Etɛ ka Nyí Linlin Mawu Tɔn nú Ayikúngban Ɔ?

1. Etɛ ka nyí linlin Mawu tɔn nú ayikúngban ɔ?

LINLIN Mawu tɔn nú ayikúngban ɔ jiwǔ tawun. Jehovah jló ɖɔ gbɛtɔ́ e ɖò awǎjijɛ kpo hunsin ɖagbe kpo mɛ lɛ é ni gɔ́ ayikúngban ɔ jí. Biblu ɖɔ ɖɔ ‘Mawu ɖó jikpá ɖé dó Edɛnu, bo ɖó atín e nyɔ́ kpɔ́n, bo nyɔ́ nú nùɖuɖu lɛ é d’emɛ.’ Ee Mawu ɖó sunnu nukɔntɔn ɔ Adamu kpo nyɔnu nukɔntɔn ɔ Ɛva kpo gudo é ɔ, É sɔ́ ye dó xwé ɖɛkpɛɖɛkpɛ enɛ ɔ gbè bo ɖɔ nú ye ɖɔ: “Mi gbà kún bo sukpɔ́, bo gɔ́ ayikúngban ɔ jí lobo kpa acɛ d’eji.” (Genèse 1:28; 2:8, 9, 15) Hǔn, Mawu sín linlin wɛ nyí ɖɔ gbɛtɔ́ lɛ ni jì vǐ bo gbló jikpá ɔ gbɔn ayikúngban ɔ bǐ jí, bo kpé nukún dó kanlin lɛ wu.

2. (a) Nɛ̌ mǐ ka wà gbɔn bo tuùn ɖɔ linlin Mawu tɔn nú ayikúngban ɔ na wá jɛ nu? (b) Gbɛtɔ́ alɔkpa tɛ lɛ ka na nɔ gbɛ̀ kaka sɔyi, bɔ Biblu ɖɔ?

² A ka nɔ lin ɖɔ linlin Jehovah Mawu tɔn ɖɔ gbɛtɔ́ na nɔ ayikúngban e na huzu palaɖisi é jí é na wá jɛ nu à? Mawu ɖɔ: ‘Un ko ɖɔ, Un ka na bló.’ (Isaïe 46:9-11; 55:11) Nugbǒ ɔ, linlin e Mawu ɖó é na jɛ nu jɛn wɛ. É ɖɔ ɖɔ emi ‘kún ɖó ayikúngban ɔ bonu é na nɔ vɔ̌ ó,’ amɔ̌, emi ‘ɖó é bonu è na nɔ jí.’ (Isaïe 45:18) Gbɛtɔ́ alɔkpa tɛ lɛ Mawu ka jló ɖɔ ye ni nɔ ayikúngban ɔ jí? Kaka jɛ hwetɛnu é ka jló ɖɔ ye ni nɔ jí jɛ? Biblu na xósin ɖɔ: “Ayikúngban ɔ na nyí nǔjlɔjlɔwatɔ́ lɛ tɔn, bɔ ye na nɔ jí kaka sɔyi.”—Psaume 37:29; Nǔɖexlɛ́mɛ 21:3, 4.

3. Wublanú tɛ lɛ ka ɖò ayikúngban ɔ jí? Nùkanbyɔ tɛ lɛ enɛ ka fɔ́n?

³ É ɖò gaàn ɖɔ nǔ ko nyí mɔ̌ dìn ǎ. Gbɛtɔ́ lɛ nɔ j’azɔn bo nɔ kú; ye nɔ fun ahwan bo nɔ hu yeɖee. Nùɖé jɛ dò dandan, ɖó nǔ e ɖò jijɛ wɛ égbé lɛ é wɛ nyí linlin Mawu tɔn ǎ. Etɛ ka jɛ? Etɛwu linlin Mawu tɔn ma ka ko jɛ nu ǎ? Wema hwenuxó tɔn e gbɛtɔ́ wlan é ɖebǔ sixu tinmɛ ǎ, ɖó jixwé wɛ tagba ɔ bɛ́sín.

