Etɛ Biblu ka Ðɔ Dó Wɛnsagun lɛ kpo Awovi lɛ kpo Wu?

1. Etɛwu mǐ ka ɖó na kplɔ́n nǔ dó wɛnsagun lɛ wu?

ENYI è na tuùn mɛɖé ganji ɔ, è ɖó na tuùn xwédo tɔn lɔmɔ̌. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, Jehovah Mawu tuùntuùn byɔ ɖɔ è ni tuùn wɛnsagun lɛ ganji, ɖó ye wɛ nyí xwédo tɔn jixwé tɔn. Biblu ylɔ wɛnsagun lɛ ɖɔ “vǐ Mawu tɔn lɛ.” (Job 38:7) Enɛ wu ɔ, bonu linlin Mawu tɔn na dó jɛ nu ɔ, azɔ̌ tɛ ye ka ɖó? Ye ka ko wà azɔ̌ ɖé dó gbɛtɔ́ lɛ tamɛ ɖò hwexónu à? Nǔwiwa wɛnsagun lɛ tɔn ka sixu kúnkplá gbɛzinzan towe wɛ à? Enyi mɔ̌ hǔn, gbɔn nɛ̌ é?

2. Mɛ̌ ka ɖó wɛnsagun lɛ? Ye mɛ nabi ka tíìn?

² Biblu ɖɔ wɛnsagun lɛ xó azɔn kanweko donu mɔkpan. Mǐ ni ɖɔ xó dó fí ɖé lɛ jí ɖò Biblu mɛ bo na dó kplɔ́n nǔ gègě dó wɛnsagun lɛ wu. Mɛ̌ ka ɖó ye? Kolɔsinu lɛ 1:16 ɖɔ: “Jǐ [Jezu Klisu] tɔn wɛ Mawu bló nǔ e ɖò jinukúnsin lɛ bǐ kpodo ee ɖò ayikúngban jí lɛ bǐ kpan gbɔn.” Enɛ wu ɔ, Jehovah Mawu wɛ ɖó wɛnsagun lɛ ɖokpo ɖokpo gbɔn nukɔngbeví tɔn jí. Wɛnsagun nabi ka tíìn? Biblu xlɛ́ ɖɔ wɛnsagun livi kanweko donu mɔkpan wɛ tíìn, bɔ ye bǐ ɖó hlɔnhlɔn.—2 Piyɛɛ 2:11.a

3. Etɛ Job 38:4-7 ka ɖɔ nú mǐ dó wɛnsagun lɛ wu?

³ Xó Mawu tɔn Biblu ɔ ɖɔ nú mǐ ɖɔ hwenu e è ɖó ayikúngban ɔ é ɔ, “vǐ Mawu tɔn lɛ bǐ súxó dó kpa susu n’i.” (Job 38:4-7) Hǔn, wɛnsagun lɛ ko tíìn xóxó có è wá ɖó ayikúngban ɔ kpo gbɛtɔ́ lɛ kpo nɛ. Akpáxwé Biblu tɔn enɛ lɛ́ xlɛ́ ɖɔ nǔ nɔ víví alǒ vɛ́ nú wɛnsagun lɛ, ɖó é ɖɔ ye “súxó ɖó kpɔ́ dó jɛ awǎ.” Ðǒ ayi wu ɖɔ “vǐ Mawu tɔn lɛ bǐ” jɛ awǎ ɖó kpɔ́. Hwenɛnu ɔ, wɛnsagun lɛ bǐ nyí xwédo e ɖò bǔ é bo nɔ sɛ̀n Jehovah Mawu.

