É Hun Ayi Tɔn nú Mawu

1, 2. (a) Etɛwu xomɛ ma ka hun Ana ɖebǔ hwenu e é ɖò nǔ sɔ́ nú tomɛyiyi ɔ wɛ é ǎ? (b) Etɛ tan Ana tɔn ka sixu kplɔ́n mǐ?

ANA ɖò nǔ sɔ́ nú tomɛ e ye xwè ɔ wɛ. Alɔnu tɔn ján tawun. É ɖò tintɛnkpɔn wɛ bo na wɔn ya nú tagba tɔn lɛ. Awǎjijɛ sín hwenu wɛ é ɖó na nyí; asú tɔn Ɛlukana ko ɖó aca bo nɔ kplá xwédo ɔ bǐ xwewu xwewu bɔ ye nɔ yì sɛ̀n Mawu ɖò Goxɔ mɛ ɖò Silóo. Jehovah jló ɖɔ ni nɔ nyí hwenu awǎjijɛ tɔn ɖé. (Xà Sɛ́nflínmɛ 16:15.) É ɖò gaàn ɖɔ, sín vǔ wɛ Ana ko yí wǎn nú xwè enɛ lɛ. Amɔ̌, nǔ lɛ huzu ɖò xwè e wá yì lɛ é mɛ.

² Jehovah dó n’i bɔ é da asú e ɖó wanyiyi n’i é ɖé. É ɖò mɔ̌ có, Ɛlukana lɛ́ ɖó asì ɖevo. É nɔ nyí Penina. É cí ɖɔ é kudeji bo na nɔ bló bɔ Ana na ɖò aluwɛ mɛ tɛgbɛ. É tlɛ mɔ wlɛnwín bo nɔ bló bɔ Ana nɔ mɔ wuvɛ̌ syɛnsyɛn ɖò nǔwiwa xwewu xwewu tɔn enɛ lɛ hwenu. Gbɔn nɛ̌ é? Ðò taji ɔ, nɛ̌ nùɖiɖi e Ana ɖó nú Jehovah é ka d’alɔ ɛ bɔ é dɛ ɖò ninɔmɛ syɛnsyɛn enɛ nu gbɔn? Enyi a ɖò tagba lɛ mɔ wɛ lobo nú ye zɔ́n bɔ a ma sɔ́ nɔ ɖó awǎjijɛ ɖě ǎ ɔ, tan Ana tɔn elɔ sixu dó wusyɛn lanmɛ nú we.

“Etɛwu A ka Ðò Aluwɛ Mɛ?”

3, 4. Tagba wè tɛ lɛ nu wɛ Ana ɖó na dɛ ɖè? Etɛwu ninɔmɛ ɔ ka vɛwǔ?

³ Tagba ɖaxó ɖaxó wè wɛ kpé Ana bɔ Biblu ɖexlɛ́. É kpéwú bo dɛ kpɛɖé ɖò nukɔntɔn ɔ nu, amɔ̌, é kpéwú bo dɛ ɖebǔ ɖò wegɔ ɔ nu ǎ. Nukɔntɔn ɔ, asú tɔn lɛ́ ɖó asì ɖevo, lobɔ nyɔnu enɛ ɔ gbɛ́ wǎn n’i ɖesu bo nɔ ɖò afɔ tɔn ba wɛ hwebǐnu. Wegɔ ɔ, é nyí wɛnsinɔ. Nǔ enɛ ɔ nɔ vɛwǔ nú nyɔnu ɖebǔ e ba na ɖó vǐ é. Ðò Ana sín hwenu kpo aca hwenɛnu tɔn kpo mɛ ɔ, aluwɛ ɖaxó wɛ é nɔ hɛn wá nú mɛ. Xwédo ɖokpo ɖokpo nɔ ɖó nukún ɖɔ vǐ wɛ na zɔ́n bɔ donu ɔ ma na bú ǎ. È nɔ kpɔ́n wɛnsinɔ nyínyí dó mɔ tódɔnnúmɛ syɛnsyɛn ɖé kpo winnyanú kpo.