KƐNTƆ́ ÐÉ WÁ XWETƆ́N

4, 5. (a) Mɛ̌ ka ɖɔ xó nú Ɛva gbɔn dan ɖé jí tawun? (b) Nɛ̌ mɛ ɖagbe ɖé ka sixu wá huzu ajotɔ́ gbɔn?

⁴ Wema nukɔntɔn Biblu tɔn ɖɔ ɖɔ gbeklanxamawutɔ́ ɖé wá xwetɔ́n ɖò jikpá Edɛnu tɔn mɛ. É ylɔ ɛ ɖɔ “dan,” amɔ̌, é nyí nǔɖògbɛ yayǎ ɖé ǎ. Wema gudo tɔn Biblu tɔn ɖɔ ɖɔ “è nɔ ylɔ [ɛ] ɖɔ Awovi abǐ Sataan . . . é wɛ flú gbɛ̀ ɔ bǐ.” È nɔ lɛ́ ylɔ ɛ ɖɔ “dan xóxó” ɔ. (Genèse 3:1; Nǔɖexlɛ́mɛ 12:9) Wɛnsagun hlɔnhlɔnnɔ enɛ ɖɔ xó nú Ɛva gbɔn dan ɖé jí. É bló nǔ dan ɔ wɛ ɖò xó ɖɔ wɛ ɖɔhun. É ɖò gaàn ɖɔ wɛnsagun enɛ ɖò finɛ hwenu e Jehovah ɖó ayikúngban ɔ nú gbɛtɔ́ lɛ é.—Job 38:4, 7.

⁵ Nùɖíɖó Jehovah tɔn lɛ ɖebǔ ɖó blɔ̌ hwenu e é ɖó ye é ǎ. É ɖò mɔ̌ có, mɛ̌ ka ɖó “Awovi abǐ Sataan” enɛ? È na ɖɔ kpowun ɔ, wɛnsagun Mawu tɔn lɛ ɖokpo wɛ huzu Awovi. Gbɔn nɛ̌ é? Égbé ɔ, mɛ ɖagbe ɖé sixu wá huzu ajotɔ́. Nɛ̌ enɛ ka sixu jɛ gbɔn? Mɛ ɔ sixu tin bɔ jlǒ nyanya byɔ ayi tɔn mɛ. Enyi é nɔ ɖò nǔ linkpɔ́n d’eji wɛ ɔ, jlǒ nyanya enɛ na wá dó ɖɔ dò. Enɛ gudo ɔ, enyi ali tɔn hun n’i ɔ, é sixu wá wà nǔ nyanya e jí é ko ɖò nǔ linkpɔ́n dó wɛ é.—Jaki 1:13-15.

6. Nɛ̌ wɛnsagun hlɔnhlɔnnɔ Mawu tɔn lɛ ɖokpo ka huzu Sataan Awovi gbɔn?

⁶ Lee Sataan Awovi tɔn lɔ nyí gbɔn é nɛ. É cí ɖɔ é sè hwenu e Mawu ɖɔ nú Adamu kpo Ɛva kpo ɖɔ ye ni jì vǐ bonu kúnkan yetɔn ni gɔ́ ayikúngban ɔ jí é ɖɔhun. (Genèse 1:27, 28) Sataan sixu ko lin ɖɔ: ‘Enyi nyɛ wɛ gbɛtɔ́ lɛ bǐ sixu sɛ̀n bo jó Mawu dó ɔ, é na nyɔ́ mɛ!’ Enɛ wu ɔ, jlǒ nyanya dó ɖɔ dò ɖò ayi tɔn mɛ. Gudo mɛ ɔ, é hɛn ayixa dó ɖ’adingban dó kɔ nú Mawu bo dó blɛ́ Ɛva. (Genèse 3:1-5) Enɛ wu ɔ, é huzu “Awovi,” tinmɛ tɔn wɛ nyí “Xókpadomɛnutɔ́.” É lɛ́ huzu “Sataan,” tinmɛ tɔn wɛ nyí “Gbeklanxamɛtɔ́.”

