Alɔdlɛndonǔ Kplé Gbɛzán kpo Sinsɛnzɔ́ kpo Tɔn Sín Azɔ̌wema Tɔn Lɛ
2-8 AVRIL
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ | MATIE 26
“Dindinwayixwe ɔ kpo Flǐn ɔ Kpo: Kancica kpo Vogbingbɔn kpo E Ðò Ye Mɛ lɛ É”
nwtsty sín ɖiɖe
Dindinwayixwe ɔ Sín Nùɖuɖu
Nǔ taji ɖěɖee ɖò Dindinwayixwe ɔ sín nùɖuɖu mɛ lɛ é wɛ nyí: lɛngbɔví mimɛ (è ɖó na gbà kanlin ɔ sín hú ɖě ǎ) (1); wɔxúxú e mɛ è ma dó tɔ́n ǎ é (2); kpo ama e vɛ́ lɛ é kpo (3). (Tí 12:5, 8; Kɛ́ 9:11) Sɔgbe kpo Mishna kpo ɔ, ama e vɛ́ lɛ é sixu ko nyí salada, chicorée, cresson alénois, endive, alǒ nyatótó, bo na ko flín kannumɔ gbɛ̀ e Izlayɛli-ví lɛ zán ɖò Ejipu é ye. Jezu zán wɔxúxú e mɛ è ma dó tɔ́n ǎ é, b’ɛ nɔte nú agbaza maɖóblɔ̌ tɔn. (Mt 26:26) Mɛsɛ́dó Pɔlu ylɔ Jezu ɖɔ “Dindinwayixwe mǐtɔn sín lɛngbɔví ɔ.” (1Kɔ 5:7) Ðò xwè kanweko nukɔntɔn ɔ mɛ ɔ, è zán vɛɛn (4) lɔmɔ̌ ɖò Dindinwayixwe sín nùɖuɖu ɔ hwenu. Jezu zán vɛɛn ɔ b’ɛ nɔte nú hun tɔn e é na kɔn nyì ayǐ dó savɔ̌ é.—Mt 26:27, 28.
nwtsty sín tinmɛ ɖevo dó Mt 26:26 jí
nɔte nú: Xókwin Glɛkigbe tɔn estin (ɖò kpaà mɛ ɔ “nyí”) ee è zán ɖò fí é sín tinmɛ wɛ nyí “nɔte nú.” Tinmɛ enɛ ɔ ɖò wɛn nú mɛsɛ́dó lɛ, ɖó ɖò ninɔmɛ enɛ mɛ ɔ, agbaza maɖóblɔ̌ Jezu tɔn ɖò nukɔn yetɔn, bɔ wɔxúxú e mɛ è ma dó tɔ́n ǎ bɔ ye ɖò na ɖu wɛ é lɔmɔ̌ ɖò nukɔn yetɔn. Hǔn, wɔxúxú ɔ sixu nyí agbaza tɔn ɖesu ǎ. É jɛxa ɖɔ è ni ɖ’ayi wu ɖɔ è zán xókwin Glɛkigbe tɔn ɖokpo ɔ ɖò Mt 12:7 mɛ, bɔ lilɛdogbeɖevomɛ Biblu tɔn gègě lilɛ dó “nɔte nú.”
nwtsty sín tinmɛ ɖevo dó Mt 26:28 jí
akɔjijɛ sín hun ɔ: Jezu sín vɔsisa wɛ zɔ́n bɔ akɔjijɛ yɔyɔ̌ e ɖò Jehovah kpo Klisanwun yí ami dó ɖé lɛ kpo tɛntin é dó bɛ́ azɔ̌. (Eb 8:10) Ðò fí ɔ, Jezu zán xógbe ɖokpo ɔ e Mɔyizi zán hwenu e é nyí ɖɛ̌mɛnu, bo ɖò akɔjijɛ Sɛ́n ɔ tɔn sɔ́ ɖ’ayǐ wɛ xá Izlayɛli ɖò Sinayíi Só ɔ jí é. (Tí 24:8; Eb 9:19-21) Lee nyibu’sú kpo gbɔ̌ kpo sín hun sɔ́ akɔjijɛ Sɛ́n ɔ tɔn ɖ’ayǐ ɖò Mawu kpo akɔta Izlayɛli tɔn kpo tɛntin gbɔn é ɖɔhun ɔ, hun Jezu tɔn sɔ́ akɔ yɔyɔ̌ e Jehovah na jɛ xá Izlayɛli gbigbɔ tɔn é ɖ’ayǐ. Akɔjijɛ enɛ bɛ́ azɔ̌ ɖò Pantekotu 33 H.M. tɔn.—Eb 9:14, 15.
