Gbè Dido Asya, Wemasúsɔ́, kpo Tozɔ́wiwa Kpo

Gbè dido asya. Kúnnuɖetɔ́ Jehovah Tɔn lɛ ɖi nǔ ɖɔ gbè dido asya alǒ dò yiyi na, bɔ hwɛhwɛ ɔ, tohan jiji nɔ jɛ túnú tɔn é ɔ, sinsɛn-biblo ɖé wɛ bo nɔ xlɛ́ ɖɔ é kún nyí Mawu wɛ nyí mɛhwlɛngantɔ́ ó, loɔ, Tò ɔ alǒ acɛkpatɔ́ tò ɔ tɔn lɛ wɛ. (Ezayíi 43:11; 1 Kɔlɛntinu lɛ 10:14; 1 Jaan 5:21) Acɛkpatɔ́ mɔhun lɛ ɖokpo wɛ nyí Axɔsu Nabukodonɔzɔ́ɔ Babilɔnu hwexónu tɔn tɔn. Bo na dó xlɛ́ togun ɔ ɖɔ emi ɖó susu bo nɔ lɛ́ ɖókan dó sinsɛn sín nǔ lɛ wu ɔ, axɔsu hlɔnhlɔnnɔ enɛ tun bocyɔ gɛnnyigɛnnyi ɖé te, lobo ɖɔ nú toví tɔn lɛ ɖɔ ye bǐ ɖó na ɖèkɔ́ nú bocyɔ ɔ hwenu e nùxonú alɔkpa alɔkpa lɛ na ɖò gbè jɛ wɛ é, ɖi tohan mɔ̌. É ɖò mɔ̌ có, Eblée atɔn gbɛ́ ɖɔ emi kún na ɖèkɔ́ nú bocyɔ ɔ ó, nú é tlɛ byɔ ɖɔ è ni hu emi ɔ nɛ. Cadlaki, Mɛcaki kpo Abɛdi-Nɛgo kpo wɛ.​—Daniyɛli 3:1-30.

Hwenuxó-wlantɔ́ Carlton Hayes wlan ɖɔ ɖɔ asya nyí “nǔzinzan sinsɛn-biblo tɔn” ɖé ɖò égbé. “Gbɛtɔ́ lɛ nɔ hun gbakún hwenu e asya ɔ wá xweyigbe é; lobɔ hansinɔ lɛ nɔ kpa han lɛ bɔ vǐ lɛ nɔ jì dó kpa susu nú asya ɔ.” É lɛ́ ɖɔ gɔ́ na ɖɔ tò ɖokpo ɖokpo nɔ ɖó “azǎn mímɛ́ lɛ,” ɖi azǎn nukɔntɔn Avivɔsun tɔn ɖò Bénin (azǎn e jí mɛ lɛ nɔ ɖu ablɔɖexwe é), bo lɛ́ ɖó “mɛ nukúnɖeji lɛ” bo nɔ xɔ susu na “mɛ mímɛ́ lɛ” ɖɔhun, lobo nɔ lɛ́ bló asɛ́ɛ́nkpé ɖé lɛ nú ye. Ðò nǔwiwa ɖé hwenu ɖò Brésil ɔ, Hwɛɖɔxɔsa Ðaxó Ahwanfuntɔ́ lɛ Tɔn tò ɔ tɔn sín gǎn yí gbè ɖɔ: “È nɔ ɖó sísí nú asya bo nɔ lɛ́ sɛ̀n . . . lee è nɔ sɛ̀n Tò mɛtɔn gbɔn é ɖɔhun.” Nugbǒ ɔ, The Encyclopedia Americana ɖɔ wá yì ɖɔ “asya ɔ, nǔ mímɛ́ wɛ é nyí akluzu ɖɔhun.”

É ko lín dìn ǎ bɔ wema enɛ lɛ́ ɖɔ ɖɔ tohan jiji nyí “wanyiyi e è ɖó nú tò mɛtɔn é xixlɛ́, bɔ hwɛhwɛ ɔ, nǔ ɖɛ ɖɔhun ɖé nɔ tɔ́n ɖ’emɛ bɔ è nɔ byɔ Mawu ɖɔ é ni xlɛ́ ali toví lɛ alǒ acɛkpatɔ́ yetɔn lɛ bo lɛ́ cyɔn alɔ jǐ yetɔn.” Enɛ wu ɔ, Jehovah sɛntɔ́ lɛ sín hwɛ jɔ ɖɔ ye ni nɔ kpɔ́n nǔwiwa tò tɔn e mɛ gbè dido asya kpo tohan jiji kpo nɔ tɔ́n ɖè lɛ é dó mɔ sinsɛn-biblo ɖé. Nugbǒ ɔ, hwenu e wema The American Character ɖò gbɛ̌ e Kúnnuɖetɔ́ Jehovah Tɔn lɛ sín vǐ lɛ gbɛ́ ɖò azɔ̌mɛxwé États-Unis tɔn lɛ ɖɔ emi kún na kpa susu nú asya ó, alǒ emi kún na xwlé ɖɔ emi na nɔ gbeji nú tò emitɔn ɖò nǔ bǐ mɛ ó é tinmɛ wɛ é ɔ, é ɖɔ: “Gudo mɛ ɔ, Hwɛɖɔxɔsa Ðaxó ɔ wá yí gbè ɖò hwɛɖiɖɔ ɖé lɛ mɛ ɖɔ nǔwiwa ayihɔngbe ayihɔngbe tɔn enɛ lɛ nyí sinsɛn-biblo ɖé.”

