Sanebimɔi Ni Jɛ Kanelɔi Adɛŋ
Mɛni hewɔ Noa tsu kwakwalabite kɛkɛ lɛ okpo kɛjɛ adeka lɛ mli lɛ?
Biblia lɛ etsɔɔɔ fɛɛ mli fitsofitso. Shi etamɔ nɔ ni sane naatsɔɔmɔ ni ja yɛ Noa nifeemɔ lɛ mli.
Nugbɔ nɛ aahu jetsɛremɔ gbii 40 kɛ jenamɔ gbii 40, ni enɛ ha nu afua ha gɔji ni kɛlɛ lɛ po nɔ nyɔji enumɔ sɔŋŋ. Kɛkɛ ni “adeka lɛ yama shi yɛ Ararat gɔji lɛ anɔ.” (1 Mose 7:6–8:4) Ni nyɔji komɛi asɛɛ, “beni ana gɔji lɛ ayiteaŋ lɛ,” Noa “tsu kwakwalabite kɛtee; ni ehiɛ yaa kɛ baa.”—1 Mose 8:5, 7.
Mɛni hewɔ etsu kwakwalabite? Looflɔ nɛɛ yɛ hewalɛ ni akɛfilikiɔ, ni ebaanyɛ eye niyenii sɔrɔtoi babaoo, ni looi ni egboi fata he. Ekolɛ Noa tsu kwakwalabite lɛ koni ekɛkwɛ akɛ ebaaku esɛɛ aloo ebaŋ adeka lɛ he dɔŋŋ, ekolɛ ebaaye nibii ni egboi beni nui lɛ gbiɔ ni shikpɔŋ gbiŋ jeɔ kpo lɛ. Shi kwakwalabite lɛ ku esɛɛ. Biblia lɛ kɛɔ akɛ eku esɛɛ shi etsɔɔɔ akɛ eku esɛɛ kɛba Noa ŋɔɔ. Ekolɛ eku esɛɛ ebasɔ adeka lɛ nɔ yɛ eyaa kɛ baa ni ekɛtaoɔ niyenii ni hoɔ yɛ nui ni yɔɔ lolo lɛ ahiɛ lɛ mli.
Yɛ sɛɛ mli lɛ Noa tsu okpo. Wɔkaneɔ akɛ: “Shi beni okpo lɛ naaa enanemaa he lɛ, eku esɛɛ kɛba eŋɔɔ yɛ adeka lɛ mli.” (1 Mose 8:9) Enɛ tsɔɔ akɛ, abaanyɛ atsɔ okpo lɛ nɔ ale kɛji akɛ nui lɛ eba shi. Okpoi kɛ amɛhe fɔɔ adesai anɔ babaoo kɛyashɛɔ he ko. Noa baanyɛ akpa gbɛ akɛ okpo lɛ baaku esɛɛ, jeee ni ebasɔ adeka lɛ nɔ kɛkɛ, shi ni eba Noa diɛŋtsɛ ŋɔɔ.
Akɛɔ akɛ okpoi sɔɔ shikpɔŋ gbiŋ pɛ nɔ, amɛfilikiɔ kɛbaa shi kwraa yɛ jɔɔi amli, ni amɛyeɔ kwɛ̃ɛnii. (Ezekiel 7:16) Grzimek’s Animal Life Encyclopedia lɛ kɛɔ akɛ: “Taakɛ eji anɔkwale yɛ kosɛɛ okpo kɛ blɔfo akpo fɛɛ ni yeɔ dumɔwui kɛ ŋmɛi ahe lɛ, etɔɔ amɛ kɛ niyeli kɛ snoo [loo nu] ha amɛniyenii anɔ fe gbi kome, ejaakɛ amɛnaa amɛniyenii lɛ titri kɛjɛɔ shikpɔŋ gbiŋ nɔ.” No hewɔ lɛ okpo lɛ kɛ odaseyeli nii ko baaba abaha Noa akɛ ena shikpɔŋ gbiŋ loo kwɛ̃ɛnii ko. Beni Noa tsu lɛ klɛŋklɛŋ kwraa lɛ, okpo lɛ ku esɛɛ kɛba eŋɔɔ yɛ adeka lɛ mli. Nɔ ni ji shii enyɔ lɛ, okpo lɛ kɛ mutso ba eŋɔɔ. Nɔ ni ji shii etɛ nɔ lɛ, ekuuu esɛɛ ebaaa, ni efee odaseyeli ni tsɔɔ akɛ eyɛ shweshweeshwe kɛha Noa akɛ eeeyi shi kɛaajɛ adeka lɛ mli.—1 Mose 8:8-12.
Yɛ be mli ni mɛi komɛi baasusu enɛ he akɛ emlitsɔɔmɔ ni he ehiaaa tsɔ Iɛ, anɔkwale ni eji akɛ atsɔɔ sane nɛɛ mli faŋŋ nɛkɛ ni emlitsɔɔmɔ etɔɔɔ mɔ lɛ tsɔɔ akɛ abaanyɛ ahe Biblia lɛ aye. Ehaa wɔ yiŋtoo kroko ni wɔɔdamɔ nɔ wɔkpɛlɛ sane lɛ nɔ akɛ ejeee sane ko ni aka yiŋ awie loo nɔ ko ni atã tamɔ adesa, shi moŋ anɔkwale shishiishi. Bɔ ni emlitsɔɔmɔ bɛ fitsofitso kwraa kɛmɔ shi lɛ tsɔɔ miishɛɛ saji ni Kristofoi anɔkwafoi baakpa gbɛ akɛ amɛaabi Noa beni aaatee lɛ shi lɛ ni ebaatsɔɔ nɔ hewɔ ni efee nii ni tamɔ nɛkɛ mli fitsofitso.—Hebribii 11:7, 39.