7. (a) Etɛwu Adamu kpo Ɛva kpo ka kú? (b) Etɛwu kúnkan Adamu tɔn lɛ bǐ ka nɔ kpò bo nɔ kú?

⁷ Sataan ɖ’adingban bo lɛ́ ɖó yɛ nú Adamu kpo Ɛva kpo bɔ ye tlitó nú Mawu. (Genèse 2:17; 3:6) Mawu ko ɖɔ ɖɔ enyi ye tlitó ɔ, ye na kú. Nǔ e wá jɛ é nɛ. (Genèse 3:17-19) Ee Adamu tlitó gudo é ɔ, é huzu hwɛhutɔ́ bɔ kúnkan tɔn lɛ lɔ bǐ ɖu hwɛhuhu gǔ. (Hlɔmanu lɛ 5:12) È hɛn ɔ, è na sɔ́ jlɛ dó wɔ̌wlígánnú ɖé wu. Enyi wɔ̌wlígánnú ɔ wán dò ɔ, etɛ ka nɔ wà wɔ̌ e è nɔ wlí d’emɛ lɛ é? Wɔ̌ lɛ bǐ wɛ nɔ wán dò, alǒ ɖóblɔ̌. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, Adamu jó hwɛhuhu gǔ dó nú gbɛtɔ́ lɛ bǐ. Nǔ e wu gbɛtɔ́ lɛ bǐ nɔ kpò bo nɔ kú é nɛ.—Hlɔmanu lɛ 3:23.

8, 9. (a) Jì tɛ dó Mawu wɛ Sataan ka sixu ko ɖè? (b) Etɛwu Mawu ma ka sú kún dó nú gufɔntɔ́ lɛ tlolo ǎ?

⁸ Hwenu e Sataan sísɛ́ Adamu kpo Ɛva kpo bɔ ye hu hwɛ é ɔ, é ɖò gaàn ɖɔ é fɔ́n gufínfɔ́n ɖé dó Mawu jí. É dó jì Mawu dó lee é nɔ kpa acɛ gbɔn é wu. Alɔ ɖevo mɛ ɔ, Sataan ɖò ɖiɖɔ wɛ ɖɔ: ‘Mawu nyí acɛkpatɔ́ nyanya. É ɖ’adingban bo lɛ́ sú nǔ ɖagbe lɛ sín ali dó mɛ e jí é ɖò acɛ kpa dó wɛ lɛ é. Gbɛtɔ́ lɛ ɖó hudo acɛkpikpa Mawu tɔn tɔn ǎ. Yeɖesunɔ hɛn ɔ, ye na kpɔ́n nǔ ɖagbe bo cyan ɖò nǔ nyanya mɛ. Gbɛ̀ na nyɔ́ nú ye hú ɖò acɛkpikpa cɛ glɔ.’ Nɛ̌ Mawu ka na ɖeɖɛ jidómɛ enɛ lɛ gbɔn? Mɛɖé lɛ lin ɖɔ Mawu ɖó na ko hu gufɔntɔ́ lɛ kpowun. Amɔ̌, enɛ ka na ɖeɖɛ jidómɛ Sataan tɔn lɛ à? Enɛ ka na xlɛ́ ɖɔ lee Mawu nɔ kpa acɛ gbɔn é sɔgbe à?

⁹ Ali maɖóblɔ̌ e nu Jehovah nɔ ɖɔhwɛ ɖè é zɔ́n bɔ é hu gufɔntɔ́ lɛ tlolo ǎ. É mɔ ɖɔ cobonu emi na ɖeɖɛ jidómɛ Sataan tɔn lɛ bǐ dégbédégbé bo na xlɛ́ ɖɔ Awovi nyí adingbannɔ ɔ, é byɔ hwenu. Enɛ wu ɔ, Mawu jó gbɛtɔ́ lɛ dó bɔ ye nɔ kpa acɛ dó yeɖee jí ɖò awa Sataan tɔn glɔ. Mǐ na wá ɖɔ xó dó nǔ e wu Jehovah wà mɔ̌ é kpo nǔ e wu é ma ko ɖeɖɛ jidómɛ Sataan tɔn lɛ sín tɛgbɛ ǎ é kpo wu ɖò Wemata 11gɔ́ wema elɔ tɔn mɛ. É jɛ ɖɔ mǐ ni lin tamɛ kpɔ́n dó nǔ elɔ lɛ wu dìn: Sataan wà nǔ ɖagbe ɖě nú Adamu kpo Ɛva kpo kpɔ́n ǎ; é ka sɔgbe ɖɔ ye ni ɖi nǔ n’i à? É ka sɔgbe ɖɔ ye ni ɖi ɖɔ Jehovah e na nǔ ɖagbe lɛ bǐ ye é nyí adingbannɔ adakaxotɔ́ à? Enyi a ɖò tɛn yetɔn mɛ ɔ, etɛ a na ko wà?

10. Nɛ̌ a ka sixu na nu kɛ tɛn Jehovah bonu é na ɖeɖɛ jidómɛ Sataan tɔn gbɔn?

¹⁰ É jɛ ɖɔ mǐ ni lin tamɛ kpɔ́n dó nùkanbyɔ enɛ lɛ jí, ɖó mǐ bǐ wɛ é kàn ɖò égbé. Ali hun nú we bɔ a na na nu kɛ tɛn Jehovah bonu é na ɖeɖɛ jidómɛ Sataan tɔn. A hɛn ɔ, a na sɔ́ Jehovah dó ɖó Axɔsu towe bo dó ɖexlɛ́ ɖɔ Sataan nyí adingbannɔ. (Psaume 73:28; Proverbes 27:11) É blawu ɖɔ mɛ kpɛɖé jɛn wà mɔ̌ ɖò gbɛtɔ́ liva mɔkpan e ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ lɛ é mɛ. Enyi mɔ̌ hǔn, Sataan wɛ nyí axɔsu gbɛ̀ elɔ tɔn nɛ. Amɔ̌, Biblu ka ɖɔ mɔ̌ nugbǒ à?

MƐ̌ KA NYÍ GǍN GBƐ̀ ELƆ TƆN?

11, 12. (a) Nɛ̌ mɛtɛnkpɔn e Jezu mɔ é ka xlɛ́ ɖɔ Sataan wɛ nyí gǎn gbɛ̀ elɔ tɔn gbɔn? (b) Nǔ ɖevo tɛ ka xlɛ́ ɖɔ Sataan wɛ nyí gǎn gbɛ̀ elɔ tɔn?

¹¹ Jezu tuùn ganji ɖɔ Sataan wɛ nyí gǎn gbɛ̀ elɔ tɔn. Sataan bló nùjiwǔ ɖé lɛ bo xlɛ́ “axɔsuɖuto gbɛmɛ fí tɔn lɛ, kpodo dɔkun yetɔn lɛ kpan” Jezu. Enɛ gudo ɔ, é d’akpá nú Jezu ɖɔ: “Enyi a jɛkpo, bo ɖèkɔ́ nú mì ɔ, na na nǔ nɛ lɛ bǐ we.” (Matie 4:8, 9; Luka 4:5, 6) Lin tamɛ dó nǔ elɔ jí: enyi Sataan ma ɖó acɛ dó axɔsuɖuto enɛ lɛ jí ǎ ɔ, nǔ e é xwlé Jezu é ka na nyí mɛtɛnkpɔn ɖé n’i à? Jezu gbɛ́ gbeɖé ɖɔ acɛkpikpa gbɛ̀ ɔ tɔn enɛ lɛ kún nyí Sataan tɔn ó ǎ. É ma nyí mɔ̌ ǎ ɔ, é ɖò gaàn ɖɔ Jezu na ko jɛkpo bo ɖèkɔ́ n’i.