WƐNSAGUN LƐ NƆ D’ALƆ MǏ BO NƆ CYƆN ALƆ MǏ JÍ

4. Nɛ̌ Biblu ka xlɛ́ ɖɔ nǔwiwa gbɛtɔ́ lɛ tɔn nɔ ɖu ayi mɛ nú wɛnsagun gbejinɔtɔ́ lɛ gbɔn?

⁴ Sín hwenu e wɛnsagun gbejinɔtɔ́ lɛ mɔ bɔ è ɖó gbɛtɔ́ nukɔntɔn lɛ é ɔ, xomɛ nɔ hun ye tawun ɖɔ gbɛtɔ́ lɛ ɖò kún gbá wɛ lobɔ linlin Mawu tɔn ɖò jijɛ nu wɛ. (Proverbes 8:30, 31; 1 Piyɛɛ 1:11, 12) É ɖò mɔ̌ có, ee hwenu ɖò yìyì wɛ é ɔ, wɛnsagun lɛ mɔ bɔ gbɛtɔ́ gègě jó Gbɛɖotɔ́ wanyiyinɔ yetɔn ɔ sínsɛ́n dó. É ɖò gaàn ɖɔ nǔ nɛ ɔ kú wǔ nú wɛnsagun gbejinɔtɔ́ lɛ. Ðò alɔ ɖevo xwé ɔ, enyi mɛ ɖokpo vɔ́vɔ́ na bo lɛkɔ wá Jehovah gɔ́n hweɖebǔnu ɔ, “wɛnsagun Mawu tɔn lɛ nɔ jɛ awǎ.” (Luka 15:10) Jehovah nɔ gbɔn wɛnsagun lɛ jí hwɛhwɛ dó na hlɔnhlɔn mɛ e ɖò sinsɛn ɛ wɛ kpo gbejininɔ kpo ɖò ayikúngban ɔ jí lɛ é lobo nɔ lɛ́ cyɔn alɔ ye jí. Nǔ nɛ ɔ ɖó na kpaca mǐ ǎ, ɖó ɖagbe mɛ enɛ lɛ tɔn nɔ ɖu ayi mɛ nú wɛnsagun lɛ. (Eble lɛ 1:7, 14) Mǐ ni kpɔ́n kpɔ́ndéwú ɖé lɛ.

5. Kpɔ́ndéwú alɔdómɛ wɛnsagun lɛ tɔn tɛ lɛ mǐ ka mɔ ɖò Biblu mɛ?

⁵ Wɛnsagun wè d’alɔ nya gbejinɔtɔ́ Lɔti kpo vǐ nyɔnu tɔn lɛ kpo bɔ ye gán hwenu e è sú kún dó nú toxo nyanya Sodɔmu kpo Gomɔɔ kpo é. (Genèse 19:15, 16) Xwè mɔkpan gudo ɔ, gbeyiɖɔ Daniɛli sín kɛntɔ́ lɛ zɔ́n bɔ è zé é nyì dó kinikini dò mɛ, amɔ̌, kinikini lɛ wà nùɖé n’i ǎ, bɔ é ɖɔ: “Mawu ce ɖesu sɛ́ wɛnsagun tɔn dó bɔ é bɔ nu kinikini lɛ tɔn dó.” (Daniel 6:22) Ðò xwè kanweko nukɔntɔn H.M. tɔn ɔ hwenu ɔ, wɛnsagun ɖé ɖè mɛsɛ́dó Piyɛɛ tɔ́n sín gankpa mɛ. (Mɛsɛ́dó 12:6-11) Wɛnsagun lɛ lɛ́vɔ dó wusyɛn lanmɛ nú Jezu hwɛ̌ có é bɛ́ sinsɛnzɔ́ tɔn ɖò ayikúngban jí. (Maki 1:13) Kú Jezu tɔn kpò kpɛɖé é ɔ, wɛnsagun ɖé wá tɔ́n dó jǐ tɔn bo “na ɛ akɔnkpinkpan.” (Luka 22:43) Kpɔ́n lee alɔdo wɛnsagun enɛ tɔn na ko dó wusyɛn lanmɛ nú Jezu ɖò hwenɛnu sɔ́ é!

6. (a) Nɛ̌ wɛnsagun lɛ ka nɔ cyɔn alɔ togun Mawu tɔn jí gbɔn égbé? (b) Nùkanbyɔ tɛ lɛ jí mǐ ka na ɖɔ xó dó dìn?

⁶ Wɛnsagun lɛ sɔ́ nɔ tɔ́n dó Mawu sɛntɔ́ lɛ jí ɖò ayikúngban jí égbé ǎ. Gbɛtɔ́ lɛ sɔ́ nɔ mɔ wɛnsagun lɛ égbé ǎ có, ye kpó ɖò alɔ cyɔn togun Mawu tɔn jí wɛ, ɖò taji ɔ, ye nɔ lɔn bonu nǔ ɖebǔ ni hɛn xɔ́ntɔn Mawu kpo togun tɔn kpo tɔn gblé ǎ. Biblu ɖɔ: “Wɛnsagun Jehovah tɔn lɛlɛ̌ dó ye mɛ e ɖi xɛsi dó wutu tɔn lɛ é, bo hwlɛn ye.” (Psaume 34:7) Etɛwu xó enɛ lɛ ka ɖó na dó wusyɛn lanmɛ nú mǐ ɖesu? Ðó wɛnsagun nyanya lɛ tíìn bo ɖò biba na sú kún dó nú mǐ wɛ! Mɛ̌ mɛ̌ e ka nú ye? Fitɛ ye ka gosin? Nɛ̌ ye ka nɔ tɛnkpɔn bo na doya nú mǐ gbɔn? Cobonu mǐ na mɔ xósin nùkanbyɔ enɛ lɛ tɔn ɔ, mǐ ni tó ɖɔ xó klewun ɖé dó nǔ e jɛ ɖò bǐbɛ̌mɛ hwenuxó gbɛtɔ́ tɔn é jí hwɛ̌.

WƐNSAGUN E NYÍ KƐNTƆ́ MǏTƆN LƐ É

7. Bǎ tɛ mɛ Sataan ka ko kpéwú bo lɛkɔ nú gbɛtɔ́ lɛ sín Mawu gudo ɖó?

⁷ Lee mǐ ko kplɔ́n gbɔn ɖò Wemata 3gɔ́ wema elɔ tɔn mɛ é ɔ, wɛnsagun lɛ ɖokpo ba na kpa acɛ dó nùɖíɖó ɖevo lɛ jí, enɛ wu ɔ, é fɔ́n gǔ dó Mawu jí. Wɛnsagun enɛ wɛ wá nyí Sataan Awovi. (Nǔɖexlɛ́mɛ 12:9) Sataan flú Ɛva gudo é ɔ, é lɛ́ kpéwú bo lɛkɔ nú gbɛtɔ́ gègě sín Mawu gudo ɖò xwè 1600 mɔ̌ e bɔ d’ewu lɛ é vlamɛ. Gbejinɔtɔ́ kpɛɖé jɛn é ma kpéwú bo blɛ́ ǎ, ɖi Abɛli, Enɔki kpo Nɔwee kpo.—Eble lɛ 11:4, 5, 7.

8. (a) Nɛ̌ wɛnsagun ɖé lɛ ka huzu awovi lɛ gbɔn? (b) Etɛ awovi lɛ ka wà cobo gán hwenu e Sìn Vɔ Gbɛ̀ ɖò Nɔwee hwenu é?

⁸ Ðò Nɔwee hwenu ɔ, wɛnsagun ɖevo lɛ lɛ́ fɔ́n gǔ dó Jehovah jí. Ye jó tɛn e mɛ ye ɖè ɖò xwédo Mawu tɔn mɛ ɖò jixwé é dó bo wá ayikúngban ɔ jí, lobo sɔ́ gbɛtɔ́ gbaza dó. Etɛwu? Mǐ xà ɖò Genèse 6:2 mɛ ɖɔ: “Vǐ Mawu nugbǒ ɔ tɔn lɛ ɖó ayi vǐ nyɔnu gbɛtɔ́ lɛ tɔn lɛ wu, bo mɔ ɖɔ ye nyɔ́ ɖɛkpɛ; lobɔ ye fɔ e jló ye lɛ é bǐ da.” Amɔ̌, Jehovah Mawu tin bonu nǔ e wɛnsagun enɛ lɛ wà é kpo nǔnyanyawiwa e enɛ zɔ́n bɔ gbɛtɔ́ lɛ bɛ́ é kpo nɔ ayǐ sɔyi ǎ. É ja jǐ ɖaxó ɖé dó ayikúngban ɔ jí bo dó sú kún dó nú nǔnyanyawatɔ́ lɛ bǐ lobo hwlɛn gbejinɔtɔ́ tɔn lɛ kɛɖɛ gán. (Genèse 7:17, 23) Enɛ wu ɔ, è hɛn wɛnsagun gufɔntɔ́ lɛ e è nɔ lɛ́ ylɔ ɖɔ awovi lɛ é gannugánnú bɔ ye jó gbɛtɔ́ gbaza yetɔn lɛ dó bo lɛkɔ ɖido jixwé. Ye yì xú Awovi jí, enɛ wu ɔ, é huzu “yɛ nyanya lɛ xɔsu.”—Matie 9:34.

9. (a) Etɛ ka jɛ dó awovi lɛ wu hwenu e ye lɛkɔ yì jixwé é? (b) Etɛ jí mǐ ka na ɖɔ xó dó dìn?

⁹ Ee wɛnsagun gufɔntɔ́ lɛ lɛkɔ yì jixwé é ɔ, è nya ye dó gbě gǎn yetɔn Sataan ɖɔhun. (2 Piyɛɛ 2:4) Ye sɔ́ sixu kpéwú bo zé gbɛtɔ́ gbaza dó ǎ có, ye kpó ɖò nǔ wà dó gbɛtɔ́ lɛ wu wɛ. Ye nɔ d’alɔ Sataan bɔ é nɔ “flú gbɛ̀ ɔ bǐ.” (Nǔɖexlɛ́mɛ 12:9; 1 Jaan 5:19) Gbɔn nɛ̌ é? Ðò taji ɔ, awovi lɛ nɔ zán wlɛnwín e na blɛ́ gbɛtɔ́ lɛ é. (2 Kolɛntinu lɛ 2:11) Mi nú mǐ ni ɖɔ xó dó wlɛnwín enɛ lɛ ɖé lɛ jí.

LEE AWOVI LƐ NƆ BLƐ́ GBƐTƆ́ LƐ GBƆN É

10. Nǔ tɛ lɛ awovi lɛ ka nɔ zán bo na dó dɔn gbɛtɔ́ lɛ dó acɛ yetɔn glɔ?

¹⁰ Azě, majikibiblo, du e jí è ɖè é dò biba, bònu yìyì nú mɛkúkú kpo nǔ hǔnmɛ enɛ lɛ kpo nyí nùwáɖókpɔ́ kpodo awovi lɛ kpo. É sixu nyí tlɔlɔ, alǒ gbɔn kɛnnɛsinɔ ɖé jí. Biblu gbɛ́ nǔwiwa hǔnmɛ enɛ lɛ bǐ lobo lɛ́ gbò akpá nú mǐ ɖɔ mǐ ni nyì alɔ nú nǔ e kúnkplá nǔ enɛ lɛ é bǐ. (Deutéronome 18:10-12; Galatinu lɛ 5:19-21) Awovi lɛ nɔ zán nǔwiwa hǔnmɛ enɛ lɛ lee hwehutɔ́ lɛ nɔ zán nùví vovo lɛ ɖi dohɔ́n, wě, kabǐ ba dó wlí hweví tɛnmɛ tɛnmɛ lɛ na gbɔn é ɖɔhun. Ye nɔ zán nǔ enɛ lɛ bo na dó dɔn gbɛtɔ́ alɔkpa lɛ bǐ dó acɛ yetɔn glɔ.

11. Etɛ ka nyí amɔɛkinkan? Etɛwu mǐ ka ɖó na nyì alɔ na?

¹¹ Nǔ e awovi lɛ nɔ zán lɛ é ɖokpo wɛ nyí amɔɛkinkan. Etɛ ka nɔ nyí amɔɛkinkan? Gǎndido bo na tuùn sɔgudo alǒ nùbudo ɖé wɛ nyí amɔɛkinkan. Nǔ e ɖò amɔɛkinkan mɛ lɛ é ɖé lɛ ɖíe: dò biba nú sun sín wuntun lɛ, alɔxomɛ kpinkpɔn, nǔmɔnúmɛ, kpo dlɔ̌ lɛ sín tinmɛ biba kpo. Mɛ gègě nɔ lin ɖɔ amɔɛkinkan kún nyla ó, amɔ̌, Biblu xlɛ́ ɖɔ amɔɛkantɔ́ lɛ kpo awovi lɛ kpo wɛ ɖò nǔ wà wɛ alɔ ɖò alɔ mɛ. Ði kpɔ́ndéwú ɖé ɔ, Mɛsɛ́dó 16:16-18 ɖɔ “yɛ nyanya [alǒ awovi] ɖé” xó bɔ é nɔ d’alɔ nyɔnu ɖé bɔ é nɔ “kan amɔɛ” nú mɛ lɛ. Amɔ̌, ee è nya awovi ɔ sín jǐ tɔn é ɔ, é sɔ́ nɔ kpéwú bo nɔ kàn nǔ ɖě nú mɛ ǎ.

