É Ðí Xwi Xá Xɛsi kpo Nǔxokpɔ́n Kpo

1-3. Etɛ Jezu ka bló bɔ Piyɛ́ɛ mɔ gbè ɖokpo? Etɛ ka jɛ dó wǔ tɔn zǎn enɛ ɔ mɛ?

PIYƐ́Ɛ ɖò hlɔnhlɔn tɔn lɛ bǐ sá dó kun zɛn ɔ wɛ, bo ɖò ablu ɔ mɛ kpɔ́n sɛ́dó wɛ. Myɔ nywɛ́ɛ ɖé wɛ é ka mɔ sɛ́dó ɖò zǎnzǎnhweji b’ɛ xlɛ́ ɖɔ ayǐ ko ɖò hìnhɔ́n wɛ wɛ à? Nɛgbexú kpo abɔ̌flómɛ tɔn lɛ kpo bǐ wɛ ɖò wlìwlí wɛ, ɖó é ɖò zɛn enɛ kún wɛ dìn é ɔ, ganxixo nabi ɖé ko wá yì. Jɔhɔn e ɖò alɔ dó ɖa tɔn lɛ mɛ wɛ é lɛ́ bló bɔ Galilée Xù ɔ ɖò adǎn jí. Aslɔkɛ́ lɛ ɖò xixo dó tɔjihun ɔ wu wɛ ɖò nukɔn. Sìn fífá e ɖò Piyɛ́ɛ wu kɔn nyì wɛ lɛ é zɔ́n bɔ é fá bǐ. Amɔ̌, é ɖó zɛn ɔ kúnkún te ǎ.

² Piyɛ́ɛ kpo gbɛ̌ tɔn lɛ kpo ko jó Jezu dó nyì fí ɖé ɖò agě ɖě ɔ jí. Ðò azǎn enɛ jí ɔ, ye mɔ bɔ Jezu sɔ́ wɔxúxú klewun ɖé kpo hweví klewun ɖé kpo dó na nùɖuɖu mɛ e xovɛ sìn lɛ é afatɔ́n donu mɔkpan. Enɛ wu ɔ, mɛ lɛ ba na sɔ́ Jezu axɔsu, amɔ̌, éyɛ ka jló na ɖó nu ɖò toxóɖiɖɔ mɛ ǎ. É lɛ́ kanɖeji bo na kplɔ́n ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ ye lɔ ni tɛnkpɔn bo ma wà mɔ̌ ó. É gosin gbɛtɔ́ hwan ɔ mɛ bo ɖɔ nú ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ ye ni byɔ tɔjihun ɔ mɛ bo tun ta agě ɖevo sésé jí, bɔ éyɛ ɖido só ɔ jí é ɖokpo bo na xoɖɛ.—Mak. 6:35-45; xà Jaan 6:14-17.

³ Sun ɔ ko wá ta ahwanvu lɛ tɔn nu cobɔ ye ɖido; dìn ɔ, é ko ɖò dò yì wɛ dɛ̌dɛ̌ xwè gbadahweji. Amɔ̌, kilomɛtlu klewun ɖé jɛn ye bló. Hlɔnhlɔn e sá wɛ ye ɖè é kpo adǎn e jí jɔhɔn ɔ kpo aslɔkɛ́ lɛ kpo ɖè magbokɔ é kpo zɔ́n bɔ ye sɔ́ sixu ɖɔ xó ɖó kpɔ́ gbɔn mɔ̌ ǎ. Ee nǔ ɖò mɔ̌ é ɔ, Piyɛ́ɛ sixu ko ɖò nǔ lin kpɔ́n dó nǔ vovo e jɛ wá yì lɛ é jí wɛ.

4. Etɛwu Piyɛ́ɛ ka nyí kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖé bɔ mǐ na xwedó?

⁴ Kpɔ́n nǔ tobutobu e jí Piyɛ́ɛ na lin tamɛ kpɔ́n dó lɛ é! Azɔn nukɔntɔn e Piyɛ́ɛ mɔ Jezu Nazalɛtinu ɔ é ɔ, xwè wè ɖíe, bɔ nǔ gègě ko jɛ ɖò xwè enɛ lɛ vlamɛ. É ko kplɔ́n nǔ gègě ɖò gɔ̌n tɔn, amɔ̌, é lɛ́ kpò nǔ gègě b’ɛ na kplɔ́n. Piyɛ́ɛ ka ɖò gbesisɔmɛ bo na ɖí xwi xá nǔ e sixu dó afɔgblɛ̌gblɛ̌ afɔ mɛ n’i lɛ é, ɖi xɛsi kpo nǔxokpɔ́n kpo. Enɛ zɔ́n bɔ é nyí kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖé bɔ mǐ na xwedó. Mi nú mǐ ni kpɔ́n nǔ e wu wɛ  é.

