Mo Tarai Cake ena Loloma

“Mo lomani Jiova na nomu Kalou e na lomamu taucoko kei na yalomu taucoko, kei na nomu nanuma kecega.”​—MACIU 22:37.

1. (a) Na cava e so na ka bibi ena teivaka na lotu Vakarisito? (b) Na itovo vakarisito cava e bibi duadua, ena vuku ni cava?

LEVU sara na ka ena teivaka na lotu Vakarisito me rawa ni qai yaga kina nona cakacaka vakaitalatala. Na ivola na Vosa Vakaibalebale e vakabibitaka na yaga ni kilaka, yalomatua, kei na vuku. (Vosa Vakaibalebale 2:1-10) A kauta cake mai na yapositolo o Paula na yaga ni vakabauta e qaqaco vinaka kei na vakanuinui e dei. (Roma 1:16, 17; Kolosa 1:5; Iperiu 10:39) Bibi tale ga na vosota kei na ivalavala malua. (Cakacaka 24:25; Iperiu 10:36) Ia ena mamada wale se tawayaga na ka kece oya kevaka e yali tiko e dua na ka. Oqo na loloma.—1 Korinica 13:1-3, 13.

2. E vakabibitaka vakacava o Jisu na loloma, na taro cava soti e vure kina?

² E vakabibitaka na loloma o Jisu ni a kaya: “A ka oqo era na kila kina na tamata kecega ni dou sa noqu tisaipeli, kevaka dou sa veilomani.” (Joni 13:35) Ni ivakatakilakila ni lotu Vakarisito dina na loloma, e veiganiti me tarogi e so na taro vaka oqo, Na cava na loloma? Na cava e rui bibi kina me lai tukuna sara o Jisu ni oya duadua ga ena vakatakilakilataki ira na nona tisaipeli? Eda na teivaka vakacava na loloma? O cei meda lomana? Meda vaqaqa mada na taro oqo.

Na Cava na Loloma?

3. Vakamacalataka mada se cava na loloma, ia na cava e vauci ruarua kina na noda vakasama kei na lomada?

³ Nira veilomani e so, ena laurai ni ‘titobu dina na nodra veitaleitaki kei na nodra veivinakati, era na veivolekati tale ga.’ Na loloma ena tosoi ira mera caka vinaka, se mani levu vakacava na ka era vakayalia kina. Na itovo oqo, me vaka e vakamacalataka na iVolatabu, e vu mai na noda vakasama kei na lomada. E vauci kina na vakasama baleta ni o koya e loloma e kila deivaki ni tiko na nona malumalumu vaka kina na nodra e so tale e lomana, qai tiko tale ga na veika era vinaka kina. E vauci ga vakalevu na vakasama ena loloma baleta ni tiko e so ena sega beka ni taleitaki ira na lotu Vakarisito, ia e kila tiko o koya ni dodonu me lomani ira ni oya na ivakaro ni Kalou vua ena iVolatabu. (Maciu 5:44; 1 Korinica 16:14) Ia vakalevu ga, e laurai ni loloma e vu mai lomada. Na loloma dina me vaka e vakavotui ena iVolatabu e sega ni ka ni vakasama wale ga. E vauci kina na lomada kei na yalo e kauai dina.​—1 Pita 1:22, VV.

4. E ivau kaukaua vakacava na loloma?

⁴ E dredre mera dau loloma o ira na dau nanumi ira ga ni o koya e loloma ena tu vakarau me vakaliuca na ka e baleti ira na so tale. (Filipai 2:2-4) Sa qai vakilai ga vakalevu na dina ni vosa i Jisu “sa kalougata vakalevu cake me da solia na ka, ka sega soti na noda dau ciqoma na ka,” vakabibi ke yavu tiko ni solika na loloma. (Cakacaka 20:35, VV) Na loloma na ivau kaukaua dina.(Kolosa 3:14) E dau vakilai ena veitokani, ia e kaukaua cake mai na ivau ni veitokani. Na nodrau veidomoni na veiwatini e dau tukuni tale ga ni veilomani; ia na loloma e uqeti keda kina na iVolatabu meda teivaka, e dei cake sara mai na ivau ni veidomoni. Ke rau veilomani dina e dua na veiwatini, erau na tiko vata ga, ke sa mani sega ni rawa me rau moce vata ni rau sa qase, se ni sa sega ni rawata e dua vei rau.

Loloma—iTovo Bibi

5. Na cava e bibi kina na loloma vua na lotu Vakarisito?

⁵ Na cava e bibi kina na loloma vua na lotu Vakarisito? Taumada, ni a vakaroti ira nona imuri o Jisu mera veilomani. A kaya: “Dou sa wekaqu, kevaka dou sa kitaka na ka kecega ka’u sa vakarota vei kemudou. A veika oqo ka’u sa vakarota vei kemudou, mo dou veilomani.” (Joni 15:14, 17) Kena ikarua, ni vatuka ni loloma o Jiova, e dodonu meda vakatotomuri koya o keda nida sokaloutaki koya tiko. (Efeso 5:1; 1 Joni 4:16) E kaya na iVolatabu ni noda vuli meda kilai Jiova kei Jisu ena kena itinitini vei keda na bula tawamudu. Ia kevaka eda sega ni tovolea meda vakatotomuria na Kalou, rawa vakacava meda kaya nida sa veikilai kei koya? E kaya kina vaka oqo na yapositolo o Joni: “O koya sa sega ni dauloloma sa sega ni kila na Kalou; ni sa loloma na Kalou.”—1 Joni 4:8.

6. E yaga vakacava na loloma meda lewa vinaka kina na noda bula?

⁶ Na ikatolu ni vuna e bibi kina na loloma oqo: Eda na lewa vinaka kina na noda bula, ena taqomaki keda tale ga meda qarauna na inaki eda cakava kina e dua na ka. Me kena ivakaraitaki, e bibi meda vulica tiko ga na Vosa ni Kalou meda kilaka kina. Vua na lotu Vakarisito, na kilaka vaka oya e vaka na kakana. Ena tubucake kina o koya me matua me vakaivalavalataki koya tale ga ena loma ni Kalou. (Same 119:105; Maciu 4:4; 2 Timoci 3:15, 16) Ia e vakasalataka o Paula: “Na vuku [se, “kilaka,” NW] sa vu ni viavialevu, a loloma ga sa vu ni vakatataki cake.” (1 Korinica 8:1) Sega, e sega ni cala meda vulica na iVolatabu meda kilaka kina. Na leqa ga o keda—e rawa ni cala na noda inaki nida tamata ivalavala ca. (Vakatekivu 8:21) Ke yali na loloma, ena rawa ni dokadoka na tamata kilaka, me nanuma ni vinaka cake vei ira tale e so. Ia ena sega ni yaco oya ke tiko e lomana na loloma. “Sa sega ni vosa doudou na loloma, sa sega ni viavialevu.” (1 Korinica 13:4) Na lotu Vakarisito e dau loloma ena sega ni vosa doudou se dokadoka ke mani levu vakacava na ka e kila. Ni yalololoma, ena laurai tiko ga vua na yalomalumalumu, ena sega ni saga me rogo na yacana.—Same 138:6; Jemesa 4:6.

7, 8. E yaga vakacava na loloma meda na dei tiko ga kina ena veika e bibi cake?

⁷ E vola o Paula vei ira na kai Filipai: “Au masulaka me na tubu cake tiko ga na nomuni loloma ka me maucokona vinaka kina na nomuni kila ka kei na nomuni rai, me rawa kina vei kemuni mo ni dau digitaka na veika e uasivi sara [se, “na veika e bibi cake,” NW].” (Filipai 1:9, 10, VV) Na loloma vakarisito ena uqeti keda meda muria na veivakadreti oqo meda digitaka ga na veika e bibi cake. Me kena ivakaraitaki, dikeva na vosa i Paula vei Timoci: “Kevaka e dua sa gadreva na cakacaka vakaitalatala qase, sa gadreva na cakacaka vinaka.” (1 Timoci 3:1) Ena yabaki vakacakacaka ni 2000, e tubu na levu ni ivavakoso e vuravura ena 1,502, yacovi kina na iwiliwili vou ni 91,487. Laurai e ke ni sa qai gadrevi ga vakalevu na qase ni ivavakoso, ia o ira na kakavaka na ilesilesi dokai oya e dodonu mera vakavinavinakataki.

⁸ Era na dei tiko o ira na kakavaka na ilesilesi oya ni veiqaravi kevaka era nanuma tiko na inaki ni ilesilesi bibi e vakacolati vei ira. Sega ni mai bibi na levu ni lewa e soli vua e dua se na nona kilai levu. O ira na qase era via vakamarautaki Jiova e tosoi ira na nodra lomani koya kei na tacidra. Era sega ni qara na rogo se mera viavia lewa. Ni sa vakasalataki ira oti na qase ni ivavakoso na yapositolo o Pita mera qarauna nodra itovo, sa qai vakabibitaka mera dau “yalomalumalumu.” E vakasalataki ira kece ena ivavakoso: “Vakamalumalumutaki kemudou e ruku ni liga kaukauwa ni Kalou.” (1 Pita 5:1-6) De na vinaka vei ira na kakavaka na ilesilesi vakaivakatawa mera vakasamataka nodra ivakaraitaki vinaka na qase ni ivavakoso e veiyasa i vuravura era dau cakacaka vagumatua, ra yalomalumalumu, ra qai vu ni veivakalougatataki ena nodra ivavakoso.—Iperiu 13:7.

Yaga na iNaki Vinaka Meda Vosota Tiko Ga

9. Na cava mera dau vakananuma kina na vosa ni yalayala i Jiova na lotu Vakarisito?

⁹ E tiko e dua tale na sala e rui bibi me tosoi keda kina na loloma. Ke ra sokalou edaidai e so ena dela ni loloma, e yalataka na iVolatabu nira na vakalougatataki vakalevu ena gauna oqo, qai sega ni taqei rawa na kena era na sotava ena gauna mai muri. (1 Timoci 4:8) Na lotu Vakarisito e vakabauta dei na veika e yalataki oqo qai nuitaki Jiova ni na “saumi ira . . .  era sa dauvakasaqarai koya” ena vakataudeitaki ena nona vakabauta. (Iperiu 11:6) Levu vei keda eda diva me yaco na vosa ni yalayala ni Kalou da qai duavata kei na vakasama e tauca na yapositolo o Joni: “Emeni. Ni lako mai, Turaga Jisu.” (Vakatakila 22:20) Io, na noda vakananuma na veivakalougatataki sa waraki keda tu mai kevaka eda yalodina tiko ena vakaukauataki keda meda vosota, me vaka ga ni a vosota rawa o Jisu ni a dau vakananuma na “marau sa viritu e matana.”—Iperiu 12:1, 2.

10, 11. Eda na vosota rawa vakacava ke uqeti keda tiko na loloma?

¹⁰ Ia, vakaevei ga ke inaki levu ni noda via qaravi Jiova meda bula yani ina vuravura vou? Ke vaka oya, ena sega ni berabera wale na noda vuturi se vakacauoca ke sa dredre na ka eda sotava, se sega ni yaco na veika eda namaka ena gauna eda nuitaka tu. E ke sa na rawa sara ga nida lakosese kina. (Iperiu 2:1; 3:12) Cavuti Timasa o Paula, e dua rau veitokani tu e liu, ia oqo e sa sega. Baleta? “Ni sa lomani vuravura” o koya. (2 Timoci 4:10) O ira e sega ni vinaka vaka oya na inaki ni nodra veiqaravi e rawa ni yacovi ira na leqa vata ga. De dua ena dreti ira na veika e solia vakarawarawa tu o vuravura, era sega kina ni via bolea na bula dredre ena gauna oqo mera na rawata kina na kalougata mai muri.

¹¹ E sega ni cala ke kadre e lomada na gagadre me baleta na bula totoka mai muri se meda nuitaka na iwali ni veika dredre eda sotava, ia na loloma ga e dodonu me tara cake noda vakamareqeta na ka me bibi duadua ena noda bula. Na ka e bibi na loma i Jiova, sega ni lomada. (Luke 22:41, 42) Io, na loloma ga ena tarai keda cake. Eda na lomavakacegu kina meda waraki Jiova ga, da qai marautaka na veika cava ga e vakalougatataki keda kina, da nuidei tale ga ni na qai soli vei keda ena nona gauna lokuci na ka kece sa yalataka oti kei na veika tale e so. (Same 145:16; 2 Korinica 12:8, 9) Ia ena gauna mada ga oqo, ena uqeti keda na loloma meda veiqaravi tiko ga ena lomasoli baleta ni “loloma . . . sa sega ni qara na ka me nona ga.”​—1 Korinica 13:4, 5.

O Cei Mera Lomana na Lotu Vakarisito?

12. Me vaka e kaya o Jisu, o cei meda lomana?

¹² Dua na idusidusi raraba e kotora o Jisu se o cei meda lomana ni cavuta na rua na vakasama mai na Lawa i Mosese. E kaya: “Mo lomani Jiova na nomu Kalou e na lomamu taucoko kei na yalomu taucoko, kei na nomu nanuma kecega,” ia “Mo lomana na kai nomu me vaka ko lomani iko.”—Maciu 22:37-39.

13. Eda na vulica vakacava meda lomani Jiova, o koya eda sega ni raica?

¹³ E macala mai na vosa i Jisu ni dodonu meda lomani Jiova duadua e liu. Ia na noda lomani Jiova e sega ni ka eda sucukaya mai. Meda na teivaka oqori. Nida se qai rogoca vakadua na kena itukutuku, e dreti keda na ka eda rogoca. Eda vulica vakalalai na ka e cakava o koya ina vuravura me bula rawa kina na kawatamata. (Vakatekivu 2:5-23) Eda vulica ni a sega ni biuti keda tani na kawatamata ni rau sa valavala ca na vuda, ia e vakarautaka ga na sala meda vakabulai kina. (Vakatekivu 3:1-5, 15) E yalololoma vei ira era yalodina, yaco na gauna, e solia mai na Luvena e duabau ga e vakatubura me vosoti kina na noda ivalavala ca. (Joni 3:16, 36) Ni toso noda vuli kei na noda kila, e toso tale ga noda taleitaki Jiova. (Aisea 25:1) E kaya o Tui Tevita ni lomani Jiova baleta ni dau yalololoma. (Same 116:1-9) E kauaitaki keda nikua o Jiova, dusimaki keda, vakaukauataki keda, qai vakayaloqaqataki keda. Na levu ga ni noda vulici koya, na titobu ni noda lomani koya.​—Same 31:23; Sefanaia 3:17; Roma 8:28.

Eda na Vakaraitaka Vakacava na Noda Loloma?

14. Eda na vakaraitaka vakacava nida lomani Jiova dina?

¹⁴ E levu e vuravura era kaya nira lomana na Kalou, ia na nodra ivalavala e veicalati kei na nodra vosa. Eda kila vakacava nida lomani Jiova dina? Rawa nida vosa vua ena masu da qai tukuna vua na lomada. Na noda ivalavala tale ga ena vakavotuya nida lomani koya. E kaya na yapositolo o Joni: “Ko koya yadua sa muria na nona vosa [na Kalou], sa dina sa qai levu sara na nona loloma vua na Kalou; e na ka oqo eda sa kila ni da sa tu vata kaya.” (1 Joni 2:5; 5:3) E rua vei ira na ka e uqeti keda kina na Vosa ni Kalou oya meda dau sosoqoni vata da qai muria na bula e kilikili qai savasava. Meda kua ni veivakaisini, meda vosa dina, meda taqomaka tale ga noda vakasama mai na ka e dukadukali. (2 Korinica 7:1; Efeso 4:15; 1 Timoci 1:5; Iperiu 10:23-25) Eda vakaraitaka noda loloma nida vukei ira na dravudravua vakayago. (1 Joni 3:17, 18) Eda sega tale ga ni tu suka ni tukuna yani na veika e baleti Jiova. Vauci e ke na vunautaki ni Matanitu ni Kalou sa vakayacori tiko e vuravura raraba. (Maciu 24:14; Roma 10:10) Noda muria na Vosa ni Kalou ena veika oya e vakadinadinataka nida lomani Jiova dina.

15, 16. E mai veisau vakacava na nodra bula e levu ena yabaki sa oti ena vuku ni nodra lomani Jiova?

¹⁵ Nodra lomani Jiova e so e uqeti ira mera vakatulewa vakayalomatua. Ena yabaki sa oti, na loloma vaka oya e tosoi ira e 288,907 mera yalataka nodra bula vua ra qai papitaiso ena wai me ivakadei ni ka era sa vakatulewataka. (Maciu 28:19, 20) E vakaibalebale na nodra yalataki ira. Veisau sara ga kina na nodra bula. Me kena ivakaraitaki, o Gazmend e dua na dauqito kilai e Albania. Rau vuli iVolatabu vakaveiwatini ena vica na yabaki, levu na ka dredre rau sotava, ia rau mani vakadonui me rau dautukutuku ni Matanitu ni Kalou. E papitaiso ena yabaki sa oti o Gazmend, e dua vei ira na le 366 era papitaiso mai Albania ena yabaki vakacakacaka ni 2000. Tabaki ena dua na niusiveva na kena itukutuku, tukuni kina oqo: “Sa mai vakainaki na nona bula, oya na vuna, e donuya tu oqo na nona vuvale na gauna marautaki duadua. Sa sega ni bibi vua edaidai na levu ni ka me na rawata mai na bula oqo, e bibi ga vua me soli koya vakalevu me vukea kina e so tale.”

¹⁶ Dua na tacida yalewa mai Guam e se qai papitaiso ga e cakacaka ena kabani ni waiwai, qai sureti me ciqoma e dua na itutu levu. So na itutu sa sauva yani o koya ena vica na yabaki e cakacaka voli kina, ia oqo sa rawa sara ga ni imatai ni yalewa ena itukutuku ni veigauna ni kabani me lesi me ivukevuke ni peresitedi. Ia ena gauna oya, sa yalataka oti nona bula vei Jiova. Ni rau veivosaki gona vakaveiwatini, mani lewa na tacida yalewa oqo me vakasuka na veisureti oya, saga sara me dua nona cakacaka vagauna ga me rawa ni kakavaka kina na cakacaka vakaitalatala vakatabakidua, me painia. E tosoi koya na nona lomani Jiova me veiqaravi vakapainia, me kua ga ni guta na tiko vinaka vakailavo ena vuravura oqo. Na loloma gona vaka oya e vakadinadinataki ni tosoi ira e 805,205 mai na veiyasa i vuravura mera vakaitavi ena dui basoga ni cakacaka vakapainia ena yabaki vakacakacaka ni 2000. Laurai sara ga vei ira na painia oya na loloma kei na vakabauta dina!

Eda Tosoi Meda Lomani Jisu

17. Na ivakaraitaki vakasakiti cava ni loloma eda raica vei Jisu?

¹⁷ O Jisu na ivakaraitaki vakasakiti ni dua e tosoi koya na loloma. E lomana na Tamana kei na kawatamata ni se bera ni mai bula vakatamata. Ni vatuka ni vuku, e kaya kina: “Au a qai tiko kaya me matai daucakacaka: ka’u a nona ka e daurekitaki e na veisiga, ka’u a marau tiko e matana; ka rekitaka na nona veivanua e vuravura sa tawa rawa; ia ka’u a daumarautaki ira na luve ni tamata.” (Vosa Vakaibalebale 8:30, 31) E tosoi Jisu na nona loloma me biuta tu yani na nona itikotiko vakalomalagi me mai sucu vagonedramidrami lailai. E lomani ira, e kauaitaki ira na yalomalumalumu kei na vakaloloma qai sotava na ka rarawa ena ligadra na meca i Jiova. Kena itinitini, e mate ena vukudra na tamata kece ga ena kaunirarawa. (Joni 3:35; 14:30, 31; 15:12, 13; Filipai 2:5-11) Sa ivakaraitaki totoka dina ni dua e tosoi ena loloma!

18. (a) Eda na mai lomani Jisu vakacava? (b) Eda na vakaraitaka vakacava nida lomani Jisu?

¹⁸ Nira wilika na itukutuku ni bula i Jisu ena Kosipeli o ira na yalomalumalumu ra qai vakananuma na levu ni veivakalougatataki era sa mai donuya ena vuku ni nona yalodina, ena vakavuna oqo me dei e lomadra na nodra lomani koya. O keda nikua eda vakataki ira e vosa vei ira o Pita ni a kaya: “[O Jisu] dou a sega ni raica, ia dou sa lomana ga.” (1 Pita 1:8) Eda vakaraitaka noda loloma mai na noda cakacakataka noda vakabauti koya da qai vakatotomuria nona ivakaraitaki ni dua e dau lomasoli. (1 Korinica 11:1; 1 Cesalonaika 1:6; 1 Pita 2:21-25) Ena 19 Epereli, 2000, era rogoca e 14,872,086 na vuna mera lomani Jisu kina nira tiko ena soqo e dau vakananumi kina e veiyabaki na nona mate. Sa dua na iwiliwili vakaitamera! Qai veivakauqeti dina nida liaca na kedra le levu era via mai kila na isoro i Jisu mera vakabulai kina! Io, e dina sara, na nodrau lomani keda o Jiova kei Jisu kei na noda lomani rau ena tarai keda cake.

19. Na taro cava soti me baleta na loloma ena veivosakitaki ena ulutaga e tarava?

¹⁹ A kaya o Jisu meda lomani Jiova mai vu ni lomada, yaloda, noda vakasama kece, kei na noda kaukaua. Ia e kaya tale ga meda lomani ira na kainoda me vakataki keda. (Marika 12:29-31) O cei beka e vakaibalebaletaki tiko e keri? Ena yaga vakacava na noda lomani ira na kainoda meda lewa vinaka kina na noda bula, me vinaka tale ga kina na inaki ni lomada? Na taro oqo ena veivosakitaki ena ulutaga e tarava.

O Se Nanuma?

• Na cava e rui bibi kina na loloma?

• Eda na vulica vakacava meda lomani Jiova?

• Eda na vakadinadinataka vakacava ena noda ivalavala nida lomani Jiova?

• Eda na vakaraitaka vakacava nida lomani Jisu?

[iYaloyalo ena tabana e 10, 11]

Na loloma ena rawa kina vei keda meda waraka noda vakacegui ena yalovosovoso

[iYaloyalo ena tabana e 12]

Eda lomani Jisu ena vuku ni nona isoro uasivi vei keda