‘É Nyí Tɔ́ nú Mɛ E Ði Nǔ lɛ É Bǐ’

1, 2. Nɛ̌ gbɛ̀ ɔ ka ɖyɔ gbɔn sín Nɔwée hwenu? Nɛ̌ nǔ enɛ ka cí nú Ablaxamu?

ABLAXAMU sè xósusu gbè bo jlɔ́ kɔ bo ɖò atɔxwɛ e tɔ́n ta ɖò toxo Wúu tɔn mɛ é kpɔ́n sɛ́dó wɛ.a Azɔ ɖò tìtì wɛ ɖò atɔxwɛ ɔ ta. Vodun e è nɔ ylɔ ɖɔ sun é savɔ̌ na wɛ hunnɔ lɛ ko lɛ́ ɖè. Kpɔ́n Ablaxamu! É mì ta bo wlí ali wá xwè xwé tɔn gbè. Hwenu e é ɖò togun lɛ mɛ gbɔn wɛ wá xwè xwé é ɔ, é sixu ko ɖò tamɛ lin dó vodunsinsɛn e gbakpé Wúu toxo ɔ mɛ é jí wɛ. Vodunsinsɛn vùn kàn gbɔn gbɛ̀ ɔ mɛ tawun sín Nɔwée hwenu!

² Ee Nɔwée kpo xwédo tɔn kpo tɔ́n sín tɔjihun ɔ mɛ ɖò Sìnvɔgbɛ ɔ gudo é ɔ, é savɔ̌ nú Jehovah Mawu. Mawu bló bɔ ayiɖóhwɛɖó tɔ́n bo dó xlɛ́ ɖɔ emi yí vɔsisa tɔn. (Bǐb. 8:20; 9:12-14) Hwenɛnu ɔ, sinsɛn ɖokpo géé e ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ é wɛ nyí sinsɛn nugbǒ ɔ. É ɖò mɔ̌ có, ɖò xwè 350 gudo ɔ, Nɔwée kú bɔ xwè wè gudo ɔ, è jì Ablaxamu. Hwenɛnu ɔ, gbɛtɔ́ lɛ vúnvún kpé ayikúngban ɔ jí bɔ sinsɛn nugbǒ ɔ jɛ bùbú jí. Vodunsinsɛn gbakpé fí bǐ. Tɛlaxi e nyí Ablaxamu sín tɔ́ é lɔ tlɛ ɖ’alɔ ɖ’emɛ, ɖó é sixu ko nɔ kpa bocyɔ.—Joz. 24:2.

3. Etɛ ka zɔ́n bɔ Ablaxamu gbɔn vo? Etɛ enɛ ka sixu kplɔ́n mǐ?

³ Ablaxamu gbɔn vo nú mɛ e lɛlɛ̌ dó é lɛ é gègě, ɖó é ɖó nùɖiɖi nú Mawu. Nukɔn mɛ ɔ, Mawu sɔ́ d’ayi mɛ nú mɛsɛ́dó Pɔlu bɔ é ɖɔ ɖɔ ‘é nyí tɔ́ nú mɛ e ɖi nǔ lɛ é bǐ’! (Xà Hlɔmanu lɛ 4:11.) Mi nú mǐ ni kpɔ́n nǔ e d’alɔ Ablaxamu bɔ nùɖiɖi tɔn lidǒ é. Enɛ ɔ, mǐ lɔ na kplɔ́n nǔ gègě dó lee mǐ na wà gbɔn bɔ nùɖiɖi mǐtɔn na lidǒ mɔ̌ é wu.

Jehovah Sinsɛn Ðò Sìnvɔgbɛ ɔ Gudo

4, 5. Mɛ̌ ka sixu ko kplɔ́n nǔ Ablaxamu dó Jehovah wu? Etɛwu mǐ ka wá gbeta enɛ kɔn?

⁴ Nɛ̌ Ablaxamu ka wà gbɔn bo tuùn Jehovah Mawu? Mɛɖé lɛ sɛ̀n Jehovah kpo gbejininɔ kpo ɖò ayikúngban jí hwenɛnu. Sɛmu ɖò mɛ enɛ lɛ mɛ. É nyí Nɔwée sín vǐɖaxo ǎ có, è ka nɔ ylɔ nyikɔ tɔn dó nukɔn. Nǔ e na ko zɔ́n é wɛ nyí ɖɔ nùɖiɖi Sɛmu tɔn nyí nùɖiɖi tewungbeju.b Hweɖenu ɖò Sìnvɔgbɛ ɔ gudo ɔ, Nɔwée ylɔ Jehovah ɖɔ “Mawu Sɛmu tɔn.” (Bǐb. 9:26) Sɛmu xlɛ́ ɖɔ emi ɖó sísí nú Jehovah kpo sinsɛn nugbǒ ɔ kpo.

⁵ Ablaxamu tuùn Sɛmu wɛ à? É sixu ko tuùn i. Lin tamɛ kpɔ́n kpɛɖé dó hwenu e Ablaxamu kpò ɖò vǔ é jí. Kpɔ́n lee é na ko jiwǔ n’i sɔ hwenu e é mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ daagbo daagbo tɔn e ko ɖó xwè 400 jɛji é kpó ɖò gbɛ̀ é! Sɛmu mɔ gbɛ̀ nyanya e jɛ nukɔn nú Sìnvɔgbɛ ɔ é kpo Sìnvɔgbɛ e za nǔ nyanya lɛ sín ayikúngban ɔ jí é kpo. É lɛ́ mɔ akɔta nukɔn nukɔntɔn e wá vlɔ́n kàn ɖò nǔ enɛ lɛ gudo lɛ é kpo gǔfínfɔ́n e junjɔn ayǐ ɖò Nɛmulɔdi hwenu ɖò Agbǒ Babɛli Tɔn gbigbá hwenu é kpo. Sɛmu ɖó nu ɖò gǔfínfɔ́n enɛ mɛ ǎ, enɛ wu ɔ, hwenu e Jehovah wlú gbè dó nu nú mɛ e ɖò agbǒ ɔ gbá wɛ lɛ é ɔ, gbè dòdó ɔ dó wɛ jɛn Sɛmu kpodo xwédo tɔn kpo kpó ɖè, é wɛ nyí gbè Nɔwée tɔn. Ablaxamu lɔ ɖò xwédo enɛ ɔ mɛ. É ɖò gaàn ɖɔ hwenu e Ablaxamu ɖò susu wɛ é ɔ, é na ko yí wǎn nú Sɛmu tawun. Gɔ́ na ɔ, Sɛmu lɛ́ kpó ɖò gbɛ̀ hwenu e Ablaxamu nyí mɛxo bǐ é. Enɛ wu ɔ, é sixu ko nyí ɖɔ Sɛmu wɛ kplɔ́n nǔ Ablaxamu dó Jehovah wu.

6. (a) Nɛ̌ Ablaxamu ka xlɛ́ ɖɔ emi hɛn nǔ e Sìnvɔgbɛ ɔ kplɔ́n mɛ é dó ayi mɛ gbɔn? (b) Gbɛ̀ alɔkpa tɛ Ablaxamu kpo Sala kpo ka zán ɖò kpɔ́?

⁶ Ðebǔ e xó ɔ nyí gbɔn é ɔ, mǐ hɛn ɔ, mǐ na ganjɛwu ɖɔ Ablaxamu hɛn nǔ e Sìnvɔgbɛ ɔ kplɔ́n mɛ é dó ayi mɛ. É dó gǎn bo yí xá Mawu Nɔwée ɖɔhun. Nǔ e wu é gbɛ́ vodunsinsɛn bo gbɔn vo nú Wúunu lɛ vlafo kaka jɛ mɛ éɖesunɔ tɔn lɛ jí é nɛ. Alɔ ɖevo mɛ ɔ, é lɛ́ ɖó asì ɖagbe ɖé, é wɛ nyí Sala. É nyí ɖɛkpɛ kɛɖɛ wɛ é nyɔ́ ǎ, é lɛ́ ɖi nǔ nú Jehovah tawun.c É kpo asú tɔn kpo ɖó vǐ ǎ có, ye nɔ sɛ̀n Jehovah ɖó bǔ kpo awǎjijɛ ɖaxó kpo. Ye lɛ́ kpé nukún dó ataví-ylɔ-ví Ablaxamu tɔn Lɔti wu.