“Mǐ Mɔ Mɛsiya Ɔ”!

5, 6. Azɔ̌ tɛ Piyɛ́ɛ ka nɔ wà? Etɛ lɛ é ka nɔ byɔ ɖò así tɔn?

⁵ Piyɛ́ɛ na wɔn gbè e gbè é mɔ Jezu é gbeɖé ǎ. Nɔví sunnu tɔn Andle wɛ wá dò wɛn taji elɔ ɛ jɛ nukɔn: “Mǐ mɔ Mɛsiya ɔ.” Wɛn enɛ zɔ́n bɔ gbɛzán Piyɛ́ɛ tɔn jɛ ɖyɔɖyɔ jí. É sɔ́ na cí lee é ɖè ɖ’ayǐ é gbeɖé ǎ.—Jaan 1:41.

⁶ Kapɛnawumu wɛ Piyɛ́ɛ nɔ nɔ. Toxo ɖé wɛ bo ɖò tɔgwede fífá ɖé sín taligbé, bɔ è nɔ ylɔ ɖɔ Galilée Xù. Hwehuhuzɔ́ wɛ é kpo Andle kpo kpodo Zebeɖée sín vǐ sunnu Jaki kpo Jaan kpan nɔ wà. É kpo asì tɔn kpo kɛɖɛ wɛ ɖò xwé ɖokpo ɔ gbè ǎ, asì tɔn nɔ kpo nɔví sunnu tɔn Andle kpo lɔ gɔ́ n’i. Hwehuhu dó kpé nukún dó xwédo tɔn wu na nɔ byɔ azɔ̌syɛnsyɛnwiwa, hlɔnhlɔn sísá, kpo azɔ̌ tuùntuùn kpo ɖò así tɔn. Lin tamɛ kpɛɖé kpɔ́n dó tagba tobutobu e hwehutɔ́ enɛ lɛ nɔ jɛ cobo nɔ hu hwe zǎnmɛ lɛ é jí. Ye nɔ nyì ɖɔ yetɔn dó tɔjihun wè tɛntin, bo nɔ dɔn hweví e é wlí ɖò tɔ̀ ɔ mɛ lɛ é dó tɔjihun lɛ mɛ. Lɛ̌vɔ lin tamɛ kpɔ́n dó azɔ̌ syɛnsyɛn e ye nɔ wà kéze lɛ é jí. Ye na ɖeɖɛ hweví lɛ bo na sà, ye na tɔ̀ ɖɔ lɛ lobo na wá hú ye.

7. Etɛ Piyɛ́ɛ ka sè dó Jezu wu? Aniwu wɛn enɛ ka nyí wɛn awǎjijɛ tɔn?

⁷ Biblu ɖɔ nú mǐ ɖɔ ahwanvu Jaan Baptɛmublonumɛtɔ́ ɔ tɔn wɛ nú Andle. É ɖò wɛn ɖɔ Piyɛ́ɛ nɔ ɖótó xó e nɔví sunnu tɔn nɔ ɖɔ dó wɛn Jaan tɔn wu lɛ é, bɔ é nɔ dɔn ɛ tawun. É sù gbè ɖokpo bɔ Andle mɔ bɔ Jaan dlɛn alɔ dó Jezu Nazalɛtinu ɔ bo ɖɔ: “Mi kpɔ́n! Lɛngbɔví Mawu tɔn ɔ ɖíe.” Tlolo ɔ, Andle huzu ahwanvu Jezu tɔn, lobɔ akpàkpà sɔ́ ɛ b’ɛ dó wɛn awǎjijɛ tɔn elɔ Piyɛ́ɛ: Mɛsiya ɔ ko wá! (Jaan 1:35-40) Ee è fɔ́n gǔ ɖò jikpá Edɛni tɔn mɛ xwè 4 000 mɔ̌ ɖíe gudo é ɔ, Jehovah Mawu d’akpá ɖɔ mɛ bunɔ ɖé na wá hwlɛn gbɛtɔ́ lɛ. (Bǐb. 3:15, NW) Andle mɔ Mɛhwlɛngantɔ́ enɛ, Mɛsiya ɔ ɖesu wɛ! Piyɛ́ɛ lɔ kanwezun bo yì mɔ Jezu.

