NǓKPLƆNPLƆN 39
Linlin E Mawu Nɔ Ðó Dó Hun Wu É
Hun ɖò taji tawun. É mɛvo ɔ, mǐ mɛ ɖebǔ sixu nɔ gbɛ̀ ǎ. Mawu wɛ nyí Gbɛɖotɔ́ ɔ, enɛ wu ɔ, é ɖó acɛ bo na ɖɔ lee è sixu zán hun gbɔn é. Etɛ é ka ɖɔ dó hun wu? È sixu ɖu alǒ dó à? Nɛ̌ a ka sixu wá gbeta ɖagbe lɛ kɔn ɖò akpá enɛ xwé gbɔn?
1. Etɛ ka nyí linlin Mawu tɔn dó hun wu?
Jehovah ɖɔ nú mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ ɖò hwexónu ɖɔ: “Nǔɖogbɛ lɛ ɔ, hun e ɖò lan yetɔn mɛ ɔ mɛ wɛ gbɛ̀ yetɔn ɖè.” (Levíi ví lɛ 17:14) Nú Jehovah ɔ, hun nɔte nú gbɛ̀. Ðó gbɛ̀ nyí nǔ mímɛ́ ɖé bo gosin Mawu gɔ́n wutu ɔ, hun lɔ nyí nǔ mímɛ́ ɖé.
2. Etɛ Mawu ka ɖɔ dó hun wu?
Ðò Sinvɔgbɛ ɔ gudo zaan ɔ, Jehovah dó sɛ́n nú mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ ɖɔ ye ni ma ɖu hun ó. É lɛ́ vɔ́ sɛ́n enɛ na akɔta Izlayɛli tɔn hwexónu tɔn ɔ. (Xà Bǐbɛ̌mɛ 9:4 kpo Levíi ví lɛ 17:10 kpo.) Xwè kanweko mɔ̌kpan gudo ɔ, É dó zǒgbe sɛ́n enɛ jí nú agun Klisanwun tɔn ɔ. Hagbɛ̌ alixlɛ́mɛtɔ́ ɔ byɔ Klisanwun lɛ ɖɔ: “Mi ma ɖu hun ó [‘ɖó wǔ zɔ nú hun,’ nwt].”—Xà Mɛsɛ́dó 15:28, 29.
Etɛ ka nyí tinmɛ è ni ɖó wǔ zɔ nú hun tɔn? Enyi dotóo ɖé ɖɔ nú we ɖɔ hwi ni ɖó wǔ zɔ nú ahan syɛnsyɛn ɔ, a na nu ǎ. Amɔ̌, a ka na ɖu nǔɖuɖu e mɛ ahan syɛnsyɛn ɖè é alǒ dó ahan syɛnsyɛn dó lanmɛ wɛ à? É ɖò wɛn ɖɔ a kún na wà mɔ̌ ó. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, sɛ́n Mawu tɔn e ɖɔ mǐ ni ɖó wǔ zɔ nú hun é sín tinmɛ wɛ nyí ɖɔ mǐ ɖó na ɖu hun alǒ kanlin e è ma gbò gbè ǎ é sín lan ǎ. Mǐ ɖó na lɛ́ ɖu nǔɖuɖu e mɛ hun ɖè é ɖebǔ ǎ.
Hun zinzán ɖò nukúnkpédómɛwu dotóoxwé tɔn kpáxwé ka lo? Wlɛnwín ɖé lɛ tíìn bo gbà sɛ́n Mawu tɔn vaan. Hun blebǔ didó alǒ nǔ taji e ɖò hun mɛ lɛ é (globules rouges, globules blancs, plaquettes kpo plasma kpo) didó ɖò wlɛnwín enɛ lɛ mɛ. Wlɛnwín ɖevo lɛ tíìn bo sixu nɔ ma nyí sɛ́n Mawu tɔn gbigba tlɔlɔ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, wlɛnwín ɖé lɛ nɔ byɔ ɖɔ è ni zán fɛ́n ɖó yɔywɛ nǔ taji e ɖò hun mɛ lɛ é tɔn. Ðevo lɛ nɔ byɔ ɖɔ è ni zán hun mɛɖesunɔ tɔn. Mǐ mɛ ɖokpo ɖokpo wɛ ɖó na da wlɛnwín enɛ lɛ kpɔ́n, lobo wá gbeta mǐɖesunɔ tɔn kɔn.a—Galatinu lɛ 6:5.
BA DÒ NÚ NǓ D’EJI
Nukúnkpédómɛwu dotóoxwé tɔn tɛ a ka na yí gbè na? Gbějé lee a sixu wá gbeta ɔ kɔn gbɔn é kpɔ́n.
3. Wǎ nukúnkpédómɛwu dotóoxwé tɔn e nɔ nyɔ́ Jehovah nukúnmɛ lɛ é sín gbeta kɔn
Nɛ̌ a ka sixu wá gbeta nukúnkpédómɛwu dotóoxwé tɔn e sɔgbe xá linlin Mawu tɔn lɛ é kɔn gbɔn? Xò VIDEO ɔ, enɛ gudo hǔn, mi ɖɔ xó ɖó kpɔ́ dó nǔ e wu é ɖò taji ɖɔ è ni ɖè afɔ e bɔ d’ewu lɛ é jí:
Xoɖɛ bo byɔ nǔnywɛ.—Jaki 1:5.
Ba dò nú nǔgbododó Biblu tɔn lɛ kpo lee è sixu zán ye gbɔn é kpo.—Nǔnywɛxó 13:16.
Ba dò nú wlɛnwín ɖěɖee tíìn ɖò fí e a nɔ nɔ é é.
Sɔ́ kɛ́n wlɛnwín e a sixu yí gbè na lɛ é tɔn.
Tɛ́n kpɔ́n bonu gbeta e kɔn a na wá é na zɔ́n bɔ a na ɖó ayixa mímɛ́ ɖé.—Mɛsɛ́dó 24:16.b
Tuùn ɖɔ mɛ ɖebǔ, é tlɛ nyí asú towe, asì towe, mɛxo agun tɔn ɖé, alǒ mɛ e nɔ kplɔ́n Biblu xá we é, kún ɖó na ɖɔ gbeta e kɔn a na wá ɖò nǔ e kúnkplá ayixa kpáxwé é mɛ é nú we ó.—Hlɔmanu lɛ 14:12.
Wlǎn gbeta e kɔn a wá é ɖ’ayǐ.
4. Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ nɔ ba nukúnkpédómɛwu dotóoxwé tɔn e nyɔ́ hugǎn lɛ é
È hɛn ɔ è na setónú nú sɛ́n e Mawu dó dó hun wu é, bɔ è ka na kpé nukún dó lanmɛ mɛtɔn wu ganji bo ka na dó hun ǎ. Xò VIDEO ɔ.
Xà Titu 3:2, enɛ gudo hǔn, mi ɖɔ xó ɖó kpɔ́ dó nǔkanbyɔ elɔ jí:
Etɛwu mǐ ka ɖó na nɔ ɖó sísí nú dotóo lɛ bo lɛ́ fá xomɛ hwenu e mǐ ɖò xó ɖɔ ɖó kpɔ́ xá ye wɛ é?
Klisanwun lɛ ɖó na dó ǎ |
Klisanwun ɖokpo ɖokpo wɛ na ɖɔ |
|---|---|
A. Plasma |
Fɛ́n ɖó yɔywɛ plasma tɔn lɛ |
B. Globules blancs |
Fɛ́n ɖó yɔywɛ globules blancs tɔn lɛ |
C. Plaquette |
Fɛ́n ɖó yɔywɛ plaquettes tɔn lɛ |
D. Globules rouges |
Fɛ́n ɖó yɔywɛ globules rouges tɔn lɛ |
5. Fɛ́n ɖó yɔywɛ hun tɔn lɛ
Nǔ taji ɛnɛ wɛ ɖò hun mɛ: globules rouges, globules blancs, plaquettes kpo plasma kpo. Nǔ taji enɛ lɛ ɖó akpáxwé wínníwínní gegě, bɔ è nɔ ylɔ́ ye ɖɔ fɛ́n ɖó yɔywɛ hun tɔn lɛ.c È nɔ zán fɛ́n ɖó yɔywɛ ɖé lɛ ɖò dotóozɔ́wiwa linu, bo nɔ dó gbɔ azɔn alǒ dó ɖó hun ɖiɖi te.
Ðò fɛ́n ɖó yɔywɛ hun tɔn lɛ sín akpáxwé ɔ, Klisanwun ɖokpo ɖokpo ɖó na wá gbeta éɖesunɔ tɔn kɔn sɔgbe xá ayixa tɔn e é sɔ́ Biblu dó kplɔ́n na é. Mɛɖé lɛ sixu gbɛ́ wlɛnwín alǒ nukúnkpédómɛwu dotóozɔ́wiwa tɔn e nɔ byɔ fɛ́n ɖó yɔywɛ hun tɔn lɛ zinzán lɛ é. Mɛ ɖevo lɛ sixu mɔ ɖɔ ayixa emitɔn yí gbè nú emi bɔ emi na yí gbè nú fɛ́n ɖó yɔywɛ lɛ.
Nú a ɖò gbeta lɛ kɔn wá wɛ hǔn, lin tamɛ dó nǔkanbyɔ elɔ jí:
Nɛ̌ un ka sixu tinmɛ nǔ e wu un yí gbè nú fɛ́n ɖó yɔywɛ hun tɔn ɖé alǒ gbɛ́ é nú dotóo ɖé gbɔn?
MƐÐÉ SIXU KANBYƆ ÐƆ: “Nú è yí gbè bo dó hun ɔ, etɛ ka nylá ɖ’emɛ?”
Etɛ a ka lin?
ETƐ LƐ A KA KPLƆ́N?
Jehovah jló ɖɔ mǐ ni nyi alɔ nú hun zinzán nyi dò.
Vɔ̌gbɔnji
Etɛwu Jehovah ka nɔ kpɔ́n hun dó mɔ nǔ mímɛ́ ɖé?
Nɛ̌ mǐ ka wà gbɔn bo tuùn ɖɔ sɛ́n e Mawu dó ɖɔ è ni nyi alɔ nú hun é sín tinmɛ wɛ lɛ́ nyí ɖɔ è ni ma dó hun ó?
Nɛ̌ a ka sixu wá gbeta ɖagbe lɛ kɔn dó hun zinzán ɖò dotóozɔ́wiwa kpáxwé wu gbɔn?
KÍJÉ
Enyi a na yí gbè nú wlɛnwín dotóozɔ́wiwa tɔn e na byɔ hun hwiɖesunɔ tɔn zinzán lɛ é kpo a na gbɔ kpo ɔ, etɛ lɛ jí a ka ɖó na lin tamɛ dó hwɛ̌?
“Nǔ E Nǔxatɔ́ lɛ Kanbyɔ lɛ É” (Atɔxwɛ [Gungbe], 15 octobre 2000)
Enyi a na yí gbè nú fɛ́n ɖó yɔywɛ hun tɔn lɛ alǒ gbɛ́ ɔ, etɛ lɛ jí a ka ɖó na lin tamɛ dó hwɛ̌?
“Nǔ E Nǔxatɔ́ lɛ Kanbyɔ lɛ É” (Atɔxwɛ [Gungbe], 15 juin 2004)
Etɛwu dotóo ɖé ka ɖi nǔ ɖɔ linlin e Jehovah ɖó dó hun wu é sɔgbe?
“Un Yí Gbè nú Linlin E Mawu Nɔ Ðó Dó Hun Wu É” (Réveillez-vous!, 8 décembre 2003)
Kpɔ́n lee mɛxo agun tɔn e ɖò Wěɖegbɛ́ E Nɔ Kpé Nukún Dó Dotóoxwéxó lɛ Wu lɛ É mɛ lɛ é nɔ nɔ gudo nú nɔví yetɔn lɛ gbɔn é.
a Kpɔ́n Nǔkplɔnkplɔn 35gɔ́: “Lee A Sixu Wá Gbeta Ðagbe lɛ Kɔn Gbɔn É.”
b Kpɔ́n xótala 5gɔ́: “Fɛ́n Ðó Yɔywɛ Hun Tɔn Lɛ,” gɔ́ nú Tinmɛ E Ðò Vivɔnu É 3gɔ́: “Wlɛnwín Dotóozɔ́wiwa Tɔn E Nɔ Byɔ Hun Zinzán lɛ É.”
c Dotóo ɖé lɛ nɔ kpɔ́n nǔ taji ɛnɛ e ɖò hun mɛ lɛ é dó mɔ fɛ́n ɖó yɔywɛ hun tɔn lɛ. Enɛ wu ɔ, é sixu byɔ ɖɔ a ni tɛ́n kpɔ́n bo tuùn ɖɔ dotóo towe mɔ nukúnnú jɛ gbeta e kɔn hwiɖesunɔ wá, bo ma na dó hun blebǔ alǒ globules rouges, globules blancs, plaquettes, alǒ plasma ǎ é mɛ.