¹² Jehovah, Mawu nǔbǐwukpétɔ́ ɔ wɛ ɖó wɛkɛ ɔ. (Nǔɖexlɛ́mɛ 4:11) É ɖò mɔ̌ có, Jezu ylɔ Sataan ɖɔ “axɔsu gbɛmɛ fí tɔn.” (Jaan 12:31; 14:30; 16:11) Mɛsɛ́dó Jaan wlan dó gbeklanxamɛtɔ́ enɛ alǒ Sataan wu ɖɔ: “Gbɛ̀ ɔ bǐ . . . ɖò Mɛnyanya ɔ sín acɛ glɔ.”—1 Jaan 5:19.

LEE È NA ÐÈ GBƐ̀ NYANYA ELƆ SÍÌN GBƆN É

13. Aniwu mǐ ka ɖó hudo gbɛ̀ yɔyɔ̌ ɖé tɔn?

¹³ Xwè ɖò xwè jí jɛ wɛ ɔ, gbɛ̀ ɔ nɔ ɖò nylànylá d’eji wɛ. Ahwanfuntɔ́ lɛ, toxóɖɔtɔ́ adingbannɔ lɛ, sinsɛngán yɛmɛnuwatɔ́ lɛ kpo adakaxotɔ́ e dóvè lɛ é kpo wɛ gɔ́ gbɛ̀ ɔ mɛ. É vɛwǔ bɔ è na jla gbɛ̀ ɔ ɖó. Amɔ̌, Biblu ɖexlɛ́ ɖɔ hwenu ɔ ko sɛkpɔ bɔ Mawu na sú kún dó nú gbɛ̀ nyanya elɔ ɖò ahwan e nɔ nyí Amagedɔ́ɔ́n é hwenu. Gbɛ̀ yɔyɔ̌ e mɛ è nɔ wà nǔ jlɔjlɔ ɖè é na jɛ gbɛ̀ elɔ sín tɛnmɛ.—Nǔɖexlɛ́mɛ 16:14-16.

14. Mɛ̌ Mawu ka sɔ́, bɔ é na nyí Axɔsu nú Axɔsuɖuto Tɔn? Nɛ̌ è ka ko ɖɔ enɛ ɖ’ayǐ gbɔn?

¹⁴ Jehovah Mawu sɔ́ Jezu Klisu bɔ é na nyí Axɔsu nú Axɔsuɖuto alǒ acɛkpikpa Tɔn ɖò jixwé. É ko lín bɔ Biblu ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ: “É na nyí mɛ nukúnɖeji ɖé, bɔ è na nɔ ylɔ ɛ ɖɔ Mawu Ajalɔnnɔ-ví. Aklunɔ Mawu na sɔ́ ɛ ɖó tɔ́ tɔn Davidi sín axɔsuzinkpo jí. É na ɖu axɔsu ɖò Izlayɛli-ví lɛ nu kaka sɔyi, bɔ axɔsuɖuɖu tɔn na vɔ gbeɖé ǎ.” (Luka 1:32, 33) Jezu kplɔ́n ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ ye ni nɔ xoɖɛ dó acɛkpikpa enɛ tamɛ ɖɔ: “[Axɔsuɖuto] towe ni wá; jlǒ towe ni nyí wiwa ɖò ayikúngban jí fí, lee é nɔ nyí wiwa ɖò [jixwé] ɔ ɖɔhun.” (Matie 6:10) Lee mǐ na wá mɔ gbɔn ɖò wema elɔ mɛ é ɔ, Axɔsuɖuto Mawu tɔn na wá ɖè acɛkpikpa gbɛ̀ elɔ tɔn lɛ bǐ síìn zaanɖé bo na jɛ tɛn yetɔn mɛ. (Daniel 2:44) Enɛ gudo ɔ, ayikúngban ɔ bǐ na huzu palaɖisi ɖé ɖò Axɔsuɖuto Mawu tɔn glɔ.

GBƐ̀ YƆYƆ̌ ÐÉ KO SƐKPƆ!

