YEREMIA
1 Yeremia,* ni ji osɔfoi ni yɔɔ Anatot+ yɛ Benyamin shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ ateŋ mɔ kome ni atsɛɔ lɛ Hilkia* lɛ binuu lɛ wiemɔi nɛ. 2 Yehowa kɛ mi wie* yɛ Amon+ binuu Yosia,+ Yuda maŋtsɛ lɛ gbii lɛ amli, yɛ Yosia nɔyeli afi ni ji 13 lɛ mli. 3 Ekɛ mi wie ekoŋŋ yɛ Yosia binuu Yehoiakim,+ Yuda maŋtsɛ lɛ gbii lɛ amli kɛyashi Yosia binuu Zedekia,+ Yuda maŋtsɛ lɛ nɔyeli afi ni ji 11 lɛ naagbee, kɛyashi aŋɔ Yerusalembii lɛ nom yɛ nyɔɔŋ ni ji enumɔ lɛ nɔ.+
4 Yehowa kɛɛ mi akɛ:
Miwó bo gbalɔ mihã jeŋmaji lɛ.”
6 Shi mikɛɛ akɛ: “Ao, Nuŋtsɔ Ofe Yehowa!
Mileee wiemɔ,+ ejaakɛ midako.”*+
7 Kɛkɛ ni Yehowa kɛɛ mi akɛ:
“Kaakɛɛ akɛ: ‘Midako.’*
Shi yaa mɛi fɛɛ ni matsu bo amɛŋɔɔ lɛ aŋɔɔ,
Ni nɔ fɛɛ nɔ ni mafã bo akɛ owie lɛ, wiemɔ.+
9 Kɛkɛ ni Yehowa kpã enine mli ni eta minaabu he.+ Ni Yehowa kɛɛ mi akɛ: “Mikɛ miwiemɔi lɛ ewo onaa.+ 10 Naa, ŋmɛnɛ gbi nɛɛ, mihã bo hegbɛ yɛ jeŋmaji lɛ kɛ maŋtsɛyelii lɛ anɔ,* koni ofamɔ ni okumɔ oshwie shi, koni okpãtã hiɛ ni otsirɛ otswia shi, koni otswa oma shi ni odu.”*+
11 Yehowa kɛɛ mi ekoŋŋ akɛ: “Yeremia, mɛni onaa?” Ni mikɛɛ lɛ akɛ: “Miina almond tso* nine.”
12 Yehowa kɛɛ mi akɛ: “Nɔ ni ona lɛ, nakai ni, ejaakɛ miishi kpe koni matsu miwiemɔ lɛ he nii.”
13 Yehowa kɛɛ mi nɔ ni ji shii enyɔ nɔ akɛ: “Mɛni onaa?” Ni mikɛɛ lɛ akɛ: “Miina kukwɛi ko* ni mli nii miitswa,* ni akpoo naa shi kɛjɛ kooyigbɛ.” 14 Kɛkɛ ni Yehowa kɛɛ mi akɛ:
15 Ejaakɛ ‘Miitsɛ wekui fɛɛ ni yɔɔ kooyigbɛ maŋtsɛyelii lɛ amli lɛ,’ Yehowa kɛɛ,+
‘Ni amɛbaaba; amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ kɛ emaŋtsɛ sɛi baabama shi
Yɛ Yerusalem agbói lɛ anaa,+
Amɛbaakumɔ egbogboi ni bɔle ehe kɛkpe lɛ fɛɛ
Ni amɛbaatutua Yuda maji lɛ fɛɛ.+
16 Ni makojo amɛ yɛ amɛnɔfɔŋfeemɔi lɛ fɛɛ ahewɔ,
Ejaakɛ amɛje misɛɛ,+
Ni amɛmiishã afɔlei ni jeɔ lasu amɛmiihã nyɔŋmɔi krokomɛi+
Ni amɛmiikoto amɛ diɛŋtsɛ amɛninenaa nitsumɔi.’+
17 Shi saamɔ ohe oto,*
Ni ote shi odamɔ shi ni okɛɛ amɛ nɔ fɛɛ nɔ ni mafã bo lɛ.
Kaahã amɛwo ohe gbeyei,+
Kɛjeee nakai lɛ, mahã gbeyei amɔ bo yɛ amɛhiɛ.
18 Ejaakɛ ŋmɛnɛ gbi nɛɛ, mihã otsɔ maŋ ni atswa gbogbo awo he,
Dade akulashiŋ, kɛ akɔɔble gbogboi, koni onyɛ odamɔ shikpɔŋ lɛ fɛɛ hiɛ,+
Kɛ Yuda maŋtsɛmɛi lɛ kɛ elumɛi lɛ,
Kɛ esɔfoi lɛ kɛ eshikpɔŋ lɛ nɔ bii lɛ fɛɛ ahiɛ.+
19 Ni bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, amɛkɛ bo baawu,
Shi amɛnyɛŋ onɔ kunim amɛye,*
Ejaakɛ ‘Mikɛ bo yɛ,’+ Yehowa kɛɛ, ‘ni mahere bo.’”
2 Yehowa kɛ mi wie* akɛ: 2 “Yaa ni oyakpã owo Yerusalem toiiaŋ akɛ: ‘Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
“Mikaiɔ bɔ ni oye mi anɔkwa* yɛ oblayeiaŋ lɛ jogbaŋŋ,+
Kɛ bɔ ni ojie suɔmɔ kpo otsɔɔ mi be ni mibabi oshi kɛhã gbalashihilɛ lɛ,+
Kɛ bɔ ni onyiɛ misɛɛ yɛ ŋa lɛ nɔ,
Yɛ shikpɔŋ ni aduko nii yɛ nɔ lɛ nɔ lɛ.+
3 No mli lɛ, Israel yɛ krɔŋkrɔŋ hã Yehowa,+ eji enibaa nii lɛ amli klɛŋklɛŋ yibii.”’
‘Mɛi fɛɛ ni baaka akɛ amɛbaaye lɛ awui lɛ baaná sane.
Sane fɔŋ baanina amɛ,’ Yehowa kɛɛ.”+
4 Nyɛ Yakob shĩa, kɛ nyɛ wekui fɛɛ ni yɔɔ Israel shĩa lɛ,
Nyɛboa Yehowa wiemɔ lɛ toi.
5 Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
“Mɛɛ tɔmɔ nyɛtsɛmɛi lɛ na yɛ mihe+
Hewɔ ni amɛtse amɛhe kɛje mihe kɛtee shɔŋŋ,
Ni amɛyanyiɛ amagai ni he bɛ sɛɛnamɔ ko lɛ asɛɛ,+ ni amɛtsɔmɔ mɛi ni he bɛ sɛɛnamɔ nɛɛ?+
6 Amɛbiii akɛ, ‘Nɛgbɛ Yehowa yɔɔ?
Mɔ ni jie wɔ kɛje Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ,+
Mɔ ni nyiɛ wɔhiɛ kɛtsɔ ŋa lɛ nɔ,
Kɛtsɔ shia ŋa+ kɛ enɔ bui anɔ,
Kɛtsɔ shikpɔŋ ni nu bɛ nɔ+ ni enɔ ewo duŋ kpii nɔ,
Kɛtsɔ shikpɔŋ ni mɔ ko tsɔɔɔ nɔ
Ni gbɔmɔ ko ehiii jɛmɛ lɛ nɔ lɛ.’
7 Kɛkɛ ni mikɛ nyɛ ba shikpɔŋ kɛ enɔ tsei ni woɔ aduawai nɔ,
Koni nyɛye enɔ yibii kɛ enɔ nibii kpakpai lɛ.+
8 Osɔfoi lɛ biii akɛ, ‘Nɛgbɛ Yehowa yɔɔ?’+
Mla tsɔɔlɔi lɛ leee mi,
Gbalɔi lɛ gba yɛ Baal gbɛ́i mli,+
Ni amɛyanyiɛ nyɔŋmɔi ni sɛɛnamɔ bɛ amɛhe lɛ asɛɛ.
9 ‘No hewɔ lɛ, mikɛ nyɛ baaye sane ekoŋŋ,’+ Yehowa kɛɛ,
‘Ni mikɛ nyɛbii lɛ abii baaye sane.’
10 ‘Nyɛfoa ŋshɔ lɛ kɛyaa ŋshɔnaa maji* ni yɔɔ Kitim+ lɛ anɔ ni nyɛyakwɛa.
Hɛɛ, nyɛtsua kɛyaa Kedar,+ ni nyɛyataoa mli fitsofitso;
Koni nyɛkwɛ akɛ nɔ ko tamɔ nɛkɛ eba pɛŋ lo.
11 Ani jeŋmaŋ ko kɛ enyɔŋmɔi eyatsake nyɔŋmɔi ni jeee nyɔŋmɔi pɛŋ?
Shi mimaŋ lɛ kɛ minunyam lɛ eyatsake nɔ ko ni sɛɛnamɔ bɛ he.+
12 Nyɛ ŋwɛii, nyɛhãa nyɛnaa akpɛa nyɛhe yɛ enɛ he,
Ŋmiŋmi amɔmɔa nyɛ ni nyɛhe akpokpoa,’ Yehowa kɛɛ.
13 ‘Ejaakɛ mimaŋ lɛ efee nibii gbohii enyɔ:
Mi, ni miji wala nu jɛɛhe lɛ, amɛje misɛɛ,+
Ni amɛyatsa* bui ni akɛtoɔ nu amɛhã amɛhe,
Bui ni ejwarajwarai ni nyɛɛɛ nu ato.’
14 ‘Ani Israel lɛ, tsulɔ ni? Ani nyɔŋ ni afɔ lɛ yɛ enuŋtsɔ shĩa ni?
Mɛni hewɔ mɔ ni etsɔ nii ni ahaa nɛɛ?
Amɛhã eshikpɔŋ lɛ etsɔ he ko ni yɔɔ gbeyei.
Awo emaji lɛ amli la, no hewɔ lɛ, mɔ ko kwraa bɛ jɛmɛ.
16 Mɛi ni yɔɔ Nof*+ kɛ Tapanes+ lɛ loɔ oshikpɔŋ lɛ nɔ nii.*
17 Bɛ bo diɛŋtsɛ ohã enɛ ba onɔ?
Ejaakɛ oje Yehowa, o-Nyɔŋmɔ lɛ sɛɛ,+
Be ni enyiɛ ohiɛ yɛ gbɛ lɛ nɔ lɛ.
Mɛni hewɔ otaoɔ oyanyiɛ gbɛ ni yaa Asiria lɛ nɔ,+
Koni oyanu Yufrate Faa lɛ mli nui lɛ eko lɛ?
19 Esa akɛ okase nii yɛ efɔŋ ni ofee lɛ mli,
Ni esa akɛ atua ni otse lɛ ajaje bo.
Ná ole ni oyɔse hu akɛ, kɛ́ oje Yehowa, o-Nyɔŋmɔ lɛ sɛɛ lɛ,
Ehiii kwraa, ni no baahã ona nɔ waa;*+
Osheko mi gbeyei,’+ Nuŋtsɔ Ofe Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ.
20 ‘Ejaakɛ blema beebe ni mikumɔ okɔɔŋtso lɛ,+
Ni mitserɛ ogboklɛi lɛ.
Shi okɛɛ akɛ: “Misɔmɔɔɔ bo,”
Ni oyakãa gɔŋkpɔ fɛɛ gɔŋkpɔ nɔ, kɛ tso fɛɛ tso ni ebu kusuu shishi,+
Ni ogbɛɔ olagbaŋ, ni obɔɔ ajwamaŋ.+
21 Midu bo akɛ wain* tso kpakpa;+ dumɔwu kpakpa diɛŋtsɛ midu.
Belɛ, te fee tɛŋŋ ni otsɔ wain tso kroko ni ehiii kwraa yɛ mihiɛ nɛɛ?’+
22 ‘Kɛ́ oju ohe kɛ soda* kɛ samala babaoo po lɛ,
Efɔŋ ni ofee lɛ hewɔ lɛ, ohe ejeŋ yɛ mihiɛ,’+ Nuŋtsɔ Ofe Yehowa kɛɛ.
23 Te feɔ tɛŋŋ okɛɔ akɛ, ‘Mibuleko mihe,
Ni miyanyiɛko Baal srɔtoi lɛ asɛɛ’ lɛ?
Kwɛmɔ bɔ ni oba ojeŋ ohã* yɛ jɔɔ lɛ mli.
Susumɔ nɔ ni ofee lɛ he jogbaŋŋ.
Otamɔ afukpɔŋɔyoo ni he yɔɔ oya,
Ni hiɛ foi kɛmiiya kɛmiiba kɛkɛ,*
24 Otamɔ ŋa mli tejiyoo ni le ŋa nɔ jogbaŋŋ,
Ni miifu kɔɔyɔɔ mli yɛ ekɔnɔ ni ete shi lɛ hewɔ.*
Kɛ́ ekɔnɔ te shi lɛ, namɔ baanyɛ atsĩ enaa?
Etɔŋ mɛi ni taoɔ lɛ lɛ ateŋ mɔ ko mɔ ko.
Kɛ́ eshɛ be ni eetao ená bɔlɛ lɛ,* amɛbaana lɛ.
25 Kaahiɛ onane folo,
Ni kaahã kumai ye bo ni osɛŋ gbi.
Shi okɛɛ akɛ, ‘Dabi! Minyɛŋ!+
26 Bɔ ni julɔ hiɛ gboɔ kɛ́ amɔ lɛ lɛ,
Nakai nɔŋŋ Israel shĩa lɛ hiɛ egbo,
Amɛ kɛ amɛmaŋtsɛmɛi kɛ amɛlumɛi lɛ,
Amɛsɔfoi kɛ amɛgbalɔi lɛ fɛɛ.+
27 Amɛkɛɔ tso akɛ, ‘Mitsɛ ji bo,’+
Ni amɛkɛɔ tɛ hu akɛ, ‘Bo ofɔ mi.’
Amɛtsɔ amɛsɛɛ moŋ amɛhã mi, shi jeee amɛhiɛ.+
Shi kɛ́ sane fɔŋ ko banina amɛ lɛ, amɛbaakɛɛ mi akɛ,
‘Tee shi ni ohere wɔ!’+
28 Agbɛnɛ, nɛgbɛ nyɔŋmɔi ni ofee ohã ohe lɛ yɔɔ?+
Hã amɛte shi, akɛ amɛbaanyɛ amɛhere bo yɛ omanehulu be lɛ mli lo,
Ejaakɛ bɔ ni omaji lɛ ayi fa lɛ, Ao Yuda, nakai nɔŋŋ onyɔŋmɔi lɛ hu ayi fa.+
29 ‘Mɛni hewɔ nyɛyaa nɔ nyɛkɛ mi yeɔ sane?
Mɛni hewɔ nyɛ fɛɛ nyɛtse mihiɛ atua nɛɛ?’+ Yehowa kɛɛ.
30 Yakatswaa mitswa nyɛbii lɛ nɔ lɛ.+
Ejaakɛ amɛkpɛlɛɛɛ tsɔsemɔ;+
Nyɛkɛ nyɛ diɛŋtsɛ nyɛklantei gbe nyɛgbalɔi lɛ,+
Tamɔ jata ni kpãtãa nii ahiɛ.
31 Nyɛ yinɔ nɛɛ nɔ bii, nyɛjwɛŋa Yehowa wiemɔ lɛ he.
Ani mitsɔ tamɔ ŋa nɔ mihã Israel,
Aloo shikpɔŋ ko ni nɔ ewo duŋ kpii?
Mɛni hewɔ mɔ ni mimaŋ lɛ kɛɔ akɛ, ‘Wɔhiɛ wɔhe, ni wɔyaa he fɛɛ he ni wɔsumɔɔ.
Wɔbaaa oŋɔɔ dɔŋŋ’ lɛ?+
32 Ani oblayoo fro hiɛ baakpa ehewulamɔnii anɔ?
Ani ayemforo hiɛ baakpa mlifiinii ni ekɛfiɔ etsitsi lɛ nɔ?
Shi mi diɛŋtsɛ mimaŋ lɛ hiɛ ekpa minɔ gbii babaoo nɛ.+
33 Ao yoo,* ole gbɛ ni atsɔɔ nɔ ni nine shɛɔ suɔlɔ nɔ!
Otsɔse ohe jogbaŋŋ kɛ efɔŋfeemɔi.+
34 Ohiafoi ni efeko nɔ ko lɛ alá yɛ otadei lɛ amli,+
Tsɛbelɛ, minaaa ni amɛmiijwa oshĩa ni amɛbote mli;
Shi lá lɛ ekpa otadei lɛ amli fɛɛ.+
35 Shi okɛɔ akɛ, ‘Mifeko efɔŋ ko.
Anɔkwa, Nyɔŋmɔ mlifu lɛ eje minɔ.’
No hewɔ lɛ, makojo bo,
Ejaakɛ okɛɔ akɛ, ‘Mifeko esha ko.’
36 Mɛni hewɔ obuɔ ojwɛŋmɔ* ni otsakeɔ lɛ akɛ nɔ ko fɛlɛfɛlɛ lɛ?
37 Enɛ hewɔ lɛ, obaaje kpo ni oniji jwere oyiteŋ,+
Ejaakɛ Yehowa ekwa mɛi ni okɛ ohiɛ fɔ̃ɔ amɛnɔ lɛ;
Amɛhãŋ oye omanye.”
3 Mɛi biɔ akɛ: “Kɛ́ nuu ko shwie eŋa, ni yoo lɛ tee ni eyatsɔ nuu kroko ŋa lɛ, ani esa akɛ nuu lɛ ayaŋɔ yoo lɛ ekoŋŋ?”
Ani abuleko shikpɔŋ lɛ kwraa?+
“Ohɔ̃ɔ ohe ohã mɛi babaoo,+
Ani esa akɛ oku osɛɛ kɛba miŋɔɔ agbɛnɛ?” Yehowa kɛɛ.
2 “Holemɔ ohiŋmɛii anɔ kɛya gɔŋkpɔi kpatai lɛ anɔ ni okwɛ.
Nɛgbɛ akɛ bo wɔko basabasa yɛ?
Otaa gbɛjegbɛi lɛ ahe omɛɔ amɛ,
Tamɔ Arabianyo yɛ ŋa lɛ nɔ.
Oyaa nɔ okɛ oshawofeemɔ lɛ kɛ onifɔjianii lɛ
Buleɔ shikpɔŋ lɛ.+
4 Shi amrɔ nɛɛ oobo ootsɛ mi akɛ,
‘Mitsɛ, bo ji miblayeiaŋ naanyo!+
5 Ani esa akɛ mɔ ko mli afu kɛya naanɔ?
Ani esa akɛ mɔ ko abɛ mɔ awo emli be fɛɛ be?’
Nakai okɛɔ,
Shi oyaa nɔ ofeɔ efɔŋ fɛɛ efɔŋ ni obaanyɛ ofee lɛ.”+
6 Maŋtsɛ Yosia gbii lɛ amli lɛ,+ Yehowa kɛɛ mi akɛ: “‘Ani ona nɔ ni Israel ni yeee anɔkwa lɛ efee lɛ? Ekwɔ kɛtee gɔŋ fɛɛ gɔŋ ni kwɔ nɔ kɛ tso fɛɛ tso ni ebu kusuu shishi koni eyahɔ̃ɔ ehe yɛ jɛmɛ.+ 7 Be ni efee nibii nɛɛ fɛɛ sɛɛ po lɛ, mitee nɔ mikɛɛ lɛ koni eku esɛɛ kɛba miŋɔɔ,+ shi ekuuu esɛɛ; ni Yuda tee nɔ ekwɛ enyɛmi yoo ni yeee anɔkwa lɛ.+ 8 Be ni mina enɛ lɛ, mihã Israel ni yeee anɔkwa lɛ gbalatsemɔ* wolo+ ni mishwie lɛ ejaakɛ efite gbãla.+ Shi Yuda ni ji enyɛmi yoo ni yeee anɔkwa lɛ sheee gbeyei; lɛ hu etee eyahɔ̃ɔ ehe.+ 9 Ebuuu eshawofeemɔ lɛ akɛ nɔ ko, ni etee nɔ ebule shikpɔŋ lɛ ni ekɛ tɛi kɛ tsei fite gbãla.+ 10 Enɛ fɛɛ sɛɛ lɛ, enyɛmi yoo Yuda ni yeee anɔkwa lɛ ekuuu esɛɛ kɛbaaa miŋɔɔ kɛ etsui fɛɛ, shi moŋ, ekwa efee nakai,’ Yehowa kɛɛ.”
11 Ni Yehowa kɛɛ mi akɛ: “Israel ni yeee anɔkwa lɛ etsɔɔ akɛ jalɔ ji lɛ* fe Yuda ni yeee anɔkwa lɛ.+ 12 Yaa ni oyajaje wiemɔi nɛɛ otsɔɔ kooyi akɛ:+
“‘“Bo atuatselɔ Israel, kuu osɛɛ,” Yehowa kɛɛ.’+ ‘“Mituŋ mihiɛ miwoŋ nyɛ,+ ejaakɛ anɔkwafo ji mi,” Yehowa kɛɛ.’ ‘“Mimli fuŋ kɛyaŋ naanɔ. 13 Kpɛlɛmɔ otɔmɔ lɛ nɔ kɛkɛ, ejaakɛ otse Yehowa, o-Nyɔŋmɔ lɛ, hiɛ atua. Oyaa nɔ oŋmɛɔ ohe ohãa* gbɔi* yɛ tso fɛɛ tso ni ebu kusuu shishi, shi obooo migbee toi,” Yehowa kɛɛ.’”
14 “Nyɛ bii* atuatselɔi, nyɛkua nyɛsɛɛ,” Yehowa kɛɛ. “Ejaakɛ mitsɔ nyɛnuŋtsɔ* lɛɛlɛŋ; ni maŋɔ nyɛ, mɔ kome kɛbaajɛ maŋ mli kɛ mɛi enyɔ kɛbaajɛ weku mli, ni mikɛ nyɛ baaba Zion.+ 15 Ni mahã nyɛ mi diɛŋtsɛ mitsuinaa tookwɛlɔi,+ ni amɛkɛ nilee kɛ sɛɛyoomɔ baalɛ nyɛ. 16 Nakai gbii lɛ amli lɛ, nyɛyi baafa ni nyɛbaawo yibii yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ,” Yehowa kɛɛ.+ “Amɛkɛŋ dɔŋŋ akɛ, ‘Yehowa kpaŋmɔ adeka lɛ!’ Ebaŋ tsui mli, ni akaiŋ, ni ataoŋ hu, ni afeŋ eko dɔŋŋ. 17 Nakai be lɛ mli lɛ, amɛbaatsɛ Yerusalem akɛ Yehowa maŋtsɛ sɛi;+ ni abaabua jeŋmaji lɛ fɛɛ anaa kɛba Yehowa gbɛ́i lɛ he yɛ Yerusalem,+ ni amɛkpiliŋ amɛtsui kɛyanyiɛŋ amɛ diɛŋtsɛ amɛtsui fɔŋ lɛ sɛɛ dɔŋŋ.”
18 “Nakai gbii lɛ amli lɛ, Yuda shĩa lɛ kɛ Israel shĩa+ lɛ baafee ekome kɛnyiɛ, ni amɛbaafee ekome kɛshi kooyi shikpɔŋ lɛ nɔ kɛba shikpɔŋ ni mikɛhã nyɛtsɛmɛi lɛ akɛ gboshinii lɛ nɔ.+ 19 Ni misusu yɛ miyiŋ akɛ, ‘Kwɛ bɔ ni mikɛ bo to bii* lɛ ateŋ ni mihã bo shikpɔŋ kpakpa, gboshinii ni yɔɔ fɛo fe fɛɛ yɛ jeŋmaji lɛ ateŋ!’*+ Misusu hu akɛ obaatsɛ mi, ‘Mi-Tsɛ!’ ni okpaŋ misɛɛnyiɛmɔ. 20 ‘Lɛɛlɛŋ, bo Israel shĩa, bɔ ni ŋa ni yeee anɔkwa shĩɔ ewu lɛ, nakai nyɛ hu nyɛyeee mi anɔkwa,’+ Yehowa kɛɛ.”
21 Aanu gbee ko yɛ gɔŋkpɔi kpatai lɛ anɔ,
Israelbii lɛ miifó ni amɛmiikpa fai,
Ejaakɛ amɛkɔ̃dɔ̃ amɛgbɛ lɛ;
Amɛhiɛ ekpa Yehowa, amɛ-Nyɔŋmɔ lɛ nɔ.+
22 “Nyɛ bii* atuatselɔi, nyɛkua nyɛsɛɛ.
Matsa nyɛtuatsemɔ lɛ.”+
“Naa wɔ! Wɔba oŋɔɔ,
Ejaakɛ, bo Yehowa, bo ji wɔ-Nyɔŋmɔ.+
23 Lɛɛlɛŋ, gɔŋkpɔi lɛ kɛ gɔji lɛ anɔ hoofeemɔ lɛ, amale ni.+
Lɛɛlɛŋ, Israel yiwalaheremɔ lɛ yɛ Yehowa, wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ mli.+
24 Shi hiɛgbele nii* lɛ ekpãtã deŋme ni wɔtsɛmɛi lɛ gbo kɛjɛ amɛgbekɛbiiashi lɛ hiɛ,+
Amɛtookui lɛ kɛ amɛtsinai lɛ,
Amɛbihii lɛ kɛ amɛbiyei lɛ.
25 Nyɛhãa wɔkamɔa shi yɛ wɔhiɛgbele lɛ mli,
Ni wɔhiɛshishwiemɔ lɛ aha wɔnɔ,
Ejaakɛ wɔfee esha wɔshi Yehowa, wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ,+
Wɔ kɛ wɔtsɛmɛi lɛ fɛɛ, kɛjɛ wɔgbekɛbiiashi kɛbashi ŋmɛnɛ,+
Ni wɔbooo Yehowa, wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ gbee toi.”
4 “Bo Israel, kɛ́ oku osɛɛ lɛ,” Yehowa kɛɛ,
“Kɛ́ oku osɛɛ kɛba miŋɔɔ
Ni kɛ́ ojie omagai ni yɔɔ nyaŋemɔ lɛ kɛje mihiɛ lɛ,
No lɛ, obɔŋ ko dɔŋŋ.+
2 Ni kɛ́ okã kitã akɛ,
‘Gbii abɔ ni Yehowa hiɛ kã nɛɛ!’ yɛ anɔkwale kɛ jalɛsaneyeli kɛ jalɛ nifeemɔ mli lɛ,
No lɛ, jeŋmaji lɛ baatsɔ enɔ amɛná jɔɔmɔ amɛhã amɛ diɛŋtsɛ amɛhe,
Ni amɛbaashwã yɛ ehewɔ.”+
3 Ejaakɛ nɔ ni Yehowa kɛɔ Yuda hii lɛ kɛ Yerusalem nɛ:
“Nyɛhua shikpɔŋ kpakpa nɔ nyɛhãa nyɛhe,
Ni nyɛkpaa nii ni nyɛduɔ yɛ ŋmei ateŋ lɛ.+
4 Nyɛ Yuda hii kɛ nyɛ mɛi ni nyɛyɔɔ Yerusalem,
Nyɛfolɔa nyɛhe ketia nyɛhãa Yehowa,+
Ni nyɛjiea nyɛtsui ketia naa loo lɛ,
Koni mimlifu lɛ akatso tamɔ la
Ni eshã ni mɔ ko nyɛɛɛ agbe,
Yɛ nyɛnifeemɔi fɔji lɛ ahewɔ.”+
5 Nyɛjajea yɛ Yuda, ni nyɛshiɛa yɛ Yerusalem.
Nyɛbolɔa ni nyɛkpãa tɛtɛrɛmantɛrɛ* yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ fɛɛ.+
Nyɛboa waa nyɛkɛa akɛ: “Nyɛbuaa nyɛhe naa
Ni nyɛhãa wɔjoa foi kɛyaa maji ni atswa gbogboi awo amɛhe lɛ amli.+
6 Nyɛwóa okadi* ko nɔ nyɛtsɔa Zion gbɛ.
Nyɛtaoa abobaahe, ni nyɛkawaa nyɛdamɔa shi,”
Ejaakɛ mikɛ sane fɔŋ, hiɛkpatamɔ kpele miiba kɛmiijɛ kooyigbɛ.+
Ejɛ he ni eyɔɔ lɛ kɛmiiba koni ehã oshikpɔŋ lɛ atsɔ nɔ ko ni baahã mɛi ahe ajɔ̃ amɛhe.
Abaakpãtã omaji lɛ ahiɛ kwraa, ni mɔ ko mɔ ko ehiŋ mli.+
8 No hewɔ lɛ, nyɛbua kpekpe,*+
Nyɛyea awerɛho* ni nyɛfóa waa,
Ejaakɛ Yehowa mlifu ni naa wa lɛ ejeko wɔnɔ.
9 “Nakai gbi lɛ nɔ lɛ,” Yehowa kɛɛ, “maŋtsɛ lɛ tsui baafã,+
Lumɛi lɛ hu atsui baafã;
Osɔfoi lɛ ahe baajɔ̃ amɛhe, ni gbalɔi lɛ anaa baakpɛ amɛhe.”+
10 Ni mikɛɛ akɛ: “Ao Nuŋtsɔ Ofe Yehowa! Lɛɛlɛŋ, olaka maŋ nɛɛ+ kɛ Yerusalem kwraa okɛɛ akɛ, ‘Nyɛbaaná toiŋjɔlɛ,’+ be mli ni klante lɛ ma wɔkuɛ he.”*
11 Nakai be lɛ mli lɛ, abaakɛɛ maŋ nɛɛ kɛ Yerusalem akɛ:
“Kɔɔyɔɔ ni mli edɔ baajɛ shikpɔŋ kpataa lɛ nɔ gɔŋkpɔi kpatai lɛ anɔ aba
Ni ebaatswa eshwie mimaŋ lɛ biyoo* lɛ nɔ:
Ebaaa ni ebasha ŋmaa* mli loo ejie emli muji lɛ.
12 Mi mihãa kɔɔyɔɔ ni naa wa lɛ jɛɔ nɛkɛ hei nɛɛ kɛbaa.
Agbɛnɛ mawie kojomɔ wiemɔi mashi amɛ.
13 Naa! ebaaba tamɔ nugbɔnɛmɔ atatui,
Ni eshwiilii lɛ tamɔ kɔɔyɔɔ ni naa wa.+
Ekpɔŋɔi lɛ ahe yɛ oya fe okropɔŋi.+
Kpoo hã wɔ, ejaakɛ akpãtã wɔhiɛ atã!
14 Bo Yerusalem, fɔflɔmɔ efɔŋfeemɔ kɛje otsui mli koni ahere bo.+
Mɛɛ be okɛ ojwɛŋmɔi fɔji lɛ baato omli kɛyashi?
15 Ejaakɛ gbee ko tswaa adafi kɛjɛɔ Dan,+
Ni ejɛɔ Efraim gɔji lɛ anɔ ejajeɔ sane fɔŋ.
16 Hɛɛ, nyɛshiɛa enɛ nyɛhãa jeŋmaji lɛ;
Nyɛtswaa adafi nyɛshia Yerusalem.”
“Mɛi ejɛ shikpɔŋ ko ni yɔɔ shɔŋŋ nɔ kɛmiiba amɛbakpa maŋ lɛ shi,*
Ni amɛbaahole amɛgbei anɔ amɛshi Yuda maji lɛ.
18 “Akɛ bo diɛŋtsɛ ogbɛi lɛ kɛ onifeemɔi lɛ baaba onɔ.+
Sane fɔŋ ni baaba onɔ lɛ naa baawa waa,*
Ejaakɛ ebaashɛ otsui mli tɔ̃ɔ!”
Miipiŋ yɛ mitsui mli diɛŋtsɛ.*
Mitsui miitswa yɛ mimli.
20 Abɔ sane fɔŋ ni nyiɛ sane fɔŋ sɛɛ he amaniɛ,
Ejaakɛ akpãtã shikpɔŋ muu lɛ fɛɛ hiɛ.
Akpãtã mi diɛŋtsɛ mimama tsũi lɛ ahiɛ trukaa,
Kɛ mimama tsũi lɛ ahe mamai lɛ hu yɛ hiŋmɛitswaa mli.+
22 “Ejaakɛ mimaŋbii lɛ, buului ji amɛ;+
Ejaakɛ amɛkɛ amɛjwɛŋmɔ emaaa minɔ.
Bii kwashiai ni nuuu nii ashishi ji amɛ.
Nilelɔi* ji amɛ yɛ efɔŋfeemɔ gbɛfaŋ,
Shi amɛleee ekpakpafeemɔ.”
23 Mikwɛ shikpɔŋ lɛ, ni naa! nɔ ko nɔ ko bɛ nɔ, ni etsɔ amaŋfɔ.+
Mikwɛ ŋwɛii hu, ni amɛkpɛɛɛ la dɔŋŋ.+
24 Mikwɛ gɔji lɛ, ni naa! amɛmiihoso,
Ni gɔŋkpɔi lɛ miikpokpo.+
25 Mikwɛ, ni naa! gbɔmɔ kome folo nɛkɛ bɛ,
Ni ŋwɛi loofɔji lɛ fɛɛ efiliki kɛtee.+
26 Mikwɛ, ni naa! aduawa ŋmɔ lɛ etsɔ ŋa,
Ni akumɔ emaji lɛ fɛɛ ashwie shi.+
Yehowa hewɔ ni eba lɛ nakai,
Emlifu ni naa wa lɛ hewɔ eba lɛ nakai.
27 Ejaakɛ nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ: “Shikpɔŋ muu lɛ fɛɛ baatsɔ amaŋfɔ,+
Shi mikpãtãŋ nibii ahiɛ kɛgbeŋ naa.
29 Maŋ muu lɛ fɛɛ baajo foi+
Yɛ okpɔŋɔnɔtaralɔi lɛ kɛ gãitsɛ̃lɔi lɛ ahoofeemɔ lɛ naa.
Amɛbaabote koo lɛ mli,
Ni amɛbaakwɔ tɛsai lɛ.+
Ashi maŋ fɛɛ maŋ afɔ̃ shi,
Ni mɔ ko mɔ ko ehiii mli dɔŋŋ.”
30 Amrɔ nɛɛ ni akpãtã ohiɛ nɛɛ, mɛni obaafee?
No mli lɛ, owoɔ atade tsuru,
Okɛ shika tsuru hewulamɔnii wulaa ohe,
Ni okɛ pɛnte diŋ kpaa ohiŋmɛii asɛɛ koni ana ohiŋmɛii lɛ jogbaŋŋ.
Shi ohe ni ohãa efeɔ fɛo lɛ, sɛɛnamɔ ko bɛ he,+
Ejaakɛ osuɔlɔi lɛ ekpoo bo;
31 Ejaakɛ minu gbee ko ni tamɔ yoo ni miipiŋ* gbee,
Kɛ̃ɛmɔ lɛ tamɔ yoo ni baafɔ ekromɔbi kɛ̃ɛmɔ,
Zion biyoo ni tsui miisu lɛ gbee ni.
Egbɛɔ eniji amli ni ekɛɔ akɛ:+
“Kpoo hã mi, ejaakɛ gbɔmɔgbelɔi lɛ ehã etɔ mi!”*
5 Nyɛkpaa Yerusalem gbɛjegbɛi lɛ anɔ.
Nyɛkwɛa ni nyɛkadia nɔ ni nyɛbaana lɛ.
Nyɛkwɛa ehenaabuamɔhei lɛ akɛ
Nyɛbaana nuu ni yeɔ jalɛ sane,+
Mɔ ni taoɔ akɛ eye anɔkwa lo,
Ni mikɛ Yerusalem he baake lɛ.
2 Kɛ́ amɛkɛɛ akɛ: “Gbii abɔ ni Yehowa hiɛ kã nɛɛ!” po lɛ,
Amale kitãi lɛ nɔŋŋ amɛkãmɔɔ lɛ.+
3 Ao Yehowa, ani jeee anɔkwayeli ohiŋmɛii kwɛɔ?+
Otswa amɛ nii, shi amɛtsakeee.*
Okpãtã amɛhiɛ, shi amɛmɔɔɔ tsɔsemɔ lɛ mli.+
4 Shi mikɛɛ mihe akɛ: “Mɛi nɛɛ, mɛi foji ji amɛ.
Amɛfeɔ buuluianii, ejaakɛ amɛleee Yehowa gbɛ lɛ,
Amɛ-Nyɔŋmɔ lɛ yiŋkpɛi* lɛ.
5 Maya gbɔmɛi wuji lɛ aŋɔɔ koni mikɛ amɛ ayawie,
Ejaakɛ amɛ lɛ amɛbaale Yehowa gbɛ lɛ,
Shi amɛ fɛɛ amɛkumɔ kɔɔŋtso lɛ
Ni amɛtserɛ kpãi ni fimɔ amɛ lɛ amli.”
6 No hewɔ ni koo mli jata tutuaa amɛ lɛ,
Ni ŋa mli gbee ni yɔɔ ŋa kpataa nɔ yaa nɔ ekpãtãa amɛhiɛ lɛ,
Ni kootsɛ woɔ amɛmaji lɛ ahe ka lɛ.
Atserɛɔ mɔ fɛɛ mɔ ni jeɔ kpo kɛjeɔ maji lɛ amli lɛ mli.
Ejaakɛ amɛmlatɔmɔi lɛ fa babaoo;
Amɛtuatsemɔi lɛ fa waa.+
7 Enɛ lɛ, te aaafee tɛŋŋ ni mikɛke bo hu?
Obii lɛ eje misɛɛ,
Ni amɛkɛ nɔ ni jeee Nyɔŋmɔ kãa kitã.+
Mihã amɛ nibii ni he hiaa amɛ,
Shi amɛyaa nɔ amɛfiteɔ gbãla,
Ni amɛkeɔ yuu kɛyaa ashawoi ashĩai.
8 Amɛtamɔ okpɔŋɔi ni amɛkɔnɔ ete shi ni amɛfee klalo,
Amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ bolɔɔ kɛnyiɛɔ nuu kroko ŋa sɛɛ.+
9 “Ani esaaa akɛ mihãa amɛbuɔ nibii nɛɛ ahe akɔntaa?” Yehowa kɛɛ.
“Ani esaaa akɛ mitɔɔ mihe* owele yɛ jeŋmaŋ ni tamɔ nɛkɛ lɛ nɔ?”+
10 “Nyɛkwɔa kɛbaa ni nyɛbafitea ewain ŋmɔji lɛ,
Shi nyɛkafitea lɛ kɛmɔa shi.+
Nyɛkpɔlɔa eniji ni etsɛ̃tsɛ̃ɛ lɛ,
Ejaakɛ jeee Yehowa nii ni.
11 Ejaakɛ Israel shĩa lɛ kɛ Yuda shĩa lɛ
Yeko mi anɔkwa kwraa,” Yehowa kɛɛ.+
Sane fɔŋ ko baŋ wɔnɔ;
Wɔnaŋ klante, ni wɔnaŋ hɔmɔ hu.’+
13 Kɔɔyɔɔ eyimɔ gbalɔi lɛ obɔbɔ,
Ni wiemɔ lɛ* bɛ amɛmli.
Nakai nɔŋŋ aba amɛnɔ!”
14 No hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa, Nyɔŋmɔ taiatsɛ lɛ kɛɛ nɛ:
“Akɛni hii nɛɛ miiwie nɛkɛ wiemɔi nɛɛ hewɔ lɛ,
Naa, mahã miwiemɔi lɛ atsɔ la yɛ onaa,+
Ni nɛkɛ maŋ nɛɛ baatsɔ lai,
Ni ebaashã amɛ wɛɛ.”+
15 “Nyɛ Israel shĩa, naa, mahã jeŋmaŋ ko ni jɛ shɔŋŋ aba nyɛnɔ,”+ Yehowa kɛɛ.
“Eji jeŋmaŋ ni etsɛ.
16 Amɛgãimlibii akotoku lɛ tamɔ gbonyobu ni naa kã;
Tawulɔi ji amɛ fɛɛ.
17 Amɛbaaye onikpamɔ nii lɛ kɛ oblodo* lɛ.+
Amɛbaagbe obihii kɛ obiyei lɛ.
Amɛbaaye otoi lɛ kɛ otsinai lɛ.
Amɛbaaye owain tsei lɛ kɛ ogbami tsei lɛ.
Amɛkɛ klante baakpãtã omaji ni atswa gbogboi awo amɛhe ni okɛ ohiɛ fɔ̃ɔ amɛnɔ lɛ ahiɛ.”
18 “Shi yɛ nakai gbii lɛ po amli lɛ,” Yehowa kɛɛ, “mikpãtãŋ nyɛhiɛ kɛmɔŋ shi.+ 19 Ni kɛ́ amɛbi akɛ, ‘Mɛni hewɔ Yehowa, wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ, efee wɔ nibii nɛɛ fɛɛ?’ lɛ, kɛɛmɔ amɛ akɛ, ‘Bɔ ni nyɛje misɛɛ ni nyɛsɔmɔ jeŋmaŋ kroko nyɔŋmɔ yɛ nyɛshikpɔŋ lɛ nɔ lɛ, nakai nɔŋŋ nyɛbaayasɔmɔ gbɔi yɛ shikpɔŋ ni jeee nyɛnɔ nɔ.’”+
20 Nyɛshiɛa enɛ yɛ Yakob shĩa lɛ,
Ni nyɛjajea yɛ Yuda akɛ:
21 “Nyɛ maŋ ni feɔ buuluianii ni nyɛbɛ jwɛŋmɔ,*+ nyɛboa enɛ toi:
22 ‘Ani nyɛsheee mi gbeyei?’ Yehowa kɛɛ,
‘Ani esaaa akɛ nyɛhe kpokpoɔ yɛ mihiɛ?
Mi mikɛ shia fo husu miwo ŋshɔ lɛ he,
Naanɔ mla* koni ekatɛke lɛ.
23 Shi maŋ nɛɛ hiɛ toigbele kɛ atuatsemɔ tsui;
Amɛku amɛsɛɛ ni amɛkɔ amɛ diɛŋtsɛ amɛgbɛ.+
24 Ni amɛkɛɛɛ yɛ amɛtsui mli akɛ:
“Nyɛhãa wɔshea Yehowa, wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ, gbeyei agbɛnɛ,
Mɔ ni hãa nugbɔ nɛɔ yɛ ebe mli,
Mra mli nugbɔ* kɛ sɛɛkpee nugbɔ* lɛ,
Mɔ ni buɔ nikpamɔ otsii ni ato lɛ ahe ehãa wɔ lɛ.”+
25 Nyɛ diɛŋtsɛ nyɛtɔmɔi lɛ ji nɔ ni hãaa nibii nɛɛ aba lɛ;
Nyɛ diɛŋtsɛ nyɛhe eshai lɛ ehã nibii kpakpai ebɔ nyɛ.+
26 Ejaakɛ mɛi fɔji yɛ mimaŋbii lɛ ateŋ.
Amɛyaa nɔ amɛkwɛɔ nii tamɔ bɔ ni loofɔlɔdulɔi feɔ kɛ́ amɛbumɔ shi lɛ.
Amɛtsɔɔ tsɔnei ni kpãtãa nii ahiɛ.
Gbɔmɛi amɛduɔ.
27 Bɔ ni loofɔlɔ tsũ mli eyi obɔ kɛ loofɔji lɛ,
Nakai amɛshĩai lɛ amli eyimɔ obɔbɔ kɛ lakamɔ.+
No hewɔ ni amɛtsɔmɔ gbɔmɛi wuji ni amɛná nii lɛ.
28 Amɛshwishwii ni amɛhe efee trotro;
Amɛfeɔ efɔŋ kɛtekeɔ nɔ.
Amɛtsuuu mɛi ni bɛ tsɛmɛi* lɛ asaji ahe nii amɛhãaa amɛ,+
Koni ehi ehã amɛ;
Ni amɛkwɛɛɛ ni aye ohiafoi sane ni ja.’”+
29 “Ani esaaa akɛ mihãa amɛbuɔ nibii nɛɛ ahe akɔntaa?” Yehowa kɛɛ.
“Ani esaaa akɛ mitɔɔ mihe* owele yɛ jeŋmaŋ ni tamɔ nɛkɛ lɛ nɔ?
30 Aafee nibii ni hãa mɔ naa kpɛɔ ehe kɛ nibii ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ:
31 Gbalɔi lɛ gbaa amale gbalɛi,+
Ni osɔfoi lɛ, amɛkɛ hegbɛ ni amɛyɔɔ lɛ yeɔ mɛi anɔ.
Ni mi diɛŋtsɛ mimaŋ lɛ sumɔɔ lɛ nakai.+
Shi kɛ́ naagbee lɛ ba lɛ, mɛni nyɛbaafee?”
6 Nyɛ Benyaminbii, nyɛjoa foi kɛjea Yerusalem ni nyɛyabaa abo.
Ejaakɛ sane fɔŋ, amanehulu kpele miijɛ kooyigbɛ kɛmiiba.+
2 Zion biyoo lɛ tamɔ yoo ni he yɔɔ fɛo kɛ akɔnɔ.+
3 Tookwɛlɔi lɛ kɛ amɛtookui lɛ baaba.
4 “Nyɛsaa nyɛhe ni nyɛyawua* nyɛshia lɛ!
Nyɛtea shi, ni nyɛhãa wɔyatutuaa lɛ shwane fintiŋŋ!”
“Kpoo hã wɔ, ejaakɛ je miina,
Ejaakɛ gbɛkɛnaashi hɔɔŋ lɛ miilɛɛ shi!”
5 “Nyɛtea shi, ni nyɛhãa wɔyatutuaa lɛ nyɔɔŋ
Ni wɔkpãtã emɔji ni atswa gbogboi awo amɛhe lɛ ahiɛ.”+
6 Ejaakɛ nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ nɛ:
“Nyɛfolɔa tsei ni nyɛtswaa kpoku nyɛwoa Yerusalem he.+
Yerusalem ji maŋ ni abaahã ebu ehe akɔntaa lɛ;
Anaaa nɔ ko yɛ emli fe yiwaa sɔŋŋ kɛkɛ.+
7 Bɔ ni bu ni akɛtoɔ nu hãa nu mli jɔɔ lɛ,
Nakai Yerusalem hãa enifɔjianii lɛ feɔ tamɔ nu ni mli ejɔ.
Anuɔ yiwalɛ kɛ hiɛkpatamɔ he yɛ emli;+
Hela kɛ haomɔ yɛ mihiɛ be fɛɛ be.
8 Bo Yerusalem, kwɛmɔ ni ahi, kɛjeee nakai lɛ ohe baafee mi taŋ* ni matsi mihe kɛje ohe;+
Mahã otsɔ amaŋfɔ, shikpɔŋ ni mɔ ko mɔ ko ehiii nɔ.”+
9 Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ nɛ:
“Amɛbaaye Israelbii ni eshwɛ lɛ kpɛkpɛo tamɔ ayeɔ wain yibii ni eshwɛ yɛ wain tso nɔ kpɛkpɛo lɛ.
Kpã onine mli ekoŋŋ tamɔ mɔ ni miitse wain yibii yɛ wain tsei anɔ.”
10 “Namɔ mawie matsɔɔ ni mabɔ lɛ kɔkɔ?
Namɔ baabo toi?
Naa! Amɛtoii etsimɔ,* no hewɔ lɛ amɛnyɛɛɛ sane toi amɛbo.+
Naa! Yehowa wiemɔ lɛ etsɔ nɔ ko ni amɛnyaŋeɔ;+
Amɛnáaa he miishɛɛ.
“Fɔsemɔ oshwie gbekɛ ni nyiɛ gbɛjegbɛ lɛ nɔ lɛ nɔ,+
Fɔsemɔ oshwie oblahii ni ebua amɛhe naa lɛ anɔ.
12 Akɛ amɛshĩai lɛ baahã mɛi krokomɛi,
Amɛŋmɔji kɛ amɛŋamɛi hu nakai nɔŋŋ.+
Ejaakɛ makpã minine mli mashi mɛi ni yɔɔ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ,” Yehowa kɛɛ.
13 “Ejaakɛ kɛjɛ mɔ bibioo fe fɛɛ nɔ kɛyashi mɔ wulu fe fɛɛ nɔ lɛ, amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ miitiu sɛɛnamɔ gbonyo sɛɛ;+
Kɛjɛ gbalɔ nɔ kɛyashi osɔfo nɔ lɛ, amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ miilaka* enyɛmi.+
14 Ni amɛbɔɔ mɔdɛŋ akɛ amɛbaatsa mimaŋ lɛ pilamɔ* lɛ eko kɛ eko kɛkɛ* amɛkɛɔ akɛ,
‘Toiŋjɔlɛ yɛ! Toiŋjɔlɛ yɛ!’
Be mli ni toiŋjɔlɛ ko bɛ.+
15 Ani amɛhiɛ gboɔ yɛ nyaŋemɔ nii ni amɛfee lɛ he?
Amɛhiɛ gbooo kwraa!
Amɛleee nɔ ni ji hiɛgbele po!+
No hewɔ lɛ, amɛbaanyɔ yɛ mɛi ni enyɔnyɔi lɛ ateŋ.
Kɛ́ migbala amɛtoi lɛ amɛbaatɛrɛ,” Yehowa kɛɛ.
16 Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
“Nyɛdamɔa gbɛntai lɛ anɔ ni nyɛkwɛa.
Nyɛbia blema gbɛjegbɛi lɛ ahe sane,
Nyɛbia he ni gbɛ kpakpa lɛ kã, ni nyɛnyiɛa nɔ,+
Koni nyɛná hejɔlɛ.”*
Shi amɛkɛɔ akɛ: “Wɔnyiɛɛɛ nɔ.”+
Shi amɛkɛɔ akɛ: “Wɔbooo toi.”+
18 “No hewɔ lɛ, nyɛ jeŋmaji, nyɛboa toi!
Ni bo gwabɔɔ, ná ole
Nɔ ni baaba amɛnɔ.
19 Bo shikpɔŋ, bo toi!
Mikɛ sane fɔŋ miiba maŋ nɛɛ nɔ+
Akɛ amɛ diɛŋtsɛ amɛŋaatsɔi lɛ amli yibii,
Ejaakɛ amɛboko miwiemɔi lɛ atoi
Ni amɛkpoo mimla* lɛ.”
20 “Mɛɛ sɛɛnamɔ yɔɔ frankinsɛnsi ni nyɛkɛjɛɔ Sheba kɛbaa
Kɛ kalamo* ni nyɛkɛjɛɔ shikpɔŋ ni yɔɔ shɔŋŋ nɔ kɛbaa lɛ he kɛhã mi?
Minyaaa nyɛshãa afɔlei lɛ ahe,
Ni mináaa afɔlei ni nyɛshãa lɛ ahe miishɛɛ.”+
21 No hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
“Naa mikɛ tɛmɔ nii baato maŋ nɛɛ hiɛ,
Ni ebaahã amɛtɛrɛ,
Tsɛmɛi kɛ bihii fɛɛ,
Mɔ kɛ ehe gbɔmɔ fɛɛ,
Ni amɛ fɛɛ amɛhiɛ baakpãtã.”+
22 Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
“Naa! Maŋ ko jɛ kooyigbɛ shikpɔŋ lɛ nɔ kɛmiiba,
Ni abaatsĩɛ jeŋmaŋ kpele ko hiɛ kɛjɛ shikpɔŋ lɛ hei ni yɔɔ shɔŋŋshɔŋŋ lɛ kɛba.+
23 Amɛbaahiɛ gãi kɛ akpɔlɔ.
Amɛyitsoŋ wa ni amɛnaaa mɔbɔ.
Ao Zion biyoo, amɛgbá ta amɛwo bo tamɔ tawulɔi.”
24 Wɔnu enɛ he sane.
25 Kaaje kpo kɛtee ŋa lɛ nɔ,
Ni kaanyiɛ gbɛ lɛ nɔ hu,
Ejaakɛ henyɛlɔ lɛ hiɛ klante;
He fɛɛ he efee gbeyei.
Ye awerɛho tamɔ ayeɔ bi koome ni egbo he awerɛho, ni awoɔ yara waa yɛ ehewɔ lɛ,+
Ejaakɛ hiɛkpatalɔ lɛ baaba onɔ trukaa.+
27 “Mifee bo* mɔ ni tsuɔ shika tsuru* he yɛ mimaŋbii lɛ ateŋ,
Mɔ ni taoɔ nii amli jogbaŋŋ;
Kwɛmɔ amɛ ni otao amɛgbɛ lɛ mli.
Amɛtamɔ akɔɔble kɛ dade;
Amɛ fɛɛ amɛfite.
29 Ahuu afoto* lɛ aahu ni eshã.
Nɔ ni amɛjie kɛje amɛla lɛ mli ji sumui.
30 Abaatsɛ amɛ jwiɛtɛi ni akwa,
Ejaakɛ Yehowa ekwa amɛ.”+
7 Wiemɔ ni jɛ Yehowa ŋɔɔ ba Yeremia ŋɔɔ nɛ: 2 “Yaadamɔ Yehowa shĩa lɛ agbó lɛ mli ni oshiɛ sane nɛɛ akɛ, ‘Nyɛ Yudabii fɛɛ ni tsɔɔ agbói nɛɛ amli ni nyɛyakotoɔ Yehowa lɛ, nyɛboa Yehowa wiemɔ lɛ toi. 3 Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ: “Nyɛjajea nyɛgbɛi kɛ nyɛnifeemɔi koni mahã nyɛya nɔ nyɛhi biɛ.+ 4 Nyɛkɛ nyɛhiɛ akafɔ̃a amale wiemɔi anɔ nyɛkɛa akɛ, ‘Yehowa sɔlemɔ shĩa nɛ,* Yehowa sɔlemɔ shĩa, Yehowa sɔlemɔ shĩa!’+ 5 Ejaakɛ kɛ́ nyɛtsake nyɛgbɛi kɛ nyɛnifeemɔi lɛɛlɛŋ lɛ; kɛ́ nyɛkojo mɔ kɛ enyɛmi gbɔmɔ teŋ jogbaŋŋ lɛ;+ 6 kɛ́ nyɛwaaa gbɔi, kɛ awusãi,* kɛ yei okulafoi ayi lɛ;+ kɛ́ nyɛgbeee mɔ ko ni efeko efɔŋ yɛ biɛ lɛ; ni kɛ́ nyɛnyiɛɛɛ nyɔŋmɔi krokomɛi asɛɛ kɛyeee nyɛ diɛŋtsɛ nyɛhe awui lɛ;+ 7 no lɛ, mahã nyɛya nɔ nyɛhi biɛ, yɛ shikpɔŋ ni mikɛhã nyɛtsɛmɛi kɛmiiya naanɔ* lɛ nɔ.”’”
8 “Shi nyɛkɛ nyɛhiɛ fɔ̃ɔ amale wiemɔi anɔ+—ekɛ nyɛ shɛŋ he ko kwraa. 9 Ani nyɛbaaju,+ ni nyɛgbe gbɔmɔ, ni nyɛfite gbãla, ni nyɛkãmɔ amale kitãi,+ ni nyɛshã afɔlei nyɛhã Baal,+ ni nyɛnyiɛ nyɔŋmɔi ni nyɛleee amɛ lɛ asɛɛ, 10 ni nyɛbadamɔ mihiɛ yɛ shĩa nɛɛ ni migbɛ́i kã nɔ lɛ mli nyɛkɛɛ akɛ, ‘Abaahere wɔyiwala,’ be mli ni nyɛmiifee nyaŋemɔ nii nɛɛ fɛɛ lɛ? 11 Ani shĩa ni migbɛ́i kã nɔ lɛ etsɔ julɔi atɛkplo yɛ nyɛhiɛ?+ Naa, mi diɛŋtsɛ mina,” Yehowa kɛɛ.
12 “‘Shi agbɛnɛ, nyɛyaa mijamɔhe lɛ yɛ Shilo,+ he ni mihã migbɛ́i lɛ hi klɛŋklɛŋ lɛ,+ ni nyɛyakwɛa nɔ ni mifee jɛmɛ yɛ mimaŋ Israel efɔŋfeemɔ lɛ hewɔ.+ 13 Shi nyɛtee nɔ nyɛfee nibii nɛɛ fɛɛ,’ Yehowa kɛɛ, ‘ni eyɛ mli akɛ mikɛ nyɛ wie shii abɔ* moŋ, shi nyɛbooo toi.+ Mitee nɔ mitsɛ nyɛ, shi nyɛhereee mi nɔ.+ 14 No hewɔ lɛ, mafee shĩa nɛɛ ni migbɛ́i kã nɔ,+ ni nyɛkɛ nyɛhiɛ fɔ̃ɔ nɔ lɛ,+ kɛ he ni mikɛhã nyɛ kɛ nyɛtsɛmɛi lɛ, tamɔ mifee Shilo lɛ pɛpɛɛpɛ.+ 15 Majie nyɛ kɛje mihiɛ tamɔ bɔ ni mijie nyɛnyɛmimɛi lɛ fɛɛ, Efraim seshibii lɛ fɛɛ kɛje mihiɛ lɛ.’+
16 “Shi bo lɛ, kaasɔle ohã maŋ nɛɛ. Kaafó otsɛ mi, kaasɔle, ni kaakpa mi fai hu ohã amɛ,+ ejaakɛ miboŋ bo toi.+ 17 Ani onaaa nibii ni amɛfeɔ yɛ Yuda maji lɛ amli kɛ Yerusalem gbɛjegbɛi lɛ anɔ lɛ? 18 Bii* lɛ yabuaa tsei lɛ anaa, ni tsɛmɛi lɛ shɛreɔ la, ni ŋamɛi lɛ kpɔtɔɔ ashikishaŋ koni amɛkɛfee afɔleshaa keeki amɛhã Ŋwɛi Maŋnyɛ* lɛ,+ ni amɛfɔseɔ dãa afɔle amɛshwieɔ shi amɛhãa nyɔŋmɔi krokomɛi koni amɛkɛwo mimli la.+ 19 ‘Shi ani mi dɔlɛ nii amɛfeɔ lɛ?’* Yehowa kɛɛ. ‘Ani jeee amɛ diɛŋtsɛ amɛhe amɛfeɔ, koni amɛkɛwo amɛ diɛŋtsɛ amɛhe hiɛgbele?’+ 20 No hewɔ lɛ, nɔ ni Nuŋtsɔ Ofe Yehowa kɛɛ nɛ, ‘Naa! Abaafɔse mimlifu kɛ mimlila lɛ ashwie biɛ,+ ashwie gbɔmɔ kɛ kooloo nɔ, ashwie ŋa nɔ tsei kɛ shikpɔŋ lɛ nɔ nibaa nii lɛ anɔ; ebaashã ni agbeŋ.’+
21 “Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ, ‘Nyɛyaa nɔ, nyɛkɛ nyɛshãa afɔlei lɛ afataa nyɛfɔlei krokomɛi lɛ ahe, ni nyɛ diɛŋtsɛ nyɛyea loo lɛ.+ 22 Ejaakɛ gbi nɔ ni mijie nyɛtsɛmɛi lɛ kɛje Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ, mikɛ amɛ ewieee, ni miwooo amɛ kitã ko yɛ shãa afɔlei kɛ afɔlei krokomɛi ahe.+ 23 Shi miwo amɛ kitã nɛɛ akɛ: “Nyɛboa migbee toi, ni matsɔ nyɛ-Nyɔŋmɔ, ni nyɛbaatsɔ mimaŋ.+ Nyɛnyiɛa yɛ gbɛ ni mifã nyɛ akɛ nyɛnyiɛ nɔ lɛ fɛɛ mli, koni ehi ehã nyɛ.”’+ 24 Shi amɛbooo toi ni amɛbaaa amɛtoi shi hu;+ shi moŋ, amɛtee nɔ amɛnyiɛ amɛ diɛŋtsɛ amɛŋaatsɔi* lɛ amli, ni amɛnyiɛ amɛtsui fɔŋ lɛ sɛɛ,+ ni amɛtee sɛɛsɛɛ ni amɛyaaa amɛhiɛ, 25 kɛjɛ gbi nɔ ni nyɛtsɛmɛi lɛ je Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ kɛbashi ŋmɛnɛ.+ No hewɔ lɛ, mitee nɔ mitsu mitsuji gbalɔi lɛ fɛɛ, ni mitsuɔ amɛ daa gbi.*+ 26 Shi amɛbooo mi toi, ni amɛbaaa amɛtoi shi hu.+ Moŋ lɛ, amɛfee amɛhe kuɛŋtilɔi, ni amɛfee efɔŋ fe amɛtsɛmɛi lɛ po!
27 “Obaawie wiemɔi nɛɛ fɛɛ otsɔɔ amɛ,+ shi amɛboŋ bo toi; obaatsɛ amɛ, shi amɛhereŋ bo nɔ. 28 Ni obaakɛɛ amɛ akɛ, ‘Jeŋmaŋ ni booo Yehowa, amɛ-Nyɔŋmɔ lɛ, gbee toi ni amɛkpɛlɛɛɛ tsɔsemɔ nɛ. Anɔkwayeli elaaje ni atsĩiii tã po yɛ amɛteŋ.’*+
29 “Kuu oyitsɔi ni akuuu* lɛ oshwie, ni owo yaafo lala* yɛ gɔŋkpɔi kpatai lɛ anɔ, ejaakɛ Yehowa ekpoo ni ekwa yinɔ nɛɛ ni ewo emli la lɛ. 30 ‘Ejaakɛ Yudabii lɛ efee efɔŋ yɛ mihiɛ,’ Yehowa kɛɛ. ‘Amɛkɛ amɛmagai ni yɔɔ nyaŋemɔ lɛ ebama shĩa ni migbɛ́i kã nɔ lɛ mli koni amɛbule shĩa lɛ.+ 31 Amɛmamɔ Tofet ni yɔɔ Hinom* Binuu Lɛ Jɔɔ+ lɛ mli lɛ hei grɔŋŋi lɛ, koni amɛshã amɛbihii kɛ amɛbiyei yɛ la mli,+ nɔ ko ni miwoko he kitã ni ebako mitsui mli pɛŋ lɛ.’*+
32 “‘No hewɔ lɛ, naa! gbii miiba,’ Yehowa kɛɛ, ‘ni atsɛŋ jɛmɛ Tofet loo Hinom* Binuu Lɛ Jɔɔ dɔŋŋ, shi moŋ abaatsɛ lɛ Gbɔmɔgbee Jɔɔ. Amɛbaafu mɛi yɛ Tofet kɛyashi anáaa gbɛ dɔŋŋ.+ 33 Ni gbɔmɛi nɛɛ agbohii baatsɔ niyenii ahã ŋwɛi loofɔji kɛ shikpɔŋ lɛ nɔ kooloi, ni mɔ ko mɔ ko eshwieŋ amɛ.+ 34 Mahã miishɛɛ kɛ nyamɔ gbee, kɛ ayemforo wu gbee, kɛ ayemforo gbee sɛɛ afo,+ yɛ Yuda maji lɛ amli, kɛ Yerusalem gbɛjegbɛi lɛ anɔ, ejaakɛ abaakpãtã shikpɔŋ lɛ hiɛ.’”+
8 “Nakai be lɛ mli lɛ,” Yehowa kɛɛ, “abaaloo Yuda maŋtsɛmɛi lɛ awui, kɛ elumɛi lɛ awui, kɛ osɔfoi lɛ awui, kɛ gbalɔi lɛ awui, kɛ mɛi ni yɔɔ Yerusalem lɛ awui kɛje amɛgbohii abui lɛ amli. 2 Abaagbɛ mli atsɔɔ hulu lɛ kɛ nyɔɔŋtsere lɛ, kɛ ŋwɛi asraafoi lɛ fɛɛ ni amɛsumɔ amɛ ni amɛsɔmɔ amɛ, ni amɛnyiɛ amɛsɛɛ, ni amɛtao amɛsɛɛ gbɛ, ni amɛkoto amɛ lɛ.+ Abuaŋ amɛnaa, ni afuŋ amɛ hu. Amɛbaatsɔmɔ tamɔ kooloi afei yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ.”+
3 “Ni nɛkɛ weku fɔŋ nɛɛ ateŋ mɛi ni baashwɛ lɛ baashwe gbele moŋ fe wala yɛ hei fɛɛ ni mashwie amɛ kɛya lɛ,” Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ.
4 “Ni kɛɛmɔ amɛ akɛ, ‘Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
“Ani amɛbaagbee shi ni amɛteŋ shi dɔŋŋ?
Kɛ́ mɔ ko ku esɛɛ kɛje egbɛ nɔ lɛ, ani mɔ kroko lɛ hu ekuŋ esɛɛ kɛjeŋ egbɛ nɔ?
5 Mɛni hewɔ, maŋ nɛɛ, Yerusalem, fiɔ shi yɛ anɔkwa ni eyeee lɛ mli lɛ?
Amɛhiɛ amale mli kpɛŋŋ;
Amɛsumɔɔɔ ni amɛkuɔ amɛsɛɛ kɛjeɔ amɛgbɛ lɛ nɔ.+
6 Mika mitoi jogbaŋŋ ni mitee nɔ mibo toi, shi bɔ ni amɛwie lɛ ejaaa.
Amɛteŋ mɔ kome folo tsakeee etsui yɛ enɔfɔŋfeemɔ lɛ he, ni ebiii po akɛ, ‘Mɛni mifee nɛɛ?’+
Amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ kuɔ esɛɛ kɛyaa gbɛ ni mɛi pii nyiɛ nɔ lɛ nɔŋŋ nɔ tamɔ bɔ ni okpɔŋɔ shaa foi kɛboteɔ ta mli lɛ.
7 Klitso* po ni yɔɔ ŋwɛi lɛ le ebe;*
Ŋa mli okpo, kɛ nyɔŋmɔbitɛte, kɛ afilimata* ahiɛ ejeee be ni esa akɛ amɛku amɛsɛɛ lɛ nɔ.*
Shi mi diɛŋtsɛ mimaŋ lɛ nuuu Yehowa yiŋkpɛi* lɛ ashishi.”’+
8 ‘Te tɛŋŋ ni nyɛkɛɔ akɛ: “Wɔhiɛ kã shi, ni Yehowa mla* lɛ yɛ wɔdɛŋ” lɛ?
Ejaakɛ woloŋmalɔi lɛ amale stailo*+ lɛ, amale pɛ akɛŋmaa lɛɛlɛŋ.
Amɛtsui efã ni abaamɔmɔ amɛ.
Naa! Amɛkɛ Yehowa wiemɔ lɛ tsuuu nii,
Ni no hewɔ lɛ, mɛɛ hiɛshikamɔ amɛyɔɔ?
10 No hewɔ lɛ, mikɛ amɛŋamɛi lɛ baahã hii krokomɛi,
Mikɛ amɛŋmɔji lɛ baake mɛi krokomɛi;+
Kɛjɛ mɔ bibioo fe fɛɛ nɔ kɛyashi mɔ wulu fe fɛɛ nɔ lɛ, amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ miitiu sɛɛnamɔ gbonyo sɛɛ;+
Kɛjɛ gbalɔ nɔ kɛyashi osɔfo nɔ lɛ, amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ miilaka* enyɛmi.+
11 Ni amɛbɔɔ mɔdɛŋ akɛ amɛbaatsa mimaŋ lɛ biyoo lɛ pilamɔ* lɛ eko kɛ eko kɛkɛ* amɛkɛɔ akɛ,
“Toiŋjɔlɛ yɛ! Toiŋjɔlɛ yɛ!”
Be mli ni toiŋjɔlɛ ko bɛ.+
12 Ani amɛhiɛ gboɔ yɛ nyaŋemɔ nii ni amɛfee lɛ he?
Amɛhiɛ gbooo kwraa!
Amɛleee nɔ ni ji hiɛgbele po!+
No hewɔ lɛ, amɛbaanyɔ yɛ mɛi ni enyɔnyɔi lɛ ateŋ.
Kɛ́ migbala amɛtoi lɛ, amɛbaatɛrɛ,’+ Yehowa kɛɛ.
13 ‘Kɛ́ mibua amɛnaa lɛ, makpãtã amɛhiɛ,’ Yehowa kɛɛ.
‘Wain yibii ko eshwɛŋ yɛ wain tso lɛ nɔ, agbami ko eshwɛŋ yɛ agbami tso lɛ nɔ, ni bai lɛ baagbi.
Ni nɔ ni mikɛhã amɛ lɛ baaje amɛdɛŋ.’”
14 “Mɛni hewɔ wɔtara biɛ lolo?
Nyɛhãa wɔbuaa wɔhe naa ni wɔyabotea maji ni atswa gbogboi awo amɛhe lɛ amli+ ni wɔgboi yɛ jɛmɛ.
Ejaakɛ Yehowa, wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ, baakpãtã wɔhiɛ,
Ehã wɔ nu ni pɔizin yɔɔ mli,+
Ejaakɛ wɔfee esha wɔshi Yehowa.
16 Anuɔ ekpɔŋɔi lɛ atsinemɔ lɛ kɛjɛɔ Dan.
Ekpɔŋɔhii lɛ abolɔmɔ lɛ
Hãa shikpɔŋ lɛ fɛɛ hosoɔ.
Amɛbaa ni amɛbakpãtãa shikpɔŋ lɛ kɛ nɔ fɛɛ nɔ ni yɔɔ nɔ lɛ hiɛ,
Maŋ lɛ kɛ mɛi ni yɔɔ mli lɛ fɛɛ.”
17 “Ejaakɛ naa, miitsu onufui kɛmiiba nyɛteŋ,
Onufui ni pɔizin yɔɔ amɛmli ni anyɛŋ akɛ majik ajɔɔ amɛhe,
Ni bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, amɛbaakɔ̃mɔ nyɛ,” Yehowa kɛɛ.
18 Anyɛŋ atsa miwerɛ ni eho mihe lɛ;
Hela emɔ mitsui.
19 Aabo kɛmiibi yelikɛbuamɔ kɛmiijɛ shikpɔŋ ko ni yɔɔ shɔŋŋ nɔ
Kɛmiijɛ mimaŋ lɛ biyoo lɛ ŋɔɔ akɛ:
“Ani Yehowa bɛ Zion?
Ani Zion maŋtsɛ lɛ bɛ emli?”
“Mɛni hewɔ amɛkɛ amɛmagai lɛ ewo mimli la?
Mɛni hewɔ amɛkɛ amɛmaŋsɛɛ nyɔŋmɔi ni sɛɛnamɔ bɛ amɛhe lɛ ewo mimli la nɛkɛ?”
20 “Nikpamɔ be lɛ eho, latsa be lɛ eba naagbee,
Shi ahereko wɔ lolo!”
Mihe ejɔ̃ mihe.
Mɛni hewɔ atsako mimaŋ lɛ biyoo lɛ hela lɛ?+
Kulɛ mafó jetsɛremɔ kɛ jenamɔ
Yɛ mimaŋbii lɛ ateŋ mɛi ni agbe lɛ ahewɔ.
2 Ao, miná ni miyɛ gbɛfalɔi ashitoohe ko yɛ ŋa lɛ nɔ!
Kulɛ mashi mimaŋbii lɛ ni maje amɛteŋ maya,
Ejaakɛ amɛ fɛɛ lɛ, gbalafitelɔi ji amɛ,+
Maŋ ni atuatselɔi eyi mli obɔ.
3 Amɛdɔ amɛlilɛi mli tamɔ gãi;
Amale eyi shikpɔŋ lɛ nɔ obɔ, shi jeee anɔkwayeli.+
“Amɛjɛɔ efɔŋ mli kɛyaa efɔŋ mli,
Ni amɛkɛ amɛjwɛŋmɔ baaa minɔ,”+ Yehowa kɛɛ.
4 “Nyɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ akwɛ jogbaŋŋ yɛ ehe gbɔmɔ he,
Ni nyɛteŋ mɔ ko mɔ ko akahe enyɛmi po eye.
5 Amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ tswaa ehe gbɔmɔ ojo,
Ni mɔ ko mɔ ko ewieee anɔkwale.
Amɛtsɔse amɛlilɛi koni emale.+
Amɛfeɔ efɔŋ, ni amɛleee kpa.
6 Oyɛ amalelɔi ateŋ.
Amɛmalemɔ lɛ hewɔ lɛ, amɛsumɔɔɔ ni amɛleɔ mi,” Yehowa kɛɛ.
7 No hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ nɛ:
“Masere amɛ ni maka amɛ makwɛ,+
Ejaakɛ mɛni ekoŋŋ manyɛ mafee mimaŋ lɛ biyoo lɛ fe enɛ?
8 Amɛlilɛi lɛ, gãimlibi ni gbeɔ mɔ, ni maleɔ ni.
Mɔ kɛ enaabu wieɔ toiŋjɔlɛ he etsɔɔ ehe gbɔmɔ,
Shi ewoɔ lɛ ka yɛ etsui mli.”
9 “Ani esaaa akɛ mihãa amɛbuɔ nibii nɛɛ ahe akɔntaa?” Yehowa kɛɛ.
“Ani esaaa akɛ mitɔɔ mihe* owele yɛ jeŋmaŋ ni tamɔ nɛkɛ lɛ nɔ?”+
10 Mawo yara ni mafó yɛ gɔji lɛ ahewɔ
Ni mawo yaafo lala* yɛ kooloi alɛɛhei ni yɔɔ ŋa lɛ nɔ lɛ ahewɔ,
Ejaakɛ ashã jɛmɛ bɔ ni mɔ ko mɔ ko tsɔɔɔ jɛmɛ dɔŋŋ,
Ni anuuu kooloi akuu ko he dɔŋŋ.
Ŋwɛi loofɔji lɛ kɛ kooloi lɛ fɛɛ ejo foi; amɛ fɛɛ amɛtee.+
11 Mahã Yerusalem atsɔ maŋ koikoi,+ ŋa mli gbei ashihilɛhe,+
Ni mahã Yuda maji lɛ atsɔ amaŋfɔ, mɔ ko mɔ ko ehiŋ amɛmli.+
12 Namɔ le nii* bɔ ni ebaanu enɛ shishi?
Namɔ Yehowa naabu kɛ lɛ ewie koni ejaje enɛ?
Mɛni hewɔ shikpɔŋ lɛ hiɛ ekpãtã?
Mɛni hewɔ enɔ egbi tamɔ ŋa nɔ,
Ni no hewɔ lɛ, mɔ ko mɔ ko tsɔɔɔ nɔ lɛ?”
13 Yehowa here nɔ akɛ: “Ejaakɛ amɛkpoo mimla* ni mikɛma amɛhiɛ lɛ, ni amɛkɛtsuuu nii, ni amɛbooo migbee toi. 14 Shi moŋ, amɛkɛ kuɛŋtimɔ fee nɔ ni amɛ diɛŋtsɛ amɛtsuii sumɔɔ,+ ni amɛyanyiɛ Baal amagai lɛ asɛɛ tamɔ bɔ ni amɛtsɛmɛi lɛ tsɔɔ amɛ akɛ amɛfee lɛ.+ 15 No hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ, ‘Naa, mahã maŋ nɛɛ aye joomɔtso, ni mahã amɛnu nu ni pɔizin yɔɔ mli.+ 16 Magbɛ amɛ mashwã jeŋmaji ni amɛ kɛ amɛtsɛmɛi lɛ leee lɛ anɔ,+ ni matsu klante kɛnyiɛ amɛsɛɛ kɛyashi makpãtã amɛhiɛ kwraa.’+
17 Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ nɛ,
‘Nyɛjwɛŋa sane nɛɛ nɔ.
Nyɛbuaa yei ni láa yaafo lalai* lɛ anaa,+
Ni nyɛtsua ni ayatsɛa yei ni he esa lɛ kɛba,
18 Koni amɛhe afee oya ni amɛwo yara yɛ wɔhewɔ,
Koni wɔhiŋmɛii afɔse yaafonui ashwie shi
Ni wɔhiŋmɛii asɛɛ atsere nu.+
19 Ejaakɛ anu akɛ awo yara kɛjɛ Zion+ akɛ:
“Kwɛ bɔ ni akpãtã wɔhiɛ ahã!
Ashwie wɔhiɛ shi waa diɛŋtsɛ!
Ejaakɛ wɔshi shikpɔŋ lɛ nɔ, ni akumɔ wɔshĩai lɛ hu ashwie shi.”+
20 Nyɛ yei, nyɛboa Yehowa wiemɔ lɛ toi.
Nyɛhãa enaa wiemɔ lɛ abotea nyɛtoiiaŋ.
21 Ejaakɛ gbele ekwɔ kɛtsɔ wɔsamfɛji lɛ amli;
Ebote wɔmɔji ni atswa gbogboi awo he lɛ amli
Koni ejie gbekɛbii lɛ kɛje gbɛjegbɛi lɛ anɔ
Kɛ oblahii lɛ hu kɛje henaabuamɔhei lɛ.’+
22 Kɛɛmɔ akɛ, ‘Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
“Mɛi ni egboi lɛ agbohii lɛ baajwere shi tamɔ kooloi afei yɛ ŋa lɛ nɔ,
Tamɔ ŋmaa* kuikui ni afo etsɛko ni jwere shi sɛrɛnɛɛ yɛ nikpalɔ lɛ sɛɛ,
Ni mɔ ko mɔ ko bɛ ni baabua naa lɛ.”’”+
23 Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
“Mɔ ni hiɛ kã shi lɛ akashwã yɛ ehiɛshikamɔ lɛ hewɔ;+
Mɔ ni he wa lɛ hu akashwã yɛ ehewalɛ lɛ hewɔ;
Ni niiatsɛ lɛ hu akashwã yɛ nii babaoo ni eyɔɔ lɛ hewɔ.”+
24 “Shi mɔ ni shwãa lɛ, eshwã yɛ enɛ moŋ hewɔ:
Akɛ eyoɔ nibii ni kɔɔ mihe lɛ asɛɛ, ni eyɛ mihe nilee hu,+
Akɛ miji Yehowa, mɔ ni jieɔ suɔmɔ ni tsakeee kpo ni yeɔ jalɛ sane, ni feɔ jalɛ nii yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ,+
Ejaakɛ nibii nɛɛ ahe miishɛɛ mináa,”+ Yehowa kɛɛ.
25 “Naa! Gbii miiba,” Yehowa kɛɛ, “ni mɔ fɛɛ mɔ ni afo lɛ ketia shi afoko lɛ ketia lɛ, mahã ebu ehe akɔntaa ehã mi,+ 26 mahã Ejipt+ kɛ Yuda+ kɛ Edom+ kɛ Amonbii+ lɛ kɛ Moab+ kɛ mɛi ni yɔɔ ŋa lɛ nɔ ni shɛɔ amɛyitsei ahe+ lɛ hu abu amɛhe akɔntaa amɛhã mi; ejaakɛ jeŋmaji lɛ fɛɛ lɛ, afoko amɛ ketia, ni Israel shĩa lɛ fɛɛ lɛ, afoko amɛtsui ketia.”+
10 Nyɛ Israel shĩa, nyɛboa wiemɔ ni Yehowa ewie eshi nyɛ lɛ toi. 2 Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
“Nyɛkakasea jeŋmaji lɛ agbɛ lɛ,+
Ni nyɛkahãa ŋwɛii okadii lɛ woa nyɛhe gbeyei
Ejaakɛ nomɛi ji nibii ni jeŋmaji lɛ sheɔ amɛ gbeyei.+
3 Ejaakɛ majimaji lɛ akusumii lɛ, lakamɔ* kɛkɛ ni.
Etamɔ koo mli tso ko kɛkɛ ni afo afɔ̃ shi,
Ni ŋaalɔ kɛ enitsumɔ dade tsuɔ he nii.+
5 Amɛtamɔ koliko ni akɛshwieɔ kooloi ni akɛma kɔkumba ŋmɔ mli, amɛnyɛɛɛ amɛwie;+
Atereɔ amɛ, ejaakɛ amɛnyɛɛɛ amɛnyiɛ.+
Nyɛkashea amɛ gbeyei, ejaakɛ amɛnyɛŋ amɛye awui ko,
Ni amɛnyɛŋ amɛfee ekpakpa ko hu.”+
6 Ao Yehowa, mɔ ko mɔ ko bɛ ni tamɔ bo.+
Oje agbo, ni ogbɛ́i lɛ hu je agbo ni eyɛ hewalɛ.
7 Bo jeŋmaji lɛ a-Maŋtsɛ,+ namɔ po sheŋ bo gbeyei, ejaakɛ osa nakai;
Ejaakɛ yɛ jeŋmaji lɛ ahiɛshikalɔi lɛ fɛɛ ateŋ kɛ agbɛnɛ hu yɛ amɛmaŋtsɛyelii lɛ fɛɛ ateŋ lɛ,
Mɔ ko mɔ ko kwraa bɛ ni tamɔ bo.+
8 Amɛ fɛɛ lɛ, buului kɛ kwashiai ji amɛ.+
Gbɛtsɔɔmɔ ni jɛ tso dɛŋ lɛ, sɛɛnamɔ ko bɛ he.*+
9 Akɛ jwiɛtɛi fɛtɛfɛtɛi jɛɔ Tarshish+ ni akɛ shika tsuru hu jɛɔ Ufaz kɛbaa,
Ŋaalɔ ninenaa nitsumɔ, dade sɔ̃lɔ nitsumɔ.
Amɛtade lɛ, kpãa bluu kɛ kooloo hetsɔi ni hiɛ pɛpol kɔla ni.
Ŋaalɔi ni he esa ni fee fɛɛ.
10 Shi Yehowa lɛ, Nyɔŋmɔ ni lɛɛlɛŋ.
Lɛ ji Nyɔŋmɔ hiɛkãalɔ+ kɛ naanɔ Maŋtsɛ+ lɛ.
Emlifu lɛ hãa shikpɔŋ lɛ hosoɔ,+
Ni jeŋmaŋ ko jeŋmaŋ ko nyɛŋ adamɔ emlila lɛ naa.
“Nyɔŋmɔi ni jeee amɛ amɛfee ŋwɛi kɛ shikpɔŋ lɛ
Ahiɛ baakpãtã kɛje shikpɔŋ lɛ nɔ kɛ ŋwɛi shishi nɛɛ.”+
12 Lɛ ji mɔ ni kɛ ehewalɛ fee shikpɔŋ lɛ,
Mɔ ni jɛ ehiɛshikamɔ mli eto shikpɔŋ* lɛ shishi,+
Ni elɛɛ ŋwɛi mli yɛ eniiashishinumɔ naa lɛ.+
13 Kɛ́ ewó egbee nɔ lɛ,
Nui ni yɔɔ ŋwɛi lɛ feɔ hamahama,+
14 Gbɔmɔ fɛɛ gbɔmɔ lɛ, buulu ni, ni ebɛ jwɛŋmɔ.
Dade sɔ̃lɔ fɛɛ dade sɔ̃lɔ hiɛ baagbo yɛ amaga ni efee lɛ hewɔ;+
Ejaakɛ edade amaga lɛ, lakamɔ ni,
15 Lakamɔ nii* kɛkɛ ji amɛ, nibii ni ayeɔ he fɛo.+
Kɛ́ gbi ni akɛbaakojo amɛ lɛ shɛ lɛ, amɛhiɛ baakpãtã.
16 Yakob Gbɛfaŋnɔ lɛ tamɔɔɔ enɛɛmɛi,
Ejaakɛ lɛ ji mɔ ni shɔ̃ nɔ fɛɛ nɔ,
Ni Israel ji egboshinii lɛ dɛhiɛmɔtso.+
Egbɛ́i ji Yehowa, taiatsɛ lɛ.+
17 Bo yoo ni ohiɔ maŋ ni awo he ka mli,
Buamɔ onibii lɛ anaa kɛje shikpɔŋ lɛ nɔ.
18 Ejaakɛ nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
19 Kpoo hã mi yɛ mipilamɔ* lɛ hewɔ!+
Mifaji lɛ, anyɛɛɛ atsa.
Ni mikɛɛ akɛ: “Mihela ni, ni mamɔ mli nakai.
20 Afite mimama tsũ lɛ, ni atserɛ mimama tsũ lɛ he kpãi lɛ amli.+
Mibihii lɛ eshi mi ni amɛbɛ dɔŋŋ.+
Mɔ ko mɔ ko bɛ ni baafee mimama tsũ lɛ loo ewó mimama tsũ lɛ he mamai lɛ anɔ.
No hewɔ ni amɛbɛ sɛɛyoomɔ lɛ,
Ni amɛtookui lɛ fɛɛ egbɛ eshwã lɛ.”+
22 Bo toi! Sane ko! Eeba!
Aashimɔ shi kɛmiijɛ kooyigbɛ shikpɔŋ lɛ nɔ,+
Koni abafee Yuda maji lɛ amaŋfɔ, ŋa mli gbei ashihilɛhe.+
23 Ao Yehowa, mile akɛ gbɔmɔ gbɛ bɛ lɛ diɛŋtsɛ edɛŋ.
Bɔ ni gbɔmɔ ni nyiɛ lɛ baakudɔ lɛ diɛŋtsɛ enajifaamɔi ehã po lɛ, ebɛ edɛŋ.+
25 Fɔsemɔ omlila lɛ oshwie jeŋmaji lɛ ni kuɔ amɛhiɛ amɛshwieɔ onɔ lɛ+
Kɛ wekui ni tsɛɛɛ ogbɛ́i lɛ anɔ.
11 Wiemɔ ni jɛ Yehowa ŋɔɔ ba Yeremia ŋɔɔ nɛ: 2 “Nyɛ maŋbii, nyɛboa kpaŋmɔ nɛɛ mli wiemɔi lɛ atoi!
“Wiemɔ* enɛɛmɛi otsɔɔ Yuda hii lɛ kɛ mɛi ni yɔɔ Yerusalem lɛ 3 ni okɛɛ amɛ akɛ, ‘Nɔ ni Yehowa, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ: “Loomɔ kã mɔ fɛɛ mɔ ni booo kpaŋmɔ nɛɛ mli wiemɔi lɛ atoi lɛ nɔ,+ 4 wiemɔi ni mikɛwo nyɛtsɛmɛi lɛ kitã yɛ gbi nɔ ni mijie amɛ kɛje Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ,+ kɛje dade seremɔ flɔnɔɔ lɛ mli akɛ,+ ‘Nyɛboa migbee toi, ni nyɛfea nibii fɛɛ ni mifã nyɛ lɛ; ni nyɛbaatsɔ mimaŋ ni matsɔ nyɛ-Nyɔŋmɔ,+ 5 koni maye kitã ni mikã nyɛtsɛmɛi lɛ akɛ mahã amɛ shikpɔŋ ni mliki kɛ wo hoɔ yɛ nɔ+ tamɔ eji ŋmɛnɛ lɛ nɔ.’”’”
Ni mihere nɔ akɛ: “Ao Yehowa, Amen.”*
6 Kɛkɛ ni Yehowa kɛɛ mi akɛ: “Shiɛmɔ wiemɔi nɛɛ fɛɛ yɛ Yuda maji lɛ amli kɛ Yerusalem gbɛjegbɛi lɛ anɔ akɛ: ‘Nyɛboa kpaŋmɔ nɛɛ mli wiemɔi lɛ atoi, ni nyɛyea nɔ. 7 Ejaakɛ miwie mitsɔɔ nyɛtsɛmɛi lɛ yɛ gbi nɔ ni mijie amɛ kɛje Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ, ni mitee nɔ miwie mitsɔɔ amɛ daa kɛ daa* kɛbashi ŋmɛnɛ gbi nɛɛ akɛ: “Nyɛboa migbee toi.”+ 8 Shi amɛbooo toi ni amɛbaaa amɛtoi shi hu; shi moŋ, amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ tee nɔ ekɛ kuɛŋtimɔ nyiɛ etsui fɔŋ lɛ sɛɛ.+ No hewɔ lɛ, mi hu mihã kpaŋmɔ nɛɛ mli wiemɔi lɛ fɛɛ ni mifã amɛ ni amɛye nɔ, shi amɛyeee nɔ lɛ ba amɛnɔ.’”
9 Kɛkɛ ni Yehowa kɛɛ mi akɛ: “Yuda hii lɛ kɛ mɛi ni yɔɔ Yerusalem lɛ ekpaŋ miyi nɔ. 10 Amɛku amɛsɛɛ kɛtee amɛtsɛmɛi ni hi shi yɛ blema ni booo miwiemɔi lɛ atoi lɛ atɔmɔi lɛ ahe.+ Amɛ hu amɛnyiɛ nyɔŋmɔi krokomɛi asɛɛ ni amɛmiisɔmɔ amɛ.+ Israel shĩa lɛ kɛ Yuda shĩa lɛ eku kpaŋmɔ ni mi kɛ amɛtsɛmɛi lɛ kpaŋ lɛ mli.+ 11 No hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ, ‘Naa mikɛ sane fɔŋ ni amɛnyɛŋ mli amɛje miiba amɛnɔ.+ Kɛ́ amɛtsɛ mi ni miye mibua amɛ lɛ, miboŋ amɛ toi.+ 12 Kɛkɛ lɛ, Yuda maji lɛ kɛ mɛi ni yɔɔ Yerusalem lɛ baaya nyɔŋmɔi ni amɛshãa afɔlei* amɛhãa amɛ lɛ aŋɔɔ koni amɛtsɛ amɛ ni amɛye amɛbua amɛ,+ shi nyɔŋmɔi nɛɛ hereŋ amɛ kɔkɔɔkɔ yɛ amɛmanehulu be lɛ mli. 13 Ejaakɛ bo Yuda, bɔ ni omaji lɛ fa lɛ, nakai onyɔŋmɔi lɛ fa, ni bɔ ni gbɛjegbɛi ni yɔɔ Yerusalem lɛ fa lɛ, nakai nyɛmamɔ afɔleshaa latɛi babaoo nyɛhã hiɛgbejianii nɛɛ,* afɔleshaa latɛi ni akɛshãa afɔlei ahãa Baal.’+
14 “Shi bo* lɛ, kaasɔle ohã maŋ nɛɛ. Kaafó otsɛ mi yɛ amɛhewɔ, ni kaasɔle ohã amɛ hu,+ ejaakɛ kɛ́ amɛbo amɛtsɛ mi yɛ amɛmanehulu lɛ hewɔ lɛ, miboŋ amɛ toi.
15 Mɛni hewɔ esa akɛ misuɔlɔ lɛ aya nɔ ahi mishĩa lɛ
Be ni mɛi babaoo miitsɔ ŋaa fɔji?
Ani amɛbaanyɛ amɛkɛ loo krɔŋkrɔŋ* atsi sane fɔŋ lɛ naa kɛ́ eba onɔ?
Ani omii baashɛ ohe yɛ nakai be lɛ mli?
16 Be ko ni eho lɛ, Yehowa tsɛ bo oliv tso frɔ̃frɔ̃,
Tso fɛfɛo ni woɔ yibii kpakpai.
Anu gbɛɛmɔ wulu ko he, ni ekɛ* la shã esuɔlɔ lɛ,
Ni amɛkumɔ oliv tso lɛ niji lɛ.
17 “Yehowa, taiatsɛ lɛ, mɔ ni du bo lɛ,+ ewie akɛ sane fɔŋ baaba onɔ yɛ efɔŋ ni Israel shĩa lɛ kɛ Yuda shĩa lɛ efee lɛ hewɔ, mɛi ni shãa afɔlei amɛhãa Baal kɛwoɔ mimli la lɛ.”+
18 Yehowa kɛɛ mi koni male;
Nakai be lɛ mli lɛ, ohã mina nɔ ni amɛfeɔ lɛ.
19 Mitsɔ tamɔ gwantɛŋbi ni he jɔ ni akɛ lɛ miiya ayagbe lɛ.
Mileee ŋaa ni amɛtsɔɔ yɛ mihe+ akɛ:
“Nyɛhãa wɔkpãtãa tso lɛ kɛ enɔ yibii lɛ fɛɛ hiɛ,
Ni nyɛhãa wɔfoa lɛ wɔshɛa wɔfɔ̃a kɛjea hiɛkãalɔi ashikpɔŋ lɛ nɔ,
Koni akakai egbɛ́i dɔŋŋ” lɛ.
Hã mana owele ni obaatɔ yɛ amɛnɔ lɛ,
Ejaakɛ bo mikɛ misane lɛ ehã.
21 No hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa wieɔ eshiɔ Anatot+ hii ni taoɔ aŋɔ owala* ni amɛkɛɔ akɛ: “Kaagba yɛ Yehowa gbɛ́i mli,+ kɛjeee nakai lɛ obaatsɔ wɔnine nɔ ogbo” lɛ nɛ; 22 no hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ nɛ: “Naa, magbala amɛtoi. Oblahii lɛ baagboi yɛ klante naa,+ ni amɛbihii kɛ amɛbiyei lɛ baagboi yɛ hɔmɔ hewɔ.+ 23 Amɛteŋ mɔ ko mɔ ko po eshwɛŋ, ejaakɛ mikɛ sane fɔŋ baaba Anatot+ hii lɛ anɔ yɛ afi mli ni magbala amɛtoi lɛ.”
Shi mɛni hewɔ mɛi fɔji agbɛ jaa hãa amɛ?+
Ni mɛni hewɔ mɛi ni yeee anɔkwa lɛ yeee ŋkɔmɔ lɛ?
2 Bo odu amɛ ni amɛshishifã emɔ shi.
Amɛdara ni amɛwo yibii.
Okã amɛnaabu nɔ daa, shi okɛ amɛmligbɛ susumɔi* lɛ ateŋ jekɛ.+
Jiemɔ amɛ oto afã tamɔ gwantɛŋi ni ayaagbe amɛ,
Ni okɛ amɛ ato afã ohã gbee gbi lɛ.
4 Mɛɛ be nɔŋŋ shikpɔŋ lɛ baagbi kɛyashi
Ni ŋa fɛɛ ŋa nɔ jwɛi baagbi kɛyashi?+
Mɛi ni yɔɔ mli lɛ anɔfɔŋfeemɔ lɛ hewɔ lɛ,
Abɛɛ kooloi lɛ kɛ loofɔji lɛ ashwie.
Ejaakɛ amɛkɛɛ akɛ: “Enaaa nɔ ni baaba wɔnɔ lɛ.”
Kɛ́ ohe ejɔ bo yɛ toiŋjɔlɛ shikpɔŋ nɔ lɛ,
Te obaafee onii ohã tɛŋŋ yɛ koo hayii ni yɔɔ Yordan he lɛ amli lɛ?
6 Ejaakɛ bo diɛŋtsɛ onyɛmimɛi, bo diɛŋtsɛ otsɛ shĩabii lɛ,
Kɛ bo eye yɛ gbɛ fɔŋ nɔ.+
Amɛwo amɛgbee nɔ amɛshi bo.
Kɛ́ amɛkɛ bo wie nibii kpakpai po lɛ,
Kaahe amɛ oye.
7 “Mishi mishĩa lɛ;+ mishi migboshinii lɛ.+
Mikɛ mɔ ni misumɔɔ lɛ jogbaŋŋ lɛ* ewo ehenyɛlɔi lɛ adɛŋ.+
8 Migboshinii lɛ etsɔ tamɔ koo mli jata ehã mi.
Ehũu eshi mi.
No hewɔ lɛ, miinyɛ lɛ.
9 Migboshinii lɛ tamɔ loofɔlɔ kɛ ehe kɔlai srɔtoi* ni gbɔbiɔ;
Loofɔji krokomɛi ni gbɔbiɔ ebɔle lɛ, ni amɛmiitutua lɛ.+
Nyɛ ŋa mli kooloi fɛɛ, nyɛbaa, nyɛbabuaa nyɛhe naa,
Nyɛbayea nii.+
Amɛhã mishikpɔŋ ni misumɔɔ lɛ etsɔ ŋa kpataa.
11 Etsɔ shikpɔŋ ni akɛfeee nɔ ko.
Shikpɔŋ muu lɛ fɛɛ etsɔ amaŋfɔ,
Shi mɔ ko mɔ ko kɛwooo etsui mli.+
12 Mɛi ni kpãtãa nii ahiɛ lɛ eba nanegbɛi fɛɛ ni nɔ eye ni yɔɔ ŋa lɛ nɔ lɛ anɔ,
Ejaakɛ Yehowa klante lɛ miiye nii kɛmiijɛ shikpɔŋ lɛ naagbeehe kome kɛmiiya naagbeehe kroko.+
Mɔ ko mɔ ko* bɛ toiŋjɔlɛ.
13 Amɛdu wiiti, shi amɛkpa ŋmei.+
Amɛgbo deŋme, shi amɛnáaa he sɛɛ.
Amɛhiɛ baagboi yɛ amɛnibaa nii lɛ ahewɔ
Yɛ Yehowa mlifu ni naa wa lɛ hewɔ.”
14 Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ: “Mihe gbɔmɛi fɔji fɛɛ, mɛi ni taa migboshinii ni mikɛhã mimaŋ Israel lɛ he lɛ,+ naa, miifã amɛ kɛmiije amɛshikpɔŋ lɛ nɔ,+ ni mafã Yuda shĩa lɛ kɛje amɛteŋ. 15 Shi kɛ́ mifã amɛ sɛɛ lɛ, mana amɛ mɔbɔ ekoŋŋ ni mikɛ amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ baaku sɛɛ aba egboshinii kɛ eshikpɔŋ lɛ nɔ.”
16 “Ni kɛ́ amɛbɔ mɔdɛŋ amɛkase mimaŋ lɛ gbɛi lɛ ni amɛkɛ migbɛ́i kã kitã akɛ, ‘Gbii abɔ ni Yehowa hiɛ kã nɛɛ!’ bɔ ni amɛtsɔɔ mimaŋ lɛ koni amɛkɛ Baal akã kitã lɛ, amɛ hu abaatswa amɛ ama shi yɛ mimaŋbii lɛ ateŋ. 17 Shi kɛ́ amɛbooo toi lɛ, mi hu mafã nakai jeŋmaŋ lɛ, mafã lɛ ni makpãtã ehiɛ,” Yehowa kɛɛ.+
13 Nɔ ni Yehowa kɛɛ mi nɛ: “Yaa ni oyahé klala bɛlti ni okɛfi ohɛ, shi okɛkatsɔ nu mli.” 2 No hewɔ lɛ, mitee miyahe bɛlti lɛ yɛ Yehowa wiemɔ lɛ naa ni mikɛfi mihɛ. 3 Ni Yehowa kɛɛ mi* nɔ ni ji shii enyɔ nɔ akɛ: 4 “Kɔ bɛlti ni oyahé ni fi ohɛ lɛ, ni ote shi oya Yufrate Faa lɛ naa ni okɛyato tɛsaa fɔji lɛ eko mli yɛ jɛmɛ.” 5 No hewɔ lɛ, mitee mikɛyato yɛ Yufrate lɛ naa tamɔ bɔ ni Yehowa fã mi lɛ.
6 Shi gbii babaoo sɛɛ lɛ, Yehowa kɛɛ mi akɛ: “Tee shi ni oya Yufrate lɛ naa koni oyakɔ bɛlti lɛ ni mifã bo akɛ okɛyato jɛmɛ lɛ.” 7 No hewɔ lɛ, mitee Yufrate lɛ naa ni miyatsa bɛlti lɛ, ni mijie kɛje he ni mikɛto lɛ, ni mina akɛ bɛlti lɛ efite; ehiii kɛ nɔ ko feemɔ dɔŋŋ.
8 Kɛkɛ ni Yehowa kɛɛ mi akɛ: 9 “Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ, ‘Nɛkɛ pɛpɛɛpɛ ji bɔ ni mafite nɔ ni Yuda kɛshwãa lɛ kɛ nibii babaoo ni Yerusalem kɛshwãa lɛ.+ 10 Nɛkɛ maŋ fɔŋ nɛɛ ni booo miwiemɔi lɛ atoi,+ ni amɛkɛ kuɛŋtimɔ nyiɛɔ amɛ diɛŋtsɛ amɛtsui sɛɛ,+ ni amɛnyiɛɔ nyɔŋmɔi krokomɛi asɛɛ, ni amɛsɔmɔɔ amɛ ni amɛkotoɔ amɛ lɛ, baatsɔ tamɔ bɛlti nɛɛ ni ehiii kɛ nɔ ko feemɔ dɔŋŋ lɛ.’ 11 ‘Ejaakɛ bɔ ni bɛlti kpɛtɛɔ mɔ hɛ lɛ, nakai mihã Israel shĩa muu lɛ fɛɛ kɛ Yuda shĩa muu lɛ fɛɛ kpɛtɛ mi koni amɛtsɔ maŋ,+ kɛ gbɛ́i,+ kɛ yijiemɔ, kɛ nɔ ko fɛfɛo amɛhã mi. Shi amɛbooo mi toi,’+ Yehowa kɛɛ.
12 “Agbɛnɛ hu, kɛɛmɔ amɛ sane nɛɛ hu akɛ, ‘Nɔ ni Yehowa, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ: “Atsɔ wain awo gbɛ́ fɛɛ gbɛ́ mli obɔ.”’ Ni amɛbaahere bo nɔ akɛ, ‘Ani wɔleee akɛ esa akɛ atsɔ wain awo gbɛ́ fɛɛ gbɛ́ mli obɔ?’ 13 Kɛkɛ lɛ, kɛɛmɔ amɛ akɛ, ‘Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ: “Naa, mibahã mɛi fɛɛ ni yɔɔ shikpɔŋ nɛɛ nɔ lɛ, maŋtsɛmɛi ni taraa David maŋtsɛ sɛi lɛ nɔ lɛ, kɛ osɔfoi lɛ kɛ gbalɔi lɛ, kɛ mɛi fɛɛ ni yɔɔ Yerusalem lɛ atɔrɔ dãa kpɔtɔɔ.+ 14 Ni mamɔmɔ amɛ matswia amɛhe, tsɛmɛi kɛ bihii fɛɛ,” Yehowa kɛɛ.+ “Mimusuŋ etsɔŋ mi yɛ amɛhe, ni miyeŋ awerɛho yɛ amɛhewɔ, ni minaŋ amɛ mɔbɔ hu; nɔ ko nɔ ko etsiŋ minaa yɛ amɛhiɛ ni makpãtã lɛ he.”’+
15 Nyɛbaa nyɛtoi shi ni nyɛboa toi jogbaŋŋ.
Nyɛkawóa nyɛhe nɔ, ejaakɛ Yehowa ewie.
16 Nyɛkɛ anunyam ahãa Yehowa, nyɛ-Nyɔŋmɔ lɛ,
Dani ehã duŋ awo
Dani nyɛnaji atɛrɛ yɛ gɔji lɛ anɔ yɛ gbɛkɛnaashi mli.
17 Ni kɛ́ nyɛbooo toi lɛ,
Mafó* yɛ teemɔŋ yɛ nyɛshwãa lɛ hewɔ.
18 Kɛɛmɔ maŋtsɛ lɛ kɛ maŋnyɛ+ lɛ akɛ, ‘Nyɛtaraa shikpɔŋ,
Ejaakɛ nyɛkekere fɛfɛo lɛ baaje nyɛyiteŋ agbee shi.’
19 Aŋamɔ wuoyigbɛ maji lɛ anaa,* ni mɔ ko mɔ ko bɛ ni baagbele.
Aŋɔ Yuda fɛɛ nom, aŋɔ amɛ fɛɛ nom kɛtee kwraa.+
20 Holemɔ ohiŋmɛii anɔ ni okwɛ mɛi ni jɛ kooyigbɛ kɛbaa lɛ.+
Nɛgbɛ tooku lɛ ni akɛhã bo lɛ yɔɔ, ogwantɛŋi fɛfɛji lɛ?+
21 Mɛni obaakɛɛ, kɛ́ toigbalamɔ jɛ
Onanemɛi kpaakpai ni okɛ amɛ bɔ naanyo kɛjɛ shishijee lɛ aŋɔɔ kɛba?+
Ani kɔ̃ɔmɔ etaŋ ohe tamɔ yoo ni miifɔ?+
22 Ni kɛ́ okɛɛ yɛ otsui mli akɛ, ‘Mɛni hewɔ nɛkɛ nibii nɛɛ ba minɔ?’+ lɛ,
Otɔmɔ kpele lɛ hewɔ ajie oshishigbɛ atade lɛ,+
Ni onanetsitsi waa ohe waa lɛ.
23 Ani Kushnyo* baanyɛ atsake ehewolo? Ani kootsɛ baanyɛ atsake ehe turuntarai lɛ?+
No lɛ, nyɛ hu nyɛbaanyɛ nyɛfee ekpakpa,
Nyɛ mɛi ni atsɔse nyɛ koni nyɛfee efɔŋ.
24 No hewɔ lɛ, magbɛ amɛ mashwã tamɔ jwɛi ni ŋa kpataa nɔ kɔɔyɔɔ eloo kɛmiiya.+
25 Enɛ ji ogbɛfaŋnɔ, gbɛfaŋnɔ ni misusu mihã bo,” Yehowa kɛɛ,
26 No hewɔ lɛ, mawó oshishigbɛ atade lɛ nɔ kɛha ohiɛ,
Ni abaana ohiɛgbele lɛ,+
27 Ogbalafitemɔ nifeemɔi+ lɛ kɛ ojwamaŋ bolɔmɔi lɛ,
Oshawofeemɔ ni yɔɔ nyaŋemɔ* lɛ.
Mina onifeemɔi ni yɔɔ nyaŋemɔ lɛ+
Yɛ gɔŋkpɔi lɛ anɔ, yɛ ŋa lɛ nɔ.
Ao Yerusalem, kpoo hã bo!
Mɛɛ be nɔŋŋ obaaya nɔ owo ohe muji kɛyashi?”+
14 Nɔ ni Yehowa kɛɛ Yeremia* yɛ nu hɔmɔ he lɛ nɛ:+
2 Yuda miiye awerɛho,+ ni egbói lɛ elaaje.
Amɛtara shikpɔŋ mɔbɔmɔbɔ,
Ni bolɔmɔ miijɛ Yerusalem kɛmiiya ŋwɛi.
3 Ni amɛnuŋtsɔmɛi lɛ etsu amɛtsuji* lɛ koni amɛyayɛ nu kɛba.
Amɛtee nubui* lɛ ahe shi amɛnáaa nu.
Amɛkɛ amɛgbɛ́i lɛ eku amɛsɛɛ kɛba efolo.
Amɛhiɛ egboi ni amɛnijiaŋ eje wui,
Ni amɛha amɛyitsei anɔ.
4 Akɛni shikpɔŋ lɛ egbala,
Yɛ nugbɔ ni enɛɛɛ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ hewɔ lɛ,+
Okwaafoi lɛ ehao ni amɛha amɛyitsei anɔ.
5 Adowayoo ni yɔɔ ŋa mli lɛ po ejo foi eshi ebii ni efɔ etsɛko lɛ
Ejaakɛ jwɛi bɛ.
6 Ŋa mli tejii damɔɔ gɔŋkpɔi kpatai lɛ anɔ.
Amɛfuɔ kɔɔyɔɔ lɛ mli waa tamɔ ŋa mli gbei;
Amɛhiŋmɛii anɔ eha ejaakɛ amɛnáaa baa amɛkpe.+
7 Eyɛ mli akɛ wɔ diɛŋtsɛ wɔtɔmɔi lɛ miiye odase eeshi wɔ moŋ,
Shi Ao Yehowa, tsu saji ahe nii yɛ ogbɛ́i lɛ hewɔ.+
Ejaakɛ wɔtuatsemɔi lɛ fa,+
Ni bo ji mɔ ni wɔfee esha wɔshi.
8 Ao Israel hiɛnɔkamɔ, e-Yiwalaherelɔ+ yɛ haomɔ beiaŋ,
Mɛni hewɔ otsɔ tamɔ gbɔ yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ nɛɛ,
Tamɔ gbɛfalɔ ko ni toɔ shi eyeɔ jenamɔ kɛkɛ nɛɛ?
9 Mɛni hewɔ otsɔ tamɔ nuu ni he ejɔ̃ ehe nɛɛ,
Tamɔ nuu kãkãlɔ ko ni nyɛɛɛ mɔ yiwala ahere nɛɛ?
Kaashi wɔ.
10 Nɔ ni Yehowa wieɔ yɛ maŋ nɛɛ he nɛ: “Amɛsumɔɔ ni amɛkpa shi;+ amɛtsĩii amɛnaji anaa.+ No hewɔ lɛ, Yehowa bɛ amɛhe miishɛɛ.+ Agbɛnɛ, ebaakai amɛtɔmɔ lɛ ni ebaagbala amɛtoi yɛ amɛhe eshai lɛ ahewɔ.”+
11 Kɛkɛ ni Yehowa kɛɛ mi akɛ: “Kaasɔle obi nɔ kpakpa ohã maŋ nɛɛ.+ 12 Kɛ́ amɛhi ŋmaa lɛ mibooo amɛfaikpamɔi lɛ atoi,+ ni kɛ́ amɛshã shãa afɔlei kɛ ŋmaa* afɔlei lɛ, mináaa he miishɛɛ,+ ejaakɛ mikɛ klante, kɛ hɔmɔ, kɛ tsɛŋemɔ hela baakpãtã amɛhiɛ.”+
13 Kɛkɛ ni mikɛɛ akɛ: “Ao Nuŋtsɔ Ofe Yehowa! Naa, gbalɔi lɛ miikɛɛ amɛ akɛ, ‘Nyɛnaŋ klante, ni hɔmɔ hu baŋ nyɛnɔ, shi mahã nyɛ toiŋjɔlɛ diɛŋtsɛ yɛ biɛ nɛɛ.’”+
14 Kɛkɛ ni Yehowa kɛɛ mi akɛ: “Gbalɔi lɛ miigba amale gbalɛi yɛ migbɛ́i mli.+ Mitsuko amɛ, ni mifãko amɛ hu, ni mikɛ amɛ ewieko.+ Amale ninaa, kɛ klamɔ ni sɛɛnamɔ bɛ he, kɛ amɛ diɛŋtsɛ amɛtsui mli lakamɔ ji nɔ ni amɛgbaa amɛtsɔɔ nyɛ lɛ.+ 15 No hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa kɛɔ nɛ: ‘Gbalɔi ni gbaa yɛ migbɛ́i mli shi mitsuko amɛ, ni amɛkɛɔ akɛ klante kɛ hɔmɔ baŋ shikpɔŋ nɛɛ nɔ lɛ, klante kɛ hɔmɔ baakpãtã amɛhiɛ.+ 16 Ni abaashɛrɛ mɛi ni amɛgbaa amɛtsɔɔ amɛ lɛ ashwie Yerusalem gbɛjegbɛi lɛ anɔ yɛ hɔmɔ kɛ klante hewɔ, ni amɛnáŋ mɔ ko afu amɛ,+—amɛ, kɛ amɛŋamɛi, kɛ amɛbihii, kɛ amɛbiyei—ejaakɛ mafɔse sane fɔŋ ni sa amɛ lɛ mashwie amɛnɔ.’+
17 “Kɛɛmɔ amɛ nɛkɛ wiemɔi nɛɛ,
‘Hã yaafonui babaoo aho kɛjɛ mihiŋmɛii amli jenamɔ kɛ jetsɛremɔ, ekakpa,+
Ejaakɛ ajwara mimaŋ lɛ biyoo ni ji oblayoo fro lɛ, ni akumɔ lɛ kwraa,+
Ni apila lɛ waa.
18 Kɛ́ mitee ŋa lɛ nɔ miyakwɛ lɛ,
Minaa mɛi ni akɛ klante egbe amɛ!+
Ni kɛ́ miba maŋ lɛ mli lɛ,
Minaa helai ni hɔmɔ lɛ kɛba lɛ!+
Ejaakɛ gbalɔ lɛ kɛ osɔfo lɛ fɛɛ eyakpa shi yɛ shikpɔŋ ni amɛleee lɛ nɔ.’”+
19 Ani okpoo Yuda kwraa? Ani onyaŋe* Zion?+
Mɛni hewɔ otswa wɔ nɔ bɔ ni ehiii wɔ tsamɔ nɛɛ?+
Wɔkwɛ toiŋjɔlɛ gbɛ, shi nɔ ko kpakpa ko baaa,
Wɔkwɛ tsamɔ be gbɛ, shi gbeyeishemɔ moŋ yɔɔ!+
21 Ogbɛ́i lɛ hewɔ lɛ, kaakpoo wɔ;+
Kaanyaŋe onunyam maŋtsɛ sɛi lɛ.
Kaimɔ okɛ wɔ teŋ kpaŋmɔ lɛ, ni kaaku mli.+
22 Ani jeŋmaji lɛ amagai ni he bɛ sɛɛnamɔ lɛ ateŋ eko baanyɛ ahã nugbɔ anɛ?
Ani ŋwɛi lɛ diɛŋtsɛ po baanyɛ ahã nugbɔ anɛ?
Ao Yehowa, wɔ-Nyɔŋmɔ, ani jeee bo okome too pɛ?+
Wɔhiɛ kã onɔ,
Ejaakɛ bo pɛ ofee nibii nɛɛ fɛɛ.
15 Kɛkɛ ni Yehowa kɛɛ mi akɛ: “Kɛ́ Mose kɛ Samuel po damɔ mihiɛ lɛ,+ minaŋ maŋ nɛɛ mɔbɔ.* Shwiemɔ amɛ kɛje mihiɛ. Hã amɛya. 2 Ni kɛ́ amɛkɛɛ bo akɛ, ‘Nɛgbɛ wɔya?’ lɛ, kɛɛmɔ amɛ akɛ, ‘Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
“Mɔ ni nɔ ji gbele hela lɛ, aya gbele hela mli!
Mɔ ni nɔ ji klante lɛ, aya klante mli!+
Mɔ ni nɔ ji hɔmɔ lɛ, aya hɔmɔ mli!
Ni mɔ ni nɔ ji nomŋɔɔ lɛ, aya nomŋɔɔ mli!”’+
3 “‘Ni mahã amanehului srɔtoi ejwɛ* aba amɛnɔ,’+ Yehowa kɛɛ, ‘klante ni baagbe amɛ, gbei ni baagbala amɛ kɛya, kɛ ŋwɛi loofɔji kɛ shikpɔŋ lɛ nɔ kooloi ni baaye amɛ ni amɛkpãtã amɛhiɛ.+ 4 Ni mahã amɛtsɔ nɔ ko ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe kɛhã shikpɔŋ lɛ nɔ maŋtsɛyelii lɛ fɛɛ+ yɛ nɔ ni Manase, Hezekia binuu lɛ, Yuda maŋtsɛ lɛ fee yɛ Yerusalem lɛ hewɔ.+
5 Ao Yerusalem, namɔ musuŋ baatsɔ lɛ yɛ ohewɔ,
Namɔ baabaye bo ŋkɔmɔ,
Ni namɔ baawa adamɔ shi ni ebi bɔ ni oyɔɔ?’
‘Oyaa nɔ otsɔɔ osɛɛ ohãa mi.*+
No hewɔ lɛ, makpã minine mli mashi bo ni makpãtã ohiɛ.+
Onii efee mi mɔbɔ aahu akɛ agbɛnɛ eje mitsine.*
7 Ni mikɛ faka baasha amɛmli yɛ shikpɔŋ lɛ agbói lɛ amli.
Mahã amɛbii agboi.+
Makpãtã mimaŋ lɛ hiɛ,
Ejaakɛ amɛsumɔɔɔ ni amɛkuɔ amɛsɛɛ kɛjeɔ amɛgbɛi lɛ anɔ.+
8 Amɛyei okulafoi lɛ ayi baafa yɛ mihiɛ fe ŋshɔnaa shia.
Matsu hiɛkpatalɔ kɛba amɛnɔ shwane fintiŋŋ koni ebakpãtã nyɛmɛi kɛ oblahii ahiɛ.
Mikɛ mlifu kɛ gbeyeishemɔ baaba amɛnɔ trukaa.
9 Yoo ni efɔ bii kpawo lɛ egbede;
Eepele* kɛhã kɔɔyɔɔ ni ebaamu.
Ehulu enyɔ shi shwane,
Ni ekɛ hiɛgbele kɛ hiɛshishwiemɔ eba.’*
‘Ni mɛi fioo ni eshwɛ yɛ amɛteŋ lɛ
Mikɛ amɛ baahã klante yɛ amɛhenyɛlɔi lɛ ahiɛ,’ Yehowa kɛɛ.”+
10 Ao minyɛ, kpoo hã mi akɛ ofɔ mi,+
Mi, gbɔmɔ ni shikpɔŋ muu lɛ fɛɛ kɛ lɛ béɔ ni ekɛ lɛ taa naa.
Mikɛ nɔ ko efako mɔ ko, ni mɔ ko hu efako mi nɔ ko;
Shi amɛ fɛɛ amɛlomɔɔ mi.
11 Yehowa kɛɛ akɛ: “Bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, mafee bo ekpakpa;
Bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, madamɔ mli mahã bo yɛ amanehulu be lɛ mli,
Yɛ haomɔ be lɛ mli yɛ henyɛlɔ lɛ hiɛ.
12 Ani mɔ ko baanyɛ akumɔ dade mli kukuji,
Dade ni jɛ kooyigbɛ, kɛ akɔɔble hu?
13 Mahã aloo onii ni oyɔɔ lɛ kɛ ojwetrii lɛ kɛya,+
Ni awoŋ bo nyɔmɔ ko, shi akɛbaaya yɛ eshai fɛɛ ni ofee yɛ okpokpai lɛ fɛɛ anɔ lɛ hewɔ.
14 Mikɛbaahã ohenyɛlɔi lɛ
Koni amɛkɛya shikpɔŋ ko ni oleee lɛ nɔ.+
Ejaakɛ mimlifu lɛ eshɛre la ko,
Ni eeshã bo.”+
15 Ao Yehowa, ole misane lɛ,
Kaimɔ mi ni ogbala ojwɛŋmɔ kɛba minɔ.
Tɔɔ mɛi ni waa mi yi lɛ anɔ owele ohã mi.+
Kaahã migbo* yɛ omli ni fuuu mra lɛ hewɔ.
Kaimɔ akɛ, bo ohewɔ ni abɔɔ mi ahora nɛɛ.+
Ni owiemɔ lɛ tsɔ miishɛɛ kɛ nyamɔ kɛhã mitsui,
Ejaakɛ akɛ ogbɛ́i efɔ̃ minɔ, bo Yehowa, Nyɔŋmɔ taiatsɛ.
17 Mitaaa mɛi ni mli efili amɛ ateŋ ni manya.+
18 Mɛni hewɔ mipiŋmɔ lɛ sɛɛ efooo, ni mifala lɛ hu ehiii tsamɔ lɛ?
Ekpɛlɛɛɛ tsamɔ.
Ani obaatsɔ tamɔ nuhiŋmɛi ni lakaa mɔ,
Ni anyɛɛɛ amu afɔ̃ nɔ ohã mi?
