Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w83 4/1 bf. 4-7
  • Bɔ Ni Aaafee Aha Wɔ Wɔ Hiamɔ Nii Lɛ

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Bɔ Ni Aaafee Aha Wɔ Wɔ Hiamɔ Nii Lɛ
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1983
  • Saneyitsei Bibii
  • Jeŋ Nɔyeli
  • Hiɛnɔkamɔ Ko Diɛŋtsɛ
  • Nyɔŋmɔ Nɔyeli, Kɛ Nɔ Ni Jɛɔ Mli Baa
  • Ani Obaafee Efa?
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1983
w83 4/1 bf. 4-7

Bɔ Ni Aaafee Aha Wɔ Wɔ Hiamɔ Nii Lɛ

ONUKPA ni kwɛɔ Niyenii kɛ Okwaayeli Gbɛjianɔtoo (FAO) lɛ nɔ lɛ kɛɛ akɛ: “Yɛ afii 30 ni majimaji ateŋ ekomefeemɔ eka he ehi shi lɛ sɛɛ lɛ, gbɔmɛi ni hɔmɔ yeɔ amɛ lɛ ayifalɛ miiya hiɛ moŋ.” Ekpɛlɛ nɔ akɛ “gbɛjianɔtoo ni anyiɛ sɛɛ lɛ eyahɛ shi.”

Yɛ pɛsɛmkunya su ni maji lɛ hiɛ hewɔ lɛ, majimaji ateŋ mɔdɛŋbɔɔ ko bɛ ni abaanyɛ akɛtsu nii diɛŋtsɛ ni akɛmɔ naagbai akɛ abaaha adesai fɛɛ ana amɛhiamɔ nii titrii lɛ anaa. Nɔ kroko hu he miihia. Gbɔmɛi babaoo ni susuɔ nii ahe lɛ emu sane naa akɛ nɔ ni he hiaa ji:

Jeŋ Nɔyeli

Esa akɛ ana jeŋ nɔyeli ko ni yɔɔ hegbɛ kɛ hewalɛ ni ekɛaakwɛ je lɛŋ jwetirii lɛ anɔ ni eto gbɛjianɔ kpakpa kɛha nibii ajaa, ni ekwɛ ni mɔ ko mɔ ko akaye ohia. Ani jeŋ nɔyeli ni tamɔ nɛkɛ lɛ baanyɛ aba? Mɔdɛŋbɔɔi enyɔ ni akɛto jeŋ nɔyeli, Jeŋmaji Akpaŋmɔ lɛ kɛ Jeŋmaji Ekomefeemɔ Gbɛjianɔtoo, ni amɛna tsabaa amɛha naagbai ni pɛsɛmkunya maŋhedɔɔ kɛba lɛ efee yaka kwraa.

No hewɔ lɛ nɛgbɛ abaana jeŋ nɔyeli ni baanyɛ atsu nii diɛŋtsɛ lɛ yɛ? Eka shi faŋŋ akɛ esa akɛ eba kɛjɛ je nɛŋ nibii agbɛjianɔtoo lɛ sɛɛ. Shi ani hegbɛ ni tamɔ nɛkɛ yɛ, kɛ nyɛmɔ ni akɛaato jeŋ nɔyeli he gbɛjianɔ? Hɛɛ, eko yɛ ni nɔ ni aŋma afɔ shi yɛ ehe lɛ tsɔɔ akɛ esusuɔ adesai ahilɛ kɛ hamɔ he waa. Nakai hegbɛ lɛ ji Nyɔŋmɔ. Enɛ baafee nɔ ni wa akɛ aaahe aye yɛ afii ohai nyɔŋmai enyɔ nɛɛ ni diɔ heloonaa nibii asɛɛ waa nɛɛ mli. Ani jwɛŋmɔ yɛ mli akɛ aaakpa Nyɔŋmɔ jeŋ nɔyeli gbɛ? Ani odaseyeli ko yɛ ni tsɔɔ akɛ Nyɔŋmɔ yɛ he miishɛɛ po akɛ eeetsɔ jeŋ nɔyeli? Ni kɛ nakai ni lɛ, ani enɔyeli baahi fe adesa nɔyeli ni wɔna nɔ yɛ shishi be kpalaŋŋ lɛ?

Hiɛnɔkamɔ Ko Diɛŋtsɛ

Yɛ mɛi babaoo ajwɛŋmɔi amli​—kɛ mɛi ni heɔ Nyɔŋmɔ nɔ yeɔ po lɛ​—jamɔ mli nibii etse ehe kɛjɛ “je lɛ diɛŋtsɛ” he yɛ gbɛ ko nɔ. Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, ákɛ eja akɛ amɛaawie akɛ amɛbaaya ŋwɛi kɛ amɛgboi. Shi amɛnuɔ he akɛ anyɛŋ akpa Nyɔŋmɔ gbɛ diɛŋtsɛ ni ebafee nɔ ko yɛ biɛ yɛ shikpɔŋ nɔ, tamɔ akɛ ni eeeye je lɛ diɛŋtsɛ nɔ nɛkɛ. Ani onuɔ he yɛ nakai gbɛ nɔ?

Ani osusu bɔ ni wɔkɛ wɔhe fɔɔ Nyɔŋmɔ mlai anɔ babaoo bianɛ po lɛ he? Kɔɔyɔɔ ni wɔmuɔ, nugbɔnɛmɔ, hulutsoo, nɔ fɛɛ nɔ ni haa wala kaa he hiɔ shi Iɛ ji nɔ ni akudɔɔ kɛ nɔ ni afɔɔ lɛ tsɛmɔ akɛ adebɔɔ mlai, ni yɛ anɔkwale mli Iɛ eji Nyɔŋmɔ mlai lɛ. Kɛji akɛ gbɔmɛi kɛɔ akɛ amɛheɔ Nyɔŋmɔ nɔ amɛyeɔ aloo amɛfeee nakai po lɛ, kɛ̃lɛ amɛkɛ amɛhe fɔɔ Nyɔŋmɔ nɔ kɛ̃ yɛ nɔ fɛɛ nɔ mli. (Mateo 5:​45; Bɔfoi lɛ Asaji 14:17) Ani eyɛ naakpɛɛ akɛ Nyɔŋmɔ, ni mlai kudɔɔ kɔɔyɔɔ, nugbɔnemɔ, kɛ hulu lɛ aaato mlai hu ni akɛkudɔ adesai asaji?

Yɛ enɛ sɛɛ lɛ, ani oyɔseɔ akɛ, aaafee afii 3,500 ni eho nɛ lɛ, Yehowa Nyɔŋmɔ hala gbɔmɛi komɛi, ni eto amɛ gbɛjianɔ akɛ maŋ ni eha amɛ nɔyeli ko ni lɛ ebafee Maŋtsɛ? Nakai maŋ lɛ ji Israel, ni amɛgbalɔi lɛ ateŋ mɔ kome ŋma yɛ sɛɛ mli akɛ: “Ejaakɛ Yehowa ji wɔkojolɔ, Yehowa ji wɔtatsɛ, lɛ nɔŋŋ eeehere wɔyiwala.”​—Yesaia 33:⁠22.

Nyɔŋmɔ Nɔyeli, Kɛ Nɔ Ni Jɛɔ Mli Baa

Te ebaji kɛha Israelbii Iɛ tɛŋŋ? Yɛ bei abɔ ni amɛyeɔ Nyɔŋmɔ mlai anɔ lɛ, amɛshwereɔ yɛ gbɛ fɛɛ gbɛ nɔ. Yɛ klɛŋklɛŋ afii nyɔŋmai ejwɛ kɛ enumɔ ni amɛhi Nyɔŋmɔ nɔyeli shishi sɛɛ lɛ, amɛhiɛnyiɛlɔi lɛ ateŋ mɔ kome bɔ amaniɛ akɛ: “Nibii kpakpai fɛɛ ni Yehowa wo Israel we Iɛ shi yɛ he lɛ, emli ekomefolo ekaaa shi; fɛɛ kwa ba mli.”​—Yoshua 21:⁠45.

