Vakavulica na Luvemu me Dau Veiyaloni

Ena levu ni nona taleitaka o Nicole na nodratou sa na toki ina dua na yasana yawa ena nodratou vanua, e dau talanoataka vua nona itokani voleka, o Gabrielle, na veika lalai taucoko ratou cakava tiko. Ia dua na siga, a tukuna vua o Gabrielle ni sega sara ga ni dua na ka vua na nona sa na toki. A tukuna o Nicole vei tinana ena levu ni nona rarawa kei na cudru, “Au sega ni via kilai Gabrielle tale!”

NI DAU basika e so na ituvaki dredre ena nodra bula na gone me vaka na kena e yaco vei Nicole kei Gabrielle ena gadrevi kina na nodra veivakasalataki na itubutubu​—e gadrevi me vakamalumutaki na mosi ni yalo, ra qai vakavulici na gone mera walia na leqa. Era dau “vagonegonea” na gone ra dau qai lecava ni rawa ni vakavu rarawa na ka era tukuna kei na nodra ivalavala. (1 Korinica 13:11) Gadrevi gona mera tuberi mera bulataka na itovo e uqeta na veiyaloni ena vuvale kei na veivanua tale e so.

Era kauai vakalevu na itubutubu lotu Vakarisito ena nodra vakavulici luvedra mera “vakasaqara na vakacegu, ka muria sara.” (1 Pita 3:​11) Era marau na dau saga na veiyaloni nira cavuraka laivi mai lomadra na yaloca, na cudrucudru kei na veiqati. Kevaka o itubutubu, o na vakavulica vakacava na luvemu me dau veiyaloni?

Tuberi Ira Mera Vakamarautaka na “Kalou ni Veivakacegui”

E dau vakatokai o Jiova me “Kalou ni veivakacegui” qai tukuni tale ga ni “vu ni noda vakacegu.” (Filipai 4:9; Roma 15:​33, VV) O koya gona, era na maqosataka na itubutubu yalomatua na nodra vakavulici luvedra ena Vosa ni Kalou na iVolatabu, ra qai uqeti kina mera vakamarautaka na Kalou, ra vakatotomuria tale ga na nona itovo. Kena ivakaraitaki, uqeti luvemu me raitayaloyalotaka na ka talei a raivotutaka na yapositolo o Joni​—na drodrolagi emeralita totoka e wavolita na itikotiko vakaturaga i Jiova.a (Vakatakila 4:​2, 3) Vakamacalataka ni drodrolagi oqori e vakaibalebaletaka na vakacegu kei na sautu i Jiova qai vakaraitaka nira na vakila tale ga na veivakalougatataki oqori o ira kece na talairawarawa vua.

E dusimaki keda tale ga o Jiova ena nona vakayagataki Luvena, o Jisu, e vakatokayacataki me “Tui ni Sautu.” (Aisea 9:​6, 7) O koya gona, wilika qai veivosakitaka kei ira na luvemuni na italanoa ena iVolatabu e vakatavulica kina o Jisu e so na veika bibi baleta na kena tarovi na veileti kei na veiba. (Maciu 26:​51-​56; Marika 9:​33-​35) Vakamacalataka na vuna e veisautaka kina na nona ivalavala o Paula e dua a “dauvakacaca” e liu, kei na vuna a vola kina ni “tabu ni veileti nai talatala ni Turaga; ia me yalomalumalumu vei ira kecega na tamata, . . . me dauvosota.” (1 Timoci 1:​13; 2 Timoci 2:​24) De o na kurabui qai marau ni ciqoma o luvemu na nomu veivakavulici.

E nanuma vinaka tu o Evan na nona vakalialiai koya e dua na gonetagane e loma ni basi ni se qai yabaki vitu. “Ena levu ni noqu cudru au via sauma sara ga vua na ka e cakava!” e kaya. “Au qai nanuma na ka au vulica e vale me baleti ira na dau via veiba. Au kila ni o Jiova e vinakata meda ‘kua ni veisausaumitaka na nona ca e dua’ da qai ‘veilomani kei ira na tamata kecega.’ ” (Roma 12:​17, 18) Na ka oya e vakaukauataki koya qai doudou kina me walia na ituvaki leqataki oya ena nona yalomalua. E vinakata me vakamarautaka na Kalou ni veivakacegui.

Mo iTubutubu Dau Veiyaloni

E dau vakilai beka ena nomuni vale na bula veiyaloni? Ke vaka kina era na vulica na luvemuni e levu sara na ka me baleta na veiyaloni, ena nodra vakaraica na nomuni ivalavala. Na laulau ni nomuni vakatavulici ira na luvemuni mera veiyaloni ena vakatau tiko vakalevu ena nomuni sasaga yadua mo ni vakatotomuria na nodrau ivakaraitaki ni veiyaloni na Kalou kei Karisito.​—Roma 2:​21.

Rau saga o Russ kei Cindy me rau tuberi rau na luvedrau tagane, me uqeti rau tale ga me rau dau loloma ena gauna era dau veivakacudrui kina e so. E kaya o Cindy, “Na rai keirau dau vakaraitaka vei rau na gone kei na so tale ena gauna e dau yaco kina na veileqaleqati, erau vulica sara ga kina vakalevu na gone na ka me rau cakava ke rau sotava na ituvaki vaka oya.”

Dina nira dau cala ena so na gauna na itubutubu, ia e se tiko ga na ka bibi mera vakatavulica. “So na gauna keirau dau yalototolo kei watiqu, o Terry, me keirau vakadodonutaki ratou na tolu na luve i keirau ni se bera mada ga ni kilai na dina ni ka e yaco,” e kaya o Stephen. “Keirau dau kere veivosoti ena gauna e yaco kina oqori.” E tomana o Terry: “Keirau vakaraitaka vei ratou ni keirau sega ni uasivi, keirau dau cala tale ga. Keirau vakila ni oqo e sega wale ga ni vakavuna na veiyaloni e vale, eratou vulica tale ga kina na gone na sala me ratou veiyaloni kina.”

Era vulica beka na luvemuni na veiyaloni ena nodra dikeva na nomuni ivalavala vei ira? A veivakasalataki o Jisu: “O koya, na ka vakaaduaga dou sa vinakata me ra kitaka vei kemudou na tamata, dou kitaka vaka talega kina vei ira.” (Maciu 7:​12) Mo ni nuidei ni na yaga na nomuni dau loloma kei na nomuni kauaitaki ira na luvemuni, dina ga ni tiko na ka oni malumalumu kina. E dau rawarawa nodra ciqoma na gone na veivakavulici e yavutaki ena loloma.

Dau Berabera ni Cudru

E kaya na Vosa Vakaibalebale 19:11: “A nona yalomatua na tamata sa vakaberabera kina na nona cudru.” O na vakavulica vakacava na luvemu me yalomatua vaka oqori? E vakamacalataka o David na laulau ni nodrau dau veivakavulici kei watina o Mariann vei luvedrau tagane kei na luvedrau yalewa. E kaya: “Ni rau cudruvaka na ka e tukuna se cakava vei rau e dua, keirau dau vakasalataki rau sara ga me rau dau veinanumi. Keirau dau tarogi rau ena so na taro rawarawa: ‘E oca beka na tamata oya ena siga oya? De sisivo tiko beka? E vakararawataki koya beka e dua tale?’ ” Kuria o Mariann, “Oqo e dau vakacegui rau sara ga, me kua ni cala nodrau rai se me rau veibataka o koya e donu se cala.”

Na veivakavulici vaka oqori e dau yaga sara. Dikeva na veivakasalataki i Michelle vei luvena o Nicole, oqo na goneyalewa a vakamacalataki ena itekitekivu ni ulutaga. A sega wale ga ni uqeti koya me vakavinakataka tale na nodrau veimaliwai kei nona itokani o Gabrielle, ia a vakavulici koya ena so tale na ka. “Keirau wilika kei Nicole na wase 14 ni ivola Vuli Vua na Qasenivuli Levu,” e kaya o Michelle.b “Au qai vakamacalataka na ibalebale ni nona tukuna o Jisu me ‘vakavitusagavulu na vitu’ na noda veivosoti. Au vakarogoca vinaka nona talaucaka na lomana o Nicole, au qai tukuna vua me saga me vakila sara ga na rarawa kei na nona sega ni taleitaka o Gabrielle ni sa na toki vakayawa na nona itokani voleka.”​—Maciu 18:​21, 22.

E vulica o Nicole me dau veinanumi ni sa kila na vu ni nona vosa cudrucudru o Gabrielle, qai qiriti koya me kere veivosoti. “Tekivu mai na gauna oya,” e kaya o Michelle, “e dau marautaka o Nicole na nona dau veinanumi kei na nona dau caka vinaka vei ira na tamata mera marau kina.”​—Filipai 2:​3, 4.

Tuberi ira na luvemuni mera kua ni dau cudru totolo ena vuku ni nodra malumalumu se rai cala e so tale. De dua, o na raica kina nodra sa na dau veikauaitaki ra qai veinanumi na luvemuni.​—Roma 12:10; 1 Korinica 12:25.

Uqeta na Totoka ni Veivosoti

“Sa ka e rogo vinaka [“totoka,” NW] . . . ni sa sega ni cudruvaka na cala,” e kaya na Vosa Vakaibalebale 19:11. A vakatotomuri Tamana o Jisu qai vakaraitaka na yalo ni veivosoti ena gauna mosimosi duadua ni nona bula e vuravura. (Luke 23:34) Era na vulica tale ga na luvemuni na totoka ni veivosoti ke ra vakila sara ga na veivakacegui ni nomuni dau veivosoti.

Kena ivakaraitaki, e dau taleitaka o Willy, e dua na gonetagane e yabaki lima, me rau rokataka na droini se na iyaloyalo kei buna. Ia dua na siga, a biuta vakasauri o buna, e vosataki Willy, qai gole. Dua na ka na rarawa i Willy. E kaya o Sam na tamana: “E tauvi buna tiko na mate na Alzheimer. Keirau mani vakamacalataka na mate oqori vei Willy ena vosa rawarawa ga.” Oti nodrau tukuna vei Willy me vakasamataka ni levu na gauna e dau vosoti kina o koya, ena gadrevi kina me dau veivosoti tale ga, a kurabui sara o Sam ena ka e cakava tarava o Willy. “Vakasamataka mada na levu ni neirau marau na veiwatini,” e kaya o Sam, “ni keirau raica nona lako vei buna e yabaki 80, kere veivosoti vua, qai tuberi koya lesu ina teveli?”

E ka totoka dina ke ra vulica na gone mera dau “veivosoti” ena vuku ni nodra malumalumu se cala na tani. (Kolosa 3:​13) Vakadeitaka vei luvemu ni na yaga sara vakalevu nodra dau veiyaloni ni dua mada ga e nakita nona veivakacudrui, baleta na gauna ‘sa vinaka kina vei Jiova na ivalavala ni tamata, sa lewai ira mada ga na nona meca mera vinakati koya.’​—Vosa Vakaibalebale 16:7.

Vakavulica Tiko ga na Luvemu me Dau Veiyaloni

Nira vakavulici ira na luvedra na itubutubu ena Vosa ni Kalou ‘ena veivakacegui,’ era “sa ia tiko na veivakacegui,” ra qai vu ni veivakalougatataki vei ira. (Jemesa 3:​18) Era sa vakaiyaragitaki luvedra sara tiko ga ena itovo ena wali kina na veileqaleqati ra qai uqeta na veiyaloni. Ena vakavu marau vei ira na gone ena nodra bula taucoko, era na lomavakacegu tale ga kina.

Eratou toso vinaka tiko vakayalo na luve i Dan kei Kathy itabagone. “Dina ni so na ka ni bolebole keirau sotava ena nodratou vakavulici ni ratou se lalai,” e kaya o Dan, “keirau marau ga ni ratou se qaravi Jiova tiko ga. Eratou dau veiyaloni, dau rawarawa tale ga na nodratou dau veivosoti ena gauna e yaco kina na veileqaleqati.” Kaya o Kathy, “E vakamarautaki keirau sara ga oqo baleta ni dua na vua ni yalo tabu ni Kalou na vakacegu.”​—Kalatia 5:​22, 23.

Ni oni itubutubu lotu Vakarisito, e tiko gona na vuna vinaka mo ni kua kina ni “oca” se “datuvu koso” ena nodra vakavulici na luvemuni mera dau veiyaloni​—veitalia ke na dredre vakalailai na nodra vuli. Ena nomuni cakava oqori, mo ni nuidei mada ga ni na ‘tiko kei kemuni na Kalou ni loloma kei na vakacegu.’​—Kalatia 6:​9, VV; 2 Korinica 13:11.

[iVakamacala e ra]

[Kato/​iYaloyalo ena tabana e 20]

E VEIUQETI VINAKA?

[Caption on page 20]

E tukuni ena dua na ivola e tabaka na Media Awareness Network e kena ulutaga “Violence in Media Entertainment” [iValavala Kaukaua ena Ka ni Veivakamarautaki]: “E vakauqeti ena buturara ni veivakamarautaki na ivalavala kaukaua me wali kina na leqa, koya gona se ra mani tamata vinaka se sega, era na tini tiko ga ina ivalavala kaukaua.” Ni dikevi na iyaloyalo ena retioyaloyalo, iyaloyalo yavala, kei na vidio ni ivakatagi, e laurai ni rauta ga na 10 na pasede era bau kauai tu ena veivakaleqai ni ivalavala kaukaua. Ia, e kaya na ivola oqo, “ni sa iwali vinaka tu ga ni leqa na ivalavala voravora, e veiganiti qai kilai raraba tu.”

O ni sa raica beka ni gadrevi mo ni veisautaka na veika o ni sarava ena retioyaloyalo e vale? Me kua mada ga ni tarovi kemuni na ka ni veivakamarautaki vaka oya ena nomuni saga mo ni vakavulici ira na luvemuni mera dau veiyaloni.

[iYaloyalo ena tabana e 17]

Vakavulici ira na luvemuni mera vakamarautaka na “Kalou ni veivakacegui”

[iYaloyalo ena tabana e 18]

Saga me tiko na gauna mo vakadodonutaka na nodra vosa mosimosi kei na nodra veivakacudrui na gone

[iYaloyalo ena tabana e 19]

Mera vulica na luvemuni mera dau kere veivosoti, mera dau veivosoti tale ga