Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w84 7/1 bf. 15-20
  • ‘Okɛ Je lɛ Akatsu Nii Kɛmiimɔ Shi’

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • ‘Okɛ Je lɛ Akatsu Nii Kɛmiimɔ Shi’
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1984
  • Saneyitsei Bibii
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • “Je . . . Lɛ Miiho Aya”
  • ‘Fioo Ko Pɛ Bɔ Ni Wɔɔnyɛ’
  • ‘Wɔnaaa Je Lɛ Mumɔ Lɛ’
  • Hii Shi Akɛ Mɔ Ni “Eto Ehe Kɛjɛ Je Nɛŋ Koni Ekawo Ehe Muji”
  • Hii Shi Akɛ ‘Krɔŋkrɔŋ Kɛha Wɔ-Nyɔŋmɔ Lɛ’
  • Okɛ ‘Je Lɛ Akatsu Nii Kɛmiimɔ Shi’
  • Hii Shi Akɛ ‘Mɔ Ni Kɛ Je Iɛ Woko Ehe Muji’
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1985
  • Kwa Je Lɛŋ Akɔnɔi!
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1984
  • Bɔ Ni Ooofee Otsi Ohe Kɛje Je Lɛ He
    Bɔ Ni Ooofee Ohi Nyɔŋmɔ Suɔmɔ Lɛ Mli
  • Kristofoi Ahe ni Amɛkɛwooo Maŋ Saji Amli yɛ Naagbee Gbii lɛ Amli
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2002
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1984
w84 7/1 bf. 15-20

‘Okɛ Je lɛ Akatsu Nii Kɛmiimɔ Shi’

“Mɛi ni tsuɔ je lɛ he nii lɛ kɛ amɛhe akawo mli vii. Miikɛɛ enɛ ejaakɛ je ni wɔle lɛ miiho aya”​—1 KORINTOBII 7:​31, The Jerusalem Bible.

1, 2. (a) Mɛɛ su ni kɔɔ je lɛ wɔsɛɛ be he mɛi pii hiɛ ŋmɛnɛ? (b) Mɛni Paulo wie yɛ je lɛ kɛ ekɛ nitsumɔ he?

1“MƆ KO nyɛŋ atsɔ hiɛ agba naakpɛɛ nii ni yɔɔ miishɛɛ loo nijiaŋwujee ni yɔɔ wɔsɛɛ be . . . Shi kɛlɛ, eyɛ taŋ jio, eyɛ fɛo jio, etamɔ nɔ ni je lɛ miishwere kɛmiiya hiɛ ni ebaaya hiɛ.” Nɛkɛ ji bɔ ni yinɔsaneŋmalɔ H. G Wells ni ehe gbɛi lɛ wie afii nyɔŋmai abɔ ni eho nɛ. Shi yɛ naagbai kɛ osharai babaoo lɛ fɛɛ sɛɛ lɛ, mɛi pii nuɔ he akɛ adesai baaná tsabaa aha amɛnaagbai kɛ̃, ni je ni wɔle lɛ babaoo lɛ baaje mli.

2 Shi kɛlɛ, be mli ni eŋmaa yɛ mumɔ tsirɛmɔ naa lɛ, Kristofonyo bɔfo Paulo kɛ jwɛŋmɔ kroko ha yɛ be mli ni ewo enanemɛi heyelilɔi lɛ ahewalɛ akɛ: “Mɛi ni tsuɔ je nɛɛ he nii lɛ afee tamɔ mɛi ni tsuuu he nii; ejaakɛ je nɛɛ subaŋ lɛ hoɔ eyaa.” Shishitsɔɔmɔ kroko fee lɛ nɛkɛ: “Mɛi ni tsuɔ je lɛ he nii lɛ kɛ amɛhe akawo mli vii. Miikɛɛ enɛ, ejaakɛ je ni wɔle lɛ miiho aya.” (1 Korintobii 7:​29-31, New World Translation; JB) Mɛni ji nɔ ni nɛkɛ ŋaawoo nɛɛ ji aloo etsɔɔ kɛha Yehowa Nyɔŋmɔ tsuji ŋmɛnɛ?

“Je . . . Lɛ Miiho Aya”

3. Mɛni Paulo wie he yɛ 1 Korintobii yitso 7 lɛ, ni mɛni ji saji otii ni etsɔɔ mli yɛ jɛmɛ lɛ ekomɛi?

3 Paulo miiwie gbalashihilɛ yɛ Kristofoi ateŋ lɛ he yɛ 1 Korintobii yitso 7. Yɛ be mli ni ejieɔ oshija shihilɛ yi ákɛ gbɛ ni hi fe fɛɛ lɛ, ekpɛlɛ nɔ hu akɛ mɛi ni boteɔ gbalashihilɛ mli lɛ “efeko esha.” Shi moŋ ekɛfata he akɛ “heloo gbɛfaŋ amanehulu mɛnɛɛmɛi baanã,” ejaakɛ naagbai komɛi yɛ gbalashihilɛ mli. Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, osuɔlɔ lɛ hela baaha ohao. Eyɛ mli akɛ Paulo etsiii yiwaa ta yɛ biɛ moŋ, shi ekɛ amanehului baafata he aba mɛi ni amɛbote gbalashihilɛ mli lɛ anɔ yɛ be ni tamɔ nɛkɛ mli kɛji akɛ hefatalɔi lɛ amli egbála aloo fɔlɔi kɛ amɛbii ateŋ egbála.​—1 Korintobii 7:​25-28.

4. Mɛni ji 1 Korintobii 7:29 shishi?

4 Paulo tee nɔ ekɛɛ akɛ: “Shi, anyɛmimɛi, nɔ ni mikɛɔ ji akɛ, be lɛ faaa dɔŋŋ; nɔ ni eshwɛ ji akɛ, mɛi ni yɔɔ ŋamɛi tete afee tamɔ mɛi ni bɛ eko.” (1 Korintobii 7:29) Akɛni “be lɛ faaa dɔŋŋ” hewɔ lɛ, Kristofoi ni amɛbote gbalashihilɛ mli lɛ kɛ amɛhe akaha gbalashihilɛ mli hegbɛi kɛ nitsumɔi pɛ, ni no batsɔ amɛshihilɛ pɛ. Shi moŋ, esa akɛ amɛha Maŋtsɛyeli lɛ he nibii afee klɛŋklɛŋ nii yɛ amɛshihilɛ mli, eyɛ mli akɛ amɛshiŋ gbalashihilɛ mli gbɛnaa nii ahe nitsumɔ. (1 Korintobii 7:​3-5, 29-40) Yɛ “naagbee gbii” nɛɛ amli ni wɔyɔɔ hewɔ lɛ, wɔyɛ nɔ ni wɔbaadamɔ nɔ diɛŋtsɛ ni wɔkɛnyiɛ mumɔ naa ŋaawoo nɛɛ sɛɛ.​—2 Timoteo 3:​1-5.

5. Mɛni ji “je” ni esaaa akɛ wɔkɛtsuɔ nii kɛmɔɔ shi lɛ?

5 Akɛni “be lɛ faaa dɔŋŋ” hewɔ lɛ, Paulo ‘kɛɛ, “mɛi ni tsuɔ je lɛ he nii lɛ afee tamɔ mɛi ni tsuuu he nii.” (1 Korintobii 7:​29-31) Yɛ sane nɛɛ mli lɛ, Hela wiemɔ ni atsɔɔ shishi akɛ “je” (kosmos) lɛ kɔɔɔ adesai ahe pɔtɛɛ, taakɛ eji yɛ Yohane 3:16 lɛ, shi moŋ shihilɛ mli nibii ni ebɔle adesa he kɛkpe kɛ bɔ ni ato he gbɛjianɔ aha. Adesai yɛ amɛwiemɔ kui, maŋ, akutsei, wekui, niiatsɛmɛi kɛ ohiafoi, kɛ gbɛjianɔtoo ni ebɔle adesai ahe kɛkpe ni naa amɛnɔ hewalɛ lɛ. (1 Korintobii 14:​10; Yakobo 2:​5, 6; Kpojiemɔ 7:9; 14:⁠6) Hɛɛ, shihilɛ ni ebɔle adesa he kɛkpe lɛ kɛ nɔ ni yɔɔ mli loo ekɛhaa lɛ ji nɔ ni Paulo wieɔ he beni ekɛɛ akɛ: “Beni nyɛtsuɔ nii yɛ je lɛ mli lɛ, nyɛkabɔa mɔdɛŋ ni nyɛmiiloo nɔ fɛɛ nɔ ni nyɛaanyɛ kɛmiijɛ mli” lɛ.​—1 Korintobii 7:​31, The New Testament in the Language of Today, ni William F. Beck fee.

6, 7. (a) ‘Shihilɛ ni yɔɔ je nɛŋ lɛ miitsake’ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? (b) Mɛɛ sane oti bɔfo Yohane kɛma shi yɛ je lɛ wɔsɛɛ be he?

