Hwenu E Mɛ Winnyawinnya Towe Wà Nǔ E Zɔ́n Bɔ A Ma Sɔ́ Na Ðeji Dó Wǔtu Tɔn Ǎ É ɖé É

Mɛ winnyawinnya ɖé lɛ nɔ wɔn ya nú dogbó e mɛjitɔ́ yetɔn lɛ ɖó nú ye lɛ é. Ye mɛ ɖevo lɛ nɔ flú mɛjitɔ́ yetɔn lɛ, vlafo, bo nɔ ɖó adingban nú ye alǒ lun xwɛ́lɛ́ɛ sín xwégbe bo nɔ yì xɔ́ntɔn yetɔn lɛ gɔ́n. Enyi mɛ winnyawinnya towe wà nǔ e zɔ́n bɔ a ma sɔ́ na ɖeji dó wǔtu tɔn ǎ é ɖé ɔ, etɛ a ka sixu wà?

• Gǔfɔntɔ́ wɛ ka nú vǐ ce à?

• Enyi vǐ ce flú mì ɔ ka lo?

• Mɛ̌ è ka na dóhwɛ?

• Nɛ̌ un ka sixu d’alɔ vǐ ce b’ɛ lɛ́ huzu mɛ ɖejid’ewu ɖé gbɔn?

• Nǔ e mɛjitɔ́ lɛ ɖɔ é

Gǔfɔntɔ́ wɛ ka nú vǐ ce à?

É nyí mɔ̌ dandan ǎ. Biblu ɖɔ: “Yɔkpɔvu ɔ, xlonɔnú wɛ é nɔ wà,” bɔ hwɛhwɛ ɔ, mɛ winnyawinnya lɛ nɔ xlɛ́ ɖɔ nǔgbo wɛ nyí xó enɛ. (Nǔnywɛxó 22:15) Mɛ̌si kplɔnyiji-alavɔ tɔn Laurence Steinberg wlan ɖɔ: “Mɛ winnyawinnya lɛ nɔ zɔn kplakpla jí dó wá gbeta ɖé lɛ kɔn, ye ka nɔ nyí gbeta e nǔnywɛ kpé lɛ é ǎ. Nǔwanyido lɛ jɛn è sixu ɖó nukún.”a

Enyi vǐ ce flú mì ɔ ka lo?

Ma wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ tó tlítlí jɛn gbovɛ̌ vǐ emitɔn ó. Dobanúnǔ lɛ xlɛ́ ɖɔ, enyi mɛ winnyawinnya lɛ na bo tlɛ ɖò nǔ e jló ye lɛ é wà wɛ ɔ, nǔ e mɛjitɔ́ yetɔn lɛ nɔ lin dó ye wu lɛ é nɔ ɖu ayi mɛ nú ye fɛɛ. Nú vǐ towe na bo ma tlɛ ɖè mɔ̌ xlɛ́ ǎ hǔn, tuùn ɖɔ nǔ e é wà é vɛ́ n’i, bɔ é na ko lɛ́ flú bǐ ɖó é dó xomɛsin nú we wutu.b

Mɛ̌ è ka na dóhwɛ?

• Mɛ e lɛlɛ̌ d’è lɛ é wu wɛ é sín à? Biblu ɖɔ: “Gbɛ̌ nyanya lɛ ɔ, walɔ ɖagbe e è ɖó ɔ wɛ ye nɔ hɛn gblé.” (1 Kɔlɛntinu lɛ 15:33) È na ɖɔ nǔgbo ɔ, nǔ e mɛ winnyawinnya lɛ nɔ wà lɛ é habǔ nɔ sín xɔ́ntɔn yetɔn lɛ wu. É nɔ lɛ́ sín tɛn ɛntɛnɛti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖè lɛ é, ajɔ̌jlajla, gɔnu nǔ ɖevo lɛ wu. Gɔnu nǔ enɛ lɛ bǐ ɔ, mɛ winnyawinnya lɛ ko mɔ nǔ jɛ gbɛxó ɖě wu sɔmɔ̌ ǎ, enɛ wu ɔ, é bɔwǔ ɖɔ è ni mɔ nǔ jɛ nǔ e wu ye nɔ wá gbeta e nǔnywɛ ma kpé ǎ lɛ é kɔn é wu. É ɖò wɛn ɖɔ ye ɖó na kplɔ́n bo yí gbè nú nǔ e gbeta e kɔn ye nɔ wá lɛ é nɔ jì lɛ é, bɔ mɔ̌ wiwa na d’alɔ ye bɔ ye na zin bo wá nyí mɛxo e kpé nǔ wu lɛ é.

• Etɛ un ka wà nyi dò? A sixu ko kanbyɔ hwiɖée ɖɔ: “Un ka nɔ hɛn nǔ gángángán dín wɛ zɔ́n bɔ vǐ ce nɔ wà nǔ nyi dò à?” Alǒ a sixu ko lɛ́ kanbyɔ hwiɖée hweɖelɛnu ɖɔ: “Un ka nɔ jó jɛ nyi ko mɛ nú nǔ lɛ dín wɛ zɔ́n bɔ vǐ ce gbò nǔ ɖebǔ ɔ é nɔ wà à?” Ðebǔ wɛ é na bo tlɛ nyí ɔ, ma sɔ́ ayi ɖó nǔ e a na ko wà nyi dò é jí ó, é nyɔ́ wà hǔn, lin tamɛ dó lee a sixu d’alɔ ɛ gbɔn é jí.

Nɛ̌ un ka sixu d’alɔ vǐ ce b’ɛ lɛ́ huzu mɛ ɖejid’ewu ɖé gbɔn?

• Ðu ɖò hwiɖée jí. Vǐ towe na ɖibla nɔ ɖó nukún ɖɔ hwi ni nɔ sin xomɛ. Etɛwu a ma ka na huzu alɔ ǎ? Ðɔ xó xá vǐ towe dó nǔ e dɔn tagba ɔ wá é wu dó yɛ̌yi mɛ. Nǔ wɛ é ka zɛn kpɔ́n à? Wlǔ wɛ nǔ lɛ ka wlú d’è à? Éɖokpo e é ɖè é ka wɛ à? Agbɔ̌n kpé è dó xɔ́ntɔn tɔn lɛ wu ka wɛ à? È sixu sɔ́ nǔ enɛ lɛ ɖě dó ba hwɛjijɔ na ǎ, loɔ, ye sixu d’alɔ hwi kpo vǐ towe kpo bɔ mi mɔ nǔ jɛ nǔ e dɔn tagba ɔ wá é mɛ.

  Nǔgbododó Biblu tɔn: ‘Ðò gbesisɔmɛ bo na nɔ ɖótó mɛ, bo ma nɔ zɔn xó jí ó, lobo ma nɔ yawǔ sin xomɛ ó.’—Jaki 1:19, nwt.

• D’alɔ vǐ towe bonu é ni lin tamɛ dó nǔ e jɛ é wu. Kan nǔ lěhun lɛ byɔ ɛ: Etɛ nǔ e jɛ é ka kplɔ́n we? Enyi ninɔmɛ lěhun lɛ́ wá xwetɔ́n hweɖevonu ɔ, nǔ tɛ a ka na wà? Nǔkanbyɔ mɔhun lɛ sixu d’alɔ vǐ towe, bɔ é na kplɔ́n lee è nɔ lin tamɛ gbɔn é.

  Nǔgbododó Biblu tɔn: “Nɔ sɔ́ xomɛfífá ɖaxó kpo nǔwukpíkpé mɛkplɔnkplɔn tɔn kpo dó kɛnu dó nǔ wu nú mɛ, dó gbɛ́ nǔ nú mɛ, dó dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ.”—2 Timɔtée 4:2, nwt.

• D’alɔ ɛ bonu é ni mɔ nǔ jɛ nǔ e nǔwalɔ tɔn lɛ jì lɛ é mɛ. Ninɔmɛ e mɛ é gbà gbè towe ɖè é mɛ wɛ enɛ lɛ́ ɖò taji ɖè hugǎn. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, enyi vǐ towe gbà gbè towe bo kun mɔ̌to towe dó gudo towe ɔ, a sixu ɖó dogbó nú wǔ e a jɔ ɛ b’ɛ na nɔ kun mɔ̌to é nú táan ɖé.

  Nǔgbododó Biblu tɔn: “Nǔ e è dó ɔ wɛ è nɔ ya.”—Galatinu lɛ 6:7.

• Sɔ́ ayi ɖó lee a na bló b’ɛ na lɛ́ huzu mɛ ɖejid’ewu gbɔn é jí. Nǔgbo wɛ ɖɔ é na byɔ hwenu kpɛɖé. Loɔ, vǐ towe ɖó na tuùn ɖɔ hwenu ɖò yiyi wɛ ɔ, è sixu lɛ́ ɖeji dó emi wu. Tɛ́n kpɔ́n bonu vǐ towe ni mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ é sixu kpéwú bo bló bɔ a na lɛ́ ɖeji dó wǔ tɔn. Enyi vǐ towe lin ɖɔ a kún sɔ́ na ɖeji dó emi wu gbeɖé ó ɔ, é na jó gbè.

  Nǔgbododó Biblu tɔn: “Mi ma nɔ dó xomɛsin nú vǐ mitɔn lɛ ó; é ma nyí mɔ̌ ǎ ɔ, awakanmɛ na kú ye.”—Kolosinu lɛ 3:21.