Nǔ Xɔ Akwɛ Biblu Tɔn lɛ Biba
nwtsty sín tinmɛ ɖevo dó Mt 26:17 jí
Wɔxúxú E Mɛ È Ma Dó Tɔ́n Ǎ É sín azǎn nukɔntɔn ɔ gbè: Wɔxúxú E Mɛ È Ma Dó Tɔn Ǎ É Sín Xwè nɔ bɛ́ ɖò 15 Nisáan, ɖò Dindinwayixwe ɔ sín ayihɔngbe (14 Nisáan), lobo nɔ xɔ azǎn tɛnwe. (Kpɔ́n Nud. B15.) É ɖò mɔ̌ có, ɖò Jezu sín táan mɛ ɔ, Dindinwayixwe ɔ wá cá kàn xá xwè enɛ ɔ sɔmɔ̌ bɔ hweɖelɛnu ɔ, è nɔ ylɔ azǎn tantɔn lɛ bǐ, kaka jɛ 14 Nisáan jí ɖɔ “Wɔxúxú E Mɛ È Ma Dó Tɔn Ǎ É Sín Xwè.” (Lk 22:1) Ðò ninɔmɛ elɔ mɛ ɔ, è sixu lilɛ nukɛgbe “azǎn nukɔntɔn ɔ” dó “azǎn e jɛ nukɔn é.” (Sɔ́ jlɛ́ dó Jn 1:15, 30 wu, fí e è lilɛ xókwin Glɛkigbe tɔn e è zán nú “nukɔntɔn” [protos] dó “cobɔ” ɖò nukɛgbe mɔhun mɛ é, é wɛ nyí “é ko ɖè cobɔ [protos] è wá jì mì.”) Enɛ wu ɔ, Glɛkigbe dòdó ɔ kpo aca Jwifu lɛ tɔn kpo zɔ́n bɔ è sixu ɖɔ ɖɔ ahwanvu lɛ kàn nǔ byɔ Jezu ɖò 13 Nisáan. Ðò 13 Nisáan sín kéze ɔ mɛ ɔ, ahwanvu lɛ sɔnǔ nú Dindinwayixwe e ye wá ɖu hwenu e “gbadanu wá sù” ɖò bǐbɛ̌mɛ 14 Nisáan tɔn é é.—Mk 14:16, 17.
nwtsty sín tinmɛ ɖevo dó Mt 26:39 jí
blǒ bonu ma gɔn wuvɛ̌ kɔfu elɔ nu: Ðò Biblu mɛ ɔ, è nɔ zán xókwin “kɔfu” ɔ ɖò nùjlɛdonǔwu linu hwɛhwɛ, b’ɛ nɔ dó gesí jlǒ Mawu tɔn alǒ “azɔ̌ e Mawu ɖè” nú mɛɖé é. (Kpɔ́n tinmɛ ɖevo dó Mt 20:22 jí.) É ɖò wɛn ɖɔ cí e kúhwɛ́ e è ɖó nú Jezu ɖi mɛ e nyla nu dó Mawu wu, bo lɛ́ dɔn tò fún lɛ̌n é, na kɔn dó nyikɔ Mawu tɔn wu é, ɖu ayi mɛ n’i tawun, bɔ enɛ sísɛ́ ɛ b’ɛ xoɖɛ ɖɔ “kɔfu” enɛ ni gbɔn zɔ nú emi.