Togun Jehovah tɔn nɔ ɖ’alɔ ɖò nǔwiwa ɖěɖee ye mɔ ɖɔ ye kún sɔgbe xá Biblu ó lɛ é mɛ ǎ, amɔ̌, ye nɔ ɖó sísí nú acɛ e mɛ ɖevo lɛ ɖó bo sixu wà mɔ̌ é. Ye nɔ lɛ́ ɖó sísí nú asya lɛ wuntun lɛ ɖɔhun, bo nɔ tuùn ɖɔ mɛ ɖěɖee nyí gǎn sɔgbe xá sɛ́n lɛ é wɛ nyí “acɛkpikpa e ɖò tò . . . nu lɛ” é bo “ɖò azɔ̌ wà nú Mawu wɛ.” (Hlɔmanu lɛ 13:1-4) Enɛ wu ɔ, Kúnnuɖetɔ́ Jehovah Tɔn lɛ nɔ xwedó alixlɛ́mɛ e ɖɔ ɖɔ è ni nɔ xoɖɛ “nú axɔsu lɛ kpodo mɛ e sín alɔ mɛ acɛkpikpa ɖè lɛ bǐ kpan” é. Amɔ̌, nǔ e nɔ sísɛ́ mǐ bɔ mǐ nɔ wà mɔ̌ é wɛ nyí ɖɔ “bonu mǐ na sixu mɔ vivo kpodo fífá kpo, ɖò sísí titewungbe ɖó nú Mawu kpodo jijɔ ɖagbe zinzan kpo mɛ.”​—1 Timɔtée 2:2.

Wemasúsɔ́ ɖò toxóɖiɖɔ linu. Klisanwun nugbǒ lɛ nɔ ɖó sísí nú acɛ e mɛ ɖevo lɛ ɖó bo sixu sɔ́ wema é. Ye nɔ fɔ́n gǔ ɖɔ è kún na sɔ́ wema nú mɛ ó ǎ, bo nɔ ɖó gbè kpɔ́ xá gǎn ɖěɖee è sɔ́ lɛ é. É ɖò mɔ̌ có, ye nɔ ɖó nu ɖò toxóɖiɖɔ sín nǔwiwa lɛ ɖebǔ mɛ ǎ. (Matie 22:21; 1 Piyɛ́ɛ 3:16) Fí ɖé lɛ tíìn bɔ wemasúsɔ́ ɔ nyí dandan sín nǔ nú mɛ bǐ; fí ɖevo lɛ tíìn bɔ è nɔ ván nukún dó mɛ ɖěɖee ma nɔ yì nɔtɛn wemasúsɔ́ tɔn ǎ lɛ é tawun. Enyi Klisanwun ɖé nɔ nɔ fí enɛ lɛ ɖě ɔ, etɛ é ka ɖó na wà? Nú Klisanwun ɖé flín ɖɔ Cadlaki, Mɛcaki kpo Abɛdi-Nɛgo kpo yì Dula sín tɔdo ɔ mɛ ɔ, é sixu wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ emi na yì fí e sɔ́ wema ɔ ɖè wɛ è ɖè é, enyi ayixa tɔn ma xò hun xá ɛ ǎ ɔ nɛ. É ɖò mɔ̌ có, é na nɔ acéjí bo na ɖó nu ɖò toxóɖiɖɔ mɛ ǎ. É ɖó na hɛn nugbodòdó ayizɛ́n elɔ lɛ ayi mɛ:

1. Ahwanvu Jezu tɔn lɛ “nyí gbɛ̀ ɔ tɔn ǎ.”​—Jaan 15:19.

2. Afɔsɔ́ɖótetɔ́ Klisu kpo Axɔsuɖuto ɔ kpo tɔn wɛ nú Klisanwun lɛ.​—Jaan 18:36; 2 Kɔlɛntinu lɛ 5:20.

3. Nǔ ɖokpo ɔ lɛ wɛ agun Klisanwun tɔn sín hagbɛ̌ lɛ ɖi nǔ na bɔ enɛ dɔn ye ɖó bǔ, lobɔ ye nɔ yí wǎn nú yeɖée Klisu ɖɔhun.​—1 Kɔlɛntinu lɛ 1:10; Kolosinu lɛ 3:14.

4. Mɛ ɖěɖee sɔ́ mɛɖé b’ɛ nyí gǎn é lɔ ɖ’alɔ ɖò nǔ e gǎn enɛ wà lɛ é mɛ.​—Ðǒ kɛ́n nugbodòdó e ɖò 1 Samuwɛli 8:5, 10-18 kpo 1 Timɔtée 5:22 kpo mɛ lɛ é jí.

5. Jehovah ɖɔ ɖɔ jlǒ e Izlayɛli-ví lɛ ɖó ɖɔ gbɛtɔ́ ni nyí gǎn nú emi é nyí wuntun ɖé ɖɔ ye ko gbɛ́ Emi.​—1 Samuwɛli 8:7.

6. Mǐ jló na ɖɔ Axɔsuɖuto Mawu Tɔn sín xó nú mɛ ɖěɖee ɖò acɛkpikpa alɔkpa ɖebǔ jí lɛ é kpodo jiɖiɖe kpan. Enɛ wu ɔ, mɛ lɛ ɖó na nɔ mɔ ɖɔ acɛkpikpa Jehovah tɔn kɛɖɛ jí wɛ mǐdɛɛ lɛ ɖè.​—Matie 24:14; 28:19, 20; Eblée lɛ 10:35.

Tozɔ́wiwa. Acɛkpikpa tò ɖé lɛ tɔn byɔ ɖɔ mɛ ɖěɖee gbɛ́ ɖɔ emi kún na nyí sɔja ó lɛ é ɖó na wà tozɔ́ ɖé lɛ ɖó tɛn tɔn mɛ nú táan ɖé. Tozɔ́ mɔhun lɛ sixu nyí tɔkunkun, ali biblo, azɔ̌mɛxwé kpo dotóoxwé kpo gbigbá. Enyi mǐ wá mɔ mǐɖée ɖò ninɔmɛ mɔhun mɛ ɔ, mǐ ɖó na xoɖɛ, bo sixu lɛ́ ɖɔ xó d’eji kpo Klisanwun hàtɔ́ e ko zin é ɖé kpo, lobo na zán ayixa mǐtɔn dó wá gbeta ɖé kɔn sɔgbe kpo nǔ e mǐ sè dó ninɔmɛ ɔ wu é kpo.​—Nùnywɛxó 2:1-5; 11:14.

Xó Mawu Tɔn ɖɔ nú mǐ ɖɔ mǐ ni “nɔ hwíhwɛ́ [mǐ]ɖée dó gǎn lɛ kpodo acɛkpikpa lɛ kpan glɔ . . . [bo] nɔ sí ye, bo na ɖò gbesisɔmɛ nú nǔɖagbewiwa bǐ” lobo nɔ lɛ́ nɔ jlɛ̌ jí. (Titu 3:1, 2) Mǐ ɖó na hɛn xó enɛ lɛ ayi mɛ bo kanbyɔ mǐɖée ɖɔ: ‘Enyi un yí gbè nú tozɔ́ e è ɖɔ un na wà é ɔ, é na zɔ́n bɔ un na ɖó nu ɖò toxóɖiɖɔ kpo ahwan kpo mɛ, alǒ é na zɔ́n bɔ un na ɖ’alɔ ɖò sinsɛn nùvú mɛ wɛ à?’ (Micée 4:3, 5; 2 Kɔlɛntinu lɛ 6:16, 17) ‘Azɔ̌ enɛ wiwa na zɔ́n bɔ nǔ e un ɖó na wà, ɖó un nyí Klisanwun wutu é wiwa na vɛwǔ alǒ na tlɛ gló mì wɛ à?’ (Matie 28:19, 20; Efɛzinu lɛ 6:4; Eblée lɛ 10:24, 25) ‘Ðò alɔ ɖevo mɛ ɔ, tuto azɔ̌ ɔ tɔn ka na na tɛn mì bɔ un na gbló ada nú lee un nɔ ɖ’alɔ ɖò nǔ gbigbɔ tɔn lɛ mɛ gbɔn é, bɔya ɖ’alɔ ɖò sinsɛnzɔ́ hwebǐnu tɔn mɛ wɛ à?’​—Eblée lɛ 6:11, 12.

Enyi Klisanwun ɖé kpɔ́n ayixa tɔn mɛ bo wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ emi na wà tozɔ́ ɖé bo na mɔ tɛn dó gɔn gankpa mɛ yì ɔ, Klisanwun hàtɔ́ tɔn lɛ ɖó na ɖó sísí nú gbeta e kɔn é wá é. (Hlɔmanu lɛ 14:10) Amɔ̌, enyi é mɔ ɖɔ emi kún na wà tozɔ́ mɔhun ó ɔ, ye ɖó na lɛ́ ɖó sísí nú mɔ̌ e é ɖɔ emi na bló é é.​—1 Kɔlɛntinu lɛ 10:29; 2 Kɔlɛntinu lɛ 1:24.