Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w90 12/1 bf. 30
  • Sanebimɔi Ni Jɛ Kanelɔi Adɛŋ

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Sanebimɔi Ni Jɛ Kanelɔi Adɛŋ
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1990
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Ta ni Awuɔ Ashiɔ Hewalɛ ni Esha Ena yɛ Heloo ni Yeee Emuu lɛ nɔ Lɛ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1994
  • Jwɛŋmɔ Mumɔ lɛ Nɔ Koni Oná Wala!
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2001
  • Nyiɛmɔ Yɛ Mumɔ Naa Koni Oná Wala Kɛ Hejɔlɛ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2011
  • Esa akɛ Wɔye Wɔhe Nɔ
    Lá Oha Yehowa
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1990
w90 12/1 bf. 30

Sanebimɔi Ni Jɛ Kanelɔi Adɛŋ

◼ Yɛ Romabii 8:27 lɛ, New World Translation lɛ tsɔɔ Hela wiemɔ phroʹne·ma shishi akɛ “shishinumɔ,” shi yɛ kukuji 6 kɛ 7 lɛ, bɔ ni akɛtsu nii aha ji “jwɛŋmɔ.” Mɛni hewɔ ni atsɔɔ Hela wiemɔ kometoo Iɛ shishi sɔrɔtoi lɛ?

Emli sane lɛ haa ebaalɛ akɛ akɛ shishitsɔɔmɔi nɛɛ atsu nii.

New World Translation of the Christian Greek Scriptures (1950) Iɛ Hiɛkpamɔ Wiemɔ lɛ jaje akɛ: “Wɔkɛ shishitsɔɔmɔ kome eha wiemɔ pɔtɛɛ fɛɛ wiemɔ pɔtɛɛ ni wɔkɛ nakai shishitsɔɔmɔ lɛ tsuɔ nii yɛ bɔ ni emli sane lɛ aaaŋmɛ gbɛ Iɛ naa.” Mɛi komɛi eŋɔŋ phroʹne·ma akɛ wiemɔ pɔtɛɛ, akɛni ejeɔ kpo shii ejwɛ pɛ lɛ hewɔ. Shi kɛlɛ, ekɛ wiemɔi ni afɔɔ kɛ nitsumɔ lɛ yɛ tsakpaa. Ekome ji phro·neʹo, ni shishi ji “ni ajwɛŋ, ni jwɛŋmɔ ahi nɔ ko nɔ yɛ gbɛ ko nɔ.” (Mateo 16:​23; Marko 8:​33; Romabii 8:5; 12:3; 15:⁠5) Hela wiemɔi krokomɛi ni tamɔ nakai lɛ hiɛ jwɛŋmɔ ni tsɔɔ bɔ ni akɛ nilee ni anyɛɔ atsuɔ he nii jwɛŋmɔ, aloo atɛŋbuu tsuɔ nii ahaa.​—Luka 1:​17; 12:​42; 16:8; Romabii 11:​25; Efesobii 1:⁠8.

The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures Iɛ tsɔɔ akɛ phroʹne·ma jeɔ kpo shii ejwɛ yɛ Romabii 8:​6, 7, 27 ni akɛ eshishinumɔ pɔtɛɛ ni akɛtsu nii yɛ fɛɛ mli ji “jwɛŋmɔ.” Hela jeŋ nilelɔi Bauer, Arndt, kɛ Gingrich tsɔɔ phroʹne·ma shishi akɛ: ‘gbɛ ni atsɔɔ nɔ asusuɔ nii ahe jwɛŋmɔ(-ni maa nɔ ko nɔ), yiŋtoo, oti ni mli wa, mɔdɛŋbɔɔ.’​—A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature.

Bɔfo Paulo wo Kristofoi aŋaa yɛ Romabii yitso 8 lɛ mli akɛ amɛkanyiɛ yɛ adesa heloo ni yeee emuu lɛ naa. Kɛ amɛaaye omanye yɛ enɛ feemɔ mli lɛ, belɛ esa akɛ amɛkwɛ amɛhe nɔ jogbaŋŋ yɛ heloo Iɛ tsirɛmɔi loo henumɔi Iɛ ahe, kɛ agbɛnɛ tsui ni yeee emuu Iɛ susumɔi lɛ hu. ‘Kɛ amɛkɛ amɛjwɛŋmɔ ma’ nibii ni kɛ Nyɔŋmɔ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ kpaa gbee lɛ anɔ lɛ, ebaaye ebua yɛ enɛ gbɛfaŋ.​—Romabii 8:​1-5.