Israelbii lɛ aniiashikpamɔ lɛ tsɔɔ akɛ jwɛŋmɔ yɛ mli waa akɛ aaawie Nyɔŋmɔ nɔyeli he. Taakɛ bɔ ni eye nakai Boka Teŋgbɛ maŋ bibioo lɛ nɔ tɛɛ lɛ, nakai nɔŋŋ ebaanyɛ eye shikpɔŋ muu lɛ fɛɛ nɔ. Ani ebaafee nakai?

Aaafee afii akpei enyɔ ni eho nɛ lɛ, Kristofonyo bɔfo Yohane nu nɔ ko ni kɛ yiŋtoo ni mli wa haa wɔ ni wɔna hiɛnɔkamɔ akɛ Nyɔŋmɔ baatsu nii yɛ adesai agbɛfaŋ. Akɛ nibii ni baaba lɛ ahe ninaa ha Yohane, ni yɛ nakai ninaa lɛ teŋgbɛ lɛ enu nyamɔ bolɔmɔ nɛɛ: “Je nɛŋ maŋtsɛyeli lɛ etsɔ wɔ-Nuŋtsɔ lɛ kɛ e-Kristo Iɛ nɔ, ni eeeye maŋtsɛ kɛaatee naanɔi anaanɔ.” Agbɛnɛ Yohane nu wiemɔi ni jɛ tsuiŋ nɛɛ: “Wɔmiidao shi, bo Nuŋtsɔ Nyɔŋmɔ Ofe lɛ, akɛ oŋɔ ohewalɛ kpeteŋkpele lɛ ni oye maŋtsɛ.”​—Kpojiemɔ 11:​15, 17.

Ninaa nɛɛ​—ni jɛ Nyɔŋmɔ diɛŋtsɛ ŋɔɔ lɛ​—gba ŋɔ ni Nyɔŋmɔ aaaŋɔ “je neŋ maŋtsɛyeli lɛ.” Hɛɛ, ebaafee je lɛ nɔyelɔ, ni “e-Kristo,” Yesu, baafee enɔkwɛlɔ ni ehala. No hewɔ lɛ, wɔyɛ nɔmimaa ni ma shi shiŋŋ akɛ Yehowa Nyɔŋmɔ baana jeŋ nɔyeli.

Nɛkɛ Nyɔŋmɔ jeŋ nɔyeli nɛɛ ji Biblia mli saneyitso titri. Yesu tsɔɔ wɔ ni wɔsɔle wɔbi no yɛ Nuŋtsɔ lɛ Sɔlemɔ lɛ mli, beni ekɛɛ akɛ: “Omaŋtsɛyeli lɛ aba; afee nɔ ni osumɔɔ yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ, taakɛ afeɔ yɛ ŋwɛi lɛ.” (Mateo 6:10) Yehowa Nyɔŋmɔ tsɔ gbalɔi babaoo nɔ ekɛ enine tsɔɔ nɛkɛ maŋtsɛyeli nɛɛ nɔ akɛ no pɛ nɔ abaatsɔ amɔ je lɛŋ naagbai ni eka shi waa nɛɛ anaa. Ani ebaaye omanye babaoo fe adesai anɔyelii lɛ? Ojogbaŋŋ, susumɔ enɛ he.

Nu ni Abaanu: Yehowa Nyɔŋmɔ ji shikpɔŋ lɛ Bɔlɔ. Enuɔ bɔ ni enɔ nibii tsuɔ nii amɛhaa lɛ shishi kwraa. Ejie enɛ kpo etsɔɔ gbalɔ Amos akɛ, “lɛ etsɛɔ ŋshɔ lɛŋ nu lɛ hu ni efɔseɔ eshwieɔ shikpɔŋ lɛ hiɛ.” (Amos 9:⁠6) Ele bɔ ni nunɛmɔ he gbɛjianɔtoo bɔleɔ ehe yɛ shibɔlemɔ ŋulami nɛɛ nɔ lɛ he nii kɛmɔ shi kwraa, ni ebaanyɛ ekudɔ enɛ kwraa.

Yɛ be mli ni eyeɔ blema Israelbii Iɛ anɔ tɛɛ lɛ, ewo shi akɛ: “Yehowa aaagbele enitoohe kpakpa ni ji ŋwɛi lɛ naa ehao, ni eeeha nu anɛ oshikpɔŋ lɛ nɔ yɛ be ni sa mli.” (5 Mose 28:12) Yɛ bei abɔ ni ewebii lɛ ye anɔkwa lɛ, eha nakai shiwoo lɛ ba mli. Ni nakai hu ebaanyɛ ema nu babaoo ni ekɛaaha mɛi fɛɛ yɛ e-jeŋ nɔyeli lɛ shishi lɛ nɔ mi.

Niyenii ni Abaaye: Niyenii he nilelɔi kɛɔ akɛ gbɛtsii nii kpele ko ni haaa anyɛ alɛ mɛi ni hɔmɔ yeɔ amɛ lɛ ji husu ni maŋhedɔɔ efo Iɛ. Nyɔŋmɔ jeŋ nɔyeli lɛ yɛ hewalɛ ni ekɛaakumɔ nɛkɛ husui nɛɛ. Mumɔ naa gbalɔ lɛ ŋma akɛ: “Ni [Nyɔŋmɔ] eeekojo maji pii ateŋ, . . . ni amɛkɛ amɛklantei aaasɔ kɔii, ni amɛkɛ amɛkpɔlɔi lɛ hu aaasɔ adedai. Jeŋmaŋ ko woŋ klante nɔ eshiŋ jeŋmaŋ ko, ni amɛkaseŋ tawuu dɔŋŋ!”​—Mika 4:⁠3.

Ani nɔ ko tamɔ nɛkɛ aaanyɛ aba? Ebaaba lɛlɛŋ. Yɛ anɔkwale mli lɛ, eeya nɔ bianɛtɔɔnɛɛ. Gbɔmɛi asafo ko ni amɛyibɔ yɛ akpekpei amli yɛ jeŋ fɛɛ ni amɛkɛ amɛhe ewo Nyɔŋmɔ maŋtsɛyeli lɛ shishi momo. Amɛkwɛɛɛ nii yɛ gbɛ ni mli ekwɔɔɔ nɔ, kɛ maŋ nɔ ni ajɛ nɔ dɔŋŋ, shi moŋ, amɛbuɔ amɛhe akɛ nyɛmimɛi ni feɔ ekome kɛtsuɔ nii yɛ Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nifeemɔ mli. Shihilɛ mli ni gbɔmɛi akuu nɛɛ yɔɔ lɛ ji odaseyeli ni tsɔɔ bɔ ni Nyɔŋmɔ jeŋ nɔyeli lɛ yɔɔ diɛŋtsɛ ha. Namɛi ni? Wɔmiiwie Yehowa Odasefoi ahe.

Yehowa Nyɔŋmɔ ewo shi akɛ ebaajɔɔ shikpɔŋ Iɛ ni ebaaba nii babaoo. Etsɔ lalatsɛ lɛ nɔ ekɛɛ akɛ: “Shikpɔŋ lɛ aaaba enii.” “Shikpɔŋ lɛ nɔ aaaba abele babaoo kɛyashwie gɔji lɛ ayiteaŋ.” (Lala 67:7; 72:​16, NW) Hɛɛ, gbɛtsii nɔ ko ehiŋ shi yɛ shishijee hiamɔ nii nɛɛ ni akɛaaha babaoo lɛ he yɛ Nyɔŋmɔ maŋtsɛyeli lɛ jeŋ nɔyeli lɛ shishi.

Hehaa Nii kɛ Wɔɔhe: Yesu tsɔɔ bɔ ni Nyɔŋmɔ jɛɔ esuɔmɔ mli esusuɔ etsuji lɛ ahilɛ kɛ hamɔ he lɛ mli beni ekɛɛ akɛ: “Nyɛjwɛŋa ŋa nɔ fɔfɔii lɛ ahe, bɔ ni amɛkwɛ̃ɔ: amɛtsuuu nii, asaŋ amɛtsɛ̃ɛ̃ɛ kpaa. Shi miikɛɛnyɛ akɛ, Salomo kɛ enunyam lɛ fɛɛ tete, ewulaaa tamɔ enɛɛmɛi ateŋ ekome. Shi kɛji ŋa nɔ jwɛi . . . ni Nyɔŋmɔ wulaa nɛkɛ lɛ, efeŋ nɔ ni fe enɛ ehaŋ nyɛ?”​—Mateo 6:​28-30.

Hɛɛ, Nyɔŋmɔ kwɛɔ etsuji, yɛ bianɛ po. Yehowa Odasefoi baanyɛ aye anɔkwale ni enɛ ji lɛ he odase. Agbɛnɛ yɛ anɔkwale mli lɛ, beni ejeŋ nɔyeli lɛ yeɔ shikpɔŋ lɛ fɛɛ nɔ lɛ, nɔ ko ni he hiaa kɛha miishɛɛnamɔ he esɛŋ.

Ani Obaafee Efa?

Ani oshweɔ nɛkɛ jeŋ nɔyeli nɛɛ? Yɛ anɔkwale mli lɛ, mɔ fɛɛ mɔ ni jwɛŋmɔ mli ka shi lɛ baasumɔ ni ehi gbɛjianɔtoo ni tamɔ nɛkɛ shishi. Shi klɛŋklɛŋ lɛ, esa akɛ wɔkase nɔyeli lɛ maŋnɔkwɛmɔ he gbɛjianɔtoo lɛ he nii. Aŋma enɛ yɛ Biblia lɛ mli momo. Esa akɛ wɔle mlai ni ebaabi ni aye nɔ kɛji akɛ wɔbaahi Nyɔŋmɔ nɔyeli lɛ shishi lɛ.

Enɛ baabi tsakemɔi yɛ wɔshihilɛ mli. Pɛsɛmkunya, su ni eji nibii agbɛjianɔtoo nɛɛ fa titri lɛ bɛ gbɛhe ko yɛ Nyɔŋmɔ gbɛjianɔtoo lɛ mli. Esa akɛ Nyɔŋmɔ maŋtsɛyeli lɛ shishibii kɛ amɛgbɔmɔtsei fɛɛ asumɔ lɛ, ni agbɛnɛ amɛsumɔ amɛnanemɛi tamɔ amɛ diɛŋtsɛ amɛhe. Kɛfata he Iɛ, kɛ wɔkã he yɛ nifeemɔi tamɔ amale, juu, jeŋba shara, shishiumɔ, daatɔɔ kɛ tsofai fɔji kɛ nitsumɔ mli lɛ ebaaha wɔfee mɛi ni amɛsaaa kɛha wala yɛ nakai nɔyeli lɛ shishi​—Mateo 22:​37-39; 1 Korintobii 6:​9, 10.

Taakɛ anɔkwa saji nɛɛ fɛɛ tsɔɔ lɛ, etsɛŋ kwraa ni mɛi ni batsɔmɔɔ Nyɔŋmɔ maŋtsɛyeli lɛ shishibii lɛ baana nɔ ni atsɔɔ lɛ fɛɛ ni amɛna mli ŋɔɔmɔ. Hɛɛ, nibii ni baa ŋmɛnɛ ni woɔ Biblia gbalɛ obɔ lɛ tsɔɔ akɛ Nyɔŋmɔ maŋtsɛyeli lɛ ebɛŋkɛ ni akɛ etsɛŋ ni ebaahe nɔyeli lɛ kɛjɛ je nɛŋ nɔyelii ni mli egbala ni yeee omanye lɛ adɛŋ. (Luka 21:​25-28, 31; Daniel 2:44) Ani obaasumɔ ni ofee enɛɛmɛi fɛɛ fa ko? Mɛni hewɔ otaooo mli bianɛ lolo oha bo diɛŋtsɛ ohe? Kasemɔ ni ona hiɛnɔkamɔ yɛ Yehowa Nyɔŋmɔ kɛ e-jeŋ nɔyeli, ni ji wɔbe nɛɛ mli naagbai ahe tsabaa kome pɛ ni yɔɔ lɛ he nii.

[Box on Page 7]

Nyɔŋmɔ maŋtsɛyeli lɛ pɛ kɛ enɛɛmɛi baaha adesai . . .

□ Niyenii kpakpai babaoo

□ Nu ŋma ni fa babaoo

□ Hehaa nii ni sa

□ Shiai ni mlihilɛ ŋɔɔ

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje