E Levu na Loloma i Jiova

“Ko Jiova . . . sa levu na nona loloma.”​—SAME 145:8.

1. E vakacava na rabailevu ni loloma ni Kalou?

“SA LOLOMA na Kalou.” (1 Joni 4:8) Na vosa veivakauqeti oqo e vakaraitaka ni yavutaki ena loloma na veiliutaki i Jiova. O ira mada ga era talaidredre vua era vakila na yaga ni matanisiga kei na uca e vakarautaka mai vakayalololoma! (Maciu 5:​44, 45) Ena vuku tale ga ni nona lomana na tamata na Kalou, e rawa kina nira veivutuni na kena meca, mera saumaki vua, mera bula tawamudu. (Joni 3:​16) Ia, sa voleka ni vakarusa o Jiova na vuravura ca nikua me rawa nira marautaka kina o ira era lomani koya na bula tawamudu ena vuravura vou ni yalododonu.​—Same 37:9-11, 29; 2 Pita 3:13.

2. E dau lomani ira vakacava o Jiova era yalataki ira vua?

² O Jiova e dau lomani ira dina nona dausokalou. Na loloma vaka oqo e vakamacalataki ena vosa vakaiperiu e vakadewataki me “yalololoma,” se “loloma dina.” Dua na ka nona dau qoroya o Tui Tevita e Isireli makawa nona yalololoma na Kalou. Ena veika a sotava kei na nona dau vakananuma na veika e cakava na Kalou vei ira tale e so, e lagata rawa kina o Tevita: “Ko Jiova . . . sa levu na nona loloma [“yalololoma,” NW].”​​—Same 145:8.

Kilai na Tamata Yalodina ni Kalou

3, 4. (a) O cei o ira na tamata yalodina i Jiova e tukuni ena Same 145? (b) Era ‘vakavinavinakataka’ vakacava na Kalou nona tamata yalodina?

³ E kaya na tina i Samuela, o Ana, me baleta na Kalou o Jiova: “Ena maroroya ko koya na yavadra na nona tamata yalosavasava [“yalodina,” NW].” (1 Samuela 2:9) O cei o ira na tamata “yalodina” oqo? E sauma o Tui Tevita ni oti nona vakacerecereya na itovo vakasakiti i Jiova: “Ka ra sa vakavinavinakataki kemuni na nomuni tamata yalododonu [“yalodina,” NW].” (Same 145:10) O na rairai vakasamataka se na vakavinavinakataka vakacava na Kalou na tamata. Era cakava oqo ena nodra vakacaucautaki koya se na nodra tukuna na ka vinaka me baleti koya.

⁴ O ira na tamata yalodina i Jiova era kilai nira dau tukuna na veika vinaka me baleti koya. Ena gauna ni nodra veigadivi kei na soqoni vakarisito, na cava e dau usutu ni nodra veivosaki? Me cava tale, na Matanitu i Jiova! Era duavata na tamata yalodina ni Kalou kei na vakasama i Tevita, ni a lagata: “Era sa vosataka na kena totoka ni nomuni matanitu [nei Jiova], ka veivosakitaka na nomuni kaukauwa.”​​—Same 145:11.

5. Eda kila vakacava ni o Jiova e dau kauaitaki ira nona tamata yalodina era dau tukuna na ka vinaka me baleti koya?

⁵ E dau kauaitaka beka o Jiova nira vakacaucautaki koya nona tamata yalodina? Io, e dau rogoca na ka era kaya. Ena parofisai me baleta na sokalou dina ena noda gauna, a vola kina o Malakai: “Sa ra qai dauveivosaki vakataki ira ko ira era sa rerevaki Jiova: a sa vakarorogo ko Jiova, ka rogoca, a sa volai e dua nai vola ni veivakananumi e matana e na vukudra era rerevaki Jiova, ka vakananuma na yacana.” (Malakai 3:​16) E vakamarautaki Jiova dina nira dau tukuna na nona vinaka na nona tamata yalodina, e dau nanumi ira tale ga.

6. Na cakacaka cava eda rawa ni kilai ira kina na tamata yalodina ni Kalou?

⁶ Era kilai tale ga na tamata yalodina i Jiova ena nodra yaloqaqa kei na nodra vakaliuliu ni vosa vei ira era sega ni qarava na Kalou dina. Io, o ira na tamata yalodina ni Kalou era dau “vakarogoya vei ira na luve ni tamata na nona cakacaka kaukauwa, kei na lagilagi vakaturaga ni nona matanitu.” (Same 145:12) O dau qara qai dau vakayagataka vinaka na gauna mo vosa kina vei ira era lecava na veiliutaki i Jiova? E sega ni vaka na veiliutaki vakatamata sa ra voleka ni vakarusai na nona matanitu, ni na sega ni rusa rawa. (1 Timoci 1:​17) E vinakati vakatotolo mera kila ra qai tokona na tamata na veiliutaki tawavakaiyalayala i Jiova. A lagata o Tevita: “A nomuni matanitu sa tiko ga e na veigauna kecega ka sega ni mudu, ka sa yacova nai tabatamata kecega na nomuni lewa.”​​—Same 145:13.

7, 8. Na cava a yaco ena 1914, kei na cava na ivakadinadina ni sa veiliutaki tiko o Jiova ena vuku ni Matanitu i Luvena?

⁷ Me tekivu mai na 1914, sa votu e dua tale na vuna levu me kacivaki kina na veiliutaki i Jiova. Ena yabaki oya, a tauyavutaka kina na Kalou na Matanitu i koya na Mesaia, qai kena Tui, o Jisu Karisito na Luve i Tevita. A vakayacora gona o Jiova nona yalayala, ni na sega ni mudu na veiliutaki i Tevita.​​—2 Samuela 7:​12, 13; Luke 1:​32, 33.

⁸ Na ivakadinadina ni sa veiliutaki tiko o Jiova ena vuku ni Matanitu i Luvena, o Jisu Karisito, e kilai mai na vakayacori ni ivakatakilakila ni nona tiko tawarairai o Jisu. Na tikina kilaitani duadua ni ivakatakilakila oya na cakacaka a tukuna vakailiu o Jisu era na cakava na tamata yalodina kece ni Kalou: “[E]na vunautaki mada na i Tukutuku Vinaka ni matanitu ki na vuravura taucoko, me i vakadinadina ki na veivanua kece ga, sa na qai yaco mai na i vakataotioti.” (Maciu 24:​3-​14, VV) Ena nodra vakayacora tiko ena gugumatua na parofisai oqo na tamata yalodina ni Kalou, sa ra mai vakaitavi tale ga kina e sivia e ononamilioni na tagane, yalewa, kei na gone ena cakacaka ena sega ni tokaruataki. Sa voleka oqo mera vakawabokotaki o ira kece era saqata na Matanitu i Jiova.​​—Vakatakila 11:​15, 18.

Yaga ni Veiliutaki Cecere i Jiova

9, 10. E duidui vakacava o Jiova mai vei ira na iliuliu vakatamata?

⁹ Ke da lotu Vakarisito yalayala oti, na noda veiwekani kei na Turaga Sau o Jiova ena yaga vakalevu vei keda. (Same 71:5; 116:12) Me kena ivakaraitaki, nida rerevaka na Kalou da qai cakava na ka e dodonu, eda na marautaka kina nona veivakadonui da qai voleka vakayalo vua. (Cakacaka 10:​34, 35; Jemesa 4:8) Na kena veibasai, o ira na veiliutaki vakatamata era dau veimaliwai ga kei ira na tamata rogo, me vaka na iliuliu ni mataivalu, daunibisinisi vutuniyau, se tamata kilai ena qito se veivakamarautaki. Oqo na ka e kaya e dua na iliuliu ni matanitu rogo ena niusiveva ni Aferika na Sowetan, me baleta na yasana dravudravua ena nona vanua: “Au kila na vuna e levu vei keda e sega ni dau via lakova na vanua dravudravua vaka oqo. Baleta ga nida vakalecalecava nira tu dina na ituvaki vaka oqo. E ca neimami lewaeloma qai keimami madua tale ga ni draivataka na [motoka] sau lelevu.”

¹⁰ E tiko ga e so na iliuliu vakatamata era dau kauaitaka na nodra bula na lewenivanua era vakarurugi ena nodra veiliutaki. Ia e levu vei ira na iliuliu yalovakaturaga oqo era sega ni veikilai vinaka kei na lewenivanua era liutaka. E rawa nida taroga: E tiko beka e dua na iliuliu e dau kauaitaki ira kece era vakarurugi vua ena nona vukei ira totolo nira sotava yadua na leqa? Io, e tiko. A vola o Tevita: “Sa tokoni ira kecega era sa bale ko Jiova, ka sa vakatudonutaki ira kecega era sa vakalairoro.”​​—Same 145:14.

11. Na veivakatovolei cava era sotava na tamata yalodina ni Kalou, ia era vukei vakacava?

¹¹ Levu sara na veivakatovolei kei na rarawa era sotava na tamata yalodina ni Kalou o Jiova nira ivalavala ca ra qai bula tu ena vuravura e tiko ena kaukaua i Setani, “na vu-ni-ca.” (1 Joni 5:​19; Same 34:19) Era vakacacani na lotu Vakarisito. E so era vakaleqai nira tauvimate bibi se mate na wekadra voleka. So tale ga na gauna, na nodra cala na tamata yalodina i Jiova e vakavuna mera “vakalairoro” ena yalolailai. Ia se mani veivakatovolei cava era sotava, e dau tu vakarau o Jiova me vakacegui ira qai vakaukauataki ira yadua vakayalo. E vaka tale ga oqo nona lomani ira era vakarurugi vua na Tui o Jisu Karisito.​​—Same 72:​12-​14.

Kakana Veiganiti ena Kena Gauna

12, 13. E kauaitaka vakacava o Jiova na veika mera bula kina “na ka bula kecega”?

¹² Ena nona yalololoma, e vakarautaka kina o Jiova vei ira nona tamata na ka kece era gadreva. E okati e ke na nodra vakacegui ena kakana. A vola o Tui Tevita: “Sa rai vei kemuni [Jiova] na matadra na ka kecega; ia ko ni sa solia vei ira na kedra kakana e na gauna e dodonu kina. O ni sa dedeka na ligamuni, ka vakamamautaka na ka bula kecega e na ka era gadreva.” (Same 145:​15, 16) Ena gauna dredre sara mada ga, e rawa ni moica o Jiova na ituvaki me tiko kina ena “siga yadua na kakana” me baleti ira nona tamata yalodina.​​—Luke 11:3; 12:​29, 30.

¹³ E kaya o Tevita nira na vakacegui “na ka bula kecega.” E okati e ke na manumanu. Ke ra sega na kau ni vanua kei na kau e waitui, ena sega na cagi bulabula se na kakana mera kania na manumanu e wai, manumanu vuka, kei na manumanu e vanua. (Same 104:14) Io, e raica o Jiova mera vakacegui kece ena ka era gadreva.

14, 15. E vakarautaki vakacava nikua na kakana vakayalo?

¹⁴ Ia, na tamata e sega ni vaka na manumanu, ni tiko nona gagadre vakayalo. (Maciu 5:​3, NW) Sa dua na ka nona vakaceguya vakavinaka o Jiova nodra gagadre vakayalo nona tamata yalodina! Ni bera ni mate o Jisu, a yalataka ni na vakarautaka na “dauveiqaravi yalo dina ka vuku” vei ira nona imuri na “kakana [vakayalo] e na kena gauna dodonu.” (Maciu 24:​45, VV) Na ivovo ni 144,000 na lumuti era lewe ni ilawalawa dauveiqaravi oqo nikua. Ena vukudra, e vakarautaka kina vakayauyau o Jiova na kakana vakayalo.

¹⁵ Me kena ivakaraitaki, e levu na tamata i Jiova nikua sa ra vakila na yaga ni kena vakadewataki vou se vakadodonu na iVolatabu ena nodra vosa. Sa bau veivakalougatataki dina na New World Translation of the Holy Scriptures! Era tabaki tale tiko ga e vica vata na milioni na ivola ni vuli iVolatabu ena sivia na 300 na vosa. Na kakana vakayalo kece oqo era vakalougatataki kina na dausokalou dina e veiyasa i vuravura. O cei me vakacaucautaki ena veika kece oqo? Na Kalou o Jiova. Ena nona yalololoma, e rawa kina vua na ilawalawa dauveiqaravi oqo me vakarautaka na “kakana e na gauna e dodonu kina.” Na isolisoli tale ga oqo, era vakacegui kina “na ka bula kecega e na ka era gadreva” era tiko ena parataisi vakayalo nikua. Sa na dua mada ga na ka nodra marau na tamata i Jiova nira sa voleka ni raica me veisautaki na vuravura me dua na parataisi!​​—Luke 23:​42, 43.

16, 17. (a) Na cava na ivakaraitaki ni kakana vakayalo e vakarautaki ena kena gauna? (b) E vakaraitaka vakacava na Same 145 na nodra rai na tamata yalodina ni Kalou me baleta na ile bibi e vakavurea o Setani?

¹⁶ Dikeva mada na ivakaraitaki vakasakiti ni kakana vakayalo e ciqomi ena kena gauna. Ena 1939, a tekivu kina e Urope na iKarua ni iValu Levu. Ena yabaki vata ga oya, a tabaki kina ena ilavelave ni Vale ni Vakatawa ni 1 Noveba na ulutaga ni “Tawaveitovaki.” Ena vuku ni itukutuku matata e vakarautaki, era raica kina na iVakadinadina i Jiova e vuravura raraba ni bibi mera kua ni tovaka e dua na matanitu era veivaluvaluti tiko. Oya na vuna era sevaki kina ena veimatanitu ena ito ruarua ena ono na yabaki ni veiraravui. Ia, e dina ni vakatabui nodra cakacaka ra qai tusaqati, era vunautaka tiko ga na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou na tamata yalodina ni Kalou. Mai na 1939 ina 1946, era vakalougatataki ni tubu na kedra iwiliwili ena 157 na pasede. Kena ikuri, na kedra itukutuku vakasakiti ni yalodina ena gauna ni ivalu e se vukei ira tiko ga na tamata mera kila na lotu dina nikua.​​—Aisea 2:​2-4.

¹⁷ Na kakana vakayalo e vakarautaka o Jiova e sega wale ga ni vakarautaki ena kena gauna ia e veivakacegui tale ga. Ena nodra se veivaluvaluti tiko na veimatanitu ena iKarua ni iValu Levu, era vukei na tamata i Jiova mera raica na veika e bibi cake mai na nodra bula ga o ira. E vukei ira o Jiova mera kila na ile bibi duadua e vauca na vuravura kei na lomalagi, oya na dodonu ni nona veiliutaki cecere o Jiova. E veivakacegui dina me kilai ni nodra yalodina na iVakadinadina i Jiova yadua e tokoni kina na kena vakadinadinataki na veiliutaki cecere i Jiova kei na kena vakadeitaki ni lasulasu na Tevoro! (Vosa Vakaibalebale 27:11) E duidui o Setani ni vakaucacataki Jiova kei na ivakarau ni nona veiliutaki, ia o ira na tamata yalodina i Jiova era kacivaka tiko ga e matanalevu ni “sa dodonu ko Jiova e na nonai valavala kecega.”​​—Same 145:17.

18. Na cava na ivakaraitaki wale tiko ga oqo ni kakana vakayalo e vakarautaki ena kena gauna qai veivakacegui?

¹⁸ Dua tale na ivakaraitaki ni kakana vakayalo e vakarautaki ena kena gauna qai veivakacegui oya na ivola na Toro Voleka Vei Jiova, a soli ena vica vata na drau na soqo ni tikina ni “Dauvunau Gugumatua ni Matanitu ni Kalou” a vakayacori e veiyasa i vuravura ena 2002/03. Na ivola oqo, e vakarautaka na “dauveiqaravi yalo dina ka vuku” qai tabaka na iVakadinadina i Jiova, e vakabibitaka na itovo qoroi ni Kalou o Jiova, wili kina na kena era vakamacalataki ena Same 145. Na ivola totoka oqo ena vukei ira dina na tamata yalodina ni Kalou mera toro voleka sara vua.

Gauna Meda Toro Voleka Kina Vei Jiova

19. Na gauna bibi cava sa voleka, ia na cava eda na cakava?

¹⁹ Sa voleka na gauna bibi me vakadodonutaki kina na ile e vauca na veiliutaki cecere i Jiova. Me vaka sa tukuni tu mai vakailiu ena Isikeli wase 38, sa na vakarau vakacavara o Setani na nona itavi e vakatokai kina o koya me o “Koki, [e]na vanua nei Mekoki.” E ke gona era na ravuti kina na tamata i Jiova e vuravura raraba. Ena soli sele o Setani me tarova nodra yalodina na tamata ni Kalou. Sa na qai gadrevi sara vakabibi vei ira na dausokalou vei Jiova mera torovi koya vagumatua, ra qai tagi sara ga ni kere veivuke vua. Ena mate wale beka nodra rerevaka na Kalou kei na nodra lomani koya? Sega, ni kaya na Same 145: “Sa voleka ko Jiova vei ira kecega era sa masu vua, vei ira kecega era masu vua e na yalodina. Ena vakayacora ko koya na ka era gadreva ko ira era rerevaki koya: ena rogoca talega na nodra tagi, ka na vakabulai ira. Sa maroroi ira kecega era lomani koya ko Jiova: ia ena vakawabokotaki ira kecega nai valavala ca.”​​—Same 145:​18-​20.

20. Sa voleka ni vakayacori vakacava na vosa ena Same 145:​18-​20?

²⁰ Sa na dua na ka totoka meda raica nona volekati keda o Jiova kei na nona kaukaua me veitaqomaki ni sa na vakarusai ira kece na tamata ca! Ena gauna bibi oya sa voleka sara, o Jiova ena vakarorogo ga vei ‘ira era masu vua ena yalodina.’ Ena sega ni rogoci ira na dauveivakaisini. Ke ra qai via masuta na yaca ni Kalou na tamata ca ena gauna lekaleka sa vo, e vakamatatataka na Vosa ni Kalou ni na maumau wale oya.​​—Vosa Vakaibalebale 1:​28, 29; Maika 3:4; Luke 13:​24, 25.

21. Era vakaraitaka vakacava na tamata yalodina i Jiova nira marau ni vakayagataka na yaca ni Kalou?

²¹ Nikua, sa qai gadrevi vakalevu sara vei ira era rerevaki Jiova mera “masu vua e na yalodina.” O ira na nona tamata yalodina era marau mera cavuta na yacana ena masu kei na nodra ivakamacala ena nodra soqoni. Era vakayagataka na yaca ni Kalou ena nodra veivosaki vakataki ira ra qai kacivaka ena doudou na yaca i Jiova ena nodra cakacaka vakavunau.​​—Roma 10:​10, 13-​15.

22. Na cava e bibi kina meda vorata tiko ga na ivakarau ni bula ni vuravura oqo kei na kena gagadre?

²² Meda vakila tiko ga na yaga ni noda veivolekati kei na Kalou o Jiova, e bibi meda vorata tiko ga na veika e dau veivakaleqai vakayalo me vaka na domodomoiyau, veivakamarautaki velavela, sega ni dau veivosoti, se na nodra vakawaletaki o ira era gadreva na veivuke. (1 Joni 2:​15-​17; 3:​15-​17) Ke sega ni vakadodonutaki, na sasaga kei na ivakarau ni bula vaka oqo e rawa ni tini ena vakayacori ni ivalavala ca bibi kei na muduki ni veivakadonui i Jiova. (1 Joni 2:​1, 2; 3:6) E ka vakavuku tale ga meda nanuma matua ni na yalololoma tiko ga vei keda o Jiova kevaka eda yalodina tiko ga vua.​​—2 Samuela 22:26.

23. Na ituvaki totoka cava sa waraki ira tu na tamata yalodina kece ni Kalou?

²³ O koya gona, me coba dei toka mada ga noda vakasama ena ituvaki totoka sa waraki ira tu na tamata yalodina kece i Jiova. Nida cakava oya, eda na nuitaka meda okati kei ira era na reki, kalougata, ra qai vakacaucautaki Jiova “e na veisiga kecega” me “sega ni mudu.” (Same 145:​1, 2) Meda ‘maroroi keda mada ga ena loloma ni Kalou da qai nuitaka na bula tawamudu.’ (Juta 20, 21) Nida vakila tiko ga na yaga ni nona itovo qoroi na Tamada vakalomalagi, okati kina nona yalololoma vei ira era lomani koya, me duavata mada ga noda itovo ni rai kei na vakasama kei na kena a cavuta o Tevita ena iotioti ni tikina ena Same 145: “Ena vosataka na gusuqu na nona vinaka ko Jiova, ia me vakavinavinakataka talega na yacana tabu na tamata kecega, ka sega ni mudu.”

O na Sauma Vakacava?

• E vakatakilai ira vakacava na tamata yalodina ni Kalou na Same 145?

• E vakamamautaka vakacava o Jiova “na ka bula kecega e na ka era gadreva”?

• Na cava meda toro voleka kina vei Jiova?

[iYaloyalo ena tabana e 16]

Era marau na tamata yalodina ni Kalou nira veivosakitaka nona cakacaka kaukaua

[iYaloyalo ena tabana e 17]

Era doudou na tamata i Jiova ni vakavulica na cecere ni nona veiliutaki vei ira era lecava

[iYaloyalo ena tabana e 18]

E vakarautaka o Jiova na kakana vei ira “na ka bula kecega”

[Credit Line]

Manumanu: Parque de la Naturaleza de Cabárceno

[iYaloyalo ena tabana e 19]

O Jiova e vakaukauataki ira qai dusimaki ira nona tamata yalodina era qara nona veivuke ena masu