9-15 AVRIL
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ | MATIE 27-28
“Mi Kplɔ́n Nǔ Mɛ lɛ Bonu Ye Ni Huzu Ahwanvu: Etɛwu? Fitɛ? Gbɔn Nɛ̌ É?”
nwtsty sín tinmɛ ɖevo lɛ dó Mt 28:19 jí
bló bonu mɛ lɛ ni huzu ahwanvu: È sixu lilɛ xókwin Glɛkigbe tɔn matheteuo dó “kplɔ́n nǔ” mɛ lɛ kpodo linlin ɔ kpo ɖɔ ye na huzu azɔ̌kplɔnví alǒ ahwanvu. (Sɔ́ jlɛ dó Mt 13:52 wu, finɛ ɔ è lilɛ dó “kplɔ́n nǔ.”) Xógbe “bló baptɛm” kpo “kplɔ́n nǔ” kpo ɖè nǔ e gbeɖiɖe e ɖɔ ɖɔ è ni “bló bonu mɛ lɛ ni huzu ahwanvu” nɔ byɔ é xlɛ́.
gbɛtɔ́ e ɖò akɔta lɛ bǐ mɛ lɛ é: Enyi è lilɛ tlɔlɔ ɔ, è na ɖɔ “akɔta lɛ bǐ,” amɔ̌, nǔ ɖěɖee lɛlɛ̌ dó wemafɔ ɔ lɛ é xlɛ́ ɖɔ gbɛtɔ́ e ɖò akɔta lɛ bǐ mɛ lɛ é ɖokpo ɖokpo dó gesí wɛ xógbe ɔ ɖè, ɖó xókwin Glɛkigbe tɔn “ye” ee ɖò xógbe bló baptɛm nú ye mɛ é ɔ, sunnu wɛ è nɔ zán na b’ɛ nɔ dó gesí gbɛtɔ́ lɛ, é nyí “akɔta lɛ” ǎ; è nɔ zán xókwin e nɔ dó gesí éyɛ é nú gbɛtɔ́ ɖě tawun ɖò Glɛkigbe mɛ ǎ. Gbeɖiɖe yɔyɔ̌ wɛ nyí gbeɖiɖe e ɖɔ ɖɔ è ni yì “gbɛtɔ́ e ɖò akɔta lɛ bǐ mɛ lɛ é” gɔ́n é. Jɛ nukɔn nú sinsɛnzɔ́ Jezu tɔn ɔ, Mawuxówema ɔ xlɛ́ ɖɔ Kosi lɛ sixu wá Izlayɛli, enyi ye tɔ́n Jehovah sɛ̀n gbé ɔ nɛ. (1Ax 8:41-43) Amɔ̌, kpo gbeɖiɖe enɛ kpo ɔ, Jezu zɔ́n ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ ye ni gbló ada nú wɛnɖagbejijlazɔ́ ɔ, bo yì mɛ e ma nyí Jwifu jɔnwun ǎ lɛ é gɔ́n, bɔ enɛ tɛɖɛ̌ nùkpinkplɔn mɛ lɛ bonu ye na huzu ahwanvu sín azɔ̌ e Klisanwun lɛ na wà gbɔn gbɛ̀ ɔ bǐ mɛ é jí.—Mt 10:1, 5-7; Nǔ 7:9; kpɔ́n tinmɛ ɖevo dó Mt 24:14 jí.
nwtsty sín tinmɛ ɖevo dó Mt 28:20 jí
kplɔ́n nǔ ye: Xókwin Glɛkigbe tɔn è lilɛ dó “kplɔ́n nǔ” é byɔ ɖɔ è ni kplɔ́n azɔ̌ mɛ, tinmɛ nǔ nú mɛ, na hwɛjijɔ nǔ e ɖɔ wɛ è ɖè lɛ é tɔn, lobo na kúnnuɖenú lɛ. (Kpɔ́n tinmɛ ɖevo lɛ dó Mt 3:1; 4:23 jí.) Kplɔ́n nǔ mɛ lɛ bonu ye ni xwedó nǔ e Jezu ɖegbe ɖɔ è ni bló lɛ é bǐ na nyí azɔ̌ e na kpó ɖò yiyi wɛ é ɖé, bo na byɔ ɖɔ è ni kplɔ́n nǔ e é kplɔ́n mɛ lɛ é, zán nùkplɔnmɛ tɔn lɛ, lobo xwedó kpɔ́ndéwú tɔn.—Jn 13:17; Efɛ 4:21; 1Pi 2:21.