6 Paulo tsɔɔ hu akɛ Kristofoi kɛ ‘je lɛ akatsu nii kɛmiimɔ shi’ ejaakɛ “je nɛŋ subaŋ lɛ hoɔ eyaa.” Nɛkɛ je nɛɛ tamɔ shwɛmɔ he ko kpoku nɔ nii ni tsakeɔ. Eyɛ mli akɛ eyɛ fɛo moŋ, shi mɛi ni kɛ amɛhe woɔ mli lɛ kɛ shihilɛ lɛ tsakeɔ. Adesai pueɔ ‘yɛ kpoku lɛ nɔ,’ ni mɛi komɛi feɔ amɛnii yɛ henɔwomɔ mli. Shi etsɛɛɛ kɛkɛ lɛ amɛkɛ amɛyinɔ lɛ eho ni hiɛ jeɔ amɛnɔ. (Jajelɔ 1:⁠4) Je momo nɛɛ ‘nikwɛmɔ he kpoku lɛ miihe aho aya’ yɛ wɔbe nɛɛ mli! Yɛ anɔkwale mli lɛ, “je ni wɔle nɛɛ miiho aya.”​—1 Korintobii 7:​31, JB.

7 Bɔfo Yohane wie wiemɔ ko ni tamɔ nakai nɔŋŋ akɛ: “Je lɛ hoɔ eyaa kɛ emli sɛɛdii nii lɛ; shi mɔ ni feɔ Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nii lɛ hiɔ shi kɛyaa naanɔ.” (1 Yohane 2:​15-17) Eka shi faŋŋ akɛ Yohane miitsɔɔ akɛ be eshɛ ni adesa weku ni ejaaa lɛ baaho aya kɛtsɔ hiɛkpatamɔ ni aaajɛ ŋwɛi aba lɛ nɔ, taakɛ bɔ ni je ni tsɔ Nu Afuɔ lɛ hiɛ ni sheee Nyɔŋmɔ gbeyei lɛ hiɛ kpata lɛ, (Hebribii 11:7; 2 Petro 2:5; 3:⁠6) Shi, gbɔmɛi ni ejaaa lɛ kɛ ŋmɛnɛŋmɛnɛ adesa nibii agbɛjianɔtoo ni yɔɔ lɛ kɛ nɔ fɛɛ nɔ ni ekɛhaa lɛ baaho aya.

8. Eyɛ mli akɛ je nɛɛ miiho aya moŋ, shi mɛɛ hiɛnɔkamɔ Kristofoi yɔɔ, ni esa akɛ enɛ ana bɔ ni wɔkɛ je lɛ tsuɔ nii wɔhaa lɛ nɔ hewalɛ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

8 Taakɛ bɔ ni adesai jalɔi je Nu Afua lɛ mli lɛ, nakai nɔŋŋ Yesu tsɔɔ akɛ mɛi komɛi baaje “amanehulu kpeteŋkpele” ni baa oyayaayai lɛ mli. (Mateo 24:​21, 22, 36-39; okɛto Kpojiemɔ 7:​9-17 he.) Nɔ ni aje eshishitoo momo ji “shikpɔŋ hee” ko, adesai aweku ko ni baahi shikpɔŋ nɛɛ nɔ yɛ Maŋtsɛyeli nɔyeli shishi. (2 Petro 3:​13; Kpojiemɔ 21:1; ekɛto Lala 96:1 he.) No hewɔ lɛ kɛji akɛ wɔ diɛŋtsɛ lɛ wɔyɛ hiɛnɔkamɔ akɛ wɔbaaje mli kɛ naanɔ wala yɛ Gbɛjianɔtoo Hee lɛ mli lɛ, mɛni hewɔ esa akɛ wɔtu wɔbe kɛ wɔhewalɛ babaoo wɔwo je’ momo ni hoɔ eyaa nɛɛ mli?

‘Fioo Ko Pɛ Bɔ Ni Wɔɔnyɛ’

9. Mɛɛ gbɛi ni ŋmɛɔ pɛpɛɛpɛ Yehowa odasefoi baanyɛ atsɔ nɔ ni amɛkɛ je lɛ atsu nii?

9 Ákɛ Yehowa odasefoi ni yɔɔ shihilɛ mli yɛ nibii agbɛjianɔtoo nɛɛ mli lɛ, wɔnyɛŋ ‘wɔje je nɛŋ’ diɛŋtsɛ. (1 Korintobii 5:​9, 10) No hewɔ lɛ wɔbaanyɛ ni wɔkɛ je lɛ atsu nii yɛ gbɛ ni ŋmɛɔ pɛpɛɛpɛ ni husui yɔɔ mli nɔ. Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, akɛni wɔwoɔ too hewɔ lɛ, wɔyɛ hegbɛ akɛ nɔyeli lɛ ni ji “hegbɛi ni yeɔ nɔ” lɛ sɔmɔɔ wɔ yɛ nibii komɛi amli. (Romabii 13:​1-7) Wɔkɛ post ofis nitsumɔ he, polisifoi kɛ nitsumɔi krokomɛi ni mla ŋmɛɔ gbɛ tsuɔ nii yɛ gbɛ ni ja nɔ, tamɔ gbɛfaa he gbɛjianɔtooi lɛ nɛkɛ. Kɛha mɛɛ yiŋtoo? Koni wɔhi shi jogbaŋŋ ni wɔtsu Maŋtsɛyeli odaseyeli nitsumɔ ni Nyɔŋmɔ kɛwo wɔdɛŋ lɛ. Shi akɛni esaaa akɛ wɔkɛ je lɛ tsuɔ nii ‘kɛmɔɔ shi’ hewɔ lɛ, wɔkɛ nɛkɛ nibii nɛɛ fɛɛ tsuɔ nii yɛ nibii amli ni amɛhe baa sɛɛnamɔ kɛhaa Kristofoi yɛ lɛ pɛ.

10. (a) Esa akɛ wɔtswa wɔshihilɛ wɔbɔle mɛni he? (b) Mɛɛ gbɛ nɔ Yesu fee bɔ ni Maŋtsɛyeli lɛ jara wa waa ha lɛ he nɔkwɛmɔ nɔ yɛ? (d) Kɛji akɛ Maŋtsɛyeli lɛ he nibii kɛ Yehowa ni akɛ lɛ yeɔ yitsoŋsane tsɔɔ babaoo kɛha wɔ lɛ, te enɛ aaasa gbɛ ni wɔtsɔɔ nɔ wɔkɛ je lɛ tsuɔ nii lɛ he aha tɛŋŋ?

10 Wɔnyɛŋ wɔŋmɛ gbɛ ni nibii ni je lɛ nyaa he lɛ aye wɔnɔ. Shi moŋ, ehe miihia ni wɔha wɔshihilɛ adamɔ wekukpaa ni ka wɔkɛ Yehowa teŋ lɛ nɔ, ja ni wɔjaa lɛ kɛ sɔɔmɔ ni wɔkɛhaa lɛ lɛ nɔ. Ani wɔnifeemɔi jieɔ lɛ kpo akɛ “Nyɔŋmɔ naanyobɔɔ” he hiaa wɔ lɛlɛŋ? (Hiob 29:⁠4) Ani wɔyooɔ bɔ ni mumɔŋ nibii ahe yɔɔ sɛɛnamɔ fe fɛɛ lɛ? Yesu Kristo fee bɔ ni Maŋtsɛyeli lɛ jara wa waa ha lɛ he nɔkwɛmɔ nɔ kɛtsɔ “adiagba kome” ni jara wa waa bɔ ni no ha guɔyelɔ ko “tee ni eyahɔɔ nii fɛɛ ni eyɔɔ ni ekɛhe” nɔ. (Mateo 13:​45, 46) No hewɔ lɛ Yesu tsɔɔ akɛ gbɔmɔ ni hiɛ sɔɔ bɔ ni Maŋtsɛyeli lɛ námɔ jara wa waa diɛŋtsɛ kɛha lɛ lɛ baajɛ esuɔmɔ mli ni ekɛ shikpɔŋ nɔ jwetri fɛɛ ni eyɔɔ lɛ ahé koni enine ashɛ nɔ. Kɛji akɛ Maŋtsɛyeli lɛ kɛ ehe nibii, kɛ titri lɛ Yehowa ni akɛ lɛ aaaye yitsoŋsane, tsɔɔ babaoo kɛha wɔ lɛ, wɔbaaha ‘bɔ ni wɔkɛ je lɛ bɔɔ lɛ . . . afee fioo ko pɛ.’​—1 Korintobii 7:​31, Phillips.

‘Wɔnaaa Je Lɛ Mumɔ Lɛ’

11, 12. (a) Mɛni ji “je lɛ mumɔ” lɛ? (b) Mɛɛ mumɔ Kristofoi anine shɛ nɔ lɛ, ni esoro no yɛ je lɛ mumɔ lɛ he yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

11 Yiŋtoo kroko hewɔ ni esaaa akɛ wɔkɛ je lɛ tsuɔ nii kɛmɔɔ shi ji akɛ, wɔnyɛŋ ni wɔkɛ Yehowa aye yitsoŋsane yɛ be mli ni wɔyɔɔ “je nɛŋ mumɔ” lɛ. (1 Korintobii 2:12) Mumɔ loo hewalɛ ni kudɔɔ adesa ni ejaaa lɛ ji daimonioi anɔ̃ ni etse ehe kɛjɛ Nyɔŋmɔ he lɛ. Akɛni je lɛ yɔɔ Satan hewalɛ loo ekudɔmɔ shishi hewɔ lɛ, etsuɔ heloo ni egbee shi lɛ pɛsɛmkunya akɔnɔi ahe nii, ni nɔ ni jɛɔ mli baa ji nyɛ ni enyɛɔ Yehowa Nyɔŋmɔ​—Yohane 14:​30; Efesobii 2:​1-3; 1 Yohane 5:⁠19.

12 Bɔfo Paulo kɛ sɔrɔtofeemɔ ni ka je lɛ mumɔ lɛ kɛ Nyɔŋmɔ mumɔ lɛ teŋ lɛ to he, ni ekɛɛ yɛ Kristofoi lɛ ahe akɛ: “Shi wɔ lɛ, jeee je nɛŋ mumɔ lɛ wɔna, shi moŋ mumɔ ni jɛ Nyɔŋmɔ mli lɛ.” (1 Korintobii 2:12) Akɛni bɔ ni je lɛ susuɔ nii ahe ehaa kɛ ejeŋba teɔ shi woɔ Nyɔŋmɔ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ hewalɛ lɛ kɛ famɔ ni anaa yɛ e-Wiemɔ lɛ mli lɛ hewɔ lɛ, esa akɛ gbɔmɛi ni sheɔ Nyɔŋmɔ gbeyei lɛ akpoo emumɔ lɛ. No hewɔ lɛ, nɔ ni mɛi ni sumɔɔ Yehowa feɔ yɛ gbɛ ni ja nɔ ji akɛ amɛtaoɔ ni amɛjieɔ mumɔ krɔŋkrɔŋ Iɛ yibii ni ji suɔmɔ, miishɛɛ, toiŋjɔlɛ, tsuishitoo, mlihilɛ, ekpakpafeemɔ, hemɔkɛyeli, mlijɔlɛ kɛ henɔyeli kpo.​—Galatabii 5:​22, 23.

13. Mɛni Yohane ŋma yɛ 1 Yohane 4:​1-6, ni ani enɛ kɔɔ je lɛ ni akɛaatsu nii lɛ he?

13 Nɔ ni yɔɔ miishɛɛ ji akɛ, bɔfo Yohane ni egbɔ lɛ tsɔɔ akɛ Nyɔŋmɔ anɔkwale “wiemɔi ni jɛ mumɔŋ” lɛ ba kɛtsɔ anɔkwale Kristofoi asafo lɛ diɛŋtsɛ nɔ, shi jeee kɛmiitsɔ jɛɛhei ni jɛ je lɛŋ ni jeee Kristofoi anɔ lɛ nɔ. Kɛkɛ ni ekɛɛ: “Mɔ ni le Nyɔŋmɔ lɛ, eboɔ wɔ toi; mɔ ni jɛɛɛ Nyɔŋmɔ mli lɛ, ebooo wɔ toi.” Eji anɔkwale, nɔ ni Yohane wieɔ he lɛ ji “wiemɔi ni jɛ mumɔŋ.” Shi ema sane oti nɛɛ nɔ mi akɛ Kristofoi ewieee “akɛ mɛi ni jɛ je lɛŋ.” (1 Yohane 4:​1-6) No hewɔ lɛ mɛni hewɔ esa akɛ wɔkɛ je lɛ atsu nii kɛmɔ shi?

Hii Shi Akɛ Mɔ Ni “Eto Ehe Kɛjɛ Je Nɛŋ Koni Ekawo Ehe Muji”

14. Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ Kristofoi ni afɔ amɛ mu lɛ kɛ amɛhefatalɔi ni amɛjɔɔ amɛhe nɔ lɛ damɔ shi akɛ mɛi ni “jɛɛɛ je nɛŋ?

14 Nitsumɔ kɛ nibii krokomɛi afeemɔ haa ehe bahiaa ni Yehowa odasefoi ‘kɛ je lɛ aye’ yɛ gbɛi komɛi anɔ. Shi “esaaa akɛ wɔkɛ wɔhe woɔ mli” yɛ yiŋtoo kroko hu hewɔ. (JB) Yesu kɛɛ akɛ esɛɛnyiɛlɔi lɛ “jɛɛɛ je lɛ mli.” (Yohane 17:14) Yehowa etsɔ Kristo nɔ ekɛ yiwalaheremɔ kɛmiijɛ je ni yɔɔ Satan hewalɛ shishi nɛɛ mli eha amɛ. (Kolosebii 1:​13, 14) Akɛni amɛfeɔ toiboo amɛhaa Yehowa Wiemɔ lɛ mli anɔkwale ni ajie lɛ kpo lɛ hewɔ lɛ, átsu Kristofoi ni afɔ amɛ mu lɛ ahe, afee amɛ krɔŋkrɔŋ, atu amɛ ama shi aha Nyɔŋmɔ koni ekɛ amɛ atsu nii yɛ esɔɔmɔ mli. No hewɔ lɛ, amɛ kɛ amɛ hefatalɔi ni amɛjɔɔ amɛhe nɔ ni ji “asafo babaoo” lɛ damɔ shi akɛ mɛi ni “jɛɛɛ je” ni kɛ ehe kpɛtɛɛɛ Yehowa anɔkwale lɛ he “lɛ mli.” (Kpojiemɔ 7:9; Yohane 17:​16, 17; Yakobo 1:​18; 1 Petro 1:22) Kwɛ bɔ ni efeŋ nɔ ni sa kwraa akɛ nɛkɛ gbɔmɛi nɛɛ kɛ je lɛ aaatsu nii kɛmɔ shi!

15. Taakɛ Yakobo 1:27 tsɔɔ lɛ, jamɔ ni he tse ni ehe bɛ muji ko lɛ biɔ mɛni?

15 ‘Je nɛŋ ni ajɛɛɛ’ lɛ hu biɔ he ni akɛwooo je nɛŋ maŋkwramɔŋ béi sɔrɔtoi lɛ amli. (Mateo 22:​21; Yohane 18:​36, 37) Esa akɛ Kristo sɛɛnyiɛlɔi ni afɔ amɛ mu lɛ kɛ amɛhefatɔi ni amɛjɔɔ amɛhe nɔ lɛ akpoo mumɔŋ ajwamaŋbɔɔ yɛ je lɛ ni amɛkɛ lɛ aaabɔ naanyo lɛ hewɔ. Jeŋba kɛ mumɔŋ hetsemɔ ji nɔ ni ataoɔ kɛjɛɔ amɛdɛŋ (Efesobii 4:​25-32; Yakobo 4:⁠4) Bɔni afee ni wɔkɛ jamɔ ni muji ko bɛ he aha Yehowa lɛ, esa akɛ ‘wɔto wɔhe ni wɔkɛ je lɛ akawo wɔhe muji’ kɛtsɔ subaŋi, wiemɔi kɛ jeŋba ni adesai ni efee esha ni amɛtsi amɛhe kɛjɛ Nyɔŋmɔ he lɛ diɔ sɛɛ lɛ ni wɔkpɛlɛŋ nɔ lɛ nɔ. (Yakobo 1:27) Esa akɛ wɔye wɔhe kwraa kɛjɛ je lɛ kpɔtɔmɔ, basabasafeemɔ, gbɛjianɔtooi ni ejaaa kɛ nibii krokomɛi lɛ ahe. Hɛɛ, bɔ ni ehe hiaa akɛ ‘wɔto wɔhe ni wɔkawo wɔhe muji yɛ je Iɛ mli’ lɛ ji yiŋtoo kroko ni he hiaa hewɔ ni esa akɛ ‘wɔkɛ je lɛ akatsu nii ni wɔkɛmiiná nɔ fɛɛ nɔ ni wɔtao kɛmiijɛ mli’ lɛ.​—Beck.

Hii Shi Akɛ ‘Krɔŋkrɔŋ Kɛha Wɔ-Nyɔŋmɔ Lɛ’

16. Mɛni hewɔ esa akɛ Israelbii lɛ afee “amanyai” yɛ amɛtadei anaa?

16 Yehowa webii ahiɛnɔkamɔi, otii ni mamɔ amɛhiɛ kɛ amɛ-Nyɔŋmɔ ni yɔɔ krɔŋkrɔŋ lɛ taomɔ nii ahe nii ni amɛtsuɔ lɛ yɛ sɔrɔto yɛ je lɛ nɔ̃ he. (2 Mose 39:30) Esa akɛ amɛfee amɛhe krɔŋkrɔŋ amɛha Nyɔŋmɔ. Yɛ enɛ hewɔ lɛ, esa akɛ blema Israelbii lɛ “afee amanyai amɛwo amɛtadei anaa,” ni amɛkɛ kpãa bluu afimɔ naamui lɛ yiteŋ. Esa akɛ amɛfee enɛ koni ‘amɛkatamɔ’ Moabii, Mizraimbii loo mɛi krokomɛi lɛ, ni no akai amɛ akɛ esa akɛ amɛfee sɔrɔto akɛ Yehowa webii, ni ákɛ esa akɛ amɛbo lɛ toi, ni ‘amɛtsɔmɔ mɛi krɔŋkrɔŋi amɛha amɛ-Nyɔŋmɔ lɛ.’ (4 Mose 15:​37-41) Bɔ ni wɔsumɔɔ akɛ wɔfee ‘krɔŋkrɔŋ wɔha wɔnyɔŋmɔ lɛ’ ahɛle wɔ shi ni wɔkwɛ jogbaŋŋ yɛ je lɛ ni wɔkɛtsuɔ nii lɛ mli.

17. Mɛɛ gbɛ nɔ oti ni ma je lɛ hiɛ ni ji ninamɔ taomɔ lɛ baanyɛ ekɛ wekukpaa ni ka wɔkɛ Yehowa teŋ lɛ awo eshara mli yɛ?

17 Nibii ni mamɔ je lɛ hiɛ lɛ kɔɔ shika, gbɛinámɔ kɛ nifeemɔi ni esaaa kwraa yɛ mumɔŋ ni baanyɛ afite Kristofonyo hemɔkɛyeli he. Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, heloo gbɛfaŋ nibii kɛ ninamɔ sɛɛdii ji nɔ ko ni kɛ wɔŋmɛ gbɛ ni etsɔ nɔ titri yɛ wɔshihilɛ mli lɛ, eeenyɛ elaka wɔ ni wɔfee efɔŋ po kɛha pɛsɛmkunya sɛɛnamɔ, ni ekɛ wekukpaa ni ka wɔkɛ Yehowa teŋ lɛ baawo oshara mli. (Abɛi 28:​20; okɛto Yeremia 5:​26-28; 17:​9-11 he.) Yɛ anɔkwale mli lɛ, mɛi ni kɛ je lɛ tsuɔ nii yɛ nɛkɛ gbɛ nɔ, ni haa amɛkɛ heloo gbɛfaŋ nibii asɛɛdii feɔ oti yɛ amɛshihilɛ mli lɛ yɛ oshara ni aaaha amɛkɛ amɛhe awo juu kɛ fɔ̃ nifeemɔi ni no baaha amɛlaaje amɛhemɔkɛyeli akɛni amɛkpooɔ mumɔŋ nibii hewɔ lɛ amli lɛ mli. Mɔ ni yeɔ omanye yɛ nitsumɔ mli aloo ebatsɔɔ niiatsɛ lɛ baanyɛ atsɔ mɔ ni “jwɛŋɔ nii wuji” hu, ekɛ henɔwomɔ baabu lɛ diɛŋtsɛ esusumɔi akɛ enɔ kwɔlɔ fe ŋaawoo ni jɛ Nyɔŋmɔ asafo lɛ mli lɛ. (1 Timoteo 6:​9, 10, 17) Eka shi faŋŋ akɛ enɛ jeee gbɛ ni atsɔɔ nɔ ahiɔ shi akɛ ‘krɔŋkrɔŋ kɛha wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ.’

18. Mɛni hewɔ esaaa akɛ wɔnaa oti ni ma je lɛ hiɛ ni ji heloo gbɛfaŋ nibii babaoo anaabuamɔ lɛ eko?

18 Yesu kɛɛ yɛ gbɛ ni ja nɔ akɛ: “Nyɛŋɔa kutumpɔo mamona lɛ eko nyɛfea shieŋtsɛmɛi nyɛhaa nyɛhe, koni, beni nyɛbɛ nɔ ko dɔŋŋ lɛ, ni [nyɛŋwɛi Nanemɛi, Yehowa Nyɔŋmɔ kɛ Yesu Kristo] amɛherenyɛ yɛ naanɔ buui lɛ amli? (Luka 16:⁠9) No hewɔ lɛ, yɛ be mli ni heloo gbɛfaŋ nibii komɛi ahe hiaa wɔ, ni wɔbaanyɛ wɔkɛ enɛɛmɛi atsu nii ni wɔkɛha Maŋtsɛyeli lɛ he nibii aya hiɛ ni wɔna Nanemɛi yɛ ŋwɛi lɛ, esaaa akɛ aŋmɛɔ gbɛ koni oti ni ma je lɛ hiɛ ni ji enɛɛmɛi anaa ni aaabua babaoo lɛ afite wɔtsui.​—Luka 12:⁠34.

19. Te esa akɛ wɔsusu oti ni ma je lɛ hiɛ ni ji anunyam taomɔ lɛ he wɔha tɛŋŋ?

19 Oti kroko ni ma je lɛ hiɛ ji gbɛhénamɔ, gbɛihemɔ kɛ anunyam. Yɛ bei pii amli lɛ enɛ biɔ nikasemɔ babaoo afii pii, atsɔmɔ gbɔmɛi wuji kɛ mɛi ni tamɔ nakai. Shi akɛ mɛi ni taoɔ amɛ diɛŋtsɛ amɛnunyam lɛ toɔ mɛi ni yeɔ wo babaoo ni haa amɛshweɔ lɛ ahe yɛ Ŋmalɛi lɛ amli. No hewɔ lɛ wɔkaneɔ akɛ: “Wo babaoo yeli ehiii, ni asaŋ ejeee nii ni sa woo akɛ mɔ ko aaatao lɛ diɛŋtsɛ enunyam.” (Abɛi 25:​16, 27, Rotherham; NW) Nakai nɔŋŋ hu mɛi ni ehe gbɛi yɛ je lɛŋ ni aaaja amɛ lɛ kɛ ŋmalɛi lɛ kpaaa gbee, ni eji nɔ ko ni ehe baahia ni fɔlɔi ni ji Kristofoi ajɛ suɔmɔ mli atsɔɔ amɛbii yɛ bei komɛi amli. (Okɛto Bɔfoi lɛ Asaji 12:​21-23 he.) Eji anɔkwale akɛ, saji ni tamɔ nɛkɛ ni aaasusu he yɛ gbɛ ni sa nɔ lɛ he hiaa, kɛji akɛ wɔmiisumɔ ni wɔhi shi akɛ ‘krɔŋkrɔŋ kɛha wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ,’ ni wɔkwa je lɛ ni wɔkɛaatsu nii kɛmɔ shi.

Okɛ ‘Je Lɛ Akatsu Nii Kɛmiimɔ Shi’

20, 21. Mɛni hewɔ esaaa akɛ wɔkɛ je lɛ tsuɔ nii kɛmɔɔ shi?

20 No hewɔ lɛ, ákɛ Yehowa Odasefoi anɔkwafoi lɛ, esaaa akɛ wɔkɛ je lɛ tsuɔ ni kɛmɔɔ shi. “Esaaa akɛ wɔkɛ wɔhe woɔ mli vii” ejaakɛ (1) “be ni eshwɛ lɛ faaa dɔŋŋ”; (2) “je ni wɔle lɛ miiho aya”; (3) esa akɛ wɔshihilɛ adamɔ wekukpaa ni jara wa ni ka wɔkɛ Yehowa teŋ lɛ nɔ; (4) esa akɛ wɔjie Nyɔŋmɔ mumɔ lɛ kpo, jeee je lɛ nɔ̃; (5) ehe miihia ni “wɔto wɔhe kɛjɛ je lɛ he”; ni (6) esa akɛ wɔhi shi akɛ ‘krɔŋkrɔŋ kɛha wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ.’

21 Wɔbaanyɛ wɔfee enɛɛmɛi fɛɛ kɛtsɔ Yehowa yelikɛbuamɔ nɔ pɛ. (Okɛto Zakaria 4:6 he.) Akɛni wɔyɔɔ Maŋtsɛyeli hiɛnɔkamɔ ni yɔɔ naakpɛɛ lɛ hewɔ lɛ, wɔsumɔŋ ni wɔkɛ je lɛ aaatsu nii kɛmɔ shi tamɔ ákɛ nɔ ni ekɛhaa lɛ pɛ ji nɔ fɛɛ nɔ ni wɔyɔɔ. Shi mɛni diɛŋtsɛ baanyɛ aye abua wɔ ni wɔkpoo je lɛ gbɛ̀i kɛ ekɔnɔi lɛ?a

[Shishigbɛ niŋmai]

a Ajie kɛjɛ October 15, 1983 Blɔfo Buu-Mɔɔ lɛ mli.

Ani okaiɔ?

□ Mɛɛ “je” atsɔɔ yɛ 1 Korintobii 7:31 lɛ?

□ Akɛni “shihilɛ ni yɔɔ je lɛ mli lɛ miitsake” hewɔ lɛ, te esa akɛ Kristofoi asusu je lɛ kɛ nitsumɔ he amɛha tɛŋŋ?

□ Kristofoi baanyɛ amɛkɛ je lɛ atsu nii yɛ gbɛ ni sa nɔ kɛyashi nɛgbɛ?

□ Mɛni ji “je lɛ mumɔ” lɛ? Shi mɛɛ mumɔ mɛi ni sumɔɔ Yehowa Iɛ jieɔ lɛ kpo?

□ Esoro Yehowa webii yɛ je lɛ he yɛ otii ni mamɔ amɛhiɛ lɛ hewɔ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 16]

Guɔyelɔ Iɛ hɔɔ nɔ fɛɛ nɔ koni ekɛyahe “adiagba kome ni jara wa waa lɛ”

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 18]

Atadei kɛ enaa amanyai kaiɔ Israelbii Iɛ akɛ esa akɛ amɛfee amɛhe krɔŋkrɔŋ amɛha Yehowa. Esa akɛ bɔ ni wɔsumɔɔ akɛ wɔfee ‘krɔŋkrɔŋ kɛha wɔnyɔŋmɔ lɛ’ aha wɔkwɛ jogbaŋŋ yɛ je Iɛ ni wɔkɛtsuɔ nii lɛ mli

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje