Na Rai ni iVolatabu

E Cala Beka na Gunu Yaqona ni Valagi?

“A DAUVEIVAKALIALIAI na waini, a daucudru na yaqona: ia ko ira kece era vakacalai kina era sa sega ni vuku.” E tukuna tiko beka na tikinivolatabu oqo ena Vosa Vakaibalebale 20:1 ni cala na gunu yaqona ni valagi? So era nanuma vaka kina. Era vakadinadinataka oqo ena nodra vakaraitaka e so na ivakaraitaki ena iVolatabu e tukuni kina na ivakarau ca era cakava e so e vu mai na nodra vakayagataka cala na yaqona ni valagi.​—Vakatekivu 9:20-25.

Sa qai tiko tale na ca ni kena vakayagataki vakasivia ni rawa ni vakavuna na mate ni yate, na yaco ni vakacalaka e so, na kena rawa ni vakavuna na dravudravua, na rogo ca ni vuvale, kei na nona vakaleqai na gone e se bera ni sucu. Oqo beka na vuna era “vakavuvulitaka kina e levu na lotu ni cala na gunu yaqona ni valagi,” e kaya na World Book Encyclopedia. Ia e cala beka na gunu yaqona ni valagi? E vakatabuya beka na iVolatabu na gunuvi ni yaqona ni valagi ke mani gunuvi mada ga vakalailai?

Na Cava e Kaya na iVolatabu?

E veivakasalataki na iVolatabu me baleta na ca ni kena gunuvi vakasivia na yaqona ni valagi se yaqona ni Viti. E kaya na Efeso 5:18: “Dou kakua ni mateni e na waini, ni sa ia kina na ka vakasisila.” E vakarota tale ga na Vosa Vakaibalebale 23:20, 21: “Mo kakua ni tiko kei ira era daugunu waini, kei ira era daukusikusima: ni rau na vakadravudravuataki na daumateni kei na daukana.” E kaya tale ga na Aisea 5:11: “Era na ca ko ira era souta na gunu yaqona e na mataka caca; ka bogicaka, me ra mateni e na waini!”

E tukuni tale ga ena iVolatabu na marautaki kei na yaga ni gunu vakarauta. Me kena ivakaraitaki, e vakaraitaka na Same 104:15 ni dua vei ira na isolisoli ni Kalou “na waini, sa vakamarautaka na loma ni tamata.” Me isau ni cakacaka vinaka, e kaya na Dauvunau 9:7: “Mo kania e na marau na kemu kakana, ka gunuva e na yalo sa reki na memu waini.” Ni kila ni yaga i yagoda na waini, e tukuna o Paula vei Timoci: “Gunuva vakalailai na waini me baleta na ketemu kei na veimate sa dau tauvi iko vakawasoma.” (1 Timoci 5:23, VV) E tukuni tale ga ena iVolatabu ni yaqona ni valagi e rawa ni vukea e dua me vosota na nona rarawa.​—Vosa Vakaibalebale 31:6, 7.

E macala ni sega ni vakatabuya na iVolatabu na gunuvi ni yaqona ni valagi. E vakatabuya ga na kena gunuvi vakasivia kei na mateni. Oya na vuna e vakaroti ira kina na ivakatawa lotu Vakarisito, dauveiqaravi ni ivavakoso, kei ira na yalewa qase mera kua ni “guta vakalevu na waini,” qai vakasalataki Timoci tale ga me gunuva “vakalailai na waini.” (1 Timoci 3:2, 3, 8; Taito 2:2, 3) E tukuni vei ira na lotu Vakarisito kece ni o ira na “daumateni” era na “sega ni rawata na matanitu ni Kalou.”​—1 Korinica 6:9, 10.

E talei tale ga na kena vakatauvatani rau na daumateni kei na kana vakasivia na iVolatabu, qai vakarota me rau levei. (Vakarua 21:20) Ke a vakatabui na gunuvi ni yaqona ni valagi, e sega beka ni vakaraitaka oya ni dodonu me cala tale ga na kania na kakana? E cala ga na gunu vakasivia e lai tini ena mateni se kana vakasivia e lai tini ena kanavoro, e sega ni cala na gunu se kana vakarauta ga.

Na Cava e Cakava o Jisu?

O Karisito e ‘laiva tu vei keda na kena ivakaraitaki meda muria,’ e kaya na yapositolo o Pita. “A sega ni cakava e dua na i valavala ca ko koya.” (1 Pita 2:21, 22, VV) E raica vakacava na yaqona ni valagi o Jisu? E imatai sara ga ni nona cakacakamana na nona vukica na wai me waini. E waini vakacava na waini oqo e vukica o Jisu mai na wai? E vakavinavinakataki tagane vakawati vou o koya na “i liuliu ni soqo” me baleta na waini e vukici vakacakamana oya. E kaya: “Na tamata kece ga era dau solia taumada na waini vinaka, ia ni ra sa gunu vakalevu ko ira na vulagi, era na qai solia na waini vinaka vakarauta ga, ia o iko o maroroya tiko ga na waini vinaka me yacova sara mai oqo.”​—Joni 2:9, 10, VV.

E dau gunuvi na waini ena gauna e vakananumi kina na Lakosivia, e vakayagataka tale ga na waini o Jisu ena gauna e tauyavutaka kina na iVakayakavi ni Turaga. Ni solia na bilo waini vei iratou na nona tisaipeli, e tukuna vei iratou: “Dou gunu kece kina.” Ni kila ni sa roro voleka mai na nona mate, e tomana: “Au na sega ni gunuva emuri na vua ni vaini oqo, ka malua me yaco mada na siga ka’u na gunuva vou kina kei kemudou e na matanitu nei Tamaqu.” (Maciu 26:27, 29) Io, era kila na tamata ena gauna oya ni a gunu waini o Jisu.​—Luke 7:34.

E Vakacava o Keda?

E sega ni vakatabuya na iVolatabu na gunuvi ni yaqona ni valagi, ia e sega ni kena ibalebale oqo ni vinakati meda gunuva kece. E tiko e levu na vuna era sega ni gunuva kina e so. Me kena ivakaraitaki, o koya e dau mateni e liu e kila na kena rerevaki vua ke gunuva mada ga e dua na bilo. Ena rairai sega ni gunu yaqona ni valagi na yalewa e tiko bibi ena vukuna na luvena e se bera ni sucu. Ni kila ni rawa ni vakaleqa na vakatulewa na gunuvi ni yaqona ni valagi, ena vakuai koya kina o draiva baleta ni rawa ni vakaleqai koya kei ira e so tale.

O koya e lotu Vakarisito ena sega ni via vakatarabetaka e dua e dau vakaleqa na nona lewaeloma na gunu. (Roma 14:21) Ena sega tale ga ni vakayagataka na yaqona ni valagi ni vakaitavi tiko ena cakacaka vakavunau. Sa rauta me tukuna na Lawa ni Kalou vei ira na Isireli makawa mera “kakua ni gunuva na waini, se na yaqona kaukauwa” o ira na bete nira cakava na nodra cakacaka. (Vunau ni Soro 10:9) Ena veivanua e vakatabui kina na yaqona ni valagi, ena muria na lawa ni veivanua oqori na lotu Vakarisito.​—Roma 13:1.

E dui vakatau ga vei keda se meda gunu se sega, se na levu tale ga ni ka eda gunuva. Ia e vakatura na iVolatabu meda gunu ga vakarauta. E kaya: “Se dou kana, se dou gunu, se cava na ka dou sa kitaka, mo dou kitaka kecega me vakarokorokotaki kina na Kalou.”​—1 Korinica 10:31.

O BAU VAQAQA BEKA?

◼ Na ivakasala cava me baleta na vakayagataki ni yaqona ni valagi e volai ena iVolatabu?​—1 Korinica 6:9, 10.

◼ A gunu yaqona ni valagi beka o Jisu Karisito?​—Luke 7:34.

◼ Na cava me idusidusi vua na lotu Vakarisito dina me baleta na kana kei na gunu?​—1 Korinica 10:31.