Nǔ Xɔ Akwɛ Biblu Tɔn lɛ Biba
nwtsty sín tinmɛ ɖevo lɛ dó Mt 27:51 jí
xɔmɛgbovɔ: Avɔ ɖaxó enɛ e è ba acɔ́ na tawun é gbò Tɛn Mímɛ́ Bǐ ɔ kpo Tɛn Mímɛ́ ɔ kpo ɖò tɛmpli ɔ mɛ. Aca Jwifu lɛ tɔn ɖexlɛ́ ɖɔ xɔmɛgbovɔ kpinkpɛn enɛ ɖiga nú mɛtlu 18, bo gbló nú mɛtlu 9, lobo tlí nú santimɛtlu 7. Hwenu e Jehovah má xɔmɛgbovɔ enɛ dó wè é ɔ, xomɛ e é sìn dó mɛ ɖěɖee hu Vǐ tɔn lɛ é kɛɖɛ wɛ é ɖexlɛ́ ǎ, amɔ̌, é lɛ́ ɖexlɛ́ ɖɔ jixwé yiyi sín ali ɔ hun lo.—Eb 10:19, 20; kpɔ́n Xógbe ɖé lɛ Sín Tinmɛ.
sinsɛnxɔ: Xókwin Glɛkigbe tɔn naos e è zán ɖò fí é dó gesí xɔ e ɖò tɛntin mɛ é, bɔ Tɛn Mímɛ́ ɔ kpo Tɛn Mímɛ́ Bǐ ɔ kpo ɖ’emɛ.
nwtsty sín tinmɛ ɖevo dó Mt 28:7 jí
yí ɖɔ nú ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ è ko fɔ́n ɛ sín kú: Enyi ahwanvu nukɔn nukɔntɔn e è ɖɔ fínfɔ́n sín kú Jezu tɔn xó na lɛ é kɛɖɛ wɛ nyɔnu enɛ lɛ nyí ǎ, loɔ, ye wɛ è lɛ́ ɖɔ na ɖɔ ye ni yí dó wɛn ahwanvu e kpò lɛ é. (Mt 28:2, 5, 7) Sɔgbe kpo aca Jwifu lɛ tɔn e ma sɔgbe xá Mawuxówema ɔ ǎ é kpo ɔ, è sixu yí gbè nú kúnnu e nyɔnu ɖé na ɖè ɖò hwɛ nukɔn é ǎ. Amɔ̌, wɛnsagun Jehovah tɔn wlí yɛ̌yi nú nyɔnu enɛ lɛ gbɔn awǎjijɛ sín azɔ̌ enɛ e é ɖè nú ye é gblamɛ.
16-22 AVRIL
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ | MAKI 1-2
“È Sɔ́ Hwɛ Towe lɛ Kɛ We”
“È Sɔ́ Hwɛ Towe lɛ Kɛ We”
Hwenu e Jezu ɖò nǔ kplɔ́n mɛ lɛ wɛ ɖò xɔ ɔ mɛ é ɔ, dawe ɛnɛ ɖé lɛ zé ayisónɔ ɖé wá b’ɛ ɖò zan ɖé jí. Ye jló ɖɔ Jezu ni gbɔ azɔn nú xɔ́ntɔn emitɔn. Amɔ̌, ɖó ahwan e xisi dó Jezu ɖò xɔ ɔ mɛ é wutu ɔ, ye sixu “sɛkpɔ ɛ” ǎ. (Maki 2:4) Kpɔ́n lee nǔ enɛ sixu túntún awakanmɛ nú mɛ sɔ é! Ye gbɔ bo xá xɔ ɔ ta, bo kɔ́n xɔ ɔ ɖò akpá ɖokpo. Enɛ gudo ɔ, ye zé zan e jí ayisónɔ ɔ ɖè é gbɔn finɛ bo zé jɛ xɔ ɔ mɛ.
Jezu ka sìn xomɛ, ɖó è ɖó è te wutu wɛ à? Ðebǔ lɔ ǎ. Nùɖiɖi yetɔn sù nukún tɔn mɛ tawun, bɔ é ɖɔ nú ayisónɔ ɔ ɖɔ: “È sɔ́ hwɛ towe lɛ kɛ we.” (Matie 9:2) Amɔ̌, Jezu ka ɖó acɛ bo na sɔ́ hwɛ kɛ mɛ nugbǒ à? Sɛnkplɔnmɛtɔ́ lɛ kpo Falizyɛn lɛ kpo ɖiɖa xó enɛ nyita, bo jɛ ɖiɖɔ jí ɖɔ: “Nɛ̌ nya elɔ sixu ɖɔ nǔ mɔhunkɔtɔn gbɔn? Nu nyla dó Mawu wu wɛ é ɖè. Mɛ̌ wɛ ka sixu sɔ́ hwɛ kɛ mɛ zɛ Mawu ɖokponɔ wu?”—Maki 2:7.
Ee Jezu wɔ́ linlin yetɔn lɛ é ɔ, é ɖɔ nú ye ɖɔ: “Aniwu wɛ mi ka ɖò nǔ mɔhunkɔtɔn lɛ lin wɛ? Enyi è ɖɔ nú ayisónɔ ɔ ɖɔ: ‘È sɔ́ hwɛ towe lɛ kɛ we,’ abǐ, ‘Site, sɔ́ zan towe bo ɖi zɔnlin’ ɔ, ɖětɛ wɛ ka bɔkun hú ɖě?” (Maki 2:8, 9) Nugbǒ ɔ, ɖó vɔsisa e Jezu na wá bló é wutu ɔ, é hɛn ɔ é na sɔ́ hwɛ nya ɔ tɔn lɛ kɛ ɛ.
nwtsty sín tinmɛ ɖevo dó Mk 2:9 jí
ɖětɛ wɛ ka bɔkun: É na bɔwǔ nú mɛɖé b’ɛ na ɖɔ emi sixu sɔ́ hwɛ kɛ mɛ ɖó é byɔ kúnnuɖenú ɖé cobonu è na ɖɔ xó mɔhun ǎ. Amɔ̌, bo na ɖɔ Site . . . ɖi zɔnlin ɔ, é byɔ ɖɔ è ni bló nùjiwǔ ee na xlɛ́ mɛ bǐ ɖɔ Jezu ɖó acɛ bo na sɔ́ hwɛ kɛ mɛ é. Tan enɛ kpo Eza 33:24 kpo xlɛ́ ɖɔ azɔn e mǐ nɔ jɛ é sín ninɔmɛ hwɛhuhu tɔn mǐtɔn wu.
Nǔ Xɔ Akwɛ Biblu Tɔn lɛ Biba
nwtsty sín tinmɛ ɖevo lɛ dó Mk 1:11 jí
gbè ɖé ɖi sín jixwé: Fí atɔn e Jehovah ɖɔ xó nú gbɛtɔ́ lɛ tlɔlɔ ɖò tan Wɛnɖagbe-Wema lɛ tɔn mɛ bɔ è ɖɔ é nukɔntɔn ɔ nɛ.—Kpɔ́n tinmɛ ɖevo lɛ dó Mk 9:7; Jn 12:28 jí.
Vǐ vívɛ́ná wɛ a nyí nú mì: Hwenu e Jezu nyí nùɖíɖó gbigbɔ tɔn é ɔ, é nyí Vǐ sunnu Mawu tɔn. (Jn 3:16) Hwenu e è jì Jezu b’ɛ nyí gbɛtɔ́ é ɔ, é nyí “Mawu ví” lee Adamu e ma ɖó blɔ̌ ǎ é nyí gbɔn é ɖɔhun. (Lk 1:35; 3:38) É ɖò mɔ̌ có, é cí ɖɔ xógbe e Mawu zán ɖò fí lɛ é zɛ mɛ alɔkpa e Jezu nyí é ɖiɖexlɛ́ kpowun wu ɖɔhun. É ɖò wɛn ɖɔ gbɔn xógbe enɛ lɛ zinzan kpo gbigbɔ mímɛ́ kinkɔn dó Jezu jí kpo gblamɛ ɔ, Mawu ɖexlɛ́ ɖɔ Jezu huzu Vǐ sunnu gbigbɔ tɔn Emitɔn, bo “vɔ́ jɔ” bɔ kɔlilɛ yì jixwé sín ali lɛ́vɔ hun n’i, bɔ è kɔn gbigbɔ mímɛ́ dó ta n’i bonu é na nyí Axɔsu kpo Vɔsanúxwlémawutɔ́ Ðaxó e Mawu sɔ́ é kpo.—Sɔ́ jlɛ dó Jn 3:3-6; 6:51; Lk 1:31-33; Eb 2:17; 5:1, 4-10; 7:1-3 wu.
xomɛ nɔ hun mì dó wǔtu towe tlala: È lɛ́ zán xógbe ɖokpo ɔ ɖò Mt 12:18 e è ɖè sín Eza 42:1 mɛ é mɛ, b’ɛ kúnkplá Mɛsiya alǒ Klisu e sín akpá è dó é. Gbigbɔ mímɛ́ e Mawu kɔn dó Jezu jí é kpo xó e é ɖɔ dó Vǐ tɔn wu é kpo xlɛ́ céɖécéɖé ɖɔ Jezu wɛ nyí Mɛsiya e sín akpá e è dó é.—Kpɔ́n tinmɛ ɖevo lɛ dó Mt 3:17; 12:18 jí.
nwtsty sín tinmɛ ɖevo dó Mk 2:28 jí
Aklunɔ Gbɔjɛzán tɔn: Jezu zán xógbe enɛ nú éɖée (Mt 12:8; Lk 6:5), dó ɖexlɛ́ ɖɔ Gbɔjɛzán ɔ ɖò te nú emi bonu emi na wà azɔ̌ e Tɔ́ emitɔn jixwé tɔn ɔ zɔ́n emi lɛ é. (Sɔ́ jlɛ́ dó Jaan 5:19; 10:37, 38 wu.) Jezu wà nùjiwǔ tɔn nukúnɖeji lɛ gègě ɖò Gbɔjɛzán gbè, bɔ azɔn gbigbɔ nú azinzɔnnɔ lɛ lɔmɔ̌ ɖ’emɛ. (Lk 13:10-13; Jn 5:5-9; 9:1-14) Enɛ ɖè gbɔ e é na dó nú mɛ ɖò Axɔsuɖuɖu tɔn hwenu é xlɛ́; é na cí vivo e è nɔ mɔ ɖò gbɔjɛzán gbè é ɖɔhun.—Eb 10:1.
23-29 AVRIL
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ | MAKI 3-4
“Azɔn Gbigbɔ nú Mɛ Ðò Gbɔjɛzángbe”
Etɛ ka Sɔgbe Xá Sɛ́n Ðò Gbɔjɛzángbe?
Ðò Gbɔjɛzángbe ɖevo ɔ, Jezu yì kplɔ́ngbasá ɖé, vlafo ɖò Galilée. É mɔ nya ɖé ɖò finɛ, bɔ alɔ tɔn ɖisi ɔ kú. (Luki 6:6) Sɛnkplɔnmɛtɔ́ lɛ kpodo Falizyɛn lɛ kpo ka jɛ Jezu cɔ́ jí. Etɛwu? Ye xlɛ́ nǔ e lin wɛ ye ɖè é hwenu e ye kàn nǔ elɔ byɔ ɛ é: “Sɛ́n ɔ na gbè ɖɔ è ni gbɔ azɔn nú mɛ gbɔjɛzángbe à?”—Matie 12:10.
Sinsɛngán Jwifu lɛ tɔn ɖi nǔ ɖɔ enyi gbɛ̀ ɖò axɔ nu ɔ kɛɖɛ jɛn é sɔgbe xá sɛ́n ɖɔ è ni gbɔ azɔn nú mɛ ɖò Gbɔjɛzángbe. Enɛ wu ɔ, ɖi kpɔ́ndéwú ɔ, enyi mɛɖé sín xú sɛ̀ ɖò Gbɔjɛzángbe ɔ, é sɔgbe xá sɛ́n ɖɔ è ni bla n’i ǎ, ɖó gbɛ̀ tɔn ɖò axɔ nu ǎ. É ɖò wɛn ɖɔ é kun nyí wuvɛ̌ e mɔ wɛ nya wamamɔnɔ enɛ ɖè é wɛ ɖó linkpɔ́n nú sɛnkplɔnmɛtɔ́ lɛ kpo Falizyɛn lɛ kpo wutu wɛ ye kàn nǔ byɔ Jezu ó. Amɔ̌, nǔ e wu ye na ɖó dó bo na dóhwɛ Jezu é ba wɛ ye ɖè.
Etɛ ka Sɔgbe Xá Sɛ́n Ðò Gbɔjɛzángbe?