19 No hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
“Kɛ́ oku osɛɛ lɛ, matsa bo,
Ni obaadamɔ mihiɛ.
Kɛ́ otse nɔ ni jara wa kɛje nɔ ni sɛɛnamɔ bɛ he lɛ he lɛ,
Obaatsɔ tamɔ mi diɛŋtsɛ minaabu.*
Amɛ amɛbaaku amɛsɛɛ kɛba oŋɔɔ,
Shi jeee bo obaaku osɛɛ kɛya amɛŋɔɔ.”
20 “Miihã otsɔ akɔɔble gbogbo ni wa ohã maŋ nɛɛ.+
Amɛkɛ bo baawu kɛ̃,
Ejaakɛ mikɛ bo yɛ, koni mahere bo, ni majie bo,” Yehowa kɛɛ.
21 “Ni majie bo kɛje mɛi fɔji adɛŋ
Ni makpɔ̃ bo kɛje mɛi ni yitseiaŋ wala adɛŋ.”
16 Yehowa kɛɛ mi* ekoŋŋ akɛ: 2 “Kaakpee yoo ohã ohe akɛ oŋa, ni kaafɔ bihii kɛ biyei yɛ biɛ. 3 Ejaakɛ nɔ ni Yehowa wieɔ yɛ bihii kɛ biyei ni abaafɔ yɛ biɛ, kɛ amɛnyɛmɛi ni baafɔ amɛ kɛ amɛtsɛmɛi ni baahã afɔ amɛ yɛ shikpɔŋ nɛɛ nɔ lɛ ahe lɛ nɛ: 4 ‘Gbele helai baagbe amɛ,+ shi mɔ ko mɔ ko yeŋ amɛhe awerɛho ni afuŋ amɛ hu; amɛbaatsɔmɔ tamɔ kooloi afei yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ.+ Klante kɛ hɔmɔ baagbe amɛ,+ ni amɛgbohii baatsɔ niyenii ahã ŋwɛi loofɔji kɛ shikpɔŋ lɛ nɔ kooloi.’
5 Ejaakɛ nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ,
‘Kaabote shĩa ni aŋmɛ yarafeemɔ okpɔlɔ yɛ mli lɛ mli,
Ni kaaya jɛmɛ ni oyafó loo oyaye amɛ ŋkɔmɔ.’+
‘Ejaakɛ mijie mitoiŋjɔlɛ lɛ kɛje maŋ nɛɛ nɔ,’ Yehowa kɛɛ,
‘Kɛ misuɔmɔ ni tsakeee lɛ kɛ mimɔbɔnalɛ lɛ hu.+
6 Mɛi wuji kɛ mɛi bibii fɛɛ baagboi yɛ shikpɔŋ nɛɛ nɔ.
Afuŋ amɛ,
Mɔ ko mɔ ko yeŋ amɛhe awerɛho,
Ni mɔ ko mɔ ko folɔŋ ehe, ni mɔ ko mɔ ko hu eshɛŋ eyi sakora yɛ amɛhewɔ.*
7 Ni mɔ ko mɔ ko hãŋ mɛi ni yeɔ awerɛho lɛ niyenii,
Ni ekɛshɛje amɛmii yɛ amɛmɛi ni egboi lɛ ahewɔ;
Ni mɔ ko mɔ ko hu hãŋ amɛ miishɛjemɔ kɔɔpoo
Koni amɛnu naa yɛ amɛtsɛ loo amɛnyɛ ni egbo lɛ hewɔ.
8 Ni kaabote shĩa ni aŋmɛ okpɔlɔ yɛ mli lɛ mli
Ni oyata shi ni okɛ amɛ ye nii ni okɛ amɛ nu nii.’
9 “Ejaakɛ nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ, kɛɛ nɛ, ‘Naa, mahã miishɛɛ kɛ nyamɔ gbee, kɛ ayemforo wu gbee, kɛ ayemforo gbee sɛɛ afo yɛ biɛ nɛɛ yɛ nyɛgbii nɛɛ amli, ni nyɛkɛ nyɛ diɛŋtsɛ nyɛhiŋmɛii baana.’+
10 “Kɛ́ okɛɛ maŋ nɛɛ wiemɔi nɛɛ, amɛbaabi bo akɛ, ‘Mɛni hewɔ Yehowa ewie sane fɔŋ kpele nɛɛ fɛɛ eshi wɔ lɛ? Mɛɛ tɔmɔ loo mɛɛ esha wɔfee wɔshi Yehowa, wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ?’+ 11 Kɛɛmɔ amɛ akɛ, ‘“Nyɛtsɛmɛi lɛ je misɛɛ,”+ Yehowa kɛɛ, “ni amɛtee nɔ amɛnyiɛ nyɔŋmɔi krokomɛi asɛɛ, ni amɛsɔmɔ amɛ ni amɛkoto amɛ.+ Shi mi lɛ, amɛje misɛɛ, ni mimla lɛ hu, amɛyeee nɔ.+ 12 Ni nyɛ lɛ, nyɛfee efɔŋ fe nyɛtsɛmɛi lɛ kwraa,+ ni nyɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ nyiɛ etsui fɔŋ ni ebuuu nɔ ko lɛ sɛɛ fe nɔ ni ebaabo mi toi.+ 13 No hewɔ lɛ, mafɔ̃ nyɛ kɛje shikpɔŋ nɛɛ nɔ kɛya shikpɔŋ ko ni nyɛ loo nyɛtsɛmɛi lɛ leee lɛ nɔ,+ ni nyɛbaayasɔmɔ nyɔŋmɔi krokomɛi jetsɛremɔ kɛ jenamɔ yɛ jɛmɛ+ ejaakɛ minaŋ nyɛ mɔbɔ.”’
14 “‘Shi gbii miiba,’ Yehowa kɛɛ, ‘ni amɛkɛŋ dɔŋŋ akɛ: “Gbii abɔ ni Yehowa, mɔ ni jie Israelbii lɛ kɛje Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ hiɛ kã nɛɛ!”+ 15 shi moŋ amɛbaakɛɛ akɛ: “Gbii abɔ ni Yehowa, mɔ ni kɛ Israelbii lɛ jɛ kooyigbɛ shikpɔŋ lɛ nɔ kɛ shikpɔji fɛɛ ni eshwie amɛ kɛtee nɔ lɛ anɔ kɛba lɛ hiɛ kã nɛɛ!” ni maku sɛɛ mikɛ amɛ aba amɛshikpɔŋ ni mikɛhã amɛtsɛmɛi lɛ nɔ.’+
16 ‘Naa, miitsu koni ayatsɛ wolɛi babaoo kɛba,’ Yehowa kɛɛ,
‘Ni amɛbaahɛ amɛ tamɔ loi.
No sɛɛ lɛ, matsu koni ayatsɛ gbɔbilɔi babaoo kɛba,
Ni amɛbaagbɔbi amɛ yɛ gɔŋ fɛɛ gɔŋ nɔ kɛ gɔŋkpɔ fɛɛ gɔŋkpɔ nɔ
Kɛ tɛsai fɔji fɛɛ amli.
17 Ejaakɛ mihiŋmɛii jwere nɔ fɛɛ nɔ ni amɛfeɔ lɛ* nɔ.
Akɛ amɛ eteko kɛjeko mihiɛ,
Ni akɛ amɛtɔmɔ lɛ hu eteko kɛjeko mihiɛ.
18 Klɛŋklɛŋ lɛ, mawo amɛtɔmɔ lɛ kɛ amɛhe esha lɛ he nyɔmɔ pɛpɛɛpɛ,+
Ejaakɛ amɛkɛ amɛmagai ni yɔɔ nyaŋemɔ lɛ akadii ni wala bɛ mli* lɛ ebule mishikpɔŋ lɛ
Ni amɛkɛ amɛnyaŋemɔ nii lɛ ewo migboshinii lɛ obɔ.’”+
19 Ao Yehowa, mihewalɛ kɛ miteemɔhe,
He ni mijoɔ foi kɛyaa yɛ haomɔ gbi nɔ,+
Bo oŋɔɔ jeŋmaji lɛ baajɛ shikpɔŋ lɛ naagbeehei lɛ amɛba,
Ni amɛbakɛɛ akɛ: “Wɔtsɛmɛi lɛ agboshinii ni amɛná lɛ, amale folo kɛkɛ ni,
Yaka nii kɛ nii ni sɛɛnamɔ ko kwraa bɛ he.”+
20 Ani gbɔmɔ baanyɛ afee nyɔŋmɔi ahã ehe?
Ani nɔ ni ebaafee lɛ baafee nyɔŋmɔi lɛɛlɛŋ?+
21 “No hewɔ lɛ, mahã amɛle,
Mahã amɛle mihewalɛ kɛ minyɛmɔ yɛ nɛkɛ be nɛɛ mli,
Ni amɛbaaná amɛle akɛ migbɛ́i ji Yehowa.”
17 “Akɛ dade stailo* eŋma Yuda he esha lɛ afɔ̃ shi.
Akɛ daimɔnd naa ekpɛ́ amɛhe esha lɛ yɛ amɛtsui tao lɛ nɔ
Kɛ amɛfɔleshaa latɛi lɛ akolontoi lɛ ahe,
2 Ni nakai beiaŋ nɔŋŋ lɛ, amɛbii* lɛ kaiɔ amɛfɔleshaa latɛi lɛ kɛ amɛwɔŋ tsei* lɛ+
Yɛ tsei ni ebu kusuu ashishi yɛ gɔŋkpɔi ni kwɔlɔ lɛ anɔ,+
3 Yɛ gɔji ni yɔɔ ŋa nɔ lɛ anɔ.
Mahã aloo onii, ojwetrii lɛ fɛɛ kɛya+
—Hɛɛ, mahã aloo ohei grɔŋŋi lɛ kɛya yɛ esha ni yɔɔ okpokpai lɛ fɛɛ anɔ lɛ hewɔ.+
4 Bo diɛŋtsɛ obaaŋmɛɛ gboshinii ni mikɛhã bo lɛ he ofɔ̃ shi.+
Ni mahã osɔmɔ ohenyɛlɔi lɛ yɛ shikpɔŋ ko ni oleee lɛ nɔ,+
Ebaatso be fɛɛ be.”
5 Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
“Alomɔ mɔ* ni kɛ ehiɛ fɔ̃ɔ gbɔmɔ adesa nɔ,+
Mɔ ni kɛ ehe fɔ̃ɔ gbɔmɔ adesa hewalɛ nɔ,*+
Ni etsui tsiɔ ehe kɛjeɔ Yehowa he lɛ.
6 Ebaatsɔ tamɔ tso ni eshwɛ lɛ pɛ yɛ ŋa kpataa nɔ.
Kɛ́ nɔ kpakpa ba lɛ, enaŋ,
Shi ebaahi hei ni egbi keketee yɛ ŋa lɛ nɔ,
Yɛ ŋoo shikpɔŋ ni mɔ ko nyɛɛɛ nɔ ahi lɛ nɔ.
8 Ebaatsɔ tamɔ tso ni adu yɛ nui ahe,
Ni eshishifãi amli kpãa kɛyaa faa lɛ mli.
Kɛ́ jeŋ dɔ lɛ, enuŋ he,
Shi ebai lɛ baafee frɔ̃frɔ̃ daa.+
Ni yɛ nuhɔmɔ afi mli lɛ, etsui yeŋ,
Ni ekpaŋ yibiiwoo hu.
9 Tsui lakaa mɔ fe nɔ fɛɛ nɔ, ni ehe yɛ ahuntoo.*+
Namɔ baanyɛ ale lɛ?
10 Mi Yehowa, mitaoɔ tsui lɛ mli,+
Mipɛiɔ mligbɛ susumɔi* amli,
Koni mahã mɔ fɛɛ mɔ nɔ ni sa egbɛi lɛ,
Yɛ yibii ni enitsumɔi lɛ woɔ lɛ naa.+
Amɛbaaŋmɛɛ lɛ yɛ ewala afii lɛ teŋ,
Ni yɛ naagbee lɛ, ebaana akɛ eye kwashiai asane.”
13 Ao Yehowa, Israel hiɛnɔkamɔ,
Mɛi fɛɛ ni jeɔ osɛɛ lɛ ahiɛ baagboi.
Abaaŋma mɛi ni kwaa bo* lɛ agbɛ́ii yɛ shikpɔŋ mulu mli,+
Ejaakɛ amɛje Yehowa, mɔ ni ji wala nu jɛɛhe lɛ sɛɛ.+
14 Ao Yehowa, tsa mi, ni maná hewalɛ.
Heremɔ mi, ni miyi baaná wala,+
Ejaakɛ bo oyi mijieɔ.
15 Naa! Mɛi komɛi kɛɔ mi akɛ:
“Nɛgbɛ Yehowa wiemɔ lɛ yɔɔ?+
Ofainɛ, hã eba ko!”
16 Shi mi lɛ, mijoko foi kɛjeko osɛɛ akɛ tookwɛlɔ,
Ni mishweee hiɛkpatamɔ gbi lɛ.
Ole nɔ fɛɛ nɔ ni minaabu ewie;
Fɛɛ tee nɔ yɛ ohiɛ!
17 Kaahã gbeyei mɔ mi.
Bo ji mibobaahe yɛ amanehulu gbi lɛ nɔ.
18 Hã mɛi ni waa mi yi lɛ ahiɛ agboi,+
Shi mi lɛ, kaahã mihiɛ gbo.
Hã gbeyei amɔmɔ amɛ,
Shi mi lɛ, kaahã gbeyei mɔ mi.
19 Nɔ ni Yehowa kɛɛ mi nɛ: “Yaa ni oyadamɔ maŋbii lɛ agbó lɛ mli, he ni Yuda maŋtsɛmɛi lɛ tsɔɔ kɛyaa kɛbaa lɛ, kɛ Yerusalem agbói lɛ fɛɛ amli.+ 20 Kɛɛmɔ amɛ akɛ, ‘Nyɛboa Yehowa wiemɔ lɛ toi, nyɛ Yuda maŋtsɛmɛi, nyɛ Yudabii fɛɛ, kɛ mɛi fɛɛ ni yɔɔ Yerusalem ni tsɔɔ agbói nɛɛ amli lɛ. 21 Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ: “Nyɛkwɛa jogbaŋŋ,* ni nyɛkaterea jatsu ko yɛ Hejɔɔmɔ Gbi lɛ nɔ, ni nyɛkɛ jatsu ko akatsɔa Yerusalem agbói lɛ amli hu.+ 22 Nyɛkaterea jatsu ko kɛjea kpo kɛjɛa nyɛshĩai lɛ amli yɛ Hejɔɔmɔ Gbi lɛ nɔ: ni nyɛkatsua nitsumɔ ko kwraa.+ Nyɛfea Hejɔɔmɔ Gbi lɛ krɔŋkrɔŋ tamɔ bɔ ni mifã nyɛtsɛmɛi lɛ.+ 23 Shi amɛbooo toi, ni amɛbaaa amɛtoi shi hu, ni amɛfee amɛhe kuɛŋtilɔi ni amɛbooo mi toi ni amɛkpɛlɛɛɛ tsɔsemɔ.”’+
24 “‘“Shi kɛ́ nyɛbo mi toi yɛ nɔ fɛɛ nɔ mli lɛ,” Yehowa kɛɛ, “ni nyɛtereee jatsu ko kɛtsɔɔɔ maŋ nɛɛ agbói lɛ amli yɛ Hejɔɔmɔ Gbi lɛ nɔ, ni nyɛtsuuu nitsumɔ ko kwraa yɛ Hejɔɔmɔ Gbi lɛ nɔ kɛfee Hejɔɔmɔ Gbi lɛ krɔŋkrɔŋ lɛ,+ 25 no lɛ, maŋtsɛmɛi kɛ lumɛi ni taraa David maŋtsɛ sɛi lɛ nɔ+ lɛ hu baatara shwiili kɛ okpɔŋɔi anɔ kɛtsɔ maŋ nɛɛ agbói lɛ amli, amɛ kɛ amɛlumɛi lɛ, kɛ Yuda hii lɛ kɛ mɛi ni yɔɔ Yerusalem lɛ;+ ni mɛi baahi maŋ nɛɛ mli be fɛɛ be. 26 Ni mɛi kɛ shãa afɔlei,+ kɛ afɔlei,+ kɛ ŋmaa* afɔlei,+ kɛ frankinsɛnsi, kɛ shidaa afɔlei baajɛ Yuda maji lɛ amli, kɛ hei ni bɔle Yerusalem lɛ, kɛ Benyamin shikpɔŋ lɛ nɔ,+ kɛ jɔi lɛ amli,+ kɛ gɔji lɛ anɔ, kɛ Negeb* lɛ aba Yehowa shĩa lɛ mli.+
27 “‘“Shi kɛ́ nyɛfeee Hejɔɔmɔ Gbi lɛ krɔŋkrɔŋ ni nyɛtere jatsui kɛtsɔ Yerusalem agbói lɛ amli yɛ Hejɔɔmɔ Gbi lɛ nɔ kɛgbo minɔ toi lɛ, mi hu mawo agbói lɛ amli la, ni ebaashã Yerusalem mɔji ni atswa gbogboi awo amɛhe lɛ fɛɛ kɛ̃,+ ni agbeŋ.”’”+
18 Wiemɔ ni jɛ Yehowa ŋɔɔ ba Yeremia ŋɔɔ nɛ: 2 “Tee shi ni okpeleke shi kɛya gbɛshɔ̃lɔ lɛ shĩa lɛ,+ ni mahã onu miwiemɔi lɛ yɛ jɛmɛ.”
3 No hewɔ lɛ, mikpeleke shi kɛtee gbɛshɔ̃lɔ lɛ shĩa lɛ, no mli lɛ, eeshɔ̃ nii yɛ nishɔ̃ɔ tɛi lɛ anɔ. 4 Shi gbɛ́ ni gbɛshɔ̃lɔ lɛ kɛ sũ shɔ̃ɔ lɛ fite yɛ edɛŋ. No hewɔ lɛ, gbɛshɔ̃lɔ lɛ kɛshɔ̃ gbɛ́ kroko, gbɛ́ kroko ni sa ehiɛ.*
5 Kɛkɛ ni Yehowa kɛɛ mi* akɛ: 6 “‘Nyɛ Israel shĩa, ani minyɛŋ mafee nyɛ tamɔ bɔ ni gbɛshɔ̃lɔ nɛɛ fee lɛ?’ Yehowa kɛɛ. ‘Naa! Nyɛ Israel shĩa, bɔ ni sũ lɛ yɔɔ yɛ gbɛshɔ̃lɔ lɛ dɛŋ lɛ, nakai nyɛyɔɔ yɛ midɛŋ.+ 7 Be fɛɛ be ni mawie akɛ mafã jeŋmaŋ ko loo maŋtsɛyeli ko ni makumɔ lɛ ni makpãtã ehiɛ,+ 8 ni nakai jeŋmaŋ lɛ kpa efɔŋ ni miwie mishi lɛ lɛ feemɔ lɛ, no lɛ, mi hu matsake mijwɛŋmɔ* yɛ sane fɔŋ ni mito miyiŋ akɛ mikɛbaaba enɔ lɛ he.+ 9 Shi be fɛɛ be ni mawie akɛ matswa jeŋmaŋ ko loo maŋtsɛyeli ko mama shi, ni madu, 10 ni efee efɔŋ yɛ mihiɛ ni ebooo migbee toi lɛ, no lɛ, mi hu matsake mijwɛŋmɔ* yɛ ekpakpa ni mito miyiŋ akɛ mafee mahã lɛ lɛ he.’
11 “Agbɛnɛ, ofainɛ, kɛɛmɔ Yuda hii lɛ kɛ mɛi ni yɔɔ Yerusalem lɛ akɛ, ‘Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ: “Naa, miisusu* sane fɔŋ ko ni mikɛbaaba nyɛnɔ lɛ he, ni miitsɔ̃ ŋaa mashi nyɛ. Nyɛfainɛ, nyɛkua nyɛsɛɛ kɛjea nyɛgbɛi fɔji lɛ anɔ, ni nyɛtsakea nyɛgbɛi kɛ nyɛnifeemɔi lɛ.”’”+
12 Shi amɛkɛɛ akɛ: “Dabi, wɔfeŋ kpɛ!”+ Ejaakɛ wɔbaanyiɛ wɔ diɛŋtsɛ wɔsusumɔi lɛ asɛɛ, ni wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ baafee nɔ ni etsui fɔŋ ni ebuuu nɔ ko lɛ tsirɛɔ lɛ akɛ efee lɛ.”+
13 No hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
“Nyɛfainɛ, nyɛbia yɛ jeŋmaji lɛ ateŋ nyɛhãa nyɛhe.
Namɔ enu nɔ ko ni tamɔ nɛkɛ pɛŋ?
Israel oblayoo fro lɛ efee nɔ ko ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe waa.+
14 Ani Lebanon snoo lɛ ni yɔɔ etɛsai lɛ anɔ lɛ sereɔ?
Aloo ani nui ni mli ejɔ ŋanii ni hoɔ kɛjɛɔ shɔŋŋ kɛbaa lɛ gbiɔ?
15 Shi mimaŋ lɛ hiɛ ekpa minɔ.+
Ejaakɛ amɛshãa afɔlei* amɛhãa nɔ ko ni he bɛ sɛɛnamɔ,+
Ni amɛhãa mɛi tɛrɛɔ yɛ amɛgbɛi lɛ anɔ, blema nanegbɛi lɛ,+
Koni amɛyanyiɛ gbɛi krokomɛi ni nɔ bɛ trotro ni asako nɔ* lɛ anɔ,
16 Koni amɛhã amɛshikpɔŋ lɛ atsɔ he ko ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe+
Mɔ fɛɛ mɔ ni tsɔɔ jɛmɛ kɛhoɔ lɛ baakwɛ ni ehe baajɔ̃ ehe ni ebaahoso eyitso.+
17 Magbɛ amɛ mashwã henyɛlɔ lɛ hiɛ tamɔ bɔ ni bokã kɔɔyɔɔ gbɛɔ jwɛi eshwãa lɛ.
Yɛ amɛmanehulu gbi lɛ nɔ lɛ, matsɔ misɛɛ mahã amɛ, jeee mihiɛ.”+
18 Ni amɛkɛɛ akɛ: “Nyɛbaa, nyɛhãa wɔtsɔa ŋaa wɔshia Yeremia,+ ejaakɛ mla* lɛ ebɔŋ wɔsɔfoi lɛ, ni ŋaawoo ebɔŋ hiɛshikalɔi lɛ, ni wiemɔ lɛ hu ebɔŋ gbalɔi lɛ. Nyɛbaa, nyɛhãa wɔwiea wɔshia lɛ,* ni wɔkaboa nɔ ni ewieɔ lɛ toi.”
19 Ao Yehowa, bo mi toi jogbaŋŋ,
Ni obo nɔ ni mihenyɛlɔi lɛ kɛɔ lɛ toi.
20 Ani esa akɛ, akɛ efɔŋ ato ekpakpa najiaŋ?
Ejaakɛ amɛtsa bu amɛhã miwala.*+
Kaimɔ akɛ midamɔ ohiɛ miwie amɛhe ekpakpa,
Koni ojie omlifu lɛ kɛje amɛnɔ.
Amɛŋamɛi lɛ abii lɛ agboi ni amɛŋamɛi atsɔmɔ yei okulafoi hu.+
Gbele hela agbe amɛhii lɛ,
Okɛ klante agbe amɛblahii lɛ yɛ ta mli.+
22 Hã anu yaafo yɛ amɛshĩai lɛ amli
Be ni okɛ ojotswalɔi ata eba amɛnɔ trukaa lɛ.
Ejaakɛ amɛtsa bu koni amɛkɛdu mi
Ni amɛtsɔ minaji hu tsɔnei.+
23 Shi bo Yehowa,
Ole ŋai fɛɛ ni amɛtsɔ amɛshi mi koni amɛgbe mi lɛ jogbaŋŋ.+
Kaatsimɔ amɛtɔmɔ lɛ nɔ,
Ni kaatsumɔ amɛhe esha lɛ kɛje ohiɛ.
19 Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ: “Yaa ni oyahé gbɛ́ yɛ gbɛshɔ̃lɔ ŋɔɔ.+ Ŋɔɔ maŋ onukpai lɛ ekomɛi kɛ osɔfoi lɛ ateŋ onukpai lɛ ekomɛi ofata ohe, 2 ni oje kpo kɛya Hinom Binuu Lɛ Jɔɔ+ lɛ mli yɛ Gbɛshɔ̃lɔi Agbó lɛ naa. Ni ojaje wiemɔi ni makɛɛ bo lɛ yɛ jɛmɛ. 3 Kɛɛmɔ akɛ, ‘Nyɛ Yuda maŋtsɛmɛi kɛ mɛi ni yɔɔ Yerusalem, nyɛboa Yehowa wiemɔ lɛ toi. Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ:
“‘“Mikɛ sane fɔŋ miiba biɛ nɛɛ, ni mɔ fɛɛ mɔ ni baanu lɛ, etoiiaŋ baafɛ̃lɛ lɛ. 4 Ejaakɛ amɛje misɛɛ+ ni amɛfee biɛ bɔ ni anyɛɛɛ ayoo biɛ dɔŋŋ.+ Amɛshãa afɔlei amɛhãa nyɔŋmɔi krokomɛi yɛ biɛ, nyɔŋmɔi ni amɛ kɛ amɛtsɛmɛi lɛ kɛ Yuda maŋtsɛmɛi lɛ leee, ni amɛhã mɛi ni efeko nɔ ko lɛ alá eyi biɛ nɛɛ obɔ.+ 5 Amɛmamɔ Baal hei grɔŋŋi lɛ koni amɛshã amɛbii* lɛ yɛ la mli kɛfee shãa afɔlei amɛhã Baal,+ nɔ ko ni mifãko, ni miwieko he hu, ni ebako mitsui mli po lɛ.”’*+
6 “‘“No hewɔ lɛ, naa! gbii miiba,” Yehowa kɛɛ, “ni atsɛŋ biɛ Tofet loo Hinom Binuu Lɛ Jɔɔ dɔŋŋ, shi moŋ, abaatsɛ biɛ Gbɔmɔgbee Jɔɔ.+ 7 Mafite Yuda kɛ Yerusalem yiŋtoi lɛ yɛ biɛ, ni mahã amɛnyɔ yɛ klante naa yɛ amɛhenyɛlɔi lɛ ahiɛ, ni amɛnyɔ hu yɛ mɛi ni taoɔ ni amɛshɔ̃ amɛwala yɛ amɛdɛŋ* lɛ anine nɔ. Ni mikɛ amɛgbohii lɛ baahã ŋwɛi loofɔji kɛ shikpɔŋ lɛ nɔ kooloi akɛ niyenii.+ 8 Ni mahã maŋ nɛɛ atsɔ nɔ ko ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe kɛ nɔ ko ni hãa mɔ boɔ tsia.* Naagbee mɔ fɛɛ naagbee mɔ ni tsɔɔ jɛmɛ kɛhoɔ lɛ baakwɛ, ni ehe baajɔ̃ ehe ni ebaabo tsia* yɛ ehaomɔi lɛ fɛɛ ahewɔ.+ 9 Ni mahã amɛye amɛbihii kɛ amɛbiyei aloo, ni amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ baaye enyɛmi gbɔmɔ loo yɛ bɔ ni amɛhenyɛlɔi lɛ kɛ mɛi ni taoɔ ashɔ̃ amɛwala yɛ amɛdɛŋ* lɛ ewo amɛhe ka ni amɛhã amɛhe efi amɛ yɛ bɔ ni amɛsa amɛnaa lɛ hewɔ.”’+
10 “Kɛkɛ lɛ, jwaa gbɛ́ lɛ yɛ hii ni kɛ bo tee lɛ ahiɛ, 11 ni okɛɛ amɛ akɛ, ‘Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ nɛ: “Nɛkɛ majwa maŋbii nɛɛ kɛ maŋ nɛɛ, tamɔ bɔ ni mɔ ko jwaa gbɛshɔ̃lɔ gbɛ́ bɔ ni ehiii tsaramɔ dɔŋŋ lɛ; ni amɛbaafu gbohii lɛ yɛ Tofet kɛyashi amɛnáŋ he ko amɛfu amɛ yɛ dɔŋŋ.”’+
12 “‘Nɛkɛ ji bɔ ni mafee biɛ, kɛ mɛi ni yɔɔ biɛ lɛ, koni mahã maŋ nɛɛ atsɔ tamɔ Tofet,’ Yehowa kɛɛ. 13 ‘Ni Yerusalem shĩai lɛ kɛ Yuda maŋtsɛmɛi lɛ ashĩai lɛ baatsɔ he ko ni tseee tamɔ biɛ nɛɛ, Tofet,+ hɛɛ, shĩai fɛɛ ni amɛshã afɔlei amɛhã ŋwɛi asraafoi+ lɛ fɛɛ ni amɛfɔse dãa afɔlei amɛhã nyɔŋmɔi krokomɛi lɛ yɛ amɛyiteŋ lɛ.’”+
14 Be ni Yeremia ku esɛɛ kɛjɛ Tofet, he ni Yehowa tsu lɛ koni eyagba yɛ lɛ eba lɛ, eyadamɔ Yehowa shĩa lɛ kpo lɛ nɔ ni ekɛɛ maŋbii lɛ fɛɛ akɛ: 15 “Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ, ‘Naa, mikɛ saji fɔji fɛɛ ni miwie yɛ nɛkɛ maŋ nɛɛ kɛ ehe maji lɛ fɛɛ ahe lɛ miiba amɛnɔ, ejaakɛ amɛfee amɛhe kuɛŋtilɔi ni amɛbooo miwiemɔi lɛ atoi.’”+
20 Agbɛnɛ, be ni Yeremia gbaa nibii nɛɛ, no mli lɛ, Pashur, Imer binuu lɛ, ni ji osɔfo lɛ, ni lɛ nɔŋŋ eji Yehowa shĩa lɛ nɔkwɛlɔi lɛ ahiɛnyiɛlɔ lɛ miibo toi. 2 Kɛkɛ ni Pashur gba gbalɔ Yeremia ma, ni ebɔ lɛ apã+ yɛ Benyamin Ŋwɛigbɛ Agbó ni yɔɔ Yehowa shĩa lɛ mli lɛ mli. 3 Shi enɔ jetsɛremɔ be ni Pashur jie Yeremia kɛje apã lɛ mli lɛ, Yeremia kɛɛ lɛ akɛ:
“Yehowa tsɛŋ bo Pashur* dɔŋŋ, shi moŋ ebaatsɛ bo He Fɛɛ He Efee Gbeyei.*+ 4 Ejaakɛ nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ, ‘Mahã otsɔ gbeyei nɔ ohã bo diɛŋtsɛ ohe kɛ onanemɛi lɛ fɛɛ, ni amɛbaanyɔ yɛ amɛhenyɛlɔi lɛ aklante lɛ naa be ni ohiŋmɛii miikwɛ;+ ni mikɛ Yuda fɛɛ baawo Babilon maŋtsɛ lɛ dɛŋ, ni ebaaŋɔ amɛ nom kɛya Babilon ni ekɛ klante baagbe amɛ.+ 5 Ni mikɛ maŋ nɛɛ ninámɔ lɛ fɛɛ, kɛ enii ni eyɔɔ lɛ fɛɛ, kɛ enii ni jara wa lɛ fɛɛ, kɛ Yuda maŋtsɛmɛi lɛ ajwetrii lɛ fɛɛ baawo amɛhenyɛlɔi lɛ adɛŋ.+ Ni amɛbaaloo amɛnibii lɛ, ni amɛŋɔ nibii lɛ kɛya Babilon.+ 6 Ni bo Pashur, kɛ mɛi fɛɛ ni yɔɔ oshĩa lɛ mli lɛ, abaaŋɔ nyɛ nom kɛya. Akɛ bo baaya Babilon ni jɛmɛ obaagbo yɛ, ni abaafu bo kɛ onanemɛi lɛ fɛɛ yɛ jɛmɛ, ejaakɛ ogba amalei otsɔɔ amɛ.’”+
7 Ao Yehowa, oshwɛ mi akpa, ni akpa lɛ edu mi.
Okɛ ohewalɛ lɛ tsu nii yɛ minɔ, ni oye minɔ.+
Mitsɔ mɔ ni aŋmɔɔ lɛ gbi muu fɛɛ;
Mɔ fɛɛ mɔ yeɔ mihe fɛo.+
8 Ejaakɛ be fɛɛ be ni mawie lɛ, ja mibolɔ ni mishiɛ akɛ,
“Yiwalɛ kɛ hiɛkpatamɔ!”
Ejaakɛ Yehowa wiemɔ lɛ hãa ajɛɔ mi ni ayeɔ mihe fɛo gbi muu fɛɛ.+
Shi yɛ mitsui mli lɛ, wiemɔ lɛ tsɔ tamɔ la ni miitso ni atsĩ naa awo miwui amli,
Ni minyɛɛɛ naa matsĩ dɔŋŋ;
Minyɛɛɛ naa madamɔ dɔŋŋ.+
10 Ejaakɛ minuɔ ni mɛi miiwie saji fɔji babaoo yɛ mihe;
Gbeyei ebɔle mi.+
Amɛkɛɔ akɛ: “Nyɛkɛ sane afɔ̃a enɔ; nyɛhãa wɔkɛ sane afɔ̃a enɔ!”
Mɔ fɛɛ mɔ ni taoɔ maná toiŋjɔlɛ lɛ kwɛɔ mishigbeemɔ gbɛ+ ekɛɔ akɛ:
“Ekolɛ ebaafee buuluianii ko,
Ni wɔbaaye enɔ, ni wɔbaatɔ wɔhe owele yɛ enɔ.”
11 Shi Yehowa yɛ mimasɛi tamɔ tawulɔ ni he yɔɔ gbeyei.+
No hewɔ ni mɛi ni waa mi yi lɛ baatɛrɛ ni amɛyeŋ kunim lɛ.+
Amɛhiɛ baagboi kpɔtɔɔ, ejaakɛ amɛyeŋ omanye.
Hiɛ kpaŋ amɛhiɛ ni baashwie shi kɛya naanɔ lɛ nɔ.+
13 Nyɛláa nyɛhãa Yehowa! Nyɛjiea Yehowa yi!
Ejaakɛ ejie ohiafo* lɛ kɛje efɔŋfeelɔi lɛ adɛŋ.
14 Alomɔ gbi ni afɔ mi yɛ nɔ lɛ;
Akajɔɔ gbi ni minyɛ fɔ mi yɛ nɔ lɛ!+
15 Alomɔ nuu ni hiɛ sane kpakpa kɛbahã mitsɛ akɛ:
“Afɔ binuu ahã bo!”
Ni ehã ená miishɛɛ waa lɛ.
16 Nakai nuu lɛ atsɔ tamɔ maji ni Yehowa butu amɛ ni edɔɔɔ lɛ lɛ.*
Enu yaafo he leebi kɛ ta oshebɔɔ he shwane fintiŋŋ.
18 Mɛni hewɔ po mije kpo kɛje minyɛ musu mli?
Koni mibana haomɔ kɛ awerɛho lo?
Koni migbii lɛ aba naagbee yɛ hiɛgbele mli lo?+
21 Yeremia nine shɛ wiemɔ nɔ kɛjɛ Yehowa ŋɔɔ be ni Maŋtsɛ Zedekia+ tsu Pashur,+ Malkia binuu lɛ, kɛ Zefania,+ Maaseia binuu lɛ, ni ji osɔfo lɛ kɛtee Yeremia ŋɔɔ ni amɛyabi lɛ akɛ: 2 “Ofainɛ bi Yehowa nii ohã wɔ ejaakɛ Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar* miiwu ta eeshi wɔ.+ Ekolɛ Yehowa baafee enaakpɛɛ nitsumɔi lɛ eko yɛ wɔhewɔ koni eshi wɔ ni eya.”+
3 Yeremia kɛɛ amɛ akɛ: “Nyɛyakɛa Zedekia akɛ, 4 ‘Nɔ ni Yehowa, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ: “Naa, miitsɔ tawuu nii ni yɔɔ nyɛ diɛŋtsɛ nyɛdɛŋ lɛ miiwo nyɛ,* tawuu nii ni nyɛkɛmiiwu kɛmiishi Babilon maŋtsɛ lɛ,+ kɛ Kaldeabii ni ewo nyɛhe ka yɛ gbogbo lɛ sɛɛ lɛ. Ni mabua amɛnaa kɛba maŋ nɛɛ teŋ. 5 Ni mi diɛŋtsɛ mikɛ nyɛ baawu+ kɛ nine ni akpã mli, kɛ nineshiwalɛ, kɛ mlifu, kɛ mlila, kɛ girimɔ babaoo.+ 6 Matswa mɛi ni yɔɔ maŋ nɛɛ mli lɛ nɔ, gbɔmɛi kɛ kooloi fɛɛ. Tsɛŋemɔ hela ni naa wa ni gbeɔ mɔ baagbe amɛ.”’+
7 “‘“Ni no sɛɛ lɛ,” Yehowa kɛɛ, “mikɛ Yuda maŋtsɛ Zedekia kɛ etsuji lɛ, kɛ maŋ nɛɛ mli bii lɛ—mɛi ni tsɛŋemɔ hela ni gbeɔ mɔ lɛ, kɛ klante lɛ, kɛ hɔmɔ lɛ egbeee amɛ lɛ—baawo Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar* dɛŋ, mikɛ amɛ baawo amɛhenyɛlɔi lɛ adɛŋ, ni mikɛ amɛ baawo mɛi ni taoɔ ashɔ̃ amɛwala* yɛ amɛdɛŋ lɛ adɛŋ.+ Ekɛ klante baakpãtã amɛhiɛ. Amɛnii efeŋ lɛ mɔbɔ, ni emusuŋ etsɔŋ lɛ yɛ amɛhewɔ, ni enaŋ amɛ mɔbɔ hu.”’+
8 “Ni kɛɛmɔ nɛkɛ maŋ nɛɛ akɛ, ‘Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ: “Naa, mikɛ wala gbɛ kɛ gbele gbɛ miishwie nyɛhiɛ. 9 Mɛi ni baashwɛ yɛ maŋ nɛɛ mli lɛ, klante kɛ hɔmɔ, kɛ tsɛŋemɔ hela ni gbeɔ mɔ baagbe amɛ. Shi mɔ fɛɛ mɔ ni jeɔ kpo ni ekɛ ehe yahãa Kaldeabii ni ewo nyɛhe ka lɛ baaya nɔ ahi shi, ni ta mli nii ni ebaaná ji ewala.”’*+
10 “‘“Ejaakɛ mijie mihiɛ mika nɛkɛ maŋ nɛɛ koni mikɛ sane fɔŋ, jeee sane kpakpa, aba enɔ,”+ Yehowa kɛɛ. “Akɛ maŋ nɛɛ baawo Babilon maŋtsɛ lɛ dɛŋ,+ ni ekɛ la baashã lɛ.”+
11 “‘Nyɛ, Yuda maŋtsɛ lɛ shĩabii lɛ: Nyɛboa Yehowa wiemɔ lɛ toi. 12 Nyɛ, David shĩa, nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
“Nyɛyea jalɛ sane daa leebi,
Ni nyɛjiea mɔ ni atswaa lɛ ojo lɛ kɛjea ojotswalɔ lɛ dɛŋ,+
Koni mimlila lɛ akatso tamɔ la+
Ni eshã nii bɔ ni ehiii gbee
Yɛ nyɛnifeemɔi fɔji lɛ ahewɔ.”’+
13 ‘Bo mɔ ni ohiɔ jɔɔ lɛ mli lɛ, naa, mikɛ bo ená,
Bo shikpɔŋ ni kã shi trɛnɛɛ nɔ tɛsaa,’ Yehowa kɛɛ.
‘Bo mɔ ni okɛɔ akɛ: “Namɔ baakpeleke shi ni ekɛ wɔ abawu?
Ni namɔ baaba abatutua wɔshihilɛhei lɛ?”
14 Magbala otoi
Bɔ ni sa onifeemɔi lɛ,’+ Yehowa kɛɛ.
‘Ni mawo ekoo lɛ mli la,
Ni ebaashã nibii fɛɛ ni bɔle ehe lɛ.’”+
22 Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ: “Kpelekemɔ shi kɛya Yuda maŋtsɛ lɛ shĩa lɛ, ni oyawie sane nɛɛ yɛ jɛmɛ. 2 Kɛɛmɔ akɛ, ‘Bo Yuda maŋtsɛ ni ota David maŋtsɛ sɛi lɛ nɔ, bo kɛ otsuji kɛ omaŋbii, mɛi ni tsɔɔ agbói nɛɛ amli lɛ, nyɛboa Yehowa wiemɔ lɛ toi. 3 Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ: “Nyɛyea jalɛ sane ni nyɛfea nɔ ni ja. Nyɛjiea mɔ ni atswaa lɛ ojo lɛ kɛjea ojotswalɔ lɛ dɛŋ. Nyɛkawaa gbɔ ko yi, ni nyɛkafea gbekɛ ko ni bɛ tsɛ* loo yoo okulafo ko efɔŋ.+ Ni nyɛkashwiea mɛi ni efeko nɔ ko lɛ alá shi yɛ biɛ.+ 4 Ejaakɛ kɛ́ nyɛye miwiemɔ lɛ nɔ jogbaŋŋ lɛ, no lɛ, maŋtsɛmɛi ni taa David maŋtsɛ sɛi lɛ nɔ+ lɛ baatara shwiilii kɛ okpɔŋɔi anɔ kɛtsɔ shĩa nɛɛ agbói lɛ amli kɛbote shĩa lɛ mli, amɛ kɛ amɛtsuji lɛ, kɛ amɛmaŋbii lɛ.”’+
5 “‘Shi kɛ́ nyɛbooo wiemɔi nɛɛ atoi lɛ, mikɛ mi diɛŋtsɛ mihe miikã kitã akɛ shĩa nɛɛ baatsɔ amaŋfɔ,’ Yehowa kɛɛ.+
6 “Ejaakɛ nɔ ni Yehowa wie yɛ Yuda maŋtsɛ lɛ shĩa lɛ he nɛ,
‘Otamɔ Gilead kɛhã mi,
Tamɔ Lebanon yiteŋ.
Shi mahã otsɔ ŋa;
Ahiŋ omaji lɛ ekome folo po mli.+
Amɛbaafolɔ otseneduru tsei fɛfɛji lɛ amɛshwie shi
Ni amɛbaashɛrɛ amɛ amɛwo la mli.+
8 “‘Ni jeŋmaji babaoo baatsɔ maŋ nɛɛ he kɛho ni amɛbaakɛɛkɛɛ amɛhe akɛ: “Mɛni hewɔ ni Yehowa fee maŋ kpele nɛɛ nɛkɛ?”+ 9 Ni amɛbaahere nɔ akɛ: “Ejaakɛ amɛku Yehowa, amɛ-Nyɔŋmɔ lɛ, kpaŋmɔ lɛ mli, ni amɛyakoto nyɔŋmɔi krokomɛi ni amɛsɔmɔ amɛ.”’+
10 Nyɛkafóa mɔ ni egbo lɛ,
Ni nyɛkayea lɛ ŋkɔmɔ hu.
Nyɛfóa waa nyɛhãa mɔ ni yaa lɛ moŋ,
Ejaakɛ ekuŋ esɛɛ ebaŋ dɔŋŋ, ni enaŋ shikpɔŋ ni afɔ lɛ yɛ nɔ lɛ dɔŋŋ.
11 “Ejaakɛ nɔ ni Yehowa wie yɛ Shalum,*+ Yosia binuu lɛ, ni ji Yuda maŋtsɛ lɛ ni yeɔ nɔ yɛ etsɛ Yosia+ najiaŋ, ni eje biɛ nɛɛ lɛ he nɛ: ‘Ekuŋ esɛɛ kɛbaŋ jɛmɛ dɔŋŋ. 12 Ejaakɛ ebaagbo yɛ he ni aŋɔ lɛ nom kɛtee lɛ, ni enaŋ shikpɔŋ nɛɛ dɔŋŋ.’+
13 Kpoo hã mɔ ni kɛ jalɛ nifeemɔ emaaa eshĩa
Ni ekɛ jalɛsaneyeli efeee eŋwɛi asai lɛ,
Mɔ ni hãa enyɛmi gbɔmɔ sɔmɔɔ lɛ efolo,
Ni ewooo lɛ nyɔmɔ ko lɛ;+
14 Mɔ ni kɛɔ akɛ, ‘Mama shĩa wulu mahã mihe
Kɛ emli ŋwɛi asai wujiwuji.
Mafee samfɛji mawo he
Ni makala tseneduru tsei kɛha mli, ni mikɛ pɛnte tsuru* baapɛnte mli.’
15 Ani tseneduru tsei ni okɛtsuɔ nii fe mɛi krokomɛi hewɔ ni obaaya nɔ oye maŋtsɛ lɛ?
16 Eye mɔ ni naa nɔ kɛ ohiafo sane ehã lɛ,
No hewɔ lɛ, nibii tee nɔ jogbaŋŋ ehã lɛ.
‘Ani jeee enɛ ji nɔ ni tsɔɔ akɛ mɔ ko le mi?’ Yehowa kɛɛ.
17 ‘Shi bo lɛ, ohiŋmɛii kɛ otsui kãaa nɔ ko nɔ ko he fe osɛɛnamɔ gbonyo lɛ,
Kɛ mɛi ni efeko nɔ ko alá shi ni oshwieɔ lɛ
Kɛ shishiumɔ ni oshishiuɔ* mɛi kɛ ojo ni otswaa mɛi* lɛ pɛ he.’
18 “No hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa wieɔ yɛ Yehoiakim,+ Yosia binuu lɛ, ni ji Yuda maŋtsɛ lɛ he nɛ,
‘Amɛfóŋ lɛ akɛ:
“Ao minyɛmi nuu, kpoo oo! Ao minyɛmi yoo, kpoo oo!”
Ni amɛfóŋ lɛ hu akɛ:
“Ao nuŋtsɔ, kpoo oo! Ao anunyamtsɛ, kpoo oo!”
20 Kwɔɔ kɛya Lebanon ni oyabolɔ,
Wó ogbee nɔ yɛ Bashan,
Ni ojɛ Abarim+ obo,
Ejaakɛ akumɔ mɛi ni sumɔɔ bo waa lɛ fɛɛ.+
21 Mikɛ bo wie be ni osusuɔ akɛ oshãra ko baŋ onɔ lɛ.
Shi okɛɛ, ‘Mibooo toi.’+
Osubaŋ kwraa nɛ kɛjɛ ogbekɛbiiashi,
Ejaakɛ obooo migbee toi.+
22 Kɔɔyɔɔ baakpala otookwɛlɔi lɛ fɛɛ,+
Ni abaaŋɔ mɛi ni sumɔɔ bo waa lɛ nom kɛya.
Kɛkɛ lɛ, ohiɛ baagbo ni ohiɛ baashwie shi yɛ omanehului lɛ fɛɛ ahewɔ.
24 “‘Gbii abɔ ni mihiɛ kã nɛɛ,’ Yehowa kɛɛ, ‘kɛ́ bo Konia,*+ Yehoiakim+ binuu lɛ, ni ji Yuda maŋtsɛ lɛ ji niianaasɔomɔ ga yɛ mininejurɔ nɔ po lɛ, magbala bo kɛbaaje jɛmɛ! 25 Mikɛ bo baawo mɛi ni taoɔ ashɔ̃ owala yɛ odɛŋ* lɛ adɛŋ, mikɛ bo baawo mɛi ni osheɔ amɛ gbeyei lɛ adɛŋ, mikɛ bo baawo Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar* dɛŋ, mikɛ bo baawo Kaldeabii lɛ adɛŋ.+ 26 Ni mashɛ bo kɛ onyɛ ni fɔ bo lɛ mafɔ̃ shikpɔŋ kroko ni jeee jɛmɛ afɔ bo yɛ lɛ nɔ, ni jɛmɛ obaagbo yɛ. 27 Ni amɛkuŋ amɛsɛɛ dɔŋŋ kɛyaŋ shikpɔŋ ni amɛhiɛ tseɔ* lɛ nɔ.+
28 Ani nɛkɛ nuu Konia nɛɛ ji nɔ ko ni abuuu, gbɛ́ ko ni ejwa kɛkɛ,
Gbɛ́ ni mɔ ko mɔ ko sumɔɔɔ?
Mɛni hewɔ ashɛ lɛ kɛ eseshibii lɛ afɔ̃
Ni afɔ̃ amɛ afɔ̃ shikpɔŋ ko ni amɛleee lɛ nɔ lɛ?’+
29 Ao, shikpɔŋ, shikpɔŋ, shikpɔŋ, bo Yehowa wiemɔ lɛ toi.
30 Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
‘Nyɛŋmaa yɛ nuu nɛɛ gbɛ́i naa akɛ ebɛ bi,
Nuu ni ehiŋ ehãŋ lɛ yɛ ewala beiaŋ,*
Ejaakɛ eseshibii lɛ ateŋ mɔ ko mɔ ko yeŋ esɛɛ
Koni eta David maŋtsɛ sɛi lɛ nɔ ni eye Yuda nɔ ekoŋŋ.’”+
23 “Kpoo hã tookwɛlɔi ni kpãtãa gwantɛŋi ni yɔɔ milɛɛhe lɛ ahiɛ ni amɛgbɛɔ amɛ amɛshwãa lɛ!” Yehowa kɛɛ.+
2 No hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa, Israel Nyɔŋmɔ lɛ wieɔ eshiɔ tookwɛlɔi ni kwɛɔ mimaŋ lɛ nɔ lɛ nɛ: “Nyɛgbɛ migwantɛŋi lɛ nyɛshwã; nyɛyaa nɔ nyɛshwieɔ amɛ, ni nyɛkwɛɛɛ amɛ.”+
“No hewɔ lɛ, magbala nyɛtoi* yɛ nyɛnifeemɔi fɔji lɛ ahewɔ,” Yehowa kɛɛ.
3 “Kɛkɛ lɛ, mabua migwantɛŋi ni eshwɛ lɛ anaa kɛjɛ shikpɔji fɛɛ ni mishwie amɛ ketee nɔ lɛ anɔ,+ ni mikɛ amɛ baaku sɛɛ kɛba amɛlɛɛhe lɛ,+ ni amɛbaafɔ ni amɛyi baafa.+ 4 Ni mikɛ tookwɛlɔi ni baakwɛ amɛnɔ jogbaŋŋ baato amɛnɔ.+ Amɛsheŋ gbeyei ni amɛtsui hu efãŋ dɔŋŋ, ni amɛteŋ ekome folo po elaajeŋ,” Yehowa kɛɛ.
5 “Naa! Gbii miiba,” Yehowa kɛɛ, “ni mahã tso fɔ ko ni ja atsɛ̃ ahã David.*+ Ni maŋtsɛ ko baaye nɔ+ ni ekɛ sɛɛyoomɔ baatsu nii, ni ebaaye jalɛ sane ni ebaafee nɔ ni ja yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ.+ 6 Abaahere Yuda yɛ egbii lɛ amli,+ ni Israel hu baahi shi shweshweeshwe.+ Ni gbɛ́i ni akɛbaatsɛ lɛ nɛ: Yehowa Ji Wɔjalɛ Nifeemɔ.”+
7 “Shi gbii miiba,” Yehowa kɛɛ, “ni amɛkɛŋ dɔŋŋ akɛ: ‘Gbii abɔ ni Yehowa, mɔ ni jie Israelbii lɛ kɛje Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ hiɛ kã nɛɛ!’+ 8 shi moŋ amɛbaakɛɛ akɛ: ‘Gbii abɔ ni Yehowa, mɔ ni jie Israel shĩa lɛ seshibii lɛ kɛje kooyigbɛ shikpɔŋ lɛ nɔ kɛ shikpɔji fɛɛ ni eshwie* amɛ kɛtee nɔ lɛ anɔ ni ekɛ amɛ ku sɛɛ kɛba lɛ hiɛ kã nɛɛ,’ ni amɛbaahi amɛ diɛŋtsɛ amɛshikpɔŋ nɔ.”+
9 Gbalɔi lɛ hu anɔ nɛ:
Mitsui ekumɔ yɛ mimli.
Miwui fɛɛ miikpokpo.
Mitamɔ nuu ko ni etɔ dãa
Ni mitamɔ nuu ko ni wain eba ehiɛ,
Yɛ Yehowa kɛ ewiemɔi krɔŋkrɔŋi lɛ ahewɔ.
10 Ejaakɛ gbalafitelɔi eyi shikpɔŋ lɛ nɔ obɔ;+
Loomɔ lɛ hewɔ lɛ, shikpɔŋ lɛ miiye awerɛho+
Ni kooloi alɛɛhei ni yɔɔ ŋa lɛ nɔ lɛ egbi.+
Amɛsubaŋ ehiii, ni amɛkɛ amɛhewalɛ lɛ efeee nɔ kpakpa.
11 “Gbalɔ kɛ osɔfo fɛɛ he tseee.*+
Minaa amɛnɔfɔŋfeemɔ lɛ yɛ mishĩa lɛ po,”+ Yehowa kɛɛ.
12 “No hewɔ lɛ, amɛgbɛ lɛ nɔ baashamɔ ni enɔ baawo duŋ;+
Abaatsi amɛyisɛɛ ni amɛbaagbee shi.
Ejaakɛ mikɛ sane fɔŋ baaba amɛnɔ
Yɛ afi ni makojo amɛ lɛ nɔ,” Yehowa kɛɛ.
13 “Ni mina nɔ ko ni yɔɔ taŋ yɛ Samaria+ gbalɔi lɛ ahe.
Amɛgbalɛi lɛ jɛ Baal ŋɔɔ,
Ni amɛhãa mimaŋ Israel duɔ gbɛ.
14 Ni mina nibii komɛi ni bɛ hiŋmɛi nɔ yɛ Yerusalem gbalɔi lɛ ahe.
Amɛfiteɔ gbãla+ ni amɛnyiɛɔ yɛ amale mli;+
Amɛwoɔ efɔŋfeelɔi hewalɛ,*
Ni amɛtsiii amɛhe kɛjeee amɛnifɔjianii lɛ ahe.
15 No hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ wieɔ eshiɔ gbalɔi lɛ nɛ:
“Naa, mahã amɛye joomɔtso
Ni mahã amɛnu nu ni pɔizin yɔɔ mli.+
Ejaakɛ Yerusalem gbalɔi lɛ ehã mɛi ekwa mi yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ fɛɛ.”
16 Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ nɛ:
“Nyɛkaboa gbalɔi ni gbaa amɛtsɔɔ nyɛ lɛ awiemɔi lɛ atoi.+
Amɛmiilaka nyɛ.*
Ni amɛkɛɔ mɔ fɛɛ mɔ ni nyiɛɔ etsuiŋwalɛ lɛ sɛɛ lɛ akɛ,
‘Sane fɔŋ ko baŋ onɔ.’+
18 Ejaakɛ namɔ damɔɔ mɛi ni bɛŋkɛ Yehowa lɛ ateŋ,
Koni ena ni enu ewiemɔ lɛ?
Namɔ boɔ ewiemɔ lɛ toi jogbaŋŋ koni enu?
19 Naa! Yehowa kɔɔyɔɔ ni naa wa lɛ baatswa kɛ mlifu;
Ebaabɔle mɛi fɔji lɛ ayitsei ahe tamɔ ahum ni miibɔle ehe.+
20 Yehowa mlifu lɛ ekuŋ esɛɛ
Kɛyashi ebaatsu etsuiŋ yiŋtoi lɛ ahe nii, ni egbe naa.
Yɛ gbii lɛ anaagbee lɛ mli lɛ, obaanu enɛ shishi jogbaŋŋ.
21 Mitsuko gbalɔi lɛ shi amɛhiɛ foi.
Mikɛ amɛ ewieko shi amɛgba.+
22 Shi eji amɛbadamɔ mɛi ni bɛŋkɛ mi lɛ ateŋ kulɛ,
Amɛbaahã mimaŋ lɛ anu miwiemɔi lɛ
Ni kulɛ no baahã amɛku amɛsɛɛ kɛje amɛgbɛ fɔŋ lɛ nɔ ni amɛkpa amɛnifeemɔi fɔji lɛ afeemɔ.”+
23 “Ani ja mibɛŋkɛ pɛ dani miji Nyɔŋmɔ? Kɛ́ miyɛ shɔŋŋ lɛ jeee Nyɔŋmɔ ji mi lo?” Yehowa kɛɛ.
24 “Ani mɔ ko baanyɛ atee yɛ teemɔhe ko ni minaŋ lɛ?”+ Yehowa kɛɛ.
“Ani miyiko ŋwɛi kɛ shikpɔŋ lɛ fɛɛ obɔ?”+ Yehowa kɛɛ.
25 “Minu amale gbalɛi ni gbalɔi lɛ gbaa yɛ migbɛ́i mli akɛ, ‘Mila lamɔ ko! Mila lamɔ ko!’ lɛ.+ 26 Mɛɛ be nɔŋŋ enɛ baaya nɔ yɛ gbalɔi lɛ atsui mli kɛyashi, akɛ amɛbaaya nɔ amɛgba amale gbalɛi? Amɛji gbalɔi yɛ amɛ diɛŋtsɛ amɛtsui mli lakamɔ lɛ naa.+ 27 Amɛmiitao amɛtsɔ lamɔi ni amɛgbaa amɛhe lɛ nɔ amɛhã mimaŋ lɛ hiɛ akpa migbɛ́i lɛ nɔ, tamɔ bɔ ni amɛtsɛmɛi lɛ ahiɛ kpa migbɛ́i lɛ nɔ yɛ Baal hewɔ lɛ.+ 28 Kɛ́ gbalɔ ko ela lamɔ ko lɛ, egba lamɔ lɛ, shi mɔ ni hiɛ miwiemɔ lɛ, ewie miwiemɔ lɛ mli anɔkwale lɛ.”
“Mɛni jwɛi yɔɔ kɔmɔ yɛ ŋmaa* mli?” Yehowa kɛɛ.
29 “Ani miwiemɔ lɛ tamɔɔɔ la,”+ Yehowa kɛɛ, “ni etamɔɔɔ hamlɛ ni jwaraa tɛsaa?”+
30 “No hewɔ lɛ, naa, mikɛ gbalɔ fɛɛ gbalɔ ni juɔ miwiemɔ lɛ yɛ enyɛmi gbalɔ naa lɛ ená,”+ Yehowa kɛɛ.
31 “Naa, mikɛ gbalɔi ni kɛ amɛlilɛi kɛɔ akɛ, ‘Nɔ ni ekɛɛ nɛ!’ lɛ ená,” Yehowa kɛɛ.+
32 “Naa, mikɛ gbalɔi ni laa amale lamɔi, ni amɛgbaa amɛtsɔɔ mimaŋ lɛ, ni amɛhãa mimaŋ lɛ duɔ gbɛ yɛ amɛmalemɔi kɛ amɛshwãa lɛ hewɔ lɛ ená,”+ Yehowa kɛɛ.
“Shi mitsuko amɛ, ni mifãko amɛ hu. No hewɔ lɛ, amɛyeŋ amɛbuaŋ maŋ nɛɛ kwraa,”+ Yehowa kɛɛ.
33 “Ni kɛ́ maŋ nɛɛ, loo gbalɔ ko, loo osɔfo ko bi bo akɛ, ‘Mɛni ji Yehowa jatsu* lɛ?’ kɛɛmɔ amɛ akɛ, ‘“Nyɛ, nyɛji jatsu lɛ! Ni mafɔ̃ nyɛ mashɛ mafɔ̃,”+ Yehowa kɛɛ.’ 34 Ni gbalɔ fɛɛ gbalɔ, loo osɔfo fɛɛ osɔfo, loo maŋbii lɛ ateŋ mɔ ni baakɛɛ akɛ, ‘Yehowa jatsu* nɛ!’ lɛ, majie mihiɛ maka nakai mɔ lɛ kɛ eshĩabii. 35 Nɔ ni nyɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ kɛɔ enyɛmi gbɔmɔ kɛ lɛ diɛŋtsɛ enyɛmi nɛ, ‘Mɛɛ hetoo Yehowa kɛhã? Ni mɛni Yehowa ekɛɛ?’ 36 Shi nyɛkatsĩa Yehowa jatsu* lɛ tã dɔŋŋ, ejaakɛ nyɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ daaŋ wiemɔ lɛ ji jatsu* lɛ, ni nyɛtsake Nyɔŋmɔ hiɛkãalɔ, Yehowa, taiatsɛ lɛ, ni ji wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ wiemɔi lɛ.
37 “Nɔ ni okɛɛ gbalɔ lɛ nɛ, ‘Mɛɛ hetoo Yehowa kɛhã bo? Ni mɛni Yehowa ekɛɛ? 38 Ni kɛ́ nyɛtee nɔ nyɛkɛɛ akɛ, “Yehowa jatsu* lɛ!” nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ: “Akɛni nyɛmiikɛɛ akɛ, ‘Wiemɔ nɛɛ ji Yehowa jatsu* lɛ,’ be ni mikɛɛ nyɛ akɛ, ‘Nyɛkakɛa akɛ: “Yehowa jatsu* lɛ!”’ hewɔ lɛ, 39 naa! mawó nyɛ mashɛ mafɔ̃ kɛje mihiɛ, nyɛ kɛ maŋ ni mikɛhã nyɛ kɛ nyɛtsɛmɛi lɛ fɛɛ. 40 Ni mawo nyɛ hiɛgbele kɛya naanɔ ni mashwie nyɛhiɛ shi hu kɛya naanɔ, bɔ ni hiɛ kpaŋ nɔ kɔkɔɔkɔ.”’”+
24 Be ni Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar* eŋɔ Yekonia,*+ Yehoiakim binuu lɛ,+ ni ji Yuda maŋtsɛ lɛ, kɛ Yuda lumɛi lɛ, kɛ ŋaalɔi lɛ, kɛ sɔ̃lɔi* lɛ nom kɛjɛ Yerusalem kɛtee Babilon+ lɛ sɛɛ lɛ, Yehowa hã mina kɛntɛŋi enyɔ ni amɛyimɔ obɔbɔ kɛ agbamii ni mamɔ Yehowa sɔlemɔ shĩa lɛ hiɛ. 2 Agbamii kpakpai ni hi jogbaŋŋ diɛŋtsɛ yɛ kɛntɛŋ kome mli, amɛtamɔ agbamii ni tsu klɛŋklɛŋ, shi agbamii ni ehiii kwraa yɛ kɛntɛŋ kroko lɛ mli, ehiii aahu akɛ ehiii yeli.
3 Kɛkɛ ni Yehowa bi mi akɛ: “Yeremia, mɛni onaa?” No hewɔ lɛ, mikɛɛ akɛ: “Agbamii; agbamii kpakpai lɛ hi jogbaŋŋ diɛŋtsɛ, shi nɔ ni ehiii lɛ, ehiii aahu akɛ ehiii yeli.”+
4 Kɛkɛ ni Yehowa kɛɛ mi* akɛ: 5 “Nɔ ni Yehowa, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ, ‘Bɔ ni agbamii kpakpai nɛɛ ji lɛ, nakai mana Yudabii ni aŋɔ amɛ nom kɛjɛ biɛ kɛtee Kaldeabii lɛ ashikpɔŋ lɛ nɔ lɛ yɛ gbɛ kpakpa nɔ. 6 Mahã mihiŋmɛii ahi amɛhe koni mafee amɛ ekpakpa, ni mahã amɛku amɛsɛɛ kɛba shikpɔŋ nɛɛ nɔ.+ Matswa amɛ mama shi, ni mikumɔŋ amɛ; madu* amɛ, ni mifãŋ amɛ.+ 7 Ni mahã amɛ tsui ni amɛkɛle mi, akɛ miji Yehowa.+ Amɛbaatsɔ mimaŋ, ni matsɔ amɛ-Nyɔŋmɔ,+ ejaakɛ amɛkɛ amɛtsui fɛɛ baaku amɛsɛɛ kɛba miŋɔɔ.+
8 “‘Shi nɔ ni Yehowa wieɔ yɛ agbamii gbohii ni ehiii aahu akɛ ehiii yeli+ lɛ ahe nɛ: “Nakai mana Yuda maŋtsɛ Zedekia,+ kɛ elumɛi lɛ, kɛ Yerusalembii ni eshwɛ ni yɔɔ shikpɔŋ nɛɛ nɔ, kɛ mɛi ni yɔɔ Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ.+ 9 Mahã amɛtsɔ nɔ ko ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe, kɛ sane fɔŋ kɛhã shikpɔŋ lɛ nɔ maŋtsɛyelii lɛ fɛɛ,+ amɛbaatsɔ ahorabɔɔ nɔ, abɛbuu nɔ, nɔ ni akɛyeɔ fɛo, kɛ loomɔ+ yɛ hei fɛɛ ni mashwie amɛ kɛya lɛ.+ 10 Ni matsu klante,+ kɛ hɔmɔ, kɛ tsɛŋemɔ hela ni gbeɔ mɔ+ kɛnyiɛ amɛsɛɛ kɛyashi amɛbaatã yɛ shikpɔŋ ni mikɛhã amɛ kɛ amɛtsɛmɛi lɛ nɔ.”’”
25 Wiemɔ ni ba Yeremia ŋɔɔ ni kɔɔ Yudabii lɛ fɛɛ ahe yɛ Yehoiakim,+ Yosia binuu lɛ, ni ji Yuda maŋtsɛ lɛ nɔyeli afi ni ji ejwɛ lɛ mli lɛ nɛ; nakai afi lɛ nɔŋŋ ji Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar* nɔyeli lɛ klɛŋklɛŋ afi. 2 Nɔ ni gbalɔ Yeremia wie yɛ Yudabii lɛ fɛɛ kɛ mɛi fɛɛ ni yɔɔ Yerusalem lɛ ahe* lɛ nɛ:
3 “Kɛjɛ Yosia, Amon binuu lɛ, ni ji Yuda maŋtsɛ lɛ nɔyeli afi ni ji 13 lɛ nɔ+ kɛbashi ŋmɛnɛ gbi nɛɛ, nɛkɛ afii 23 nɛɛ mli lɛ, Yehowa wiemɔ lɛ baa miŋɔɔ, ni mikɛ nyɛ wieɔ daa kɛ daa,* shi nyɛbooo toi.+ 4 Ni Yehowa tsuɔ etsuji ni ji gbalɔi lɛ fɛɛ kɛbaa nyɛŋɔɔ, etsuɔ amɛ daa kɛ daa,* shi nyɛbooo toi, ni nyɛbaaa nyɛtoi shi koni nyɛnu hu.+ 5 Amɛkɛɔ akɛ, ‘Nyɛfainɛ, nyɛkua nyɛsɛɛ, nyɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ akua esɛɛ kɛjea egbɛi fɔji lɛ anɔ kɛ enifeemɔi fɔji lɛ ahe;+ kɛ́ nyɛfee nakai lɛ, nyɛbaaya nɔ nyɛhi shi be kplaŋŋ yɛ shikpɔŋ ni Yehowa kɛhã nyɛ kɛ nyɛtsɛmɛi lɛ kɛjɛ blema tɔ̃ɔ lɛ nɔ. 6 Nyɛkanyiɛa nyɔŋmɔi krokomɛi asɛɛ, ni nyɛsɔmɔ amɛ, ni nyɛkoto amɛ ni nyɛkɛ nyɛninenaa nitsumɔ lɛ wo mimli la; kɛjeee nakai lɛ mikɛ sane fɔŋ baaba nyɛnɔ.’
7 “‘Shi nyɛbooo mi toi,’ Yehowa kɛɛ. ‘Nyɛkɛ nyɛninenaa nitsumɔ lɛ wo mimli la moŋ ni nyɛkɛye nyɛhe awui.’+
8 “No hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ nɛ, ‘“Akɛni nyɛbooo miwiemɔi lɛ atoi hewɔ lɛ, 9 miitsu ni ayaŋɔ kooyigbɛ wekui lɛ fɛɛ kɛba,”+ Yehowa kɛɛ, “miitsu ni ayaŋɔ Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar,* mitsulɔ lɛ, kɛba,+ ni mahã amɛte shi amɛwo shikpɔŋ nɛɛ,+ kɛ mɛi ni yɔɔ nɔ lɛ, kɛ jeŋmaji nɛɛ fɛɛ ni bɔle he lɛ.+ Makpãtã amɛhiɛ ni mahã amɛtsɔ nɔ ko ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe kɛ nɔ ko ni hãa mɔ boɔ tsia* kɛ naanɔ amaŋfɔ. 10 Mahã miishɛɛ kɛ nyamɔ gbee, kɛ ayemforo wu gbee, kɛ ayemforo gbee,+ kɛ wiɛtɛ gbɛɛmɔ kɛ kane kpɛmɔ sɛɛ afo.+ 11 Ni abaahã shikpɔŋ nɛɛ nɔ atsɔ koikoi ni ebaatsɔ nɔ ko ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe, ni jeŋmaji nɛɛ baasɔmɔ Babilon maŋtsɛ lɛ afii 70.”’+
12 “‘Shi kɛ́ afii 70 lɛ shɛ lɛ,+ magbala Babilon maŋtsɛ lɛ kɛ nakai jeŋmaŋ lɛ toi yɛ amɛtɔmɔ lɛ hewɔ,’+ Yehowa kɛɛ, ‘ni mahã Kaldeabii lɛ ashikpɔŋ lɛ atsɔ shikpɔŋ ni akɛfeee nɔ ko kɛmiiya naanɔ.+ 13 Mahã wiemɔi fɛɛ ni miwie mishi nakai shikpɔŋ lɛ aba enɔ, nibii fɛɛ ni aŋma yɛ wolo nɛɛ mli ni Yeremia gba eshi jeŋmaji lɛ fɛɛ lɛ. 14 Ejaakɛ jeŋmaji babaoo kɛ maŋtsɛmɛi wuji+ baahã amɛsɔmɔ amɛ akɛ nyɔji,+ ni mawo amɛ nyɔmɔ yɛ amɛnifeemɔi lɛ kɛ amɛninenaa nitsumɔ lɛ fɛɛ naa.’”+
15 Ejaakɛ nɔ ni Yehowa, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ mi nɛ: “Hemɔ kɔɔpoo ni mlifu wain yɔɔ mli lɛ yɛ midɛŋ, ni ohã jeŋmaji lɛ fɛɛ ni matsu bo amɛŋɔɔ lɛ anu. 16 Ni amɛbaanu ni amɛbaadidãa ni amɛbaafee amɛnii tamɔ sɛkɛyelɔi yɛ klante ni miitsu kɛmiiba amɛteŋ lɛ hewɔ.”+
17 No hewɔ lɛ, mihe kɔɔpoo lɛ yɛ Yehowa dɛŋ, ni mihã jeŋmaji fɛɛ ni Yehowa etsu mi amɛŋɔɔ lɛ nu:+ 18 mije shishi kɛ Yerusalem kɛ Yuda maji lɛ,+ kɛ emaŋtsɛmɛi lɛ kɛ elumɛi lɛ, koni mahã amɛtsɔ amaŋfɔ, kɛ nɔ ko ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe, kɛ nɔ ko ni hãa mɔ boɔ tsia,* kɛ loomɔ,+ tamɔ bɔ ni eji ŋmɛnɛ gbi nɛɛ; 19 no sɛɛ lɛ, Ejipt maŋtsɛ Farao kɛ etsuji lɛ, kɛ elumɛi lɛ, kɛ emaŋbii lɛ fɛɛ,+ 20 kɛ futufutu gbɔmɛi ni yɔɔ amɛteŋ lɛ fɛɛ; kɛ Uz shikpɔŋ lɛ nɔ maŋtsɛmɛi lɛ fɛɛ; kɛ Filistibii+ lɛ ashikpɔŋ lɛ nɔ maŋtsɛmɛi lɛ fɛɛ, kɛ Ashkelon,+ kɛ Gaza, kɛ Ekron, kɛ Ashdodbii ni eshwɛ lɛ; 21 kɛ Edom,+ kɛ Moab,+ kɛ Amonbii+ lɛ; 22 kɛ Tiro maŋtsɛmɛi lɛ fɛɛ, kɛ Sidon maŋtsɛmɛi lɛ fɛɛ,+ kɛ ŋshɔkpɔ ni yɔɔ ŋshɔ lɛ mli lɛ nɔ maŋtsɛmɛi lɛ; 23 kɛ Dedan,+ kɛ Tema, kɛ Buz, kɛ mɛi fɛɛ ni shɛɔ amɛyitsei ahe lɛ;+ 24 Arabiabii lɛ amaŋtsɛmɛi lɛ fɛɛ,+ kɛ futufutu gbɔmɛi lɛ amaŋtsɛmɛi ni yɔɔ ŋa lɛ nɔ lɛ fɛɛ; 25 Zimri maŋtsɛmɛi lɛ fɛɛ, kɛ Elam+ maŋtsɛmɛi lɛ fɛɛ, kɛ Mediabii amaŋtsɛmɛi+ lɛ fɛɛ; 26 kɛ kooyigbɛ maŋtsɛmɛi lɛ fɛɛ, mɛi ni bɛŋkɛ kɛ mɛi ni yɔɔ shɔŋŋ lɛ fɛɛ, eko nyiɛ eko sɛɛ, kɛ shikpɔŋ lɛ nɔ maŋtsɛyelii krokomɛi fɛɛ ni yɔɔ shikpɔŋ lɛ hiɛ lɛ; ni amɛsɛɛ lɛ, Sheshak*+ maŋtsɛ lɛ baanu.
27 “Ni okɛɛ amɛ akɛ, ‘Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ: “Nyɛnua ni nyɛtɔrɔa, ni nyɛshwea ni nyɛgbea shi bɔ ni nyɛnyɛŋ shi nyɛte dɔŋŋ+ yɛ klante ni miitsu kɛmiiba nyɛteŋ lɛ hewɔ.”’ 28 Ni kɛ́ amɛheee kɔɔpoo lɛ yɛ odɛŋ amɛnu lɛ, kɛɛmɔ amɛ akɛ, ‘Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ nɛ: “Bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, nyɛbaanu kɛ̃! 29 Ejaakɛ naa! kɛ́ mikɛ sane fɔŋ miiba maŋ ni migbɛ́i kã nɔ lɛ nɔ klɛŋklɛŋ lɛ,+ ani nyɛ lɛ, nyɛbaaye nyɛhe?”’+
“‘Nyɛyeŋ nyɛhe, ejaakɛ miitsɛ klante kɛmiiba mɛi ni yɔɔ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ fɛɛ anɔ,’ Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ.
30 “No hewɔ lɛ, gbaa wiemɔi nɛɛ fɛɛ otsɔɔ amɛ, ni okɛɛ amɛ akɛ,
‘Yehowa baahũu kɛjɛ ŋwɛi,
Ni ebaahã anu egbee kɛjɛ ehe krɔŋkrɔŋ ni ehiɔ lɛ.
Ebaahũu waa ewo eshihilɛhe lɛ.
Ebaabolɔ tamɔ mɛi ni ŋaa wain yɛ wainŋaa bu mli bolɔɔ lɛ,
Ebaalá kunimyeli lala ewo mɛi ni yɔɔ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ fɛɛ.’
31 ‘Gbɛɛmɔ ko baajije kɛya shikpɔŋ lɛ naagbeehei lɛ,
Ejaakɛ Yehowa kɛ jeŋmaji lɛ baaye sane.
Lɛ diɛŋtsɛ ebaakojo gbɔmɛi* fɛɛ.+
Ni ekɛ mɛi fɔji lɛ baahã klante,’ Yehowa kɛɛ.
32 Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, kɛɛ nɛ:
‘Naa! Sane fɔŋ jɛ jeŋmaŋ kome nɔ kɛmiiya jeŋmaŋ kroko nɔ,+
Ni abaaŋmɛɛ kɔɔyɔɔ wulu ko ni naa wa he kɛjɛ hei ni yɔɔ shɔŋŋshɔŋŋ yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ.+
33 “‘Ni mɛi ni Yehowa baagbe yɛ nakai gbi lɛ nɔ lɛ baajwere shi kɛjɛ shikpɔŋ lɛ naagbeehe kome aahu kɛyashi shikpɔŋ lɛ naagbeehe kroko. Afóŋ amɛ, ni abuaŋ amɛnaa, ni afuŋ amɛ hu. Amɛbaatsɔ tamɔ kooloi afei yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ.’
34 Nyɛ tookwɛlɔi, nyɛwoa yara, ni nyɛboa waa!
Nyɛ tooku lɛ ateŋ toi kpakpai lɛ, nyɛkokloa shi,
Ejaakɛ be ni abaagbe nyɛ ni agbɛ nyɛ ashwã lɛ eshɛ,
Ni nyɛbaatswa shi tamɔ gbɛ́ ni jara wa!
35 Tookwɛlɔi lɛ bɛ he ko ni amɛbaayaba abo yɛ,
Ni tooku lɛ ateŋ toi kpakpai lɛ enaaa he ni amɛbaajo foi kɛya.
36 Nyɛboa toi! Tookwɛlɔi lɛ miibo waa
Ni tooku lɛ ateŋ toi kpakpai lɛ miifó waa,
Ejaakɛ Yehowa miikpãtã amɛlɛɛhe lɛ hiɛ.
37 Ni ahã hei ni amɛyabumɔɔ shi dioo yɛ lɛ ejɔ diŋŋ
Yɛ Yehowa mlifu ni naa wa lɛ hewɔ.
38 Eshi eshihilɛhe lɛ efɔ̃ shi tamɔ jatanuu kɛ ekuɛ he tsɔi,+
Ejaakɛ amɛshikpɔŋ lɛ etsɔ nɔ ko ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe
Yɛ klante ni naa wa lɛ hewɔ
Kɛ emlifu ni naa wa lɛ hewɔ.”
26 Yɛ Yehoiakim,+ Yosia binuu lɛ, ni ji Yuda maŋtsɛ lɛ nɔyeli lɛ shishijee lɛ mli lɛ, wiemɔ nɛɛ jɛ Yehowa ŋɔɔ kɛba akɛ: 2 “Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ, ‘Yaadamɔ Yehowa shĩa lɛ kpo lɛ nɔ ni owie wiemɔi nɛɛ ni kɔɔ mɛi fɛɛ ni yɔɔ Yuda maji lɛ amli ni baa amɛbajáa* yɛ Yehowa shĩa lɛ ahe.* Kɛɛmɔ amɛ nɔ fɛɛ nɔ ni mifã bo lɛ; kaajie wiemɔ kome po kɛje mli. 3 Ekolɛ amɛbaabo toi ni amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ baaku esɛɛ kɛje egbɛ fɔŋ lɛ nɔ, ni matsake mijwɛŋmɔ* yɛ sane fɔŋ ni mito miyiŋ akɛ mikɛbaaba amɛnɔ yɛ amɛnifeemɔi fɔji lɛ ahewɔ lɛ he.+ 4 Kɛɛmɔ amɛ akɛ: “Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ, ‘Kɛ́ nyɛbooo mi toi ni nyɛbaanyiɛ mimla* ni mikɛfɔ̃ nyɛhiɛ lɛ sɛɛ, 5 ni nyɛbaabo mitsuji gbalɔi lɛ ni mitsuɔ amɛ kɛbaa nyɛŋɔɔ daa kɛ daa* lɛ atoi, mɛi ni nyɛbooo amɛ toi lɛ,+ 6 no lɛ, mi hu mafee shĩa nɛɛ tamɔ bɔ ni mifee Shilo+ lɛ, ni mahã maŋ nɛɛ atsɔ nii ni akɛlomɔɔ yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ jeŋmaji lɛ fɛɛ ateŋ.’”’”+
7 Ni osɔfoi lɛ kɛ gbalɔi lɛ kɛ maŋbii lɛ fɛɛ nu ni Yeremia miiwie wiemɔi nɛɛ yɛ Yehowa shĩa lɛ.+ 8 No hewɔ lɛ, be ni Yeremia wie nibii fɛɛ ni Yehowa fã lɛ akɛ ewie etsɔɔ maŋbii lɛ etã lɛ, osɔfoi lɛ kɛ gbalɔi lɛ kɛ maŋbii lɛ fɛɛ mɔ lɛ ni amɛkɛɛ akɛ: “Osa gbele. 9 Mɛni hewɔ ogba yɛ Yehowa gbɛ́i lɛ mli akɛ, ‘Shĩa nɛɛ baatsɔ tamɔ Shilo, ni abaakpãtã maŋ nɛɛ hiɛ ni ashiii mɔ ko mɔ ko yɛ mli’ lɛ?” Ni maŋbii lɛ fɛɛ babɔle Yeremia he kɛkpe yɛ Yehowa shĩa lɛ mli.
10 Be ni Yuda lumɛi lɛ nu ewiemɔi nɛɛ, amɛkwɔ kɛjɛ maŋtsɛ lɛ shĩa lɛ kɛba Yehowa shĩa lɛ ni amɛbatara shi yɛ Yehowa shĩa lɛ agbó hee lɛ naa.+ 11 Kɛkɛ ni osɔfoi lɛ kɛ gbalɔi lɛ kɛɛ lumɛi lɛ kɛ maŋbii lɛ fɛɛ akɛ: “Nuu nɛɛ sa gbele,+ ejaakɛ egba eshi maŋ nɛɛ tamɔ bɔ ni nyɛ diɛŋtsɛ nyɛkɛ nyɛtoii enu lɛ.”+
12 Kɛkɛ ni Yeremia kɛɛ lumɛi lɛ kɛ maŋbii lɛ fɛɛ akɛ: “Yehowa ji mɔ ni tsu mi koni mibagba wiemɔi nɛɛ fɛɛ ni nyɛnu lɛ mishi shĩa nɛɛ kɛ maŋ nɛɛ.+ 13 No hewɔ lɛ, agbɛnɛ, nyɛjajea nyɛgbɛi kɛ nyɛnifeemɔi ni nyɛboa Yehowa, wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ gbee toi, ni Yehowa hu baatsake ejwɛŋmɔ* yɛ sane fɔŋ ni ewie eshi nyɛ lɛ he.+ 14 Shi mi lɛ, naa, miyɛ nyɛdɛŋ. Nyɛfea mi nɔ fɛɛ nɔ ni hi ni sa nyɛhiɛ. 15 Nyɛnáa nyɛlea kɛkɛ akɛ, kɛ́ nyɛgbe mi lɛ, nyɛbaaloo mɔ ni efeko nɔ ko la nyɛshwie nyɛ kɛ maŋ nɛɛ, kɛ mɛi ni yɔɔ emli lɛ anɔ, ejaakɛ Yehowa ji mɔ ni tsu mi lɛɛlɛŋ koni mibawie wiemɔi nɛɛ fɛɛ yɛ nyɛtoiiaŋ.”
16 Kɛkɛ ni lumɛi lɛ kɛ maŋbii lɛ fɛɛ kɛɛ osɔfoi lɛ kɛ gbalɔi lɛ akɛ: “Nuu nɛɛ esaaa gbele, ejaakɛ ewie etsɔɔ wɔ yɛ Yehowa, wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ gbɛ́i mli.”
17 Agbɛnɛ hu, shikpɔŋ lɛ nɔ onukpai lɛ ateŋ mɛi komɛi te shi ni amɛkɛɛ asafo muu lɛ ni ebabua amɛhe naa lɛ akɛ: 18 “Mika+ ni jɛ Moreshet lɛ gba yɛ Yuda maŋtsɛ Hezekia+ gbii lɛ amli, ni ekɛɛ Yudabii lɛ fɛɛ akɛ, ‘Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ nɛ:
“Abaahu Zion tamɔ ahuɔ ŋmɔ lɛ,
Yerusalem baatsɔ koikoi,+
19 “Ani Yuda maŋtsɛ Hezekia kɛ Yuda fɛɛ gbe lɛ? Ani jeee Yehowa gbeyei moŋ eshe, ni ekpa Yehowa fai koni ena lɛ mɔbɔ, ni no hã Yehowa tsake ejwɛŋmɔ* yɛ sane fɔŋ ni ewie eshi amɛ lɛ he?+ No hewɔ lɛ, wɔmiihe wɔkɛ sane fɔŋ kpele aba wɔnɔ.*
20 “Ni no mli lɛ, nuu kroko ko yɛ ni gbaa yɛ Yehowa gbɛ́i mli ni atsɛɔ lɛ Uria, Shemaia ni jɛ Kiriat-yearim+ lɛ binuu lɛ, mɔ ni gba eshi maŋ nɛɛ kɛ shikpɔŋ nɛɛ kɛ wiemɔi ni tamɔ Yeremia nɔ lɛ nɔŋŋ lɛ. 21 Maŋtsɛ Yehoiakim+ kɛ ehii kãkãlɔi lɛ fɛɛ kɛ elumɛi lɛ fɛɛ nu ewiemɔi lɛ, ni maŋtsɛ lɛ to eyiŋ akɛ ebaagbe lɛ.+ Be ni Uria nu he lɛ, eshe gbeyei amrɔ nɔŋŋ ni ejo foi kɛtee Ejipt. 22 Kɛkɛ ni Maŋtsɛ Yehoiakim tsu Elnatan,+ Akbor binuu lɛ kɛ hii krokomɛi efata ehe kɛtee Ejipt. 23 Amɛyamɔ Uria kɛjɛ Ejipt ni amɛkɛ lɛ bahã Maŋtsɛ Yehoiakim, ni ekɛ klante gbe lɛ+ ni eshɛ egbonyo lɛ efɔ̃ mɛi foji lɛ afuuhe lɛ.”
24 Shi Ahikam,+ Shafan+ binuu lɛ ye ebua Yeremia, no hewɔ lɛ, akɛ lɛ wooo maŋbii lɛ adɛŋ ni agbe lɛ.+
27 Yɛ Yehoiakim, Yosia binuu lɛ, ni ji Yuda maŋtsɛ lɛ nɔyeli lɛ shishijee mli lɛ wiemɔ nɛɛ jɛ Yehowa ŋɔɔ eba Yeremia ŋɔɔ akɛ: 2 “Nɔ ni Yehowa kɛɛ mi nɛ, ‘Feemɔ kpãi kɛ kɔɔŋtsei ni okɛshwie okuɛ nɔ. 3 Ni okɛtsu tsuji ni eba Yuda maŋtsɛ Zedekia ŋɔɔ yɛ Yerusalem lɛ koni amɛkɛyahã Edom+ maŋtsɛ lɛ, kɛ Moab+ maŋtsɛ lɛ, kɛ Amonbii+ lɛ amaŋtsɛ lɛ, kɛ Tiro+ maŋtsɛ lɛ, kɛ Sidon+ maŋtsɛ lɛ. 4 Ni ofã amɛ ni amɛyakɛɛ amɛnuŋtsɔmɛi lɛ akɛ:
“‘“Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ; nɔ ni nyɛyakɛa nyɛnuŋtsɔmɛi lɛ nɛ, 5 ‘Mi, mifee shikpɔŋ lɛ, kɛ gbɔmɛi, kɛ kooloi ni yɔɔ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ yɛ mihewalɛ kpele lɛ kɛ minine ni mikpã mli lɛ naa; ni mikɛhãa mɔ fɛɛ mɔ ni misumɔɔ.*+ 6 Ni agbɛnɛ, mikɛ shikpɔŋ lɛ fɛɛ ewo mitsulɔ Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar+ dɛŋ; mikɛ ŋa mli kooloi lɛ po ehã lɛ ni amɛsɔmɔ lɛ. 7 Jeŋmaji lɛ fɛɛ baasɔmɔ lɛ kɛ ebinuu kɛ enabi nuu aahu kɛyashi lɛ diɛŋtsɛ eshikpɔŋ lɛ be baashɛ,+ be ni lɛ hu jeŋmaji babaoo kɛ maŋtsɛmɛi wuji baafee lɛ amɛnyɔŋ lɛ.’+
8 “‘“‘Kɛ́ jeŋmaŋ ko loo maŋtsɛyeli ko sɔmɔɔɔ Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar ni esumɔɔɔ akɛ ekɛ ekuɛ awo Babilon maŋtsɛ lɛ kɔɔŋtso lɛ shishi lɛ, no lɛ, mikɛ klante, kɛ hɔmɔ, kɛ tsɛŋemɔ hela ni gbeɔ mɔ baagbala nakai jeŋmaŋ lɛ toi+ kɛyashi matsɔ enine nɔ makpãtã amɛhiɛ kwraa,’ Yehowa kɛɛ.
9 “‘“‘No hewɔ lɛ, nyɛkaboa gbalɔi lɛ, kɛ klamɔfoi lɛ, kɛ lamɔiatsɛmɛi lɛ, kɛ majikfeelɔi lɛ, kɛ ŋkunyaayelɔi lɛ ni yɔɔ nyɛteŋ lɛ atoi, mɛi ni kɛɔ nyɛ akɛ: “Nyɛsɔmɔŋ Babilon maŋtsɛ lɛ.” 10 Ejaakɛ amɛgbaa amalei amɛtsɔɔ nyɛ, koni aŋɔ nyɛ kɛje nyɛshikpɔŋ lɛ nɔ kɛya shɔŋŋ, ni mashwie nyɛ ni nyɛhiɛ akpãtã.
11 “‘“‘Shi jeŋmaŋ ni kɛ ekuɛ baawo Babilon maŋtsɛ lɛ kɔɔŋtso lɛ shishi ni ebaasɔmɔ lɛ lɛ, mahã eya nɔ ehi* eshikpɔŋ lɛ nɔ, ni edu nii yɛ nɔ, ni ehi nɔ,’ Yehowa kɛɛ.”’”
12 Ni nakai nɔŋŋ mikɛ Yuda maŋtsɛ Zedekia+ hu wie akɛ: “Nyɛkɛ nyɛkuɛ ayawoa Babilon maŋtsɛ lɛ kɔɔŋtso lɛ shishi ni nyɛsɔmɔ lɛ kɛ emaŋbii lɛ, koni nyɛya nɔ nyɛhi wala mli.+ 13 Mɛni hewɔ esa akɛ klante, kɛ hɔmɔ,+ kɛ tsɛŋemɔ hela ni gbeɔ mɔ+ agbe bo kɛ omaŋbii+ lɛ tamɔ bɔ ni Yehowa ewie akɛ ebaaba jeŋmaŋ ni sɔmɔɔɔ Babilon maŋtsɛ lɛ nɔ lɛ? 14 Nyɛkaboa wiemɔi ni gbalɔi lɛ kɛɔ nyɛ akɛ, ‘Nyɛsɔmɔŋ Babilon maŋtsɛ lɛ’ toi,+ ejaakɛ amɛmiigba amalei amɛmiitsɔɔ nyɛ.+
15 “‘Ejaakɛ mitsuko amɛ shi amɛmiigba amale gbalɛi yɛ migbɛ́i mli koni mashwie nyɛ ni nyɛhiɛ akpãtã, nyɛ kɛ gbalɔi ni gbaa amɛtsɔɔ nyɛ lɛ fɛɛ,’+ Yehowa kɛɛ.”
16 Ni mikɛɛ osɔfoi lɛ kɛ maŋbii nɛɛ fɛɛ akɛ: “Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ, ‘Nyɛkaboa gbalɔi ni gbaa amɛtsɔɔ nyɛ akɛ: “Naa! Etsɛŋ kwraa ni abaaku sɛɛ akɛ Yehowa shĩa lɛ nibii lɛ ajɛ Babilon kɛba!” lɛ toi,+ ejaakɛ amɛmiigba amalei amɛmiitsɔɔ nyɛ.+ 17 Nyɛkaboa amɛ toi. Nyɛsɔmɔa Babilon maŋtsɛ lɛ koni nyɛya nɔ nyɛhi wala mli.+ Mɛni hewɔ esa akɛ maŋ nɛɛ atsɔ amaŋfɔ? 18 Shi kɛ́ gbalɔi ji amɛ, ni Yehowa wiemɔ lɛ yɛ amɛnaa lɛɛlɛŋ lɛ, ofainɛ hã amɛkpa Yehowa, taiatsɛ lɛ fai koni akaloo nibii ni eshwɛ yɛ Yehowa shĩa lɛ, kɛ Yuda maŋtsɛ lɛ shĩa lɛ, kɛ Yerusalem lɛ kɛtee Babilon.’
19 “Ejaakɛ nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ wieɔ yɛ akulashiŋi+ lɛ, kɛ Ŋshɔ+ lɛ,* kɛ nu shwiilii+ lɛ, kɛ nibii ni eshwɛ yɛ maŋ nɛɛ mli lɛ ahe nɛ, 20 nibii ni Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar elooo kɛyaaa be ni eŋɔ Yekonia, Yehoiakim binuu lɛ, ni ji Yuda maŋtsɛ lɛ, kɛ Yuda kɛ Yerusalem abladei lɛ fɛɛ nom kɛjɛ Yerusalem kɛtee Babilon lɛ;+ 21 hɛɛ, nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ wieɔ yɛ nibii ni eshwɛ yɛ Yehowa shĩa lɛ, kɛ Yuda maŋtsɛ lɛ shĩa lɛ, kɛ Yerusalem lɛ ahe nɛ: 22 ‘“Akɛbaaya Babilon+ ni jɛmɛ amɛbaahi kɛyashi gbi ni magbala mijwɛŋmɔ kɛya amɛnɔ lɛ nɔ,” Yehowa kɛɛ. “Kɛkɛ lɛ, mikɛbaaku sɛɛ kɛba ni mikɛbaaba biɛ ekoŋŋ.”’”+
28 Yɛ nakai afi lɛ mli nɔŋŋ yɛ Yuda maŋtsɛ Zedekia+ nɔyeli lɛ shishijee mli, yɛ afi ni ji ejwɛ lɛ mli yɛ nyɔɔŋ ni ji enumɔ lɛ mli lɛ, gbalɔ Hanania, Azur ni jɛ Gibeon+ lɛ binuu lɛ kɛɛ mi yɛ Yehowa shĩa lɛ yɛ osɔfoi lɛ kɛ maŋbii lɛ fɛɛ ahiɛ akɛ: 2 “Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ, ‘Makumɔ Babilon maŋtsɛ lɛ kɔɔŋtso lɛ.+ 3 Biɛ afii enyɔ* mli lɛ, mikɛ Yehowa shĩa lɛ nibii fɛɛ ni Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar loo kɛje biɛ kɛtee Babilon lɛ baaku sɛɛ kɛba biɛ ekoŋŋ.’”+ 4 “‘Agbɛnɛ hu, mikɛ Yekonia,+ Yehoiakim+ binuu lɛ, ni ji Yuda maŋtsɛ lɛ kɛ mɛi fɛɛ ni aŋɔ amɛ nom kɛjɛ Yuda kɛtee Babilon lɛ baaku sɛɛ kɛba biɛ ekoŋŋ,’+ Yehowa kɛɛ, ‘ejaakɛ makumɔ Babilon maŋtsɛ lɛ kɔɔŋtso lɛ.’”
5 Kɛkɛ ni gbalɔ Yeremia kɛ gbalɔ Hanania wie yɛ osɔfoi lɛ kɛ maŋbii lɛ fɛɛ ni damɔ shi yɛ Yehowa shĩa lɛ ahiɛ. 6 Gbalɔ Yeremia kɛɛ akɛ: “Amen!* Yehowa afee nakai! Yehowa ahã wiemɔi ni ogba lɛ aba mli, ni ekɛ Yehowa shĩa lɛ nibii lɛ kɛ mɛi fɛɛ ni aŋɔ amɛ nom lɛ aku sɛɛ kɛjɛ Babilon kɛba! 7 Shi ofainɛ, bo sane nɛɛ ni miwieɔ yɛ otoiiaŋ kɛ maŋbii lɛ fɛɛ atoiiaŋ lɛ toi. 8 Gbalɔi ni tsɔ mi kɛ bo fɛɛ hiɛ kɛjɛ blema lɛ gba amɛshi shikpɔji babaoo kɛ maŋtsɛyelii kpelei akɛ tai, kɛ saji fɔji, kɛ tsɛŋemɔ helai ni gbeɔ mɔ baaba amɛnɔ. 9 Kɛ́ gbalɔ ko gba akɛ toiŋjɔlɛ baaba, ni gbalɔ lɛ wiemɔ lɛ ba mli lɛɛlɛŋ lɛ, no akɛleɔ akɛ Yehowa ji mɔ ni tsu nakai gbalɔ lɛ lɛɛlɛŋ.”
10 Kɛkɛ ni gbalɔ Hanania jie kɔɔŋtso lɛ kɛje gbalɔ Yeremia kuɛ, ni ekumɔ mli.+ 11 Ni Hanania kɛɛ yɛ maŋbii lɛ fɛɛ ahiɛ akɛ: “Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ, ‘Nɛkɛ pɛpɛɛpɛ mibakumɔ Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar kɔɔŋtso lɛ kɛje jeŋmaji lɛ fɛɛ akuɛ yɛ biɛ afii enyɔ mli.’”+ Ni gbalɔ Yeremia yi mli etee.
12 Be ni gbalɔ Hanania kumɔ kɔɔŋtso lɛ kɛje gbalɔ Yeremia kuɛ lɛ sɛɛ lɛ, Yehowa wiemɔ nɛɛ ba Yeremia ŋɔɔ akɛ: 13 “Yaa ni oyakɛɛ Hanania akɛ, ‘Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ: “Okumɔ tso kɔɔŋtsei,+ shi obaafee dade kɔɔŋtsei oto amɛnajiaŋ.” 14 Ejaakɛ nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ: “Mikɛ dade kɔɔŋtso baafɔ̃ jeŋmaji nɛɛ fɛɛ akuɛ koni amɛsɔmɔ Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar, ni amɛbaasɔmɔ lɛ kɛ̃.+ Mikɛ ŋa nɔ kooloi po baahã lɛ.”’”+
15 Kɛkɛ ni gbalɔ Yeremia kɛɛ gbalɔ Hanania+ akɛ: “Bo Hanania, ofainɛ, bo toi! Yehowa tsuko bo, shi ohã maŋ nɛɛ kɛ amɛhiɛ efɔ̃ amale nɔ.+ 16 No hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ, ‘Naa! Miijie bo kɛmiije shikpɔŋ lɛ nɔ. Afi nɛɛ obaagbo, ejaakɛ owo mɛi hewalɛ koni amɛtse Yehowa hiɛ atua.’”+
17 No hewɔ lɛ, gbalɔ Hanania gbo yɛ nakai afi lɛ mli, yɛ nyɔɔŋ ni ji kpawo lɛ mli.
29 Wolo ni gbalɔ Yeremia kɛmaje kɛjɛ Yerusalem kɛyahã onukpai ni eshwɛ ni yɔɔ mɛi ni aŋɔ amɛ nom lɛ ateŋ lɛ, osɔfoi lɛ, kɛ gbalɔi lɛ, kɛ maŋbii lɛ fɛɛ, mɛi ni Nebukadnezar ŋɔ amɛ nom kɛjɛ Yerusalem kɛtee Babilon lɛ mli wiemɔi nɛ; 2 ekɛmaje be ni Maŋtsɛ Yekonia,+ kɛ maŋnyɛ lɛ,+ kɛ maŋtsɛ shĩa onukpai lɛ, kɛ Yuda kɛ Yerusalem lumɛi lɛ, kɛ ŋaalɔi lɛ, kɛ sɔ̃lɔi* lɛ eje Yerusalem etee lɛ sɛɛ.+ 3 Ekɛ wolo lɛ hã Elasa, Shafan+ binuu lɛ, kɛ Gemaria, Hilkia binuu lɛ, mɛi ni Yuda maŋtsɛ Zedekia+ tsu kɛtee Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar ŋɔɔ yɛ Babilon lɛ ni amɛkɛyahã amɛ. Aŋma yɛ mli akɛ:
4 “Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ, kɛɔ maŋbii lɛ fɛɛ ni aŋɔ amɛ nom lɛ, mɛi ni mihã aŋɔ amɛ nom kɛjɛ Yerusalem kɛtee Babilon lɛ nɛ, 5 ‘Nyɛmamɔa tsũi ni nyɛhia mli. Nyɛfea abɔi ni nyɛyea amɛmli yibii. 6 Nyɛkpea yei ni nyɛkɛ amɛ afɔa bihii kɛ biyei; nyɛkpea yei nyɛhãa nyɛbihii lɛ ni nyɛkɛ nyɛbiyei lɛ ahãa gbãla koni amɛ hu amɛná bihii kɛ biyei. Nyɛyi afaa yɛ jɛmɛ, ni nyɛnɔ akagbɔa. 7 Ni nyɛtaoa toiŋjɔlɛ nyɛhãa maŋ ni miŋɔ nyɛ nom kɛtee mli lɛ, nyɛsɔlea nyɛhãa Yehowa nyɛhãa maŋ lɛ, ejaakɛ kɛ́ toiŋjɔlɛ yɛ maŋ lɛ mli lɛ, nyɛ hu nyɛbaaná toiŋjɔlɛ.+ 8 Ejaakɛ nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ: “Nyɛkahãa nyɛgbalɔi kɛ nyɛklamɔfoi ni yɔɔ nyɛteŋ lɛ miilaka nyɛ,+ ni nyɛkaboa lamɔi ni amɛlaa lɛ atoi. 9 Ejaakɛ ‘amɛmiigba amalei amɛmiitsɔɔ nyɛ yɛ migbɛ́i mli. Mitsuko amɛ,’+ Yehowa kɛɛ.”’”
10 “Ejaakɛ nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ, ‘Kɛ́ afii 70 shɛ yɛ Babilon lɛ, magbala mijwɛŋmɔ kɛba nyɛnɔ,+ ni mahã shi ni miwo akɛ mikɛ nyɛ baaku sɛɛ kɛba biɛ lɛ aba mli.’+
11 “‘Ejaakɛ mi lɛ, mile jwɛŋmɔi ni mijwɛŋɔ yɛ nyɛhe lɛ jogbaŋŋ,’ Yehowa kɛɛ, ‘toiŋjɔlɛ jwɛŋmɔi ni, shi jeee sane fɔŋ,+ koni ahi ahã nyɛ wɔsɛɛ ni nyɛná hiɛnɔkamɔ.+ 12 Ni nyɛbaatsɛ mi, ni nyɛbaaba nyɛbasɔle nyɛhã mi, ni mabo nyɛ toi.’+
13 “‘Nyɛbaatao mi ni nyɛbaana mi,+ ejaakɛ nyɛkɛ nyɛtsui fɛɛ baatao misɛɛ gbɛ.+ 14 Ni mahã nyɛna mi,’+ Yehowa kɛɛ. ‘Ni mabua nyɛ mɛi ni aŋɔ amɛ nom lɛ anaa, mabua nyɛnaa kɛjɛ jeŋmaji fɛɛ kɛ hei ni mishwie nyɛ kɛtee lɛ,’+ Yehowa kɛɛ. ‘Ni mikɛ nyɛ baaku sɛɛ kɛba he ni mihã aŋɔ nyɛ nom kɛjɛ kɛtee lɛ.’+
15 “Shi nyɛkɛɔ akɛ, ‘Yehowa etee gbalɔi ashi ehã wɔ yɛ Babilon.’
16 “Ejaakɛ nɔ ni Yehowa kɛɔ maŋtsɛ ni ta David maŋtsɛ sɛi lɛ nɔ,+ kɛ maŋbii fɛɛ ni yɔɔ maŋ nɛɛ mli, nyɛnyɛmimɛi ni kɛ nyɛ eyaaa nomŋɔɔ lɛ mli lɛ nɛ, 17 ‘Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ nɛ: “Naa, miitsu klante, kɛ hɔmɔ, kɛ tsɛŋemɔ hela ni gbeɔ mɔ kɛmiiba amɛŋɔɔ,+ ni mahã amɛtsɔ tamɔ agbami ni ekpɔtɔ* ni ehiii aahu akɛ ehiii yeli.”’+
18 “‘Ni mikɛ klante,+ kɛ hɔmɔ, kɛ tsɛŋemɔ hela ni gbeɔ mɔ baatiu amɛ, ni mahã amɛtsɔ nɔ ko ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe kɛhã shikpɔŋ lɛ nɔ maŋtsɛyelii lɛ fɛɛ,+ kɛ loomɔ, kɛ nɔ ko ni hãa mɔ naa kpɛɔ ehe, kɛ nɔ ko ni hãa mɔ boɔ tsia,*+ kɛ ahorabɔɔ nɔ yɛ jeŋmaji fɛɛ ni mishwie amɛ kɛtee amɛŋɔɔ lɛ ateŋ,+ 19 ejaakɛ amɛbooo miwiemɔi ni mikɛtsu mitsuji gbalɔi lɛ kɛtee amɛŋɔɔ lɛ atoi,’ Yehowa kɛɛ, ‘mitsuɔ amɛ daa kɛ daa.’*+
“‘Shi nyɛbooo toi,’+ Yehowa kɛɛ.
20 “No hewɔ lɛ, nyɛ mɛi fɛɛ ni aŋɔ nyɛ nom, nyɛ mɛi ni mishwie nyɛ kɛje Yerusalem kɛtee Babilon lɛ, nyɛboa Yehowa wiemɔ lɛ toi. 21 Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ, kɛɔ yɛ Ahab, Kolaia binuu lɛ, kɛ Zedekia, Maaseia binuu lɛ, mɛi ni gbaa amalei amɛtsɔɔ nyɛ yɛ migbɛ́i mli lɛ ahe nɛ,+ ‘Naa, mikɛ amɛ miiwo Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar* dɛŋ, ni ebaatswa amɛ nɔ yɛ nyɛhiɛ. 22 Ni nɔ ni baaba amɛnɔ lɛ, Yudabii fɛɛ ni aŋɔ amɛ nom ni yɔɔ Babilon lɛ kɛbaalomɔ akɛ: “Yehowa afee bo tamɔ Zedekia kɛ Ahab, mɛi ni Babilon maŋtsɛ lɛ shã amɛ yɛ la mli lɛ!” 23 ejaakɛ amɛfee hiɛgbejianii yɛ Israel,+ amɛkɛ amɛhe gbɔmɛi aŋamɛi fiteɔ gbãla ni amɛwieɔ amale wiemɔi yɛ migbɛ́i mli, ni mifãko amɛ.+
“‘“Miji mɔ ni le, ni miji odasefonyo,”+ Yehowa kɛɛ.’”
24 “Ni Shemaia+ ni jɛ Nehelam lɛ hu, kɛɛmɔ lɛ akɛ, 25 ‘Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ: “Okɛ woji maje yɛ ogbɛ́i mli kɛyahã mɛi fɛɛ ni yɔɔ Yerusalem, kɛ Zefania,+ Maaseia binuu lɛ, ni ji osɔfo lɛ, kɛ osɔfoi lɛ fɛɛ akɛ, 26 ‘Yehowa ewó bo osɔfo yɛ osɔfo Yehoiada najiaŋ koni okwɛ Yehowa shĩa lɛ nɔ, ni okwɛ sɛkɛyelɔ fɛɛ sɛkɛyelɔ ni feɔ enii tamɔ gbalɔ lɛ nɔ, ni obɔ lɛ apã ni owo ekuɛ gboklɛi;+ 27 no hewɔ lɛ, mɛni hewɔ okãaa Yeremia ni jɛ Anatot,+ mɔ ni feɔ ehe gbalɔ ehãa nyɛ lɛ hiɛ lɛ?+ 28 Ejaakɛ etsu kɛba wɔŋɔɔ yɛ Babilon abakɛɛ akɛ: “Esɛɛ baatsɛ! Nyɛmamɔa tsũi ni nyɛhia mli. Nyɛfea abɔi ni nyɛyea amɛmli yibii,+—”’”’”
29 Be ni osɔfo Zefania+ kane wolo nɛɛ yɛ gbalɔ Yeremia toiiaŋ lɛ, 30 Yehowa kɛɛ Yeremia* akɛ: 31 “Tsu ni ayakɛɛ mɛi ni aŋɔ amɛ nom lɛ fɛɛ akɛ, ‘Nɔ ni Yehowa kɛɔ yɛ Shemaia ni jɛ Nehelam lɛ he nɛ: “Akɛni Shemaia gba etsɔɔ nyɛ, ni mitsuko lɛ ni ebɔ mɔdɛŋ koni ehã nyɛkɛ nyɛhiɛ afɔ̃ amalei anɔ hewɔ lɛ,+ 32 nɔ ni Yehowa kɛɔ nɛ, ‘Naa, miigbala mijwɛŋmɔ kɛmiiba Shemaia ni jɛ Nehelam lɛ kɛ eseshibii lɛ anɔ. Eseshibii lɛ ateŋ mɔ ko mɔ ko yi náŋ wala yɛ maŋbii nɛɛ ateŋ, ni enaŋ ekpakpa ni mafee mahã mimaŋbii lɛ,’ Yehowa kɛɛ, ‘ejaakɛ ewo mɛi hewalɛ koni amɛtse Yehowa hiɛ atua.’”’”
30 Wiemɔ ni jɛ Yehowa ŋɔɔ ba Yeremia ŋɔɔ nɛ: 2 “Nɔ ni Yehowa, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ, ‘Ŋmaa wiemɔi ni mikɛɔ bo lɛ fɛɛ owo wolo mli. 3 Ejaakɛ “naa! gbii miiba,” Yehowa kɛɛ, “be ni mabua mimaŋbii, Israel kɛ Yuda ni aŋɔ amɛ nom lɛ anaa,”+ Yehowa kɛɛ, “ni mikɛ amɛ baaku sɛɛ kɛba shikpɔŋ ni mikɛhã amɛtsɛmɛi lɛ nɔ, ni ebaatsɔ amɛnɔ ekoŋŋ.”’”+
4 Wiemɔi ni Yehowa wie etsɔɔ Israel kɛ Yuda lɛ nɛ.
5 Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
“Wɔnu hekpokpomɔ gbei;
Gbeyei emɔmɔ mɛi, ni toiŋjɔlɛ bɛ.
6 Nyɛfainɛ nyɛbia kɛji nuu baanyɛ afɔ lo.
Mɛni hewɔ mɔ fɛɛ mɔ hiɛ eshale lɛ?
7 Ao! Ejaakɛ nakai gbi lɛ yɛ gbeyei waa.*+
Gbi ko tamɔɔɔ nakai gbi lɛ,
Haomɔ be kɛhã Yakob.
Shi abaahere lɛ kɛje mli.”
8 “Nakai gbi lɛ,” Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ, “makumɔ kɔɔŋtso lɛ kɛje okuɛ, ni matserɛ okpãi lɛ amli; ni gbɔi* efeŋ lɛ amɛnyɔŋ* dɔŋŋ. 9 Amɛbaasɔmɔ Yehowa, amɛ-Nyɔŋmɔ lɛ, kɛ David amɛmaŋtsɛ lɛ, mɔ ni matee lɛ shi mahã amɛ lɛ.”+
10 “Ni bo, mitsulɔ Yakob, kaashe gbeyei,” Yehowa kɛɛ,
“Ni bo Israel, otsui akafã.+
Ejaakɛ mahere bo kɛjɛ shɔŋŋ
Kɛ oseshi lɛ kɛjɛ shikpɔŋ ni aŋɔ amɛ nom kɛtee nɔ lɛ nɔ.+
Yakob baaku esɛɛ ni ebaafee kpoo ni ehe baajɔ lɛ,
Ni mɔ ko mɔ ko woŋ amɛhe gbeyei.”+
11 “Ejaakɛ mikɛ bo yɛ,” Yehowa kɛɛ, “koni mahere bo.
12 Ejaakɛ nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
“Anyɛŋ atsa opilamɔ lɛ.+
Ofaji lɛ ehiii tsamɔ.
13 Mɔ ko bɛ ni baatsu osane lɛ he nii ehã bo,
Nɔ ko bɛ ni akɛbaatsa ofaji lɛ.
Anyɛŋ atsa bo.
14 Mɛi ni sumɔɔ bo waa lɛ fɛɛ ahiɛ ekpa onɔ.+
Amɛtaooo osɛɛ gbɛ dɔŋŋ.
Ejaakɛ mitswa bo nɔ tamɔ bɔ ni henyɛlɔ tswaa mɔ nɔ lɛ,+
Tamɔ bɔ ni yiwalɔ gbalaa mɔ toi lɛ,
Yɛ otɔmɔi babaoo kɛ ohe eshai pii lɛ ahewɔ.+
15 Mɛni hewɔ obolɔɔ yɛ opilamɔ lɛ hewɔ?
Opiŋmɔ lɛ ehiii tsamɔ!
Otɔmɔi babaoo kɛ ohe eshai pii lɛ ahewɔ+
Mifee bo nɛkɛ lɛ.
Mɛi ni shɔ̃ɔ onibii yɛ odɛŋ lɛ, amɛ hu abaashɔ̃ amɛnibii,
Ni mahã aloo mɛi fɛɛ ni loɔ onibii lɛ hu anibii.”+
17 “Eyɛ mli akɛ amɛtsɛɔ bo mɔ ni ashwie lɛ, ni amɛkɛɔ akɛ:
‘Zion ni mɔ ko mɔ ko taooo esɛɛ gbɛ lɛ’”+ moŋ,
“Shi mahã oná hewalɛ ni matsa ofaji lɛ,”+ Yehowa kɛɛ.
18 Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
Naa, miibua Yakob mama tsũi lɛ amli mɛi ni aŋɔ amɛ nom lɛ anaa,+
Ni mimusuŋ baatsɔ mi yɛ eshihilɛhei lɛ ahewɔ.
Abaatswa maŋ lɛ ekoŋŋ yɛ egɔŋkpɔ lɛ nɔ,+
Ni mɔɔ ni atswa gbogbo awo he lɛ baama lɛ diɛŋtsɛ egbɛhe lɛ.
19 Ni shidaa kɛ mɛi ni miiŋmɔ agbee baajɛ amɛmli kɛba.+
Mikɛ mɛi fɛɛ ni waa amɛ yi lɛ baaye.+
21 Elumɔ lɛ baajɛ lɛ diɛŋtsɛ emaŋbii lɛ ateŋ,
Ni enɔyelɔ lɛ baajɛ lɛ diɛŋtsɛ emli aba.
Mahã ebɛŋkɛ mi, ni ebaatsi kɛba miŋɔɔ.”
“Ejaakɛ kɛjeee nakai kulɛ namɔ baanyɛ ashi etsitsi* ni ebɛŋkɛ mi?” Yehowa kɛɛ.
22 “Ni nyɛbaatsɔ mimaŋ,+ ni mi hu matsɔ nyɛ-Nyɔŋmɔ.”+
23 Naa! Yehowa kɔɔyɔɔ ni naa wa baatswa kɛ mlifu,+
Ahum ni naa wa ni baabɔle mɛi fɔji ayitsei ahe.
24 Yehowa mlifu ni naa wa lɛ ekuŋ esɛɛ
Kɛyashi ebaatsu etsuiŋ yiŋtoi lɛ ahe nii, ni egbe naa.+
Yɛ gbii lɛ anaagbee lɛ mli lɛ, nyɛbaanu enɛ shishi.+
31 “Nakai beiaŋ lɛ,” Yehowa kɛɛ, “Matsɔ Nyɔŋmɔ mahã Israel wekui lɛ fɛɛ, ni amɛbaatsɔ mimaŋ.”+
2 Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
“Mɛi ni klante lɛ kpãtãaa amɛhiɛ lɛ ahiɛ eba nyam yɛ ŋa lɛ nɔ
Be ni Israel nyiɛ kɛyaa ehejɔɔmɔhe lɛ.”
3 Yehowa jɛ shɔŋŋ ejie ehe kpo etsɔɔ mi ni ekɛɛ:
“Naanɔ suɔmɔ mikɛsumɔ bo.
No hewɔ ni mikɛ suɔmɔ ni tsakeee gbalaa bo kɛbaa miŋɔɔ lɛ.*+
4 Masaa mama bo ekoŋŋ ni obaama shi.+
6 Ejaakɛ gbi ko baaba ni bulɔi ni yɔɔ Efraim gɔji lɛ anɔ lɛ baabolɔ akɛ:
‘Nyɛtea shi, nyɛhãa wɔkwɔa kɛyaa Zion, kɛyaa Yehowa, wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ ŋɔɔ.’”+
7 Ejaakɛ nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
“Nyɛkɛ miishɛɛ aláa ahãa Yakob.
Nyɛláa kɛ miishɛɛ ejaakɛ nyɛyɛ jeŋmaji lɛ ahiɛ.+
Nyɛjajea enɛ nyɛtsɔa; nyɛjiea Nyɔŋmɔ yi, ni nyɛkɛa akɛ,
‘Ao Yehowa, heremɔ omaŋ lɛ, Israelbii ni eshwɛ lɛ.’+
8 Mikɛ amɛ miiku sɛɛ kɛmiijɛ kooyigbɛ shikpɔŋ lɛ nɔ kɛmiiba.+
Mabua amɛnaa kɛjɛ shikpɔŋ lɛ nɔ hei ni yɔɔ shɔŋŋshɔŋŋ lɛ.+
Shwilafoi kɛ akpakei,+
Kɛ yeihɔlɔi kɛ yei ni miifɔ fɛɛ yɛ amɛteŋ.
Amɛbaaku amɛsɛɛ kɛba biɛ akɛ asafo kpele.+
9 Amɛbaaba kɛ yaafo.+
Manyiɛ amɛhiɛ be ni amɛkpaa fai ni ana amɛ mɔbɔ lɛ.
Ejaakɛ miji Tsɛ kɛhã Israel, ni Efraim ji mikromɔbi.+
10 Nyɛ jeŋmaji, nyɛboa Yehowa wiemɔ toi,
Ni nyɛjajea nyɛtsɔa yɛ ŋshɔkpɔi ni yɔɔ shɔŋŋ lɛ anɔ akɛ:+
“Mɔ ni gbɛ Israel eshwã lɛ baabua Israel naa.
Ebaakwɛ enɔ tamɔ bɔ ni tookwɛlɔ kwɛɔ etooku nɔ lɛ.+
12 Amɛbaaba ni amɛbaalá kɛ miishɛɛ yɛ Zion gɔŋ lɛ nɔ+
Ni amɛmii baashɛ amɛhe yɛ Yehowa ekpakpafeemɔ lɛ* hewɔ,
Yɛ ŋmaa* kɛ wain+ hee kɛ mu lɛ hewɔ,
Kɛ toobii lɛ kɛ tsinabii lɛ ahewɔ.+
13 “Nakai beiaŋ lɛ, oblayei froi baajo kɛ miishɛɛ,
Kɛ oblahii kɛ hiimeji hu.+
Mahã amɛwerɛhoyeli lɛ atsɔ nyamɔ.+
Mashɛje amɛmii, ni mahã amɛmii ashɛ amɛhe moŋ fe nɔ ni amɛbaaye awerɛho.+
15 “Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
‘Anu gbee ko yɛ Rama,+ aafó ni awo yara waa:
Ekpɛlɛɛɛ ni ashɛje emii yɛ ebihii lɛ ahewɔ,
Ejaakɛ amɛbɛ dɔŋŋ.’”+
16 Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
“‘Tsĩi ogbee naa koni okafó, ni oŋamɔ ohiŋmɛii hu koni yaafonui akaje mli,
Ejaakɛ abaajwere bo yɛ onitsumɔ lɛ hewɔ,’ Yehowa kɛɛ.
‘Amɛbaaku amɛsɛɛ kɛjɛ henyɛlɔ lɛ shikpɔŋ lɛ nɔ.’+
17 ‘Hiɛnɔkamɔ yɛ kɛhã bo wɔsɛɛ,’+ Yehowa kɛɛ.
‘Obii* lɛ baaku amɛsɛɛ kɛba amɛ diɛŋtsɛ amɛshikpɔŋ lɛ nɔ.’”+
18 “Minu lɛɛlɛŋ ni Efraim miiye ŋkɔmɔ akɛ,
‘Ojaje mi, ni mimɔ jajemɔ lɛ mli,
Tamɔ tsinabi ni atsɔseko lɛ.
Okɛ mi aku sɛɛ kɛba, ni maku misɛɛ oya,
Ejaakɛ bo ji Yehowa, mi-Nyɔŋmɔ lɛ.
19 Ejaakɛ be ni miku misɛɛ agbɛnɛ lɛ, mishwa mihe;+
Be ni ahã minu shishi agbɛnɛ lɛ, awerɛhoyeli hã migbala mishuɔ he mai.
Mihiɛ gbo ni mihiɛ shwie shi,+
Ejaakɛ mitere migbekɛbiiashi ahorabɔɔ lɛ.’”
20 “Ani Efraim jeee mibinuu ni mishwɛɛɛ ehe, mibi ni misumɔɔ esane?+
Ejaakɛ shii abɔ ni miwieɔ mishiɔ lɛ lɛ, mikaiɔ lɛ kɛ̃.
No hewɔ ni mimusuŋ tsɔɔ mi* yɛ ehewɔ lɛ.+
Ni bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, enii baafee mi mɔbɔ,” Yehowa kɛɛ.+
21 “Okɛ gbɛ kadimɔ nii amamɔ shi ohã ohe,
Ni okɛ gbɛtsɔɔmɔ okadii hu amamɔ shi.+
Hã ojwɛŋmɔ ahi gbɛjegbɛ lɛ nɔ jogbaŋŋ, gbɛ ni obaatsɔ nɔ lɛ.+
Bo Israel oblayoo fro, kuu osɛɛ, kuu osɛɛ kɛba omaji nɛɛ amli.
22 Bo biyoo ni yeee anɔkwa, mɛɛ be nɔŋŋ oyiŋ baafee bo kɔshikɔshi kɛyashi?
Ejaakɛ Yehowa ebɔ nɔ ko hee yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ:
Yoo baatao nuu sɛɛ gbɛ waa.”
23 Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ: “Kɛ́ mibua amɛteŋ mɛi ni aŋɔ amɛ nom kɛtee lɛ anaa kɛku sɛɛ kɛba lɛ, amɛbaawie wiemɔi nɛɛ ekoŋŋ yɛ Yuda shikpɔŋ lɛ nɔ kɛ emaji lɛ amli akɛ: ‘Bo jalɛ shihilɛhe,+ bo gɔŋ krɔŋkrɔŋ,+ Yehowa ajɔɔ bo.’ 24 Ni Yuda kɛ emaji lɛ fɛɛ baafee ekome kɛhi mli, okwaafoi kɛ mɛi ni kpalaa tookui fɛɛ.+ 25 Ejaakɛ mahã mɔ* ni etɔ lɛ lɛ atɔ, ni mahã mɔ fɛɛ mɔ* ni egbɔjɔ lɛ hu aná hewalɛ.”+
26 Kɛkɛ ni mihiɛ tsɛ̃ ni migbele mihiŋmɛii; miwɔ lɛ ŋɔɔ minaa.
27 “Naa! Gbii miiba,” Yehowa kɛɛ, “be ni madu* gbɔmɛi aseshi* kɛ kooloi aseshi yɛ Israel shĩa lɛ kɛ Yuda shĩa lɛ.”+
28 “Ni bɔ ni mishi kpe yɛ amɛhe koni mafamɔ amɛ, ni makumɔ amɛ, ni mabutu amɛ, ni makpãtã amɛhiɛ, ni mafee amɛ efɔŋ lɛ,+ nakai nɔŋŋ kɛ̃ mashi kpe yɛ amɛhe koni matswa amɛ mama shi, ni madu* amɛ hu,”+ Yehowa kɛɛ. 29 “Nakai gbii lɛ amli lɛ, amɛkɛŋ dɔŋŋ akɛ, ‘Tsɛmɛi lɛ ye wain yibii ŋmilikitii, shi bii* lɛ moŋ anyanyɔji eshwã.’*+ 30 Moŋ lɛ, mɔ fɛɛ mɔ baagbo yɛ lɛ diɛŋtsɛ etɔmɔ hewɔ. Mɔ fɛɛ mɔ ni baaye wain yibii ŋmilikitii lɛ, lɛ diɛŋtsɛ enyanyɔji baashwã.”
31 “Naa! Gbii miiba,” Yehowa kɛɛ, “be ni mikɛ Israel shĩa lɛ kɛ Yuda shĩa lɛ baakpaŋ kpaŋmɔ hee.+ 32 Etamɔŋ kpaŋmɔ ni mikɛ amɛtsɛmɛi lɛ kpaŋ yɛ gbi ni mimɔ amɛnineshi ni minyiɛ amɛhiɛ kɛje Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ,+ ‘mikpaŋmɔ ni amɛku mli,+ tsɛbelɛ miji amɛnuŋtsɔ diɛŋtsɛ lɛ,’* Yehowa kɛɛ.”
33 “Ejaakɛ kpaŋmɔ ni mikɛ Israel shĩa lɛ baakpaŋ yɛ nakai gbii lɛ asɛɛ lɛ nɛ,” Yehowa kɛɛ. “Mikɛ mimla lɛ baawo amɛmli,+ ni maŋma yɛ amɛtsui mli.+ Ni matsɔ amɛ-Nyɔŋmɔ, ni amɛbaatsɔ mimaŋ.”+
34 “Ni amɛteŋ mɔ ko etsɔŋ ehe gbɔmɔ kɛ enyɛmi dɔŋŋ akɛ, ‘Le Yehowa,’+ ejaakɛ amɛ fɛɛ amɛbaale mi, kɛjɛ amɛteŋ mɔ bibioo fe fɛɛ nɔ kɛyashi amɛteŋ mɔ wulu fe fɛɛ nɔ,”+ Yehowa kɛɛ. “Ejaakɛ mikɛ amɛtɔmɔ lɛ baake amɛ, ni mikaiŋ amɛhe esha lɛ dɔŋŋ.”+
35 Nɔ ni Yehowa,
Mɔ ni fee hulu lɛ koni ekpɛ́ yɛ jetsɛremɔ mli,
Ni efee mlai ehã* nyɔɔŋtsere lɛ kɛ ŋulamii lɛ koni amɛkpɛ́ yɛ jenamɔ mli,
Mɔ ni taa ŋshɔ lɛ mli ni ehãa ŋshɔkei lɛ feɔ hamahama,
Mɔ ni gbɛ́i ji Yehowa, taiatsɛ lɛ,+ kɛɛ nɛ:
36 “‘Ja mlai* nɛɛ tsuuu nii dɔŋŋ,’ Yehowa kɛɛ,
‘Dani Israel seshi lɛ efeŋ maŋ ni yɔɔ mihiɛ be fɛɛ be dɔŋŋ.’”+
37 Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ: “‘Kɛji abaanyɛ asusu ŋwɛi ni yɔɔ yiteŋgbɛ nɛɛ, ni abaanyɛ akpa shikpɔŋ lɛ faneshii lɛ ashi lɛ, no dani mi hu manyɛ makwa Israel seshi lɛ fɛɛ yɛ nibii fɛɛ ni amɛfee lɛ ahewɔ,’ Yehowa kɛɛ.”+
38 “Naa! Gbii miiba,” Yehowa kɛɛ, “be ni abaatswa maŋ lɛ+ ahã Yehowa kɛjɛ Hananel Mɔɔ+ lɛ he kɛyashi Koŋ Agbó+ lɛ he. 39 Ni susumɔ kpãa+ lɛ baaje kpo kɛya hiɛ tɛ̃ɛ aahu kɛya Gareb gɔŋkpɔ lɛ nɔ, ni ebaadɔ eyi kɛya Goa. 40 Ni gbohii kɛ lamulu* jɔɔ lɛ fɛɛ, kɛ ŋmɔji lɛ fɛɛ aahu kɛyashi Kidron Jɔɔ+ lɛ mli kɛtee Okpɔŋɔ Agbó+ lɛ koŋ ni yɔɔ bokãgbɛ lɛ he lɛ, fɛɛ baatsɔ nɔ krɔŋkrɔŋ ahã Yehowa.+ Afãŋ dɔŋŋ, ni akumɔŋ hu dɔŋŋ.”
32 Wiemɔ ni jɛ Yehowa ŋɔɔ ba Yeremia ŋɔɔ yɛ Yuda maŋtsɛ Zedekia nɔyeli afi ni ji 10 lɛ mli, ni ji Nebukadnezar* nɔyeli afi ni ji 18 lɛ mli lɛ nɛ.+ 2 Nakai beiaŋ lɛ, Babilon maŋtsɛ lɛ asraafoi lɛ ebawo Yerusalem he ka, ni asa gbalɔ Yeremia naa yɛ Bulɔi Akpo+ lɛ nɔ yɛ Yuda maŋtsɛ lɛ shĩa lɛ mli. 3 Ejaakɛ Yuda maŋtsɛ Zedekia sa Yeremia naa+ ekɛɛ, “Mɛni hewɔ ogbaa nɛkɛ gbalɛ? Okɛɔ akɛ, ‘Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ: “Mikɛ maŋ nɛɛ baawo Babilon maŋtsɛ lɛ dɛŋ, ni ebaaye nɔ kunim,+ 4 ni Yuda maŋtsɛ Zedekia ejeŋ Kaldeabii lɛ adɛŋ, ejaakɛ bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, mikɛ lɛ baawo Babilon maŋtsɛ lɛ dɛŋ, ni ekɛ lɛ baawie hiɛ kɛ hiɛ ni ebaana lɛ kɛ ehiŋmɛii.”’+ 5 ‘Ekɛ Zedekia baaya Babilon, ni ebaahi jɛmɛ aahu kɛyashi magbala mijwɛŋmɔ kɛba enɔ,’ Yehowa kɛɛ. ‘Eyɛ mli akɛ nyɛkɛ Kaldeabii lɛ baawu aahu moŋ, shi nyɛyeŋ kunim.’”+
6 Yeremia kɛɛ akɛ: “Yehowa wiemɔ eba miŋɔɔ akɛ, 7 ‘Naa, Hanamel, ni ji otsɛkwɛ̃ Shalum* binuu lɛ baaba oŋɔɔ ni ebakɛɛ akɛ: “Okɛ shika ahé mishikpɔŋ ni yɔɔ Anatot+ lɛ, ejaakɛ bo oyɔɔ hegbɛ klɛŋklɛŋ akɛ okpɔ̃ɔ ni ohéɔ.”’”+
8 Hanamel, mitsɛkwɛ̃ lɛ binuu lɛ ba miŋɔɔ yɛ Bulɔi Akpo lɛ nɔ tamɔ bɔ ni Yehowa ewie lɛ, ni ekɛɛ mi akɛ: “Ofainɛ okɛ shika ahé mishikpɔŋ ni yɔɔ Anatot yɛ Benyamin shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ, ejaakɛ bo oyɔɔ hegbɛ akɛ oŋɔɔ shikpɔŋ lɛ ni okpɔ̃ɔ. Hemɔ ohã ohe.” Kɛkɛ ni mina akɛ Yehowa wiemɔ lɛ naa eba lɛ nakai.
9 No hewɔ lɛ, mihé shikpɔŋ ni yɔɔ Anatot lɛ yɛ mitsɛkwɛ̃ binuu Hanamel dɛŋ. Miŋmɛ shika+ lɛ mihã lɛ, shika lɛ naa shiɔ shekeli* kpawo kɛ jwiɛtɛi kapɛji nyɔŋma. 10 Kɛkɛ ni miŋma miwo kpaŋmɔ wolo+ mli, ni misɔo naa, ni mitsɛ odasefoi ni amɛbaye he odase,+ ni miŋmɛ shika lɛ yɛ nsɛnii mli. 11 Kɛkɛ ni mikɔ shikpɔŋhemɔ he kpaŋmɔ wolo lɛ, nɔ ni asɔo naa yɛ bɔ ni kitã lɛ kɛ mla lɛ biɔ ni afee lɛ naa lɛ, kɛ nɔ ni asɔoko naa lɛ, 12 ni mikɛ shikpɔŋhemɔ he kpaŋmɔ wolo lɛ hã Baruk,+ Mahseia binuu Neria+ binuu lɛ yɛ mitsɛkwɛ̃ binuu Hanamel, kɛ odasefoi ni ŋmala shikpɔŋhemɔ he kpaŋmɔ wolo lɛ nɔ nii lɛ, kɛ Yudafoi fɛɛ ni tara shi yɛ Bulɔi Akpo+ lɛ nɔ lɛ ahiɛ.
13 Kɛkɛ ni mifã Baruk yɛ amɛhiɛ akɛ: 14 “Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ, ‘Hemɔ kpaŋmɔ woji nɛɛ, shikpɔŋhemɔ he kpaŋmɔ woji nɛɛ, nɔ ni asɔo naa lɛ kɛ nɔ ni asɔoko naa lɛ, ni okɛwo gbɛ́ mli koni amɛtsɛ.’ 15 Ejaakɛ nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ, ‘Abaahé shĩai kɛ shikpɔji kɛ wain ŋmɔji ekoŋŋ yɛ shikpɔŋ nɛɛ nɔ.’”+
16 Ni be ni mikɛ shikpɔŋhemɔ he kpaŋmɔ wolo lɛ hã Baruk, Neria binuu lɛ sɛɛ lɛ, misɔle mihã Yehowa akɛ: 17 “Ao, Nuŋtsɔ Ofe Yehowa! Naa! Bo okɛ ohewalɛ kpele lɛ kɛ onine ni okpã mli lɛ fee ŋwɛi kɛ shikpɔŋ lɛ.+ Nɔ ko nɔ ko bɛ ni onyɛɛɛ ofee, 18 ojieɔ suɔmɔ ni tsakeee kpo otsɔɔ mɛi akpei abɔ, shi owoɔ tsɛmɛi atɔmɔ he nyɔmɔ kɛyashiɔ amɛbii ni baa yɛ amɛsɛɛ lɛ anɔ,*+ bo ji anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ, Nyɔŋmɔ kpeteŋkpele kɛ hewalɔ ni gbɛ́i ji Yehowa, taiatsɛ lɛ. 19 Oŋaawoo nɔ bɛ* ni onitsumɔi hu dara,+ bo mɔ ni ohiŋmɛii naa gbɔmɛi agbɛi fɛɛ,+ koni ohã mɔ fɛɛ mɔ nɔ ni sa egbɛi lɛ kɛ enifeemɔi lɛ.+ 20 Ofee okadii kɛ naakpɛɛ nii yɛ Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ, ni ale enɛ kɛbashi ŋmɛnɛ gbi nɛɛ, ni no hewɔ lɛ, ofee gbɛ́i ohã ohe yɛ Israel kɛ adesai ateŋ,+ tamɔ bɔ ni eji ŋmɛnɛ lɛ. 21 Ni okɛ okadii kɛ naakpɛɛ nii, kɛ nineshiwalɛ, kɛ nine ni akpã mli, kɛ nifeemɔi ni yɔɔ gbeyei jie omaŋ Israel kɛje Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ.+
22 “Ni sɛɛ mli lɛ, okɛ shikpɔŋ nɛɛ ni okã kitã akɛ okɛbaahã amɛtsɛmɛi lɛ hã amɛ,+ shikpɔŋ ni mliki kɛ wo hoɔ yɛ nɔ lɛ.+ 23 Ni amɛba ni amɛbaŋɔ, shi amɛbooo ogbee toi, ni amɛnyiɛɛɛ yɛ omla lɛ mli hu. Nibii fɛɛ ni owo amɛ kitã akɛ amɛfee lɛ, amɛfeee ekome folo, no hewɔ ni ohã nɛkɛ saji fɔji nɛɛ fɛɛ ba amɛnɔ lɛ.+ 24 Naa! Hii kɛ nibii eba koni amɛbatswa kpokui amɛwo maŋ lɛ he koni amɛŋɔ maŋ lɛ,+ ni klante,+ kɛ hɔmɔ, kɛ tsɛŋemɔ hela ni gbeɔ mɔ+ hewɔ lɛ, bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, akɛ maŋ lɛ baawo Kaldeabii ni wuɔ amɛshiɔ maŋ lɛ adɛŋ; nɔ ni owie lɛ fɛɛ eba mli tamɔ bɔ ni onaa amrɔ nɛɛ. 25 Shi, Ao Nuŋtsɔ Ofe Yehowa, okɛɛ mi akɛ, ‘Okɛ shika ahé shikpɔŋ lɛ, ni otsɛ odasefoi ni amɛbaye he odase,’ tsɛbelɛ bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, akɛ maŋ lɛ baawo Kaldeabii lɛ adɛŋ.”
26 Kɛkɛ ni Yehowa kɛɛ Yeremia* akɛ: 27 “Naa, miji Yehowa, adesai* fɛɛ a-Nyɔŋmɔ lɛ. Ani nɔ ko yɛ ni minyɛŋ mafee? 28 No hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ, ‘Naa, mikɛ maŋ nɛɛ miiwo Kaldeabii lɛ kɛ Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar* dɛŋ, ni ebaaŋɔ maŋ lɛ.+ 29 Ni Kaldeabii ni miiwu amɛmiishi maŋ nɛɛ baabote mli ni amɛbaawo maŋ nɛɛ mli la ni amɛbaashã maŋ lɛ+ kɛ shĩai ni maŋbii lɛ shãa afɔlei yɛ amɛyiteŋ amɛhãa Baal ni amɛfɔseɔ dãa afɔlei amɛshwieɔ shi amɛhãa nyɔŋmɔi krokomɛi koni amɛkɛwo mimli la lɛ.’+
30 “‘Ejaakɛ Israelbii lɛ kɛ Yudabii lɛ, efɔŋ sɔŋŋ kɛkɛ amɛfeɔ yɛ mihiɛ, kɛjɛ amɛgbekɛbiiashi tɔ̃ɔ;+ Israelbii lɛ yaa nɔ amɛkɛ amɛninenaa nitsumɔ woɔ mimli la,’ Yehowa kɛɛ. 31 ‘Ejaakɛ nɛkɛ maŋ nɛɛ, kɛjɛ gbi ni ato kɛbashi ŋmɛnɛ gbi nɛɛ, mlifu kɛ mlila sɔŋŋ kɛkɛ ewoɔ mi,+ no hewɔ lɛ, esa akɛ ajie lɛ kɛje mihiɛ,+ 32 yɛ efɔŋ fɛɛ ni Israelbii lɛ kɛ Yudabii lɛ efee koni amɛkɛwo mimli la lɛ hewɔ—amɛ, kɛ amɛmaŋtsɛmɛi lɛ,+ kɛ amɛlumɛi lɛ,+ kɛ amɛsɔfoi lɛ, kɛ amɛgbalɔi lɛ,+ kɛ Yuda hii lɛ, kɛ mɛi ni yɔɔ Yerusalem lɛ. 33 Amɛtee nɔ amɛtsɔ amɛsɛɛ amɛhã mi, jeee amɛhiɛ;+ eyɛ mli akɛ mibɔ mɔdɛŋ koni matsɔɔ amɛ nii daa kɛ daa* moŋ, shi amɛteŋ mɔ ko mɔ ko booo toi koni ená tsɔsemɔ.+ 34 Ni amɛkɛ amɛmagai ni yɔɔ nyaŋemɔ lɛ bamamɔ shĩa ni migbɛ́i kã nɔ lɛ mli koni amɛkɛbule lɛ.+ 35 Agbɛnɛ hu, amɛmamɔ Baal hei grɔŋŋi lɛ yɛ Hinom Binuu Lɛ Jɔɔ*+ lɛ mli koni amɛhã amɛbihii kɛ amɛbiyei atsɔ la mli amɛhã Molek,+ nɔ ko ni miwoko amɛ kitã yɛ he,+ ni ebako mitsui mli pɛŋ* akɛ mafee nyaŋemɔ nii ni tamɔ nɛkɛ, ni no hã Yuda fee esha.’
36 “No hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɔ yɛ maŋ nɛɛ ni nyɛkɛɔ akɛ abaatsɔ klante, kɛ hɔmɔ, kɛ tsɛŋemɔ hela ni gbeɔ mɔ nɔ akɛwo Babilon maŋtsɛ lɛ dɛŋ lɛ he nɛ, 37 ‘Naa, mabua amɛnaa kɛjɛ shikpɔji fɛɛ ni mishwie amɛ kɛtee nɔ yɛ mimlifu, kɛ mimlila, kɛ migirimɔ lɛ mli lɛ anɔ,+ ni mikɛ amɛ baaku sɛɛ kɛba biɛ, ni mahã amɛhi shi ni sane fɔŋ ko baaa amɛnɔ.+ 38 Ni amɛbaatsɔ mimaŋ, ni mi hu matsɔ amɛ-Nyɔŋmɔ.+ 39 Ni mahã amɛ tsui kome+ kɛ gbɛ kome koni amɛshe mi gbeyei be fɛɛ be koni ahi ahã amɛ ni ahi ahã amɛbii hu ni baaba yɛ amɛsɛɛ lɛ.+ 40 Ni mikɛ amɛ baakpaŋ naanɔ kpaŋmɔ,+ ni mikpaŋ amɛ ekpakpafeemɔ;+ ni mikɛ mihe gbeyeishemɔ baawo amɛtsuii amli koni amɛkakpa misɛɛnyiɛmɔ.+ 41 Manya amɛhe koni mafee amɛ ekpakpa,+ ni mikɛ mitsui fɛɛ kɛ misusuma* fɛɛ baadu amɛ koni amɛmɔ shi yɛ shikpɔŋ nɛɛ nɔ.’”+
42 “Ejaakɛ nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ, ‘Bɔ ni mikɛ saji fɔji kpelei nɛɛ eba maŋ nɛɛ nɔ lɛ, nakai nɔŋŋ mikɛ ekpakpa* fɛɛ ni miiwo amɛ shi yɛ he lɛ baaba amɛnɔ.+ 43 Eyɛ mli akɛ nyɛkɛɔ akɛ: “Eji shikpɔŋ ni akɛfeee nɔ ko ni gbɔmɛi kɛ kooloi bɛ nɔ, ni akɛwo Kaldeabii lɛ adɛŋ” moŋ, shi abaahé shikpɔji yɛ shikpɔŋ nɛɛ nɔ ekoŋŋ.’+
44 “‘Akɛ shika baahé shikpɔji, abaafee shikpɔŋhemɔ he kpaŋmɔ woji ni abaasɔo naa, ni abaatsɛ odasefoi ni amɛbaye he odase yɛ Benyamin shikpɔŋ lɛ nɔ,+ yɛ hei ni bɔle Yerusalem lɛ, yɛ Yuda maji lɛ amli,+ yɛ maji ni yɔɔ gɔji lɛ anɔ lɛ amli, yɛ maji ni yɔɔ jɔi lɛ amli lɛ amli,+ kɛ wuoyigbɛ maji lɛ amli, ejaakɛ mikɛ mɛi ni aŋɔ amɛ nom lɛ baaku sɛɛ aba,’+ Yehowa kɛɛ.”
33 Yehowa kɛɛ Yeremia nɔ ni ji shii enyɔ nɔ be ni asa eyi yɛ Bulɔi Akpo+ lɛ nɔ lolo lɛ akɛ: 2 “Nɔ ni Yehowa, mɔ ni fee shikpɔŋ lɛ, Yehowa, mɔ ni shɔ̃ shikpɔŋ lɛ ni ekɛma shi shiŋŋ lɛ; mɔ ni gbɛ́i ji Yehowa lɛ, kɛɛ nɛ, 3 ‘Boo otsɛ mi, ni mahere bo nɔ, makɛɛ bo nibii wuji oya, nibii ni anyɛɛɛ shishi anu ni oleee.’”+
4 “Ejaakɛ nɔ ni Yehowa, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɔ yɛ shĩai ni yɔɔ maŋ nɛɛ mli kɛ Yuda maŋtsɛmɛi lɛ ashĩai lɛ ni akumɔ ashwie shi yɛ kpokui ni atswa kɛwo maŋ lɛ he ka kɛ klante lɛ hewɔ lɛ ahe nɛ,+ 5 kɛ agbɛnɛ hu, yɛ mɛi ni miiba ni amɛkɛ Kaldeabii lɛ abawu, ni amɛkɛ mɛi ni mitswa amɛ nɔ ni amɛgboi yɛ mimlifu kɛ mimlila lɛ mli lɛ agbohii lɛ ewo shĩai nɛɛ amli obɔ lɛ, mɛi ni amɛnɔfɔŋfeemɔ lɛ ehã mikɛ mihiɛ etee maŋ nɛɛ ahe lɛ nɛ: 6 ‘Naa, miiba ni mibatsa Yerusalem ni ehe awa lɛ,+ ni matsa amɛ ni magbele toiŋjɔlɛ kɛ anɔkwale babaoo naa mahã amɛ.+ 7 Ni mikɛ Yudabii ni aŋɔ amɛ nom lɛ kɛ Israelbii ni aŋɔ amɛ nom lɛ baaku sɛɛ kɛba,+ ni matswa amɛ mama shi tamɔ bɔ ni mifee tsutsu lɛ.+ 8 Ni mahã amɛhe atse kɛje eshai fɛɛ ni amɛfee amɛshi mi lɛ amli,+ ni mikɛ eshai fɛɛ ni amɛfee amɛshi mi kɛ tɔmɔi ni amɛtɔ̃ minɔ lɛ baake amɛ.+ 9 Ni Yerusalem baatsɔ mlifilimɔ gbɛ́i, kɛ yijiemɔ, kɛ anunyam ahã mi yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ jeŋmaji fɛɛ ni baanu ekpakpa fɛɛ ni mafee amɛ lɛ he lɛ ahiɛ.+ Ni amɛbaashe gbeyei ni amɛhe baakpokpo+ yɛ ekpakpa fɛɛ ni mafee amɛ lɛ kɛ toiŋjɔlɛ ni mahã amɛná lɛ hewɔ.’”+
10 “Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ: ‘Biɛ nɛɛ ni nyɛkɛɔ akɛ eji shikpɔŋ ni akɛfeee nɔ ko, ni gbɔmɛi kɛ kooloi bɛ nɔ, kɛ Yuda maji kɛ Yerusalem gbɛjegbɛi ni etsɔ amaŋfɔ, ni gbɔmɔ bɛ mli, ni mɛi ehiii mli, ni kooloi bɛ mli lɛ, abaasaa anu 11 mlifilimɔ gbee kɛ nyamɔ gbee,+ kɛ ayemforo wu gbee, kɛ ayemforo gbee, kɛ mɛi ni kɛɔ akɛ: “Nyɛdaa Yehowa, taiatsɛ lɛ, shi ejaakɛ Yehowa hi;*+ esuɔmɔ ni tsakeee lɛ hiɔ shi kɛyaa naanɔ!”+ lɛ agbee.’
“‘Amɛkɛ shidaa afɔlei baaba Yehowa shĩa lɛ mli,+ ejaakɛ mikɛ shikpɔŋ lɛ nɔ mɛi ni aŋɔ amɛ nom lɛ baaku sɛɛ kɛba tamɔ tsutsu lɛ,’ Yehowa kɛɛ.”
12 “Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, kɛɛ nɛ: ‘Yɛ shikpɔŋ ni akɛfeee nɔ ko nɛɛ nɔ lɛ, kɛ agbɛnɛ hu yɛ enɔ maji lɛ fɛɛ amli lɛ, abaaná lɛɛhei ekoŋŋ, he ko ni tookwɛlɔi kɛ amɛtookui baaya koni amɛyabumɔ shi yɛ.’+
13 “‘Yɛ maji ni yɔɔ gɔji lɛ anɔ lɛ amli lɛ, kɛ maji ni yɔɔ jɔi lɛ amli lɛ amli lɛ, kɛ wuoyigbɛ maji lɛ amli lɛ, kɛ Benyamin shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ, kɛ hei ni bɔle Yerusalem lɛ,+ kɛ Yuda maji lɛ amli lɛ,+ tookui baatsɔ mɛi ni kaneɔ amɛ lɛ aniji ashishi ekoŋŋ,’ Yehowa kɛɛ.”
14 “‘Naa! Gbii miiba,’ Yehowa kɛɛ, ‘be ni mahã wiemɔ kpakpa ni miwie yɛ Israel shĩa lɛ kɛ Yuda shĩa lɛ he lɛ aba mli.+ 15 Nakai gbii lɛ amli, kɛ nakai be lɛ mli lɛ, mahã tso fɔ ko ni ja atsɛ̃ ahã David,*+ ni ebaaye jalɛ sane ni ebaafee nɔ ni ja yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ.+ 16 Nakai gbii lɛ amli lɛ, abaahere Yuda,+ ni Yerusalem hu baahi shi shweshweeshwe.+ Ni gbɛ́i ni akɛbaatsɛ Yerusalem nɛ: Yehowa Ji Wɔjalɛ Nifeemɔ.’”+
17 “Ejaakɛ nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ: ‘Ebaŋ kɔkɔɔkɔ akɛ be ko baashɛ ni anáŋ David seshinyo ko ni baata Israel shĩa lɛ maŋtsɛ sɛi lɛ nɔ,+ 18 ni ebaŋ kɔkɔɔkɔ hu akɛ be ko baashɛ ni anáŋ Levi osɔfoi lɛ ateŋ mɔ ko ni baadamɔ mihiɛ koni eshã shãa afɔlei, kɛ ŋmaa* afɔlei, kɛ afɔlei krokomɛi.’”
19 Ni Yehowa kɛɛ Yeremia ekoŋŋ akɛ: 20 “Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ, ‘Kɛ́ nyɛbaanyɛ nyɛku mikpaŋmɔ ni kɔɔ jetsɛremɔ he lɛ, kɛ mikpaŋmɔ ni kɔɔ jenamɔ he lɛ mli koni jetsɛremɔ kɛ jenamɔ akaba yɛ amɛbe naa dɔŋŋ lɛ,+ 21 no lɛ, abaanyɛ aku mikpaŋmɔ ni mikɛ mitsulɔ David ekpaŋ lɛ mli+ koni ekaná binuu ko ye maŋtsɛ yɛ emaŋtsɛ sɛi lɛ nɔ,+ ni nakai nɔŋŋ eji yɛ mikpaŋmɔ ni mikɛ Levi osɔfoi lɛ, misɔɔlɔi lɛ,+ ekpaŋ lɛ hu gbɛfaŋ. 22 Bɔ ni anyɛŋ akane ŋwɛi asraafoi lɛ ni anyɛŋ asusu ŋshɔnaa shia lɛ, nakai nɔŋŋ mahã mitsulɔ David seshi* lɛ kɛ Levibii lɛ ni sɔmɔɔ mi lɛ ayi afa.’”
23 Ni Yehowa kɛɛ Yeremia ekoŋŋ akɛ: 24 “Ani onuko nɔ ni maŋ nɛɛ kɛɔ akɛ, ‘Yehowa baakwa wekui enyɔ ni ehala’ lɛ? Amɛbuuu mi diɛŋtsɛ mimaŋ lɛ, ni amɛbuuu amɛ dɔŋŋ akɛ amɛji jeŋmaŋ.
25 “Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ: ‘Bɔ ni mihã mikpaŋmɔ ni kɔɔ jetsɛremɔ kɛ jenamɔ he lɛ,+ kɛ ŋwɛi kɛ shikpɔŋ mlai lɛ ema shi shiŋŋ lɛ,+ 26 nakai nɔŋŋ mikwaŋ Yakob seshi* lɛ, kɛ mitsulɔ David seshi lɛ kɔkɔɔkɔ, koni mahã nɔyelɔi ajɛ eseshi* lɛ mli aye Abraham, kɛ Isak, kɛ Yakob seshibii* lɛ anɔ. Ejaakɛ mabua amɛseshibii ni aŋɔ amɛ nom lɛ anaa kɛku sɛɛ kɛba+ ni amɛnii baafee mi mɔbɔ.’”+
34 Wiemɔ ni jɛ Yehowa ŋɔɔ ba Yeremia ŋɔɔ, be ni Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar* kɛ esraafoi lɛ fɛɛ, kɛ shikpɔŋ lɛ nɔ maŋtsɛyelii fɛɛ ni yɔɔ enɔyeli shishi kɛ majimaji lɛ fɛɛ miiwu amɛmiishi Yerusalem kɛ emaji lɛ fɛɛ lɛ nɛ:+
2 “Nɔ ni Yehowa, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ, ‘Yaa ni okɛ Yuda maŋtsɛ Zedekia+ ayawie ni okɛɛ lɛ akɛ: “Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ, ‘Naa, mikɛ maŋ nɛɛ miiwo Babilon maŋtsɛ lɛ dɛŋ, ni ekɛ la baashã maŋ lɛ.+ 3 Ni bo diɛŋtsɛ hu ojeŋ edɛŋ, ejaakɛ bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ abaamɔ bo ni akɛ bo baawo edɛŋ.+ Ni obaana Babilon maŋtsɛ lɛ hiɛ kɛ hiɛ, ni ekɛ bo baawie naabu kɛ naabu, ni obaaya Babilon.’+ 4 Shi bo Yuda maŋtsɛ Zedekia, bo Yehowa wiemɔ lɛ toi, ‘Nɔ ni Yehowa kɛɛ yɛ ohe nɛ: “Ogboŋ yɛ klante naa. 5 Obaagbo yɛ toiŋjɔlɛ mli,+ ni amɛbaashã nii amɛhã bo tamɔ bɔ ni amɛfee amɛhã otsɛmɛi lɛ, blema maŋtsɛmɛi ni tsɔ ohiɛ lɛ, ni amɛbaafó bo akɛ, ‘Ao, nuŋtsɔ, kpoo oo!’ ejaakɛ ‘Mi miwie wiemɔ lɛ,’ Yehowa kɛɛ.”’”’”
6 Kɛkɛ ni gbalɔ Yeremia yajaje wiemɔi nɛɛ fɛɛ etsɔɔ Yuda maŋtsɛ Zedekia yɛ Yerusalem, 7 be ni Babilon maŋtsɛ lɛ asraafoi lɛ miiwu amɛmiishi Yerusalem, kɛ Yuda maji ni eshwɛ lɛ,+ kɛ Lakish,+ kɛ Azeka+ lɛ; ejaakɛ maji nɛɛ pɛ ji maji ni atswa gbogboi awo amɛhe ni eshwɛ yɛ Yuda maji lɛ ateŋ.
8 Wiemɔ ni jɛ Yehowa ŋɔɔ ba Yeremia ŋɔɔ, be ni Maŋtsɛ Zedekia kɛ mɛi fɛɛ ni yɔɔ Yerusalem lɛ ekpaŋ kpaŋmɔ koni ashiɛ heyeli ahã amɛ lɛ sɛɛ nɛ,+ 9 ashiɛ akɛ mɔ fɛɛ mɔ ahã enyɔji ni ji Hebribii, hii kɛ yei fɛɛ, aye amɛhe, koni mɔ ko mɔ ko kɛ enyɛmi Yudanyo akahi shi akɛ enyɔŋ dɔŋŋ. 10 No hewɔ lɛ, lumɛi lɛ kɛ maŋbii lɛ fɛɛ bo toi. Amɛkpaŋ kpaŋmɔ akɛ mɔ fɛɛ mɔ ahã enyɔji hii kɛ yei fɛɛ aye amɛhe, ni amɛkɛ amɛ akahi shi akɛ amɛnyɔji dɔŋŋ. Amɛbo toi, ni amɛŋmɛɛ amɛhe. 11 Shi sɛɛ mli lɛ, amɛhã nyɔji hii kɛ yei ni amɛŋmɛɛ amɛhe lɛ ku sɛɛ kɛba amɛŋɔɔ ekoŋŋ, ni amɛnyɛ amɛnɔ koni amɛtsɔmɔ amɛnyɔji ekoŋŋ. 12 No hewɔ lɛ, Yehowa wiemɔ jɛ Yehowa ŋɔɔ ba Yeremia ŋɔɔ akɛ:
13 “Nɔ ni Yehowa, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ, ‘Mikɛ nyɛtsɛmɛi lɛ kpaŋ kpaŋmɔ+ yɛ gbi nɔ ni mijie amɛ kɛje Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ, kɛje nyɔji ashĩa+ lɛ akɛ: 14 “Kɛ́ afii kpawo lɛ ba naagbee lɛ, nyɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ aŋmɛa enyɛmi Hebrinyo ni ahɔ̃ɔ lɛ ahã lɛ, ni esɔmɔ lɛ afii ekpaa lɛ he; ŋmɛɛmɔ ehe.”+ Shi nyɛtsɛmɛi lɛ booo toi, ni amɛbaaa amɛtoi shi hu amɛhãaa mi. 15 Ni nyɛsɛɛ nɛɛ nɔŋŋ lɛ,* nyɛ diɛŋtsɛ nyɛku nyɛsɛɛ ni nyɛfee nɔ ni sa mihiɛ ni nyɛshiɛ heyeli nyɛhã nyɛhe gbɔmɛi, ni nyɛkpaŋ kpaŋmɔ yɛ mihiɛ yɛ shĩa ni migbɛ́i kã nɔ lɛ mli. 16 Shi nyɛku nyɛsɛɛ ni nyɛbule migbɛ́i lɛ,+ ejaakɛ nyɛhã nyɛnyɔji hii kɛ yei ni nyɛŋmɛɛ amɛhe yɛ amɛsuɔmɔnaa* lɛ eku amɛsɛɛ kɛba ekoŋŋ, ni nyɛnyɛ amɛnɔ koni amɛtsɔmɔ nyɛnyɔji ekoŋŋ.’
17 “No hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ: ‘Nyɛboko mi toi yɛ heyeli ni nyɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ shiɛ ehã enyɛmi kɛ ehe gbɔmɔ lɛ mli.+ No hewɔ lɛ, agbɛnɛ mi hu mashiɛ heyeli mahã nyɛ,’ Yehowa kɛɛ, ‘kɛhã klante, kɛ tsɛŋemɔ hela ni gbeɔ mɔ, kɛ hɔmɔ,+ ni mahã nyɛtsɔ nɔ ko ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe mahã shikpɔŋ lɛ nɔ maŋtsɛyelii lɛ fɛɛ.+ 18 Ni nɔ ni baaba hii ni ku mikpaŋmɔ lɛ mli ni amɛyeee kpaŋmɔ ni amɛkpaŋ yɛ mihiɛ be ni amɛgba tsinabi lɛ mli enyɔ ni amɛtsɔ efãfãi lɛ ateŋ kɛho lɛ nɔ lɛ anɔ nɛ,+ 19 ni tsɔɔ akɛ nɔ ni baaba Yuda lumɛi lɛ, kɛ Yerusalem lumɛi lɛ, kɛ maŋtsɛ shĩa onukpai lɛ, kɛ osɔfoi lɛ, kɛ shikpɔŋ lɛ nɔ bii lɛ fɛɛ ni tsɔ tsinabi lɛ fãfãi lɛ ateŋ kɛho lɛ anɔ nɛ: 20 mikɛ amɛ baawo amɛhenyɛlɔi lɛ, kɛ mɛi ni taoɔ ashɔ̃ amɛwala yɛ amɛdɛŋ* lɛ adɛŋ, ni amɛgbohii lɛ baatsɔ niyenii ahã ŋwɛi loofɔji kɛ shikpɔŋ lɛ nɔ kooloi.+ 21 Ni mikɛ Yuda maŋtsɛ Zedekia kɛ elumɛi lɛ baawo amɛhenyɛlɔi lɛ, kɛ mɛi ni taoɔ ashɔ̃ amɛwala yɛ amɛdɛŋ* lɛ, kɛ Babilon maŋtsɛ lɛ asraafoi ni ba amɛ tutuamɔ shi amɛmiiku amɛsɛɛ+ lɛ adɛŋ.’+
22 “‘Naa, mikɛ famɔ baahã,’ Yehowa kɛɛ, ‘ni mikɛ amɛ baaku sɛɛ kɛba nɛkɛ maŋ nɛɛ mli, ni amɛbaawu amɛshi maŋ lɛ, ni amɛbaaŋɔ maŋ lɛ, ni amɛbaashã maŋ lɛ kɛ la;+ ni mahã Yuda maji lɛ atsɔmɔ shikpɔji ni akɛfeee nɔ ko ni mɔ ko mɔ ko ehiii mli.’”+
35 Wiemɔ ni jɛ Yehowa ŋɔɔ ba Yeremia ŋɔɔ yɛ Yehoiakim,+ Yosia binuu lɛ, ni ji Yuda maŋtsɛ lɛ gbii lɛ amli lɛ nɛ: 2 “Yaa Rekabbii+ lɛ ashĩa lɛ ni okɛ amɛ ayawie ni okɛ amɛ aba Yehowa shĩa lɛ yɛ niyelihei* lɛ ateŋ ekome mli; ni ohã amɛ wain koni amɛnu.”
3 No hewɔ lɛ, mitee ni miyaŋɔ Yaazania, Habazinia binuu Yeremia binuu lɛ, kɛ enyɛmimɛi hii lɛ, kɛ ebihii lɛ fɛɛ, kɛ Rekabbii lɛ ashĩa lɛ mli bii lɛ fɛɛ 4 kɛtee Yehowa shĩa lɛ mli. Mikɛ amɛ tee anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ gbɔmɔ lɛ, Hanan, Igdalia binuu lɛ bihii lɛ aniyelihe lɛ ni yɔɔ lumɛi lɛ aniyelihe lɛ masɛi yɛ Shalum, shinaanaakwɛlɔ lɛ binuu Maaseia niyelihe lɛ yiteŋgbɛ lɛ. 5 Kɛkɛ ni mikɛ kɔɔpoi kɛ wain kɔɔpoi ni eyimɔ obɔbɔ kɛ wain mamɔ hii ni jɛ Rekabbii lɛ ashĩa lɛ ahiɛ, ni mikɛɛ amɛ akɛ: “Nyɛnua wain.”
6 Shi amɛkɛɛ akɛ: “Wɔnuuu wain, ejaakɛ Yehonadab,*+ Rekab binuu lɛ, ni ji wɔtsɛ lɛ, ewo wɔ kitã akɛ, ‘Nyɛkanua wain kɔkɔɔkɔ, nyɛ kɛ nyɛbihii fɛɛ. 7 Ni nyɛkamaa tsũ, nyɛkadua nii, ni nyɛkafea wain ŋmɔ, ni eko hu akatsɔ nyɛnɔ. Moŋ lɛ, nyɛhia mama tsũi amli daa koni nyɛhi shi ni nyɛsɛɛ atsɛ yɛ shikpɔŋ ni nyɛbato gbɔ yɛ nɔ lɛ nɔ.’ 8 No hewɔ lɛ, wɔboɔ Yehonadab, wɔtsɛ Rekab binuu lɛ gbee toi be fɛɛ be yɛ nibii fɛɛ ni ewo wɔ kitã yɛ he lɛ amli, ni wɔnuuu wain kɔkɔɔkɔ—wɔ, kɛ wɔŋamɛi, kɛ wɔbihii, kɛ wɔbiyei fɛɛ. 9 Ni wɔmamɔɔɔ tsũi ni wɔhi mli, ni wɔbɛ wain ŋmɔji, kɛ shikpɔji, kɛ dumɔwui. 10 Wɔhiɔ mama tsũi amli be fɛɛ be, ni wɔboɔ nɔ fɛɛ nɔ ni wɔtsɛ Yehonadab* ewo wɔ kitã akɛ wɔfee lɛ toi. 11 Shi be ni Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar* kwɔ kɛba koni ebatutua shikpɔŋ lɛ,+ wɔkɛɛ akɛ, ‘Nyɛbaa ni wɔyaa Yerusalem koni wɔje Kaldeabii lɛ asraafoi lɛ kɛ Siriabii lɛ asraafoi lɛ adɛŋ, ni no ji Yerusalem ni wɔyɔɔ amrɔ nɛɛ.’”
12 Ni Yehowa kɛɛ Yeremia akɛ: 13 “Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ, ‘Yaa ni oyakɛɛ Yuda hii lɛ kɛ mɛi ni yɔɔ Yerusalem lɛ akɛ: “Ani akɛko nyɛ shii abɔ akɛ nyɛbo miwiemɔi lɛ atoi?”+ Yehowa kɛɛ. 14 “Yehonadab, Rekab binuu lɛ wo eseshibii lɛ kitã akɛ amɛkanu wain, ni amɛye ewiemɔi lɛ anɔ ni amɛnuuu wain kɛbashi ŋmɛnɛ gbi nɛɛ, ni enɛ tsɔɔ akɛ amɛboɔ amɛtsɛ lɛ mla lɛ toi.+ Shi mikɛ nyɛ wieɔ daa kɛ daa,* shi nyɛbooo mi toi.+ 15 Ni mitsuɔ mitsuji gbalɔi lɛ fɛɛ kɛbaa nyɛŋɔɔ, mitsuɔ amɛ daa kɛ daa,*+ ni amɛkɛɔ nyɛ akɛ, ‘Nyɛfainɛ, nyɛkua nyɛsɛɛ, nyɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ akua esɛɛ kɛjea egbɛi fɔji lɛ anɔ+ ni efee nɔ ni ja! Nyɛkanyiɛa nyɔŋmɔi krokomɛi lɛ asɛɛ ni nyɛkasɔmɔa amɛ hu. Kɛ́ nyɛfee nakai lɛ, nyɛbaaya nɔ nyɛhi shikpɔŋ ni mikɛhã nyɛ kɛ nyɛtsɛmɛi lɛ nɔ.’+ Shi nyɛbaaa nyɛtoi shi nyɛhãaa mi, ni nyɛbooo mi toi hu. 16 Yehonadab, Rekab binuu lɛ seshibii lɛ yeɔ mla ni amɛtsɛ kɛhã amɛ lɛ nɔ,+ shi maŋ nɛɛ booo mi toi.”’”
17 “No hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa, Nyɔŋmɔ taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ: ‘Naa, mikɛ saji fɔji fɛɛ ni mibɔ Yuda kɛ mɛi fɛɛ ni yɔɔ Yerusalem lɛ kɔkɔ yɛ he lɛ miiba amɛnɔ,+ ejaakɛ mikɛ amɛ ewie, shi amɛbooo toi, ni mitee nɔ mitsɛ amɛ, shi amɛhereee nɔ.’”+
18 Ni Yeremia kɛɛ Rekabbii lɛ ashĩa lɛ mli bii lɛ akɛ: “Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ, ‘Akɛni nyɛyeɔ nyɛtsɛ Yehonadab mla lɛ nɔ, ni nyɛyaa nɔ nyɛyeɔ efamɔi lɛ fɛɛ anɔ, ni nyɛfeɔ bɔ ni efã nyɛ lɛ pɛpɛɛpɛ hewɔ lɛ, 19 nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ, kɛɛ nɛ: “Ebaŋ kɔkɔɔkɔ akɛ be ko baashɛ ni anáŋ Yehonadab,* Rekab binuu lɛ seshinyo ko ni baasɔmɔ yɛ mihiɛ.”’”
36 Agbɛnɛ yɛ Yehoiakim,+ Yosia binuu lɛ, ni ji Yuda maŋtsɛ lɛ nɔyeli afi ni ji ejwɛ lɛ mli lɛ, wiemɔ nɛɛ jɛ Yehowa ŋɔɔ ba Yeremia ŋɔɔ akɛ: 2 “Kɔ wolokpo ni oŋma wiemɔi fɛɛ ni mikɛ bo wie yɛ Israel kɛ Yuda,+ kɛ jeŋmaji lɛ fɛɛ+ ahe lɛ owo mli, kɛjɛ klɛŋklɛŋ gbi ni mikɛ bo wie yɛ Yosia gbii lɛ amli lɛ kɛbashi ŋmɛnɛ gbi nɛɛ.+ 3 Ekolɛ kɛ́ Yuda shĩa lɛ mli bii lɛ nu saji fɔji fɛɛ ni mito miyiŋ akɛ mikɛbaaba amɛnɔ lɛ, amɛbaaku amɛsɛɛ kɛje amɛgbɛi fɔji lɛ anɔ, koni mikɛ amɛtɔmɔ kɛ amɛhe esha lɛ ake amɛ.”+
4 Kɛkɛ ni Yeremia tsɛ Baruk,+ Neria binuu lɛ, ni Yeremia wie wiemɔi fɛɛ ni Yehowa kɛ lɛ wie lɛ, ni Baruk ŋma yɛ wolokpo lɛ mli.+ 5 Kɛkɛ ni Yeremia fã Baruk akɛ: “Mi lɛ, atsĩ minaa ni minyɛɛɛ mabote Yehowa shĩa lɛ mli. 6 No hewɔ lɛ, bo ji mɔ ni esa akɛ oya ni oyakane Yehowa wiemɔi ni miwie ni oŋma lɛ kɛjɛ wolokpo lɛ mli lɛ waa. Kanemɔ owo maŋbii lɛ atoiiaŋ yɛ Yehowa shĩa lɛ yɛ gbi ni amɛmiihi ŋmaa nɔ; ni no baahã okane owo Yudabii fɛɛ ni jɛɔ amɛmaji lɛ amli amɛbaa jɛmɛ lɛ atoiiaŋ. 7 Ekolɛ fai ni amɛkpaa koni ana amɛ mɔbɔ lɛ baayashɛ Yehowa ŋɔɔ, ni amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ baaku esɛɛ kɛje egbɛi fɔji lɛ anɔ, ejaakɛ mlifu kɛ mlila ni Yehowa ewie yɛ maŋ nɛɛ he lɛ naa wa waa diɛŋtsɛ.”
8 No hewɔ lɛ, Baruk, Neria binuu lɛ, fee nibii fɛɛ ni gbalɔ Yeremia fã lɛ lɛ; ekane Yehowa wiemɔi lɛ waa kɛjɛ wolokpo lɛ mli yɛ Yehowa shĩa lɛ.+
9 Agbɛnɛ yɛ Yehoiakim,+ Yosia binuu lɛ, ni ji Yuda maŋtsɛ lɛ nɔyeli afi ni ji enumɔ lɛ mli, yɛ nyɔɔŋ ni ji nɛɛhu lɛ mli lɛ, ashiɛ akɛ mɛi fɛɛ ni yɔɔ Yerusalem lɛ, kɛ mɛi fɛɛ ni ejɛ Yuda maji lɛ amli amɛba Yerusalem lɛ ahi ŋmaa yɛ Yehowa hiɛ.+ 10 Kɛkɛ ni Baruk kane Yeremia wiemɔi lɛ waa kɛjɛ wolokpo* lɛ mli yɛ Yehowa shĩa lɛ mli yɛ maŋbii lɛ fɛɛ atoiiaŋ yɛ Gemaria,+ Shafan+ binuu woloŋmalɔ lɛ, tsũ* lɛ mli yɛ yiteŋgbɛ kpo lɛ nɔ yɛ Yehowa shĩa lɛ agbó hee lɛ naa.+
11 Be ni Mikaia, Shafan binuu Gemaria binuu lɛ, nu Yehowa wiemɔi fɛɛ ni yɔɔ wolokpo* lɛ mli lɛ, 12 ekpeleke shi kɛtee maŋtsɛ lɛ shĩa lɛ, ni etee woloŋmalɔ lɛ tsũ lɛ mli. No mli lɛ, lumɛi* lɛ fɛɛ tara jɛmɛ: Elishama,+ woloŋmalɔ lɛ, kɛ Delaia, Shemaia binuu lɛ, kɛ Elnatan,+ Akbor+ binuu lɛ, kɛ Gemaria, Shafan binuu lɛ, kɛ Zedekia, Hanania binuu lɛ, kɛ lumɛi krokomɛi lɛ fɛɛ. 13 Mikaia gba amɛ wiemɔi fɛɛ ni enu be ni Baruk kane wolokpo* lɛ ewo maŋbii lɛ atoiiaŋ lɛ.
14 Kɛkɛ ni lumɛi lɛ fɛɛ tsu Yehudi, Kushi binuu Shelemia binuu Netania binuu lɛ kɛtee Baruk ŋɔɔ akɛ: “Kɔ wolokpo lɛ ni okane owo maŋbii lɛ atoiiaŋ lɛ ni oba.” Kɛkɛ ni Baruk, Neria binuu lɛ kɔ wolokpo lɛ ehiɛ edɛ̃, ni etee amɛŋɔɔ. 15 Amɛkɛɛ lɛ akɛ: “Ofainɛ ta shi, ni okane owo wɔtoiiaŋ.” Kɛkɛ ni Baruk kane ewo amɛtoiiaŋ.
16 Be ni amɛnu wiemɔi lɛ fɛɛ lɛ, amɛkɛ gbeyeishemɔ kwɛkwɛɛ amɛhiɛiaŋ, ni amɛkɛɛ Baruk akɛ: “Esa akɛ wɔyakɛɛ maŋtsɛ lɛ wiemɔi nɛɛ fɛɛ.” 17 Ni amɛbi Baruk akɛ: “Ofainɛ, kɛɛmɔ wɔ, te ofee tɛŋŋ oŋma wiemɔi nɛɛ fɛɛ? Ani ewie ni oŋma?” 18 Baruk here amɛ nɔ akɛ: “Ewie wiemɔi nɛɛ fɛɛ etsɔɔ mi, ni mikɛ iŋki ŋma miwo wolokpo* nɛɛ mli.” 19 Lumɛi lɛ kɛɛ Baruk akɛ: “Yaa ni oyatee ohe, bo kɛ Yeremia fɛɛ, ni nyɛkahãa mɔ ko mɔ ko lea he ni nyɛyɔɔ.”+
20 Kɛkɛ ni amɛtee maŋtsɛ lɛ ŋɔɔ yɛ kpo lɛ nɔ, ni amɛkɛ wolokpo lɛ yafɔ̃ Elishama, woloŋmalɔ lɛ tsu lɛ mli, ni amɛkɛɛ maŋtsɛ lɛ nɔ fɛɛ nɔ ni amɛnu lɛ.
21 Kɛkɛ ni maŋtsɛ lɛ tsu Yehudi+ koni eyakɔ wolokpo lɛ kɛba, ni eyakɔ yɛ Elishama, woloŋmalɔ lɛ, tsũ lɛ mli kɛba. Yehudi kane ewo maŋtsɛ lɛ, kɛ lumɛi lɛ fɛɛ ni damɔ maŋtsɛ lɛ masɛi lɛ atoiiaŋ. 22 No mli lɛ, maŋtsɛ lɛ ta fɛ̃i be tsũ lɛ mli yɛ nyɔɔŋ ni ji nɛɛhu lɛ mli,* ni ashɛre la yɛ klopɔɔtu mli kɛma ehiɛ. 23 Kɛ́ Yehudi kane fãi etɛ loo ejwɛ lɛ, maŋtsɛ lɛ kɛ woloŋmalɔ kakla folɔɔ nakai fãi lɛ ni ekɛwoɔ la ni ashɛre yɛ klopɔɔtu mli kɛma ehiɛ lɛ mli, efee nakai aahu kɛyashi ekɛ wolokpo muu lɛ fɛɛ wo la ni ashɛre yɛ klopɔɔtu mli kɛma ehiɛ lɛ mli. 24 Ni amɛsheee gbeyei; maŋtsɛ lɛ kɛ etsuji lɛ fɛɛ ni nu wiemɔi nɛɛ fɛɛ ateŋ mɔ ko kwraa gbálaaa etadei. 25 Eyɛ mli akɛ, Elnatan,+ kɛ Delaia,+ kɛ Gemaria+ kpa maŋtsɛ lɛ fai koni ekashã wolokpo lɛ moŋ, shi ebooo amɛ toi. 26 Agbɛnɛ hu, maŋtsɛ lɛ fã Yerameel, maŋtsɛ lɛ binuu lɛ, kɛ Seraia, Azriel binuu lɛ, kɛ Shelemia Abdeel binuu lɛ, koni amɛyamɔ Baruk, woloŋmalɔ lɛ, kɛ gbalɔ Yeremia, shi Yehowa kɛ amɛ tee.+
27 Ni be ni maŋtsɛ lɛ eshã wolokpo ni wiemɔi ni Yeremia wie etsɔɔ Baruk ni eŋma lɛ yɔɔ mli lɛ sɛɛ lɛ, Yehowa kɛɛ Yeremia ekoŋŋ+ akɛ: 28 “Kɔ wolokpo kroko ni oŋma wiemɔi ni yɔɔ klɛŋklɛŋ wolokpo lɛ, ni Yuda maŋtsɛ Yehoiakim shã lɛ mli lɛ nɔŋŋ owo mli.+ 29 Ni owie oshi Yuda maŋtsɛ Yehoiakim akɛ, ‘Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ: “Oshã wolokpo nɛɛ, ni okɛɛ akɛ, ‘Mɛni hewɔ oŋma yɛ mli akɛ: “Bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, Babilon maŋtsɛ lɛ baaba ni ebakpãtã shikpɔŋ nɛɛ hiɛ, ni ebaahã gbɔmɛi kɛ kooloi fɛɛ atã yɛ nɔ” lɛ?’+ 30 No hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa wieɔ eshiɔ Yuda maŋtsɛ Yehoiakim nɛ, ‘Enáŋ mɔ ko ni baata David maŋtsɛ sɛi lɛ nɔ,+ ni abaashi egbonyo ni hulu ashã lɛ yɛ jetsɛremɔ mli, ni fɛ̃i aye lɛ yɛ jenamɔ mli.+ 31 Mahã lɛ kɛ eseshibii* lɛ kɛ etsuji lɛ abu amɛtɔmɔ lɛ he akɔntaa, ni mikɛ saji fɔji fɛɛ ni miwie mishi amɛ shi amɛbooo toi+ lɛ baaba amɛ, kɛ mɛi ni yɔɔ Yerusalem lɛ, kɛ Yuda hii lɛ anɔ.’”’”+
32 Kɛkɛ ni Yeremia kɔ wolokpo kroko ni ekɛhã Baruk, Neria binuu lɛ, woloŋmalɔ+ lɛ, ni Yeremia saa ewie wiemɔi fɛɛ ni yɔɔ wolokpo ni Yuda maŋtsɛ Yehoiakim shã yɛ la mli lɛ etsɔɔ lɛ,+ ni eŋma fɛɛ. Ni akɛ wiemɔi babaoo ni tamɔ nomɛi nɔŋŋ fata he.
37 Ni Maŋtsɛ Zedekia,+ Yosia binuu lɛ, bɔi maŋtsɛyeli yɛ Konia,*+ Yehoiakim binuu lɛ najiaŋ, ejaakɛ Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar* wó lɛ maŋtsɛ yɛ Yuda shikpɔŋ lɛ nɔ.+ 2 Shi lɛ kɛ etsuji lɛ, kɛ shikpɔŋ lɛ nɔ bii lɛ booo Yehowa wiemɔi ni etsɔ gbalɔ Yeremia nɔ ewie lɛ atoi.
3 Ni Maŋtsɛ Zedekia tsu Yehukal,+ Shelemia binuu lɛ, kɛ Zefania,+ Maaseia binuu lɛ, ni ji osɔfo lɛ kɛtee gbalɔ Yeremia ŋɔɔ akɛ: “Ofainɛ sɔlemɔ ohã Yehowa, wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ ohã wɔ.” 4 Yeremia yaa ebaa yɛ maŋbii lɛ ateŋ, ejaakɛ no mli lɛ, awoko lɛ tsuŋ.+ 5 No mli lɛ, Farao asraafoi lɛ efã ta kɛjɛ Ejipt amɛmiiba,+ ni Kaldeabii ni ewo Yerusalem he ka lɛ nu amɛhe. No hewɔ lɛ, amɛje Yerusalem he amɛtee.+ 6 Kɛkɛ ni Yehowa kɛ gbalɔ Yeremia wie ekɛɛ: 7 “Nɔ ni Yehowa, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ, ‘Nyɛyakɛa Yuda maŋtsɛ lɛ, mɔ ni tsu nyɛ miŋɔɔ koni nyɛbabi mi nii lɛ akɛ: “Naa! Farao asraafoi lɛ ni miiba koni amɛbaye amɛbua nyɛ lɛ baaku amɛsɛɛ kɛya amɛshikpɔŋ ni ji Ejipt lɛ nɔ.+ 8 Ni Kaldeabii lɛ baaku amɛsɛɛ amɛba, ni amɛbawu amɛshi maŋ nɛɛ, ni amɛbaaŋɔ maŋ lɛ, ni amɛkɛ la baashã maŋ lɛ.”+ 9 Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ, “Nyɛkalakaa nyɛ diɛŋtsɛ nyɛhe* nyɛkɛa akɛ, ‘Bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ Kaldeabii lɛ baaje wɔhe amɛya,’ ejaakɛ amɛyaŋ. 10 Kɛ́ nyɛtswia Kaldeabii asraafoi lɛ ni wuɔ amɛshiɔ nyɛ lɛ fɛɛ anii ni eshwɛ amɛteŋ mɛi ni epila lɛ pɛ po lɛ, amɛbaate shi kɛjɛ amɛmama tsũi lɛ amli ni amɛkɛ la baashã maŋ nɛɛ.”’”+
11 Be ni Kaldeabii asraafoi lɛ je Yerusalem he amɛtee yɛ Farao asraafoi lɛ ahewɔ lɛ,+ 12 Yeremia yi mli kɛjɛ Yerusalem akɛ eeya Benyamin shikpɔŋ lɛ nɔ+ eyahe egbɛfaŋnɔ yɛ jɛmɛ yɛ emaŋbii lɛ ateŋ. 13 Shi be ni eshɛ Benyamin Agbó lɛ naa lɛ, bulɔi lɛ anɔkwɛlɔ lɛ ni atsɛɔ lɛ Iriya, ni ji Hanania binuu Shelemia binuu lɛ mɔ gbalɔ Yeremia ni ekɛɛ akɛ: “Oojo foi kɛmiiya Kaldeabii lɛ aŋɔɔ!” 14 Shi Yeremia kɛɛ akɛ: “Ebɛ mli! Mijooo foi kɛyaaa Kaldeabii lɛ aŋɔɔ.” Shi ebooo lɛ toi. Hewɔ lɛ, Iriya mɔ Yeremia, ni ekɛ lɛ tee lumɛi lɛ aŋɔɔ. 15 Lumɛi lɛ mli wo la waa amɛwo Yeremia,+ ni amɛyi lɛ, ni amɛwo lɛ tsuŋ*+ yɛ Yehonatan, woloŋmalɔ lɛ shĩa lɛ ni akɛfee tsuŋwoohe lɛ mli. 16 Akɛ Yeremia wo gboklɛfoi abu* lɛ mli tsũi ni yɔɔ shikpɔŋ shishi lɛ eko mli, ni ehi jɛmɛ gbii babaoo.
17 Kɛkɛ ni Maŋtsɛ Zedekia tsu ayatsɛ lɛ kɛba, ni maŋtsɛ lɛ bi lɛ saji yɛ teemɔŋ yɛ emaŋtsɛ shĩa lɛ.+ Ebi lɛ akɛ, “Ani wiemɔ ko ejɛ Yehowa ŋɔɔ eba oŋɔɔ?” Yeremia kɛɛ akɛ, “Hɛɛ, eko yɛ!” ni etsa nɔ akɛ, “Akɛ bo baawo Babilon maŋtsɛ lɛ dɛŋ!”+
18 Yeremia saa ekɛɛ Maŋtsɛ Zedekia akɛ: “Mɛɛ esha mifee bo, kɛ otsuji lɛ, kɛ maŋ nɛɛ hewɔ ni nyɛwo mi tsuŋ lɛ? 19 Ni nyɛgbalɔi lɛ ni gba amɛhã nyɛ akɛ, ‘Babilon maŋtsɛ lɛ baŋ ni ebatutua nyɛ kɛ shikpɔŋ nɛɛ’ lɛ, nɛgbɛ amɛyɔɔ?+ 20 Agbɛnɛ, ofainɛ, bo toi, Ao minuŋtsɔ maŋtsɛ. Ofainɛ, bo fai ni mikpaa bo koni ona mi mɔbɔ lɛ toi. Kaahã akɛ mi ku sɛɛ kɛtee Yehonatan,+ woloŋmalɔ lɛ, shĩa lɛ dɔŋŋ, kɛjeee nakai lɛ magbo yɛ jɛmɛ.”+ 21 No hewɔ lɛ, Maŋtsɛ Zedekia fã ni awo Yeremia tsuŋ yɛ Bulɔi Akpo+ lɛ nɔ, ni akɛ blodo kokloo jɛɔ nishãlɔi lɛ agbɛjegbɛ lɛ nɔ akɛbahãa lɛ daa gbi+ aahu kɛyashi blodo fɛɛ tã yɛ maŋ lɛ mli.+ Ni Yeremia tee nɔ ehi Bulɔi Akpo lɛ nɔ.
38 Shefatia, Matan binuu lɛ, kɛ Gedalia, Pashur binuu lɛ, kɛ Yukal,+ Shelemia binuu lɛ, kɛ Pashur,+ Malkia binuu lɛ, nu wiemɔi ni Yeremia wie etsɔɔ maŋbii lɛ fɛɛ akɛ: 2 “Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ, ‘Mɔ ni baaya nɔ ahi maŋ nɛɛ mli lɛ, klante, kɛ hɔmɔ, kɛ tsɛŋemɔ hela ni gbeɔ mɔ baagbe lɛ.+ Shi mɔ ni kɛ ehe baayahã Kaldeabii* lɛ ebaaya nɔ ehi shi, ni ta mli nii ni ebaaná ji ewala,* ni eyi baaná wala.’+ 3 Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ, ‘Bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, akɛ maŋ nɛɛ baawo Babilon maŋtsɛ lɛ asraafoi lɛ adɛŋ, ni ebaaŋɔ maŋ lɛ.’”+
4 Lumɛi lɛ kɛɛ maŋtsɛ lɛ akɛ: “Ofainɛ, hã agbe nuu nɛɛ,+ ejaakɛ eehã asraafoi ni eshwɛ yɛ maŋ lɛ mli lɛ, kɛ maŋbii lɛ fɛɛ anijiaŋ miije wui kɛ wiemɔi ni ewieɔ etsɔɔ amɛ lɛ. Ejaakɛ nuu nɛɛ taooo maŋbii nɛɛ toiŋjɔlɛ, moŋ lɛ eetao ni sane fɔŋ aba amɛnɔ.” 5 Maŋtsɛ Zedekia here nɔ akɛ: “Naa! Eyɛ nyɛdɛŋ, ejaakɛ maŋtsɛ lɛ nyɛŋ afee nɔ ko kɛtsĩ nyɛnaa.”
6 No hewɔ lɛ, amɛmɔ Yeremia ni amɛshɛ lɛ amɛfɔ̃ Malkia, maŋtsɛ lɛ binuu lɛ bu ni akɛtoɔ nu ni yɔɔ Bulɔi Akpo+ lɛ nɔ lɛ mli. Amɛkɛ kpãi shiu Yeremia amɛwo mli. No mli lɛ, nu bɛ bu ni akɛtoɔ nu lɛ mli, ŋmɔtɔ sɔŋŋ yɔɔ mli, ni Yeremia bɔi fũu yɛ ŋmɔtɔ lɛ mli.
7 Ebed-melek,+ Etiopianyo lɛ, ni ji maŋtsɛ shĩa lɛ onukpai lɛ ateŋ mɔ kome lɛ, nu akɛ, akɛ Yeremia ewo bu ni akɛtoɔ nu lɛ mli. No mli lɛ, maŋtsɛ lɛ ta Benyamin Agbó+ lɛ mli, 8 no hewɔ lɛ, Ebed-melek je kpo kɛjɛ maŋtsɛ lɛ shĩa lɛ mli ni ekɛ maŋtsɛ lɛ yawie akɛ: 9 “Ao minuŋtsɔ maŋtsɛ, nɔ ni hii nɛɛ efee gbalɔ Yeremia lɛ, efɔŋ ni! Amɛshɛ lɛ amɛfɔ̃ bu ni akɛtoɔ nu lɛ mli, ni hɔmɔ lɛ hewɔ lɛ ebaagbo yɛ jɛmɛ, ejaakɛ blodo etã yɛ maŋ lɛ mli.”+
10 Kɛkɛ ni maŋtsɛ lɛ fã Ebed-melek, Etiopianyo lɛ akɛ: “Ŋɔɔ hii 30 kɛjɛ biɛ ofata ohe, ni oyajie gbalɔ Yeremia kɛje bu ni akɛtoɔ nu lɛ mli dani egbo.” 11 No hewɔ lɛ, Ebed-melek ŋɔ hii lɛ efata ehe ni etee maŋtsɛ lɛ shĩa yɛ tsũ ni yɔɔ jwetritoohe+ lɛ shishi lɛ mli, ni amɛyakɔlɔ mamashwɛi komɛi kɛ atadei komɛi ni etserɛ yɛ jɛmɛ, ni amɛkɛ kpãi shiu nibii nɛɛ amɛhã Yeremia yɛ bu ni akɛtoɔ nu lɛ mli. 12 Kɛkɛ ni Ebed-melek, Etiopianyo lɛ kɛɛ Yeremia akɛ: “Ofainɛ, okɛ mamashwɛi lɛ kɛ atadei ni etserɛ lɛ awo oŋaashi kɛ kpãi lɛ ateŋ.” Yeremia fee nakai, 13 ni amɛkɛ kpãi lɛ shá Yeremia ni amɛjie lɛ kɛje bu ni akɛtoɔ nu lɛ mli. Ni Yeremia tee nɔ ehi Bulɔi Akpo+ lɛ nɔ.
14 Maŋtsɛ Zedekia tsu ni ayatsɛ gbalɔ Yeremia kɛba eŋɔɔ yɛ he ni ji etɛ nɔ ni atsɔɔ kɛboteɔ Yehowa shĩa lɛ mli lɛ naa, ni maŋtsɛ lɛ kɛɛ Yeremia akɛ: “Miyɛ nɔ ko ni miitao mabi bo. Okɛ nɔ ko nɔ ko akatee mi.” 15 Kɛkɛ ni Yeremia kɛɛ Zedekia akɛ: “Kɛ́ mikɛɛ bo lɛ, obaagbe mi kɛ̃. Ni kɛ́ miwo bo ŋaa hu lɛ, oboŋ mi toi.” 16 No hewɔ lɛ, Maŋtsɛ Zedekia kã Yeremia kitã yɛ teemɔŋ akɛ: “Gbii abɔ ni Yehowa, mɔ ni hã wɔ wala nɛɛ* hiɛ kã nɛɛ, migbeŋ bo, ni mikɛ bo woŋ hii nɛɛ ni miitao ashɔ̃ owala yɛ odɛŋ nɛɛ* adɛŋ.”
17 Kɛkɛ ni Yeremia kɛɛ Zedekia akɛ: “Nɔ ni Yehowa, Nyɔŋmɔ taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ, ‘Kɛ́ okɛ ohe yahã Babilon maŋtsɛ lɛ lumɛi lɛ,* akpãtãŋ owala hiɛ,* ni akɛ la eshãŋ maŋ nɛɛ, ni akpãtãŋ bo kɛ oshĩabii lɛ ahiɛ.+ 18 Shi kɛ́ okɛ ohe eyahãaa Babilon maŋtsɛ lɛ lumɛi lɛ,* akɛ maŋ nɛɛ baawo Kaldeabii lɛ adɛŋ, ni amɛkɛ la baashã maŋ lɛ,+ ni ojeŋ amɛdɛŋ.’”+
19 Kɛkɛ ni Maŋtsɛ Zedekia kɛɛ Yeremia akɛ: “Miishe Yudafoi ni eyafata Kaldeabii lɛ ahe lɛ gbeyei, ejaakɛ kɛ́ akɛ mi wo amɛdɛŋ lɛ, amɛbaawa mi yi.”* 20 Shi Yeremia kɛɛ akɛ: “Akɛ bo woŋ amɛdɛŋ. Ofainɛ bo Yehowa gbee toi yɛ nɔ ni mikɛɔ bo lɛ mli, ni ebaahi ehã bo, ni obaaya nɔ ohi shi.* 21 Shi kɛ́ okɛ ohe eyahãaa amɛ lɛ,* nɔ ni Yehowa ejie kpo etsɔɔ mi nɛ: 22 Naa! Yei fɛɛ ni eshwɛ yɛ Yuda maŋtsɛ lɛ shĩa lɛ, akɛ amɛ miije kpo kɛmiiya Babilon maŋtsɛ lɛ lumɛi lɛ aŋɔɔ,+ ni amɛmiikɛɛ akɛ,
‘Hii ni okɛ ohiɛ fɔ̃ɔ amɛnɔ lɛ elaka bo ni amɛye onɔ kunim.+
Amɛhã onane efũ yɛ ŋmɔtɔ lɛ mli.
Amɛtsɔ amɛhe amɛtee.’
23 Amɛkɛ oŋamɛi lɛ kɛ obii lɛ fɛɛ miiba Kaldeabii lɛ aŋɔɔ, ni ojeŋ amɛdɛŋ, shi moŋ, Babilon maŋtsɛ lɛ baamɔ bo,+ ni akɛ la baashã maŋ nɛɛ yɛ ohewɔ.”+
24 Kɛkɛ ni Zedekia kɛɛ Yeremia akɛ: “Kaahã mɔ ko mɔ ko le nibii nɛɛ koni okagbo. 25 Ni kɛ́ lumɛi lɛ nu akɛ mikɛ bo ewie, ni amɛba oŋɔɔ ni amɛkɛɛ bo akɛ, ‘Ofainɛ, kɛɛmɔ wɔ nɔ ni okɛɛ maŋtsɛ lɛ. Okɛ nɔ kɔ nɔ ko akatee wɔ, ni wɔgbeŋ bo.+ Mɛni maŋtsɛ lɛ kɛɛ bo?’ 26 Kɛɛmɔ amɛ akɛ, ‘Mikpa maŋtsɛ lɛ fai akɛ ekɛ mi akahã kɛku sɛɛ kɛtee Yehonatan shĩa lɛ ni miyagbo yɛ jɛmɛ.’”+
27 Sɛɛ mli lɛ, lumɛi lɛ fɛɛ ba Yeremia ŋɔɔ ni amɛbabi lɛ sane. Ekɛɛ amɛ nɔ fɛɛ nɔ ni maŋtsɛ lɛ fã lɛ akɛ ekɛɛ lɛ. No hewɔ lɛ, amɛkɛɛɛ lɛ nɔ ko dɔŋŋ, ejaakɛ mɔ ko mɔ ko nuko sanegbaa lɛ. 28 Yeremia hi Bulɔi Akpo lɛ nɔ kɛyashi gbi ni aŋɔ Yerusalem;+ eyɛ jɛmɛ lolo be ni aŋɔ Yerusalem lɛ.+
39 Yɛ Yuda maŋtsɛ Zedekia nɔyeli afi ni ji nɛɛhu lɛ mli, yɛ nyɔɔŋ ni ji nyɔŋma lɛ mli lɛ, Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar* kɛ esraafoi lɛ fɛɛ ba Yerusalem ni amɛbawo he ka.+
2 Yɛ Zedekia nɔyeli afi ni ji 11 lɛ mli, yɛ nyɔɔŋ ni ji ejwɛ lɛ mli, yɛ gbi ni ji nɛɛhu lɛ nɔ yɛ nyɔɔŋ lɛ mli lɛ, amɛjwa maŋ lɛ gbogbo lɛ amɛwo mli.+ 3 Ni Babilon maŋtsɛ lɛ lumɛi lɛ fɛɛ bote mli ni amɛyatara shi yɛ Teŋ Agbó lɛ mli,+ mɛi nɛɛ ji, Nergal-sharezer, ni ji Samgar lɛ, kɛ Nebo-sarsekim, ni ji Rabsaris lɛ,* kɛ Nergal-sharezer, ni ji Rabmag* lɛ, kɛ Babilon maŋtsɛ lɛ lumɛi krokomɛi ni eshwɛ lɛ fɛɛ.
4 Be ni Yuda maŋtsɛ Zedekia kɛ asraafoi lɛ fɛɛ na amɛ lɛ, amɛjo foi,+ ni amɛje kpo kɛje maŋ lɛ mli nyɔɔŋ kɛtsɔ maŋtsɛ lɛ abɔɔ lɛ gbɛ lɛ nɔ kɛyatsɔ agbó ni yɔɔ gbogboi enyɔ lɛ ateŋ lɛ mli, ni amɛtsɔ Araba gbɛ lɛ nɔ kɛtee.+ 5 Shi Kaldeabii asraafoi lɛ tiu amɛ, ni amɛyanina Zedekia yɛ Yeriko ŋa kpatai lɛ anɔ.+ Amɛmɔ lɛ, ni amɛkɛ lɛ tee Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar* ŋɔɔ yɛ Ribla+ yɛ Hamat+ shikpɔŋ lɛ nɔ, ni ekojo lɛ yɛ jɛmɛ. 6 Babilon maŋtsɛ lɛ hã agbe Zedekia bihii lɛ yɛ ehiɛ yɛ Ribla, ni Babilon maŋtsɛ lɛ hã agbe Yuda abladei lɛ fɛɛ.+ 7 Kɛkɛ ni ejwara Zedekia hiŋmɛii kɛshwila lɛ, ni no sɛɛ lɛ, ewo lɛ akɔɔble gboklɛi koni ekɛ lɛ aya Babilon.+
8 Ni Kaldeabii lɛ shã maŋtsɛ lɛ shĩa lɛ, kɛ maŋbii lɛ ashĩai lɛ,+ ni amɛkumɔ Yerusalem gbogboi lɛ amɛshwie shi.+ 9 Ni Nebuzaradan,+ bulɔi lɛ anɔkwɛlɔ lɛ ŋɔ maŋbii lɛ ateŋ mɛi ni eshwɛ yɛ maŋ lɛ mli lɛ, kɛ mɛi ni tse amɛhe ni amɛkɛ amɛhe ehã lɛ momo lɛ, kɛ mɔ fɛɛ mɔ ni eshwɛ lɛ nom kɛtee Babilon.
10 Shi Nebuzaradan, bulɔi lɛ anɔkwɛlɔ lɛ shi mɛi ni yeɔ ohia futaa lɛ ateŋ mɛi komɛi, mɛi ni bɛ nɔ ko kwraa lɛ, yɛ Yuda shikpɔŋ lɛ nɔ. Yɛ nakai gbi lɛ nɔ hu lɛ, ehã amɛ wain ŋmɔji kɛ ŋmɔji krokomɛi koni amɛtsu mli nii.*+
11 Ni Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar kɛ famɔi nɛɛ hã Nebuzaradan, bulɔi lɛ anɔkwɛlɔ lɛ yɛ Yeremia he akɛ: 12 “Ŋɔɔ lɛ ni okwɛ lɛ; kaafee lɛ efɔŋ ko, ni feemɔ nɔ fɛɛ nɔ ni ebaabi bo lɛ ohã lɛ.”+
13 Kɛkɛ ni Nebuzaradan, bulɔi lɛ anɔkwɛlɔ lɛ, kɛ Nebushazban, ni ji Rabsaris* lɛ, kɛ Nergal-sharezer, ni ji Rabmag* lɛ, kɛ Babilon maŋtsɛ lɛ hii onukpai lɛ fɛɛ tsu 14 ni ayaŋɔ Yeremia kɛshi Bulɔi Akpo lɛ nɔ,+ ni akɛ lɛ hã Gedalia,+ Shafan+ binuu Ahikam+ binuu lɛ koni ekɛ lɛ aya eshĩa lɛ. No hewɔ lɛ, ehi maŋbii lɛ ateŋ.
15 Be ni asa Yeremia yi yɛ Bulɔi Akpo lɛ nɔ lɛ,+ Yehowa kɛɛ lɛ akɛ: 16 “Yaa ni oyakɛɛ Ebed-melek,+ Etiopianyo lɛ akɛ, ‘Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ: “Naa, mahã miwiemɔi lɛ aba mli yɛ maŋ nɛɛ nɔ, mahã sane fɔŋ aba enɔ, shi jeee sane kpakpa, ni okɛ ohiŋmɛii baana be ni amɛbaa mli yɛ nakai gbi lɛ nɔ lɛ.”’
17 “‘Shi majie bo yɛ nakai gbi lɛ nɔ,’ Yehowa kɛɛ, ‘ni akɛ bo woŋ hii ni osheɔ amɛ gbeyei lɛ adɛŋ.’
18 “‘Ejaakɛ mahã oje mli kɛ̃, ni ogboŋ yɛ klante naa. Ni ta mli nii ni obaaná ji owala,*+ ejaakɛ okɛ ohiɛ fɔ̃ minɔ,’+ Yehowa kɛɛ.”
40 Wiemɔ ni jɛ Yehowa ŋɔɔ ba Yeremia ŋɔɔ be ni Nebuzaradan,+ bulɔi lɛ anɔkwɛlɔ lɛ eŋmɛɛ ehe yɛ Rama+ lɛ sɛɛ lɛ. Ekɛ lɛ tee jɛmɛ ní ewo eniji gboklɛi, ni efata Yerusalembii kɛ Yudabii fɛɛ ni aaŋɔ amɛ nom kɛmiiya Babilon lɛ ahe. 2 Kɛkɛ ni bulɔi lɛ anɔkwɛlɔ lɛ ŋɔ Yeremia kɛtee afã ni ekɛɛ lɛ akɛ: “Yehowa, o-Nyɔŋmɔ lɛ, gba sane fɔŋ nɛɛ eshi biɛ nɛɛ, 3 ni Yehowa ehã nɔ ni ewie lɛ eba mli pɛpɛɛpɛ, ejaakɛ nyɛfee esha nyɛshi Yehowa, ni nyɛbooo egbee toi. No hewɔ ni nɛkɛ sane nɛɛ eba nyɛnɔ lɛ.+ 4 Shi ŋmɛnɛ lɛ, miifɛne gboklɛi ni akɛwo oniji lɛ. Kɛ́ esa ohiɛ akɛ ofata mihe kɛya Babilon lɛ, ba, ni makwɛ bo. Shi kɛ́ osumɔɔɔ akɛ ofataa mihe kɛyaa Babilon lɛ, kaaba. Kwɛmɔ! Shikpɔŋ muu lɛ fɛɛ kã ohiɛ nɛɛ. Yaa he fɛɛ he ni osumɔɔ.”+
5 Be ni Yeremia yɔɔ jɛmɛ lolo ni ekuko esɛɛ lɛ, Nebuzaradan kɛɛ akɛ: “Kuu osɛɛ kɛya Gedalia,+ Shafan+ binuu Ahikam+ binuu lɛ, mɔ ni Babilon maŋtsɛ lɛ ewó lɛ Yuda maji lɛ anɔ lumɔ lɛ ŋɔɔ, ni okɛ lɛ ayahi shi yɛ maŋbii lɛ ateŋ; loo yaa he fɛɛ he ni osumɔɔ.”
Kɛkɛ ni bulɔi lɛ anɔkwɛlɔ lɛ hã lɛ niyenii, kɛ nikeenii, ni ehã etee. 6 No hewɔ lɛ, Yeremia tee Gedalia, Ahikam binuu lɛ ŋɔɔ yɛ Mizpa,+ ni ekɛ lɛ yahi shi yɛ maŋbii ni eshwɛ yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ ateŋ.
7 Sɛɛ mli lɛ, tatsɛmɛi ni kɛ amɛhii lɛ yɔɔ ŋa lɛ nɔ lɛ nu akɛ Babilon maŋtsɛ lɛ ewó Gedalia, Ahikam binuu lɛ lumɔ yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ, ni ekɛ hii, kɛ yei, kɛ gbekɛbii ni jɛ shikpɔŋ lɛ nɔ ohiafoi lɛ ateŋ ni aŋɔko amɛ nom kɛyako Babilon lɛ ewo eshishi.+ 8 No hewɔ lɛ, amɛba Gedalia ŋɔɔ yɛ Mizpa.+ Amɛji Ishmael,+ Netania binuu lɛ, kɛ Yohanan+ kɛ Yonatan, Karea bihii lɛ, kɛ Seraia, Tanhumet binuu lɛ, kɛ Netofatnyo Efai bihii lɛ, kɛ Yezania,+ Maakatnyo lɛ binuu lɛ, kɛ amɛhii ni fata amɛhe lɛ. 9 Gedalia, Shafan binuu Ahikam binuu lɛ kã amɛ kɛ amɛhii lɛ kitã akɛ: “Nyɛkashea gbeyei akɛ nyɛbaasɔmɔ Kaldeabii lɛ. Nyɛhia shikpɔŋ lɛ nɔ, ni nyɛsɔmɔa Babilon maŋtsɛ lɛ, ni ebaahi ehã nyɛ.+ 10 Mi lɛ, mahi Mizpa koni madamɔ Kaldeabii lɛ ni baa wɔŋɔɔ lɛ ahiɛ mahã nyɛ. Shi nyɛyabuaa wain yibii, kɛ latsa beiaŋ aduawai, kɛ mu naa nyɛwoa nyɛgbɛ́i ni nyɛkɛ nii toɔ mli lɛ amli, ni nyɛhi maji ni nyɛyahi mli lɛ amli.”+
11 Ni Yudafoi fɛɛ ni yɔɔ Moab, kɛ Amon, kɛ Edom, kɛ amɛteŋ mɛi ni yɔɔ shikpɔji krokomɛi lɛ fɛɛ anɔ lɛ hu nu akɛ Babilon maŋtsɛ lɛ eshi mɛi komɛi yɛ Yuda, ni ewó Gedalia, Shafan binuu Ahikam binuu lɛ lumɔ eto amɛnɔ. 12 No hewɔ lɛ, Yudafoi lɛ fɛɛ bɔi amɛsɛɛkuu kɛjɛ hei fɛɛ ni ashwie amɛ kɛtee lɛ, ni amɛba Gedalia ŋɔɔ yɛ Mizpa yɛ Yuda shikpɔŋ lɛ nɔ. Ni amɛbua wain yibii kɛ latsa beiaŋ aduawai babaoo diɛŋtsɛ anaa.
13 Yohanan, Karea binuu lɛ, kɛ tatsɛmɛi lɛ fɛɛ ni yɔɔ ŋa lɛ nɔ lɛ ba Gedalia ŋɔɔ yɛ Mizpa. 14 Amɛkɛɛ lɛ akɛ: “Ani oleee akɛ, Baalis, Amonbii+ lɛ amaŋtsɛ lɛ etsu Ishmael, Netania binuu lɛ koni ebagbe bo?”+ Shi Gedalia, Ahikam binuu lɛ heee amɛ eyeee.
15 Kɛkɛ ni Yohanan, Karea binuu lɛ kɛɛ Gedalia yɛ teemɔŋ yɛ Mizpa akɛ: “Miitao maya ni mayatswa Ishmael, Netania binuu lɛ nɔ ni egbo, ni mɔ ko mɔ ko leŋ. Mɛni hewɔ esa akɛ egbe bo,* ni mɛni hewɔ esa akɛ agbɛ Yudabii fɛɛ ni ebua amɛhe naa kɛba oŋɔɔ lɛ ashwã, ni Yudabii ni eshwɛ lɛ agboi?” 16 Shi Gedalia,+ Ahikam binuu lɛ kɛɛ Yohanan, Karea binuu lɛ akɛ: “Kaafee nakai, ejaakɛ nɔ ni owieɔ yɛ Ishmael he lɛ ji amale.”
41 Yɛ nyɔɔŋ ni ji kpawo lɛ mli lɛ, Ishmael,+ Elishama binuu Netania binuu lɛ ni jɛ maŋtsɛmɛi aweku lɛ mli lɛ, ni eji maŋtsɛ lɛ hii onukpai lɛ ateŋ mɔ kome lɛ, kɛ hii nyɔŋma fata ehe kɛba Gedalia, Ahikam binuu lɛ ŋɔɔ yɛ Mizpa.+ Be ni amɛfee ekome kɛmiiye nii yɛ Mizpa lɛ, 2 Ishmael, Netania binuu lɛ kɛ hii nyɔŋma ni fata ehe lɛ te shi ni amɛkɛ klante gbe Gedalia, Shafan binuu Ahikam binuu lɛ. No hewɔ lɛ, egbe mɔ ni Babilon maŋtsɛ lɛ ewó lɛ lumɔ yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ. 3 Ishmael gbe Yudafoi fɛɛ ni kɛ Gedalia yɔɔ Mizpa lɛ kɛ Kaldeabii asraafoi ni yɔɔ jɛmɛ lɛ hu.
4 Be ni agbe Gedalia lɛ sɛɛ gbi ni ji enyɔ lɛ nɔ, ni mɔ ko mɔ ko leko lɛ, 5 hii 80 jɛ Shekem,+ kɛ Shilo,+ kɛ Samaria+ ba. Amɛshɛshɛɛ amɛtsɛŋi, ni amɛgbalagbalai amɛtadei lɛ, ni amɛfolɔfolɔɔ amɛhe,+ ni amɛhiɛ ŋmaa* afɔlei kɛ frankinsɛnsi+ yɛ amɛdɛŋ koni amɛkɛba Yehowa shĩa lɛ. 6 No hewɔ lɛ, Ishmael, Netania binuu lɛ shi Mizpa koni ekɛ amɛ ayakpe, ni be ni enyiɛ kɛyaa lɛ eefó. Be ni ekɛ amɛ kpe lɛ, ekɛɛ amɛ akɛ: “Nyɛbaa Gedalia, Ahikam binuu lɛ ŋɔɔ.” 7 Shi be ni amɛbote maŋ lɛ mli lɛ, Ishmael, Netania binuu lɛ kɛ ehii lɛ gbe amɛ, ni amɛshɛrɛ amɛ amɛshwie bu ni akɛtoɔ nu lɛ mli.
8 Shi amɛteŋ hii nyɔŋma komɛi kɛɛ Ishmael akɛ: “Kaagbe wɔ, ejaakɛ wɔkɛ wiiti, kɛ barle,* kɛ mu, kɛ wo babaoo eto yɛ ŋa lɛ nɔ.” No hewɔ lɛ, egbeee amɛ efataaa amɛnyɛmimɛi lɛ ahe. 9 Ishmael shɛrɛ hii ni egbe lɛ fɛɛ agbohii ewo bu agbo ni akɛtoɔ nu ni Maŋtsɛ Asa fee yɛ Israel maŋtsɛ Baasha hewɔ lɛ mli.+ Bu ni akɛtoɔ nu nɛɛ mli Ishmael, Netania binuu lɛ kɛ hii ni egbe lɛ wo obɔ.
10 Ishmael ŋɔ mɛi ni eshwɛ yɛ Mizpa lɛ fɛɛ,+ maŋtsɛ lɛ biyei lɛ kɛ maŋbii fɛɛ ni shwɛ yɛ Mizpa lɛ nom, mɛi ni Nebuzaradan, bulɔi lɛ anɔkwɛlɔ lɛ kɛ amɛ wo Gedalia,+ Ahikam binuu lɛ dɛŋ lɛ. Ishmael, Netania binuu lɛ ŋɔ amɛ nom, ni ekɛ amɛ tee koni ekɛ amɛ ayafo mli kɛya Amonbii lɛ aŋɔɔ.+
11 Be ni Yohanan,+ Karea binuu lɛ kɛ tatsɛmɛi lɛ fɛɛ ni kɛ lɛ yɔɔ lɛ nu efɔŋ fɛɛ ni Ishmael, Netania binuu lɛ efee lɛ, 12 amɛŋɔ hii lɛ fɛɛ ni amɛtee koni amɛkɛ Ishmael, Netania binuu lɛ ayawu, ni amɛyana lɛ yɛ nui babaoo* ni yɔɔ Gibeon lɛ he.
13 Be ni mɛi fɛɛ ni yɔɔ Ishmael ŋɔɔ lɛ na Yohanan, Karea binuu lɛ kɛ tatsɛmɛi lɛ fɛɛ ni fata ehe lɛ, amɛná miishɛɛ babaoo. 14 Kɛkɛ ni mɛi fɛɛ ni Ishmael ŋɔ amɛ nom kɛjɛ Mizpa+ lɛ tsɔ amɛhe ni amɛkɛ Yohanan, Karea binuu lɛ ku amɛsɛɛ kɛtee. 15 Shi Ishmael, Netania binuu lɛ, kɛ ehii lɛ ateŋ mɛi kpaanyɔ je Yohanan dɛŋ, ni amɛtee Amonbii lɛ aŋɔɔ.
16 Yohanan, Karea binuu lɛ, kɛ tatsɛmɛi lɛ fɛɛ ni fata ehe lɛ ŋɔ maŋbii ni yɔɔ Mizpa lɛ ateŋ mɛi ni eshwɛ lɛ, ni ji mɛi ni amɛkpɔ̃ amɛ kɛje Ishmael, Netania binuu lɛ dɛŋ be ni etswa Gedalia, Ahikam binuu lɛ nɔ ni egbe lɛ sɛɛ lɛ.+ Amɛkɛ hii lɛ, kɛ asraafoi lɛ, kɛ yei lɛ, kɛ gbekɛbii lɛ, kɛ maŋtsɛ shĩa onukpai lɛ ku amɛsɛɛ kɛjɛ Gibeon. 17 No hewɔ lɛ, amɛtee ni amɛyahi Kimham gbɔiatoohe ni bɛŋkɛ Betlehem+ lɛ, amɛyiŋtoo ji amɛbaatsa nɔ kɛya Ejipt+ 18 yɛ Kaldeabii lɛ ahewɔ. Ejaakɛ amɛmiishe amɛ gbeyei, akɛni Ishmael, Netania binuu lɛ etswa Gedalia, Ahikam binuu lɛ nɔ ni egbe lɛ lɛ hewɔ, mɔ ni Babilon maŋtsɛ lɛ wó lɛ lumɔ yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ.+
42 Kɛkɛ ni tatsɛmɛi lɛ fɛɛ kɛ Yohanan,+ Karea binuu lɛ, kɛ Yezania, Hoshaia binuu lɛ, kɛ maŋbii lɛ fɛɛ, kɛjɛ mɔ bibioo fe fɛɛ nɔ kɛyashi mɔ wulu fe fɛɛ nɔ tsi amɛbɛŋkɛ 2 ni amɛkɛɛ gbalɔ Yeremia akɛ: “Ofainɛ, bo fai ni wɔkpaa bo lɛ toi, ni osɔle ohã Yehowa, o-Nyɔŋmɔ lɛ, ohã mɛi ni eshwɛ nɛɛ fɛɛ, ejaakɛ tamɔ bɔ ni onaa nɛɛ, kulɛ wɔyi fa babaoo, shi amrɔ nɛɛ eshwɛ wɔyi fioo pɛ.+ 3 Yehowa, o-Nyɔŋmɔ lɛ atsɔɔ wɔ gbɛ ni wɔnyiɛ nɔ, kɛ nɔ ni esa akɛ wɔfee.”
4 Gbalɔ Yeremia here amɛ nɔ akɛ: “Minu, ni masɔle mahã Yehowa, nyɛ-Nyɔŋmɔ lɛ, tamɔ bɔ ni nyɛkɛɛ lɛ; ni wiemɔ fɛɛ wiemɔ ni Yehowa kɛbaahã nyɛ hetoo lɛ, makɛɛ nyɛ. Mikɛ sane ko sane ko eteŋ nyɛ.”
5 Ni amɛhere Yeremia nɔ akɛ: “Yehowa afee anɔkwa odasefonyo ni aheɔ lɛ ayeɔ ashi wɔ kɛ́ wɔyeee wiemɔ fɛɛ wiemɔ ni Yehowa, o-Nyɔŋmɔ lɛ, baatsɔ onɔ ekɛɛ wɔ lɛ nɔ pɛpɛɛpɛ lɛ. 6 Ekpakpa jio, efɔŋ jio, wɔbaabo Yehowa, wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ, mɔ ni wɔtsuɔ bo eŋɔɔ lɛ gbee toi, koni ahi ahã wɔ, ejaakɛ wɔbo Yehowa, wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ, gbee toi.”
7 Gbii nyɔŋma sɛɛ lɛ, Yehowa kɛ Yeremia wie. 8 No hewɔ lɛ, etsu ayatsɛ Yohanan, Karea binuu lɛ, kɛ tatsɛmɛi ni fata ehe lɛ fɛɛ, kɛ maŋbii lɛ fɛɛ kɛba, kɛjɛ mɔ bibioo fe fɛɛ nɔ kɛyashi mɔ wulu fe fɛɛ nɔ.+ 9 Ekɛɛ amɛ akɛ: “Nɔ ni Yehowa, Israel Nyɔŋmɔ lɛ, mɔ ni nyɛtsu mi eŋɔɔ koni mikɛ fai ni nyɛkpaa koni ena nyɛ mɔbɔ lɛ ayafɔ̃ ehiɛ lɛ kɛɛ nɛ: 10 ‘Kɛ́ nyɛbaaya nɔ nyɛhi shikpɔŋ nɛɛ nɔ lɛ, no lɛ, matswa nyɛ mama shi, ni mikumɔŋ nyɛ mishwieŋ shi, ni madu* nyɛ ni mifamɔŋ nyɛ, ejaakɛ mashwa mihe* yɛ sane fɔŋ ni mihã eba nyɛnɔ lɛ he.+ 11 Nyɛkashea gbeyei yɛ Babilon maŋtsɛ lɛ, mɔ ni nyɛsheɔ lɛ gbeyei lɛ hewɔ.’+
“‘Nyɛkashea gbeyei yɛ ehewɔ,’ Yehowa kɛɛ, ‘ejaakɛ mikɛ nyɛ yɛ, koni mahere nyɛ ni majie nyɛ kɛje edɛŋ. 12 Mana nyɛ mɔbɔ,+ ni ebaana nyɛ mɔbɔ, ni ebaahã nyɛku nyɛsɛɛ kɛya nyɛ diɛŋtsɛ nyɛshikpɔŋ lɛ nɔ.
13 “‘Shi kɛ́ nyɛkɛɛ akɛ, “Dabi, wɔyaŋ nɔ wɔhiŋ shikpɔŋ nɛɛ nɔ!” ni nyɛbooo Yehowa, nyɛ-Nyɔŋmɔ lɛ gbee toi 14 nyɛkɛɛ akɛ, “Dabi, wɔbaaya Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ moŋ,+ he ni wɔnaŋ ta, ni wɔnuŋ tɛtɛrɛmantɛrɛ* gbɛɛmɔ he, ni blodo* he hɔmɔ hu yeŋ wɔ yɛ lɛ; jɛmɛ wɔbaayahi lɛ,” 15 no lɛ, nyɛ Yudabii ni eshwɛ, nyɛboa Yehowa wiemɔ toi. Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ: “Kɛ́ nyɛtswa nyɛfai shi akɛ nyɛbaaya Ejipt, ni nyɛtee nyɛyahi* jɛmɛ lɛ, 16 no lɛ, klante kome too lɛ nɔŋŋ ni nyɛsheɔ lɛ gbeyei lɛ baabanina nyɛ yɛ jɛmɛ yɛ Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ, ni hɔmɔ kome too lɛ nɔŋŋ ni nyɛsheɔ lɛ gbeyei lɛ baanyiɛ nyɛsɛɛ kɛya Ejipt, ni jɛmɛ nyɛbaagboi yɛ.+ 17 Ni hii fɛɛ ni etswa amɛfai shi akɛ amɛbaaya Ejipt ni amɛyahi jɛmɛ lɛ, klante, kɛ hɔmɔ, kɛ tsɛŋemɔ hela ni gbeɔ mɔ baagbe amɛ. Amɛteŋ mɔ ko mɔ ko yi náŋ wala, ni amɛteŋ mɔ ko mɔ ko hu ejeŋ sane fɔŋ ni mikɛbaaba amɛnɔ lɛ mli.”’
18 “Ejaakɛ nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ: ‘Bɔ ni afɔse mimlifu kɛ mimlila lɛ ashwie mɛi ni yɔɔ Yerusalem lɛ anɔ lɛ,+ nakai abaafɔse mimlila lɛ ashwie nyɛnɔ kɛ́ nyɛtee Ejipt, ni nyɛbaatsɔ nii ni akɛlomɔɔ, nii ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe, kɛ loomɔ, kɛ ahorabɔɔ nɔ,+ ni nyɛnaŋ biɛ nɛɛ dɔŋŋ.’
19 “Nyɛ Yudabii ni eshwɛ, Yehowa ewie eshi nyɛ. Nyɛkayaa Ejipt. Nyɛnáa nyɛlea krɛdɛɛ akɛ, mibɔ nyɛ kɔkɔ ŋmɛnɛ gbi nɛɛ 20 akɛ nyɛtɔmɔ lɛ baahã nyɛwala* aŋmɛɛ nyɛ. Ejaakɛ nyɛtsu mi Yehowa, nyɛ-Nyɔŋmɔ lɛ, ŋɔɔ nyɛkɛɛ akɛ, ‘Sɔlemɔ ohã Yehowa, wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ ohã wɔ, ni okɛɛ wɔ nɔ fɛɛ nɔ ni Yehowa, wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ, baakɛɛ lɛ, ni wɔbaaye nɔ.’+ 21 Ni mikɛɛ nyɛ ŋmɛnɛ gbi nɛɛ, shi nyɛbooo Yehowa, nyɛ-Nyɔŋmɔ lɛ gbee toi, ni nyɛfeee nɔ ni etsu mi ni mibakɛɛ nyɛ lɛ eko eko.+ 22 No hewɔ lɛ, nyɛnáa nyɛlea akɛ, bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, klante, kɛ hɔmɔ, kɛ tsɛŋemɔ hela ni gbeɔ mɔ baagbe nyɛ yɛ he ni nyɛsumɔɔ akɛ nyɛya ni nyɛyahi lɛ.”+
43 Be ni Yeremia wie wiemɔi nɛɛ fɛɛ ni jɛ Yehowa, amɛ-Nyɔŋmɔ lɛ ŋɔɔ, wiemɔi fɛɛ ni Yehowa, amɛ-Nyɔŋmɔ lɛ, kɛtsu lɛ ni ebakɛɛ amɛ lɛ etsɔɔ maŋbii lɛ fɛɛ egbe naa lɛ, 2 Azaria, Hoshaia binuu lɛ, kɛ Yohanan,+ Karea binuu lɛ, kɛ hii ni yeɔ amɛtsuinaa sane lɛ fɛɛ kɛɛ Yeremia akɛ: “Nɔ ni owie lɛ, amale ni! Yehowa, wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ, tsuko bo ni obakɛɛ akɛ, ‘Nyɛkayaa Ejipt nyɛyahia jɛmɛ.’ 3 Moŋ lɛ, Baruk,+ Neria binuu lɛ miiwo bo ŋaa fɔŋ yɛ wɔhe koni okɛ wɔ awo Kaldeabii lɛ adɛŋ, koni amɛgbe wɔ loo amɛŋɔ wɔ nom kɛya Babilon.”+
4 No hewɔ lɛ, Yohanan, Karea binuu lɛ, kɛ tatsɛmɛi lɛ fɛɛ, kɛ maŋbii lɛ fɛɛ booo Yehowa wiemɔ akɛ amɛya nɔ amɛhi Yuda shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ toi. 5 Moŋ lɛ, Yohanan, Karea binuu lɛ, kɛ tatsɛmɛi lɛ fɛɛ ŋɔ Yudabii ni eshwɛ ni eku amɛsɛɛ kɛjɛ jeŋmaji fɛɛ ni ashwie amɛ kɛtee nɔ lɛ anɔ kɛba koni amɛbahi Yuda shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ amɛfata amɛhe.+ 6 Amɛŋɔ hii lɛ, kɛ yei lɛ, kɛ gbekɛbii lɛ, kɛ maŋtsɛ lɛ biyei lɛ, kɛ mɔ fɛɛ mɔ ni Nebuzaradan,+ bulɔi lɛ anɔkwɛlɔ lɛ shi ehã Gedalia,+ Shafan+ binuu Ahikam+ binuu lɛ, kɛ gbalɔ Yeremia kɛ Baruk, Neria binuu lɛ amɛfata amɛhe. 7 Ni amɛtee Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ, ejaakɛ amɛbooo Yehowa gbee toi, ni amɛtee aahu kɛyashɛ Tapanes+ tɔ̃ɔ.
8 Kɛkɛ ni Yehowa kɛɛ Yeremia yɛ Tapanes akɛ: 9 “Kɔlɔmɔ tɛi wuji ohiɛ odɛŋ, ni okɛyatee yɛ mɔɔta ni yɔɔ brikii* ni atswa yɛ Farao shĩa ni yɔɔ Tapanes lɛ shinaa lɛ shi lɛ mli, yɛ Yuda hii lɛ ahiɛ. 10 Kɛɛmɔ amɛ akɛ, ‘Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ: “Naa, miitsu ni ayaŋɔ Nebukadnezar,* Babilon maŋtsɛ lɛ, mitsulɔ lɛ kɛba,+ ni mikɛ emaŋtsɛ sɛi lɛ baama tɛi nɛɛ ni mikɛtee lɛ anɔ, ni ebaalɛɛ emaŋtsɛyeli mama tsũ lɛ mli yɛ nɔ.+ 11 Ni ebaaba ni ebatswia Ejipt shikpɔŋ lɛ nii.+ Mɔ ni ato gbele hela ahã lɛ lɛ, enɔ baafee gbele hela, ni mɔ ni ato nomŋɔɔ ahã lɛ lɛ, enɔ baafee nomŋɔɔ, ni mɔ ni ato klante ahã lɛ lɛ, enɔ baafee klante.+ 12 Ni mawo Ejipt nyɔŋmɔi lɛ ashĩai* lɛ amli la,+ ni ebaashã amɛ ni ebaaŋɔ amɛ nom. Ni ebaabu shikpɔŋ lɛ tamɔ bɔ ni tookwɛlɔ buɔ emama lɛ, ni ebaashi jɛmɛ kɛya yɛ toiŋjɔlɛ mli. 13 Ni ebaakumɔ Bet-shemesh* akulashiŋi* ni yɔɔ Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ dukuduku, ni ekɛ la baashã Ejipt nyɔŋmɔi lɛ ashĩai* lɛ.”’”
44 Wiemɔ ni ba Yeremia ŋɔɔ kɛhã Yudafoi fɛɛ ni yɔɔ Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ,+ mɛi ni yɔɔ Migdol,+ kɛ Tapanes,+ kɛ Nof,*+ kɛ Patros+ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ nɛ: 2 “Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ, ‘Nyɛna saji fɔji fɛɛ ni mikɛba Yerusalem+ kɛ Yuda maji lɛ fɛɛ anɔ lɛ, ni ŋmɛnɛ lɛ, amɛkamɔ shi koikoi, ni mɔ ko mɔ ko ehiii amɛmli.+ 3 Mifee amɛ nakai yɛ nifɔjianii ni amɛfee kɛwo mimli la lɛ ahewɔ, ejaakɛ amɛyaa ni amɛyashãa afɔlei,+ ni amɛsɔmɔɔ nyɔŋmɔi krokomɛi ni amɛ, kɛ nyɛ kɛ nyɛtsɛmɛi lɛ leee.+ 4 Mitsuɔ mitsuji gbalɔi lɛ fɛɛ kɛbaa nyɛŋɔɔ, mitsuɔ amɛ daa kɛ daa,* ni amɛkɛɔ akɛ, “Nyɛfainɛ nyɛkafea nyaŋemɔ nii ni minyɛɔ nɛɛ.”+ 5 Shi amɛbooo toi ni amɛbaaa amɛtoi shi koni amɛku amɛsɛɛ kɛje amɛnifɔjianii lɛ ahe koni amɛkashã afɔlei amɛhã nyɔŋmɔi krokomɛi.+ 6 No hewɔ lɛ, afɔse mimlila kɛ mimlifu lɛ ashwie shi ni etso yɛ Yuda maji lɛ amli kɛ Yerusalem gbɛjegbɛi lɛ anɔ, ni amɛtsɔmɔ koikoi kɛ shikpɔŋ ni akɛfeee nɔ ko, tamɔ bɔ ni amɛji ŋmɛnɛ gbi nɛɛ.’+
7 “No hewɔ lɛ, agbɛnɛ nɔ ni Yehowa, Nyɔŋmɔ taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ, ‘Mɛni hewɔ nyɛkɛ sane fɔŋ kpele baa nyɛ diɛŋtsɛ nyɛnɔ,* koni nuu kɛ yoo, kɛ gbekɛ kɛ abifao fɛɛ hiɛ akpãtã kɛje Yuda, koni ekashwɛ mɔ ko kwraa ehã nyɛ lɛ? 8 Mɛni hewɔ nyɛkɛ nyɛninenaa nitsumɔi lɛ woɔ mimli la ni nyɛshãa afɔlei nyɛhãa nyɔŋmɔi krokomɛi yɛ Ejipt shikpɔŋ ni nyɛtee nyɛyahi nɔ lɛ nɔ? Nyɛhiɛ baakpãtã ni nyɛbaatsɔ nii ni akɛlomɔɔ kɛ ahorabɔɔ nɔ yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ jeŋmaji lɛ fɛɛ ateŋ.+ 9 Ani nyɛhiɛ ekpa nyɛtsɛmɛi lɛ anɔfɔŋfeemɔi lɛ, kɛ Yuda maŋtsɛmɛi lɛ anɔfɔŋfeemɔi lɛ,+ kɛ amɛŋamɛi lɛ anɔfɔŋfeemɔi lɛ,+ kɛ nyɛ diɛŋtsɛ nyɛnɔfɔŋfeemɔi lɛ, kɛ nyɛŋamɛi lɛ anɔfɔŋfeemɔi lɛ+ ni nyɛfee yɛ Yuda shikpɔŋ lɛ nɔ kɛ Yerusalem gbɛjegbɛi lɛ anɔ lɛ anɔ? 10 Amɛbako amɛhe shi* kɛbashi ŋmɛnɛ gbi nɛɛ, ni amɛsheko gbeyei hu,+ ni amɛnyiɛko yɛ mimla lɛ kɛ mikitãi ni mikɛshwie nyɛ kɛ nyɛtsɛmɛi lɛ ahiɛ lɛ amli.’+
11 “No hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ, ‘Naa, mitswa mifai shi akɛ mikɛ sane fɔŋ baaba nyɛnɔ koni makpãtã Yuda fɛɛ hiɛ. 12 Ni maŋɔ Yudabii ni eshwɛ ni etswa amɛfai shi akɛ amɛbaaya Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ amɛyahi jɛmɛ lɛ, ni amɛ fɛɛ amɛhiɛ baakpãtã yɛ Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ.+ Amɛbaanyɔ yɛ klante naa, ni hɔmɔ baakpãtã amɛhiɛ; kɛjɛ mɔ bibioo fe fɛɛ nɔ kɛyashi mɔ wulu fe fɛɛ nɔ, ni klante kɛ hɔmɔ baagbe amɛ. Ni amɛbaatsɔ nii ni akɛlomɔɔ, nii ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe, kɛ loomɔ, kɛ ahorabɔɔ nɔ.+ 13 Magbala mɛi ni yɔɔ Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ atoi tamɔ bɔ ni mikɛ klante, kɛ hɔmɔ, kɛ tsɛŋemɔ hela ni gbeɔ mɔ lɛ gbala Yerusalem toi lɛ.+ 14 Ni Yudabii ni eshwɛ ni etee amɛyahi Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ ejeŋ mli ni amɛnáŋ wala hu koni amɛku amɛsɛɛ kɛba Yuda shikpɔŋ lɛ nɔ. Amɛbaashwe akɛ* amɛbaaku amɛsɛɛ ni amɛbahi jɛmɛ, shi amɛkuŋ amɛsɛɛ, ja amɛteŋ mɛi fioo ni je mli lɛ kɛkɛ.’”
15 Kɛkɛ ni hii fɛɛ ni le akɛ amɛŋamɛi eshã afɔlei amɛhã nyɔŋmɔi krokomɛi, kɛ amɛŋamɛi ni damɔ jɛmɛ lɛ fɛɛ, asafo kpele diɛŋtsɛ, kɛ maŋbii fɛɛ ni yɔɔ Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ+ yɛ Patros+ lɛ here Yeremia nɔ akɛ: 16 “Wɔboŋ wiemɔi ni owie otsɔɔ wɔ yɛ Yehowa gbɛ́i mli lɛ toi. 17 Moŋ lɛ, wɔbaaye wiemɔi fɛɛ ni wɔnaabui ewie lɛ anɔ, ni wɔbaashã afɔlei wɔhã Ŋwɛi Maŋnyɛ* lɛ, ni wɔbaafɔse dãa afɔlei wɔshwie shi wɔhã lɛ,+ tamɔ bɔ ni wɔ, kɛ wɔtsɛmɛi lɛ, kɛ wɔmaŋtsɛmɛi lɛ, kɛ wɔlumɛi lɛ fee yɛ Yuda maji lɛ anɔ kɛ Yerusalem gbɛjegbɛi lɛ anɔ be ni wɔtɔrɔ kɛ blodo* ni wɔná nii lɛ, be ni wɔnaaa sane fɔŋ ko kwraa lɛ. 18 Kɛjɛ be ni wɔkpa afɔlei shãa kɛ dãa afɔlei afɔsemɔ kɛshishwiemɔ kɛ Ŋwɛi Maŋnyɛ* lɛ hãmɔ nɛɛ, nɔ fɛɛ nɔ he hiaa wɔ, ni klante kɛ hɔmɔ kpãtãa wɔhiɛ.”
19 Yei lɛ hu kɛɛ akɛ: “Ni be ni wɔshãa afɔlei ni wɔfɔseɔ dãa afɔlei wɔshwieɔ shi wɔhãa Ŋwɛi Maŋnyɛ* lɛ, ani wɔwumɛi lɛ leee he eko dani wɔfee afɔleshaa keekii ni su tamɔ Ŋwɛi Maŋnyɛ* lɛ, ni wɔfɔse dãa afɔlei wɔshwie shi wɔhã lɛ lɛ?”
20 Kɛkɛ ni Yeremia kɛɛ maŋbii lɛ fɛɛ, hii lɛ kɛ amɛŋamɛi lɛ, kɛ maŋbii fɛɛ ni kɛ lɛ wieɔ lɛ akɛ: 21 “Afɔlei ni nyɛ, kɛ nyɛtsɛmɛi lɛ, kɛ nyɛmaŋtsɛmɛi lɛ, kɛ nyɛlumɛi lɛ, kɛ shikpɔŋ lɛ nɔ bii lɛ shã yɛ Yuda maji lɛ amli kɛ Yerusalem gbɛjegbɛi lɛ anɔ lɛ+—Yehowa kai, ni amɛba etsui mli! 22 Naagbee lɛ, Yehowa nyɛɛɛ etsui mli emɔ dɔŋŋ yɛ nyɛnifɔjianii lɛ kɛ nyaŋemɔ nii ni nyɛfee lɛ he, ni nyɛshikpɔŋ lɛ tsɔ amaŋfɔ, kɛ nii ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe, kɛ loomɔ, ni mɔ ko mɔ ko ehiii nɔ dɔŋŋ, tamɔ bɔ ni eji ŋmɛnɛ gbi nɛɛ.+ 23 Akɛni nyɛshã afɔlei nɛɛ ni nyɛfee esha nyɛshi Yehowa, ni nyɛbooo Yehowa gbee toi ni nyɛyeee emla lɛ, kɛ ekitãi lɛ, kɛ ekaimɔi lɛ anɔ hewɔ ni nɛkɛ sane fɔŋ nɛɛ eba nyɛnɔ nɛɛ, tamɔ bɔ ni eji ŋmɛnɛ gbi nɛɛ.”+
24 Yeremia tee nɔ ekɛɛ maŋbii lɛ fɛɛ kɛ yei lɛ fɛɛ akɛ: “Nyɛboa Yehowa wiemɔ lɛ toi, nyɛ Yudabii fɛɛ ni nyɛyɔɔ Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ. 25 Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ, ‘Nɔ ni nyɛ kɛ nyɛŋamɛi lɛ kɛ nyɛnaabui wie lɛ, nyɛkɛ nyɛniji ehã eba mli, ejaakɛ nyɛkɛɛ akɛ: “Bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, wɔbaaye shi ni wɔwo akɛ wɔbaashã afɔlei wɔhã Ŋwɛi Maŋnyɛ* lɛ, ni wɔfɔse dãa afɔlei wɔshwie shi wɔhã lɛ lɛ nɔ.”+ Nyɛ, ni ji yei lɛ, bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, nyɛbaaye nyɛshiwoi lɛ anɔ, ni nyɛbaafee nɔ ni nyɛwo shi yɛ he lɛ.’
26 “No hewɔ lɛ, nyɛ Yudabii fɛɛ ni nyɛyɔɔ Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ, nyɛboa Yehowa wiemɔ lɛ toi: ‘“Naa, mikɛ mi diɛŋtsɛ migbɛ́i kpele lɛ ekã kitã,” Yehowa kɛɛ, “akɛ Yuda nuu ko Yuda nuu ko ni kɛɔ akɛ ‘Gbii abɔ ni Nuŋtsɔ Ofe Yehowa hiɛ kã nɛɛ!’+ kɛ migbɛ́i lɛ kãŋ kitã dɔŋŋ+ yɛ Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ fɛɛ. 27 Naa, miishi kpe yɛ amɛhe koni mikɛ sane fɔŋ aba, shi jeee sane kpakpa;+ klante kɛ hɔmɔ baakpãtã Yuda hii fɛɛ ni yɔɔ Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ ahiɛ kɛyashi amɛbaatã kwraa.+ 28 Mɛi fioo pɛ baaje klante lɛ naa ni amɛku amɛsɛɛ kɛje Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ kɛba Yuda shikpɔŋ lɛ nɔ.+ Kɛkɛ lɛ, Yudabii fɛɛ ni eshwɛ ni ba amɛbahi Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ baaná ale mɔ ni wiemɔ eba mli, miwiemɔ lɛ jio, amɛnɔ lɛ jio!”’”
29 “‘Ni enɛ baafee okadi kɛhã nyɛ,’ Yehowa kɛɛ, ‘akɛ magbala nyɛtoi yɛ biɛ nɛɛ, koni nyɛná nyɛle akɛ bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ wiemɔ ni miwie akɛ mikɛ sane fɔŋ baaba nyɛnɔ lɛ baaba mli. 30 Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ: “Naa, mikɛ Ejipt maŋtsɛ Farao Hofra miiwo ehenyɛlɔi lɛ kɛ mɛi ni miitao ashɔ̃ ewala yɛ edɛŋ lɛ* adɛŋ, tamɔ bɔ ni mikɛ Yuda maŋtsɛ Zedekia wo Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar,* ni ji ehenyɛlɔ ni tao ni eshɔ̃ ewala yɛ edɛŋ lɛ* dɛŋ lɛ.”’”+
45 Wiemɔ ni gbalɔ Yeremia kɛɛ Baruk,+ Neria binuu lɛ be ni Yeremia wie wiemɔi nɛɛ etsɔɔ lɛ ni eŋma yɛ wolo mli+ yɛ Yehoiakim,+ Yosia binuu lɛ, ni ji Yuda maŋtsɛ lɛ nɔyeli afi ni ji ejwɛ lɛ mli lɛ nɛ:
2 “Nɔ ni Yehowa, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ yɛ bo Baruk ohe nɛ, 3 ‘Okɛɛ akɛ: “Kpoo hã mi, ejaakɛ Yehowa kɛ awerɛho efata mipiŋmɔ lɛ he! Mikɛ̃mɔ aahu etɔ mi, ni mináko hejɔɔmɔhe ko.”’
4 “Kɛɛmɔ lɛ akɛ, ‘Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ: “Naa! Nɔ ni mitswa mima shi lɛ, miikumɔ miishwie shi, ni nɔ ni midu* lɛ miifamɔ—shikpɔŋ muu lɛ fɛɛ.+ 5 Shi bo lɛ, ootao nibii wuji oohã ohe.* Kpa nibii ni tamɔ nakai lɛ taomɔ.”’
“‘Ejaakɛ miiba ni mikɛ sane fɔŋ aba heloo fɛɛ nɔ,’*+ Yehowa kɛɛ, ‘ni he fɛɛ he ni obaaya lɛ, mikɛ owala* baahã bo akɛ ta mli nii.’”+
46 Yehowa wiemɔ ni ba gbalɔ Yeremia ŋɔɔ ni kɔɔ jeŋmaji lɛ ahe lɛ nɛ:+ 2 Ejipt+ nɔ lɛ kɔɔ Ejipt maŋtsɛ Farao Neko,+ mɔ ni yɔɔ Yufrate Faa lɛ naa ni Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar ye enɔ kunim yɛ Karkemish yɛ Yehoiakim,+ Yosia binuu lɛ, ni ji Yuda maŋtsɛ lɛ nɔyeli afi ni ji ejwɛ lɛ mli lɛ asraafoi lɛ ahe:
3 “Nyɛsaa nyɛtsɛŋi bibii* lɛ kɛ nyɛtsɛŋi wuji lɛ ahe,
Koni nyɛfãa ta.
4 Nyɛ okpɔŋɔnɔtaralɔi, nyɛwoa okpɔŋɔi lɛ anɔ nii ni nyɛtaraa nɔ.
Nyɛyadamɔa nyɛgbɛhei lɛ ni nyɛbumɔa nyɛdade fai lɛ.
Nyɛshaa nyɛkpɔlɔi lɛ ahe keŋkeŋ, ni nyɛwoa nyɛdamai lɛ.
5 ‘Mɛni hewɔ minaa akɛ amɛtsui efã lɛ?
Amɛmiijo foi, atswia amɛtawulɔi kãkãlɔi lɛ anii.
Amɛmiijo foi kɛ gbeyeishemɔ, amɛtawulɔi lɛ kwɛɛɛ amɛsɛɛ.
He fɛɛ he efee gbeyei,’ Yehowa kɛɛ.
6 ‘Mɛi ni he yɔɔ oya lɛ nyɛŋ ajo foi, ni tawulɔi lɛ hu ejeŋ mli.
Amɛtɛrɛ ni amɛgbee shi,
Yɛ kooyigbɛ, yɛ Yufrate Faa lɛ naa.’+
7 Namɔ kwɔɔ kɛbaa tamɔ Nilo Faa lɛ,
Tamɔ fai ni efee hamahama lɛ?
8 Ejipt miikwɔ kɛmiiba tamɔ Nilo Faa lɛ,+
Tamɔ fai ni efee hamahama,
Ni ekɛɔ akɛ, ‘Makwɔ kɛya ni mayaha shikpɔŋ lɛ nɔ.
Makpãtã maŋ lɛ kɛ mɛi ni yɔɔ mli lɛ ahiɛ.’
9 Nyɛ okpɔŋɔi, nyɛkwɔa kɛyaa!
Nyɛshwiilii, nyɛwoa foi waa!
10 “Nakai gbi lɛ, Nuŋtsɔ Ofe Yehowa, taiatsɛ lɛ nɔ ni, oweletɔɔ gbi ni ekɛbaatɔ ehenyɛlɔi lɛ anɔ owele. Ni klante lɛ baaye ni ebaatɔ, klante lɛ baanu amɛlá ni etɔ, ejaakɛ Nuŋtsɔ Ofe Yehowa, taiatsɛ lɛ, baayashã afɔle* yɛ kooyigbɛ shikpɔŋ lɛ nɔ, yɛ Yufrate Faa lɛ naa.+
11 Bo Ejipt biyoo oblayoo fro,
Kwɔɔ kɛya Gilead ni oyatao balsam.+
Tsofai pii ni ofeɔ lɛ baafee efolo,
Ejaakɛ tsamɔ ko tsamɔ ko bɛ kɛhã bo.+
12 Jeŋmaji lɛ enu ohiɛshishwiemɔ lɛ,+
Ni obolɔmɔ lɛ eyi shikpɔŋ lɛ nɔ obɔ.
Ejaakɛ tawulɔ etɛ tawulɔ,
Ni amɛ fɛɛ amɛgbee shi.”
13 Wiemɔ ni Yehowa kɛɛ gbalɔ Yeremia ni kɔɔ ba ni Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar* baaba ni ebatswa Ejipt shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ he lɛ nɛ:+
14 “Nyɛjajea nyɛtsɔa yɛ Ejipt, nyɛshiɛa yɛ Migdol.+
Nyɛkɛa akɛ, ‘Nyɛdamɔa nyɛgbɛhei ni nyɛsaa nyɛhe,
Ejaakɛ klante baakpãtã nii ahiɛ yɛ nyɛhe fɛɛ kɛkpe.
15 Mɛni hewɔ abɛɛ nyɛhii ni he wa lɛ ashwie lɛ?
Amɛdamɔɔɔ shi shiŋŋ,
Ejaakɛ Yehowa etsirɛ amɛ etswia shi.
16 Amɛteŋ mɛi babaoo miitɛrɛ ni amɛmiigbeegbee shi.
Amɛmiikɛɛ amɛhe akɛ:
“Tee shi! Hã wɔku wɔsɛɛ kɛya wɔmaŋbii lɛ aŋɔɔ kɛ wɔshikpɔŋ lɛ nɔ
Yɛ klante ni naa wa lɛ hewɔ.”’
18 ‘Gbii abɔ ni mihiɛ kã nɛɛ,’ Maŋtsɛ lɛ, mɔ ni gbɛ́i ji Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ,
‘Ebaaba* tamɔ Tabor+ yɛ gɔji lɛ ateŋ
Tamɔ Karmel+ yɛ ŋshɔ lɛ naa.
19 Bo biyoo ni oyɔɔ Ejipt,
Saamɔ ojatsui lɛ oto nomŋɔɔ.
20 Ejipt tamɔ tsinayoo ni he yɔɔ fɛo
Shi filikilɔi bibii ni tsɛ̃ɔ mɔ baajɛ kooyigbɛ aba enɔ.
21 Asraafoi ni abɔ amɛ apaa ni yɔɔ eteŋ lɛ po tamɔ tsinabii ni eshwishwii,
Shi amɛ hu amɛku amɛsɛɛ ni amɛ fɛɛ amɛjo foi.
22 ‘Egbee tamɔ onufu ni miijo foi gbee,
Ejaakɛ amɛbaa enɔ kɛ hewalɛ, kɛ lemai,
Tamɔ hii ni miifolɔ tsei.*
23 Amɛbaafolɔ tsei ni yɔɔ ekoo lɛ mli lɛ,’ Yehowa kɛɛ, ‘tsɛbelɛ ekoo lɛ ebu waa.
Ejaakɛ amɛyi fa fe baalabii, ni aleee amɛyibɔ.
24 Abaahã Ejipt biyoo lɛ hiɛ agbo.
Akɛ lɛ baawo kooyigbɛ maŋ lɛ dɛŋ.’+
25 Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ akɛ: ‘Agbɛnɛ miigbala mijwɛŋmɔ kɛmiiba Amon+ ni yɔɔ Noh*+ lɛ, kɛ Farao, kɛ Ejipt, kɛ Ejipt nyɔŋmɔi lɛ,+ kɛ emaŋtsɛmɛi lɛ—hɛɛ, kɛmiiba Farao kɛ mɛi fɛɛ ni kɛ amɛhiɛ fɔ̃ɔ enɔ lɛ anɔ.’+
26 “‘Ni mikɛ amɛ baawo mɛi ni miitao amɛshɔ̃ amɛwala yɛ amɛdɛŋ* lɛ adɛŋ, mikɛ amɛ baawo Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar* kɛ etsuji lɛ adɛŋ.+ Shi no sɛɛ lɛ, abaahi nɔ ekoŋŋ tamɔ tsutsu lɛ,’ Yehowa kɛɛ.+
27 ‘Shi bo, mitsulɔ Yakob, kaashe gbeyei,
Ni bo Israel, otsui akafã.+
Yakob baaku esɛɛ ni ebaafee kpoo ni ehe baajɔ lɛ,
Ni mɔ ko mɔ ko woŋ amɛhe gbeyei.+
28 No hewɔ lɛ, mitsulɔ Yakob, kaashe gbeyei,’ Yehowa kɛɛ, ‘ejaakɛ mikɛ bo yɛ.
47 Yehowa wiemɔ ni ba gbalɔ Yeremia ŋɔɔ ni kɔɔ Filistibii+ lɛ ahe dani Farao ye Gaza nɔ kunim lɛ nɛ. 2 Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
“Naa! Nui miijɛ kooyigbɛ kɛmiiba.
Amɛbaatsɔ faa ni eyi kɛteke nɔ.
Ni amɛbaaha shikpɔŋ lɛ kɛ nɔ fɛɛ nɔ ni yɔɔ nɔ lɛ nɔ,
Maŋ lɛ kɛ mɛi ni yɔɔ mli lɛ anɔ.
Hii lɛ baabolɔ,
Ni mɔ fɛɛ mɔ ni yɔɔ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ baawo yara.
3 Ekpɔŋɔi lɛ anane tokotai lɛ agbɛɛmɔ,
Kɛ eta shwiilii lɛ agbɛɛmɔ
Kɛ eshwiilii lɛ ahe taii* lɛ agbɛɛmɔ naa lɛ,
Tsɛmɛi tsɔŋ amɛhe koni amɛkwɛ amɛbii* po,
Ejaakɛ amɛnijiaŋ baajɔ,
4 Ejaakɛ gbi ni baa lɛ baakpãtã Filistibii lɛ fɛɛ ahiɛ;+
Ebaajie mɛi fɛɛ ni eshwɛ ni yeɔ amɛbuaa Tiro+ kɛ Sidon+ lɛ kɛya.
5 Yiteŋkpamɔ* baaba Gaza nɔ.
Ahã Ashkelon efee diŋŋ.+
Nyɛ mɛi ni eshwɛ yɛ amɛjɔi lɛ amli lɛ,
Mɛɛ be nɔŋŋ nyɛbaafolɔ nyɛhe nɛkɛ kɛyashi?+
6 Ao Yehowa klante!+
Mɛɛ be obaafee diŋŋ?
Kuu osɛɛ oyahɔ ohebo lɛ mli.
Yaajɔɔ ohe ni ofee diŋŋ.
7 Te ebaafee tɛŋŋ efee diŋŋ
Be ni Yehowa efã lɛ lɛ?
Etsu lɛ koni eyawu eshi
Ashkelon kɛ ŋshɔ lɛ naa.”+
48 Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ yɛ Moab+ he nɛ:
“Kpoo hã Nebo,+ ejaakɛ akpãtã ehiɛ!
Ashwie Kiriataim+ hiɛ shi, ni aŋɔ lɛ nom.
Ashwie abobaahe ni yɔɔ shweshweeshwe* lɛ hiɛ shi, ni akumɔ lɛ.+
2 Amɛjieee Moab yi dɔŋŋ.
Amɛto ehe ŋaa fɔŋ yɛ Heshbon+ akɛ:
‘Nyɛbaa, nyɛhãa wɔbulea eshishi akɛ jeŋmaŋ.’
Ni bo Madmen hu, feemɔ diŋŋ,
Ejaakɛ klante lɛ nyiɛ osɛɛ.
3 Aanu bolɔmɔ gbee kɛmiijɛ Horonaim,+
Hiɛkpatamɔ kɛ fitemɔ kpele he bolɔmɔ.
4 Akumɔ Moab ashwie shi.
Ebii bibii lɛ miibolɔ.
5 Amɛmiifó kɛmiikwɔ Luhit gɔŋkpɔ lɛ.
Ni be ni amɛkpelekeɔ shi kɛjɛɔ Horonaim lɛ, amɛnu haomɔ he yaafo yɛ hiɛkpatamɔ lɛ hewɔ.+
6 Nyɛjoa foi, nyɛjoa foi kɛbaa nyɛwala yi!*
Nyɛtsɔmɔa tamɔ junipa tso yɛ ŋa lɛ nɔ.
7 Akɛni okɛ ohiɛ fɔ̃ɔ onitsumɔi kɛ ojwetrii anɔ hewɔ lɛ,
Bo hu abaaŋɔ bo nom.
Ni abaaŋɔ Kemosh+ nom,
Lɛ kɛ esɔfoi lɛ kɛ elumɛi lɛ fɛɛ.
8 Hiɛkpatalɔ lɛ baaba maŋ fɛɛ maŋ nɔ,
Ni maŋ ko maŋ ko ejeŋ mli.+
Jɔɔ lɛ hiɛ baakpãtã,
Ni abaakpãtã shikpɔŋ ni kã shi trɛnɛɛ* lɛ hiɛ, tamɔ bɔ ni Yehowa ekɛɛ lɛ.
9 Nyɛkɛ kadimɔ nii amaa shi ahãa Moab,
Ejaakɛ be ni etsɔɔ koikoi lɛ, ebaajo foi,
Ni emaji lɛ baatsɔ nii ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe,
Ni mɔ ko kwraa ehiŋ amɛmli.+
10 Alomɔ mɔ fɛɛ mɔ ni tsuɔ Yehowa nitsumɔ lɛ eko kɛ eko kɛkɛ lɛ!
Alomɔ mɔ fɛɛ mɔ ni suɔ eklante koni ekashwie lá shi lɛ!
11 Moabbii lɛ ahe ejɔ amɛ kɛjɛ amɛgbekɛbiiashi tɔ̃ɔ,
Tamɔ wain ni eshishi nii lɛ enyɔ shi.
Atsɔko amɛ kɛjɛko gbɛ́ kome mli kɛwoko ekroko mli,
Ni aŋɔko amɛ nom pɛŋ.
No hewɔ ni amɛŋɔɔmɔ lɛ tsakeko,
Ni amɛŋma lɛ hu tsakeko lɛ.
12 “‘No hewɔ lɛ, naa! Gbii miiba,’ Yehowa kɛɛ, ‘be ni matsu hii ni amɛyatsɔ amɛ amɛbu shi. Amɛbaatsɔ amɛ amɛbu shi ni amɛbaafɔse nɔ fɛɛ nɔ ni yɔɔ amɛgbɛ́i lɛ amli lɛ amɛshwie shi, ni amɛbaajwara amɛgbɛ́i wuji lɛ dukuduku. 13 Ni Kemosh baatsɔ hiɛgbele kɛhã Moabbii lɛ, tamɔ bɔ ni Betel, ni ji Israel shĩa lɛ hewalɛ lɛ, etsɔ hiɛgbele kɛhã amɛ lɛ.+
14 Namɛi ji nyɛ ni nyɛkɛɔ akɛ: “Tawulɔi kãkãlɔi ji wɔ, wɔsaa wɔhe kɛhã ta” lɛ?’+
Maŋtsɛ lɛ, mɔ ni gbɛ́i ji Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ.+
16 Moabbii lɛ ahiɛkpatamɔ lɛ miiba nɔŋŋ,
Ni amɛshigbeemɔ lɛ nyiɛ gbɛ kɛmiiba kɛ foi.+
17 Mɛi ni ebɔle lɛ lɛ fɛɛ baaye lɛ ŋkɔmɔ,
Mɛi fɛɛ ni le amɛgbɛ́i lɛ.
Nyɛkɛa amɛ akɛ: ‘Ao, kwɛ bɔ ni aku tso wulu lɛ, dɛhiɛmɔtso fɛfɛo lɛ!’
18 Bo biyoo ni yɔɔ Dibon,+ jɛɛ onunyam lɛ mli okpeleke shi
Ni obata shi yɛ kumai mli,*
Ejaakɛ Moab hiɛkpatalɔ lɛ efã kɛba onɔ,
Ni ebaakpãtã ohei ni atswa gbogboi awo amɛhe lɛ ahiɛ.+
19 Bo mɔ ni oyɔɔ Aroer,+ yaadamɔ gbɛ lɛ he, ni okwɛ.
Bi nuu ni miijo foi lɛ kɛ yoo ni eje mli lɛ akɛ, ‘Mɛni eba?’
20 Ashwie Moab hiɛ shi, ni gbeyei emɔ lɛ.
Nyɛwoa yara ni nyɛfóa waa.
Nyɛshiɛa yɛ Arnon+ akɛ akpãtã Moab hiɛ.
21 “Kojomɔ eba shikpɔŋ ni kã shi trɛnɛɛ* lɛ nɔ,+ eba Holon, kɛ Yahaz,+ kɛ Mefaat+ nɔ; 22 eba Dibon,+ kɛ Nebo,+ kɛ Bet-diblataim nɔ; 23 eba Kiriataim,+ kɛ Bet-gamul, kɛ Bet-meon+ nɔ; 24 eba Keriot,+ kɛ Bozra nɔ; ni eba Moab shikpɔŋ lɛ nɔ maji lɛ fɛɛ, nɔ ni yɔɔ shɔŋŋ kɛ nɔ ni bɛŋkɛ lɛ fɛɛ anɔ.
25 ‘Afo Moab hewalɛ* lɛ afɔ̃ shi;
Aku enine,’ Yehowa kɛɛ.
26 ‘Nyɛhãa etɔa dãa,+ ejaakɛ ewó ehe nɔ eshi Yehowa.+
Moab miikoklo shi yɛ eshwee mli,
Ni etsɔ mɔ ni ayeɔ ehe fɛo.
27 Bɛ bo hu oye Israel he fɛo?+
Ani ana lɛ yɛ julɔi ateŋ
Hewɔ ni ohoso oyitso ni owie oshi lɛ lɛ?
28 Nyɛ mɛi ni nyɛyɔɔ Moab, nyɛshia maji lɛ amli ni nyɛyahia tɛsai lɛ anɔ,
Ni nyɛtsɔmɔa tamɔ okpoi ni feɔ amɛtsũi yɛ tɛsai afɔji ahe.’”
29 “Wɔnu nɔ ni Moab kɛshwãa lɛ he—ewóɔ ehe nɔ waa—
Wɔnu edaaŋgbeemɔ lɛ, kɛ eshwãa lɛ, kɛ ehenɔwomɔ lɛ, kɛ etsuinɔwomɔ lɛ he.”+
30 “‘Mile emlila lɛ,’ Yehowa kɛɛ,
‘Shi eshwãa lɛ baafee efolo.
Amɛnyɛŋ amɛfee nɔ ko.
31 No hewɔ ni mawo yara yɛ Moab hewɔ lɛ,
Mafó waa yɛ Moab fɛɛ hewɔ
Ni maye Kir-heres hii lɛ fɛɛ ahe awerɛho.+
Oniji ni tsɛ̃ɔ lɛ etɛke ŋshɔ lɛ.
Amɛshɛ ŋshɔ lɛ naa, amɛshɛ Yazer.
Hiɛkpatalɔ lɛ ekpeleke shi
Kɛba olatsa beiaŋ aduawa lɛ kɛ owain yibii lɛ anɔ.+
33 Nyamɔ kɛ miishɛɛ sɛɛ efo yɛ aduawa ŋmɔ lɛ mli
Kɛ Moab shikpɔŋ lɛ nɔ.+
Mihã wain sɛɛ efo yɛ bu ni aŋaa wain yɛ mli lɛ mli.
Mɔ ko mɔ ko kɛ nyamɔ lala enaanaŋ bu ni aŋaa nii yɛ mli lɛ mli.
Aláŋ nyamɔ lala dɔŋŋ.’”+
34 “‘Aabolɔ kɛmiijɛ Heshbon+ ni aanu he yɛ Eleale tɔ̃ɔ.+
Amɛwó amɛgbee nɔ ni anu he yɛ Yahaz+ tɔ̃ɔ,
Amɛbolɔ kɛjɛ Zoar ni anu he yɛ Horonaim+ aahu kɛyashi Eglat-shelishiya.
Nimrim nui lɛ po baatã.+
35 Mahã mɔ ni kɛ afɔle baa he grɔŋŋ lɛ,
Kɛ mɔ ni shãa afɔlei ehãa enyɔŋmɔ lɛ
Sɛɛ afo yɛ Moab,’ Yehowa kɛɛ.
36 No hewɔ ni mitsui mli gbɛɔ* tamɔ obɛnta* yɛ Moab hewɔ,+
Ni mitsui mli gbɛɔ* tamɔ obɛnta* yɛ Kir-heres hii lɛ ahewɔ lɛ.
Ejaakɛ nii babaoo ni ená lɛ hiɛ baakpãtã.
37 Ejaakɛ mɔ fɛɛ mɔ yiteŋ ekpa,+
Ni aku tsɛŋ fɛɛ tsɛŋ.
38 “‘Fó sɔŋŋ afóɔ
Yɛ Moab tsũi lɛ fɛɛ ayiteŋ
Kɛ ehenaabuamɔhei lɛ fɛɛ.
Ejaakɛ mijwara Moab
Tamɔ gbɛ́ ni asumɔɔɔ dɔŋŋ,’ Yehowa kɛɛ.
39 ‘Kwɛ bɔ ni etsui efã! Nyɛfóa!
Kwɛ bɔ ni Moab etsɔ esɛɛ kɛ hiɛgbele!
Moab etsɔ nii ni ayeɔ he fɛo,
Nii ni hãa mɛi fɛɛ ni bɔle lɛ lɛ atsui fãa.’”
40 “Ejaakɛ nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
41 Abaaŋɔ maji lɛ,
Ni abaashɔ̃ eteemɔhei lɛ.
Nakai gbi lɛ nɔ lɛ, Moab tawulɔi lɛ atsui
Baatsɔ tamɔ yoo ni miifɔ tsui.’”
43 Bo mɔ ni oyɔɔ Moab,
Gbeyei kɛ bu kɛ tsɔne yɛ ohiɛ,’ Yehowa kɛɛ.
44 ‘Mɔ fɛɛ mɔ ni baajo gbeyei lɛ naa foi lɛ, ebaagbee bu lɛ mli,
Ni mɔ fɛɛ mɔ ni baaje kpo kɛje bu lɛ mli kɛba lɛ, tsɔne lɛ baadu lɛ.’
‘Ejaakɛ mikɛ Moab toigbalamɔ afi lɛ baaba Moab nɔ,’ Yehowa kɛɛ.
45 ‘Mɛi ni joɔ foi lɛ eyadamɔ Heshbon hɔɔŋ lɛ mli, ni amɛhewalɛ etã.
Ejaakɛ la baajɛ Heshbon kɛba
Ni lalilɛi baajɛ Sihon mli kɛba.+
Ebaashã Moab hiɛnaa
Kɛ hii ni feɔ hoo lɛ ayitsoŋoŋo lɛ.’+
46 ‘Ao Moab, kpoo hã bo!
Kemosh+ maŋ lɛ hiɛ ekpãtã.
Ejaakɛ aŋɔ obihii lɛ nom,
Ni obiyei lɛ etee nomŋɔɔ mli.+
47 Shi mabua Moabbii ni aŋɔ amɛ nom lɛ anaa yɛ gbii lɛ anaagbee lɛ mli,’ Yehowa kɛɛ.
‘Moab kojomɔ lɛ gbeɔ naa yɛ biɛ.’”+
49 Nɔ ni Yehowa kɛɛ yɛ Amonbii+ lɛ ahe nɛ:
“Ani Israel bɛ bii?*
Ani ebɛ mɔ ni yeɔ enii?
Mɛni hewɔ Malkam+ eŋɔ Gad efee enɔ lɛ?+
Ni mɛni hewɔ emaŋbii lɛ eyahi Israel maji lɛ amli lɛ?”
2 “‘No hewɔ lɛ, naa! gbii miiba,’ Yehowa kɛɛ,
‘Be ni mahã anu gbɛɛmɔ ni tsɔɔ akɛ afã ta* ashi Raba,+ ni ji Amonbii lɛ amaŋ lɛ.+
Ebaatsɔ gɔŋkpɔ ni etsɔ amaŋfɔ,
Ni abaawo emaji ni baa lɛ abo lɛ* amli la.’
‘Ni Israel baashɔ̃ mɛi ni shɔ̃ eshikpɔŋ lɛ yɛ edɛŋ lɛ ashikpɔŋ lɛ yɛ amɛdɛŋ,’+ Yehowa kɛɛ.
3 ‘Ao Heshbon, wo yara, ejaakɛ akpãtã Ai hiɛ!
Nyɛ maji ni baa Raba abo, nyɛbolɔa.
Nyɛbua kpekpe.
Nyɛwoa yara ni nyɛnyiɛa kɛyaa kɛbaa yɛ toi atsũi ni akɛ tɛi emamɔ* lɛ ateŋ,
Ejaakɛ abaaŋɔ Malkam nom kɛya,
Lɛ kɛ esɔfoi lɛ, kɛ elumɛi lɛ.+
4 Bo biyoo ni yeee anɔkwa, mɛni hewɔ okɛ jɔi lɛ shwãa?
Mɛni hewɔ okɛ jɔi ni hoɔ lɛ shwãa?
Biyoo ni kɛ ehiɛ fɔ̃ɔ ejwetrii lɛ anɔ
Ni ekɛɔ akɛ, “Namɔ baate shi awo mi?”’”
5 “‘Naa, mikɛ nɔ ko ni yɔɔ gbeyei miiba onɔ,’ Nuŋtsɔ Ofe Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ,
‘Ebaajɛ mɛi ni ebɔle bo lɛ fɛɛ aŋɔɔ kɛba onɔ.
Abaashwie nyɛ kɛya he fɛɛ he,
Ni mɔ ko mɔ ko buaŋ mɛi ni baajo foi lɛ anaa.’”
6 “‘Shi sɛɛ mli lɛ, mabua Amonbii ni aŋɔ amɛ nom lɛ anaa,’ Yehowa kɛɛ.”
7 Nɔ ni Yehowa kɛɛ yɛ Edom he nɛ:
“Ani hiɛshikamɔ ko bɛ Teman+ dɔŋŋ?
Ani ŋaawoo kpakpa etã yɛ mɛi ni nuɔ nii ashishi lɛ anaa?
Ani hiɛshikamɔ ekpɔtɔ?
8 Nyɛ mɛi ni nyɛyɔɔ Dedan,+ nyɛjoa foi, nyɛtsɔa nyɛhe!
Nyɛyaa ni nyɛyahia bui ni mli kwɔlɔ lɛ amli.
Ejaakɛ kɛ́ be shɛ ni magbala mijwɛŋmɔ kɛya Esau nɔ lɛ,
Mikɛ hiɛkpatamɔ baaba enɔ.
9 Kɛ́ mɛi ni tseɔ wain yibii ba onɔ lɛ,
Ani amɛshiŋ eko koni mɛi abaye kpɛkpɛo?
Kɛ́ julɔi ba onɔ nyɔɔŋ lɛ,
Amɛbaafite nii bɔ ni baashɛ amɛnaa.+
10 Shi makpakpala nɔ fɛɛ nɔ yɛ Esau he.
Mahã eteemɔhei lɛ anaa akã,
Koni ekanyɛ etee ehe.
12 Ejaakɛ nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ: “Naa! Kɛ́ mɛi ni akojoko amɛ akɛ amɛnu kɔɔpoo lɛ mli nii po baanu lɛ, ani esa akɛ ahã oye ohe kwraa? Oyeŋ ohe, obaanu kɛ̃.”+
13 “Ejaakɛ mikɛ mi diɛŋtsɛ mihe ekã kitã,” Yehowa kɛɛ, “akɛ Bozra baatsɔ nii ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe,+ kɛ ahorabɔɔ nɔ, kɛ amaŋfɔ, kɛ loomɔ; ni emaji lɛ fɛɛ baatsɔ koikoi kɛya naanɔ.”+
14 Minu sane ko kɛjɛ Yehowa ŋɔɔ,
Atsu tsulɔ ko kɛtee jeŋmaji lɛ aŋɔɔ akɛ:
“Nyɛbuaa nyɛhe naa, ni nyɛbaa enɔ;
Nyɛsaa nyɛhe kɛhãa ta.”+
15 “Ejaakɛ naa! Mifee bo bibioo yɛ jeŋmaji lɛ ateŋ,
Anyaŋeɔ bo yɛ gbɔmɛi ateŋ.+
16 Bo mɔ ni ohiɔ tɛsaa fɔji amli,
Ni ohiɔ gɔŋkpɔ ni kwɔ fe fɛɛ nɔ,
Mɛi ahe gbeyei ni owo lɛ elaka bo,
Otsuinaa sane ni oyeɔ lɛ elaka bo.
Oyafee otsũ yɛ ŋwɛi shɔŋŋ tamɔ okropɔŋ moŋ,
Shi majie bo kɛbaajɛ jɛmɛ kɛyi shi,” Yehowa kɛɛ.
17 “Ni Edom baatsɔ̃ nii ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe.+ Mɔ fɛɛ mɔ ni baatsɔ ehe kɛho lɛ baakwɛ lɛ, ni ehe baajɔ̃ ehe ni ebaabo tsia* yɛ ehaomɔi lɛ fɛɛ ahewɔ. 18 Bɔ ni eba lɛ be ni abutu Sodom kɛ Gomora kɛ amɛhewɔ maji lɛ,”+ Yehowa kɛɛ, “mɔ ko mɔ ko ehiŋ jɛmɛ, ni gbɔmɔ ko eyatoŋ gbɔ yɛ jɛmɛ hu.”+
19 “Naa! Mɔ ko baakwɔ kɛba kooloi alɛɛhei ni yɔɔ shweshweeshwe lɛ ni ebatutua lɛ tamɔ jata+ ni efã kpo kɛjɛ koo hayii ni yɔɔ Yordan he lɛ mli, shi yɛ hiŋmɛitswaa mli lɛ, mahã ejo foi kɛje enɔ. Ni maŋɔ mɔ ni ahala lɛ lɛ mato enɔ. Ejaakɛ namɔ tamɔ mi, ni namɔ baanyɛ ekɛ mi atswa? Mɛɛ tookwɛlɔ baanyɛ adamɔ mihiɛ?+ 20 No hewɔ lɛ, nyɛ hii, nyɛboa yiŋ ni Yehowa ekpɛ eshi Edom, kɛ yiŋ ni eto eshi mɛi ni yɔɔ Teman lɛ toi:+
Bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, abaagbala tooku lɛ ateŋ toi bibii lɛ kɛya.
Ebaahã amɛshihilɛhe lɛ atsɔ amaŋfɔ yɛ amɛhewɔ.+
21 Amɛshigbeemɔ lɛ gbɛɛmɔ lɛ ehã shikpɔŋ lɛ ehoso.
Aanu bolɔmɔ he!
Aanu gbɛɛmɔ lɛ he yɛ Ŋshɔ Tsuru+ lɛ naa tɔ̃ɔ.
Nakai gbi lɛ nɔ lɛ, Edom tawulɔi lɛ atsui
Baatsɔ tamɔ yoo ni miifɔ tsui.”
23 Damasko hu nɔ nɛ:+
“Ashwie Hamat+ kɛ Arpad hiɛ shi,
Ejaakɛ amɛnu sane fɔŋ.
Amɛtsui efã waa.
Ŋshɔ lɛ efee hamahama, ni anyɛɛɛ ajɔɔ he.
24 Damasko nijiaŋ eje wui.
Etsɔ ehe koni ejo foi, shi gbeyei emɔ lɛ.
Ehao ni eepiŋ
Tamɔ yoo ni miifɔ.
25 Mɛni hewɔ ashiko maŋ ni ajieɔ eyi lɛ?
Miishɛɛ maŋ lɛ.
26 Ejaakɛ eblahii lɛ baanyɔ yɛ henaabuamɔhei lɛ,
Ni asraafoi lɛ fɛɛ ahiɛ baakpãtã yɛ nakai gbi lɛ nɔ,” Yehowa kɛɛ.
27 “Mawo Damasko gbogbo lɛ mli la,
Ni ebaashã Ben-hadad mɔji ni atswa gbogboi awo amɛhe lɛ.”+
28 Nɔ ni Yehowa kɛɛ yɛ Kedar+ kɛ Hazor maŋtsɛyelii ni Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar* tswia amɛ nii lɛ ahe nɛ:
“Nyɛtea shi, nyɛkwɔa kɛyaa Kedar
Ni nyɛyakpãtãa Bokã bii* lɛ ahiɛ!
29 Abaaloo amɛmama tsũi lɛ kɛ amɛtookui lɛ kɛya,
Kɛ amɛmama tsũ he mamai lɛ kɛ amɛnibii lɛ fɛɛ.
Abaamɔmɔ amɛfukpɔŋɔi lɛ kɛya,
Ni amɛbaabolɔ amɛwo amɛ akɛ, ‘He fɛɛ he efee gbeyei!’”
30 “Nyɛ mɛi ni nyɛyɔɔ Hazor, nyɛjoa foi, nyɛyaa shɔŋŋ!
Nyɛyaa nyɛyahia bui ni mli kwɔlɔ lɛ amli,” Yehowa kɛɛ.
“Ejaakɛ Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar* etsɔ nyɛhe ŋaa,
Ni eto nyɛhe yiŋ fɔŋ.”
31 “Nyɛtea shi, nyɛkwɔa nyɛyawua nyɛshia jeŋmaŋ ni toiŋ ejɔ lɛ
Ni yɔɔ shweshweeshwe lɛ!” Yehowa kɛɛ.
“Ebɛ shinai aloo shinai* asɛɛ adabaŋi;* amɛyɛ he ko ni etse ehe banee.
32 Abaamɔmɔ amɛfukpɔŋɔi lɛ kɛya,
Ni amɛkoolokui babaoo lɛ baatsɔ ta mli nii.
Mɛi ni eshɛ amɛyitsei ahe lɛ,+
Magbɛ amɛ mashwã kɔɔyɔɔ fɛɛ kɔɔyɔɔ mli,*
Ni mahã amɛmanehulu lɛ ajɛ he fɛɛ he aba amɛnɔ,” Yehowa kɛɛ.
33 “Ni Hazor baatsɔ ŋa mli gbei ashihilɛhe,
Ebaatsɔ amaŋfɔ kɛya naanɔ.
Mɔ ko mɔ ko ehiŋ jɛmɛ,
Ni gbɔmɔ ko eyatoŋ gbɔ yɛ jɛmɛ hu.”
34 Yehowa wiemɔ ni ba gbalɔ Yeremia ŋɔɔ yɛ Yuda maŋtsɛ Zedekia+ nɔyeli lɛ shishijee mli ni kɔɔ Elam+ he lɛ nɛ: 35 “Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ nɛ, ‘Naa, miiku Elam gãi lɛ,+ ni ji nɔ ni hãa amɛ hewalɛ* lɛ mli. 36 Mikɛ kɔɔyɔi ejwɛ baajɛ ŋwɛi anaagbeehei ejwɛ lɛ aba Elam nɔ, ni magbɛ amɛ mashwã kɔɔyɔi nɛɛ fɛɛ amli. Jeŋmaŋ ko jeŋmaŋ ko ehiŋ shi ni Elambii ni agbɛ amɛ ashwã lɛ eyajeŋ jɛmɛ.’”
37 “Mahã Elambii lɛ atsui afã* yɛ amɛhenyɛlɔi lɛ ahiɛ kɛ mɛi ni miitao ashɔ̃ amɛwala yɛ amɛdɛŋ* lɛ ahiɛ; ni mikɛ sane fɔŋ, ni ji mimlifu ni naa wa lɛ baaba amɛnɔ,” Yehowa kɛɛ. “Ni matsu klante lɛ kɛnyiɛ amɛsɛɛ kɛyashi makpãtã amɛhiɛ kwraa.”
38 “Ni mikɛ mimaŋtsɛ sɛi lɛ baama Elam,+ ni majɛ jɛmɛ makpãtã maŋtsɛ lɛ kɛ lumɛi lɛ ahiɛ,” Yehowa kɛɛ.
39 “Shi yɛ gbii lɛ anaagbee lɛ mli lɛ, mabua Elambii ni aŋɔ amɛ nom lɛ anaa,” Yehowa kɛɛ.
50 Wiemɔ ni Yehowa tsɔ gbalɔ Yeremia nɔ ewie yɛ Babilon,+ Kaldeabii lɛ ashikpɔŋ lɛ he lɛ nɛ:
2 “Nyɛjajea ni nyɛshiɛa yɛ jeŋmaji lɛ ateŋ.
Nyɛwóa okadi* ko nɔ, ni nyɛshiɛa.
Nyɛkɛ nɔ ko nɔ ko akatea!
Nyɛkɛa akɛ, ‘Aŋɔ Babilon nom.+
Ashwie Bel hiɛ shi.+
Merodak tsui efã.
Ashwie emagai lɛ ahiɛ shi.
Emagai ni yɔɔ nyaŋemɔ* lɛ atsui efã.’
3 Ejaakɛ jeŋmaŋ ko ejɛ kooyigbɛ eba koni ekɛ lɛ abawu.+
Ehã eshikpɔŋ lɛ etsɔ nii ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe;
Mɔ ko mɔ ko ehiii emli.
Gbɔmɔ kɛ kooloo fɛɛ ejo foi;
Amɛshi kɛtee.”
4 “Yɛ nakai gbii lɛ amli, kɛ nakai be lɛ mli lɛ,” Yehowa kɛɛ, “Israelbii lɛ kɛ Yudabii lɛ baafee ekome.+ Amɛbaafó be ni amɛnyiɛɔ kɛbaa lɛ,+ ni amɛbaafee ekome kɛtao Yehowa, amɛ-Nyɔŋmɔ lɛ sɛɛ gbɛ.+ 5 Amɛbaabi he ni gbɛ ni yaa Zion lɛ kã, ni amɛbaatsɔ amɛhiɛ amɛwo jɛmɛ+ amɛkɛɛ akɛ, ‘Nyɛbaa ni wɔkɛ wɔhe ayakpɛtɛa Yehowa he yɛ naanɔ kpaŋmɔ ni hiɛ kpaŋ nɔ mli.’+ 6 Mimaŋ lɛ etsɔ tooku* ni elaaje.+ Tookwɛlɔi ni kwɛɔ amɛnɔ lɛ diɛŋtsɛ ni hã amɛdu gbɛ.+ Amɛnyiɛ amɛhiɛ kɛtee gɔji lɛ anɔ, kɛjɛ gɔŋ kome nɔ kɛtee gɔŋkpɔ nɔ. Amɛhiɛ ekpa amɛhejɔɔmɔhe lɛ nɔ. 7 Mɛi fɛɛ ni naa amɛ lɛ yeɔ amɛ,+ ni amɛhenyɛlɔi lɛ kɛɔ akɛ, ‘Wɔyeee fɔ, ejaakɛ amɛfee esha amɛshi Yehowa, amɛfee esha amɛshi jalɛ shihilɛhe lɛ kɛ amɛtsɛmɛi lɛ ahiɛnɔkamɔ ni ji Yehowa lɛ.’”
8 “Nyɛjoa foi kɛjea Babilon mli,
Nyɛjea Kaldeabii lɛ ashikpɔŋ lɛ nɔ,+
Ni nyɛfea tamɔ too kpakpoi ni nyiɛɔ tooku lɛ hiɛ lɛ.
Amɛbaaba enɔ akɛ asraafoi ni ebua amɛhe naa kɛhã ta;
Amɛbaajɛ jɛmɛ amɛŋɔ lɛ nom.
10 Kaldea baatsɔ nii ni aloɔ yɛ ta mli.+
Mɛi fɛɛ ni baaloo emli nii lɛ eko lɛ baatɔrɔ waa diɛŋtsɛ,”+ Yehowa kɛɛ.
Ejaakɛ nyɛtee nɔ nyɛtumɔ tamɔ tsinayoo yɛ jwɛi fɔ mli,
Ni nyɛtee nɔ nyɛbolɔ tamɔ okpɔŋɔhii.
12 Ashwie nyɛmami hiɛ shi.+
Yoo ni fɔ nyɛ lɛ hiɛ egbo.
Naa! Yɛ jeŋmaji lɛ ateŋ lɛ, lɛ ji bibioo kwraa,
Ŋa ni nu bɛ nɔ kɛ ŋa kpataa.+
Mɔ fɛɛ mɔ ni baatsɔ Babilon he kɛho lɛ baakwɛ ni ehe baajɔ̃ ehe
14 Nyɛbuaa nyɛhe naa kɛhã ta ni nyɛbɔlea Babilon he kɛkpea ni nyɛkɛ lɛ awua,
Nyɛ mɛi fɛɛ ni nyɛdɔrɔɔ gãi mli.
15 Nyɛboa nyɛwoa lɛ kɛjɛa he fɛɛ he.
Eŋmɛɛ ehe ehã.*
Nyɛtɔa nyɛhe owele yɛ enɔ.
Nyɛfea lɛ tamɔ bɔ ni efee lɛ.+
16 Nyɛfoa nidulɔ lɛ kɛjea Babilon
Kɛ mɔ ni hiɛɔ nikpamɔ kakla yɛ nikpamɔ beiaŋ lɛ hu.+
Klante ni yi wa lɛ hewɔ lɛ, mɔ fɛɛ mɔ baaku esɛɛ kɛya lɛ diɛŋtsɛ emaŋbii aŋɔɔ,
Mɔ fɛɛ mɔ baajo foi kɛya lɛ diɛŋtsɛ eshikpɔŋ nɔ.+
17 “Israelbii lɛ egbɛ eshwã tamɔ gwantɛŋi.+ Jatai eshwie amɛ.+ Mɔ ni ye amɛ klɛŋklɛŋ ji Asiria maŋtsɛ lɛ;+ no sɛɛ lɛ, Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar* kpe amɛwui lɛ.+ 18 No hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ: ‘Naa, mikɛ Babilon maŋtsɛ lɛ kɛ eshikpɔŋ lɛ baaye yɛ gbɛ ni mikɛ Asiria maŋtsɛ lɛ ye lɛ nɔŋŋ nɔ.+ 19 Ni mikɛ Israel baaku sɛɛ aba elɛɛhe lɛ,+ ni ebaaye nii yɛ Karmel kɛ Bashan,+ ni ebaaye nii etɔ* yɛ Efraim gɔji+ lɛ kɛ Gilead gɔji lɛ anɔ.’”+
20 “Yɛ nakai gbii lɛ amli kɛ nakai be lɛ mli lɛ,” Yehowa kɛɛ,
“Abaatao Israel tɔmɔ lɛ,
Shi anaŋ eko,
Ni anaŋ Yuda he eshai lɛ,
Ejaakɛ mikɛ mɛi ni eshwɛ lɛ ahe baake amɛ.”+
21 “Nyɛkwɔa kɛyaa ni nyɛyawua nyɛshia Merataim shikpɔŋ lɛ kɛ mɛi ni yɔɔ Pekod+ lɛ.
Nyɛgbea amɛ waa ni nyɛkpãtãa amɛhiɛ kwraa,”* Yehowa kɛɛ.
“Nyɛfea nɔ fɛɛ nɔ ni mifã nyɛ lɛ.
22 Aanu ta he yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ,
Hiɛkpatamɔ kpeteŋkpele.
23 Kwɛ bɔ ni afolɔ shikpɔŋ lɛ fɛɛ nɔ hamlɛ lɛ mli ni akumɔ lɛ!+
Kwɛ bɔ ni Babilon etsɔ shikpɔŋ ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe yɛ jeŋmaji lɛ ateŋ!+
24 Ao Babilon, mitsɔ bo tsɔne, ni edu bo,
Ni oleee.
Ana bo, ni aŋɔ bo nom,+
Ejaakɛ Yehowa ji mɔ ni ote shi owo lɛ.
25 Yehowa egbele enitoohe lɛ,
Ni ejie emlifu tawuu nii lɛ akpo.+
Ejaakɛ Nuŋtsɔ Ofe Yehowa, taiatsɛ lɛ yɛ nitsumɔ
Yɛ Kaldeabii lɛ ashikpɔŋ lɛ nɔ.
26 Nyɛjɛa hei ni yɔɔ shɔŋŋ nyɛbaa nyɛkɛ lɛ abawua.+
Nyɛgbelea eŋmaatoohei lɛ.+
Nyɛbuaa enaa tamɔ ŋmaa* babaoo.
Mɔ ko kwraa akashwɛ yɛ emli.
27 Nyɛgbea etsinahii lɛ fɛɛ;+
Nyɛkɛ amɛ akpelekea shi kɛyaa ni nyɛyagbea amɛ.
Kpoo hã amɛ, ejaakɛ amɛgbi lɛ eshɛ,
Amɛkojomɔ be lɛ!
28 Aanu mɛi ni joɔ foi lɛ ahe,
Mɛi ni joɔ foi kɛshiɔ Babilon shikpɔŋ lɛ nɔ
Koni amɛyajaje Yehowa, wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ oweletɔɔ lɛ yɛ Zion,
Esɔlemɔ shĩa lɛ he oweletɔɔ lɛ.+
29 Nyɛtsɛa gãitsɛ̃lɔi lɛ nyɛwoa Babilon,
Mɛi fɛɛ ni dɔrɔɔ gãi mli lɛ.+
Nyɛbɔlea ehe fɛɛ kɛkpea; nyɛkahãa mɔ ko mɔ ko jea mli.
Nyɛwoa lɛ nyɔmɔ yɛ enitsumɔ lɛ naa.+
Nyɛfea lɛ tamɔ bɔ ni efee lɛ nɔŋŋ.+
Ejaakɛ ewó ehe nɔ eshi Yehowa,
Ewó ehe nɔ eshi Israel Mɔ Krɔŋkrɔŋ lɛ.+
30 No hewɔ lɛ, eblahii lɛ baanyɔnyɔi yɛ henaabuamɔhei lɛ,+
Ni esraafoi lɛ fɛɛ ahiɛ baakpãtã* yɛ nakai gbi lɛ nɔ,” Yehowa kɛɛ.
31 “Naa! Bo atuatselɔ,+ mikɛ bo ená,”+ Nuŋtsɔ Ofe Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ,
“Ejaakɛ ogbi lɛ baaba kɛ̃, be ni magbala otoi lɛ.
32 Bo atuatselɔ, obaatɛ ni obaagbee shi,
Ni onáŋ mɔ ko awo onɔ.+
Ni mawo omaji lɛ amli la,
Ni ebaashã nɔ fɛɛ nɔ ni ebɔle ohe kɛkpe lɛ.”
33 Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ nɛ:
“Aawa Israelbii lɛ kɛ Yudabii lɛ ayi,
Ni mɛi fɛɛ ni ŋɔɔ amɛ nom lɛ hiɛɔ amɛmli kpɛŋŋ.+
Amɛŋmɛɛɛ amɛhe ni amɛya.+
34 Shi amɛ-Kpɔ̃lɔ lɛ he wa.+
Egbɛ́i ji Yehowa, taiatsɛ lɛ.+
Ebaatsu amɛsane he nii ehã amɛ,+
Koni ehã shikpɔŋ lɛ ajɔɔ ehe+
Ni ekɛ emlifu lɛ aba mɛi ni yɔɔ Babilon lɛ anɔ.”+
35 “Klante ko miiba Kaldeabii lɛ anɔ,” Yehowa kɛɛ,
“Eeba mɛi ni yɔɔ Babilon lɛ, kɛ elumɛi lɛ, kɛ ehiɛshikalɔi lɛ anɔ.+
36 Klante ko miiba mɛi ni wieɔ wiemɔi foji lɛ anɔ,* ni amɛbaafee buuluianii.
Klante ko miiba etawulɔi lɛ anɔ, ni amɛtsui baafã.+
37 Klante ko miiba amɛkpɔŋɔi lɛ kɛ amɛta shwiilii lɛ anɔ,
Kɛ futufutu gbɔmɛi ni yɔɔ emli lɛ hu anɔ,
Ni amɛbaatsɔmɔ tamɔ yei.+
Klante ko miiba ejwetrii lɛ anɔ, ni abaaloo kɛya.+
38 Hiɛkpatamɔ ko miiba enui lɛ anɔ, ni amɛbaagbi.+
Ejaakɛ eji amagai ashikpɔŋ,+
Ni amɛninai ni yɔɔ gbeyei lɛ hewɔ lɛ, amɛmiifee amɛ nii tamɔ sɛkɛyelɔi.
39 No hewɔ lɛ, ŋa kpataa nɔ kooloi kɛ kooloi ni bolɔɔ tamɔ gbei lɛ baahi jɛmɛ,
Mɔ ko mɔ ko ehiŋ emli dɔŋŋ,
Ni mɔ ko hu kɛ jɛmɛ efeŋ eshihilɛhe yɛ yinɔi fɛɛ amli.”+
40 “Bɔ ni eba lɛ be ni Nyɔŋmɔ butu Sodom kɛ Gomora+ kɛ amɛhewɔ maji lɛ,”+ Yehowa kɛɛ, “nakai nɔŋŋ mɔ ko mɔ ko ehiŋ jɛmɛ, ni gbɔmɔ ko eyatoŋ gbɔ yɛ jɛmɛ hu.+
41 Naa! Maŋ ko miiba kɛmiijɛ kooyigbɛ;
Abaatee jeŋmaŋ kpele ko kɛ maŋtsɛmɛi wuji+ komɛi ashi
Kɛbaajɛ shikpɔŋ lɛ nɔ hei ni yɔɔ shɔŋŋshɔŋŋ lɛ.+
Amɛyitseiaŋ wala ni amɛnaaa mɔbɔ.+
Kɛ́ amɛtara amɛkpɔŋɔi lɛ anɔ kɛmiiba lɛ,
Amɛgbɛɔ tamɔ ŋshɔ ni efee hamahama.+
Bo Babilon biyoo, amɛbaabua amɛhe naa kɛhã ta amɛwo bo tamɔ gbɔmɔ kome.+
Ehao waa,
Eepiŋ tamɔ yoo ni miifɔ.
44 “Naa! Mɔ ko baakwɔ kɛba kooloi alɛɛhei ni yɔɔ shweshweeshwe lɛ ni ebatutua lɛ tamɔ jata ni efã kpo kɛjɛ koo hayii ni yɔɔ Yordan he lɛ mli, shi yɛ hiŋmɛitswaa mli lɛ, mahã amɛjo foi kɛje enɔ. Ni maŋɔ mɔ ni ahala lɛ lɛ mato enɔ.+ Ejaakɛ namɔ tamɔ mi, ni namɔ baanyɛ ekɛ mi atswa? Mɛɛ tookwɛlɔ baanyɛ adamɔ mihiɛ? + 45 No hewɔ lɛ, nyɛ hii, nyɛboa yiŋ ni Yehowa ekpɛ eshi Babilon,+ kɛ yiŋ ni eto eshi Kaldeabii lɛ ashikpɔŋ lɛ toi:
Bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, abaagbala tooku lɛ ateŋ toi bibii lɛ kɛya.
Ebaahã amɛshihilɛhe lɛ atsɔ amaŋfɔ yɛ amɛhewɔ.+
46 Nom ni abaaŋɔ Babilon lɛ gbɛɛmɔ lɛ baahã shikpɔŋ lɛ ahoso,
Ni abaanu bolɔmɔ he yɛ jeŋmaji lɛ ateŋ.”+
51 Nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
2 Matsu mɛi ni shaa ŋmaa* mli kɛya Babilon,
Ni amɛbaasha emli ni amɛbaahã eshikpɔŋ lɛ akã shi efolo ni nɔ ko nɔ ko bɛ nɔ;
Amɛbaabɔle ehe fɛɛ kɛkpe ni amɛbaatutua lɛ yɛ amanehulu gbi lɛ nɔ.+
3 Gãitsɛ̃lɔ lɛ akadɔ egãi lɛ mli.
Ni mɔ ko mɔ ko akawo edama kɛdamɔ shi.
Nyɛkanaa eblahii lɛ mɔbɔ.+
Nyɛkpãtãa esraafoi lɛ fɛɛ ahiɛ.*
4 Ni amɛbaanyɔnyɔi yɛ Kaldeabii lɛ ashikpɔŋ lɛ nɔ,
Atsurɔ amɛ nii yɛ egbɛjegbɛi lɛ anɔ.+
5 Ejaakɛ Israel kɛ Yuda Nyɔŋmɔ lɛ, Yehowa, taiatsɛ lɛ shiko amɛ koni amɛtsɔmɔ okulafoi.+
Shi yɛ Israel Mɔ Krɔŋkrɔŋ lɛ hiɛ lɛ, amɛshikpɔŋ* lɛ nɔ eyi obɔ kɛ efɔŋ.
Nyɛkahãa akpãtãa nyɛhiɛ yɛ etɔmɔ lɛ hewɔ.
Ejaakɛ be ni Yehowa kɛbaatɔ owele lɛ nɛ.
Eewo lɛ nyɔmɔ yɛ nɔ ni efee lɛ naa.+
7 No mli lɛ, Babilon ji shika tsuru kɔɔpoo yɛ Yehowa dɛŋ;
Ehã shikpɔŋ lɛ fɛɛ tɔrɔ dãa.
8 Atsi Babilon agbee shi ni akumɔ lɛ trukaa.+
Nyɛfóa lɛ!+
Nyɛkɛ balsam atoa epilamɔ lɛ nɔ; ekolɛ ehe baawa lɛ.”
9 “Kulɛ wɔmiibɔ mɔdɛŋ ni wɔtsa Babilon, shi ehiii lɛ tsamɔ.
Nyɛshia lɛ, nyɛhãa wɔyaa, mɔ fɛɛ mɔ aya lɛ diɛŋtsɛ eshikpɔŋ nɔ.+
Ejaakɛ ekojomɔ lɛ eshɛ ŋwɛi tɔ̃ɔ;
Ekojomɔ lɛ nɔ kwɔ tamɔ atatui lɛ.+
10 Yehowa eye jalɛ sane ehã wɔ.+
Nyɛbaa, nyɛhãa wɔwiea Yehowa, wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ nitsumɔi lɛ ahe yɛ Zion.”+
11 “Nyɛshaa gãimlibii lɛ ahe keŋkeŋ;+ nyɛkɔlɔa tsɛŋi koklobii* lɛ.
Yehowa etsĩɛ Mediabii amaŋtsɛmɛi lɛ amumɔ lɛ hiɛ,+
Ejaakɛ ekpɛ mli akɛ ebaakpãtã Babilon hiɛ.
Ejaakɛ enɛ ji Yehowa oweletɔɔ lɛ, esɔlemɔ shĩa lɛ he oweletɔɔ lɛ.
12 Nyɛwóa okadi* ko nɔ+ nyɛwoa Babilon gbogboi lɛ.
Nyɛhãa buu lɛ mli awaa, nyɛhãa bulɔi lɛ ayadamɔa amɛgbɛhei.
Nyɛhãa mɛi ni baayawo ka lɛ asaa amɛhe amɛtoa.
Ejaakɛ Yehowa etsɔ̃ ŋaa,
Ni ebaahã nɔ ni ewie eshi mɛi ni yɔɔ Babilon lɛ aba mli.”+
14 Yehowa, taiatsɛ lɛ, kɛ lɛ diɛŋtsɛ ehe* ekã kitã akɛ,
‘Mahã hii ayi omli obɔ, hii babaoo tamɔ baalabii,
Ni amɛbaalá kunimyeli lala yɛ ohewɔ.’+
15 Lɛ ji mɔ ni kɛ ehewalɛ fee shikpɔŋ lɛ,
Mɔ ni jɛ ehiɛshikamɔ mli eto shikpɔŋ* lɛ shishi,+
Ni lɛɛ ŋwɛi mli yɛ eniiashishinumɔ naa lɛ.+
16 Kɛ́ ewó egbee nɔ lɛ,
Nui ni yɔɔ ŋwɛi lɛ feɔ hamahama,
Ni ehãa atatui* teɔ shi kɛjɛɔ shikpɔŋ lɛ naagbeehei lɛ.
17 Gbɔmɔ fɛɛ gbɔmɔ lɛ, buulu ni, ni ebɛ jwɛŋmɔ.
Dade sɔ̃lɔ fɛɛ dade sɔ̃lɔ hiɛ baagbo yɛ amaga ni efee lɛ hewɔ;+
Ejaakɛ edade amaga lɛ, lakamɔ ni,
18 Lakamɔ nii* kɛkɛ ji amɛ,+ nibii ni ayeɔ he fɛo.
Kɛ́ gbi ni akɛbaakojo amɛ lɛ shɛ lɛ, amɛhiɛ baakpãtã.
19 Yakob Gbɛfaŋnɔ lɛ tamɔɔɔ enɛɛmɛi,
Ejaakɛ lɛ ji mɔ ni shɔ̃ nɔ fɛɛ nɔ,
Egboshinii lɛ dɛhiɛmɔtso lɛ po.+
Egbɛ́i ji Yehowa, taiatsɛ lɛ.”+
20 “Oji tawuu tsokpoti kɛhã mi, tawuu nii,
Ejaakɛ bo mikɛbaajwara jeŋmaji.
Bo mikɛbaakpãtã maŋtsɛyelii ahiɛ.
21 Bo mikɛbaajwara okpɔŋɔ kɛ enɔtalɔ.
Bo mikɛbaajwara ta shwiili kɛ mɔ ni ta mli.
22 Bo mikɛbaajwara nuu kɛ yoo.
Bo mikɛbaajwara nuumo kɛ gbekɛ nuu.
Bo mikɛbaajwara oblanyo kɛ oblayoo.
23 Bo mikɛbaajwara tookwɛlɔ kɛ etooku.
Bo mikɛbaajwara okwaafonyo kɛ ehumɔ kooloi.
Bo mikɛbaajwara amralofoi kɛ nɔkwɛlɔi.
24 Ni mawo Babilon kɛ mɛi ni yɔɔ Kaldea lɛ fɛɛ nyɔmɔ
Yɛ efɔŋ fɛɛ ni amɛfee yɛ Zion yɛ nyɛhiŋmɛiiaŋ lɛ hewɔ,”+ Yehowa kɛɛ.
Makpã minine mli mawo bo, ni makoklo bo kɛjɛ tɛsai lɛ anɔ kɛtswa shi
Ni mafee bo gɔŋ ni ashã.”
26 “Mɛi kɔŋ omli tɛ ko amɛkɛtoŋ koŋtɛ loo amɛkɛtswaŋ faneshi,
Ejaakɛ obaatsɔ amaŋfɔ kɛya naanɔ,”+ Yehowa kɛɛ.
27 “Nyɛwóa okadi* ko nɔ yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ.+
Nyɛkpãa tɛtɛrɛmantɛrɛ yɛ jeŋmaji lɛ ateŋ.
Nyɛhalaa jeŋmaji* ni amɛwua amɛshia lɛ.
Nyɛtsɛa Ararat,+ kɛ Mini, kɛ Ashkenaz+ maŋtsɛyelii lɛ fɛɛ nyɛwoa lɛ.
Nyɛwóa tatsɛ nyɛwoa lɛ.
Ni nyɛhãa okpɔŋɔi lɛ akwɔa kɛbaa tamɔ baalabii bibii.
28 Nyɛhalaa jeŋmaji* ni amɛwua amɛshia lɛ.
Media+ maŋtsɛmɛi lɛ, amralofoi ni yɔɔ emli lɛ kɛ enɔkwɛlɔi lɛ fɛɛ
Kɛ shikpɔji ni amɛyeɔ nɔ lɛ fɛɛ.
29 Ni shikpɔŋ lɛ baahoso ni ebaakpokpo,
Ejaakɛ abaatsu nɔ ni Yehowa ekpɛ eyiŋ yɛ Babilon he lɛ he nii
Koni Babilon shikpɔŋ lɛ atsɔ nɔ ko ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe, mɔ ko mɔ ko ehiŋ jɛmɛ.+
30 Babilon tawulɔi lɛ ekpa ta lɛ wuu.
Amɛtara amɛteemɔhei lɛ.
Amɛhewalɛ etã.+
Amɛtsɔmɔ tamɔ yei.+
Awo amɛshĩai lɛ amli la.
Akumɔ amɛgbói lɛ asɛɛ adabaŋi* lɛ.+
31 Sanehiɛlɔ* kome shaa foi ni ekɛ sanehiɛlɔ kroko yakpeɔ,
Ni tsulɔ kome kɛ tsulɔ kroko yakpeɔ,
Koni amɛyabɔ Babilon maŋtsɛ lɛ amaniɛ akɛ abɔle emaŋ lɛ kɛkpe ni aye enɔ kunim,+
32 Aŋɔ hei ni afoɔ faa lɛ yɛ lɛ,+
Ni akɛ la eshã papiro lɛji lɛ,
Ni gbeyei emɔmɔ asraafoi lɛ.”
33 Ejaakɛ nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ, Israel Nyɔŋmɔ lɛ kɛɛ nɛ:
“Babilon biyoo lɛ tamɔ ŋmaagbeemɔhe.
Be ni akɛbaanyiɛ enɔ lɛ nɛ.
Etsɛŋ kwraa ni be ni akɛbaakpa enɔ nii lɛ baashɛ.”
Ekɛ mi ema shi tamɔ gbɛ́ ni nɔ ko nɔ ko bɛ mli.
Emi mi tamɔ onufu agbo ko miɔ nii lɛ;+
Ekɛ minibii kpakpai lɛ ewo emusuŋ obɔ.
Ekɛ nu efɔ mi eshwie.
35 Mɛi ni yɔɔ Zion lɛ miikɛɛ akɛ, ‘Awui ni aye mi kɛ migbɔmɔtso lɛ ababua Babilon yiteŋ!’+
Yerusalem hu miikɛɛ akɛ, ‘Milá ababua mɛi ni yɔɔ Kaldea lɛ ayiteŋ!’”
36 No hewɔ lɛ, nɔ ni Yehowa kɛɛ nɛ:
Ni mahã ŋshɔ ni eyɔɔ lɛ agbi, ni mahã enubui lɛ hu agbi.+
37 Ni Babilon baatsɔ tɛi ni abua naa,+
Ŋa mli gbei ashihilɛhe,+
Nii ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe kɛ nii ni hãa aboɔ tsia,*
Mɔ ko mɔ ko ehiŋ jɛmɛ.+
38 Amɛ fɛɛ amɛbaabolɔ tamɔ jatai.*
Ni amɛbaahũu tamɔ jatabii.”
39 “Kɛ́ amɛkɔnɔ te shi lɛ, maŋmɛ amɛ okpɔlɔ ni mahã amɛtɔrɔ dãa,
Koni amɛmli afili amɛ;+
Kɛkɛ lɛ, amɛbaawɔ kɛya naanɔ,
Ni amɛteŋ shi dɔŋŋ,”+ Yehowa kɛɛ.
40 “Mikɛ amɛ baakpeleke shi tamɔ gwantɛŋbii ni ayaagbe amɛ,
Tamɔ gwantɛŋhii kɛ abotiai.”
Bɔ ni Babilon etsɔ nii ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe yɛ jeŋmaji lɛ ateŋ!
42 Ŋshɔ lɛ ekwɔ kɛbaha Babilon nɔ.
Ŋshɔkei babaoo lɛ eha enɔ.
43 Emaji lɛ etsɔ nɔ ko ni hãa mɔ he jɔ̃ɔ ehe, shikpɔŋ ni nu bɛ nɔ, kɛ ŋa kpataa.
Shikpɔŋ ni mɔ ko mɔ ko ehiii nɔ, ni mɔ ko hu tsɔɔɔ nɔ kɛhooo.+
Jeŋmaji hoŋ kɛyaŋ eŋɔɔ dɔŋŋ,
Ni Babilon gbogbo lɛ baagbee shi.+
Nyɛjoa foi kɛjea Yehowa mlifu ni naa wa+ lɛ mli kɛbaa nyɛwala yi!*+
46 Nyɛtsui akafãa ni nyɛkashea gbeyei yɛ sane ni nyɛbaanu yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ hewɔ.
Nyɛbaanu sane lɛ he yɛ afi kome mli,
Ni afi ni nyiɛ sɛɛ lɛ mli hu, nyɛbaanu sane kroko he akɛ,
Yiwalɛ ete shi yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ, ni nɔyelɔ ete shi ewo nɔyelɔ.
47 No hewɔ lɛ, naa! gbii miiba
Be ni magbala mijwɛŋmɔ kɛba Babilon amagai lɛ anɔ.
Ni eshikpɔŋ lɛ fɛɛ hiɛ baashwie shi,
Ni emɛi ni agbe lɛ fɛɛ baanyɔnyɔi yɛ emli.+
48 Ŋwɛi lɛ kɛ shikpɔŋ lɛ kɛ nɔ fɛɛ nɔ ni yɔɔ amɛmli lɛ
Baalá nyamɔ lala yɛ Babilon hewɔ,+
Ejaakɛ hiɛkpatalɔi lɛ baajɛ kooyigbɛ kɛba enɔ,”+ Yehowa kɛɛ.
49 “Jeee Israelbii ni agbe lɛ pɛ Babilon hã amɛnyɔnyɔi+
Shi mɛi ni agbe yɛ shikpɔŋ lɛ fɛɛ nɔ lɛ hu nyɔnyɔi yɛ Babilon.
50 Nyɛ mɛi ni nyɛjo foi kɛje klante lɛ naa, nyɛyaa nyɛhiɛ, nyɛkadamɔa shi!+
Nyɛkaia Yehowa kɛjɛa shɔŋŋ,
Ni nyɛkaia Yerusalem hu yɛ nyɛtsuii amli.”+
51 “Ashwie wɔhiɛ shi ejaakɛ wɔnu wiemɔi ni awieɔ ashiɔ wɔ lɛ.
52 “No hewɔ lɛ, naa! gbii miiba,” Yehowa kɛɛ,
“Be ni magbala mijwɛŋmɔ kɛba Babilon amagai lɛ anɔ,
Ni mɛi ni apila amɛ yɛ eshikpɔŋ lɛ nɔ fɛɛ baakɛ̃mɔ.”+
53 “Kɛ́ Babilon kwɔ kɛtee ŋwɛi shɔŋŋ po,+
Kɛ́ ewaje eteemɔhei ni kwɔlɔ lɛ tamɔ mɛ̃,
Mi miŋɔɔ ehiɛkpatalɔi lɛ baajɛ kɛbaaba enɔ,”+ Yehowa kɛɛ.
54 “Bo toi! Aabo kɛmiijɛ Babilon,+
Aanu hiɛkpatamɔ kpele he kɛmiijɛ Kaldeabii lɛ ashikpɔŋ lɛ nɔ,+
55 Ejaakɛ Yehowa miikpãtã Babilon hiɛ,
Ebaahã* egbee ni naa wa lɛ naa aba shi,
Ni amɛshɔkei lɛ baagbɛɛ tamɔ nui babaoo.
Abaanu amɛgbee.
56 Ejaakɛ hiɛkpatalɔ lɛ baaba Babilon nɔ;+
Abaaŋɔ etawulɔi lɛ nom,+
Abaakumɔ amɛgãii lɛ amli,
Ejaakɛ Yehowa ji Nyɔŋmɔ ni gbalaa toi.+
Ebaato najiaŋ kɛ̃.+
57 Mahã elumɛi lɛ kɛ ehiɛshikalɔi lɛ atɔrɔ dãa,+
Amralofoi ni yɔɔ emli lɛ kɛ enɔkwɛlɔi lɛ kɛ etawulɔi lɛ fɛɛ,
Ni amɛbaawɔ kɛya naanɔ,
Ni amɛteŋ shi dɔŋŋ,”+ Maŋtsɛ lɛ, mɔ ni gbɛ́i ji Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ.
58 Nɔ ni Yehowa, taiatsɛ lɛ kɛɛ nɛ:
“Eyɛ mli akɛ Babilon gbogbo lɛ lɛɛ moŋ, shi abaakumɔ fɛɛ ashwie shi,+
Ni eyɛ mli akɛ egbói lɛ kwɔlɔ moŋ, shi abaawo mli la.
Ebaatɔ majimaji lɛ efolo;
Jeŋmaji lɛ, la po amɛbaagbo deŋme amɛhã.”+
59 Enɛ ji wiemɔ ni gbalɔ Yeremia kɛhã Seraia, ni ji Mahseia binuu Neria+ binuu lɛ akɛ famɔ, be ni ekɛ Yuda maŋtsɛ Zedekia tee Babilon yɛ enɔyeli afi ni ji ejwɛ lɛ mli lɛ; Seraia ji mɔ ni kwɛɔ maŋtsɛ lɛ nibii lɛ anɔ. 60 Yeremia ŋma saji fɔji fɛɛ ni baaba Babilon nɔ lɛ ewo wolo kome mli, eŋmala wiemɔi nɛɛ fɛɛ eshi Babilon. 61 Agbɛnɛ hu, Yeremia kɛɛ Seraia akɛ: “Kɛ́ oshɛ Babilon ni ona lɛ lɛ, kanemɔ wiemɔi nɛɛ fɛɛ otsɔɔ lɛ. 62 Ni okɛɛ akɛ, ‘Ao, Yehowa, owie oshi maŋ nɛɛ akɛ abaakpãtã ehiɛ ni mɔ ko mɔ ko ehiŋ emli, gbɔmɔ jio, kooloo jio, ni ebaatsɔ amaŋfɔ kɛya naanɔ.’+ 63 Ni kɛ́ okane wolo nɛɛ ogbe naa lɛ, fii okpɛtɛ tɛ he, ni oshɛ ofɔ̃ Yufrate Faa lɛ teŋ. 64 Ni okɛɛ akɛ, ‘Nɛkɛ ji bɔ ni Babilon baashiu ni eteŋ shi dɔŋŋ+ yɛ sane fɔŋ ni mikɛmiiba enɔ lɛ hewɔ; ni ebaatɔ amɛ.’”+
Biɛ ji he ni Yeremia wiemɔi lɛ bawaa.
52 Be ni Zedekia+ batsɔ maŋtsɛ lɛ, no mli lɛ, eye afii 21, ni eye nɔ afii 11 yɛ Yerusalem. Emami gbɛ́i ji Hamutal,+ Yeremia ni jɛ Libna lɛ biyoo lɛ. 2 Etee nɔ efee efɔŋ yɛ Yehowa hiɛ, tamɔ bɔ ni Yehoiakim fee lɛ pɛpɛɛpɛ.+ 3 Yehowa mlifu lɛ hewɔ enɛɛmɛi fɛɛ ba lɛ nakai yɛ Yerusalem kɛ Yuda nɔ, kɛyashi ejie amɛ kɛje ehiɛ.+ Ni Zedekia tse Babilon maŋtsɛ lɛ hiɛ atua.+ 4 Yɛ Zedekia nɔyeli afi ni ji nɛɛhu lɛ nɔ, yɛ nyɔɔŋ ni ji nyɔŋma lɛ nɔ gbi ni ji nyɔŋma lɛ nɔ lɛ, Babilon maŋtsɛ Nebukadnezar* kɛ esraafoi lɛ fɛɛ ba koni amɛkɛ Yerusalem abawu. Amɛbɔ nsara amɛwo maŋ lɛ he ni amɛtswa kpoku kɛbɔle he fɛɛ.+ 5 Ni ewo maŋ lɛ he ka kɛyashi Maŋtsɛ Zedekia nɔyeli afi ni ji 11 lɛ nɔ.
6 Yɛ nyɔɔŋ ni ji ejwɛ lɛ nɔ gbi ni ji nɛɛhu lɛ nɔ lɛ,+ hɔmɔ lɛ naa bawa yɛ maŋ lɛ mli, ni shikpɔŋ lɛ nɔ bii lɛ náaa niyenii amɛye.+ 7 Agbɛnɛ, ajwa maŋ lɛ gbogbo lɛ awo mli, ni asraafoi lɛ fɛɛ jo foi nyɔɔŋ kɛtsɔ agbó ni yɔɔ gbogboi enyɔ lɛ ateŋ, ni bɛŋkɛ maŋtsɛ lɛ abɔɔ lɛ mli lɛ, no mli lɛ, Kaldeabii lɛ ebɔle maŋ lɛ; ni amɛtsɔ Araba lɛ gbɛ lɛ nɔ kɛtee.+ 8 Shi Kaldeabii lɛ asraafoi lɛ tiu Zedekia,+ ni amɛyanina maŋtsɛ lɛ yɛ Yeriko ŋa kpataa lɛ nɔ, ni esraafoi lɛ fɛɛ gbɛ amɛshwã kɛje ehe. 9 Kɛkɛ ni amɛmɔ maŋtsɛ lɛ, ni amɛkɛ lɛ kwɔ kɛba Babilon maŋtsɛ lɛ ŋɔɔ yɛ Ribla, yɛ Hamat shikpɔŋ lɛ nɔ, ni ekojo lɛ. 10 Ni Babilon maŋtsɛ lɛ gbe Zedekia bihii lɛ yɛ Zedekia hiɛ, ni egbe Yuda lumɛi lɛ fɛɛ hu yɛ jɛmɛ yɛ Ribla. 11 Kɛkɛ ni Babilon maŋtsɛ lɛ shwila Zedekia hiŋmɛii,+ ni ewo lɛ akɔɔble gboklɛi, ni ekɛ lɛ tee Babilon, ni ewo lɛ tsuŋ kɛyashi gbi ni Zedekia gbo.
12 Yɛ Maŋtsɛ Nebukadnezar,* Babilon maŋtsɛ lɛ nɔyeli afi ni ji 19 lɛ nɔ, yɛ nyɔɔŋ ni ji enumɔ lɛ nɔ gbi ni ji nyɔŋma lɛ nɔ lɛ, Nebuzaradan, bulɔi lɛ anɔkwɛlɔ lɛ, ni ji Babilon maŋtsɛ lɛ sɔɔlɔ lɛ, bote Yerusalem.+ 13 Eshã Yehowa shĩa lɛ,+ kɛ maŋtsɛ shĩa lɛ, kɛ shĩai fɛɛ ni yɔɔ Yerusalem lɛ; ni eshã shĩa wulu fɛɛ shĩa wulu hu. 14 Ni Kaldeabii lɛ asraafoi lɛ fɛɛ ni kɛ bulɔi lɛ anɔkwɛlɔ lɛ ba lɛ, kumɔ gbogboi ni bɔle Yerusalem he lɛ amɛshwie shi.+
15 Nebuzaradan, bulɔi lɛ anɔkwɛlɔ lɛ ŋɔ mɛi ni bɛ yelikɛbualɔ lɛ ateŋ mɛi komɛi, kɛ mɛi fɛɛ ni shwɛ yɛ Yerusalem lɛ nom kɛtee. Eŋɔ mɛi ni tse amɛhe ni amɛkɛ amɛhe yahã Babilon maŋtsɛ lɛ, kɛ ŋaalɔi ni shwɛ lɛ fɛɛ hu nom kɛtee.+ 16 Shi Nebuzaradan, bulɔi lɛ anɔkwɛlɔ lɛ shi shikpɔŋ lɛ nɔ bii ni yeɔ ohia futaa lɛ ateŋ mɛi komɛi yɛ sɛɛ koni amɛsɔmɔ akɛ waintromsaalɔi kɛ okwaafoi ni anyɛɔ amɛnɔ kɛhã nitsumɔ.+
17 Ni Kaldeabii lɛ kumɔ akɔɔble akulashiŋi+ lɛ ni yɔɔ Yehowa shĩa lɛ, kɛ akɔɔble nu shwiilii+ lɛ, kɛ akɔɔble nu taŋki ni atsɛɔ lɛ Ŋshɔ+ lɛ ni mamɔ Yehowa shĩa lɛ dukuduku, ni amɛkɛ akɔɔble lɛ fɛɛ tee Babilon.+ 18 Agbɛnɛ hu, amɛloo lamululoomɔnii lɛ, kɛ sofii lɛ, kɛ lagbeenii lɛ, kɛ tsɛnsii+ lɛ, kɛ kɔɔpoi+ lɛ, kɛ nibii krokomɛi ni akɛ akɔɔble fee ni akɛtsu nii yɛ sɔlemɔ shĩa lɛ fɛɛ kɛtee. 19 Bulɔi lɛ anɔkwɛlɔ lɛ loo okpolui+ lɛ, kɛ lajeenii lɛ, kɛ tsɛnsii lɛ, kɛ lamululoomɔnii lɛ, kɛ kanetsei+ lɛ, kɛ kɔɔpoi lɛ, kɛ tsɛnsii ni akɛ shika tsuru krɔŋŋ kɛ jwiɛtɛi krɔŋŋ fee lɛ.+ 20 Shi akulashiŋi enyɔ lɛ, Ŋshɔ lɛ, kɛ tsinahii 12 ni akɛ akɔɔble fee+ ni yɔɔ Ŋshɔ lɛ shishi lɛ, kɛ nu shwiilii ni Maŋtsɛ Solomon fee ewo Yehowa shĩa lɛ, anyɛɛɛ aŋmɛ akɔɔble ni ekɛfee nibii nɛɛ fɛɛ lɛ tsiimɔ.
21 Shi akulashiŋi lɛ, eko fɛɛ eko kwɔlɛ ji ninetalɔi* 18, ni kɛ́ okɛ susumɔ kpãa bɔle akulashiŋi lɛ eko fɛɛ eko he kɛkpe lɛ, efeɔ ninetalɔi 12;+ ni etilɛ tamɔ ninewaobii* ejwɛ ni akɛtsa, ni bu kã mli. 22 Ni akɛ akɔɔble efee akekere kɛma nɔ; ni akekere lɛ ekome kwɔlɛ ji ninetalɔi enumɔ;+ ni akɔɔble akɛfee yaa lɛ kɛ pomegranet aduawai ni bɔle akekere lɛ he lɛ. Akulashiŋ ni ji enyɔ lɛ hu tamɔ nakai nɔŋŋ, ni nakai nɔŋŋ pomegranet aduawai lɛ hu ji. 23 Ni pomegranet aduawai 96 yɛ he; pomegranet aduawai ni yɔɔ yaa lɛ he lɛ fɛɛ feɔ 100.+
24 Bulɔi lɛ anɔkwɛlɔ lɛ ŋɔ osɔfonukpa Seraia,+ kɛ Zefania,+ osɔfonukpa sɛɛkwɛlɔ lɛ, kɛ shinaanaakwɛlɔi etɛ lɛ hu nom kɛtee.+ 25 Ni eŋɔ maŋtsɛ shĩa onukpa kome ni kwɛɔ asraafoi lɛ anɔ, kɛ maŋtsɛ lɛ he gbɔmɛi kpawo ni ana yɛ maŋ lɛ mli, kɛ agbɛnɛ hu tatsɛ lɛ woloŋmalɔ lɛ, ni ji mɔ ni buaa shikpɔŋ lɛ nɔ bii lɛ anaa kɛhã ta lɛ, kɛ shikpɔŋ lɛ nɔ hii 60 ni ana yɛ maŋ lɛ mli lɛ hu nom kɛje maŋ lɛ mli kɛtee. 26 Nebuzaradan, bulɔi lɛ anɔkwɛlɔ lɛ ŋɔ amɛ, ni ekɛ amɛ tee Babilon maŋtsɛ lɛ ŋɔɔ yɛ Ribla. 27 Babilon maŋtsɛ lɛ tswia amɛ nii ni egbe amɛ yɛ Ribla+ yɛ Hamat shikpɔŋ lɛ nɔ. No hewɔ lɛ, nɛkɛ ji bɔ ni fee ni aŋɔ Yuda nom kɛje eshikpɔŋ lɛ nɔ kɛtee.+
28 Mɛi ni Nebukadnezar* ŋɔ amɛ nom kɛtee lɛ nɛ: yɛ enɔyeli afi ni ji kpawo lɛ mli lɛ, eŋɔ Yudafoi 3,023 nom kɛtee.+
29 Yɛ Nebukadnezar* nɔyeli afi ni ji 18 lɛ mli lɛ,+ aŋɔ mɛi* 832 nom kɛje Yerusalem kɛtee.
30 Yɛ Nebukadnezar* nɔyeli afi ni ji 23 lɛ mli lɛ, Nebuzaradan, bulɔi lɛ anɔkwɛlɔ lɛ ŋɔ Yudafoi nom kɛtee, mɛi* 745.+
Mɛi ni aŋɔ amɛ nom kɛtee lɛ fɛɛ feɔ mɛi* 4,600.
31 Ni yɛ Yuda maŋtsɛ Yehoiakin+ nomŋɔɔ afi ni ji 37 lɛ nɔ, yɛ nyɔɔŋ ni ji 12 lɛ nɔ gbi ni ji 25 lɛ nɔ lɛ, Babilon maŋtsɛ Evil-merodak jie Yuda maŋtsɛ Yehoiakin* yɛ tsuŋwoo mli yɛ afi ni ebatsɔ maŋtsɛ lɛ nɔ.+ 32 Ekɛ lɛ wie yɛ naajɔlɛ naa ni ewó enɔ fe maŋtsɛmɛi krokomɛi fɛɛ ni kɛ lɛ yɔɔ Babilon lɛ.* 33 No hewɔ lɛ, Yehoiakin jie tsuŋwoohe atade lɛ, ni ewala gbii abɔ fɛɛ lɛ, ekɛ lɛ yeɔ nii daa. 34 Ni gbi fɛɛ gbi lɛ, Babilon maŋtsɛ lɛ hãa lɛ niyenii ni ato ni ahã lɛ lɛ, ni efee nakai ehã lɛ ewala gbii abɔ fɛɛ, kɛyashi gbi ni egbo.
Eeenyɛ efee akɛ, eshishi ji “Yehowa Wóɔ Mɔ Nɔ.”
Eshishi ji, “Yehowa Ji Migbɛfaŋnɔ.”
Loo “Yehowa wiemɔ ba miŋɔɔ.”
Loo “Mihala.”
Loo “mikɛ bo to afã.”
Hebri sht. ŋm., “dani oje kpo kɛje fɔmɔ kotoku lɛ mli.”
Loo “ejaakɛ gbekɛ nuu kɛkɛ ji mi.”
Loo “Gbekɛ nuu kɛkɛ ji mi.”
Loo “mikɛ bo eto jeŋmaji lɛ kɛ maŋtsɛyelii lɛ anɔ.”
Loo “otɛo.”
Hebri sht. ŋm., “mɔ ni miishi kpe.”
Loo “kukwɛi ko ni naa lɛɛ.”
Hebri sht. ŋm., “aahuu nɔ,” ni tsɔɔ akɛ aahuu eshishi la lɛ.
Loo “baafɛ kɛjɛ.”
Hebri sht. ŋm., “fĩi ohɛ mli.”
Loo “Shi amɛnyɛŋ bo.”
Loo “Yehowa wiemɔ ba miŋɔɔ.”
Loo “bɔ ni ojie suɔmɔ ni tsakeee kpo otsɔɔ mi.”
Loo “nyɛbabule.”
Loo “Tookwɛlɔi.”
Loo “ŋshɔkpɔi.”
Loo “amɛyakpɛ́.”
Loo “jata hii kɛ amɛkuɛ he tsɔi.”
Loo “Mɛmfis.”
Loo “yeɔ opampam nɔ nii.”
Shihor ji Nilo Faa lɛ niji lɛ eko.
Loo “ni ebaajoo ehã bo.”
Loo “wain tsuru.”
Eji tsofa ni akɛfeɔ samala.
Loo “gbɛ ni okɔ.”
Loo “kɛmiiya kɛmiiba kɛkɛ yɛ egbɛi anɔ.”
Loo “yɛ nɔ ni esusuma shweɔ lɛ hewɔ.”
Hebri sht. ŋm., “Enyɔɔŋ lɛ nɔ lɛ.”
Loo “nyɔŋmɔi krokomɛi.”
Edamɔ shi kɛhã Yerusalem loo Zion.
Loo “ogbɛ.”
Yɛ Israel lɛ, be nɛɛ bafeɔ April teŋgbɛ be ni eshwɛ fioo ni nugbɔnɛmɔ sɛɛ baafo.
Hebri sht. ŋm., “Ohiɛnaa.”
Loo “shwiemɔ.”
Loo “esusuma.”
Hebri sht. ŋm., “Ojaa ogbɛi ohãa.”
Loo “nyɔŋmɔi krokomɛi.”
Hebri sht. ŋm., “bihii.”
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “nyɛwu.”
Hebri sht. ŋm., “bihii.”
Hebri sht. ŋm., “jeŋmaji lɛ asraafoi lɛ agboshinii ni yɔɔ fɛo fe fɛɛ.”
Hebri sht. ŋm., “bihii.”
Loo “nyɔŋmɔ ni hiɛ gbooo nii.”
Hebri sht. ŋm., “akolonto.”
Loo “tso jaŋŋ.”
Kpekpe ni atsɔɔ yɛ biɛ lɛ ji mama ko ni bei pii lɛ akɛ kooloo hetsɔi feɔ. Abuɔ be mli ni aaye awerɛho.
Loo “Nyɛgbalaa nyɛtsitsi nɔ mai.”
Loo “be mli ni klante lɛ eshɛ wɔsusuma he.”
Akɛ wiemɔ ni ji “biyoo” tsuɔ nii akɛ mfonirifeemɔŋ wiemɔ kɛtsɔɔ akɛ mɔ ko nii yɛ mɔbɔ loo anuɔ he ahãa mɔ lɛ.
Ŋmaa ni awieɔ he yɛ biɛ lɛ ji wiiti, abele, omɔ, kɛ amɛhenɔi lɛ eko.
Hebri sht. ŋm., “Nikwɛlɔi miiba kɛmiijɛ shikpɔŋ ni yɔɔ shɔŋŋ nɔ.” Nikwɛlɔi nɛɛ kpaa maŋ shi koni amɛtsɔɔ be ni esa akɛ atutua maŋ lɛ.
Ni ji, Yerusalem.
Loo “Sane fɔŋ ni baaba onɔ lɛ baajoo waa.”
Hebri sht. ŋm., “Mimusuŋnii.”
Hebri sht. ŋm., “yɛ mitsui gbogboi lɛ amli.”
Hebri sht. ŋm., “akolonto.”
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “Ta oshebɔɔ.”
Loo “tso jaŋŋ.”
Hebri sht. ŋm., “akolonto.”
Loo “Hiɛshikalɔi.”
Loo “mishwaŋ mihe.”
Loo “amɛmiitao osusuma.”
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “yoo ni bɛ hewalɛ.”
Loo “misusuma.”
Hebri sht. ŋm., “shi amɛgbɔjɔɔɔ.”
Loo “kojomɔi.”
Loo “kojomɔi.”
Loo “misusuma tɔɔ ehe.”
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “Ebɛ shihilɛ mli.”
Ni ji, Nyɔŋmɔ wiemɔ lɛ.
Kwɛmɔ Wiemɔi Titrii Amligbalamɔ lɛ.
Hebri sht. ŋm., “Nyɛ maŋ ni feɔ buuluianii ni nyɛbɛ tsui.”
Loo “taomɔ nii.”
Loo “Amɛhũɔ.”
Yɛ Biblia lɛ mli lɛ, “mra mli nugbɔ” ji nugbɔnɛmɔ ni jeɔ shishi aaafee October teŋgbɛ.
Yɛ Biblia lɛ mli lɛ, “sɛɛkpee nugbɔ” ji nugbɔnɛmɔ ni jeɔ shishi aaafee April teŋgbɛ.
Loo “awusãi.”
Loo “misusuma tɔɔ ehe.”
Hebri sht. ŋm., “akolonto.”
Hebri sht. ŋm., “Nyɛfea ta krɔŋkrɔŋ.”
Loo “misusuma taŋ.”
Hebri sht. ŋm., “Afoko amɛtoii ketia.”
Loo “Ni etɔ mi kɛ enaatsĩi.”
Hebri sht. ŋm., “mɛi ni eye gbii pii.”
Loo “miishishiu.”
Loo “kuumɔ.”
Loo “hiɛaŋhiɛaŋ.”
Loo “Koni nyɛná hejɔɔmɔ nyɛhã nyɛsusumai lɛ.”
Hebri sht. ŋm., “akolonto.”
Loo “migbɛtsɔɔmɔ.”
Eji tso ko ni jeɔ ŋma. Aleee bɔ ni eji jogbaŋŋ.
Loo “hũumɔ.”
Ni ji, Yeremia.
Loo “jwiɛtɛi.”
Eji tsɔne ko ni dade sɔlɔi kɛhuɔ la.
Hebri sht. ŋm., “Yehowa sɔlemɔ shĩa ji enɛɛmɛi,” amɛmiiwie sɔlemɔ shĩa muu lɛ kɛ emli tsũi lɛ fɛɛ ahe.
Loo “mɛi ni bɛ tsɛmɛi.”
Loo “kɛjɛ naanɔ kɛmiiya naanɔ.”
Hebri sht. ŋm., “miteɔ shi leebi maŋkpa ni miwieɔ.”
Hebri sht. ŋm., “Bihii.”
Gbɛnaa gbɛ́i kɛhã nyɔŋmɔyoo ko ni Israelbii ni eje Nyɔŋmɔ sɛɛ lɛ jáa; eeenyɛ efee akɛ eji nyɔŋmɔyoo ko ni asusuɔ akɛ ehãa nibii baa wala mli.
Loo “ani mi mimlila amɛwoɔ lɛ?; ani mi mlifu amɛwoɔ lɛ?”
Loo “amɛŋaawoi.”
Hebri sht. ŋm., “miteɔ shi leebi maŋkpa ni mitsuɔ amɛ.”
Hebri sht. ŋm., “ni afo kɛje amɛnaa.”
Loo “ajɔɔ nɔ.”
Loo “awerɛhoyeli lala.”
Kwɛmɔ Wiemɔi Titrii Amligbalamɔ lɛ, “Gehena.”
Loo “ni ebako mijwɛŋmɔ mli pɛŋ lɛ.”
Kwɛmɔ Wiemɔi Titrii Amligbalamɔ lɛ, “Gehena.”
Eji loofɔlɔ ko ni tamɔ gɔdɔ.
Loo “ebe ni ato.”
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “gɔdɔ.”
Loo “ahiɛ ejeee be ni esa akɛ amɛshi kɛya he kroko lɛ nɔ.”
Loo “kojomɔi.”
Loo “gbɛtsɔɔmɔ.”
Loo “pɛn.” Kwɛmɔ “stailo” yɛ Wiemɔi Titrii Amligbalamɔ lɛ mli.
Loo “miishishiu.”
Loo “kumɔmɔ.”
Loo “hiɛaŋhiɛaŋ.”
Loo “mu ni hãa mɔ he jɔɔ lɛ.”
Loo “tsofafeelɔ.”
Loo “misusuma tɔɔ ehe.”
Loo “awerɛhoyeli lala.”
Loo “hiɛ kã shi.”
Loo “migbɛtsɔɔmɔ.”
Loo “awerɛhoyeli lalai.”
Loo “awerɛhoyeli lala.”
Ŋmaa ní awieɔ he yɛ biɛ lɛ ji wiiti, abele, omɔ, kɛ amɛhenɔi lɛ eko.
Loo “yaka nii.”
Loo “yaka nii ni.”
Aŋma kuku 11 lɛ yɛ Aramaik mli klɛŋklɛŋ.
Loo “shikpɔŋ ni baa nii.”
Loo “afua.”
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “Egbaa gbɛi kɛhãa nugbɔnɛmɔ.”
Ni ji, Nyɔŋmɔ nitoohei.
Loo “mumɔ ni amuɔ.”
Loo “Yaka nii.”
Loo “miifɔ̃ mɛi ni yɔɔ shikpɔŋ nɛɛ nɔ lɛ tamɔ akromia mli tɛ.”
Loo “mikuumɔ.”
Eeenyɛ efee akɛ, akɛ Yeremia miiwie.
Loo “aba mli nakai.”
Hebri sht. ŋm., “ni miteɔ shi leebi maŋkpa miwieɔ mitsɔɔ amɛ.”
Loo “lasu afɔlei.”
Loo “nyɔŋmɔ ni ji hiɛgbejianii lɛ.”
Ni ji, Yeremia.
Ni ji, afɔlei ni amɛshãa yɛ sɔlemɔ shĩa lɛ.
Ni ji, Yehowa.
Loo “mligbɛ henumɔi.” Hebri sht. ŋm., “sabai.”
Loo “taoɔ osusuma.”
Loo “mligbɛ henumɔi.” Hebri sht. ŋm., “sabai.”
Loo “mɔ ni misusuma sumɔɔ lɛ lɛ.”
Loo “turuntarai.”
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “Eeye awerɛho.”
Hebri sht. ŋm., “Heloo ko.”
Loo “Yehowa wiemɔ ba miŋɔɔ.”
Loo “Misusuma baafó.”
Loo “Awo wuoyigbɛ maji lɛ ahe ka.”
Loo “Etiopianyo.”
Loo “hiɛgbele.”
Loo “Yehowa wiemɔ ni ba Yeremia ŋɔɔ.”
Loo “etsu amɛmɛi bibii.”
Loo “nujɔi; bui ni akɛtoɔ nu.”
Ŋmaa ní awieɔ he yɛ biɛ lɛ ji wiiti, abele, omɔ, kɛ amɛhenɔi lɛ eko.
Loo “osusuma enyaŋe.”
Loo “misusuma baŋ maŋ nɛɛ he.”
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “kojomɔi srɔtoi ejwɛ.” Hebri sht. ŋm., “wekui ejwɛ.”
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “Oyaa nɔ oyaa sɛɛsɛɛ.”
Loo “Etɔ mi kɛ mihe ni mishwaa yɛ ohewɔ.”
Loo “Esusuma miipele.”
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “Ehiɛ egbo, ni ehiɛ eshwie shi.”
Hebri sht. ŋm., “Kaaŋɔ mi kɛtee.”
Loo “kojomɔ sane.”
Loo “Obaatsɔ minaawielɔ.”
Loo “amɛyeŋ onɔ.”
Loo “Yehowa wiemɔ ba miŋɔɔ.”
Enɛɛmɛi ji gbɛi komɛi ni amagajalɔi lɛ ekomɛi tsɔɔ nɔ amɛfeɔ yara ni eeenyɛ efee akɛ, Israelbii ni je Nyɔŋmɔ sɛɛ lɛ kase.
Hebri sht. ŋm., “amɛgbɛi fɛɛ.”
Hebri sht. ŋm., “agbohii.”
Loo “pɛn.” Kwɛmɔ “stailo” yɛ Wiemɔi Titrii Amligbalamɔ lɛ mli.
Hebri sht. ŋm., “amɛbihii.”
Kwɛmɔ Wiemɔi Titrii Amligbalamɔ lɛ.
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “Ejaakɛ ashɛre nyɛ tamɔ la yɛ mimlifu lɛ mli.”
Loo “gbɔmɔ ni he wa.”
Hebri sht. ŋm., “Mɔ ni kɛ heloo feɔ enine.”
Loo “gbɔmɔ ni he wa.”
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “ehiii tsamɔ.”
Loo “mligbɛ henumɔi.” Hebri sht. ŋm., “sabai.”
Loo “gbɛ ni ejaaa.”
Loo “afi.”
Hebri sht. ŋm., “mi,” eeenyɛ efee akɛ ekɔɔ Yehowa he.
Loo “ni okpãtã amɛhiɛ toi enyɔ.”
Loo “Nyɛkwɛa nyɛsusumai anɔ jogbaŋŋ.”
Ŋmaa ní awieɔ he yɛ biɛ lɛ ji wiiti, abele, omɔ, kɛ amɛhenɔi lɛ eko.
Loo “wuoyigbɛ.”
Hebri sht. ŋm., “bɔ ni sa gbɛshɔ̃lɔ lɛ hiɛ akɛ ebaafee.”
Loo “Kɛkɛ ni Yehowa wiemɔ ba miŋɔɔ.”
Loo “mashwa mihe.”
Loo “mashwa mihe.”
Hebri sht. ŋm., “miishɔ̃.”
Loo “lasu afɔlei.”
Loo “agbako.”
Hebri sht. ŋm., “mɛi kpãa bɛlɛ.”
Loo “gbɛtsɔɔmɔ.”
Hebri sht. ŋm., “wɔkɛ lilɛi ayia lɛ.”
Loo “misusuma.”
Hebri sht. ŋm., “amɛbihii.”
Hebri sht. ŋm., “amɛbihii.”
Loo “ebako mijwɛŋmɔ mli lɛ.”
Loo “mɛi ni taoɔ amɛsusuma.”
Hebri sht. ŋm., “mɔ kpãa bɛlɛ.”
Hebri sht. ŋm., “ebaakpã bɛlɛ.”
Loo “taoɔ amɛsusuma.”
Eshishi ji, “Nɔ Ni Eshwɛ Yɛ He Fɛɛ He.”
Hebri mli lɛ “Magormisabib.”
Loo “mligbɛ henumɔi.” Hebri sht. ŋm., “sabai.”
Loo “ohiafo lɛ susuma.”
Loo “ni eshwaaa ehe lɛ.”
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Loo “miitsɔ tawuu nii ni yɔɔ nyɛ diɛŋtsɛ nyɛdɛŋ lɛ sɛɛsɛɛ.”
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Loo “mɛi ni taoɔ amɛsusuma.”
Loo “esusuma.”
Loo “awusã ko.”
Hebri sht. ŋm., “mafee hiɛkpatalɔi krɔŋkrɔŋ.”
Atsɛɔ lɛ Yehoahaz hu.
Loo “mikɛ vɛmilion.”
Loo “lakamɔ ni olakaa.”
Loo “mɛi anii ni oshɔ̃ɔ.”
Hebri sht. ŋm., “Obaakɔ̃mɔ.”
Atsɛɔ lɛ hu akɛ Yehoiakin kɛ Yekonia.
Loo “mɛi ni taoɔ osusuma.”
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Loo “shikpɔŋ ni hãa amɛholeɔ amɛsusuma nɔ.”
Hebri sht. ŋm., “yɛ egbii lɛ amli.”
Loo “matsɔ mihiɛ mawo nyɛ.”
Loo “ni matee niyelɔ ko ni ja shi mahã David.”
Hebri sht. ŋm., “mishwie.”
Loo “ekwa mi.”
Hebri sht. ŋm., “Amɛwajeɔ efɔŋfeelɔi aniji.”
Loo “Amɛkɛ hiɛnɔkamɔ ni bɛ mli miiwo nyɛmli.”
Ŋmaa ní awieɔ he yɛ biɛ lɛ ji wiiti, abele, omɔ, kɛ amɛhenɔi lɛ eko.
Loo “sane ni tsii.” Hebri wiemɔ ni akɛtsu nii yɛ biɛ lɛ hiɛ shishinumɔi enyɔ. Abaanyɛ atsɔɔ shishi akɛ, “sane ni tsii ni jɛ Nyɔŋmɔ ŋɔɔ,” loo “nɔ ko ni tsii.”
Loo “sane ni tsii.”
Loo “sane ni tsii.”
Loo “sane ni tsii.”
Loo “sane ni tsii.”
Loo “sane ni tsii.”
Loo “sane ni tsii.”
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Atsɛɔ lɛ hu akɛ Yehoiakin kɛ Konia.
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “gbogbotswalɔi.”
Loo “Kɛkɛ ni Yehowa wiemɔ ba miŋɔɔ.”
Loo “matɛo.”
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Loo “Nɔ ni gbalɔ Yeremia kɛɛ Yudabii lɛ fɛɛ kɛ mɛi fɛɛ ni yɔɔ Yerusalem.”
Hebri sht. ŋm., “miteɔ shi leebi maŋkpa ni miwieɔ.”
Hebri sht. ŋm., “miteɔ shi leebi maŋkpa ni miwieɔ.”
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Hebri sht. ŋm., “mɔ kpãa bɛlɛ.”
Hebri sht. ŋm., “mɔ kpãa bɛlɛ.”
Etamɔ nɔ ni eji gbɛ́i ni akɛtsɛɔ Babel (Babilon) koni mɛi akayoo sɛɛ akɛ Babilon he awieɔ lɛ.
Hebri sht. ŋm., “heloo.”
Loo “ni baa amɛbakotoɔ shi.”
Loo “ni okɛ mɛi fɛɛ ni yɔɔ Yuda maji lɛ amli ni baa amɛbajáa yɛ Yehowa shĩa lɛ awie.”
Loo “mashwa mihe.”
Loo “migbɛtsɔɔmɔ.”
Hebri sht. ŋm., “miteɔ shi leebi maŋkpa ni mitsuɔ amɛ.”
Loo “baashwa ehe.”
Loo “sɔlemɔ shĩa lɛ gɔŋ.”
Loo “tamɔ gɔŋ kɛ enɔ koo.”
Loo “shwa ehe.”
Loo “wɔsusumai anɔ.”
Hebri sht. ŋm., “mɔ fɛɛ mɔ ni sa yɛ mihiŋmɛiiaŋ.”
Hebri sht. ŋm., “mahã ejɔɔ ehe yɛ.”
Ni ji, nu taŋki agbo ni akɛ akɔɔble fee ni yɔɔ sɔlemɔ shĩa lɛ ni atsɛɔ lɛ Ŋshɔ lɛ.
Hebri sht. ŋm., “gbii afii enyɔ.”
Loo “Aba mli nakai!”
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “gbogbotswalɔi.”
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “mli egba.”
Hebri sht. ŋm., “mɔ kpãa bɛlɛ.”
Hebri sht. ŋm., “miteɔ shi leebi maŋkpa ni mitsuɔ amɛ.”
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Loo “Yehowa wiemɔ ba Yeremia ŋɔɔ.”
Loo “kɛ eniji emɔ ehɛ.”
Hebri sht. ŋm., “nakai gbi lɛ gbi kpele ni.”
Loo “mɛikpɔji.”
Loo “efeŋ amɛ amɛnyɔji.”
Loo “Majaje.”
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “Mawo amɛhiɛ nyam.”
Hebri sht. ŋm., “Ebihii.”
Hebri sht. ŋm., “namɔ kɛ etsui baato awaba.”
Loo “No hewɔ ni miyaa nɔ mijieɔ suɔmɔ ni tsakeee kpo mitsɔɔ bo lɛ.”
Loo “Ni obaaje kpo yɛ mɛi ni miiŋmɔ lɛ ajoo lɛ mli.”
Loo “kɛya nujɔi.”
Loo “nanegbɛ.”
Loo “nibii kpakpai ni jɛɔ Yehowa ŋɔɔ lɛ.”
Ŋmaa ní awieɔ he yɛ biɛ lɛ ji wiiti, abele, omɔ, kɛ amɛhenɔi lɛ eko.
Loo “Amɛsusuma baatsɔ.”
Loo “osɔfoi lɛ asusuma.”
Hebri sht. ŋm., “kɛ fɔ.”
Loo “ebii.”
Hebri sht. ŋm., “Obihii.”
Hebri sht. ŋm., “mimusuŋnii lɛ tsɔmɔɔ ehe.”
Loo “susuma.”
Loo “susuma fɛɛ susuma.”
Loo “matɛo.”
Hebri sht. ŋm., “adumɔwu.”
Loo “matɛo.”
Hebri sht. ŋm., “bihii.”
Hebri sht. ŋm., “anyanyɔji anaa egbo.”
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “amɛwu.”
Loo “Ni efã.”
Loo “taomɔ nii.”
Loo “fɔ.” Enɛ ji lamulu ni kooloi ni akɛshãa afɔle lɛ afɔ lɛ efutu.
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Ni ji, Yeremia tsɛ nyɛmi nuu.
Shekel kome feɔ gram 11.4 (oz t 0.367). Kwɛmɔ Saji Krokomɛi B14 lɛ.
Hebri sht. ŋm., “atɔmɔ he nyɔmɔ kɛshãkãa amɛbihii ni baa yɛ amɛsɛɛ lɛ atsitsi.”
Loo “Oyiŋtoi anɔ bɛ.”
Loo “Kɛkɛ ni Yehowa wiemɔ ba Yeremia ŋɔɔ.”
Hebri sht. ŋm., “heloo.”
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Hebri sht. ŋm., “miteɔ shi leebi maŋkpa ni mitsɔɔ amɛ nii.”
Kwɛmɔ Wiemɔi Titrii Amligbalamɔ lɛ, “Gehena.”
Loo “ni ebako mijwɛŋmɔ mli pɛŋ.”
Kwɛmɔ Wiemɔi Titrii Amligbalamɔ lɛ.
Loo “nibii kpakpai.”
Loo “ejaakɛ mɔ kpakpa ji Yehowa.”
Loo “matee niyelɔ ko ni ja shi mahã David.”
Ŋmaa ní awieɔ he yɛ biɛ lɛ ji wiiti, abele, omɔ, kɛ amɛhenɔi lɛ eko.
Hebri sht. ŋm., “dumɔwu.”
Hebri sht. ŋm., “dumɔwu.”
Hebri sht. ŋm., “edumɔwu.”
Hebri sht. ŋm., “dumɔwu.”
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Hebri sht. ŋm., “Ni ŋmɛnɛ lɛ.”
Loo “yɛ amɛsusuma naa.”
Loo “mɛi ni taoɔ amɛsusumai.”
Loo “mɛi ni taoɔ amɛsusumai.”
Loo “piai.”
Hebri sht. ŋm., “Yonadab,” gbɛ́i Yehonadab lɛ ni afo lɛ kuku.
Hebri sht. ŋm., “Yonadab,” gbɛ́i Yehonadab lɛ ni afo lɛ kuku.
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Hebri sht. ŋm., “miteɔ shi leebi maŋkpa ni miwieɔ.”
Hebri sht. ŋm., “miteɔ shi leebi maŋkpa ni mitsuɔ amɛ.”
Hebri sht. ŋm., “Yonadab,” gbɛ́i Yehonadab lɛ ni afo lɛ kuku.
Loo “wolo.”
Loo “niyelihe.”
Loo “wolo.”
Loo “maŋtsɛ shĩa onukpai.”
Loo “wolo.”
Loo “wolo.”
November naagbee gbɛ kɛmiimɔ December shishijee gbɛ. Kwɛmɔ Saji Krokomɛi B15 lɛ.
Hebri sht. ŋm., “edumɔwu.”
Atsɛɔ lɛ hu akɛ Yehoiakin kɛ Yekonia.
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Loo “nyɛsusumai.”
Hebri sht. ŋm., “amɛkɛ lɛ wo gboklɛi lɛ ashĩa lɛ mli.”
Hebri sht. ŋm., “bu ni akɛtoɔ nu lɛ shĩa.”
Hebri sht. ŋm., “mɔ ni baaje kpo kɛya Kaldeabii lɛ aŋɔɔ.”
Loo “esusuma.”
Loo “mɔ ni fee susuma nɛɛ ehã wɔ lɛ.”
Loo “ni taoɔ osusuma lɛ.”
Hebri sht. ŋm., “oje kpo otee Babilon maŋtsɛ lɛ lumɛi lɛ aŋɔɔ lɛ.”
Loo “osusuma baaya nɔ ahi shi.”
Hebri sht. ŋm., “kɛ́ ojeee kpo oyaaa Babilon maŋtsɛ lɛ lumɛi lɛ aŋɔɔ lɛ.”
Loo “amɛkɛ mi baaye dɛŋdɛŋ.”
Loo “osusuma baaya nɔ ahi shi.”
Hebri sht. ŋm., “ojeee kpo ni oya amɛŋɔɔ lɛ.”
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Yɛ blema Hebri ŋmalɛi lɛ eko mli lɛ, aŋmala gbɛ́ii lɛ yɛ gbɛ kroko nɔ: “Nergal-sharezer, Samgar-nebo, Sarsekim, Rabsaris.”
Loo “majikfeelɔi (ŋulamiiaŋkwɛlɔi) lɛ anukpa.”
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “wain ŋmɔji kɛ nitsumɔi ni anyɛɔ mɔ nɔ ni etsu.”
Loo “maŋtsɛ shĩa onukpai lɛ anɔkwɛlɔ.”
Loo “majikfeelɔi (ŋulamiiaŋkwɛlɔi) lɛ anukpa.”
Loo “osusuma.”
Loo “etswa osusuma nɔ.”
Ŋmaa ní awieɔ he yɛ biɛ lɛ ji wiiti, abele, omɔ, kɛ amɛhenɔi lɛ eko.
Eji wiiti henɔ ko.
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “kpaakpo wulu.”
Loo “matɛo.”
Loo “miwerɛ baaho mihe; nyɛnii baafee mi mɔbɔ.”
Hebri sht. ŋm., “akolonto.”
Kwɛmɔ Wiemɔi Titrii Amligbalamɔ lɛ.
Loo “nyɛyato gbɔ yɛ.”
Loo “nyɛsusumai.”
Loo “ntayai.”
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Loo “asɔlemɔ shĩai.”
Loo “Hulu Lɛ Shĩa (Sɔlemɔ Shĩa) Lɛ,” ni ji Heliopolis lɛ.
Loo “kaimɔ akulashiŋi.”
Loo “asɔlemɔ shĩai.”
Loo “Mɛmfis.”
Hebri sht. ŋm., “miteɔ shi leebi maŋkpa ni mitsuɔ amɛ.”
Loo “nyɛsusumai anɔ.”
Loo “Amɛshwako amɛhe.”
Loo “Amɛbaawó amɛsusuma nɔ akɛ.”
Gbɛnaa gbɛ́i kɛhã nyɔŋmɔyoo ko ni Israelbii ni eje Nyɔŋmɔ sɛɛ lɛ jáa; eeenyɛ efee akɛ, eji nyɔŋmɔyoo ko ni asusuɔ akɛ ehãa nibii baa wala mli.
Kwɛmɔ Wiemɔi Titrii Amligbalamɔ lɛ.
Gbɛnaa gbɛ́i kɛhã nyɔŋmɔyoo ko ni Israelbii ni eje Nyɔŋmɔ sɛɛ lɛ jáa; eeenyɛ efee akɛ, eji nyɔŋmɔyoo ko ni asusuɔ akɛ ehãa nibii baa wala mli.
Gbɛnaa gbɛ́i kɛhã nyɔŋmɔyoo ko ni Israelbii ni eje Nyɔŋmɔ sɛɛ lɛ jáa; eeenyɛ efee akɛ, eji nyɔŋmɔyoo ko ni asusuɔ akɛ ehãa nibii baa wala mli.
Gbɛnaa gbɛ́i kɛhã nyɔŋmɔyoo ko ni Israelbii ni eje Nyɔŋmɔ sɛɛ lɛ jáa; eeenyɛ efee akɛ, eji nyɔŋmɔyoo ko ni asusuɔ akɛ ehãa nibii baa wala mli.
Gbɛnaa gbɛ́i kɛhã nyɔŋmɔyoo ko ni Israelbii ni eje Nyɔŋmɔ sɛɛ lɛ jáa; eeenyɛ efee akɛ, eji nyɔŋmɔyoo ko ni asusuɔ akɛ ehãa nibii baa wala mli.
Loo “taoɔ esusuma lɛ.”
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Loo “tao esusuma lɛ.”
Loo “mitɛo.”
Loo “ookpa nibii wuji agbɛ oohã ohe.”
Loo “mɛi fɛɛ anɔ.”
Loo “osusuma.”
Tsɛŋ bibioo ko ni gãitsɛlɔi fɔɔ hiɛmɔ.
Loo “baayagbe mɛi.”
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Loo “Mɛmfis.”
Hebri sht. ŋm., “be ni ato.”
Ni ji, mɔ ni baaye Ejipt nɔ kunim lɛ.
Loo “Mɛmfis.”
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “Ebaatsɔ shikpɔŋ ni akɛfeee nɔ ko.”
Loo “miibua tsei anaa.”
Ni ji, Tibis.
loo “taoɔ amɛsusuma.”
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Hebri sht. ŋm., “odumɔwu.”
Loo “Majaje.”
Loo “koklolontoi.”
Hebri sht. ŋm., “amɛbihii.”
Ni ji, Kreta.
Ni tsɔɔ akɛ, amɛbaashɛ amɛyi sakora yɛ awerɛhoyeli kɛ hiɛshishwiemɔ hewɔ.
Loo “gɔŋ nɔ mɔɔ ni yɔɔ shweshweeshwe.”
Loo “nyɛsusumai ayi.”
Loo “shikpɔŋ tɛtrɛɛ ni kã gɔŋ nɔ.”
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “yɛ shikpɔŋ gbiŋ nɔ.”
Loo “shikpɔŋ tɛtrɛɛ ni kã gɔŋ nɔ.”
Hebri sht. ŋm., “akolonto.”
Loo “mitsui jijeɔ.”
Ni ji, obɛnta ni akpãa kɛyeɔ awerɛho yɛ yara shishi.
Loo “mitsui jijeɔ.”
Ni ji, obɛnta ni akpãa kɛyeɔ awerɛho yɛ yara shishi.
Hebri sht. ŋm., “bihii.”
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “ta oshebɔɔ ni tsɔɔ akɛ afã ta.”
Loo “ehewɔ maji lɛ.”
Loo “gwantɛŋi atsũi.”
Loo “obii awusãi.”
Hebri sht. ŋm., “ebaakpã bɛlɛ.”
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Hebri sht. ŋm., “bihii.”
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Loo “agbói.”
Adabaŋ ji dade loo tso ni akɛbeleɔ shinaa loo agbó sɛɛ kɛlaa sɛɛ.
Loo “Magbɛ amɛ mashwã he fɛɛ he.”
Hebri sht. ŋm., “amɛhewalɛ lɛ shishijee.”
Loo “akumɔ.”
Loo “taoɔ amɛsusuma.”
Loo “tso jaŋŋ.”
Hebri wiemɔ ni akɛtsu nii yɛ biɛ lɛ kɛ wiemɔ ko ni amɛkɛtsɛɔ “fei” lɛ yɛ tsakpaa, ni akɛtsuɔ nii kɛgbeɔ nii ahe guɔ.
Loo “gwantɛŋku.”
Hebri sht. ŋm., “ebaakpã bɛlɛ.”
Hebri sht. ŋm., “ekɛ enine ehã.”
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Loo “esusuma baaye nii etɔ.”
Loo “ni nyɛŋɔa amɛ nyɛhãa hiɛkpatamɔ.”
Ŋmaa ní awieɔ he yɛ biɛ lɛ ji wiiti, abele, omɔ, kɛ amɛhenɔi lɛ eko.
Loo “Nyɛŋɔa lɛ nyɛhãa hiɛkpatamɔ.”
Hebri sht. ŋm., “baafee diŋŋ.”
Loo “miiba amale gbalɔi lɛ anɔ.”
Loo “dugumai.” Blɔfo mli lɛ, ostrich.
Etamɔ nɔ ni eji gbɛ́i ni akɛtsɛɔ Kaldea koni mɛi akayoo sɛɛ akɛ Kaldea he awieɔ lɛ.
Ŋmaa ní awieɔ he yɛ biɛ lɛ ji wiiti, abele, omɔ, kɛ amɛhenɔi lɛ eko.
Loo “Nyɛtua esraafoi lɛ fɛɛ nyɛhãa hiɛkpatamɔ.”
Ni ji, Kaldeabii lɛ ashikpɔŋ lɛ.
Loo “nyɛsusuma.”
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “nyɛwoa gãimlibii kotokui lɛ amli nii obɔ.”
Loo “tso jaŋŋ.”
Hebri sht. ŋm., “osɛɛnamɔ susumɔ.”
Loo “esusuma.”
Loo “shikpɔŋ ni baa nii.”
Loo “afua.”
Shishitsɔɔmɔi komɛi kɛɔ akɛ, “Egbalaa gbɛi kɛhãa nugbɔnɛmɔ.”
Ni ji, Nyɔŋmɔ nitoohei.
Loo “kɔɔyɔɔ ni amuɔ.”
Loo “Yaka nii.”
Loo “tso jaŋŋ.”
Hebri sht. ŋm., “Nyɛtsua jeŋmaji ahe.”
Hebri sht. ŋm., “Nyɛtsua jeŋmaji ahe.”
Adabaŋ ji dade loo tso ni akɛbeleɔ shinaa loo agbó sɛɛ kɛlaa sɛɛ.
Hebri sht. ŋm., “Foijelɔ.”
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Hebri sht. ŋm., “nii ni hãa akpãa bɛlɛ.”
Loo “jata oblahii kɛ amɛkuɛ he tsɔi.”
Etamɔ nɔ ni eji gbɛ́i ni akɛtsɛɔ Babel (Babilon) koni mɛi akayoo sɛɛ akɛ Babilon he awieɔ lɛ.
Loo “nyɛsusumai ayi.”
Loo “mɛikpɔji.”
Ni ji, Yehowa.
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Ninetalɔ kome feɔ sɛntimitai 44.5 (iŋtsii 17.5). Kwɛmɔ Saji Krokomɛi B14 lɛ.
Wao lɛɛmɔ kome feɔ sɛntimitai 1.85 (iŋtsi 0.73). Kwɛmɔ Saji Krokomɛi B14 lɛ.
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Loo “susumai.”
Hebri sht. ŋm., “Nebukadrezar,” gbɛ kroko ni aŋmaa egbɛ́i lɛ.
Loo “susumai.”
Loo “susumai.”
Hebri sht. ŋm., “wó Yuda maŋtsɛ Yehoiakin yitso nɔ.”
Loo “ewó emaŋtsɛ sɛi lɛ nɔ fe maŋtsɛmɛi krokomɛi fɛɛ ni kɛ lɛ yɔɔ Babilon lɛ amaŋtsɛ sɛii lɛ.”