Paulo kɛ niiahetoo nɛɛ ha: “Ejaakɛ heloo jwɛŋmɔ lɛ, gbele ni, shi mumɔ jwɛŋmɔ lɛ, wala kɛ hejɔlɛ ni. Ejaakɛ heloo jwɛŋmɔ lɛ, Nyɔŋmɔ nyɛɛ ni, ejaakɛ ebaaa ehe shi ehaaa Nyɔŋmɔ mla Iɛ.” (Romabii 8:​6, 7) Adesai ahe awieɔ yɛ nɛkɛ kukuji enyɔ nɛɛ amli lɛ. Esaaa ni adesai, titri lɛ Kristofoi haa amɛjwɛŋmɔ hiɔ heloo ni egbee shi lɛ nɔ, aloo ‘amɛjwɛŋɔ’ ehe nibii ahe. Yɛ no najiaŋ lɛ, esa akɛ amɛkɛ amɛjwɛŋmɔ ama nibii ni kɛ mumɔ Iɛ kpaa gbee ni etsɔɔ lɛ anɔ, aloo ‘amɛjwɛŋ’ nɔ.

Yɛ gbɛ kroko nɔ lɛ, kuku 27 (NW) lɛ wieɔ Nyɔŋmɔ diɛŋtsɛ he. Wɔkaneɔ akɛ: “Shi [Yehowa] mɔ ni taoɔ tsuii amli lɛ le nɔ ni ji mumɔ lɛ shishinumɔ lɛ, ejaakɛ edamɔɔ mli ehaa mɛi krɔŋkrɔŋi lɛ bɔ ni sa Nyɔŋmɔ hiɛ.” Hɛɛ, wiemɔ “mɔ” ni yɔɔ biɛ nɛɛ ji Yehowa, sɔlemɔ Toibolɔ lɛ.

Kulɛ abaanyɛ atsɔɔ wiemɔ phroʹne·ma shishi yɛ kuku 27 lɛ akɛ “jwɛŋmɔ.” Shi mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ jeee gbɔmɔ ni jwɛŋɔ diɛŋtsɛ aloo eyɛ lɛ diɛŋtsɛ ejwɛŋmɔ. Mumɔ Iɛ ji Nyɔŋmɔ, mɔ ni le bɔ ni emumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ tsuɔ nii ehaa ni ekɛhaa eyiŋtoo baa mli lɛ nitsumɔ hewalɛ. Kɛfata he lɛ, esoro bɔ ni nɛkɛ kuku nɛɛ he hiaa yɛ bɔ ni Romabii 8:​6, 7 he hiaa ha lɛ he. Kukuji ni tsɔ hiɛ lɛ maa bɔ ni ehe hiaa ni adesai aye amɛsusumɔi kɛ amɛnifeemɔi anɔ lɛ nɔ mi. Shi ehe ehiaaa ni Yehowa atsu nii waa, aloo epele ehe, koni ekɛye ehe nɔ. Ele nibii ni ajɛ mumɔ lɛ tsirɛmɔ naa aŋmala yɛ Biblia Iɛ mli lɛ tɛɛ, tamɔ Biblia mli wiemɔi ni tsɔɔ nɔ ni ji eyiŋtoo kɛha etsuji ni yɔɔ shikpɔŋ nɔ lɛ nɛkɛ. Dr. Heinrich Meyer wieɔ Romabii 8:27 he akɛ: “Nyɔŋmɔ baale Mumɔ Iɛ yiŋtoo yɛ shihilɛ fɛɛ shihilɛ mli.”

Yɛ enɛ kɛ gbeekpamɔ naa lɛ, bɔ ni atsɔɔ shishi aha ni ji “shishinumɔ” Iɛ kɛ jwɛŋmɔ loo hewalɛ ni yɔɔ Romabii 8:27 sɛɛ lɛ kpaa gbee, ni Hela wiemɔ lɛ ŋmɛɔ enɛ feemɔ gbɛ. The Translator’s New Testament Iɛ tsɔɔ shishi akɛ: “Lɛ mɔ ni etaoɔ tsuii amli lɛ le nɔ ni ji Mumɔ lɛ shishinumɔ.”