É ɖò mɔ̌ có, Jezu tuùn linlin gbingbán yetɔn. É mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ ye ɖó linlin e zɛ jlɛ̌ wu, bo ma sɔgbe xá Mawuxówema ɔ ǎ é dó azɔ̌ e wiwa tɔn ɖò Gbɔjɛzángbe nyí sɛ́nxwi jí ma nɔ é wu. (Tíntɔ́n 20:8-10) É ko sè xómɔɖɔdómɛwu mɔhun kpɔ́n dó azɔ̌ ɖagbe tɔn lɛ wu. Dìn ɔ, Jezu ɖó zan nú nǔdindɔn gɛnnyigɛnnyi ɖé, bo ɖɔ nú nya e sín alɔ kú é ɖɔ: “Site bo wá jɛ tɛntin fí.”—Maki 3:3.
nwtsty sín tinmɛ ɖevo dó Mk 3:5 jí
akpɔ̀ ɖó è, bɔ é vɛ́ n’i tawun: Maki ɖokponɔ wɛ ɖɔ lee nǔ cí nú Jezu hwenu e é mɔ ɖɔ ayi sinsɛngán Jwifu lɛ tɔn syɛn ɖò ninɔmɛ enɛ mɛ é. (Mt 12:13; Lk 6:10) Piyɛ́ɛ, ee nyí mɛ bo nɔ yawu ɖè lee nǔ cí n’i é xlɛ́ é, wɛ na ko tinmɛ lee nǔ cí nú Jezu ɖò ninɔmɛ enɛ mɛ é.—Kpɔ́n “Xónusɔ́ɖóte Maki Tɔn.”
Nǔ Xɔ Akwɛ Biblu Tɔn lɛ Biba
nwtsty sín tinmɛ ɖevo lɛ dó Mk 3:29 jí
nyla nu dó gbigbɔ mímɛ́ wu: Xógbe nyla nu dó ɔ nɔ dó gesí xógbe e ɖè mɛ kpò, bo zun mɛ alǒ xógbe nyanya e è zán dó Mawu kpo nǔ mímɛ́ lɛ kpo wu é. Ðó Mawu ɖesu gɔ́n wɛ gbigbɔ mímɛ́ nɔ gosin wutu ɔ, enyi è sɔ́ jlǒ dó klán gbè xá nǔwiwa tɔn lɛ alǒ gbɛ́ ye ɔ, nu nyla dó Mawu wu wɛ è ɖè nɛ. Lee Mt 12:24, 28 kpo Mk 3:22 kpo xlɛ́ gbɔn é ɔ, sinsɛngán Jwifu lɛ tɔn lɛ mɔ nǔwiwa gbigbɔ Mawu tɔn tɔn lɛ ɖò nùjiwǔ e Jezu wà lɛ é mɛ có, ye ɖɔ ɖɔ Satáan Awovi sín hlɔnhlɔn wɛ é zán.
hwɛ e è ma na sɔ́ kɛ mɛ gbeɖé ǎ ɔ wɛ é hu: É dó gesí hwɛ e na nɔ ayǐ kaka sɔyi bɔ è sɔ́ jlǒ dó hu é; vɔsisa ɖě sixu súnsún hwɛhuhu mɔhun ǎ.—Kpɔ́n tinmɛ ɖevo dó nyla nu dó gbigbɔ mímɛ́ wu jí ɖò wemafɔ elɔ mɛ, bo lɛ́ kpɔ́n tinmɛ ɖevo dó tan mɔhun jí ɖò Mt 12:31 mɛ.
30 AVRIL–6 MAI
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ | MAKI 5-6
“Jezu Ð’acɛ Bo Na Fɔ́n Mɛvívɛ́ Mǐtɔn E Kú lɛ É”
nwtsty sín tinmɛ ɖevo dó Mk 5:39 jí
kú ǎ, loɔ, amlɔ dɔ wɛ é ɖè: Ðò Biblu mɛ ɔ, amlɔ wu wɛ è nɔ sɔ́ kú jlɛ dó hwɛhwɛ. (Ðɛ 13:3; Jn 11:11-14; Mɛ 7:60; 1Kɔ 7:39; 15:51; 1Tɛ 4:13) Jezu na fɔ́n ɖyɔvivu ɔ wá gbɛ̀ ɖò malin-malin mɛ, enɛ wu ɔ, é na ko ɖɔ mɔ̌ ɖó é jló na ɖexlɛ́ ɖɔ è sixu fɔ́n gbɛtɔ́ lɛ wá gbɛ̀ lee è sixu fɔ́n ye sín sɛnmlɔ ɖé mɛ gbɔn é ɖɔhun. Acɛ e Jezu zán dó fɔ́n ɖyɔvivu ɔ é gosin Tɔ́ tɔn “e nɔ na gbɛ̀ mɛ mɛkúkú lɛ, bo nɔ ɖɔ xó kpowun bɔ nǔ e ma ko tíìn ǎ lɛ nɔ tíìn é” gɔ́n.—Hlɔ 4:17.