8. Etɛ ka nyí tinmɛ nyikɔ e Jezu sun Piyɛ́ɛ é tɔn? Etɛwu mɛɖé lɛ ka kpó ɖò xó mɔ ɖɔ dó nyikɔ enɛ wu wɛ?

⁸ Kaka jɛ gbè nɛ gbè ɔ, Sinmɔ́ɔ wɛ è nɔ ylɔ Piyɛ́ɛ ɖɔ. Loɔ, Jezu kpɔ́n ɛ bo ɖɔ: “Hwi wɛ nyí Sinmɔ́ɔ, Jaan sín vǐ ɔ; amɔ̌, è na nɔ ylɔ we ɖɔ Sefasi (nyikɔ enɛ ɔ sín tinmɛ wɛ nyí awinnya.)” (Jaan 1:42) É ɖò wɛn ɖɔ nǔɖɔɖ’ayǐ ɖé wɛ nú xógbe Jezu tɔn enɛ lɛ. É mɔ sɛ́dó nukɔn ɖɔ Piyɛ́ɛ na wá cí awinnya ɖé ɖɔhun, é wɛ nyí ɖɔ, é na nyí mɛɖé bo na syɛn só, gbí dɔn, bo na lɛ́ nyí mɛ ɖejid’ewu ɖé lobo na d’alɔ ahwanvu Klisu tɔn lɛ bɔ ye na lidǒ. Piyɛ́ɛ ka ɖó linlin enɛ dó éɖée wu à? É cí ɖɔ nǔ kún nyí mɔ̌ ó ɖɔhun. Mɛ e nɔ xà wema Wɛnɖagbe tɔn lɛ ɖò égbé é ɖé lɛ tlɛ nɔ kpɔ́n Piyɛ́ɛ dó mɔ mɛ e cí awinnya ɖɔhun é ɖé ǎ. Mɛɖé lɛ ɖɔ ɖɔ, enyi è kpɔ́n nǔwiwa tɔn e ɖò Biblu mɛ lɛ é ɔ, é nyí mɛɖé bo kún syɛn só alǒ gbí dɔn ó, lé é nɔ huzu alogwe dín.

9. Etɛ Jehovah kpo Vǐ tɔn kpo ka nɔ ba? Etɛwu a ka lin ɖɔ mǐ ɖó na ganjɛ linlin yetɔn wu?

⁹ Nugbǒ wɛ ɖɔ Piyɛ́ɛ ɖó fí ɖé lɛ bo nɔ jɛ dò ɖé. Jezu dɛ́ɛn ǎ. Amɔ̌, nǔ ɖagbe e ɖò gbɛtɔ́ mɛ é wɛ Jezu nɔ ba hwebǐnu, Tɔ́ tɔn Jehovah ɖɔhun. Jezu tuùn ɖɔ Piyɛ́ɛ ɖó jijɔ ɖagbe gègě, lobo jló na d’alɔ ɛ bonu é na zán jijɔ enɛ lɛ ganji. Jehovah kpo Vǐ tɔn kpo nɔ ba jijɔ ɖagbe e mǐ lɔmɔ̌ ɖó é ɖò égbé. Mǐdɛɛ lɛ sixu nɔ lin ɖɔ ye kún sixu mɔ jijɔ ɖagbe ɖě ɖò mǐ sí ó. É ɖó mɔ̌ có, mǐ ɖó na ganjɛ linlin yetɔn wu, bo na xlɛ́ ɖɔ mǐ ɖò gbesisɔmɛ bonu ye na kplɔ́n mǐ, bo huzu mǐ, Piyɛ́ɛ ɖɔhun.—Xà 1 Jaan 3:19, 20.

“Ado Ma Hu We Ó”

10. Etɛ Piyɛ́ɛ ka sixu ko mɔ bo lɛ́ sè? É ɖò mɔ̌ có, etɛ kɔn é ka lɛ́ lɛkɔ yì?

¹⁰ Piyɛ́ɛ sixu ko xwedó Jezu nú táan ɖé ɖò yɛhwexóɖiɖɔ tɔn e bɔ d’ewu é hwenu. Enɛ wu ɔ, é sixu ko mɔ bɔ Jezu bló nùjiwǔ tɔn nukɔntɔn ɔ, é wɛ nyí ɖɔ é sɔ́ sìn dó huzu vɛɛn ɖò alɔwliwlixwè ɖé hwenu ɖò Kana. Ee lɛ́ ɖò taji é wɛ nyí ɖɔ é sè wɛn nukúnɖeji e nɔ na nukúnɖiɖo mɛ bo kúnkplá Axɔsuɖuto Mawu Tɔn é. É ɖò mɔ̌ có, Piyɛ́ɛ lɛ́ lɛkɔ yì hwehuhuzɔ́ tɔn kɔn bo jó Jezu dó. Sun yɔywɛ ɖé gudo ɔ, Piyɛ́ɛ lɛ́ wá xò gò Jezu, bɔ dìn tɔn ɔ, Jezu ɖɔ n’i ɖɔ é ni wá zán hwenu tɔn bǐ dó ɖɔ yɛhwexó ɔ xá emi.

11, 12. (a) Nɛ̌ ɖɔ e Piyɛ́ɛ ka nyì zǎn ɔ mɛ é ka nyí gbɔn? (b) Hwenu e Piyɛ́ɛ ɖò tó ɖó Jezu wɛ é ɔ, nùkanbyɔ tɛ lɛ ka sixu ko wá ayi tɔn mɛ?

¹¹ Ðɔ e Piyɛ́ɛ nyì zǎn enɛ mɛ é ɔ, é mɔ nu tɔn ɖebǔ ǎ. Azɔn mɔkpan wɛ hwehutɔ́ lɛ nyì ɖɔ yetɔn lɛ, loɔ, vɔtɔ́ tɔn jɛn ye nɔ dɔn tɔ́n. É ɖò gaàn ɖɔ Piyɛ́ɛ zán wlɛnwín vovo e é tuùn lɛ é bǐ, bo nyì ɖɔ gbɔn fí tɛnmɛ tɛnmɛ ɖò tɔ̀ ɔ jí ba mɔ tɛn dó wlí hweví. Hweɖelɛnu sixu sù bɔ, ɖi hwehutɔ́ gègě ɖɔhun ɔ, é na ko ɖɔ: “Enyi tɔ̀ ɔ glɔ wɛ un sixu mɔ nǔ jɛ bo tuùn fí e hweví lɛ kplé ɖè é alǒ nùɖé bló bonu ye byɔ ɖɔ ce mɛ ɔ, é na nyɔ́ mɛ!” Akpɔ̀ e ko ɖò ɖiɖó é wɛ é kɛɖɛ jɛn linlin mɔhun lɛ na hɛn syɛn d’eji. Ayiɖeɖayi gbé wɛ Piyɛ́ɛ tɔ́n bo wá tɔ̀ ɔ jí ǎ, bo na dó sixu kpé nukún dó mɛ tɔn lɛ wu wutu wɛ. É gbɔ bo wá wá agě asígbá alɔgbá. Ðɔ lɛ ɖò finɛ bɔ é ɖó na lɛ́ hú. Enɛ wu ɔ, é ko lɛ́ ɖò azɔ̌ kɔn nyákwínnyákwín hwenu e Jezu sɛkpɔ ɛ é.

¹² Ahwan ɖé wá nyɛ́sú Jezu, bɔ xó tɔn sísé ɖò akpàkpà sɔ́ ye wɛ. Ðó gbɛtɔ́ sukpɔ́ tawun wutu ɔ, Jezu byɔ Piyɛ́ɛ sín tɔjihun mɛ bo ɖɔ n’i ɖɔ é ni sɛ́ sín tɔ̀ ɔ tó kpɛɖé. Jezu kplɔ́n nǔ ahwan ɔ sɛ́dó, bɔ ye sè gbè tɔn ganji. Piyɛ́ɛ sɔ́ ayi tɔn bǐ ɖó xó e ɖɔ wɛ é ɖè é jí, lee mɛ e ɖò tɔ̀ ɔ tó lɛ é lɔ bló gbɔn é. Xota e jí yɛhwexóɖiɖɔ Jezu tɔn nɔ jinjɔn é wɛ nyí Axɔsuɖuto Mawu Tɔn. Hwenu e é nɔ ɖò xota enɛ gbajɛ̌mɛ na wɛ é ɔ, sise tɔn cikɔ nú Piyɛ́ɛ kpɔ́n ǎ. Wǔjɔmɛ ɖaxó ɖé wɛ é nyí n’i ɖɔ é ni d’alɔ Klisu bonu wɛn nukúnɖiɖo tɔn enɛ ni gbakpé ayikúngban ɔ bǐ jí. Amɔ̌, é ka sɔgbe ɖɔ é ni wà mɔ̌ à? Nɛ̌ é ka na na nùɖuɖu xwédo tɔn gbɔn? Piyɛ́ɛ sixu ko lɛ́ lin nǔ kpɔ́n dó zǎn enɛ e é xò b’ɛ nyí fitii é jí, bo mɔ ɖɔ azɔ̌ wè lɛ wiwa na vɛwǔ.—Luk. 5:1-3.

13, 14. Nùjiwǔ tɛ Jezu ka bló nú Piyɛ́ɛ? Nɛ̌ Piyɛ́ɛ ka wà nǔ gbɔn?

¹³ Jezu ɖɔ xó fó é ɔ, é ɖɔ nú Piyɛ́ɛ ɖɔ: “Sɛyi tɔzan mɛ, bonu hwi kpodo hagbɛ̌ towe lɛ kpo ni dó ɖɔ mitɔn lɛ tɔ̀, bo na wlí hweví.” Piyɛ́ɛ jɛ nǔxokpɔ́n jí. É ɖɔ: “Mɛ̌si, mǐ jɛ tagba zǎn ɔ mɛ kaka, mǐ ka mɔ nùɖé wlí ǎ. Loɔ, ee a ka ɖɔ mɔ̌ ɔ, un na dó ɖɔ lɛ tɔ̀.” Ðɔ lɛ wɛ Piyɛ́ɛ hú fó kɛɖɛ. Xógbe Piyɛ́ɛ tɔn enɛ lɛ xlɛ́ ɖɔ é kún sɔ́ jló na dó ɖɔ tɔn lɛ tɔ̀ ɖě ó, ɖò taji ɔ, ɖò hwe enɛ nu e hweví lɛ ma sɔ́ ɖò nùɖuɖu ba wɛ ǎ é. É ɖò mɔ̌ có, é bló nǔ e Jezu ɖɔ é. É sixu ko bló alɔ nú gbɛ̌ tɔn e ɖò tɔjihun wegɔ ɔ mɛ lɛ é ɖɔ ye ni xwedó emi.—Luk. 5:4, 5.

¹⁴ Ee Piyɛ́ɛ jɛ ɖɔ ɔ dɔn jí é ɔ, é mɔ ɖɔ é ɖò lɛ́jɛ́lɛ́jɛ́. É tó ɖi hwɛ̌ ǎ, bo lɛ́ dɔn gangǎn tɔn, bo wá mɔ ɖɔ hweví gègě ɖò wǔ dán wɛ ɖò ɖɔ ɔ mɛ! É gbɔ bo bló alɔ nú gbɛ̌ tɔn e ɖò tɔjihun wegɔ ɔ mɛ lɛ é ɖɔ ye ni wá d’alɔ emi. Zaanɖé kpowun ɔ, ye wá mɔ ganna ganna ɖɔ tɔjihun ɖokpo kún sixu hɛn hweví lɛ bǐ ó. Ye bɛ́ hweví dó tɔjihun wè lɛ mɛ bɔ bǐ gɔ́, kaka bo ɖibla syɔ. É kpaca Piyɛ́ɛ kaka b’ɛ vɛ́ jlɛ́. É ko mɔ nǔjlɛ́jlɛ́ Klisu tɔn wá yì, amɔ̌ dìn tɔn ɔ, é kpo xwédo tɔn kpo na ɖu lè tɔn. Nya ɔ kpéwú bo nɔ bló bɔ hweví lɛ nɔ byɔ ɖɔ mɛ lá! Ado jɛ Piyɛ́ɛ hu jí. É jɛkpo ɖò asá tɔn mɛ bo ɖɔ: “Nɔ zɔ nú mì Aklunɔ, ɖó hwɛhutɔ́ wɛ nú mì.” É mɔ ɖɔ emi kún sixu kpéwú bo xlɛ́ ɖɔ emi jɛxa bo na dó gbɛ̌ xá Mɛ e ɖó acɛ bo nɔ zán hlɔnhlɔn Mawu tɔn ɖò ali mɔhun lɛ nu é ó.—Xà Luki 5:6-9.

15. Nɛ̌ Jezu ka kplɔ́n Piyɛ́ɛ ɖɔ nǔxokpɔ́n tɔn kpo xɛsi tɔn kpo kún jinjɔn nùɖé jí ó gbɔn?

¹⁵ Jezu ɖɔ kpo xomɛnyínyɔ́ kpo ɖɔ: “Ado ma hu we ó; bɛ́sín dìn ɔ, gbɛtɔ́ lɛ wɛ a na nɔ dɔn wá gɔ̌n ce.” (Luk. 5:10) Nǔxokpɔ́n alǒ ado hu mɛ sín hwenu ɖebǔ sɔ́ nɛ ǎ. Piyɛ́ɛ ɖó na sɔ́ ayi tɔn bǐ ɖó yɛhwexóɖiɖɔzɔ́ ɔ jí, é ɖó na ɖò nǔ xò kpɔ́n wɛ dó lee é na kpé nukún dó xwédo tɔn wu gbɔn é jí ǎ, alǒ xò nǔ kpɔ́n ɖɔ emi ka jɛxa yɛhwexóɖiɖɔzɔ́ ɔ à jí ǎ. Azɔ̌ ɖaxó ɖé ɖò te kpɔ́n Jezu, sinsɛnzɔ́ ɖé wɛ bo na huzu gbɛ̀ ɔ. Mawu e é nɔ sɛ̀n é ɔ, “hwɛsɔkɛ mɛ nɔ cikɔ n’i ǎ.” (Eza. 55:7) Jehovah na kpé nukún dó hudo Piyɛ́ɛ tɔn lɛ wu ɖò agbaza kpo gbigbɔ kpo linu.—Mat. 6:33.

16. Nɛ̌ Piyɛ́ɛ, Jaki, kpo Jaan kpan ka wà nǔ gbɔn hwenu e Jezu ɖɔ ye ni xwedó emi é? Etɛwu nǔ ɖagbe hugǎn e ye sixu bló é nɛ?

¹⁶ Piyɛ́ɛ yawu setónú nú Jezu, lee Jaki kpo Jaan kpo bló gbɔn é. “Ye . . . kun tɔjihun yetɔn lɛ wá jɛ agě jí, bo jó nǔ bǐ dó, lobo xwedó Jezu.” (Luk. 5:11) Mɔ̌ mɛ ɔ, Piyɛ́ɛ xlɛ́ ɖɔ emi ɖi nǔ nú Jezu kpo Mɛ e sɛ́ ɛ dó é kpo. Nǔ ɖagbe hugǎn e é sixu wà é jɛn nɛ. Klisanwun ɖěɖee nɔ ɖu ɖò nǔxokpɔ́n kpo xɛsi kpo jí égbé, bo na mɔ tɛn dó sɛ̀n Mawu lɛ é ɔ, nùɖiɖi ye lɔ tɔn ɖexlɛ́ wɛ ye ɖè gbɔn mɔ̌. Jehovah ka nɔ kpé nukún dó mɛ ɖěɖee nɔ ganjɛ wǔ tɔn lɛ é wu hwebǐnu.—Ðɛh. 22:5, 6.

“Etɛwu Wɛ A Xò Nǔ Kpɔ́n?”

17. Hwenu e Piyɛ́ɛ ɖò zɛn kun wɛ ɖò Galilée Xù ɔ jí é ɔ, etɛ lɛ jí lin nǔ kpɔ́n dó wɛ é na ko ɖè?

¹⁷ Piyɛ́ɛ mɔ Jezu azɔn nukɔntɔn ɔ b’ɛ ɖó xwè wè mɔ̌ gudo é wɛ é ɖò zɛn kun wɛ zǎnmɛ ɖò jɔhɔn ɖaxó nu ɖò Galilée Xù ɔ jí, lee mǐ ko ɖɔ gbɔn ɖò wemata elɔ sín bǐbɛ̌mɛ é. Mǐ sixu tuùn nǔ e jí lin nǔ kpɔ́n dó wɛ é ɖè lɛ é bǐ ǎ. Jezu ko gbɔ azɔn nú asì tɔn nɔ. É ko kplɔ́n nǔ mɛ ɖò Só jí. É ko xlɛ́ azɔn mɔkpan gbɔn nùkplɔnmɛ tɔn lɛ kpo nùjiwǔ tɔn lɛ kpo gblamɛ ɖɔ emi wɛ nyí Mɛ e Jehovah ɖè é, Mɛsiya ɔ. Sun ɖò sun jí jɛ wɛ é ɔ, Piyɛ́ɛ ko kplɔ́n bo nɔ ɖu ɖò xɛsi kpo nǔxokpɔ́n kpo jí. Jezu ko tlɛ ɖè é b’ɛ nyí ɖokpo ɖò mɛsɛ́dó 12 lɛ mɛ! É ɖò mɔ̌ có, Piyɛ́ɛ na wá mɔ ɖɔ emi kún ko ɖu ɖò xɛsi kpo nǔxokpɔ́n kpo jí bǐ mlɛ́mlɛ́ ó.

18, 19. (a) Tinmɛ nǔ e Piyɛ́ɛ mɔ ɖò Galilée Xù ɔ jí é. (b) Nɛ̌ Jezu ka yí gbè nú nǔ e Piyɛ́ɛ byɔ ɛ é gbɔn?

¹⁸ Gan atɔn sɔyi gan ayizɛ́n mɛ ayitéhɔnnu mɔ̌ ɔ, Piyɛ́ɛ ɖó zɛn ɔ kúnkún te ajijimɛ bo jlɔ́. Nùɖé ɖò tɛn sɛ̀ wɛ ɖò aslɔkɛ́ lɛ jí ɖò nukɔn tɔn! Weziza sun ɔ tɔn wɛ ka ɖò ɖiɖi wɛ ɖò aslɔkɛ́ lɛ jí à? Eǒ, nǔ e wɛ é jlɔ́ dín. Gbɛtɔ́ wɛ, bo ɖò zɔnlin ɖi wɛ gbɔn xù ɔ jí! Ee mɛ ɔ ɖò sisɛkpɔ ye wɛ é ɔ, é cí ɖɔ é jló na ɖi zɔnlin gbɔn tɔjihun ɔ jí dín ɖɔhun. Ayi ahwanvu lɛ tɔn gbado bɔ ye lin ɖɔ emi ɖò nǔ kpé wɛ. Mɛ ɔ ɖɔ nú ye ɖɔ: “Mi kpan akɔ́n, nyɛ wɛ; mi ma ɖi xɛsi ó.” Jezu wɛ nú mɛ ɔ!—Mat. 14:25-27.

¹⁹ Piyɛ́ɛ ɖɔ: “Aklunɔ, enyi hwi jɛn wɛ nugbǒ hǔn, bo ɖegbe nú ma ɖi zɔnlin gbɔn tɔ̀ ɔ jí wá kpé we.” (Mat. 14:28) Nǔwiwa tɔn nukɔntɔn ɔ xlɛ́ ɖɔ é kpan akɔ́n. Nùjiwǔ bunɔ enɛ e Piyɛ́ɛ mɔ é sɔ́ akpàkpà ɛ, bɔ é lɔ jló na bló mɔ̌ bonu nùɖiɖi tɔn na mɔ tɛn dó lidǒ. Jezu ɖɔ n’i kpo xomɛnyínyɔ́ kpo ɖɔ é ni bo wá. Piyɛ́ɛ jɛte sín tɔjihun ɔ mɛ bo t’afɔ xù ɔ jí. Kpɔ́n lee é na ko cí nú Piyɛ́ɛ hwenu e é t’afɔ xù ɔ jí ɖi nǔ syɛnsyɛn ɖé jí wɛ é t’afɔ ɖɔhun, bo nɔte ɖò sìn ɔ nukúnmɛ é! É ɖó na ko kpaca ɛ tawun hwenu e é ɖi zɔnlin ɖido Jezu gɔ́n é. Amɔ̌, é na nɔ zaan kpowun é ɔ, é lɛ́ wà nǔ ɖevo.—Xà Matie 14:29.

20. (a) Nɛ̌ Piyɛ́ɛ ka ɖè ayi sín Jezu jí gbɔn? Etɛ mɛ enɛ ka tɔ́n kɔ dó? (b) Nùkplɔnmɛ tɛ jí Jezu ka tɛɖɛ̌ nú Piyɛ́ɛ?

²⁰ Piyɛ́ɛ ɖó na sɔ́ ayi tɔn bǐ ɖó Jezu jí. Hlɔnhlɔn Jehovah tɔn zán wɛ Jezu ɖè, bɔ Piyɛ́ɛ kpéwú bo nɔte ɖò aslɔkɛ́ e ɖò xixo wɛ lɛ é jí. Jezu ɖò mɔ̌ wà wɛ ɖó nùɖiɖi e Piyɛ́ɛ ɖó n’i é wu. Amɔ̌, Piyɛ́ɛ wá ɖè ayi sín Jezu wu. Mǐ xà ɖɔ: “Ee Piyɛ́ɛ mɔ ɖɔ jɔhɔn ɔ ɖò syɛnsyɛn d’eji wɛ ɔ, xɛsi jɛ jǐ tɔn.” Piyɛ́ɛ jɛ aslɔkɛ́ e ɖò tɔjihun ɔ wu xó dó wɛ bo nɔ nyì sìn dó jɔhɔn mɛ lɛ é kpɔ́n jí, bɔ xɛsi jɛ jǐ tɔn. Vlafo é mɔ ɖɔ emi ko syɔ dó xù ɔ mɛ finɛ, bɔ xó emitɔn ko fó. Ee xɛsi tɔn ɖò syɛnsyɛn d’eji wɛ é ɔ, nùɖiɖi tɔn jɛ ɖiɖekpo jí. Nya e Jezu ko sun nyǐ ɖɔ Awinnya, ɖó é na wá kpé nǔ wu bo syɛn só wutu é jɛ syɔsyɔ jí awinnya ɖɔhun, ɖó nùɖiɖi tɔn jɛ xixo jí wutu. Piyɛ́ɛ nyɔ́ tɔ̀ lin ganji, amɔ̌ dìn ɔ, é ganjɛ nǔwukpikpé tɔn enɛ wu ǎ. É súxó ɖɔ: “Aklunɔ, hwlɛn mì!” Jezu hɛn alɔ tɔn bo dɔn ɛ tɔ́n. Enɛ gudo ɔ, ye kpó ɖò sìn ɔ nukúnmɛ, bɔ Jezu tɛɖɛ̌ nùkplɔnmɛ taji elɔ jí nú Piyɛ́ɛ: “Nùɖiɖihwedonanɔ, etɛwu wɛ a xò nǔ kpɔ́n?”—Mat. 14:30, 31.

21. Etɛwu nǔxokpɔ́n ka nyla ɖesu? Nɛ̌ mǐ ka sixu ɖí xwi xá gbɔn?

²¹ “Xò nǔ kpɔ́n”! Nukɛgbe enɛ sɔgbe tawun. Nǔxokpɔ́n sixu ɖó hlɔnhlɔn, kaka bo hɛn nǔ gblé. Enyi mǐ nɔ ɖò nǔxokpɔ́n wɛ ɔ, nùɖiɖi mǐtɔn na jɛ da vɔ́ jí kpɛɖé kpɛɖé, bo na wá kú. Mǐ ɖó na ɖí xwi tawun bo ɖu ɖò nǔxokpɔ́n jí! Gbɔn nɛ̌ é? Gbɔn ayi sísɔ́ ɖó nǔ e sɔgbe lɛ é jí gblamɛ. Enyi mǐ nɔ sɔ́ ayi mǐtɔn bǐ ɖó nǔ e nɔ ɖó linkpɔ́n nú mǐ lɛ é, nǔ e nɔ túntún awakanmɛ nú mǐ lɛ é, kpo nǔ e nɔ fɛ́ ayi mǐtɔn sín Jehovah kpo Vǐ tɔn kpo jí lɛ é kpo jí ɔ, nǔxokpɔ́n mǐtɔn na ɖò jijɛji wɛ. Enyi mǐ sɔ́ ayi mǐtɔn bǐ ɖó Jehovah kpo Vǐ tɔn kpo, nǔ e ye ko wà, nǔ e ye ɖò wiwa wɛ, kpo nǔ e ye na wá wà nú mɛ ɖěɖee yí wǎn nú ye lɛ é kpo jí ɔ, mǐ na kpéwú bo ɖu ɖò nǔxokpɔ́n ɖebǔ e sixu hu nùɖiɖi mǐtɔn é jí.

22. Etɛwu é ka jɛxa ɖɔ è ni ɖi nǔ Piyɛ́ɛ ɖɔhun?

²² Ee Piyɛ́ɛ xwedó Jezu byɔ tɔjihun ɔ mɛ é ɔ, é mɔ bɔ jɔhɔn ɖaxó e ɖò nyinyi wɛ é nɔte. Galilée Xù ɔ cí tóó. Piyɛ́ɛ gɔ́ nú ahwanvu ɖě lɛ, bɔ ye ɖɔ: “Mawu ví wɛ a nyí nugbǒ.” (Mat. 14:33) Hwenu e ayǐ jɛ hìnhɔ́n jí ɖò xù ɔ jí é ɔ, é ɖò wɛn ɖɔ nǔ e Jezu wà nú Piyɛ́ɛ é sù nukún tɔn mɛ tawun. É nya nǔxokpɔ́n kpo xɛsi kpo dó gbě. Nugbǒ wɛ ɖɔ huzuhuzu gègě wɛ é ɖó na bló cobo na wá huzu Klisanwun e cí awinnya ɖɔhun bɔ Jezu mɔ sɛ́dó nukɔn é. Amɔ̌, é kanɖeji bo na ɖò gǎn dó wɛ, bɔ nùɖiɖi tɔn na ɖò dǒ li wɛ. Hwi lɔ ka kanɖeji mɔ̌ à? A na mɔ ɖɔ é jɛxa ɖɔ è ni ɖi nǔ Piyɛ́ɛ ɖɔhun.