15. Etɛ “ayikúngban yɔyɔ̌” ɔ ka nɔte na?

¹⁵ Biblu na jiɖe mǐ ɖɔ: “Mawu dó jinukúnsin yɔyɔ̌ kpo ayikúngban yɔyɔ̌ kpo sín akpá; finɛ wɛ è na nɔ wà nǔ kpo hwɛjujɔ kpan ɖè; nǔ e mǐ ɖò te kpɔ́n ɔ nɛ.” (2 Piyɛɛ 3:13; Isaïe 65:17) Enyi Biblu ɖɔ xó dó “ayikúngban” wu hweɖelɛnu ɔ, é nɔ nyí mɛ e ɖ’eji lɛ é xó ɖɔ wɛ é ɖè. (Genèse 11:1) Hǔn, “ayikúngban yɔyɔ̌” e jí è nɔ wà nǔ kpo hwɛjujɔ kpo ɖè é nɔte nú kplékplé gbɛtɔ́ e sín nǔ nyɔ́ Mawu nukúnmɛ lɛ é tɔn.

16. Nùnina e xɔ akwɛ é tɛ Mawu ka na na mɛ e sín nǔ nyɔ́ nukún tɔn mɛ lɛ é? Etɛ mǐ ka ɖó na wà bo na mɔ nùnina enɛ?

¹⁶ Jezu d’akpá ɖɔ mɛ e sín nǔ nyɔ́ Mawu nukúnmɛ lɛ é na mɔ “gbɛ̀ mavɔmavɔ” ɖò gbɛ̀ yɔyɔ̌ e ja é mɛ. (Maki 10:30) Kɛnklɛn hun Biblu towe ɖó Jaan 3:16 kpo 17:3 kpo, bo xà nǔ e Jezu ɖɔ mǐ ɖó na wà bo na mɔ gbɛ̀ mavɔmavɔ ɔ é. Mǐ ni ba dò nú nyɔna e sín vivǐ mɛ e jɛ bo na mɔ nùnina jiwǔ Mawu tɔn enɛ ɖò Palaɖisi sɔgudo tɔn ɔ mɛ é na ɖu lɛ é ɖò Biblu mɛ lo.

17, 18. Nɛ̌ mǐ ka sixu ganjɛwu gbɔn ɖɔ fífá kpo ayijayǐ kpo na kpé ayikúngban ɔ bǐ jí?

¹⁷ Nǔnyanyawiwa, ahwanfunfun, sɛ́ngbigba kpo adakaxixo kpo sɔ́ na ɖè ǎ. “Nǔnyanyawatɔ́ sɔ́ na tíìn ǎ . . . Amɔ̌, ayikúngban ɔ na nyí mɛɖesɔhwetɔ́ lɛ tɔn.” (Psaume 37:10, 11; Matie 5:5) Fífá na ɖè, ɖó ‘Mawu na ɖó ahwan te gbɔn ayikúngban ɔ bǐ jí.’ (Psaume 46:9; Isaïe 2:4) Enɛ gudo ɔ, ‘nǔjlɔjlɔwatɔ́ lɛ na sukpɔ́, bɔ fífá na túnflá kaka jɛ hwenu e sun ma sɔ́ na tíìn ǎ é.’ Enɛ wɛ nyí kaka sɔyi.—Psaume 72:7.

¹⁸ Jehovah sɛntɔ́ lɛ na nɔ ayijayǐ mɛ. Enyi Izlayɛli-ví hwexónu tɔn lɛ setónú nú Mawu ɔ, ye nɔ nɔ ayijayǐ mɛ. (Lévitique 25:18, 19) Kpɔ́n lee é na jiwǔ sɔ́ hwenu e è na ɖu ayijayǐ mɔhun sín vivǐ ɖò Palaɖisi mɛ é!—Isaïe 32:18; Mika 4:4.