⁴ Enyi è ɖè Penina tɔn sín mɛ ɔ, Ana hɛn ɔ é na dɛ ɖò tagba enɛ lɛ nu. Asì gègě dida nɔ hɛn awǎjijɛ wá xwédo mɛ ǎ. Agbahwlɛnhwlɛn, jlɛ̀, kpo akpɔ̀ kpo jɛn è nɔ mɔ. Aca enɛ sɔgbe ɖebǔ xá kpɔ́ndéwú asì ɖokpo dida tɔn e Mawu zé ɖ’ayǐ ɖò jikpá Edɛni tɔn mɛ é ǎ. (Bǐb. 2:24) Nùɖé nyɔ́ ɖò asì gègě dida mɛ bonu Biblu ɖexlɛ́ kpɔ́n gbeɖé ǎ. Ninɔmɛ e tíìn ɖò xwédo Ɛlukana tɔn mɛ bɔ Biblu tinmɛ é nyí xlɛ̌ nǔ e wu asì gègě dida ma nyɔ́ ǎ é tɔn ɖagbe ɖé.

5. Etɛwu Penina ka ba ɖɔ Ana ni mɔ akpɔ̀? Nɛ̌ é ka dó akpɔ̀ nú Ana gbɔn?

⁵ Ɛlukana yí wǎn nú Ana hugǎn. Sɔgbe kpo linlin Jwifu lɛ tɔn kpo ɔ, Ɛlukana ko da Ana jɛ nukɔn bɔ xwè yɔywɛ ɖé lɛ gudo wɛ é wá da Penina. Ðebǔ wɛ e na bo nyí gbɔn ɔ, Penina nɔ hwanwǔ dó Ana bo nɔ mɔ wlɛnwín gègě dó dó aɖi xomɛ n’i. Lè ɖaxó e Penina ɖu ɖò Ana jí é wɛ nyí ɖɔ éyɛ nyí wɛnsinɔ ɖě ǎ. Penina jì vǐ gègě, lobɔ enyi vǐ tɔn lɛ ɖò jijɛji wɛ ɔ, é nɔ lɛ́ mɔ éɖée d’eji. Nǔ ɖò ganji ɔ, ninɔmɛ Ana tɔn ɖó na kú wǔ nú Penina wɛ, bɔ é na nɔ dó gbɔ n’i. Loɔ, é ka wà mɔ̌ ǎ. Penina nɔ zán ninɔmɛ enɛ dó doya nú Ana d’eji. Biblu ɖɔ ɖɔ Penina nɔ ɖò nǔɖɔ ba Ana wɛ “bo na dó dó aɖi xomɛ n’i.” (1 Sam. 1:6) Penina tuùn ganji cobo ɖò nǔ wà gbɔn mɔ̌ wɛ. É ba na dó akpɔ̀ nú Ana, bɔ é ka kpa ɛ.

6, 7. (a) Ɛlukana tɛnkpɔn bo dó gbɔ nú Ana có, etɛwu Ana ka sixu ko nɔ ma ɖɔ nǔ e jɛ é bǐ n’i? (b) Jehovah hun xomɛ dó Ana wu ǎ wutu wɛ é nyí wɛnsinɔ à? Tinmɛ. (Kpɔ́n tinmɛ e ɖò dò é.)

⁶ É ci ɖɔ Penina mɔ táan e na nyɔ́ n’i, bɔ é na dó aɖi xomɛ nú Ana é hwenu e ye yì Silóo é. Ɛlukana na vɔ̌ e é sá nú Jehovah é sín akpáxwé ɖé lɛ Penina sín vǐ tobutobu lɛ ɖokpo ɖokpo, “sunnu kpo nyɔnu kpo.” Amɔ̌, Ana e ma ɖó vǐ ɖě ǎ é yí akpáxwé éyɛtɔn kɛɖɛ. Enɛ gudo ɔ, Penina doya nú Ana kaka bɔ é wlí avǐ bɔ nǔ sɔ́ nɔ nyɔ́ ɖu n’i ǎ. Ɛlukana ɖó ayi wu ɖɔ wanyinamɔ emitɔn Ana ɖò aluwɛ mɛ bo kún ɖò nǔ ɖu wɛ ó. Enɛ wu ɔ, é tɛnkpɔn bo dó gbɔ n’i. É kanbyɔ ɛ ɖɔ: “Ana, etɛwu a ka ɖò avǐ ya wɛ bo gbɛ́ nǔ ɖu? Etɛwu a ka ɖò aluwɛ mɛ? Nyɛ ma hú vǐ wǒ nú we à cé?”—1 Sam. 1:4-8.

⁷ Mǐ tuùn alixo e mɛ Ɛlukana ɖeɖɛ ninɔmɛ ɔ xá Penina gbɔn é ǎ, amɔ̌, é mɔ nǔ jɛ wu vɔ́vɔ́ ɖɔ wɛnsinɔ e Ana nyí é wɛ zɔ́n bɔ é ɖò aluwɛ mɛ mɔ̌. É ɖò gaàn ɖɔ, xomɛnyínyɔ́ sín xógbe Ɛlukana tɔn enɛ lɛ, ee xlɛ́ wanyiyi e é ɖó nú Ana é sù nukún tɔn mɛ.a Amɔ̌, Ɛlukana ɖɔ nǔ nyanya e Penina wà é xó ǎ; Biblu lɔ ka ɖexlɛ́ ɖɔ Ana ɖɔ xó tɔn n’i ǎ. Bɔya é mɔ ɖɔ nǔ e Penina wà é ɖiɖɔ na lɛ́ hɛn ninɔmɛ ɔ nyla d’eji. Ɛlukana ka na ɖyɔ nǔ lɛ à? Wǎn e Penina gbɛ́ nú Ana é na lɛ́ syɛn d’eji à é? Vǐ Penina tɔn lɛ kpo mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ kpo na xwedó kpɔ́ndéwú tɔn à cé? Ana sín nǔ na lɛ́ blawu d’eji bǐ ɖò xwé éɖesunɔ tɔn gbè.

8. Enyi a kpannukɔn wangbɛnumɛ alǒ hwɛagɔɖiɖɔ e ma hwɛ́n nǔ ǎ é ɖé ɔ, etɛwu flínflín ɖɔ Jehovah wɛ nyí Mawu hwɛjijɔnɔ ka na dó gbɔ nú we?

⁸ Ɛlukana na bo tuùn doyidoslɔ́ nǔ nyanya e Penina wà é tɔn kpo é gbɔ kpo ɔ, Jehovah Mawu mɔ nǔ jɛ bǐ wu. Xó tɔn Biblu ɔ ɖexlɛ́ ɖɔ é nɔ mɔ nǔ bǐ, lobo ka gb’akpá nú mɛ e nɔ hwanwǔ alǒ gbɛ́ wǎn nú mɛ lɛ é dó nùjɔnǔ mɛ. Ðò alɔ ɖevo mɛ ɔ, tuùntuùn ɖɔ Mawu hwɛjijɔnɔ ɔ nɔ ɖeɖɛ nǔ bǐ ɖò hwetɔnnu kpo lee é jɛ gbɔn é kpo sixu dó gbɔ nú xomɛvɔnɔ lɛ kpo mɛ e nɔ xò fífá kàn Ana ɖɔhun lɛ é kpo. (Xà Sɛ́nflínmɛ 32:4.) Vlafo Ana lɔ ɖó mɔjɛmɛ enɛ, ɖó alɔdo Jehovah tɔn wɛ é ba ɖò ninɔmɛ ɔ mɛ.

“Nukún Tɔn Mɛ Jɛ Ayǐ”

9. Ana tuùn lee asísí tɔn na wà nǔ gbɔn ɖò Silóo é có, é jló bo na yì. Etɛ enɛ ka sixu kplɔ́n mǐ?

⁹ Xwédo ɔ bǐ ɖò azɔ̌ wà wɛ mɔhunkɔtɔn zǎnfɔnnú. Mɛ bǐ ɖò tomɛyiyi ɔ sín nǔ sɔ́ wɛ, kaka jɛ vǐ lɛ jí. Ye na bló hugǎn kilomɛtlu 30 bo gbɔn sókan mɛ tò Eflayimu tɔn mɛ bo na wá Silóo.b Enyi ye zɔn afɔ ɔ, ye na xɔ azǎn ɖokpo alǒ wè ɖò ali jí. Ana tuùn lee asísí tɔn agba hwlɛn xá ɛ tɔ́ ɔ na wà nǔ gbɔn é. É ɖò mɔ̌ có, Ana cí xwégbe ǎ. Kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖé wɛ nyí enɛ bɔ é zé ɖ’ayǐ nú Mawu sɛntɔ́ égbé tɔn lɛ. É nyɔ́ gbeɖé ɖɔ mǐ ni lɔn bonu nùwanyido mɛ ɖevo lɛ tɔn ni dó afɔgblɛ̌gblɛ̌ afɔ mɛ nú mǐ ɖò Mawu sinsɛn mǐtɔn kɔn ǎ. Enyi mǐ wà mɔ̌ ɔ, mǐ na xò nyɔna ɖěɖee na na kanmɛsyɛn mǐ bɔ mǐ na ɖó didɛ é kpò.

10, 11. (a) Etɛwu Ana ka ɖido Goxɔ Mawu tɔn mɛ tlolo e é mɔ tɛn tɔn é? (b) Nɛ̌ Ana ka xoɖɛ bo ɖɔ nǔ e ɖò ayi tɔn mɛ é bǐ nú Tɔ́ tɔn jixwé tɔn ɔ gbɛn?

¹⁰ Ee xwédo ɔ ɖi zɔnlin kéze ɔ bǐ mɛ gbɔn sókan mɛ sín ali gbingbán enɛ lɛ jí gudo é ɔ, ye wá sɛkpɔ Silóo. Toxo ɔ sɔ́ lín dó ye ǎ bo ɖò só ɖé jí, bɔ só ɖěɖee yì jǐ hú mɔ̌ lɛ é lɛlɛ̌ dó é. Hwenu e ye ɖò ali jí é ɔ, Ana na ko lin tamɛ kpɔ́n ɖesu dó ɖɛ e é na xò sɛ́dó Jehovah é jí. Ee ye wá é ɔ, ye ɖu nǔ. Ana mɔ tɛn tlolo bo na jó mɛ ɖě lɛ dó é ɔ, é wà mɔ̌ bo ɖido Goxɔ Jehovah tɔn mɛ. Vɔsanúxwlémawutɔ́ Ðaxó Eli ɖò finɛ, bo jinjɔn hɔnkpo ɔ kpá. Amɔ̌, Ana kpé nukún Eli wu ǎ, ɖó ayi tɔn bǐ ɖò ɖɛ e xò gbé é ja é jí. Ðò Goxɔ ɔ mɛ finɛ ɔ, é kanɖeji ɖɔ Jehovah na ɖótó emi. Enyi mɛɖebǔ na bo ma sixu mɔ nukúnnú jɛ wuvɛ̌ tɔn mɛ ǎ ɔ, Tɔ́ tɔn jixwé tɔn ɔ kpéwú. Akpɔ̀ ɖó é tawun, bɔ é wlí avǐ.

¹¹ Ana ɖò ɖasin lulu wɛ, bo ɖɔ xó dó ayi mɛ sɛ́dó Jehovah. Nufló tɔn lɛ ɖò sísɔ́sísɔ́ wɛ, bɔ é ka ɖò wuvɛ̌ tɔn lɛ ɖɔ dó ayi mɛ wɛ. É xoɖɛ nú cɛju gègě, bo ɖɔ nǔ e ɖò ayi tɔn mɛ é bǐ nú Tɔ́ tɔn. É byɔ Mawu ɖɔ é ni bló bonu emi ni jì vǐ. Amɔ̌, enɛ kɛɖɛ wɛ Ana wà ǎ. É ba tawun ɖɔ Mawu ni dó nú emi, lobo ka lɛ́ jló ɖesu bo na na nǔ e wu é kpé é Mawu. Enɛ wu ɔ, é d’akpá ɖokpo, bo ɖɔ ɖɔ enyi emi jì vǐ sunnu ɖé ɔ, emi na zé é jó bɔ é na wà sinsɛnzɔ́ nú Jehovah kúgbe gbɛ̀gbe.—1 Sam. 1:9-11.

12. Etɛ mǐ ka ɖó na hɛn dó ayi mɛ ɖò ɖɛxixo linu bɔ kpɔ́ndéwú Ana tɔn xlɛ́?

¹² Ana zé kpɔ́ndéwú ɖé ɖ’ayǐ nú Mawu sɛntɔ́ lɛ bǐ ɖò ɖɛxixo linu. Jehovah byɔ mɛ e nɔ sɛ̀n ɛ lɛ é kpo xomɛnyínyɔ́ kpo ɖɔ ye ni nɔ ɖɔ xó nú emi nyì wɛn, ye ni ma nɔ xò nǔ kpɔ́n ó, bo nɔ ɖɔ nǔ e ɖò adɔ̌vɛ ɖó nú ye wɛ lɛ é bǐ nú emi, lee vǐ ɖé nɔ bló gbɔn nú mɛjitɔ́ wanyiyinɔ ɖé gbɔn é ɖɔhun. (Xà Ðɛhan 62:9; 1 Tɛsalonikinu lɛ 5:17.) Jehovah sɔ́ dó ayi mɛ nú mɛsɛ́dó Piyɛ́ɛ bɔ é wlan xógbe gbɔdónúmɛ tɔn elɔ lɛ dó ɖɛxixo sɛ́dó é wu: “Mi zlɔ́n nǔ e ɖò linkpɔ́n nyí nú mi wɛ lɛ bǐ sín agban ɖó jǐ tɔn, ɖó é ɖò nukún kpé dó mi wu wɛ.”—1 Pi. 5:7.

13, 14. (a) Gbeta e ma sɔgbe ǎ é tɛ kɔn Eli ka yawu wá dó Ana wu? Etɛwu? (b) Nɛ̌ xósin e Ana na Eli é ka nyí nùɖiɖi sín kpɔ́ndéwú titewungbe ɖé gbɔn?

¹³ Gbɛtɔ́ lɛ nɔ ɖó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ bo nɔ sè wuvɛ̌ xá mɛ Jehovah ɖɔhun ǎ. Hwenu e Ana ɖò avǐ ya wɛ bo ɖò ɖɛ xò wɛ é ɔ, mɛɖé sín gbè fyán ɛ. Vɔsanúxwlémawutɔ́ ɖaxó Eli wɛ bo ɖò kpinkpɔn ɛ wɛ. É ɖɔ: “Kaka hwetɛnu ahan ka na nɔ jǐ we yì jɛ? Ahan ɔ ni hɔ́n nú we lo.” Eli ɖ’ayi nufló Ana tɔn e ɖò sísɔ́sísɔ́ wɛ é, ɖasin e lulu wɛ é ɖè é, kpo nǔblanɔwu e wà wɛ é ɖè é kpo wu. Nǔ ɖò ganji ɔ, nǔ e ɖò Ana wà wɛ é wɛ é ɖó na kanbyɔ, loɔ, é wà mɔ̌ ǎ. É yawu wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ ahan wɛ é nu mú.—1 Sam. 1:12-14.

¹⁴ Nya enɛ e ɖò tɛn sísí tɔn ɖé mɛ é wɛ dó jì mɔhun Ana. Kpɔ́n lee xó enɛ lɛ sísé na ko kú wǔ nú Ana sɔ ɖò ninɔmɛ wuvɛ̌ tɔn enɛ lɛ mɛ é! É ɖò mɔ̌ có, é lɛ́vɔ zé nùɖiɖi sín kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖokpo ɖ’ayǐ. É lɔn bonu nùwanyido gbɛtɔ́ tɔn dó afɔgblɛ̌gblɛ̌ afɔ mɛ n’i ɖò Jehovah sinsɛn kɔn ǎ. É na xósin Eli kpo sísí kpo, bo tinmɛ ninɔmɛ e mɛ é ɖè é. Ee Eli mɔ ɖɔ é kún nyí lee emi lin gbɔn é wɛ nǔ ɔ nyí ó é ɔ, é ɖɔ nú Ana, bɔya kpo gbè fífá kpo ɖɔ: “Yì kpodo fífá kpo; Mawu Izlayɛli tɔn ni na nǔ e a byɔ ɔ we.”—1 Sam. 1:15-17.

15, 16. (a) Ee Ana ɖɔ nǔ e ɖò ayi tɔn mɛ é bǐ nú Jehovah, bo sɛ̀n ɛ ɖò Goxɔ ɔ mɛ é ɔ, etɛ mɛ é ka tɔ́n kɔ dó n’i? (b) Nɛ̌ mǐ ka sixu xwedó kpɔ́ndéwú Ana tɔn hwenu e linlin e ma sɔgbe ǎ lɛ é ɖò adɔ̌vɛ ɖó nú mǐ wɛ é gbɔn?

¹⁵ Ee Ana ɖɔ nǔ e ɖò ayi tɔn mɛ é bǐ nú Jehovah, bo sɛ̀n ɛ ɖò Goxɔ ɔ mɛ finɛ é ɔ, etɛ mɛ é ka tɔ́n kɔ dó? Tan ɔ ɖɔ dó Ana wu ɖɔ: “É yì bo ɖu nǔ, bɔ nukún tɔn mɛ jɛ ayǐ.” (1 Sam. 1:18) Ana sín agbɔ̌n jɛ dò. Ðò ali ɖé nu ɔ, é zlɔ́n nǔ e ɖò adɔ̌vɛ ɖó n’i wɛ é sín agban ɖó mɛ e ɖó hlɔnhlɔn hú i tawun é jí, mɛ ɔ wɛ nyí Tɔ́ tɔn jixwé tɔn ɔ Jehovah. (Xà Ðɛhan 55:23.) Tagba ɖě tíìn bo hú agbɔ̌n ɛ wɛ à? Eǒ, tagba mɔhun ɖě tíìn wá yì ǎ, ɖě tíìn dìn ǎ, ɖě ka sɔ́ na wá tíìn ǎ!

¹⁶ Enyi mǐ mɔ ɖɔ è ɖò akpɔ̀ dó xomɛ nú mǐ wɛ bɔ awakanmɛ mǐtɔn túntún cí nǔ ɖɔ agban kpinkpɛn ɖé wɛ mǐ hɛn ɖɔhun ɔ, mǐ ɖó na xwedó kpɔ́ndéwú Ana tɔn bo ɖɔ nǔ e ɖò ayi mǐtɔn mɛ é bǐ nú Mɛ e “nɔ sè ɖɛ” bɔ Biblu ɖɔ é. (Ðɛh. 65:3) Enyi mǐ bló mɔ̌ kpo nùɖiɖi kpo ɔ, mǐ lɔ na mɔ ɖɔ “fífá Mawu tɔn e hugǎn nukúnnúmɔjɛnǔmɛ gbɛtɔ́ tɔn bǐ ɔ” na ɖyɔ wuvɛ̌ mǐtɔn.—Fili. 4:6, 7.

“Awinnya Ðě Syɛn Mawu Mǐtɔn Ðɔhun Ǎ”

17, 18. (a) Nɛ̌ Ɛlukana ka nɔ gudo nú akpá e Ana dó é gbɔn? (b) Nǔ tɛ wu Penina ma ka sɔ́ wá kpé bo wà nú Ana ǎ?

¹⁷ Ayihɔngbe tɔn ɔ, Ana lɛkɔ yì Goxɔ ɔ mɛ kpo Ɛlukana kpo. Bɔya é na ko ɖɔ ɖɛ e é xò é kpo akpá e é dó é kpo n’i, ɖó Mɔyizi Sɛ́n ɔ ɖɔ ɖɔ enyi nyɔnu ɖé d’akpá dó asú tɔn gudo ɔ, asú ɔ ɖó acɛ bo sixu gbɛ́ akpá enɛ. (Kɛ́n. 30:11-16) Amɔ̌, nya nùɖitɔ́ enɛ gbɛ́ akpá e Ana dó é ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, é kpo Ana kpo sɛ̀n Jehovah ɖó kpɔ́ ɖò Goxɔ ɔ mɛ cobo lɛkɔ wá yì xwé.

¹⁸ Hwetɛnu wɛ Penina ka mɔ ɖɔ nǔɖɔ e ba Ana wɛ emi nɔ ɖè é kún sɔ́ nɔ dó aɖi ɖě xomɛ n’i ó? Tan ɔ ɖɔ hwe ɔ nu pɛ́pɛ́ ǎ. Amɔ̌, xógbe “nukún tɔn mɛ jɛ ayǐ” ɔ ɖexlɛ́ ɖɔ xomɛ Ana tɔn hun, bɔ sín hwenɛnu ɔ, nùɖé sɔ́ ɖò adɔ̌vɛ ɖó n’i wɛ ǎ. É na bo nyí ɖebǔ wɛ é nyí gbɔn ɔ, Penina wá mɔ ɖɔ walɔ nyanya emitɔn kún tɔ́n kɔ dó nǔtí mɛ ó. Biblu sɔ́ ylɔ nyikɔ tɔn ɖevo gbeɖé ǎ.

19. Nyɔna tɛ Ana ka mɔ? Nɛ̌ é ka xlɛ́ ɖɔ emi mɔ nukúnnú jɛ fí e nyɔna ɔ gosin é wu gbɔn?

¹⁹ Sun lɛ ɖò yiyi wɛ é ɔ, fífá ayi mɛ tɔn é Ana ɖó é wá huzu awǎjijɛ ɖaxó n’i. É mɔ xò! Ana ɖò awǎjijɛ mɛ mɔ̌ có, é wɔn fí e nyɔna enɛ gosin é cɛ́nnyícɛ́nnyí ɖé ǎ. Hwenu e é jì vǐ ɔ é ɔ, é sun nyǐ i ɖɔ Samuwɛli; tinmɛ tɔn wɛ nyí “Nyikɔ Mawu Tɔn,” bo dó xlɛ́ ɖɔ è ni nɔ xomlá nyikɔ Mawu tɔn, lee Ana bló gbɔn é. Xwè enɛ xwè ɔ, é xwedó Ɛlukana kpo xwédo ɔ kpo wá yì Silóo ǎ. É ka sɔ́ lɛ́ yì xwè atɔn e bɔ d’ewu lɛ é mɛ ǎ, é nɔ xwégbe kpo vǐ ɔ kpo, kaka bɔ é ɖè anɔ̌. Enɛ gudo ɔ, é sɔnǔ nú akɔnkpinkpan, ɖó azǎn e gbè é na jó vǐ tɔn wanyinamɔ tɔn ɔ dó é wutu.

20. Nɛ̌ Ana kpo Ɛlukana kpo ka ɖè akpá e ye dó nú Jehovah é gbɔn?

²⁰ É ɖó na ko vɛwǔ ɖɔ Ana ni jó vǐ tɔn dó. Nugbǒ ɔ, é tuùn ɖɔ è na kpé nukún dó Samuwɛli wu ganji ɖò Silóo, bɔya é sixu nyí nyɔnu ɖěɖee nɔ wà devizɔ́ ɖò Goxɔ ɔ mɛ lɛ é. Gɔ́ na ɔ, Samuwɛli kpò ɖò vǔ tawun, bɔ nɔ tɛ ma ka na jló bo na nɔ kpɔ́ xá vǐ tɔn ǎ? É ɖò mɔ̌ có, Ana kpo Ɛlukana kpo kplá vǐ ɔ wá yì; ye wà mɔ̌ ɖó dandan sín nǔ wɛ wutu ǎ, amɔ̌, bo dó tuùn ɖagbe e Mawu wà nú ye é n’i. Ye savɔ̌ lɛ ɖò Mawu xwégbe, bɔ enɛ gudo ɔ, ye kplá Samuwɛli wá Eli gɔ́n, bo flín i akpá e Ana dó ɖò finɛ xwè ɖé lɛ ɖíe é.

21. Nɛ̌ ɖɛ e Ana xò sɛ́dó Jehovah é ka xlɛ́ lee nùɖiɖi tɔn lidǒ gbɔn é gbɔn? (Lɛ̌vɔ kpɔ́n gbàví “Ðɛ Nukúnɖeji Wè.”)

²¹ Ana wá xoɖɛ ɖokpo, bɔ Mawu mɔ ɖɔ ɖɛ enɛ nyɔ́ sɔmɔ̌, kaka bo bló bɔ è wlan dó Xó tɔn mɛ. Hwenu e a na ɖò ɖɛ e Ana xò é xà wɛ ɖò 1 Samuwɛli 2:1-10 mɛ é ɔ, a na mɔ ɖɔ nukɛgbe ɖokpo ɖokpo xlɛ́ lee nùɖiɖi tɔn lidǒ sɔ́ é. É kpa Jehovah ɖó lee é nɔ zán hlɔnhlɔn tɔn gbɔn é jiwǔ, bɔ è sixu sɔ́ jlɛ́ dó nùɖé wu ǎ. É kpéwú bo nɔ sɔ́ goyitɔ́ lɛ hwe, bo nɔ dó nú mɛ e doya na wɛ è ɖè lɛ é, bo nɔ ɖó gbɛ̀ te alǒ bo nɔ tlɛ hwlɛn gbɛ̀ sín kú sí. Ana kpa susu nú Tɔ́ tɔn, ɖó mimɛ̌ tɔn, hwɛjijɔ tɔn, kpo gbejininɔ tɔn e ma ɖè wè ǎ é kpo wu. Ana ɖɔ kpo hwɛjijɔ kpo ɖɔ: “Awinnya ɖě syɛn Mawu mǐtɔn ɖɔhun ǎ.” Jehovah nyí mɛɖé bɔ è sixu ɖeji dó wutu tɔn bǐ dégbédégbé, é ka nɔ ɖyɔ ǎ, bo lɛ́ nyí bibɛtɛn ɖé nú mɛ e doya na wɛ è ɖè bo ɖò acɛ gbà ye wu wɛ, bɔ ye nɔ hɔn yì sù i lɛ é bǐ.

22, 23. (a) Etɛwu mǐ ka sixu ɖɔ ɖɔ Samuwɛli mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ mɛjitɔ́ emitɔn lɛ yí wǎn nú emi hwenu e é ɖò susu wɛ é? (b) Nɛ̌ Jehovah ka lɛ́ dó nú Ana gɔ́ na gbɔn?

²² É ɖò gaàn ɖɔ fɛ́nú ɖaxó wɛ é nyí nú nyaví Samuwɛli ɖɔ nɔ tɔn ɖó nùɖiɖi nú Jehovah tawun. Hwenu e é ɖò susu wɛ é ɔ, é na ko jɛ nɔ tɔn dò ɖesu, amɔ̌, é lin gbeɖé ɖɔ é jó emi dó bǐ kpátákpátá ǎ. Xwewu xwewu ɔ, Ana nɔ lɛkɔ wá Silóo, bo nɔ hɛn awu gaga kpɛví e é na nɔ dó wà sinsɛnzɔ́ na ɖò Goxɔ ɔ mɛ é wá n’i. Awu enɛ lɛ e Ana ɖesunɔ nɔ tɔ́ nú vǐ sunnu tɔn é ɖokpo ɖokpo nɔ xlɛ́ ɖɔ é yí wǎn n’i bo nɔ kpé nukún dó wǔ tɔn. (Xà 1 Samuwɛli 2:19.) Lin tamɛ bo kpɔ́n! É sɔ́ awu yɔyɔ̌ ɔ bo dó nú vǐ tɔn, bo bló ɖó n’i; é ɖò kpinkpɔn ɛ wɛ kpo wanyiyi kpo bo dó xógbe xomɛnyínyɔ́ tɔn kpo wusyɛn dó lanmɛ nú mɛ tɔn lɛ kpo n’i. Nyɔna ɖé wɛ é nyí nú Samuwɛli ɖɔ é ɖó nɔ mɔhun. Bɔ hwenu e é sù é ɔ, é lɔmɔ̌ wá nyí nyɔna ɖé nú mɛjitɔ́ tɔn lɛ kpo Izlayɛli-ví lɛ bǐ kpo.

²³ Jehovah wɔn Ana lɔ ǎ. É dó n’i, bɔ é lɛ́ jì vǐ atɔ́ɔ́n gɔ́ na nú Ɛlukana. (1 Sam. 2:21) É ɖò mɔ̌ có, nyɔna ɖaxó hugǎn e Ana mɔ é wɛ na ko nyí kancica e ɖò é kpo Tɔ́ tɔn Jehovah kpo tɛntin é. Xwè lɛ ɖò wiwayi wɛ ɔ, kancica enɛ ɔ nɔ ɖò syɛnsyɛn d’eji wɛ. Ni bo nyí mɔ̌ nú hwi lɔmɔ̌, hwenu e a na ɖò nǔ ɖi wɛ Ana ɖɔhun é.