Saga me Veiyaloni Tiko ga Nomu Vuvale

1. Na cava soti e rawa ni vu ni veisei ena vuvale?

ERA marau na vuvale era veilomani na lewena, era veikauaitaki, ra qai veiyaloni. E nuitaki ni vaka oqo na nomu vuvale. Ia e ka ni rarawa ni sega ni vaka kina e levu na vuvale, nira dau veisei. Na cava e vuna? E tolu na vuna ena veivosakitaki ena wase oqo. Ena so na vuvale, era duidui lotu na lewena. E so era tiko na itubutubu vakacabecabe. Ena so tale era veisei ena vuku ni drakidrakita ni bula ni veisiga, se ena nodra domona na iyau. Ia, na ka e vakavu veisei ena dua na vuvale ena rairai sega ni vakavu veisei ena dua tale. Ena vuku ni cava e duidui kina?

2. E vei era taro ivakasala kina e so ena bula vakavuvale, ia na cava na ivurevure ni ivakasala uasivi duadua?

² E dua na vuna oya na nodratou rai e vale. Ke o saga mo kila na nodratou rai, de o na kila tale ga na ka me caka me duavata tiko ga kina nomu vuvale. E dua tale na vuna na vanua o taro ivakasala kina. E levu era rogoca na nodra ivakasala na nodra itokani e vale ni cakacaka, ira na tiko veivolekati, na dau vakamacala ena niusiveva, kei na so tale na daunivakasala vaka oya. Ia, e so era vulica na ka e tukuna na iVolatabu me baleta na nodra bula, ra qai vakaitovotaka na ka era vulica. E yaga vakacava oqo me veiyaloni tiko ga kina e dua na vuvale?​—2 Timoci 3:16, 17.

KE DUATANI NA LOTU NEI WATIMU TAGANE

3. (a) Na cava na ivakaro ni iVolatabu me baleta na vakawati kei na dua drau sega ni lotu vata? (b) Na ivakavuvuli cava ena taurivaki ke duidui nomudrau lotu na veiwatini?

³ E vakarota vakabibi sara ga na iVolatabu me kua na vakawati kei na dua drau sega ni lotu vata. (Vakarua 7:3, 4; 1 Korinica 7:39) Ia, o qai vulica beka na ka dina ena iVolatabu ena gauna o sa vakawati kina, e sega ni vuli o watimu tagane. Na cava mo cakava? Ena dei tiko ga nomudrau vosa ni bubului ni vakamau. (1 Korinica 7:10) E vakadreta na iVolatabu me dei tiko ga na ivau ni vakawati qai uqeti rau na veiwatini me rau walia nodrau leqa, me rau kua ni vakawalena. (Efeso 5:28-31; Taito 2:4, 5) Ia, vakacava ke tusaqata o watimu tagane nomu muria na ivakarau ni lotu vakaivolatabu? De na tarova nomu lako ina soqoni ni ivavakoso, se kaya beka ni sega ni vinakata mo vunau e veivale. Na cava o na cakava?

4. Na cava me cakava o yalewa vakawati me vakaraitaka ni kauaitaki watina, dina ni rau sega ni lotu vata?

⁴ Tarogi iko mada, ‘Na cava e yaloca kina o watiqu?’ (Vosa Vakaibalebale 16:20, 23) Ke sega ni macala vua na ka o cakava tiko, de leqataki iko dina. Se ratou vakacuruvosa beka na wekana ni o sa sega ni vakaitavi ena so na ka e dau bibi vei iratou. “Nona dau biuti au duadua tu, au nanuma kina ni sa besetaki au o watiqu,” e kaya e dua na tagane vakawati. E nanuma ni sa bibi cake vei watina na nona lotu, sega ni o koya. Ia ni se tiko na dokadoka, e sega ni rawa ga ni tukuna o tagane vei watina nona galili. De gadrevi beka me vakadreti vei watimu tagane ni nomu lomani Jiova, e sega ni kena ibalebale ni o sa sega ni lomani koya me vaka e liu. Me tiko gona na gauna mo drau tiko vata kina.

5. Na ka vakayalomatua cava me vakasamataka o yalewa erau sega ni lotu vata kei watina?

⁵ Ia me wali vakayalomatua na leqa oqo, e dodonu me vakasamataki e dua na ka e bibi cake. E uqeti ira na yalewa vakawati na iVolatabu: “Dou talairawarawa vei ira na watimudou, me vaka sa dodonu vua na Turaga.” (Kolosa 3:18) E tukuna gona me qarauni na yalo ni nona via lewai koya ga vakataki koya e dua. Na kena kainaki tale ga “me vaka sa dodonu vua na Turaga,” e vakaraitaka ni dodonu me vakasamataki vata na nomu talairawarawa vei watimu kei na nomu talairawarawa vua na Turaga. Me caka vakayalomatua oqo.

6. Na ivakavuvuli cava me kua ni guilecava na yalewa vakawati lotu Vakarisito?

⁶ Vua e lotu Vakarisito, na nona tiko ena soqoni ni ivavakoso kei na nona vunautaka vei ira na tani na nona vakabauta yavutaki ena iVolatabu e tiki bibi ni sokalou dina, e sega ni rawa ni vakawaleni. (Roma 10:9, 10, 14; Iperiu 10:24, 25) Na cava gona o na cakava ke o vakaroti mo kua ni muria e dua na ivakaro matata ni Kalou? Eratou a tukuna na yapositolo i Jisu Karisito: “Sa kilikili kei keitou me keitou talairawarawa vua na Kalou, me kakua ga vei ira na tamata.” (Cakacaka 5:29) Eratou kotora kina e dua na ivakaraitaki e yaga ina levu sara na ituvaki e dau sotavi. Ni o lomani Jiova, ena uqeti iko beka oqo mo qaravi koya duadua ga, ni sa kilikili ga me vaka kina? Ia, ni o lomani watimu o qai dokai koya, ena uqeti iko tale beka ga oqo mo qaravi Jiova ena sala e sega ni votivoti kina vei watimu?​—Maciu 4:10; 1 Joni 5:3.

7. Na cava me lomadeitaka na yalewa vakawati lotu Vakarisito?

⁷ E kila o Jisu ni na sega ni rawa oqo ena so na gauna. Ni dau tusaqati na sokalou dina, e kaya nira na vakila na vakabauti koya ni vaka a muduki ena iseleiwau na nodra veimaliwai kei ira na lewe ni nodra vuvale. (Maciu 10:34-36) A sotava oqo e dua na yalewa ni Japani. A tusaqati koya o watina me 11 na yabaki. E dau cakava vua na itovo ca, vakalevu me bese ni vakacurumi yalewa i nodrau vale. Ia a vosota o yalewa. Era vukei koya na nona itokani ena ivavakoso vakarisito. E cikecike ena masu qai dau vakayaloqaqataki koya na 1 Pita 2:20. E vakabauta na yalewa lotu Vakarisito oqo ni kevaka e tudei, ena yaco na gauna me tomani koya o watina me rau qaravi Jiova vata. E qai yaco dina.

8, 9. Na cava gona me kua ni cakava o yalewa me kua kina ni vakatarabetaki watina?

⁸ E levu sara na ka yaga o rawa ni cakava me donu kina na rai nei kemu isa. Kaya mada ke dau cata o koya na nomu lotu, ia qarauna me kua ni tiko na vuna vinaka me cudruvi iko kina ena so tale na ka. Me savasava tu ga na vale. Qarauna me dau rakorako na kemu irairai. Dau tukuna ni o vinakati koya, o taleitaki koya. Kua ni vakalewai koya, tokoni koya ga. Vakaraitaka ni o via vakarorogo ina nona veiliutaki. Ni cakava vei iko e dua na ka ca, kua ni sauma lesu. (1 Pita 2:21, 23) Nanuma nida kawa ivalavala ca, mo dau veivosoti. Ena gauna e tubu kina na veileti, mo vakamalumalumu o iko ena nomu liu ni kere veivosoti.​—Efeso 4:26.

⁹ Mo qarauna me kua ni vakarautaki bera na kena ena vuku ni nomu dau lakova na soqoni. De o na qai via lako ena cakacaka vakaitalatala vakarisito ena gauna e sega ni tiko kina e vale o watimu. E ka vakayalomatua tale ga me kua ni vunau o yalewa lotu Vakarisito vei watina ke sega ni taleitaka o tagane. Ena muria ga o yalewa na ivakasala nei Pita na yapositolo: “O i kemuni na yalewa vakawati, ni vakamalumalumutaka vaka kina na yalomuni vei ira na watimuni. Kevaka e so vei ira era sega ni vakabauta na vosa ni Kalou, e na rawa ni yaco me ra vakabauta e na vuku ni nomuni i vakarau ga na watidra, ka na sega ni yaga mo ni tauca e dua na vosa ni ra sa na raica tiko ga na nomuni i vakarau vakarokoroko ka savasava.” (1 Pita 3:1, 2, VV) Era na sasagataka na yalewa vakawati lotu Vakarisito mera vuataka tiko ga na vua ni yalo ni Kalou.​—Kalatia 5:22, 23.

KE SEGA NI LOTU VAKARISITO DINA O WATIMU YALEWA

10. Ke sega ni vakabauta o watina yalewa, na cava me cakava vua o tagane e vakabauta?

¹⁰ Vakacava ke lotu Vakarisito dina o tagane ia e sega o watina? E veidusimaki tale ga kina na iVolatabu. E kaya: “Ke dua na wekada sa sega ni lotu na watina yalewa, ka sa loma i watina me rau tiko vata tiko ga, me kakua ni sereki koya.” (1 Korinica 7:12, VV) E vakasalataki ira tale ga na tagane vakawati: “Dou lomani ira na watimudou.”​—Kolosa 3:19.

11. Ena veiliutaki vakayalomatua qai veinanumi vakacava o tagane vakawati ke sega ni lotu Vakarisito dina o watina?

¹¹ Ke o tagane vakawati qai sega ni drau lotu vata kei watimu, qarauna sara mo dau dokai yalewa, dau nanumi koya tale ga. E sega ni gone o koya, me dau galala gona me muria na vakabauta ni nona lotu, e dina ni o sega ni duavata kina. Ni o se qai vakamacalataka vakadua vua na nomu vakabauta, kua ni namaka me ciqoma sara ga ena gauna oqori, me biuta kina na vakabauta a vakamuria dede voli mai. Kua ni tukuna tu ga yani ni lasu na vakabauta eratou vakamareqeta tu mai vakadede na vuvale nei watimu. Mo dau vosota ga ena nomu vakamacala vua ena iVolatabu. De nanuma ni o sa vakawaleni koya, ni levu na gauna o vakayagataka ena cakacaka ni ivavakoso. De tusaqata beka o koya nomu via qaravi Jiova, ia de ka ga e via tukuna tiko oqo: “Mo dau tiko vakalevu kei au!” Vosota ga. De na yaco na gauna me mai tomani iko ena sokalou dina ena vuku ni nomu itovo ni veinanumi.​—Kolosa 3:12-14; 1 Pita 3:8, 9.

NODRATOU TUBERI NA GONE

12. Ke rau sega ni lotu vata o tagane vakawati kei watina, me muri vakacava na ivakavuvuli vakaivolatabu ena nodratou tuberi na gone?

¹² Ni duidui na lotu ena dua na vuvale, e dau vu ni veivala na nodratou tuberi vakalotu na gone. Me na qai muri vakacava na ivakavuvuli vakaivolatabu? E kaya na iVolatabu me liu sara ga o tama ena nodratou vakavulici na luvena, ia e bibi tale ga me vakaitavi kina o tina. (Vosa Vakaibalebale 1:8; vakatauvatana Vakatekivu 18:19; Vakarua 11:18, 19.) Ke sega mada ga ni via doka o tama na veiliutaki nei Karisito, e se ulu tiko ga ni vuvale o koya.

13, 14. Ke vakatabuya o tagane me kauti iratou na gone o watina ina soqoni vakarisito se me vuli vata kei iratou, na cava me cakava o yalewa?

¹³ E sega ni ca vei ira e so na tama era sega ni vakabauta me tuberi iratou na luvedrau o watina ena ka vakalotu. E so tale era vakatabuya. Vakacava ke sega ni vakatara o watimu tagane mo kauti iratou na gone ina soqoni ni ivavakoso se me vakatabuya sara ga nomudou vuli iVolatabu e vale? Sa na vinakati e ke mo vakasamataka na nomu itavi kece​—nomu itavi vua na Kalou o Jiova, vua na ulu ni nomu vuvale, vaka kina vei iratou na luvemu. O na walia vakacava na ituvaki oqo?

¹⁴ Sa macala ni o na masulaka. (Filipai 4:6, 7; 1 Joni 5:14) Ia, o na qai lewa ga o iko na ka mo cakava. Ke o cakacaka vakayalomatua, o vakamatatataka vei watimu ni o sega ni beca nona veiliutaki, ena rairai yaco me sega ni tusaqati iko vakalevu. Ke mani vakatabui iko sara o watimu tagane mo kauti iratou na gone ina soqoni se mo dou vuli iVolatabu vata, o se rawa ga ni vakavulici iratou. Ena nomudou dau veitalanoa e veisiga, kei na nomu ivakaraitaki vinaka, saga mo tuberi iratou me ratou lomani Jiova, vakabauta nona Vosa, me ratou dokai kemudrau tale ga na itubutubu​—bau kina o tamadratou​—me ratou kauaitaki ira na tani, me ratou dau cakacaka vakaukaua. Ni toso na gauna, sa na rairai raica o tamadratou na veisau vinaka vei iratou na gone, me marautaka kina nomu sasaga.​—Vosa Vakaibalebale 23:24.

15. Na cava na nona itavi na tama e vakabauta ena nodratou tuberi na gone?

¹⁵ Ke o tagane vakawati, ia e sega ni vakabauta o watimu, e nomu itavi mo tuberi iratou na gone “ena veivakadodonutaki kei na ivakarau ni vakasama i Jiova.” (Efeso 6:4, NW) Ni o veituberi, mo dau caka vinaka vua na watimu, lomani koya, yalorawarawa tale ga.

KE O SEGA NI LOTU VATA KEI RAU NA NOMU ITUBUTUBU

16, 17. Na ivakavuvuli vakaivolatabu cava mera nanuma na gone e sega ni lotu vata kei na nodra itubutubu?

¹⁶ E sega ni ka vou ena gauna oqo me sega ni lotu vata kei na nodra itubutubu e so na itabagone. O dua beka vei ira? Ke vaka kina, e tiko tale ga na ivakasala vakaivolatabu me baleti iko.

¹⁷ E kaya na Vosa ni Kalou: “Dou talairawarawa vei ira na nomudou qase e na ka sa vinaka vua na Turaga: ni sa dodonu oqo. Mo vakarokoroko vei rau na tamamu kei na tinamu.” (Efeso 6:1, 2) E okati e ke na nomu dokai rau sara ga nomu itubutubu. Ia, e dina ni bibi mo talairawarawa vei rau na nomu qase, me kua ga ni guilecavi na nomu itavi vua na Kalou dina. Ena gauna e yacova kina e dua na gone na yabaki me tekivu vakatulewataka na ka me baleti koya, ena saumi taro tale ga o koya ena ka e vakayacora. E dina oqo ena lawa ni matanitu, ia vakauasivi ena lawa ni Kalou. “Eda na dui vakatusai keda kecega vua na Kalou,” e kaya na iVolatabu.​—Roma 14:12.

18, 19. Ke ra sega ni lotu vata na gone kei na nodra itubutubu, na cava e rawa nira cakava na gone mera kila kina na itubutubu na nodra lotu?

¹⁸ Ke o veisautaka na nomu bula ena vuku ni nomu lotu, saga mo kila na ka erau na vakasamataka na nomu itubutubu. Erau na rairai marautaka na yaga ni nomu vulica kei na nomu bulataka na ivakavuvuli ena iVolatabu, ni o sa qai dau veidokai ga, dau talairawarawa, o qai mamakutu ni cakava na ka erau kerei iko kina. Ia, ke vakavuna na nomu lotu mo cata e so na ivakavuvuli se itovo vakavanua erau dau vakabibitaka, erau na vakasamataka beka ni o sa cata tiko e dua na ivakarau ni bula e nodrau itavi me rau tuberi iko kina. De rau leqataka nomu bula, baleta nira sa sega ni taleitaki iko o ira oni tiko vata, se ni o sa sega ni galeleta na ka erau nanuma ni o na bula vinaka kina mai muri. E rawa ni vu tale ga ni leqa na dokadoka. De rau nanuma beka ni vaka mo vakaraitaka tiko vei rau ni dina o iko, erau cala o rau.

¹⁹ O koya gona, ena vinaka mo saga me ratou veikilai ena dua na gauna totolo kei rau na nomu itubutubu e so na qase se so na iVakadinadina matua mai na nomu ivavakoso. Uqeti rau na nomu itubutubu me rau gole ina Kingdom Hall me rau rogoca kina na ka e dau veivosakitaki, me rau raica tale ga kina se ra mataqali tamata vakacava na iVakadinadina i Jiova. De na seavu na nodrau lomaleqa ni toso na gauna. Ke rau mani veitusaqati ga, rau vakama na ivola vakaivolatabu, qai vakatabuya mo lako ina soqoni vakarisito, ena tiko ga na gauna kei na vanua mo dau wilivola kina, mo vosa kina vei ira na tacimu lotu Vakarisito, mo vunau se vakamacala tawalokuci vei ira tale ga na tani. O na rawa ni masu tale ga vei Jiova. E so na itabagone era waraka na gauna era qase kina, me dua nodra vuvale, mera qai cakava kina e levu na ka ena vuku ni nodra lotu. Ia se ituvaki cava ga o sotava e vale, kua ni guilecava mo “vakarokoroko vei rau na tamamu kei na tinamu.” Mo cakava na nomu itavi me veiyaloni tiko ga kina nomu vuvale. (Roma 12:17, 18) Me kena ilutua, saga mo drau veivinakati kei na Kalou.

E KA NI BOLEBOLE KE O ITUBUTUBU VAKACABECABE

20. Na cava era na rairai nanuma na gone me baleti tamadra se tinadra vakacabecabe?

²⁰ Ena levu na vuvale, e ka ni bolebole levu duadua na nodra tiko na gone se itubutubu vakacabecabe. Era lewena e levu na vuvale nikua na gone era sucu ena dua tani tale na vuvale, ni a vakawati tu mai liu e dua vei rau na itubutubu se o rau ruarua. Ena vuvale vaka oqo, era na dau veiqati beka ra qai veicati na gone se ra na sega ni kila se o cei mera vakarorogo kina. Oqo na vuna era na rairai cata kina na gone na nodra sasaga na itubutubu vakacabecabe mera dua na tama se tina vinaka. E rawa ni cicivaki vinaka vakacava na vuvale vaka oqo?

21. E dina ni duidui na ituvaki, na cava mera muria kina na itubutubu vakacabecabe na ivakavuvuli ena iVolatabu?

²¹ E dina ni duidui na ituvaki ni vuvale vaka oqo, ia me nanumi ni yaga tale ga kina na ivakavuvuli vakaivolatabu e baleta na ivakarau ni bula vakavuvale tale e so. De na rairai vinaka vei iko mo guilecava mada na ivakavuvuli ni iVolatabu, ia ena vakavutu ulu mai muri ke o sega ni muria. (Same 127:1; Vosa Vakaibalebale 29:15) Saga mo lomavuku, mo yalomatua tale ga. Ke o lomavuku, o na vakaitovotaka na ivakavuvuli vakalou e vu ni tiko vinaka mai muri, kei na yalomatua o na kila rawa kina na vuna era dau tukuna se cakava kina e so na ka na lewe ni nomu vuvale. E gadrevi tale ga mo dau veinanumi.​—Vosa Vakaibalebale 16:21; 24:3; 1 Pita 3:8.

22. Na cava ena rairai dredre kina mera vakarorogo na gone vei ira na nodra itubutubu vakacabecabe?

²² Ke o itubutubu vakacabecabe, o na rairai nanuma ni ratou dau taleitaki iko na gone ni se bera ni o tamadratou se tinadratou vakacabecabe. Ia, e veisau beka oqo ena gauna o vakawatitaki tamadratou se tinadratou kina. Era na rairai nanumi nodra itubutubu dina na gone, ra sega ni kila se o cei mera vakarorogo kina. Era nanuma beka ni o vinakata o iko mera kua ni lomani nodra itubutubu dina. Ena so na gauna, era dau tukuna sara ga vakadodonu ni o sega ni tamadra se o sega ni tinadra. E mosi dina na vosa vaka oya. Ia, “me kakua ni kusarawa na yalomu me cudru.” (Dauvunau 7:9) O na vosota rawa na ka era dau tukuna se cakava na gone ena nomu yalomatua kei na nomu dau veinanumi.

23. Nira tiko na gone vakacabecabe ena dua na vuvale, mera na vakadodonutaki vakacava?

²³ E bibi na itovo e rua oqori ni o veivakadodonutaki. E bibi tale ga me kua ni veiveisau na lawa ni vuvale ni o veivakadodonutaki. (Vosa Vakaibalebale 6:20; 13:1) Nira sega ni tautauvata kece na gone, ena rairai duidui na nona vakadodonutaki e dua na gone mai na dua tale. Ni se qai tekivu nodratou tiko vata, era raica e so na itubutubu vakacabecabe ni dau vinaka cake me vakadodonutaki gone o koya vei rau e nona itubutubu dina. Ia, e ka bibi me rau yalovata na itubutubu ena iwalewale ni veivakadodonutaki, me rau qai dau tokona oqo. Me rau kua ga ni tovaka na dui luvedrau, me rau cati iratou na vo ni gone. (Vosa Vakaibalebale 24:23, NW) E ka bibi na talairawarawa, ia me nanumi nira sucu ivalavala ca tale ga mai na gone. Kua ni dau yalototolo. Mo veivakadodonutaki ena loloma.​—Kolosa 3:21.

24. Ena rawa ni sega ni yaco vakacava na itovo tawakilikili baleti ira na tagane kei na yalewa ena vuvale vakacabecabe?

²⁴ Ena sega ni tubu e levu na leqa ke dou dau veivosaki vakavuvale. E yaga oqo me macala tiko ga kina vei iratou na lewe ni vuvale na veika bibi ni bula oqo. (Vakatauvatana Filipai 1:9-11.) E bibi tale ga me ratou dui kila na ka me caka me rawati kina na ka e yaga ina vuvale. Ni ratou veivosaki tale ga vakasavasava na lewe ni vuvale, ena rawa ni sega ni yaco kina na itovo tawakilikili. Me kila o goneyalewa na isulusulu kei na itovo e rakorako me vakaraitaka vua na tamana vakacabecabe vaka kina vei iratou na ganena vakacabecabe. Me vakasalataki tale ga o gonetagane ena ivalavala e kilikili me vakaraitaka vua na tinana vakacabecabe vaka kina o iratou na ganena vakacabecabe.​—1 Cesalonaika 4:3-8.

25. Na itovo yaga cava ena veiyaloni kina na vuvale vakacabecabe?

²⁵ Ni ka ni bolebole na leqa e sotava na itubutubu vakacabecabe, e gadrevi mo na vosota. E taura na gauna mo qai veikilai vinaka kei na dua. Ena bau dredre toka nomu saga me lomani iko qai dokai iko e dua na gone e sega ni luvemu dina. Ia ena rawa ni yaco oqo. Ena qai veiyaloni ga na vuvale vakacabecabe ke o lomavuku o qai yalomatua, lako vata kei na nomu saga dina mo vakamarautaki Jiova. (Vosa Vakaibalebale 16:20) E yaga tale ga na itovo oqo mo vosota kina e so tale na ituvaki.

E TAWASEA BEKA NOMU VUVALE NA DOMONI NI IYAU?

26. E rawa ni tawasea vakacava na vuvale na leqa kei na nona nanuma e dua me baleta na iyau?

²⁶ E levu na sala e rawa ni tawasea kina na vuvale na leqa kei na nona rai e dua me baleta na iyau. E ka ni rarawa ni leqa e so na vuvale ena kena dau veibataki na ilavo kei na nodra via vutuniyau​—se me levu tale nodra iyau. Ena tubu beka na veisei ke rau cakacaka ruarua na veiwatini, basika kina na yalo “au lewa na noqu ilavo, o lewa o iko na nomu.” Ke rau sega ni dau veiba mada ga, erau na vakila beka ni sa lailai na gauna erau dau tiko kina vakataki rau ni rau cakacaka ruarua. E dua na itovo e sa matau sara tiko ena vuravura oqo, me lai cakacaka ina dua tale na vanua o tama​—me vakavula se vakayabaki sara​—me rawata kina na ilavo e sega ni rawata rawa ena vanua eratou tiko kina nona veitinani. E rawa ni vakatubuleqa dina oqo.

27. Na cava e so na ivakavuvuli ena yaga ina vuvale e leqa vakailavo?

²⁷ E sega ni rawa ni vakaturi na lawa me wali kina na veituvaki oqo, ni duidui na vuvale e duidui tale ga na leqa kei na ka e gadrevi. Ia, e rawa ni vukei keda na ivakasala ena iVolatabu. Me ivakaraitaki mada, e kaya na Vosa Vakaibalebale 13:10 (NW), ni na sega na sasaga matewale ke dou “dau veirogorogoci.” E sega ni okati wale ga e ke nomu tukuna nomu nanuma, ia nomu taro ivakasala tale ga kei na nomu rogoca na nona nanuma na tani. Ena vukea tale ga na nodratou duavata e dua na vuvale na kena navuci na ituvatuva ni ilavo se budget ni vuvale. De na sega ni tudei sara beka, ia ena rairai vinakati me rau cakacaka ruarua na veiwatini ena vuku ni ka me saumi, vakabibi ke ra tiko e vale na gone se so era qarava tiko. Ke yaco oqo, me na dau vakadeitaka vei watina o tagane ni se kauaitaki koya tiko ga. E rawa ni veivuke o tagane kei iratou na gone ena so na cakacaka ni vale e dau cakava duadua tu mai o tinadratou.​—Filipai 2:1-4.

28. Ena rawa ni duavata na vuvale ke muri na ivakasala cava?

²⁸ Ia, e dina ni gadrevi na ilavo ena ivakarau ni veika ni gauna oqo, e sega ga ni vu ni marau. E sega sara ga ni solia na bula. (Dauvunau 7:12) Na kena vakabibitaki tale na iyau e rawa ni vakaleqa noda bula vakayalo, noda itovo tale ga. (1 Timoci 6:9-12) Sa vinaka cake ga meda vakasaqara taumada na Matanitu ni Kalou kei na nona yalododonu, ni yalataka tu na Kalou ni na qai vakalougatataka noda vakasaqara na ka meda bula kina e veisiga! (Maciu 6:25-33; Iperiu 13:5) Ni o vakaliuca na veika vakayalo kei na nomu saga mo veivinakati taumada kei na Kalou, o na rawa ni raica nodratou duavata na nomu vuvale ena ka e bibi cake, dina ga ni tiko na ka dou duidui kina.