12. Etɛwu bònu yìyì nú mɛkúkú ka nyla ɖesu?

¹² Ayixa ɖevo e awovi lɛ nɔ hɛn bo nɔ dó blɛ́ gbɛtɔ́ lɛ é wɛ nyí ɖɔ ye nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú ye ɖɔ ye ni yì bònu nú mɛkúkú lɛ. Mɛ e ɖò mɛvívɛ́ yetɔn e kú lɛ é sín aluwɛ mɛ lɛ é gègě nɔ ɖi adingbanxó e è nɔ ɖɔ dó mɛkúkú lɛ wu é. Kɛnnɛsinɔ ɖé sixu ɖɔ xó taji ɖé dó mɛkúkú ɔ wu alǒ ɖɔ xó bɔ é na cí ɖɔ mɛkúkú ɔ wɛ ɖò xó ɖɔ wɛ ɖɔhun. Enɛ zɔ́n bɔ mɛ gègě nɔ kudeji ɖɔ mɛkúkú lɛ kún kú ɖě ó, bɔ enyi ye ɖò xó ɖɔ xá mɛkúkú lɛ wɛ ɔ, é na d’alɔ ye bɔ ye na dɛ ɖò wuvɛ̌ yetɔn lɛ nu. Amɔ̌, mɛblɛ́blɛ́ sín “gbɔdónúmɛ” wɛ nyí enɛ bo lɛ́ nyí kúnú. Etɛwu? Ðó awovi lɛ hɛn ɔ, ye na sɔ́ gbè mɛkúkú ɖé tɔn bo na lɛ́ ɖɔ xó ɖé lɛ dó mɛ e kú é wu nú kɛnnɛsinɔ ɖé. (1 Samuel 28:3-19) Gɔ́ nú enɛ ɔ, mɛkúkú lɛ sɔ́ tíìn ǎ, lee mǐ ko kplɔ́n gbɔn ɖò Wemata 6gɔ́ ɔ mɛ é. (Psaume 115:17) Enɛ wu ɔ, awovi lɛ wɛ ɖò “mɛɖebǔ e nɔ yì bònu nú mɛkúkú é” blɛ́ wɛ, lobɔ nǔwiwa mɔhun ka sɔgbe xá jlǒ Mawu tɔn ǎ. (Deutéronome 18:10, 11; Isaïe 8:19) Enyi mɔ̌ hǔn, ɖò acéjí bo nyì alɔ nú wlɛnwín baɖabaɖa enɛ e awovi lɛ nɔ zán é.

13. Etɛ mɛ e ko nɔ ɖi xɛsi nú awovi lɛ é gègě ka ko kpéwú bo wà?

¹³ Enyi blɛ̌ kɛɖɛ wɛ awovi lɛ nɔ blɛ́ gbɛtɔ́ lɛ ǎ, ye nɔ lɛ́ dó xɛsi ye. Sataan kpo awovi tɔn lɛ kpo tuùn ɖɔ “hwenu kpɛɖé” jɛn kpò bɔ è na yí acɛ sín emi sí, enɛ wu ɔ, ye jɛ ma bo jɛ mawungli. (Nǔɖexlɛ́mɛ 12:12, 17) É ɖò mɔ̌ có, mɛ gègě ko nɔ ɖi xɛsi nú awovi lɛ tɛgbɛ tɛgbɛ ɖ’ayǐ bo ka ko gán sín xɛsi enɛ sí. Nɛ̌ ye ka kpéwú gbɔn? Etɛ mɛ e ko nɔ ɖó alɔ ɖò nǔwiwa e kúnkplá awovi lɛ é mɛ é ka sixu wà?

LEE È SIXU FUN AHWAN XÁ AWOVI LƐ GBƆN É

14. Nɛ̌ mǐ ka sixu nyì alɔ nú awovi lɛ lee Klisanwun xwè kanweko nukɔntɔn ɔ tɔn e nɔ Efɛzi lɛ é bló gbɔn é gbɔn?

¹⁴ Biblu ɖɔ lee mǐ sixu fun ahwan xá awovi lɛ gbɔn é kpo lee mǐ sixu ɖu ɖò ye jí gbɔn é kpo nú mǐ. Ðǒ ayi kpɔ́ndéwú Klisanwun xwè kanweko nukɔntɔn ɔ tɔn e nɔ toxo Efɛzi tɔn mɛ lɛ é tɔn wu. Ye mɛ ɖé lɛ ko ɖó alɔ ɖò awovinúwiwa lɛ mɛ cobo wá huzu Klisanwun. Hwenu e ye jló na ɖè alɔ sín nǔ enɛ lɛ mɛ é ɔ, etɛ ye ka wà? Biblu ɖɔ: “Majikiblotɔ́ gègě nɔ bɛ́ majikiwema yetɔn lɛ wá, bo nɔ dó ye zo, ɖò mɛ bǐ nukúnmɛ.” (Mɛsɛ́dó 19:19) Klisanwun yɔyɔ̌ enɛ lɛ e dó majikiwema yetɔn lɛ zo é zé kpɔ́ndéwú ɖé ɖ’ayǐ nú mɛ e jló na fun ahwan xá awovi lɛ ɖò égbé é. Mɛ e jló na sɛ̀n Jehovah lɛ é ɖó na ɖó wǔ zɔ nú nǔ e kúnkplá awovinúwiwa lɛ é bǐ. É sixu nyí wema, xójlawema, sinimaa, ɖiɖe e è nɔ tɛ́ ɖó dǒ wu é, kpo nùxixo e nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ bɔ è na ɖó alɔ ɖò nǔwiwa mɔhun lɛ mɛ é kpo ɖebǔ. Nǔ ɖevo e mɛ mǐ ɖó na lɛ́ ɖè alɔ sín lɛ é wɛ nyí tílá alǒ nǔ ɖevo e è nɔ bló dó glo awovi lɛ é.—1 Kolɛntinu lɛ 10:21.

15. Etɛ mǐ ka ɖó na wà bo na gb’ahwan awovi lɛ tɔn?

¹⁵ Klisanwun e nɔ nɔ Efɛzi lɛ é dó majikiwema yetɔn lɛ zo bɔ é na bló xwè ɖé lɛ gudo é ɔ, mɛsɛ́dó Pɔlu wlan wema sɛ́dó ye ɖɔ: “Gǎn e ɖò gbɛ̀ nyanya e mǐ ma ɖò mimɔ wɛ ǎ é mɛ lɛ . . . wɛ [mǐ] ɖó na fun ahwan xá.” (Efɛzinu lɛ 6:12) Awakanmɛ ko kú awovi lɛ ǎ. Ye kpó ɖò gǎn dó wɛ bo na ɖu ɖ’eji. Enɛ wu ɔ, nǔ ɖevo tɛ Klisanwun enɛ lɛ ka ɖó na wà? Pɔlu ɖɔ: “Nùɖiɖi ni nyí gǎglónú nú mi, bonu mi ni nɔ sɔ́ hɛn tɛgbɛ, bo na dó xò gǎ myɔnɔ e kɛntɔ́ [Sataan] na da dó mi ɔ cí.” (Efɛzinu lɛ 6:16) Bǎ e mɛ nùɖiɖi mǐtɔn lidǒ ɖó é ɔ, bǎ ɖokpo ɔ mɛ wɛ mǐ na gb’ahwan awovi lɛ tɔn ɖó.—Matie 17:20.

16. Nɛ̌ mǐ ka sixu bló gbɔn bɔ nùɖiɖi mǐtɔn na lidǒ?

¹⁶ Nɛ̌ mǐ ka sixu bló gbɔn bɔ nùɖiɖi mǐtɔn na lidǒ lo? Mǐ ɖó na nɔ kplɔ́n Biblu ɔ. Enyi dǒ ɖé na syɛn ganji ɔ, lee è dó dò gbɔn é wu wɛ é na sín. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, cobonu nùɖiɖi mǐtɔn na lidǒ ɔ, mǐ ɖó na ɖó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ e sɔgbe é dó Xó Mawu tɔn Biblu ɔ jí. Enyi mǐ nɔ xà bo nɔ kplɔ́n Biblu ɔ ayihɔngbe ayihɔngbe ɔ, nùɖiɖi mǐtɔn na lidǒ. Nùɖiɖi mɔhun na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na gb’ahwan awovi lɛ tɔn, lee dǒ e syɛn ganji e nɔ nɔte ɖò jɔhɔn nu gbɔn é ɖɔhun.—1 Jaan 5:5.