7. Etɛwu ahwanvu Jezu tɔn lɛ ka ɖó na xwédo kpɔ́ndéwú Ablaxamu tɔn?

⁷ Ablaxamu jó Jehovah dó bo zunfan vodun Wúu tɔn lɛ gbeɖé ǎ. É kpo Sala kpo ɖò gbesisɔmɛ bo na gbɔn vo nú vodunsɛntɔ́ enɛ lɛ. Enyi mǐ jló na ɖó nùɖiɖi adodwé ɔ, mǐ ɖó na ɖò gbesisɔmɛ bo na gbɔn vo Ablaxamu ɖɔhun. Jezu ɖɔ nú ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ ye kún “sɔ́ nyí gbɛ̀ ɔ tɔn [ó],” bɔ enɛ wu ɔ, gbɛ̀ ɔ na gbɛ́ wǎn nú ye. (Xà Jaan 15:19.) Enyi mɛ towe lɛ alǒ mɛ e ɖò xá towe mɛ lɛ é gbɛ́ wǎn nú we, ɖó a kanɖeji bo na sɛ̀n Jehovah wutu bonu é nɔ vɛ́ nú we hǔn, flín ɖɔ é kún nyí emiɖokpo gbò wɛ adǎn enɛ ɖè ó. Afɔ sɔ́ dó afɔdo Ablaxamu kpo Sala kpo e sɛ̀n Mawu kpo gbejininɔ kpo é tɔn mɛ wɛ a ɖè nɛ.

“Tɔ́n Sín Tò Towe Mɛ”

8, 9. (a) Nǔ manawɔn tɛ ka jɛ ɖò gbɛzán Ablaxamu tɔn mɛ? (b) Wɛn tɛ Jehovah ka dó Ablaxamu?

⁸ Nǔ manawɔn ɖé jɛ ɖò gbɛzán Ablaxamu tɔn mɛ gbè ɖokpo. Jehovah Mawu dó wɛn ɖokpo é! Biblu ɖɔ nǔ nabi ɖé nú mǐ dó lee Mawu dó wɛn ɔ ɛ gbɔn é jí ǎ, amɔ̌, é ɖɔ kpowun ɖɔ “Mawu susunɔ ɔ” tɔ́n dó nya gbejinɔtɔ́ enɛ jí. (Xà Mɛsɛ́dó 7:2, 3.) É sixu ko nyí wɛnsagun ɖé gblamɛ wɛ Ablaxamu na ko mɔ susu ɖaxó Nǔbǐwukpétɔ́ wɛkɛ ɔ tɔn sín wuntun gbɔn. Mǐ sixu ɖɔ lee é víví nú Ablaxamu sɔ hwenu e é mɔ vogbingbɔn e ɖò Mawu gbɛɖe ɔ kpo vodun e mɛ e tɛntin é ɖè lɛ é ɖò sinsɛn wɛ é kpo tɛntin ǎ.

⁹ Wɛn tɛ Jehovah ka dó Ablaxamu? “Tɔ́n sín tò towe mɛ; tɔ́n sín hɛnnumɔ towe lɛ mɛ, bo yì tò e un na xlɛ́ we ɔ mɛ.” Jehovah ɖɔ nú Ablaxamu kpowun ɖɔ emi na xlɛ́ ɛ tò ɖé, é ka sɔ́ ɖɔ tò e xó ɖɔ wɛ é ɖè é n’i ǎ. Amɔ̌, Ablaxamu ɖó na tó jó jɔtɛn tɔn kpo hɛnnumɔ tɔn lɛ kpo dó hwɛ̌. Ðò aca mɛ e nɔ nɔ xá enɛ mɛ hwexónu lɛ é tɔn mɛ ɔ, kancica xwédo tɔn nyí nǔ taji tawun. Hwɛhwɛ ɔ, enyi sunnu ɖé jó hɛnnumɔ tɔn lɛ dó bo yì cí fí ɖevo ɔ, mɛ lɛ nɔ mɔ dó mɔ heelunú; nú mɛɖé lɛ ɔ, enyi è gbɔ bo kú ɔ, é nyɔ́ hú.

10. Etɛwu é ka ɖó na ko vɛwǔ nú Ablaxamu kpo Sala kpo tawun ɖɔ ye ni jó gbɛɖuɖu e ɖò Wúu lɛ é dó?

¹⁰ É ɖó na ko vɛwǔ nú Ablaxamu tawun ɖɔ é ni jó gbɛɖuɖu e ɖò Wúu lɛ é dó. É ɖò gaàn ɖɔ Wúu nyí toxo ɖé bo jɛ dɔkun bɔ gbɛtɔ́ sukpɔ́ ɖ’emɛ. (Kpɔ́n gbàví “Toxo E Mɛ Ablaxamu kpo Sala kpo Tɔ́n Sín É.”) Dobanunǔ xlɛ́ ɖɔ xwé ɖagbeɖagbe lɛ ɖò Wúu hwexónu tɔn; xwé ɖé lɛ ɖó xɔnu 12 alǒ hú mɔ̌ nú xwédo ɔ kpo mɛsɛntɔ́ e ɖò xwé ɔ gbè lɛ é kpo, xwé enɛ lɛ lɛ́ ɖó xwétá e è tɛ́ kpé ɖó lɛ é. Xwé kpaà lɛ ɖó sìn e è dɔn gbɔn dò glɔ é, bo ɖó adado kpo wulɛkpá yovo tɔn lɛ kpo. Lɛ̌ flín ɖɔ Ablaxamu kpo Sala kpo kún sɔ́ nyí yɔkpɔvu ɖebǔ ó, sunnu ɔ na ko ɖó xwè 70 bɔ nyɔnu ɔ na ko ɖó xwè 60 mɔ̌. É ɖò gaàn ɖɔ, Ablaxamu ba ɖɔ Sala ni vo bo ma jɛ dò nǔ ɖebǔ tɔn ó, lee asú ɖagbe bǐ nɔ jló gbɔn é. Lin tamɛ kpɔ́n dó nùkanbyɔ kpo linkpɔ́n ɖěɖee jí ye sixu ko ɖɔ xó dó ɖò yeɖée tɛntin lɛ é kpo jí. É na ko víví nú Ablaxamu tawun hwenu e Sala ɖò gbesisɔmɛ bo na sè gbè nú Mawu é! É ɖò gbesisɔmɛ asú tɔn ɖɔhun bo na jó gbɛɖuɖu e ɖò Wúu lɛ é bǐ dó.

11, 12. (a) Bo na dó tɔ́n sín Wúu ɔ, gbeta tɛ lɛ kɔn ye ka ɖó na wá hwɛ̌? Nǔsisɔ tɛ lɛ é ka byɔ hwɛ̌? (b) Tinmɛ lee nǔ lɛ yí gbɔn gbè e gbè ye ɖido é.

