Brown o John Blankson, e vuli tiko me dau uli wainimate (pharmacist). E kila ni sa kunea na ka dina. E nanuma lesu o John: “Au marau sara ga niu kila na ka dina, au dau wasea tale ga e koronivuli.”

E vulica o John ni sega ni vakavulica na iVolatabu na Letoluvakalou. Dua na siga, e lako ena dua na valenilotu Jaji me taroga na bete me baleta na Letoluvakalou. E katakata o bete, vakatalai koya qai kailavaka: “O sega ni lotu vaKarisito, o iko na Tevoro. Lako tani eke!”

Ni yaco i vale o John, e volavola sara vua na bete, e sureti koya me vakamacalataka na Letoluvakalou e matanalevu. E tukuna o bete me lako o John ena ofisi ni qasenivuli liu ena koronivuli qori. E tarogi John o qasenivuli liu ke a volavola dina vua na bete.

E kaya o John: “Io saka.”

E vakarota o qasenivuli liu me vola o John e dua na ivola ni kere veivosoti vei bete. E mani vola o John:

“Kemuni saka, e kerei au o qasenivuli liu meu vola noqu kere veivosoti vei kemuni, au tu vakarau tale ga meu cakava qori, ia kevaka wale ga oni tukuna ni oni vakavulica tiko na ivakavuvuli lasu.”

E kurabui o qasenivuli liu qai taroga, “Blankson, qo sara ga na ka o via vola?”

“Io saka. Qori ga na ka au rawa ni vola.”

“O na vakatalai eke. O na sega ni rawa ni vuli tiko ga ke o vosabeca na bete ni lotu e tokona na matanitu.”

“Ia saka, . . . ni o vakavulici keimami qai sega ni matata eso na ka, vakacava me keimami taro?”

“Io, e rawa.”

“Qori ga na ka e yaco, saka. E vakavulica vei keimami na turaga ya na iVolatabu, au qai taroga e dua na taro. Ke sega ni sauma rawa, na cava meu vola kina vua e dua na ivola ni kere veivosoti?”

A sega ni vakatalai o Blankson. E sega tale ga ni volai na ivola ni kere veivosoti.

RA MARAU NA TACIDA MERA VAKALEVUTAKA NODRA CAKACAKA

E kaya na Watch Tower me baleta na ka e yaco ena yabaki qo: “Eda rawa ni duavata kei na ka e tukuna o Tevita: ‘Ni kemuni sa vauca na toloqu e na kaukauwa me ia nai valu.’ (Same 18:39) Dua dina na yabaki veivakauqeti qo, nida raica sara ga na liga ni Turaga . . . Era marau ni vunautaka na itukutuku vinaka . . . o ira na qarava na Kalou ena yalodina.”

Ena icavacava ni yabaki, era tuvanaka na tacida me dua tale na siteseni ni kakaburaki. E tara na siteseni qori volekati Chicago. E vakatokai me WORD (VOSA). Ena gauna qo e vakayagataki na misini ni kakaburaki e kaukaua sara na kena biaulivaliva me rawa nira rogoca kina e levu na itukutuku ni Matanitu ni Kalou ena veivanua yawa, me vaka ena vualiku kei Kenada.

Ena yabaki 1925, e vukei ira na tacida o Jiova mera kila na ibalebale vou ni Vakatakila wase 12. Eso era tarabe ena vuku ni kilaka vou qori, era sega kina ni via qaravi Jiova tiko ga. Ia eso tale era marau mera kila vinaka na ka e yaco mai lomalagi kei na ka e yacovi ira na tamata ni Kalou e vuravura.