Ðyɔvivu ɖé Fɔ́n Sín Kú!
Ðò ninɔmɛ ɖevo lɛ mɛ wá yì ɔ, Jezu gbɛ́ nú mɛ e é gbɔ azɔn na lɛ é ɖɔ ye ni ma jla nǔ e emi bló nú ye é ó; mɔ̌ wɛ é lɛ́ ɖɔ nú mɛjitɔ́ elɔ lɛ dìn. Amɔ̌, mɛjitɔ́ enɛ lɛ kpo mɛ ɖevo lɛ kpo e ɖò awǎjijɛ mɛ é jla xó ɔ gbɔn “gbě nɛ ɔ bǐ jí.” (Matie 9:26) Enyi towe wɛ bonu a mɔ mɛvívɛ́ towe ɖé nú é fɔ́n sín kú ɔ, a na jla kpodo akpàkpà sɔ́ mɛ kpo à cé? Azɔn wegɔ e Jezu fɔ́n mɛ sín kú é nɛ.
Nǔ Xɔ Akwɛ Biblu Tɔn lɛ Biba
nwtsty sín tinmɛ ɖevo dó Mk 5:19 jí
ɖɔ . . . nú ye: Jezu nɔ ɖɔ nú mɛ lɛ hwɛhwɛ ɖɔ ye ni ma jla nùjiwǔ e emi wà lɛ ó (Mk 1:44; 3:12; 7:36), amɔ̌, é ɖɔ nú nya elɔ ɖɔ é ni ɖɔ nǔ e jɛ é nú hɛnnumɔ tɔn lɛ. É sixu ko ɖɔ mɔ̌ ɖó è byɔ ɛ ɖɔ é ni gosin gbě enɛ jí wutu, bɔ é sɔ́ sixu ɖekúnnu nú ye éɖesunɔ ǎ; enɛ sixu lɛ́ ɖè xómasɔgbe ɖebǔ e è sixu ɖɔ dó agluza lɛ búbú wu é gbà.
nwtsty sín tinmɛ ɖevo dó Mk 6:11 jí
mi xúxú afɔkɔ́ mitɔn: Nǔwiwa enɛ sín tinmɛ wɛ nyí ɖɔ ahwanvu lɛ ɖè ta sín nǔ ɖěɖee é na jì bɔ Mawu na sɛ́dó lɛ é mɛ. È mɔ xógbe mɔhun ɖò Mt 10:14; Lk 9:5 mɛ. Maki kpo Luki kpo gɔ́ xógbe dó ɖekúnnu nú ye na. Pɔlu kpo Banabasi kpo xwedó alixlɛ́mɛ enɛ ɖò Antyɔci Pisidíi tɔn (Mɛ 13:51), bɔ hwenu e Pɔlu wà nǔ mɔhun ɖò Kɔlɛnti bo xúxú awu tɔn é ɔ, é gɔ́ tinmɛ elɔ na, bo ɖɔ: “É nyí nùɖé ɔ, ni nyí nú mi; nyɛ ko ɖè nyɛtɔn sín mɛ.” (Mɛ 18:6) Nǔwiwa mɔhun sixu ko má dó ahwanvu lɛ; Jwifu jɔ Jwifu ɖěɖee sɛ̀ tɛn yì Kosi lɛ sín tò mɛ lɛ é nɔ xúxú afúntúntún e ɖò afɔkpa yetɔn lɛ kɔ lɛ é cobo nɔ lɛkɔ wá Jwifu lɛ yikúngban jí. Amɔ̌, é ɖò wɛn ɖɔ nǔ vo sésé wɛ ɖò Jezu sín ayi mɛ hwenu e é ɖò alixlɛ́mɛ enɛ lɛ na ahwanvu tɔn lɛ wɛ é.