17. Nǔ ɖevo tɛ mǐ ka ɖó na lɛ́ wà dandan cobo na gb’ahwan awovi lɛ tɔn?

¹⁷ Nǔ ɖevo tɛ Klisanwun Efɛzi tɔn lɛ ka ɖó na lɛ́ wà? Ye ɖó hudo alɔdo Mawu tɔn tɔn tawun, ɖó awovinúwiwa wɛ gɔ́ toxo e mɛ ye nɔ nɔ é. Enɛ wu ɔ, Pɔlu ɖɔ nú ye ɖɔ: “Mi ɖó na nɔ xoɖɛ tɛnmɛ tɛnmɛ lɛ, bo na nɔ savo nú Mawu . . . hwebǐnu.” (Efɛzinu lɛ 6:18) Ðó awovinúwiwa lɛ gɔ́ gbɛ̀ e mɛ mǐ lɔ ɖè ɖò égbé é wutu ɔ, é ɖò dandan ɖɔ mǐ ni nɔ xoɖɛ sɛ́dó Jehovah syɛnsyɛn ɖɔ é ni cyɔn alɔ mǐ jí bonu mǐ na dó sixu gb’ahwan awovi lɛ tɔn. Mǐ ɖó na nɔ lɛ́ zán nyikɔ Jehovah tɔn ɖò ɖɛ mǐtɔn lɛ mɛ. (Proverbes 18:10) Enɛ wu ɔ, mǐ ɖó na nɔ ɖò ɖɛ xò sɛ́dó Mawu wɛ ɖɔ é ni “hwlɛn mǐ gán ɖò [A]wovi sí.” (Matie 6:13) Jehovah na sè ɖɛ mɔhun lɛ.—Psaume 145:19.

18, 19. (a) Etɛwu mǐ ka sixu ganjɛwu ɖɔ mǐ na gb’ahwan awovi lɛ tɔn? (b) Nùkanbyɔ tɛ sín xósin wemata e bɔ d’ewu é ka na na?

¹⁸ Awovi lɛ baɖa ɖesu, amɔ̌, enyi mǐ huzu kpannukɔn Sataan bo sɛkpɔ Mawu gbɔn jlǒ Tɔn wiwa gblamɛ ɔ, mǐ ɖó na ɖi xɛsi nú ye ǎ. (Jaki 4:7, 8) Acɛ awovi lɛ tɔn ɖó dogbó. È dɔn tó nú ye ɖò Nɔwee sín hwenu, bɔ ɖò sɔgudo ɔ, è na sú kún dó nú ye. (Judi 6) Lɛ̌ flín ɖɔ wɛnsagun hlɔnhlɔnnɔ Jehovah tɔn lɛ ɖò alɔ cyɔn mǐ jí wɛ. (2 Rois 6:15-17) Wɛnsagun enɛ lɛ nɔ jló ɖesu ɖɔ mǐ ni gb’ahwan awovi lɛ tɔn. Nú mǐ na ɖɔ ɔ, wɛnsagun gbejinɔtɔ́ lɛ nɔ ɖò wusyɛn dó lanmɛ nú mǐ wɛ nú mǐ na gbà ahwan enɛ. Enɛ wu ɔ, mi nú mǐ ni sɛkpɔ Jehovah kpo xwédo tɔn e nyí wɛnsagun gbejinɔtɔ́ lɛ é kpo. Gɔ́ nú enɛ ɔ, mi nú mǐ ni nyì alɔ nú nǔwiwa e kúnkplá awovi lɛ é alɔkpa lɛ bǐ lobo nɔ xwedó alixlɛ́mɛ Xó Mawu tɔn tɔn hwebǐnu. (1 Piyɛɛ 5:6, 7; 2 Piyɛɛ 2:9) Enyi mǐ wà nǔ gbɔn mɔ̌ ɔ, mǐ hɛn ɔ, mǐ na ɖó ganjɛwu ɖɔ mǐ na gb’ahwan awovi lɛ tɔn.

¹⁹ Amɔ̌, etɛwu Mawu ka tin bɔ awovi lɛ kpo nǔnyanyawiwa kpo ka nɔ hɛn wuvɛ̌ mimɔ wá nú gbɛtɔ́ lɛ sɔmɔ̌? Wemata e bɔ d’ewu e na na xósin nùkanbyɔ enɛ tɔn.