Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w92 11/1 bf. 8-9
  • Shilo Yaa—Gbekɛbii Kpakpai kɛ Efɔji

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Shilo Yaa—Gbekɛbii Kpakpai kɛ Efɔji
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1992
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • ‘Etee nɔ Eda yɛ Yehowa Hiɛ’
    Kasemɔ Amɛhemɔkɛyeli Lɛ
  • Samuel Ha Anɔkwa Jamɔ Shwere
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2007
  • Gbekɛ Nuu Bibioo ko Sɔmɔ Nyɔŋmɔ
    Mi-Wolo Ni Gbaa Biblia Mli Saji
  • Yefta Shiwoo Lɛ
    Kasemɔ Nii Kɛjɛ Biblia Lɛ Mli
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1992
w92 11/1 bf. 8-9

Saji ni Jɛ Shiwoo Shikpɔŋ lɛ Nɔ

Shilo Yaa​—Gbekɛbii Kpakpai kɛ Efɔji

KƐJI osusu Shiwoo Shikpɔŋ lɛ nɔ maŋtiasei, maji, loo hei krokomɛi ahe lɛ, ani hii kɛ yei komɛi ni sa kadimɔ waa baa ojwɛŋmɔ mli? Ekolɛ nakai ni, ejaakɛ Biblia lɛ mli saji lɛ babaoo kɔɔ onukpai ahe. Shi gbekɛbii ni hi shi yɛ nakai beaŋ lɛ hu? Ani ofeɔ amɛhe mfoniri yɛ saji lɛ ekomɛi amli?

Mfoniri ni yɔɔ ŋwɛi gbɛ Iɛ baanyɛ aye abua wɔ ni wɔsusu saji ni kɔɔ gbekɛbii ahe, ni amɛteŋ mɛi komɛi ji nɔkwɛmɔ nii kpakpai kɛha Kristofoi ni mɛi krokomɛi hu feɔ kɔkɔbɔɔ he nɔkwɛmɔ nii lɛ ahe. Etamɔ nɔ ni gɔŋ kokloo ni yɔɔ teŋ tuuŋtu lɛ ji he ni Shilo hi.a

Ekolɛ okaiɔ akɛ beni Israel yashɛ Shiwoo Shikpɔŋ Iɛ nɔ lɛ, he ni amɛkɛ Nyɔŋmɔ kpeebuu lɛ ma klɛŋklɛŋ ji Gilgal yɛ Yeriko masɛi. (Yoshua 4:19) Shi beni ajaraa shikpɔŋ lɛ mli lɛ, ajie buu krɔŋkrɔŋ​—ni ji Israel jamɔ mli oti fe fɛɛ lɛ​—kɛtee Shilo. (Yoshua 18:⁠1) Enɛ aaafee shitooi 20 jɛkɛmɔ yɛ Yerusalem kooyigbɛ, yɛ Efraim gɔji ashikpɔŋ lɛ nɔ. Hii kɛ yei ni jɛ lsrael hei sɔrɔtoi fɛɛ faa gbɛ kɛyaa Shilo; gbɔmɛi asafoi babaoo nyɛɔ amɛbuaa amɛhe naa yɛ jɔɔ ni yɔɔ he ni kpeebuu lɛ ma lɛ wuoyigbɛ lɛ mli. (Yoshua 22:12) Ani obaanyɛ ofee gbekɛbii ni miiba biɛ lɛ ahe mfoniri?

Mɛi komɛi fee nakai. Nɔkwɛmɔ nɔ ni sa kadimɔ jogbaŋŋ ni sa akɛ wɔle ehe sane ji gbekɛnuu Samuel. Efɔlɔi, Elkana kɛ Hana hi maŋ ko ni yɔɔ gɔji lɛ anɔ yɛ anaigbɛ lɛ mli. Amɛfaa gbɛ kɛbaa biɛ daa afi, ni ekolɛ amɛkɛ gbekɛbii ni Elkana kɛ eŋa kroko lɛ fɔ lɛ ekomɛi baa. Yɛ naagbee lɛ, Yehowa kɛ binuu jɔɔ Hana, ni awo lɛ Samuel. Yɛ be ni sa mli lɛ, efɔlɔi kɛ lɛ ba ni ebahi Shilo, koni ekɛ osɔfonukpa Eli asɔmɔ yɛ kpeebuu lɛ mli.​—1 Samuel 1:​1–2:⁠11.

Gbekɛnuu lɛ yɛ nitsumɔ ni etsuɔ yɛ Nyɔŋmɔ we lɛ, ni eka shi faŋŋ hu akɛ ena hegbɛi babaoo ni ekɛyashɛra shi yɛ gɔji ni bɛŋkɛ jɛmɛ lɛ anɔ. (1 Samuel 3:​1, 15) Ekomɛi tamɔ atrakpoi ni amɛnɔ eyi obɔ kɛ mu tsei, taakɛ wɔnaa yɛ mfoniri ni yɔɔ baafa 9 lɛ mli lɛ. Kadimɔ tɛ buu mɔɔ bibioo lɛ. Okwaafoi loo tookwɛlɔi ni yɔɔ hei baanee lɛ nyɛɔ amɛjɛɔ nɛkɛ buu mɔɔ nɛɛ nɔ amɛbuɔ amɛnibii ahe, shi obaanyɛ ofee gbekɛnuu Samuel hu ni miikwɔ ni eyakwɛ nii lɛ he mfoniri okwɛ. (Okɛto 2 Kronika 20:24 he.) Enɛ baanyɛ afee he ko ni kwɔ jogbaŋŋ ni abaanyɛ ajɛ jɛmɛ akwɛ kɛji kooloi awuiyelɔi miiba.