¹¹ Ablaxamu kpo Sala kpo ɖó na wà nǔ gègě cobo wà nǔ sɔgbe kpo gbeta enɛ e kɔn ye wá é kpo. Ye ɖó na d’agban bo tò nǔ gègě. Etɛ lɛ ye ka ɖó na bɛ́ bo na wlí fí e ye ma tuùn ǎ é sín ali? Etɛ lɛ ye ka ɖó na jó dó? Ye ɖó na lɛ́ wá gbeta ɖokpo kɔn dó lee ye na wà mɛ yetɔn lɛ sín nǔ gbɔn é wu, ɖò taji ɔ Tɛlaxi e nyí Ablaxamu sín tɔ́ é, kpo mɛsɛntɔ́ yetɔn lɛ kpo. Ye wá gbeta ɔ kɔn bo na kplá ɛ sɔyi bo na kpé nukún dó wǔ tɔn kaka jɛ kú tɔn hwenu. É cí ɖɔ Tɛlaxi sɔ́ jlǒ dó ɖó gbè kpɔ́ bo na xwedó ye, wɛ zɔ́n bɔ tan ɔ ɖɔ ɖɔ é kplá xwédo tɔn tɔ́n sín Wúu. Tɛlaxi sixu ko jó vodunsinsɛn dó. Ataví-ylɔ-ví Ablaxamu tɔn Lɔti lɔ xwedó ye.—Bǐb. 11:31.

¹² Gbè e gbè ye na wlí ali ɔ é wá sù lo. Kpɔ́n sɔ́ lɛ ɖò Wúu sín ahoho ɔ gudo. Agban ko ɖò lakunmi lɛ kpo sɔkɛtɛkɛtɛ lɛ kpo jí, è ko sɛ̀ kanlin lɛ kplé ɖó gɔnu gɔnu, xwédo ɔ kpo mɛsɛntɔ́ lɛ kpo ko tuùn fí e ye mɛ ɖokpo ɖokpo na nɔ é, bɔ akpàkpà ko ɖò ye bǐ sɔ́ wɛ.d Nukún mɛ bǐ tɔn sixu ko ɖò Ablaxamu jí bo ɖò hwenu e é na ɖegbe bɔ è na ɖido é nɔte kpɔ́n wɛ. Hwe ɔ nu wá sù lo bɔ ye tɔ́n sín Wúu bo ɖido, bɔ vɔ jɛn é ko vɔ nɛ.

13. Nɛ̌ Jehovah sɛntɔ́ égbé tɔn lɛ gègě ka nɔ wà nǔ Ablaxamu kpo Sala kpo ɖɔhun gbɔn?

¹³ Égbé ɔ, Jehovah sɛntɔ́ gègě ɖò gbesisɔmɛ bo na sɛ̀ tɛn yì fí e è ɖó wɛnjlatɔ́ Axɔsuɖuto ɔ tɔn lɛ sín hudo ɖè hugǎn lɛ é. Mɛ ɖevo lɛ nɔ kplɔ́n gbè yɔyɔ̌ ɖé bo na dó vlɔ́n kàn nú sinsɛnzɔ́ yetɔn. Alǒ ye nɔ ɖò gbesisɔmɛ bo na ɖ’alɔ ɖò akpáxwé sinsɛnzɔ́ ɔ tɔn e ma nɔ nyɔ́ bló nú ye ǎ lɛ é mɛ. Gbeta mɔhun lɛ nɔ yawu byɔ ɖɔ è ni sɔ́ mɛɖesunɔ dó savɔ̌, enɛ wɛ nyí ɖɔ è ni ɖò gbesisɔmɛ bo jó gbɛɖuɖu sín nǔ ɖé lɛ dó. É jɛ ɖɔ è ni kpa mɛ ɖěɖee ɖó jlǒ mɔhun bo ɖò kpɔ́ndéwú Ablaxamu kpo Sala kpo tɔn xwedó wɛ lɛ é! Enyi mǐ ɖè nùɖiɖi mɔhun xlɛ́ ɔ, mǐ sixu ganjɛwu ɖɔ Jehovah na nɔ dó nú mǐ tawun hú nǔ e mǐ na ɛ é. É nɔ gɔn nùɖiɖi mǐtɔn sín ajɔ dó mǐ gbeɖé ǎ. (Ebl. 6:10; 11:6) É ka d’ajɔ Ablaxamu à?

Ye D’asa Eflati Tɔ̀ Ɔ

14, 15. Nɛ̌ ali zinzɔn sín Wúu wá yì Haláani ka yí gbɔn? Etɛwu Ablaxamu ka gbɔ bo jɛ agban ɖó Haláani nú hwenu ɖé?

¹⁴ Kpɛɖé kpɛɖé ɔ, tɛnsisɛ sín fí ɖé jɛ fí ɖé ɔ wá jɛ ye má jí. Lin tamɛ kpɔ́n kpɛɖé! Ablaxamu kpo Sala kpo xá sɔ́ kpɛɖé ɔ, ye nɔ wá zɔn afɔ kpɛɖé; bɔ gan e ɖò kanlin lɛ kɔ lɛ é nɔ ɖò finfan dó xóɖɔɖókpɔ́ yetɔn mɛ wɛ. Kpɛɖé kpɛɖé ɔ, alizɔntɔ́ ɖěɖee ɖò ye mɛ bo ma tlɛ tuùn nùɖé ɖò ali enɛ nu ǎ é wá tuùn lee è nɔ gbá goxɔ bo nɔ lɛ́ tún gbɔn é ganji. Ye lɛ́ ɖò nukún kpé dó mɛxomɔ yetɔn Tɛlaxi wu wɛ bonu é na junjɔn ayǐ bo vo ɖò lakunmi alǒ sɔkɛtɛkɛtɛ jí. Ye wlí ali ɖido totaligbé-gbadahweji bo mlɛ́ Tɔsisa Eflati Tɔn ɔ. Azǎn ɖò azǎn jí jɛ wɛ é ɔ, ye ɖò fí gègě gbɔn dín wɛ.

¹⁵ Ee ye bló kilomɛtlu 960 mɔ̌ gudo é ɔ, ye jɛ goxɔ lɛ mɔ jí cìɖiɖi sɛ́dó wǐintɔ ɖɔhun; Haláani toxo dɔkunnɔ e ɖò alikpléhɔnkantɛn ajɔ̌wiwa tɔn ɖé é mɔ wɛ ye ɖè mɔ̌. Finɛ wɛ mɛ e gosin zǎnzǎnhweji kpo gbadahweji kpo lɛ é nɔ wá kplé ɖè. Xwédo Ablaxamu tɔn nɔte, bo jɛ agban ɖó finɛ nú hwenu ɖé. Nǔ sixu ko cikɔ nú Tɛlaxi tawun, bɔ é sɔ́ ɖó gǎn bo na zɔn ali ɖě ǎ.

16, 17. (a) Akɔ tɛ Mawu ka jɛ xá Ablaxamu bɔ é dó wusyɛn lanmɛ n’i? (b) Nɛ̌ Jehovah ka dó nú Ablaxamu gbɔn hwenu e é nɔ Haláani é?

¹⁶ Ðò nukɔn mɛ ɔ, Tɛlaxi ɖó xwè 205 bo kú. (Bǐb. 11:32) Ablaxamu mɔ gbɔdónúmɛ tawun ɖò nùwamɛ enɛ hwenu, ɖó Jehovah lɛ́vɔ ɖɔ xó xá ɛ. É lɛ́ vɔ́ xó ɖěɖee é ko ɖɔ n’i ɖò Wúu é ɖɔ n’i, bo lɛ́ vlɔ́n kàn nú akpá e é ko dó n’i lɛ é. Ablaxamu na wá huzu “akɔta ɖaxó ɖokpo,” bɔ Mawu na wá gbɔn jǐ tɔn bo na dó nú xwédo e ɖò ayikúngban jí lɛ é bǐ. (Xà Bǐbɛ̌mɛ 12:2, 3.) Akɔ enɛ e Mawu jɛ xá Ablaxamu é dó wusyɛn lanmɛ n’i bɔ é lɛ́ wlí ali.

¹⁷ Amɔ̌ dìn ɔ, agban ko lɛ́ jɛ agban jí nú Ablaxamu, ɖó Jehovah dó n’i hwenu e é nɔ Haláani é. Tan ɔ ɖɔ xó dó ‘dɔkun tɔn lɛ bǐ kpo mɛsɛntɔ́ e é xɔ ɖò Haláani lɛ’ é kpo wu. (Bǐb. 12:5) Cobonu Ablaxamu na huzu akɔta ɖé ɔ, é ɖó na ɖó xwédo ɖaxó ɖé, hǔn é ɖó hudo dɔkun kpo mɛsɛntɔ́ lɛ kpo tɔn. Jehovah nɔ dó dɔkun nú mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ hwebǐnu ǎ, amɔ̌, é nɔ na nǔ ɖebǔ e sín hudo ye ɖó bo na wà jlǒ tɔn é ye. Ganjɛwu enɛ d’alɔ Ablaxamu bɔ é wlí ali ɖido fí e é ma tuùn ǎ é.

18. (a) Hwetɛnu ka nyí azǎn taji tawun ɖé ɖò togun Mawu tɔn sín hwenuxó mɛ? (b) Nǔ taji ɖevo tɛ lɛ ka wá jɛ ɖò azǎn 14gɔ́ Nisáan tɔn ɔ gbè? (Kpɔ́n gbàví “Azǎn Taji Tawun ɖé Ðò Hwenuxó Biblu Tɔn Mɛ.”)

¹⁸ Ee ye zɔn ali sín Haláani nú azǎn nabi ɖé gudo é ɔ, ye wá Kaakemici bo d’asa tɔ̀ ɔ, ɖó finɛ wɛ alizɔntɔ́ lɛ nɔ yawu d’asa Eflati Tɔ̀ ɔ ɖè. Vlafo hwenɛnu wɛ nyí azǎn taji tawun ɖé ɖò togun Mawu tɔn sín hwenuxó mɛ. É ɖò gaàn ɖɔ azǎn 14gɔ́ sun e è wá ylɔ ɖɔ Nisáan é tɔn gbè ɖò 1943 J.H.M. wɛ Ablaxamu kpo mɛ tɔn lɛ kpo d’asa tɔ̀ ɔ. (Tín. 12:40-43) Tofɔligbé wɛ tò e Jehovah d’akpá ɖɔ emi na xlɛ́ Ablaxamu é ɖè. Azǎn enɛ gbè wɛ akɔ e Mawu jɛ xá Ablaxamu é bɛ́ azɔ̌ ɖè.

19. Nǔ tɛ wu Jehovah ka kɛnu dó ɖò akpá e é dó nú Ablaxamu é mɛ? Etɛ enɛ ka sixu ko flín Ablaxamu?

¹⁹ Ablaxamu ɖido tofɔligbé tò ɔ tɔn, bɔ é kpo mɛ tɔn lɛ kpo yí nɔte ɖò atín ɖaxó Mɔlée tɔn lɛ kɔn sɛkpɔ Sikɛmu. Jehovah lɛ́ ɖɔ xó nú Ablaxamu ɖò finɛ. Ðò akpá e Mawu dó nú Ablaxamu dìn é mɛ ɔ, é kɛnu dó kún alǒ kúnkan tɔn wu; kún enɛ wɛ na wá du gǔ tò ɔ tɔn. Ablaxamu sín ayi sixu ko yì nǔ e Jehovah ko ɖɔ ɖ’ayǐ ɖò Edɛni bo ɖɔ “kún,” alǒ kúnkan ɖé na wá hwlɛn gbɛtɔ́ lɛ gbè ɖokpo é jí. (Bǐb. 3:15; 12:7) É sixu ko jɛ nukúnnú mɔ jɛ mɛ jí ɖɔ emi lɔ ɖó nùɖé bo na wà ɖò nǔ taji e Jehovah ɖò linlin na wà wɛ é mɛ.

20. Nɛ̌ Ablaxamu ka ɖexlɛ́ ɖɔ wǔ e Jehovah jɔ ɛ é sù nukún tɔn mɛ gbɔn?

²⁰ Wǔ e Jehovah jɔ Ablaxamu é sù nukún tɔn mɛ tawun. Hwenu e Ablaxamu ɖò tò ɔ mɛ gbɔn wɛ é ɔ, é nɔte bo bló vɔsakpe lɛ nú Jehovah; é bló nukɔntɔn ɔ bɔ é sɛkpɔ atín ɖaxó Mɔlée tɔn lɛ, bɔ wegɔ ɔ sɛkpɔ Betɛli. É ɖò gaàn ɖɔ é na ko ɖò acéjí, ɖó Kanáanu lɛ kpó ɖò tò ɔ mɛ hwenɛnu. É xomlá Jehovah, vlafo bo dó dokú n’i nú nǔ e É jló na wà nú kúnkan tɔn sɔgudo é. É sixu ko lɛ́ ɖɔ yɛhwexó nú Kanáanu e ɖò xá ɔ mɛ lɛ é. (Xà Bǐbɛ̌mɛ 12:7, 8.) É ɖò wɛn ɖɔ nǔ ɖaxó ɖaxó e na tɛ́n nùɖiɖi Ablaxamu tɔn kpɔ́n lɛ é kpó ɖò nukɔn ja. Akpá e Jehovah dó n’i lɛ é jí wɛ é sɔ́ ayi tɔn ɖó, é nyí dó nǔ ɖěɖee é jó dó nyì Wúu lɛ é jí ǎ. Eblée lɛ 11:10 ɖɔ ɖɔ: “Ablaxamu ɖò te kpɔ́n toxo ɖaxó e ɖó dòdó syɛnsyɛn, bɔ Mawu ɖesu ɖè wě tɔn bo bló é.”

21. Nɛ̌ nukúnnúmɔjɛnǔmɛ e mǐ ɖó dó Axɔsuɖuto Mawu Tɔn wu é ka cí ɖò Ablaxamu tɔn kpá? Etɛ enɛ ka sísɛ́ we bɔ a na wà?

²¹ Mǐ mɛ e ɖò Jehovah sɛ̀n wɛ égbé lɛ é tuùn nǔ gègě dó toxo enɛ e nyí Axɔsuɖuto Mawu Tɔn é wu hú Ablaxamu. Mǐ tuùn ɖɔ Axɔsuɖuto enɛ ko ɖò acɛ kpa wɛ ɖò jixwé bo na wá sú kún dó nú gbɛ̀ nyanya elɔ; mǐ lɛ́ tuùn ɖɔ Jezu Klisu wɛ nyí Kún e sín akpá è ko dó nú Ablaxamu xóxó é, bɔ é ko ɖò acɛ kpa dó Axɔsuɖuto enɛ nu wɛ dìn. Wǔjɔmɛ ɖaxó wɛ é na nyí hwenu e mǐ na mɔ Ablaxamu bɔ é na fɔ́n sín kú é. Hwenɛnu ɔ, é na wá mɔ nukúnnú jɛ lee Jehovah wá ɖè akpá e é dó n’i lɛ é gbɔn é mɛ céɖécéɖé. Hwi lɔ ka ba na mɔ lee Jehovah na wá ɖè akpá e é dó lɛ é bǐ gbɔn é à? É nyí mɔ̌ hǔn, nɔ wà nǔ Ablaxamu ɖɔhun. Ðò gbesisɔmɛ bo na sɔ́ gbɛɖuɖu towe ɖé lɛ dó savɔ̌ bo na mɔ tɛn dó sɛ̀n Jehovah, bo lɛ́ xlɛ́ ɖɔ azɔ̌ ɖebǔ e é sɔ́ d’así nú we é sù nukún towe mɛ tawun. Enyi a ɖi nǔ Ablaxamu e ‘nyí tɔ́ nú mɛ e ɖi nǔ lɛ é bǐ’ é ɖɔhun ɔ, é na nyí tɔ́ nú hwi lɔmɔ̌ ɖò ali ɖé nu.