Me Kua ni Dua na Ka me Tarova Nomu Vakalagilagi

1, 2. (a) Na cava e vakaibalebaletaki ena vosa a vakadewataki taumada me “lagilagi”? (b) Na taro cava eda na veivosakitaka ena ulutaga qo?

NA CAVA o vakasamataka ni o rogoca na vosa “lagilagi”? Vakacava o lai nanuma kina na totoka ni veikabuli? (Same 19:1) Se nodra vakacaucautaki kei na nodra vakalagilagi na tamata ena levu ni nodra iyau, vuku se nodra rawaka? Ena iVolatabu na vosa a vakadewataki taumada me “lagilagi” e vakaibalebaletaka e dua na ka e bi. Ena gauna e liu​—a vakayagataki na vatu talei me buli kina na ilavo​—na bi ga ni ilavo, na levu ni ka e rawa ni voli kina. Na vosa e dau vakayagataki me baleta na kena bi e dua na ka e sa qai mai kilai ni vakaibalebaletaka e dua na ka e talei, e totoka, se qoroi.

² De dua eda na qoroya na lewa e tu vua e dua, nona itutu se na ka e kilai kina, ia na cava mada e via raica vei keda na Kalou? Na iVolatabu e tukuna e dua na mataqali lagilagi e solia na Kalou vei keda. Kena ivakaraitaki, e tukuni ena Vosa Vakaibalebale 22:4: “A kenai sau ni yalomalumalumu kei na rerevaki Jiova nai yau, kei na vakarokoroko, kei na bula.” E vola tale ga na tisaipeli o Jemesa: “Moni yalomalumalumu ena matai Jiova ena qai vakacerecerei kemuni.” (Jeme. 4:10) Na lagilagi cava e solia o Jiova vei keda? Na cava e rawa ni tarova na noda rawata qori? E rawa tale ga vakacava nida vukea eso tale mera vakalagilagi?

3-5. Na lagilagi cava ena rawa ni solia vei keda o Jiova?

³ E nuidei na daunisame ni na taura na ligana imatau o Jiova qai liutaki koya ena lagilagi dina. (Wilika Same 73:​23, 24.) E cakava vakacava qori o Jiova? E liutaki ira na nona dauveiqaravi yalomalumalumu o Jiova ena lagilagi ena nona rokovi ira ena levu na sala. E vakalougatataki ira mera kila na nona inaki. (1 Kor. 2:7) E rokovi ira era rogoca na nona vosa qai talairawarawa vua ena nona vakadonuya mera veiwekani voleka kei koya.​—Jeme. 4:8.

⁴ E nuitaki ira tale ga na nona dauveiqaravi o Jiova ena iyau lagilagi, na cakacaka vakaitalatala vaKarisito. (2 Kor. 4:​1, 7) Na cakacaka vakaitalatala qori ena rawati kina na lagilagi. E yalataka o Jiova vei ira era vakayagataka na nodra itavi dokai mera vakarokorokotaki koya kina qai vukei ira kina eso tale: “Ni’u na vakarokorokotaki ira era sa vakarokorokotaki au.” (1 Sam. 2:30) O ira va qori era na rokovi ni na rogo vinaka na yacadra vei Jiova, qai vinaka na kedra irogorogo vei ira eso tale na dauveiqaravi ni Kalou.​—Vkai. 11:16; 22:1.

⁵ Ia vakacava na nodra veigauna se bera mai o ira na ‘waraki Jiova qai muria na nona sala’? E yalataki vei ira: “Ena qai laveti iko cake [o Jiova] mo taukena na vanua: Ni ra sa muduki tani na tamata ca, ko na raica.” (Same 37:34) Era vakanamata tu ena veivakarokorokotaki e vakasakiti sara, oya na bula tawamudu.​—Same 37:29.

“AU SEGA NI CIQOMA NODRA VEIVAKALAGILAGI NA TAMATA”

6, 7. Na cava era sega ni vakabauti Jisu kina e levu?

⁶ E vinakata o Jiova me vakalagilagi keda, ia na cava ena rawa ni tarova qori? Dua oya na noda kauaitaka vakasivia na nodra rai o ira era sega ni veiwekani kei na Kalou. Raica mada na ka a vola na yapositolo o Joni me baleti ira eso na iliuliu ena gauna i Jisu: “Era mani vakabauti [Jisu] e levu na nodra iliuliu. Ia era sega ga ni tukuni koya ena vukudra na Farisi de ra vakatalai mai na nodra valenilotu, ni bibi vei ira na veivakadonui ni tamata, sega soti na veivakadonui ni Kalou.” (Joni 12:​42, 43) Ena vinaka cake mera kua ni kauaitaka vakasivia na iliuliu oya na nodra rai na Farisi.

⁷ A vakamatatataka o Jisu ena itekitekivu ni nona cakacaka vakaitalatala na vuna era na sega ni ciqomi koya kina e levu ra qai sega ni vakabauti koya. (Wilika Joni 5:​39-44.) Sa nanamaki tu mai me vica vata na senitiuri na matanitu o Isireli ena nona basika na Mesaia. Ena gauna e tekivu veivakavulici kina o Jisu, era sa rairai kila kina eso mai na parofisai i Taniela ni sa yaco mai na gauna me basika kina o Karisito. Ni vunau voli o Joni na Dauveipapitaisotaki ena vica na vula yani e liu, era tukuna tiko e levu: “O koya beka qo na Karisito?” (Luke 3:15) Ia qo e sa veivakavulici sara tu ga ena kedra maliwa na Mesaia a namaki tu mai vakadede. Ia o ira na buta vinaka ena Lawa era sega ni ciqomi koya. A vakamacalataka o Jisu na vuna ena nona tarogi ira: “Oni na vakabauta vakacava ni oni dokai kemuni tiko ga vakataki kemuni, oni sega ni qara na lagilagi e solia na Kalou duabau?”

8, 9. Vakayagataka na ivakatautauvata ni cina mo vakamacalataka kina na sala e rawa ni tarova kina na veivakalagilagi ni Kalou na nodra veivakalagilagi na tamata.

⁸ Meda vakatauvatana mada na lagilagi ina rarama me rawa nida kila na sala ena tarova kina na veivakalagilagi ni Kalou na nodra veivakalagilagi na tamata. Dua na ka na lagilagi ni noda vuravura kei na lomalagi. O bau vakasamataka na iotioti ni gauna o dagava kina na lomalagi ena dua na bogi o qai raica ni robota tu e vica vata na udolu na kalokalo? E vakatubuqoroqoro dina “na lagilagi ni kalokalo.” (1 Kor. 15:​40, 41) Ia ena vakacava na rairai ni lomalagi ke o duri tu ena dua na gaunisala ena dua na siti e levu kina na cina? Na rarama ni cina ena siti ena vakadredretaka toka na noda raica na rarama ni kalokalo era tu vakayawa! Kena ibalebale beka qori ni kaukaua se totoka cake mai na rarama ni kalokalo na rarama ni cina mai na gaunisala, valenisarasara ena rara ni qito, kei na veivale? Sega! Na rarama ga ni cina ni siti e voleka sara vei keda ra qai vakadredretaka na noda rawa ni raica na ibulibuli i Jiova. Ke da via raica na vakatubuqoroqoro ni lomalagi ena bogi, e dodonu meda latia se kua ni raica na rarama e bulia na tamata.

⁹ Ke malele tale ga vakalevu e lomada na veivakalagilagi e cala, ena rawa nida sega ni mareqeta se qara na veivakalagilagi tawamudu e vinakata o Jiova me solia vei keda. E levu era sega ni ciqoma na itukutuku ni Matanitu ni Kalou nira leqataka na nodra rai na nodra itokani se vuvale. Ia vakacava ena rawa tale ga ni vakaleqai ira na dauveiqaravi yalayala ni Kalou na nodra vinakata na veivakalagilagi ni tamata? Kaya mada ke lesi e dua na tacida cauravou me vunau ena dua na yalava e kilai levu kina, ia e sega ga ni kilai kina me dua na iVakadinadina i Jiova. Ena rere beka me lai vunau ekea? Se vakacava ke vakalialiai e dua ni via tadolova na isausau vakayalo? Ena vakalaiva beka mera vakamuai koya ena nona vakatulewa o ira na sega ni raica vakabibi na veika vakayalo? Ia vakacava ke cala bibi e dua na lotu vaKarisito? Ena vunitaka na nona cala ni leqataka na kena irogorogo ena ivavakoso se ni leqataka ni na vakararawataki ira na lewe ni vuvale kei na nona itokani? Ke vakasamataka vakabibi me vakavinakataka na nona veiwekani kei Jiova, ena “kacivi ira na qase ni ivavakoso” qai kerea na nodra veivuke.​—Wilika Jemesa 5:​14-16.

10. (a) Ena rawa ni vakaleqa vakacava na noda vakatulewa na noda kauaitaka vakasivia na nodra rai eso tale me baleti keda? (b) Na cava meda nanuma tiko ke da yalomalumalumu?

¹⁰ De dua eda sa toso vinaka tiko vakayalo, ia e qai vakasalataki keda e dua na tacida vakayalo. Ena rawa ni yaga vei keda na nona vosa vakadodonu ke da sega ni cudru ena vuku ni dokadoka, noda leqataka na keda irogorogo, se noda temaki meda vakaiulubaletaka na ka eda cakava. Se kaya mada ke dua tiko na nomudrau sasaga kei na dua na tacimu vakayalo. Vakacava ena vakatau ena nomudrau cakacaka vata na nomu kauaitaka se o cei ena vakacerecerei ena vakatutu vinaka drau biuta kei na nomudrau gugumatua? Ke o sotava e dua na ituvaki qori, mo nanuma tiko ni o ‘koya e yalomalumalumu ena vakalagilagi.’​—Vkai. 29:23.

11. Me vakacava na ivakarau ni lomada nida vakacaucautaki, na vuna?

¹¹ O ira na ivakatawa kei ira na “via qarava” na itavi va qori mera kua ni saga mera dokai vei ira na tamata. (1 Tim. 3:1; 1 Ces. 2:6) Na cava me cakava e dua na tacida tagane ke vakacaucautaki koya mai vu ni lomana e dua ena ka vinaka e cakava? De dua ena sega ni vakaduria e dua na ivakananumi me vaka e cakava o Tui Saula. (1 Sam. 15:12) Ia vakacava e vakadinata ni vu ga mai na yalololoma i Jiova na veika e rawata? E vakadinata tale ga ni veika vinaka e vakanuinui kina ena gauna se bera e vakatau ena veivakalougatataki i Jiova kei na nona veivuke? (1 Pita 4:11) Ena gauna eda vakacaucautaki kina, na ivakarau ni lomada ena vakaraitaka se veivakalagilagi i cei eda vinakata.​—Vkai. 27:21.

“ONI VINAKATA . . . MONI CAKAVA NA GAGADRE I TAMAMUNI”

12. Na cava era sega ni rogoci Jisu kina eso na Jiu?

¹² E dua tale na ka e rawa ni tarova na nona vakalagilagi keda na Kalou, oya na noda gagadre. Na gagadre ca e rawa ni vakavuna meda kua sara ga ni rogoca na ka dina. (Wilika Joni 8:​43-47.) E tukuna o Jisu vei ira eso na Jiu nira sega ni rogoca na ka e tukuna nira ‘via cakava ga na gagadre i tamadra na Tevoro.’

13, 14. (a) Na cava era tukuna na kenadau ena sala e vukei iko kina na nomu mona ni o rogoca na veivosaki ni tamata? (b) Ena vakatau ena cava se o cei eda na rogoca?

¹³ Na noda gagadre e dau lewa na ka eda via rogoca. (2 Pita 3:5) E vakasakiti na nona buli keda o Jiova meda kua ni rogoca na ka eda sega ni taleitaka. Vakatudaliga mada qai vakalewa e vica na ka o rawa ni rogoca ena gauna sara ga qo. De dua e levu vei ira na rorogo qori o sega ni rogoca ena dua na gauna lekaleka sa oti. Dua na ka e rawa ni cakava na nomu mona e vakatokai me limbic system a vukei iko mo rogoca matua e dua na ka, ena gauna vata qori o rawa ni rogoca eso tale na rorogo. Ia era dikeva na kenadau ni na dredre sara na noda vakaduiduitaka na veimataqali rorogo ke da rogoca tiko na veivosaki ni tamata. Kena ibalebale qori, ni gauna o rogoca kina e rua na domo ena dua ga na gauna, ena vinakati mo na digia se o cei o na rogoca. Na ka o digia ena vakatau ena domo cava o na vinakata mo rogoca. O ira na Jiu era vinakata mera cakava na gagadre i tamadra na Tevoro, era sega ni via rogoci Jisu.

¹⁴ Na itukutuku eda rogoca e dau lako mai ‘na vale ni vuku’ kei ‘na vale ni lialia.’ (Vkai. 9:​1-5, 13-17) E vaka me rau kacivi keda tiko na vuku kei na lialia, qai vinakati kina meda digidigi. O cei vei rau o na rogoca? Na kena isau ena vakatau ena lomai cei eda na vinakata meda cakava. Era rogoca na domoi Jisu na nona sipi ra qa muri koya. (Joni 10:​16, 27) Era “totaka na dina.” (Joni 18:37) Era “sega ni kila na domo ni vulagi.” (Joni 10:5) O ira na yalomalumalumu va qori era na vakalagilagi.​—Vkai. 3:​13, 16; 8:​1, 18.