◼ Mɛni hewɔ ni bei komɛi Iɛ New World Translation lɛ tsɔɔ Hela wiemɔ pi·steuʹo shishi akɛ “ahe aye” (tamɔ shishitsɔɔmɔi pii feɔ lɛ) ni yɛ bei krokomɛi amli lɛ akɛ “atsɔɔ [loo ana] hemɔkɛyeli yɛ” lɛ?

Afeɔ enɛ koni eha shishinumɔi sɔrɔtoi ni Hela wiemɔ pi·steuʹo hiɛ lɛ aje kpo jogbaŋŋ.

Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, A Grammar of New Testament Greek, ni James Moulton ŋma lɛ kadiɔ akɛ mra be mli Kristofoi lɛ yɔse “bɔ ni sɔrɔto-feemɔ ni yɔɔ he ni aheɔ nɔ ko ayeɔ kɛkɛ . . . kɛ mɔ diɛŋtsɛ hekɛnɔfɔɔ teŋ Iɛ he hiaa” ha Iɛ jogbaŋŋ. Abaanyɛ akɛ Hela wiemɔ pi·steuʹo atsu nii ni akɛtsɔɔ shishinumɔi enyɔ nɛɛ fɛɛ mli.

Bei pii lɛ, esa akɛ ana shishinumɔi sɔrɔtoi ni pi·steuʹo hiɛ lɛ yɛ wiemɔ Iɛ diɛŋtsɛ mli. Shi kɛlɛ, bei komɛi lɛ, wiemɔi ahe mlai sɔrɔtoi lɛ yeɔ buaa ni wɔnyɛɔ wɔnaa nɔ ni yɔɔ niŋmalɔ lɛ jwɛŋmɔ mli. Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, kɛ jeee gbɛi pɔtɛɛ ji nɔ ni nyiɛɔ pi·steuʹo sɛɛ yɛ sane ni kɔɔɔ mɔ ko pɔtɛɛ he lɛ mli lɛ, no lɛ, New World Translation lɛ fɔɔ eshishi tsɔɔmɔ akɛ “he ye”​—ja emli sane lɛ miitsɔɔ nɔ kroko. (Mateo 21:​25, 32; shi kwɛmɔ Romabii 4:⁠3.) Kɛji wiemɔ e·pi’, “nɔ” nyiɛɔ pi·steuʹo sɛɛ lɛ, no lɛ afɔɔ eshishi tsɔɔmɔ akɛ “aheɔ enɔ ayeɔ.” (Mateo 27:​42; Bɔfoi lɛ Asaji 16:​31.) Kɛji eis, “yɛ” ji nɔ ni nyiɛɔ sɛɛ lɛ, no lɛ afɔɔ shishi tsɔɔmɔ akɛ “ana hemɔkɛyeli yɛ.”​—Yohane 12:​36; 14:⁠1.

Bɔ ni atsɔɔ shishi yɛ sɛɛkpee nɔ nɛɛ mli (ni kaiɔ wɔ akɛ pi·steuʹo kɛ Hela wiemɔ piʹstis, “hemɔkɛyeli” yɛ tsakpaa) lɛ kɛ wiemɔ ko ni yɔɔ An lntroductory Grammar of New Testament Greek, ni Paul Kaufman ŋma lɛ mli lɛ kpaa gbee. Nɛkɛ wolo nɛɛ kɛɔ akɛ: “Gbɛ kroko ni aŋmaa lɛ ahaa ni afɔɔ namɔ yɛ Kpaŋmɔ Hee lɛ mli (titri lɛ yɛ Yohane Sanekpakpa Iɛ mli) ji πιστεύω [pi·steuʹo] kɛ εἰς [eis] kɛ wiemɔ ni kɔɔ mɔ pɔtɛɛ ko he lɛ . . . Esa akɛ atsɔɔ bo ni aŋma εἰς aha Iɛ kɛ wiemɔ ni kɔɔ mɔ pɔtɛɛ ko he lɛ fɛɛ shishi moŋ fe ni aaaka akɛ aaatsɔ εἰς ni ji wiemɔ ni tsɔɔ gbɛi ko hiɛ kɛkɛ lɛ shishi akɛ wiemɔ ko ni hiɛ ehe. Asusuɔ hemɔkɛyeli he akɛ nɔ ko ni anyɛɔ afeo, akɛ nɔ ko ni gbɔmɛi feɔ, tamɔ anaa hemɔkɛyeli yɛ mɔ ko mli Iɛ.”

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje