Qaravi Jiova Tiko ga Mai Vu ni Lomada

“Na luvequ, mo kila na Kalou i Tamamu, ka qaravi koya e na yalo dina.”​—1 VEI. 28:9.

VAQARA NA KEDRA ISAU:

Na cava na utoda vakaivakatakarakara?

O na dikeva vakacava na lomamu?

Na cava meda cakava meda qaravi Jiova mai vu ni lomada?

1, 2. (a) Na tikiniyago cava e dau vakayagataki vakalevu ena iVolatabu me ivakatakarakara? (b) Na cava e bibi kina meda kila na ibalebale ni utoda vakaivakatakarakara?

NA IVOLATABU e dau vakayagataka na tikiniyago me vakatayaloyalotaka eso na ka. Kena ivakaraitaki, e tukuna na peteriaki o Jope: “Sa sega ni tu e ligaqu nai valavala sa sega ni dodonu.” E tukuna o Tui Solomoni: “Nai rogorogo vinaka sa uro kina na suina.” A vakadeitaka vei Isikeli o Jiova: “Qaqa ka malumalumu na qiwa, ka’u sa cakava na yadremu me vakakina.” A tukuni tale ga vua na yapositolo o Paula: “Ko kauta tiko mai eso na ivakamacala e duatani e daligai keimami.”​—Jope 16:17; Vkai. 15:30; Isik. 3:9; Caka. 17:20.

² Ia e tiko e dua na tikiniyago e vakayagataki vakalevu ena iVolatabu me ivakatakarakara. A cavuta na tikiniyago qori na marama yalodina o Ana ena nona masu: “Sa reki na yaloqu [se utoqu] e na vuku i Jiova.” (1 Sam. 2:1) O ira mada ga na dauvolaivolatabu e voleka nira vakayagataka vakaduanaudolu na vosa utoda me ivakatakarakara. E bibi dina meda kila na ibalebale ni ‘utoda’ baleta ni tukuna sara ga na iVolatabu ni dodonu meda taqomaka vinaka. ​—Wilika Vosa Vakaibalebale 4:23.

NA CAVA NA UTODA VAKAIVAKATAKARAKARA?

3. Eda na kila vakacava na ibalebale ni ‘utoda’ vakaivakatakarakara ena iVolatabu? Vakamacalataka.

³ E sega ni tukuna sara vakadodonu na iVolatabu na ibalebale ni vosa ‘utoda,’ ia e rawa ni dusimaki keda meda kila na kena ibalebale. Ena sala cava? Kena ivakatautauvata, vakasamataka mada e dua na lalaga ni vale totoka e caka mai na vica na udolu na vatu lalai era tuvani vakamatau. Ni o raica vakamalua na lalaga, o na raica ni nodra tuvani vinaka na vatu qori e bulia e dua na iyaloyalo. E tautauvata vinaka qori ke da dikeva vakavinaka na veitikinivolatabu e vakayagataki kina na vosa ‘utoda,’ nida rawa ni kila vinaka kina na kena ibalebale. Koya gona, na cava na utoda vakaivakatakarakara?

4. (a) Na cava e vakatakarakarataka na ‘utoda?’ (b) Na cava na ibalebale ni vosa i Jisu ena Maciu 22:37?

⁴ O ira na dauvolaivolatabu era vakayagataka na vosa ‘utoda’ me dusia na ivakarau ni lomana e dua. E okati kina na ka e gadreva, nona rai, ivakarau, itovo, na ka e rawa ni cakava, na nona inaki kei na isausau. (Wilika Vakarua 15:7; Vosa Vakaibalebale 16:9; Cakacaka 2:26.) E tukuna e dua na ivola me baleta na utoda: “Qori na ka kece e tiko ena loma ni tamata.” Ena so na ituvaki na ‘utoda’ e rawa ni vakaibalebaletaki ena so ga na ka. Kena ivakaraitaki, a tukuna o Jisu: “Mo lomani Jiova na nomu Kalou ena lomamu [se utomu] taucoko, ena nomu bula taucoko, kei na nomu vakasama taucoko.” (Maciu 22:37) Ena ituvaki qo na ‘utoda’ e vakatayaloyalotaka na ka e vakila e dua, veika e gadreva, kei na veika e galeleta. Ena tikinivolatabu qori, o Jisu a sega ni cavuti ratou vata na utoda, noda bula kei na noda vakasama. A cakava qori meda kila kina ni bibi meda vakaraitaka na noda lomani Jiova ena ivakarau sara ga ni lomada, na ivakarau ni noda bula kei na noda vakasama. (Joni 17:3; Efeso 6:6) Ia ke cavuti duadua ga na vosa ‘utoda,’ ena vakaibalebaletaka na ivakarau ni lomada.

BIBI MEDA TAQOMAKA NA LOMADA

5. Na cava meda saga kina ena noda vinaka taucoko meda qaravi Jiova mai vu ni lomada?

⁵ Me baleta na lomada, e vakadreti Solomoni kina o Tui Tevita: “Na luvequ, mo kila na Kalou i tamamu, ka qaravi koya e na yalo dina, kei na loma e marautaka: ni sa vakatovolea na yalo kece ko Jiova, ka kila kece na nanuma ni lomada.” (1 Vei. 28:9) Io, o Jiova e Daudikeva na ka kece e tu e lomada. (Vkai. 17:3; 21:2) Na ka tale ga e raica o Jiova e lomada e rawa ni yavu ni noda veitokani kei koya, rawa ni vakainaki tale ga kina na noda bula. Koya gona, e tiko na vuna vinaka meda muria kina na ivakasala i Tevita oya meda saga ena noda vinaka kece meda qaravi Jiova mai vu ni lomada.

6. Na cava ena vakadredretaka na noda via qaravi Jiova?

⁶ Na noda gugumatua na dauveiqaravi Jiova, e vakaraitaka nida via qaravi koya mai vu ni lomada. Ia na veivakamuai ni vuravura ca qo i Setani kei na noda sucu ivalavala ca ena vakadredretaka qori. (Jere. 17:9; Efeso 2:2) Me rawa nida vakadeitaka nida qaravi Jiova tiko mai vu ni lomada, e bibi meda dikeva wasoma na ivakarau ni lomada. Eda na cakava vakacava qori?

7. Ena kilai vakacava na ivakarau ni lomada?

⁷ Eda sega ni raica rawa na ka e tu ena loma ni dua na vunikau, koya gona e sega tale ga ni dua e raica na ka e tu e lomada. Ia me vaka e vakamacalataka o Jisu ena iVunau ena Ulunivanua, ena kilai na kau mai na vuana, na ka tale ga eda cakava e veisiga ena vakaraitaka na ivakarau dina ni lomada. (Maciu 7:17-20) Meda dikeva mada e dua vei ira na ka eda dau cakava.

SALA MEDA DIKEVA KINA NA LOMADA

8. Me vaka e kaya o Jisu ena Maciu 6:33, ena kilai vakacava na ka e tu e lomada?

⁸ Ena nona iVunau ena Ulunivanua, a tukuna o Jisu vei ira na vakarorogo na ka mera cakava mera vakaraitaka kina nira via qaravi Jiova mai vu ni lomadra. E tukuna: “Moni vakaliuca tiko ga na matanitu ni Kalou kei na nona yalododonu, ena qai soli vei kemuni na ka kece qo.” (Maciu 6:33) Io, na veika sara ga eda vakaliuca ena noda bula e vakaraitaka na ka eda galeleta, vakasamataka, kei na ka eda lalawataka. Koya gona, dua na sala eda rawa ni kila kina se da qaravi Jiova tiko ena lomada taucoko se sega, noda dikeva tale na ka eda dau vakabibitaka.

9. Na veisureti cava a tukuna o Jisu vei ira eso na tagane, na cava e vakavotui mai na ka eratou cakava?

⁹ Ni oti ga vakalailai na nona uqeti ira na nona imuri o Jisu mera “vakaliuca tiko ga na matanitu,” a basika e dua na ituvaki. E laurai kina ni ivakarau ni lomana e dua ena kilai mai na ka e dau vakabibitaka. A vola na dauvola kosipeli o Luke na ituvaki qori ena nona tukuna ni ‘dei na loma i Jisu me lako i Jerusalemi,’ dina ni kila vinaka na veika ena sotava. Ni gole tiko kei ratou na yapositolo e “gaunisala,” e sotava o Jisu eso na tagane a mani sureti ratou: ‘Dou mai muri au.’ Eratou via muri Jisu, ia e tiko eso na ka ratou via cakava e liu. E tukuna e dua vei ratou: “Ni vakadonuya meu lai buluti tamaqu mada.” E tukuna e dua tale: “Au na muri kemuni Turaga, ia moni vakadonuya mada meu lai vakamoce vei iratou mai vale.” (Luke 9:51, 57-61) Eda raica ni o Jisu e dei, e vu tale ga mai lomana na nona cakava na loma i Jiova. Ia eratou raica vakamamada na tagane oya na nona veisureti, ratou vakaliuca ga na veika e baleti ratou qai muri na Matanitu ni Kalou. A sega ni vu mai lomadratou na nodratou qaravi Jiova.

10. (a) Na cava eda sa cakava me baleta na nona veisureti? (b) Na ivakatautauvata cava e tukuna o Jisu?

¹⁰ E duidui sara o keda ni vakatauvatani kei ratou na tagane oya. Eda sa ciqoma na veisureti i Jisu meda nona imuri, eda qaravi Jiova tale tiko ga e veisiga. Qori e vakaraitaka nida via qaravi koya mai vu ni lomada. Ia meda nanuma tiko ni rawa ni vakaleqai na lomada, veitalia sara ke da gugumatua ena ivavakoso. E rawa vakacava nida vakaleqai? Ena nona vosa tiko vei ratou na tagane oya, a vakatakila o Jisu na ka e rawa ni veivakaleqai. A tukuna: “O koya e taura na isiviyara qai rai tale i muri e sega ni ganiti koya na matanitu ni Kalou.” (Luke 9:62) Na cava eda vulica mai na ivakatautauvata qori?

O DAU “KABITA MATUA NA KA VINAKA”?

11. Na cava e qai yaco ina nona cakacaka na dauteitei ena ivakatautauvata i Jisu, na vuna?

¹¹ Me rawa ni matata na ivakatautauvata i Jisu, e vinaka meda vakadeuca tale mada vakalailai. Kaya mada ke siviyara tiko e dua na dauteitei qai vakanananu tale tiko i vale. A vakananumi ratou nona vuvale, itokani, kakana, ivakatagi, lasa kei na vanua me vakaruru kina. E diva sara ga na veika kece qori. A siviyarataka e dua na vanua levu, ia e sega ni vosota rawa na nona vakanananu, mani “rai tale i muri.” E levu na ka me caka me yacova ni sa teivaki kece na vanua, ia a vakawelei na dauteitei qai sega ni cakava vinaka na nona cakacaka. Ena rarawataka dina na nona turaga na nona sega ni gugumatua.

12. E tautauvata vakacava na dauteitei ena ivakatautauvata i Jisu kei ira eso na lotu vaKarisito nikua?

¹² Vakasamataka mada e dua na ituvaki e rawa ni yaco nikua. Na dauteitei e tautauvata kei na so na lotu vaKarisito era rairai toso vinaka vakayalo, ia e vakaleqai tu na ivakarau ni lomadra. Kaya mada ke dua na tacida e dau gugumatua ena cakacaka vakaitalatala. Ia ena gauna kece e tiko kina ena soqoni kei na cakacaka vakavunau, e vakasamataka tiko ga eso na ivakarau ni bula vakavuravura qai diva me rawata. Ni oti e vica na yabaki na nona gumatua ena cakacaka vakaitalatala, e sega ni vosota rawa na nona vakasamataka na ivakarau ni bula vakavuravura qo, mani rai “tale i muri.” E levu dina na itavi me qarava ena cakacaka vakaitalatala, ia e sega ni “taura matua na vosa ni bula,” e vakaleqa sara ga na nona cakacaka vakaitalatala. (Fpai. 2:16) Na “Turaga ni tatamusuki” o Jiova e rarawataka sara ga na nona sega ni gugumatua.​—Luke 10:2.

13. Na cava e okati ena noda qaravi Jiova ena lomada taucoko?

¹³ E matata vinaka na ka eda vulica eke. E vinaka nida tiko wasoma ena soqoni kei na cakacaka vakavunau, ia e levu tale na ka e okati ena noda qaravi Jiova ena lomada taucoko. (2 Vei. 25:1, 2, 27) Ke vinakata tiko e dua na lotu vaKarisito me ‘rai tale emuri’ ena nona diva tale eso na ivakarau ni bula e vuravura, ena rawa ni vakaleqa na nona veiwekani talei kei Jiova. (Luke 17:32) Ke da “cata sara na ka ca, [da qai] kabita matua na ka vinaka” sa rawa ni ‘ganiti keda na matanitu ni Kalou.’ (Roma 12:9; Luke 9:62) Se mani vakacava sara na kamikamica se kena yaga na vuravura i Setani, meda qarauna me kua ni vakaleqa na noda vakaliuca mai vu ni lomada na Matanitu ni Kalou.​—2 Kor. 11:14; wilika Filipai 3:13, 14.

YADRA TIKO GA!

14, 15. (a) Na cava e cakava o Setani me vakaleqa na lomada? (b) Vakamacalataka na vuna e vakarerevaki kina na ivadi i Setani.

¹⁴ Eda yalataki keda vei Jiova nida lomani koya. Me tekivu mai na gauna qori, e levu era se vakadeitaka tiko ga mera qaravi Jiova ena lomadra taucoko. Ia e se taketetaka tiko ga o Setani na lomada. (Efeso 6:12) E kila o koya nida na sega ni biuti Jiova tu ga vakasauri. Koya gona, e vakayagataka vaqaseqase na “bula ena gauna qo” me vakaseavutaka vakamalua na noda gugumatua ni qaravi Kalou. (Wilika Marika 4:18, 19.) Na cava e mana kina na ivadi qori i Setani?

¹⁵ Me saumi qori, vakasamataka mada ke o wili vola tiko, o qai vakayagataka e dua na matanicina e waqa ena kaukaua ni livaliva e rauta ni 100 na watts. E boko vakasauri na matanicina qai buto na rumu. O mani vakayagataka e dua na matanicina vou. E rarama tale na loma ni rumu. Ena dua tale na bogi, o wilivola tiko e waqa tale ga na cina qori. Ia o sega ni kila ni dua sa veisautaka na matanicina, qo sa vakayagataki tiko na matanicina e rauta ni 95 na watts na kena kaukaua. Vakacava, o rawa ni kila na duidui? Sega. Vakacava ke dua e veisautaka tale ena siga kadua na matanicina me rauta ni 90 na watts? Macala ga ni o na sega tu ga ni kila na duidui. Na vuna? O na sega ni vakaduiduitaka rawa na veiveisau ni ramase ni matanicina. E vakatale ga qori na veivakamuai ni vuravura i Setani, ena vakaseavutaka vakamalua na noda gugumatua. Ke yaco qori, e vaka ga sa vakaseavutaka o Setani na noda gugumatua ni qaravi Jiova. Ke da sega ni yadra, eda na sega ni kidava na veiveisau qori.—Maciu 24:42; 1 Pita 5:8.

BIBI NA MASU

16. Na cava meda cakava meda taqomaki mai na ivadi i Setani?

¹⁶ Na cava meda cakava meda taqomaki mai na ivadi i Setani, da qai qaravi Jiova tiko ga mai vu ni lomada? (2 Kor. 2:11) Bibi na masu. A uqeti ira na tacina vakayalo o Paula mera ‘vorata na ivadi ni Tevoro.’ A uqeti ira tale ga: “Ena ituvaki kece ga [moni] cabora kina na veimataqali masu kei na kerekere.”​—Efeso 6:11, 18; 1 Pita 4:7.

17. Na cava eda vulica ena masu i Jisu?

¹⁷ Me rawa nida vorati Setani, e bibi meda muria na ivakaraitaki i Jisu ena nona vinakata me qaravi Jiova ena lomana taucoko. Dikeva na ka e vola o Luke me baleta na masu i Jisu ena bogi ni bera na nona mate: “E yaluma vakalevu, sa qai masu ga vagumatua.” (Luke 22:44) O Jisu e dau gumatua ena masu. Ia ena ituvaki qo, ni sotava na veivakatovolei levu duadua ena nona bula, sa qai masu ga “vagumatua”—e rogoci tale ga na nona masu. Macala mai na ivakaraitaki qori ni duidui na ivakarau ni masu. Koya gona ni kaukaua na veivakatovolei kei na rerevaki ni ivadi i Setani, meda masu tale ga “vagumatua” nida kerea na veitaqomaki i Jiova.

18. (a) Na taro cava meda taroga me baleta na masu, na vuna? (b) Na cava eso na ka e rawa ni vakavinakataka na lomada, ena sala cava? (Raica na kato ena tabana e 16.)

¹⁸ Ena yaga vakacava na masu vagumatua? E tukuna o Paula: “Na ka kece me vakaraitaki vua na Kalou ena masu kei na kerekere salavata kei na vakavinavinaka; ena qai taqomaka na lomamuni . . . na vakacegu ni Kalou e uasivia na vakasama kece.” (Fpai. 4:6, 7) Io ke da vinakata meda qaravi Jiova mai vu ni lomada, e dodonu meda masu vagumatua da qai cakava wasoma. (Luke 6:12) Koya gona e vinaka mo taroga, ‘Au dau gugumatua ena masu qai wasoma tale ga?’ (Maciu 7:7; Roma 12:12) Ena kilai mai na nomu isaunitaro na levu ni nomu via qaravi Jiova.

19. Na cava o na cakava mo qaravi Jiova tiko ga ena lomamu taucoko?

¹⁹ Eda sa dikeva mai ni veika eda vakabibitaka ena noda bula ena kilai kina na ivakarau ni lomada. Meda vakadeitaka mada ga me kua ni vakaleqa na noda via qaravi Jiova mai vu ni lomada na veika eda sa biuta se na ivadi i Setani. (Wilika Luke 21:19, 34-36.) Me vakataki Tevita meda kerei Jiova tiko ga: “Mo ni vakaduataka na lomaqu.”​—Same 86:11.

[Kato ena tabana e 16]

TOLU NA KA E RAWA NI VAKAVINAKATAKA NA LOMADA

E tiko eso na ka eda rawa ni cakava me bulabula kina na utoda. E va tale ga qori na lomada, ni tiko na ka eda rawa ni cakava me bulabula tiko ga kina. Dikeva mada e tolu na ka qori:

1 Kakana: E yaga vakalevu ena utoda na kakana bulabula. E bibi tale ga meda vakatawana vakavinaka na lomada ena kakana bulabula vakayalo, qori ena noda vuli wasoma vakataki keda, vakasama vakatitobu kei na noda tiko ena soqoni.​—Same 1:1, 2; Vkai. 15:28; Iper. 10:24, 25.

2 Vakaukaua yago: Meda bulabula, ena vinakati me pamu vakavinaka na utoda. E va tale ga qori nida gugumatua ena cakacaka vakaitalatala—de dua meda vakavinakataka na ivakarau ni noda cakacaka​—ena bulabula tiko ga kina na lomada.​—Luke 13:24; Fpai. 3:12.

3 iVakarau ni bula: Na ivakarau ni bula tawavakalou eda bula tu kina nikua, e rawa ni tarabi ina utoda kei na lomada. Ia eda rawa ni vakalailaitaka na leqa qori ena noda maliwai ira vakalevu na tacida vakayalo, nira kauaitaki keda dina ra qai qaravi Jiova mai vu ni lomadra.​—Same 119:63; Vkai. 13:20.