19. Nɛ̌ mǐ ka wà gbɔn bo tuùn ɖɔ nùɖuɖu na túnflá ɖò gbɛ̀ yɔyɔ̌ ɔ mɛ?

¹⁹ Nùɖuɖuhwedomɛ sɔ́ na tíìn ǎ. Psaume wlantɔ́ ɔ jihan ɖɔ: “Jinukún na kpé ayikúngban ɔ bǐ jí; é na túnflá ɖò só lɛ ta.” (Psaume 72:16; Nǔɖexlɛ́mɛ 7:16) Jehovah Mawu na dó nú nǔjlɔjlɔwatɔ́ lɛ, bɔ “ayikúngban ɔ ɖesu na na sínsɛ́n tɔn lɛ dandan.”—Psaume 67:6.

20. Etɛwu mǐ ka sixu ɖeji ɖɔ ayikúngban ɔ bǐ na huzu palaɖisi ɖé?

²⁰ Ayikúngban ɔ bǐ na huzu palaɖisi ɖé. Xwé kpo jikpá ɖɛkpɛɖɛkpɛ lɛ kpo wɛ na nɔ ayikúngban e gbɛtɔ́ hwɛhutɔ́ lɛ ko hɛn gblé é jí. (Isaïe 65:21-24; Nǔɖexlɛ́mɛ 11:18) Hwenu ɖò yìyì wɛ ɔ, è na ɖò ayikúngban ɔ jla ɖó wɛ kpɛɖé kpɛɖé kaka bɔ gbɛ̀ ɔ bǐ na nyɔ́ ɖɛkpɛ bo na nɔ na sínsɛ́n jikpá Edɛnu tɔn ɖɔhun. Mawu na ‘hun alɔ tɔn bo na na nǔ e nɔ jló nǔɖògbɛ lɛ é bǐ ye.’—Psaume 145:16.

21. Etɛ ka xlɛ́ ɖɔ fífá na tíìn ɖò gbɛtɔ́ lɛ kpo kanlin lɛ kpo tɛntin?

²¹ Fífá na tíìn ɖò gbɛtɔ́ lɛ kpo kanlin lɛ kpo tɛntin. Adankanlin lɛ kpo xwékanlin lɛ kpo na nɔ ɖu nǔ ɖó kpɔ́. Yɔkpɔvu tlɛ na ɖi xɛsi nú kanlin e è nɔ ɖi xɛsi na égbé lɛ é ǎ.—Isaïe 11:6-9; 65:25.

22. Etɛ ka na jɛ dó azɔn wu?

²² Azɔn sɔ́ na tíìn ǎ. Axɔsuɖuto Mawu tɔn sín Axɔsu Jezu na gbɔ azɔn nú mɛ bɔ é na hú e é ko bló hwenu e é ɖò ayikúngban jí é. (Matie 9:35; Maki 1:40-42; Jaan 5:5-9) Enɛ gudo ɔ, “mɛ e nɔ nɔ finɛ lɛ é ɖebǔ na ɖɔ: ‘Un ɖò azɔn jɛ wɛ’ ǎ.”—Isaïe 33:24; 35:5, 6.

23. Etɛwu fínfɔ́n sín kú ka na zɔ́n bɔ xomɛ na hun mǐ?

²³ Mɛkúkú lɛ na fɔ́n. Enyi ye setónú nú Mawu ɔ, ye sɔ́ na kú ǎ. Mɛ e kú bo ɖò flǐn Mawu tɔn mɛ lɛ é na fɔ́n. “Mawu na wá fɔ́n mɛ ɖagbe lɛ, kpodo mɛ nyanya lɛ kpo sín kú.”—Mɛsɛ́dó 24:15; Jaan 5:28, 29.

24. Nɛ̌ gbɛ̀ ninɔ ɖò Palaɖisi mɛ ɖò ayikúngban jí ka cí nú we?

²⁴ É ɖò gaàn ɖɔ sɔgudo jiwǔ ɖé ɖò te kpɔ́n mɛ e ɖò nǔ kplɔ́n dó Gbɛɖotɔ́ mǐtɔn Jehovah Mawu wu wɛ, bo ɖò sinsɛn ɛ wɛ lɛ é. É lɛ́ ɖò dandan ɖɔ mǐ ni kplɔ́n nǔ dó Jezu Klisu e jí nyɔna enɛ lɛ na gbɔn é wu.