Wase Rua

Vosa ni Parofisai Veivakacegui o Okati Kina

Aisea 41:1-29

1. Na cava meda kauaitaka kina na ivola ni parofisai i Aisea?

SE VOLA o Aisea na ivola erau veiyacani ena voleka ni 3,000 na yabaki sa oti, ia na kena yaga dina e baleti keda tiko ena gauna oqo. E rawa nida vulica e levu sara na ivakavuvuli bibi mai na itukutuku ni veigauna e volatukutukutaka. E rawa tale ga nida tara cake na noda vakabauta ena noda vulica na parofisai e vola o Aisea ena veiuqeti i Jiova. Io, e parofita ni Kalou bula o Aisea. E uqeti koya o Jiova me vola na veika e se bera ni yaco​—me vakamacalataka na ka ni bera ni vakavatukana. Ena sala oqo e vakaraitaka kina o Jiova ni rawa ni yalataka na ka e se bera ni yaco, qai raica tale ga me vakayacori. Nira vulica tasevu na ivola i Aisea na lotu Vakarisito dina, era na lomadei ni na vakayacora o Jiova na ka kece e yalataka.

2. E vakacava tu o Jerusalemi ena gauna e vola kina o Aisea na nona ivola vakaparofisai, ia na veisau cava ena yaco?

² Me qai vola oti o Aisea na nona parofisai, sa kabai Jerusalemi oti o Asiria. Ia, e se duri tu ga na valenisoro, se ra bula voli ga na Isireli me vaka na kena ivakarau ena vicanadrau na yabaki yani eliu. Ia, ena qai veisau. Ena yaco na gauna me na kau i Papiloni na nodra iyau na tui kei Juta, ena yaco tale ga mera lai vakailesilesi ni matanitu o Papiloni na cauravou Jiu.a (Aisea 39:6, 7) Me qai yaco oqo ni oti tale e 100 vakacaca na yabaki.​—2 Tui 24:12-17; Taniela 1:19.

3. Na itukutuku cava e lewe ni Aisea wase 41?

³ Ia, na itukutuku ni Kalou e vakadewa o Aisea e sega ni itukutuku ga ni rarawa. Na wase 40 ni ivola oqo e tekivu ena vosa ni ‘veivakacegui.’b Era na vakacegu na Jiu mera kila ni o ira, se o ira na luvedra, era na lesu tale ina nodra vanua. E tomana na Ais wase 41 na itukutuku ni veivakacegui oya qai parofisaitaka ni na vakayagataka o Jiova e dua na tui kaukaua me vakayacora na lomana. E veivakadeitaki na wase oqo, e veivakayaloqaqataki tale ga me ia ga na vakararavi vua na Kalou. E vakavotuya tale ga na nodra tawayaga na kalou lasu era vakararavi voli kina na veimatanitu. Na veika kece oqo e vakaukauataka na vakabauta, vei ira ena gauna i Aisea, vaka kina ena noda gauna.

Bolei Ira na Veimatanitu o Jiova

4. Na cava e tukuna o Jiova ena nona bolei ira na veimatanitu?

⁴ E kaya o Jiova ena gusu i koya na nona parofita: “Dou vakadirorogo vei au, na veiyanuyanu; ia me ra vakaukauwataki tale na veimatanitu: me ra toro voleka mai; me ra qai vosa: me da mai ia vata na veilewai.” (Aisea 41:1) Oqo na vosa ni bolebole i Jiova vei ira na veimatanitu era saqati ira na nona tamata. Laiva mera mai tu e matana, mera mai vosa! Me vaka ena qai raici malua, e vakaroti ira o Jiova me vaka na turaganilewa ni dua na mataveilewai, mera vakadinadinataka na veimatanitu oqo na dina ni nodra kalou matakau. Era na parofisaitaka rawa beka na veikalou oqo na veivakabulai vei ira era qaravi ira, se na rusa vei ira na kedra meca? Ke vaka kina, era na vakayacora rawa beka na ka era parofisaitaka? Kena isau na sega. O Jiova duadua ga e rawa ni vakayacora na veika oqo.

5. Vakamacalataka se cava eda kaya kina ni sega ni vakayacori ga vakadua na veika e parofisaitaka o Aisea.

⁵ Nida raica na parofisai i Aisea, meda nanuma tiko ni vaka ga e levu na parofisai ena iVolatabu, e sega ni vakayacori ga vakadua na veika e parofisaitaka. Ena 607 B.S.K., era kau vakavesu i Papiloni na lewe i Juta. Ia, e macala mai na parofisai i Aisea ni o Jiova e qai lai sereki ira mai na Isireli era vesu tu e kea. E yaco oqo ena 537 B.S.K. Na mataqali veisereki vata ga oya e vakayacori tale ena itekitekivu ni ika20 ni senitiuri. Donuya na imatai ni ivalu levu, e yaco kina vei ira na dauveiqaravi lumuti i Jiova e vuravura e dua na gauna ni veivakatovolei. Ena 1918, na veivakamuai ni vuravura i Setani​—ena veivakabukani nei lotu ni Veivanua Vakarisito​—e vaka me sa mai tu vakadua kina na ituvatuva ni kena vunautaki na itukutuku vinaka. (Vakatakila 11:5-10) Eratou bala i valeniveivesu na vakailesilesi liu ni Watch Tower Society ni ratou beitaki vakailasu. E vaka me qaqa o vuravura ni sa vakamalumalumutaki ira na dauveiqaravi ni Kalou. Ia, me vaka a yaco ena 537 B.S.K., e veivakidacalataki na nona sereki ira o Jiova. Eratou sereki ena 1919 na vakailesilesi eratou a vesu tu, a qai bokoci tale ga na ka eratou a beitaki kina. E dua na soqo ni tikina e Cedar Point, Ohio, ena Sepiteba ni 1919 e vakaukauataki ira tale na dauveiqaravi i Jiova mera vakaitavitaki tale ena cakacaka ni kena vunautaki na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou. (Vakatakila 11:11, 12) Mai na gauna oya me yacova mai oqo, sa rabailevu sara na cakacaka vakavunau oya. Kena ikuri ni levu na vosa i Aisea era na qai vakayacori ena kena ivakatagedegede e uasivi sara ena Parataisi e vuravura sa roro tiko mai. O koya gona, na veivosa a se cavuta makawa sara o Aisea era okati tiko kina na veimatanitu kei ira na veimatatamata ena gauna oqo.

Vakauqeti e Dua na Dauveisereki

6. E vakamacalataki koya vakacava na qaqa me na qai basika mai na parofita?

⁶ Ena gusu i Aisea, sa tukuna rawa kina o Jiova e dua na qaqa ena mai vakabulai ira na tamata ni Kalou mai vei Papiloni, me na tauca tale ga na kedra itotogi na meca. E taroga o Jiova: “Ko cei ka vakauqeta e dua na tamata yalododonu mai na tu-i-cake, ka kacivi koya mai ki na yavana, ka solia na veimatanitu vua, ka lesi koya me lewai ira na tui? ko cei ka soli ira me vaka na kuvu-ni-soso ki na nonai seleiwau, ka vaka na vu-ni-sila e cagina ki na nona dakai titi? Sa vakasavi ira ko koya, sa lako vakavinaka voli yani; e na sala, sa sega ni butuka na yavana. Ko cei sa ia ka cakava oqori, ka kaciva na veitabatamata mailiu sara? Koi au ko Jiova, nai vakatekivu, ka’u sa bula vata kei ira era sa muri sara; sai au ga oqo.”​—Aisea 41:2-4.

7. O cei na qaqa ena qai basika mai? Na cava e mai cakava?

⁷ O cei ena vakauqeti mai natuicake, se na tokalau? Erau toka na matanitu e rua o Ilama, vaka kina na matanitu o Mitia kei Perisia ena tokalau kei Papiloni. E tayabe mai kea o Sairusi na kai Perisia, kei ira na nona mataivalu qaqa. (Aisea 41:25; 44:28; 45:1-4, 13; 46:11) E dina ni sega ni qaravi Jiova o Sairusi, ia na ka e cakava e salavata kei na loma i Jiova, na Kalou yalododonu. E vakamalumalumutaki ira na tui ni veivanua o Sairusi, era vaka ga na kuvunisoso e matana. Ena nona ilakolako ni ravuravu, e “lako vakavinaka” ena nona muria na sala e sega ni dau lakovi wasoma, e sega ni yaco kina vua e dua na leqa. Me qai yabaki 539 B.S.K., sa yacova yani o Sairusi na koro vakaitamera o Papiloni, vakavua sara. Sa ra qai sereki na tamata ni Kalou mera suka i Jerusalemi mera lai tauyavutaka tale na sokalou savasava.​​—Esera 1:1-7.c

8. Na cava e rawa ni cakava duadua ga o Jiova?

⁸ O koya gona, sa tukuna rawa tu mai o Jiova, ena gusu i Aisea, na cadra mai nei Tui Sairusi ni bera mada ga ni sucu na tui oqo. Na Kalou dina duadua ga e rawa ni parofisaitaka vakadodonu e dua na ka vaka oqo. E duatani ga o Jiova vei ira na nodra kalou lasu na veimatanitu. Sa rauta me kaya o Jiova: “Na vakarokoroko me caka vei au ka’u na sega ni solia vua e dua tani.” O Jiova duadua ga e rawa ni kaya: “Koi au na kenai liuliu, koi au na kenai murimuri talega; ka sa sega tale na Kalou, koi au ga.”​—Aisea 42:8; 44:6, 7.

Era Tamata Rerere o Ira Era Vakararavi ina Matakau

9-11. Na cava era cakava na veimatanitu ni sa toso mai o Sairusi?

⁹ Sa qai vakamacalataka o Aisea na ka e qai yacovi ira na veimatanitu ena vuku i koya na qaqa e yalataki tiko oqo: “Sa kunea oqori na veiyanuyanu, ka sa rere; sa sautaninini na veiyalayala kei vuravura; era sa toro voleka, ka lako mai. Era sa dui vukea na kai nona; ka ra sa dui kaya vua na kai nona, Tou gumatua. A rau sa veivagumatuataki vakataki rau na dauceuceu kei na matai ni koula, kei rau na dauvakayagovinakataka e nai tukituki, kei na dautukia e na drata kaukamea, a rau sa veikayaka e na vuku ni drega, Sa drega vinaka oqo; ka rau sa vakadeitaka e nai vako, me kakua ni yavala.”​—Aisea 41:5-7.

¹⁰ E raica yani o Jiova na veika ena yaco ni se vo tu e 200 na yabaki, e saravi vuravura. Era toso ena qaqa na mataivalu nei Sairusi, era vakamalumalumutaka na matanitu kece ga e tu mai matadra. Era sautaninini na lewe ni veimatanitu​—bau kina o ira ena veiyanuyanu ciri yawa​—ni toso yani nona mataivalu. Ena levu ni nodra rere, sa ra qai solesolevaki mera saqati koya e sa kaciva o Jiova mai natuicake me mai tauca na nona lewa. Era saga mera veivakayaloqaqataki ena nodra kaya: “Tou gumatua.”

¹¹ Era cakacakavata na matai mera bulia e dua na kalou matakau me na vakabulai ira. E ceuta na kau o koya na dauceuceu, sa qai vakauqeti koya na matai ni koula me ubia wavoki ena kaukamea, na koula beka. Sa qai soli vua na dautukituki me vakayagoyagovinakataka, me raica tale ga na drega e vakayagataki. De dua, e tau ena veivakalialiai na kena tukuni me vakadeitaki ena ivako me kakua kina ni malumalumu se yavala, me vaka a yaco ena matakau kei Tekoni a bale vakatoboicu ena mata ni kato i Jiova.​—1 Samuela 5:4.

Kakua ni Rere!

12. E vakadeitaki ira vakacava na Isireli o Jiova?

¹² Sa qai vosa o Jiova vei ira nona tamata. O ira era vakararavi vua na Kalou dina e sega ni dodonu mera rere, era duidui kina vei ira na veimatanitu era vakararavi ina matakau. E vakadeitaki ira e liu na nona tamata o Jiova ena nona tukuna tale vei ira ni o Isireli e kawa i Eparama na nona itokani. E vola vaka oqo o Aisea na vosa e tauca o Jiova ena dela ni nona loloma: “Ko iko, Isireli, na noqu tamata; ko iko Jekope ka’u sa digitaka, na kawa i Eparaama na wekaqu: ko iko ka’u a kauta mai nai yalayala kei vuravura, ka kaciva mai na saukana, ka sa kaya vei iko, Sai iko na noqu tamata; ka’u a digitaki iko, ka sega ni biuti iko: kakua ni ko rere; ni’u sa tiko vata kei iko: kakua ni ko taqaya; ni’u sa nomu Kalou: ka’u na vakaukauwataki iko; io, ka’u na vukei iko; io, ka’u na tokoni iko e na ligaqu i matau sa daudina.”​—Aisea 41:8-10.

13. Na cava ena veivakacegui kina vei ira na Isireli era vesu tu na veika e tukuna o Jiova?

¹³ Sa na veivakacegui mada ga na vosa oqo vei ira na Jiu yalodina era lai vesu tu ena vanua tani! Ena vakayaloqaqataki ira mada ga nona kacivi ira o Jiova mera “noqu tamata” ena gauna era vesu tu kina, era wili tu kina mera tamata nei tui Papiloni! (2 Veigauna 36:20) Ena vakavulici ira o Jiova ena nodra sega ni yalodina, ia ena sega ga ni biuti ira. O Isireli e nei Jiova, e sega ni nei Papiloni. E sega ni dodonu mera sautaninini na tamata ni Kalou ena ravuravu nei Sairusi na qaqa. O Jiova ena tiko vata kei ira na nona tamata me vukei ira.

14. E vakacegui ira vakacava na tamata ni Kalou ena gauna oqo na vosa i Jiova vei Isireli?

¹⁴ Na veivosa oqori e bau vu tale ga ni vakacegu kei na yaloqaqa vei ira na tamata ni Kalou ena gauna oqo. Ena 1918, era a diva mera kila na loma i Jiova vei ira. Era nuitaka nira na sereki mai na nodra a vesuki tu vakayalo. Eda diva ena gauna oqo me kau laivi vei keda na ka dredre e dau vakavuna o Setani, na vuravura, kei na noda bula ivalavala ca. Ia, e macala tu vei keda ni kila o Jiova na gauna kei na sala me na vakabulai ira kina na nona tamata. Eda vaka na gonelailai ena noda qumia na ligana qaqa, da qai nuitaki koya ni na vukei keda meda kua ni soro. (Same 63:7, 8) E dau mareqeti ira na qaravi koya o Jiova. E tokoni keda ena gauna oqo me vaka ga na nona tokoni ira na nona tamata ena gauna dredre ni yabaki 1918-19, kei na nona tokoni ira na Isireli yalodina ena gauna e liu.

15, 16. (a) Na cava ena yacovi ira na meca kei Isireli, kei na sala cava ena vaka kina na baca o Isireli? (b) Na kabakoro cava e sa voleka oqo? E veivakayaloqaqataki vakacava kina na vosa i Jiova?

¹⁵ Dikeva na vosa e cavuta tarava o Jiova ena gusu i Aisea: “Raica, era na madua ka taqaya ko ira kecega era sa yaloca vei iko; era na vaka na ka wale; era na rusa ga ko ira era veileti kei iko: Ko na qarai ira, ka sega ni kunei ira, era dauveicudruvi kei iko: ko ira era veivala kei iko era na vaka na ka wale, kei na ka sa sega: ni sai au ko Jiova na nomu Kalou, ka’u na taura na ligamu i matau, ka kaya vei iko, Mo kakua ni rere; ka’u na vukei iko: kakua ni ko rere, Jekope na baca, kei kemudou na Isireli; ka’u na vukei iko, sa kaya ko Jiova, kei na nomui Vakabula, na Yalosavasava ni Isireli.”​—Aisea 41:11-14.

¹⁶ Era na sega ni gumatua na meca kei Isireli. O ira na via saqati Isireli era na tini madua ga. Era na rusa o ira era via veileti kei koya. Era rairai malumalumu beka se sega ni taqomaki na Isireli era vesu tu, me vaka na baca e sautaleqeleqe voli ena dela ni qele, ia o Jiova ena vukei ira. E veivakayaloqaqataki dina oqo ena “iotioti ni veisiga,” nira sotava na lotu Vakarisito dina e levu sara na ka voravora! (2 Timoci 3:1, NW) E bau veivakayaloqaqataki tale ga na vosa ni yalayala i Jiova ena vuku ni kabakoro i Setani e sa voleka sara oqo, o koya e vakatokai ena parofisai me o ‘Koki, mai na vanua nei Mekoki’! Ni sa na ravu mai o Koki, era na rairai malumalumu na tamata i Jiova me vaka na baca​—nira “tiko wale kecega ka sega na nodra bai, sa sega tale ga na nodrai vakadei se nai sogo.” Ia, o ira era vakanuinui vei Jiova era na sega ni sautaninini ena rere. Ena vala na Turaga Sau me vakabulai ira.​—Isikeli 38:2, 11, 14-16, 21-23; 2 Korinica 1:3.

Vakacegu Vei Isireli

17, 18. E vakamacalataka vakacava o Aisea na vakaukauataki nei Isireli, ia ena qai vakayacori vakacava oqo?

¹⁷ Tomana o Jiova nona vakacegui ira nona tamata: “Raica, ka’u na qisi iko moi samu-yara e gata ka vou ka vakabatina; ko na samuta na veiulu-ni-vanua, ka butuqaqia me matailalai, ia na veiulu-ni-koro ko na cakava me tautauvata kei na qa ni sila: Ko na iriva, ena qai cagina tani e na cagi, ka na veibiuyaka na covulaca: ia ko iko ko na marautaki Jiova, ko na vakacaucautaki Koya na Yalosavasava ni Isireli.”​—Aisea 41:15, 16.

¹⁸ Ena soli na kaukaua vei Isireli me yavala kina. Ena sala vakayalo, ena vakamalumalumutaki ira na kena meca era vaka tu na ulunivanua. Nira sereki mai na nodra tu vakavesu, era na qai vakamalumalumutaki ira na meca era na via tarova na kena taravaki tale na valenisoro kei na bai kei Jerusalemi. (Esera 6:12; Niemaia 6:16) Ia, ena qai vakayacori na vosa i Jiova ena kena ivakatagedegede e cake sara, vua na “Isireli ni Kalou.” (Kalatia 6:16) E yalataka o Jisu vei ira na lotu Vakarisito lumuti: “O koya sa qaqa ka taura dei tiko na noqu cakacaka me yacova na i vakataotioti, au na solia vua na kaukauwa me lewa na veimatanitu, me vaka na kaukauwa sa solia mai vei au ko Tamaqu. E na lewai ira ko koya e na i titoko kaukamea ka na vorolaki ira me vaka sa vakavurumemeataki na kuro qele.” (Vakatakila 2:26, 27, VV) Ena yaco dina mai na gauna era na qai vakaitavi kina na taci Karisito era vakaturi mera lai bula lagilagi i lomalagi ena nodra vakarusai na meca ni Kalou o Jiova.​—2 Cesalonaika 1:7, 8; Vakatakila 20:4, 6.

19, 20. Na cava e vola o Aisea me baleta na vakalesui tale ni vanua o Isireli me vanua totoka, e qai vakayacori vakacava oqo?

¹⁹ Ena vosa vakaibalebale, sa qai vakadeitaka tale o Jiova na nona vosa ni yalayala me na vakacegui ira na nona tamata. E vola o Aisea: “Ni ra sa qara wai na malumalumu kei na dravudravua, ka sa sega; ni sa mamaca na yamedra e na viagunu; koi au ko Jiova, ka’u na rogoci ira, koi au na nodra Kalou na Isireli, ka’u na sega ni laivi ira: ka’u na vakadavea na uciwai e na vanua talasiga, kei na mata-ni-wai e na veibuca; ka’u na cakava na lekutu me drano, kei na vanua mamaca mei vurevure ni wai: ka’u na tea e na talasiga na sitari, kei na sitimi, kei na mateli, kei na olive; ka’u na tea vata mai lekutu na nokonoko, kei na damanu, kei na dilo: me ra raica, ka kunea, ka vakananuma, ka kila vata, ni sa cakava na ka oqo na liga i Jiova, ka sa vakatubura ko Koya na Yalosavasava ni Isireli.”​—Aisea 41:17-20.

²⁰ E dina nira vesu voli na Isireli ena koro turaga ni dua na matanitu qaqa, ia vei ira e vaka e dua na vanua talasiga. Era vakataki Tevita sara ga ena gauna e drotaki Saula voli kina. Ena 537 B.S.K., e dolava kina vei ira o Jiova na sala mera lesu i Juta mera lai tara tale na nona valenisoro e Jerusalemi, mera vakalesuya tale kina na sokalou savasava. E qai vakalougatataki ira o Jiova. Ena dua tale na parofisai e muri, e qai yalataka kina o Aisea: “Ni na vakacegui Saioni ko Jiova; ena vakaceguya na nona veiyasana lala; ena cakava na nona talasiga me tautauvata kei Iteni, kei na nona veikau me tautauvata kei na were i Jiova.” (Aisea 51:3) A yaco dina oqo nira sa suka i nodra vanua na Jiu.

21. Na cava a vakalesui mai ena noda itabagauna oqo, kei na cava ena yaco ena dua ga na gauna oqo?

²¹ E via vaka oqo na ka a yaco ena noda itabagauna ena gauna e sereki ira kina nona imuri lumuti o Sairusi Levu Cake, o Jisu Karisito, mai na nodra vesu tu vakayalo me rawa kina nira veitauriligataka vata na vakalesui mai ni sokalou savasava. O ira na yalodina oya era vakalougatataki ena parataisi vakayalo, e vakatayaloyalotaka na were o Iteni. (Aisea 11:6-9; 35:1-7) Ena dua ga na gauna oqo ni sa na vakarusai ira na kena meca na Kalou, sa na qai vukici na vuravura me parataisi dina, me vaka ga a yalataka o Jisu vei koya na daubasulawa ena kau.​—Luke 23:43.

Nodra Bolei na Meca kei Isireli

22. Na vosa cava se baci cavuta o Jiova ena nona bolei ira na veimatanitu?

²² Sa qai lesu o Jiova vei ira na veimatanitu me bolei ira kei na nodra kalou matakau: “Dou tukuna mai na nomudou ka e veiletitaki, sa kaya ko Jiova; dou vakamacalataka mai, sa kaya na Tui Jekope. Me ra tukuna mada mai, ka vakatakila vei keda na ka ena yaco; na ka eliu, se vakaevei oqori, me ra tusanaka mai vei keda, meda vakananuma, ka kila na kenai tinitini; se na ka ena yaco maimuri, me ra vakatakila mai vei keda. Dou tukuna mai na ka ena yaco maimuri, me keitou kila ni dou sa kalou; io dou cakava na ka vinaka, se cakava na ka ca, me keitou taqaya, ka vakaraica vata. Raica, dou sa ka walega, ia na nomudou cakacaka sa sega ga; sa ka vakasisila ko koya sa digitaki kemudou.” (Aisea 41:21-24) Era na parofisai rawa beka vakadodonu na nodra kalou na veimatanitu, mera vakadinadinataka kina ni tiko vei ira na vuku kei na raiyawa vakalou? Ke vaka kina, e dodonu mera vakavatukanataka ena so na ka, se ka ca se vinaka, mera tokona kina na nodra ile. Ia, na kalou matakau e sega ni rawata e dua na ka, e vaka ga era sega ni dua na ka.

23. Na cava e sa rui vakalewa kina vakaca o Jiova na qaravi matakau ena gusudra na nona parofita?

²³ Era na vaqaqa beka e so ena gauna oqo se cava e rui vakayagataka kina vakalevu na gauna o Jiova, ena gusu i Aisea kei na so tale na parofita, me vakaceuta kina vakamatailalai na lialia ni qaravi matakau. E sa macala tu ga vei ira e levu nikua ni matakau e sega ni dua na betena. Ia, ni sa vakadeitaki rawa e dua na ivakarau ni sokalou qai ciqomi raraba, ena dredre sara me cavuraki mai na nodra vakasama na vakabauta. E levu na vakabauta ena noda gauna oqo era vakabauta lialia sara ga, me vaka ga na kena vakabauti nira kalou na matakau. Ia, e vakabauti raraba ga na vakabauta lialia vaka oqo e dina ni levu sara na ile momona e vakacala. Na levu ga ni kena tokaruataki na ka dina na nodra na qai raica e so na kena vinaka meda vakararavi ga vei Jiova.

24, 25. Ena sala cava e vakamacalataki Sairusi tale kina o Jiova, ia na parofisai cava eda lai nanuma tale kina?

²⁴ E baci tukuni Sairusi tale o Jiova: “Au a vakauqeta e dua mai na mata ni tokalau [se, “vualiku,” NW], ka sa lako mai; mai na vanua sa cadra kina na mata-ni-siga ena masuta na yacaqu ko koya: ia ena lako mai vei ira na turaga me vaka ki na drega ni vale, ka vaka na dautuli kuro ni sa butuka na tete.” (Aisea 41:25)d E duidui o Jiova vei ira na nodra kalou na veimatanitu, ni rawa ni vakavatukanataka na ka. Ena gauna e kauti Sairusi kina mai natuicake,“mai na vanua sa cadra kina na mata-ni-siga,” sa na qai vakaraitaka na Kalou na kaukaua e tu vua me yalataka na ka, me raica tale ga me yaco na ka e yalataka.

²⁵ Na veivosa oqo eda lai nanuma tale kina na ivakamacala vakaparofisai i Joni na yapositolo me baleti ira na tui era na uqeti mera yavala ena noda gauna. Eda wilika ena Vakatakila 16:12 ni na vakarautaki na sala vei ira “na tui mai na tu-i-cake.” O ira na tui oqo e sega ni dua tale, o Jiova ga kei Jisu Karisito. Me vaka ga na nona vakabulai ira na tamata ni Kalou o Sairusi ena dua na gauna balavu sa oti, o rau na tui cecere sara oqo erau na vakawabokotaki ira na meca i Jiova, rau qai vakatawai ira na nona tamata mera lako sivia yani na veivakararawataki levu, ra bula sara yani ina vuravura vou era na tawana na yalododonu.​—Same 2:8, 9; 2 Pita 3:13; Vakatakila 7:14-17.

E Cecere Duadua ga o Jiova!

26. Na taro cava sa qai taroga o Jiova, e saumi rawa beka?

²⁶ Se baci vakaraitaka tale o Jiova na ka dina, ni o koya duadua ga e Kalou dina. E taroga o koya: “Ko cei ka tukuna mai nai vakatekivu, me keimami kila? se na gauna eliu, me keimami kaya, Sa dina? ia sa sega e dua sa vakatakila, sa sega talega e dua sa tukuna, sa sega talega e dua sa rogoca na nomudou vosa.” (Aisea 41:26) Sega ni dua na kalou matakau e rawa ni kacivaka na lako mai ni dua na qaqa me mai vakabulai ira na vakararavi vua. O ira kece na kalou vaka oqo era ka mate, era sega ni vosa rawa. Era sega sara ga ni kalou.

27, 28. Na ka dina bibi cava e vakabibitaki ena itinitini ni tikina ni Aisea 41, o cei duadua ga e kacivaka tiko oqo?

²⁷ Ni vakatakilai ira oti na parofisai vakatubuqoroqoro oqo i Jiova, sa qai vakabibitaka o Aisea na ka dina bibi oqo: “Koi au ga ka kaya eliu ki Saioni, Raica, raici ira! ia ka’u na solia ki Jerusalemi e dua sa kauta mai nai rogorogo vinaka! Ni’u a vakaraica, ka sa sega e dua na tamata; io vei ira oqo, ka sa sega e dua sa tukuna rawa e dua na ka ni’u sa taroga vei ira. Raica, era sa ka wale kecega; sa ka wale talega na nodra cakacaka; sa cagi wale ka lala walega na nodra matakau e vakawaicalataki.”​—Aisea 41:27-29.

²⁸ E liu ga o Jiova. E cecere duadua! O koya ga na Kalou dina, a kacivaka na nodra vakabulai na nona tamata, a vakasavuya vei ira na itukutuku vinaka. O ira duadua tale ga na nona iVakadinadina era kacivaka tiko na nona cecere vei ira na veimatanitu. O Jiova e vakacalai ira na vakararavi ina qaravi matakau, e kaya ni nodra matakau e “cagi wale ka lala wale ga.” Sa vuna vinaka dina meda kabiti koya tiko ga na Kalou dina! O Jiova duadua ga e kilikili meda vakanuinui vua, meda vakararavi vua.

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 19]

E lotu butobuto o Sairusi, ia e digitaki me vakayacora na cakacaka ni Kalou

[iYaloyalo ena tabana e 21]

Era vakararavi na veimatanitu ena matakau wale

[iYaloyalo ena tabana e 27]

E vaka na ‘isamuyara gata’ o Isireli ni na ‘samuta na veiulunivanua’