‘NA VEIKA QORI ONI NA VAKALAGILAGI KINA’

15. E rawa vakacava nira “vakalagilagi” eso tale ena nona vakararawataki o Paula?

¹⁵ Na noda cakava tiko ga na loma i Jiova ena vukei ira tale eso mera vakalagilagi. E vola o Paula ena ivavakoso e Efeso: “Au kerei kemuni moni kua ni yalolailai ena noqu vakararawataki ena vukumuni, ni veika rarawa qori oni na vakalagilagi kina.” (Efeso 3:13) Ena sala cava era “vakalagilagi kina” o ira e Efeso ena nona vakararawataki o Paula? Dina ni vakatovolei o Paula, ia na nona tu vakarau me qaravi ira tiko ga e Efeso e vakaraitaka vei ira ni bibi qai talei duadua na nodra itavi dokai vaKarisito. Ia ke a soro o Paula ena veivakatovolei e sotava, ena sega beka ni dusia qori ni sega ni yaga na nodra veiwekani kei Jiova, nodra cakacaka vakaitalatala, kei na nodra inuinui? Nona vosota o Paula era vakalagilagi kina na lotu vaKarisito, e dusia tale ga ni yaga duadua na noda vakuai keda meda tisaipeli.

16. Na ka rarawa cava a sotava o Paula e Lisitira?

¹⁶ Vakasamataka mada na yaga ni gugumatua i Paula kei na nona vosota. E tukuni ena Cakacaka 14:​19, 20: “Era sa qai yaco mai na Jiu mai Anitioki kei Ikoniona. Era bukani ira na ilala levu ya, ra mani vakaviriki Paula ena vatu ra yarataki koya ina ibili ni koro, nira nanuma ni sa mate. Nira sa wavokiti koya na tisaipeli, e duri mai e lako sara ina koro. Ena siga e tarava rau mani gole kei Panapasa i Tapi.” Vakasamataka mada na nona biu tu me mate ena dua na siga, qai sasaga me gole ena dua tale na vanua e 100 na kilomita na kena yawa, e se sega tale ga na sala ni veilakoyaki era tu nikua.

17, 18. (a) Ena sala cava a muria vinaka kina o Timoci na veika rarawa a sotava o Paula e Lisitira? (b) A uqeti Timoci vakacava na nona dau vosota o Paula?

¹⁷ Vakacava, o Timoci a dua vei ira “na tisaipeli” a lai vukei Paula? E sega ni vakamatatataki qori ena Cakacaka, ia a rawa ni dua vei ira o Timoci. Vakasamataka mada na ikarua ni ivola i Paula vei Timoci: “O iko, o sa dau muria vinaka tu mai na noqu veivakavulici, noqu ivakarau ni bula, . . . na veika e yacovi au mai Anitioki [cemuri mai na siti], mai Ikoniona [sagai me vakaviriki ena vatu], mai Lisitira [vakaviriki ena vatu]; ia e vakabulai au na Turaga mai na veivakacacani kece qo.”​—2 Tim. 3:​10, 11; Caka. 13:50; 14:​5, 19.

¹⁸ E “muria vinaka tu” o Timoci na veika era yaco oya, e kila vinaka tale ga na nona vosota o Paula. Qori e uqeti Timoci sara ga. Ena gauna e veisiko kina e Lisitira o Paula, e raica ni dua na lotu vaKarisito ivakaraitaki vinaka o Timoci, “e rogo vinaka o koya vei ira na veitacini e Lisitira kei Ikoniona.” (Caka. 16:​1, 2) Ni toso na gauna, a rawata sara o Timoci na ivakatagedegede me lesi ena itavi bibi.​—Fpai. 2:​19, 20; 1 Tim. 1:3.

19. E rawa ni uqeti ira vakacava eso tale na noda dau vosota?

¹⁹ Na noda cakava tiko ga na loma ni Kalou e rawa ni uqeti ira eso tale​—vakabibi o ira na itabagone era na dauveiqaravi nuitaki sara ga ni Kalou ena gauna era sa uabula kina. Era sega wale ga ni vulica na tisaipeli gone na ivakarau ni noda vosa kei na maqosa ni noda cakacaka vakaitalatala, ia e yaga tale ga vei ira na nodra raica na ka eda cakava nida sotava na leqa. E ‘vosota tiko ga na ka kece’ o Paula me rawa nira ‘vakabulai ena lagilagi tawamudu’ o ira era yalodina tiko ga.​—2 Tim. 2:10.

20. Na cava meda qara tiko ga kina na nona veivakalagilagi na Kalou?

²⁰ Koya gona, e dodonu beka meda saga tiko ga meda “qara na lagilagi e solia na Kalou duabau?” (Joni 5:44; 7:18) Io, e dodonu sara ga meda cakava qori! (Wilika Roma 2:​6, 7.) O Jiova e solia na “bula tawamudu vei ira era qara na lagilagi.” Kuria qori, na noda “vakayacora tiko ga na ka vinaka ena yalovosota” ena uqeti ira eso tale mera tudei tiko ga, qori ena yaga tawamudu vei ira. Mo kua gona ni vakalaiva e dua na ka me tarova na nona vakalagilagi iko na Kalou.