Nakai beaŋ lɛ tsei fa babaoo fe amrɔ nɛɛ, kɛ kooi hayii po ni kooloi awuiyelɔi yɔɔ mli. (Yoshua 17:​15, 18) Wɔnaa enɛ kɛjɛɔ sane ko ni ba beni Elisha batsɔ Nyɔŋmɔ gbalɔ titri lɛ mli. Elisha miifa gbɛ kɛmiijɛ Yeriko kɛmiiya Betel niiaŋ tɔŋŋ, no hewɔ lɛ eyɛ nɛkɛ kpokpaa nɛɛ nɔ, aaafee shitooi nyɔŋma yɛ Shilo wuoyigbɛ. Te gbɔmɛi ni yɔɔ Betel, ni jɛmɛ ebatsɔ shika tsina bi jamɔ shikwɛɛ he lɛ baahere lɛ amɛha tɛŋŋ? (1 Maŋtsɛmɛi 12:​27-33; 2 Maŋtsɛmɛi 10:29) Eka shi faŋŋ akɛ onukpai lɛ teɔ shi amɛwoɔ Yehowa gbalɔ nɛɛ, ni etamɔ nɔ ni nɛkɛ subaŋ ni amɛjieɔ lɛ kpo nɛɛ na amɛbii lɛ hu nɔ hewalɛ.

Akɛɔ wɔ yɛ 2 Maŋtsɛmɛi 2:​23, 24 akɛ gbekɛbii akuu ko ba amɛbaye Nyɔŋmɔ gbalɔ Iɛ he fɛo akɛ: “Yiteŋ kpataa tsɛ, kwɔɔ kɛba! Yiteŋ kpataa tsɛ, kwɔɔ kɛba!” Ni Elisha ha amɛhetoo, ni “etsɛ Yehowa gbɛi ni ekɛlomɔ amɛ. Ni oshishibrishii yei enyɔ jɛ koo Iɛ mli ba, ni amɛbatsɛrɛ gbekɛbii hii lɛ ateŋ mɛi nyɔŋmai ejwɛ kɛ enyɔ mli.” Nɛkɛ Siria oshishibrishii diji nɛɛ ahiɛ nyɛɔ ewoɔ la waa kɛji nɔ ko hɛle amɛ shi trukaa aloo amɛbii yaje oshara mli. (2 Samuel 17:8; Abɛi 17:​12; 28:15) Nyɔŋmɔ kɛ amɛtsu nii ni ekɛtsu ŋwɛi jalɛsaneyeli he nii eshi mɛi ni je gbɛ amɛtsɔɔ bulɛ ni amɛbɛ kɛha enajiaŋdamɔlɔ lɛ, ni no hewɔ lɛ amɛgbeɔ Yehowa diɛŋtsɛ he guɔ lɛ.

Ákɛ gbekɛ ko baanyɛ ekɛ kooloi awuiyelɔi ni tamɔ nɛkɛ akpe yɛ gɔji ni yɔɔ Shilo lɛ anɔ lɛ yeɔ ebuaa wɔ ni wɔnaa hemɔkɛyeli ni Samuel fɔlɔi jie kpo amɛtsɔɔ, ni amɛkɛ lɛ ba koni ebasɔmɔ yɛ kpeebuu lɛ mli lɛ waa diɛŋtsɛ.

Anɔkwa jalɔ kroko hu etsɔ hiɛ mra mli ejie hemɔkɛyeli kɛ hetuu-kɛhamɔ ni tamɔ nakai kpo​—Kojolɔ Yefta. Ehi shi yɛ Gilead gɔji ashikpɔŋ ni yɔɔ Yordan bokagbɛ lɛ nɔ. Akɛni ekɛ ekaa ni eyɔɔ kɛha Yehowa lɛ te shi ewo amɛhenyɛlɔi Amonbii lɛ hewɔ lɛ, Yefta ka kita akɛ ekɛ eshiabii lɛ ateŋ mɔ ni baaje kpo ekɛ Iɛ abakpe klɛŋklɛŋ lɛ baasha afɔle eha Yehowa. Ebi obalayoo foro lɛ bafee nakai mɔ lɛ. No hewɔ lɛ ekɛ ebi koome lɛ ba Nyɔŋmɔ he krɔŋkrɔŋ lɛ yɛ Shilo, he ni ehi shi yɛ ni ekɛ anɔkwayeli sɔmɔ yɛ afii babaoo lɛ.​—Kojolɔi 11:​30-40.

Eka shi faŋŋ akɛ anɔkwa hetuukɛhamɔ ni Samuel kɛ Yefta biyoo lɛ jie lɛ kpo yɛ nɛkɛ Shilo kpokpaa nɛɛ nɔ lɛ ji nɔkwɛmɔ nɔ fɛfɛo waa kɛji akɛto nɔkwɛmɔ nɔ fɔŋ ni gbekɛbii fɔji 42 ni ye Yehowa gbalɔ lɛ he fɛo yɛ nɛkɛ kpokpaa nɛɛ nɔŋŋ nɔ lɛ fee lɛ he lɛ.​—Okɛto 1 Korintobii 10:​6, 11 he.

[Shishigbɛ niŋmai]

a Kɛ ootao mfoniri lɛ agbo lɛ, kwɛmɔ 1992 Calendar of Jehovah’s Witnesses lɛ nɔ.

[He ni Mfoniri ni yɔɔ baafa 8 lɛ Jɛ]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[He ni Mfoniri ni yɔɔ baafa 9 lɛ Jɛ]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[He ni Mfoniri ni yɔɔ baafa 9 lɛ Jɛ]

Safari Zoo, Ramat-Gan, Tel Aviv

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje